Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 9 maja 2019r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w R. Wydział Realizacji Umów Międzynarodowych odmówił ubezpieczonemu A. P. prawa do emerytury górniczej, wskazując, że ubezpieczony nie udowodnił 25 – letniego okresu pracy górniczej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią. Organ rentowy uznał, że udowodnione okresy pracy górniczej wynoszą 23 lata, 10 miesięcy i 9 dni, w tym 7 miesięcy i 16 dni potwierdzone przez czeską instytucję ubezpieczeniową.

Po przedłożeniu przez ubezpieczonego nowych dokumentów, decyzją

z dnia 11 października 2019r. organ rentowy ponownie odmówił mu prawa do emerytury górniczej. Wskazał, iż zgodnie z art. 100 ust. 1 i 2 ustawy emerytalnej, na datę zgłoszenia wniosku, tj. na dzień 15 maja 2019r. wystąpiła okoliczność pobierania przez ubezpieczonego zasiłku chorobowego tj. od dnia 1 marca 2019r. i w związku z powyższym prawo do emerytury nie przysługuje. Ponadto organ rentowy przyjął, iż ubezpieczony łącznie udowodnił 24 lata, 11 miesięcy i 28 dni pracy górniczej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią, zamiast wymaganych 25 lat. Do pracy górniczej okresy pracy wykonywanej w przodkach bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy innych pracach przodkowych zaliczono w wymiarze półtorakrotnym.

Odwołanie od powyższych decyzji wniósł ubezpieczony, domagając się przyznania prawa do emerytury górniczej. Podniósł iż organ rentowy błędnie naliczył dniówki przepracowane w wymiarze półtorakrotnym w Przedsiębiorstwie (...) S.A. oraz

w Republice Czeskiej.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podtrzymał dotychczasowe stanowisko

w sprawie i wniósł o oddalenie odwołań.

Sąd Okręgowy w Katowicach na podstawie art. 219 k.p.c. połączył sprawę o sygn. akt X U 2621/19 ze sprawą o sygn. akt X U 2620/19 w celu ich łącznego rozpoznania

i rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy w Katowicach wyrokiem z dnia 3 listopada 2020r. zmienił zaskarżone decyzje i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury górniczej, poczynając od zaprzestania pobierania zasiłku chorobowego.

Sąd I instancji ustalił, że w dniu 19 lutego 2018r. ubezpieczony A. P.

(ur. (...)) wystąpił do organu rentowego z wnioskiem o emeryturę górniczą.

W dniu 9 maja 2019r. organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję, którą odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury górniczej, wskazując, iż nie udowodnił 25-letniego okresu pracy górniczej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią.

Na podstawie zgromadzonej dokumentacji organ rentowy przyjął za udowodnione łącznie

23 lata, 10 miesięcy i 9 dni okresów pracy górniczej przebytej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, w tym okres pracy górniczej potwierdzony przez czeską instytucję ubezpieczeniową w wymiarze 7 miesięcy i 16 dni (od 1 lipca 1995r. do 11 lutego 1996r.), niepokrywający się z okresem polskiego ubezpieczenia.

W dniu 15 maja 2019r. ubezpieczony dostarczył do organu rentowego dodatkowe dokumenty w postaci świadectwa pracy z dnia 28 lutego 2019r., wykazu dniówek zjazdowych za rok 2018r. oraz pisma Przedsiębiorstwa (...) S.A. w S. dotyczącego roboczodniówek w wymiarze półtorakrotnym.

W wyniku rozpatrzenia ww. wniosku, organ rentowy zaskarżoną decyzją z dnia

11 października 2019r. odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury górniczej. Organ rentowy przyjął, iż ubezpieczony łącznie udowodnił 24 lata, 11 miesięcy i 28 dni pracy górniczej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią, zamiast wymaganych 25 lat. Staż ustalono łącznie z okresem zatrudnienia od 7 lipca 2016r. do

28 lutego 2019r. (zgodnie z dołączonym świadectwem pracy). Uwzględniono pracę górniczą z wyłączeniem okresów chorobowych, tj. od 18 kwietnia do 25 czerwca 2018r., od 1 do

10 sierpnia 2018r., od 20 września do 28 lutego 2018r. Do pracy górniczej okres pracy wykonywanej w przodkach bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy innych pracach przodkowych zaliczono w wymiarze półtorakrotnym. Ponadto organ rentowy wskazał, iż zgodnie z art. 100 ust. 1 i 2 ustawy emerytalnej, na datę zgłoszenia wniosku, tj. na dzień 15 maja 2019r. wystąpiła okoliczność pobierania przez ubezpieczonego zasiłku chorobowego tj. od dnia 1 marca 2019r. i w związku z powyższym prawo do emerytury nie przysługuje.

Ubezpieczony udowodnił 36 lat, 8 miesięcy i 18 dni okresów składkowych oraz

6 miesięcy i 7 dni okresów nieskładkowych.

W piśmie procesowym z dnia 22 stycznia 2020r. organ rentowy, wykonując zobowiązanie Sądu z dnia 3 stycznia 2020r. poinformował, iż okresy pracy górniczej z tytułu zatrudnienia ubezpieczonego w Czechach (od 1 lipca 1995r. do 11 lutego 1996r.) w wymiarze 7 miesięcy i 16 dni, nie zostały przyjęte przy zastosowaniu przelicznika 1,8, z uwagi na to, że zgodnie z treścią art. 51 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach

z FUS, przy ustalaniu wysokości górniczych emerytur, o których mowa w art. 50a lub 50e, stosuje się przelicznik 1,8 za każdy rok pracy, o której mowa w art. 50d. Art. 50 d ust. 1 wskazuje, że przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury pracownikom zatrudnionym pod ziemią oraz w kopalniach siarki lub węgla brunatnego zalicza się w wymiarze półtorakrotnym okresy pracy na obszarze Państwa Polskiego.

Sąd podał, że w toku postępowania sądowego ubezpieczony przedłożył świadectwo pracy z dnia 17 sierpnia 2020r., zgodnie z którym w okresie od 12 maja 2020r. do 13 sierpnia 2020r. był zatrudniony w (...) Sp. z o.o. w S. w pełnym wymiarze czasu pracy

na stanowisku górnika pod ziemią. Faktycznie pracował od 14 maja, przez 2 tygodnie, bowiem przebywał na zwolnieniu lekarskim w związku z wykrytym guzem pęcherza.

Ponadto ubezpieczony dostarczył zaświadczenie z dnia 19 czerwca 2020r. wystawione przez pracodawcę – (...) Sp. z o. o., z którego wynika, iż w maju 2020r. liczba dniówek zaliczanych w wymiarze 1,5 wynosiła 8. Roboty górnicze były realizowane w obrębie Kopalni (...) w B..

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd uznał, że odwołanie ubezpieczonego zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd wskazał, że spór w niniejszej sprawie ogniskował wokół ustalenia, czy odwołujący legitymuje się co najmniej 25-letnim okresem pracy górniczej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią i w konsekwencji, czy przysługuje mu prawo do emerytury górniczej. Na dzień 15 maja 2019r. organ rentowy przyjął, iż okres wykonywania przez ubezpieczonego pod ziemią pracy górniczej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wynosi 24 lata, 11 miesięcy i 28 dni. Pozostałe przesłanki konieczne do nabycia przez ubezpieczonego prawa do emerytury górniczej nie były przez żadną ze stron kwestionowane.

Przechodząc do rozważań Sąd przytoczył treść art. 50a, 50b i 50d oraz art. 100 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i w oparciu o analizę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego,





stwierdził, iż złożone przez ubezpieczonego w toku postępowania sądowego świadectwo pracy z dnia 17 sierpnia 2020r. i wykaz dniówek dołowych przepracowanych w charakterze górnika pod ziemią w (...) Sp. z o. o. w S. bezsprzecznie pozwoliły na uzupełnienie brakujących dwóch dni pracy górniczej. Na marginesie Sąd wskazał, że organ rentowy nie zakwestionował powyższej okoliczności ani charakteru pracy ubezpieczonego.

W tym stanie rzeczy Sąd stanął na stanowisku, iż ubezpieczony spełnił sporny warunek konieczny do nabycia prawa do emerytury górniczej na podstawie art. 50a ust. 1 ustawy emerytalnej, bowiem legitymuje się okresem 25 lat pracy górniczej, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Odnosząc się natomiast do okresu zatrudnienia ubezpieczonego na terenie Republiki Czeskiej Sąd podkreślił, iż okres od 1 lipca 1995r. do 11 lutego 1996r. został zaliczony przez organ rentowy do okresu pracy górniczej. W tym przypadku organ słusznie nie zastosował przelicznika 1,8, bowiem jak wynika z treści art. 51 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 50d ust. 1 ustawy emerytalnej, taki przelicznik stosuje się za każdy rok pracy górniczej jedynie na obszarze Państwa Polskiego.

Mając na uwadze wyżej przytoczone okoliczności i przepisy, Sąd Okręgowy na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżone decyzję organu rentowego w ten sposób, że przyznał odwołującemu prawo do emerytury górniczej, poczynając od dnia zaprzestania pobierania zasiłku chorobowego.

Apelację od przedstawionego wyroku złożył organ rentowy, zarzucając:

1)  naruszenie przepisów o postępowaniu, a szczególnie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, w tym:

- przyjęcie za udowodnione, że wnioskodawca na datę wniosku o emeryturę górniczą, tj. na datę 19 lutego 2018r. oraz na datę 15 maja 2019r., posiada co najmniej 25 lat stażu górniczego;

- uwzględnienie do stażu górniczego, decydującego o prawie do emerytury górniczej, okresu pracy rozpoczętego od 12 maja 2020r. mimo, że dowody na ten okres nie były oceniane przez ZUS;

- uwzględnienie do stażu górniczego, decydującego o prawie do emerytury górniczej, okresu zatrudnienia przypadającego od 12 maja 2020r., podczas gdy okres ten przypada zarówno po dacie wpływu obydwu wniosków o emeryturę, jak również po dacie wydania obydwu spornych decyzji, a ponadto wnioskodawca nie wystąpił z wnioskiem o emeryturę górniczą po 12 maja 2020r., czyli po dopracowaniu brakującego stażu górniczego;

2)  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art.50a ustawy z 17 grudnia 1998r.

o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych poprzez uznanie, że wnioskodawca w dacie obydwu wniosków o emeryturę spełnił warunki prawa do emerytury górniczej, co skutkowało zmianą obydwu decyzji zaskarżonych przez wnioskodawcę;

3)  naruszenie art. 100 ust. l i 2 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach

z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych poprzez przyznanie prawa do emerytury górniczej, poczynając od zaprzestania pobierania zasiłku chorobowego, podczas gdy

w dacie wniosku o emeryturę górniczą z 19 lutego 2018r. wnioskodawca nie pobierał zasiłku chorobowego, natomiast w dacie wniosku z 15 maja 2019r. pobierał świadczenie rehabilitacyjne, które ustało w dniu 14 marca 2020r., a zatem przed datą rozpoczęcia dodatkowego zatrudnienia od 12 maja 2020r., które zdaniem Sądu, pozwoliło na uznanie, że wnioskodawca posiada 25 lat stażu górniczego,

co skutkowało przyznaniem emerytury górniczej.

Wskazując na powyższe zarzuty, apelujący wnosił o uchylenie zaskarżonego

wyroku i oddalenie odwołań od obydwu spornych decyzji.

W uzasadnieniu skarżący wskazał, że orzekając w tej sprawie Sąd Okręgowy zmienił dwie decyzję ZUS odmawiające wnioskodawcy prawa do emerytury górniczej i przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury górniczej, poczynając od dnia zaprzestania pobierania zasiłku chorobowego.

Z przedmiotowym wyrokiem organ rentowy nie zgodził się podnosząc,

że rozstrzygnięcie to narusza prawo.

Na wstępie ZUS podkreślił, że przedmiot i zakres rozpoznania Sądu wyznaczony jest treścią wniosku i treścią zaskarżonej decyzji. W tym przypadku chodzi o dwie decyzje, które rozstrzygały o prawie wnioskodawcy do emerytury górniczej na dzień złożenia wniosku

o taką emeryturę, a najpóźniej na dzień wydania spornej decyzji.

W trakcie postępowania prowadzonego przez Sąd I instancji wnioskodawca dostarczył do Sądu nowy dowód na okoliczność pracy górniczej, tzn. wnioskodawca złożył nowe świadectwo pracy z 17 sierpnia 2020r., zgodnie z którym od 12 maja 2020r. do 13 sierpnia 2020r. był zatrudniony w (...) sp. z o.o. na stanowisku górnika pod ziemią.

Przede wszystkim organ rentowy zauważył, że ten dowód nie był przedmiotem oceny ZUS, a ponadto taki okres zatrudnienia nie może być uwzględniony przy ocenie prawidłowości zaskarżonych decyzji, ponieważ przypada on już po wydaniu tych decyzji.

Wnoszący apelację zaznaczył, że wnioskodawca do 20 marca 2019r. pobierał zasiłek chorobowy, następnie od 21 marca 2019r. do 14 marca 2020r. pobierał świadczenie rehabilitacyjne, po czym jak ustalił Sąd I instancji zatrudniony był od 12 maja 2020r. do

13 sierpnia 2020r. Z danych ZUS wynika również, że wnioskodawca pobierał zasiłek chorobowy od 14 sierpnia 2020r. do 12 listopada 2020r. A zatem uwzględniając sentencję wyroku oraz stan sprawy powstaje pytanie - zakończenie pobierania którego z tych świadczeń wyznacza możliwość przyznania emerytury? Zdaniem ZUS żadnego, bo:

•

w dniu 19 lutego 2018r., tj. w dniu pierwszego wniosku o emeryturę wnioskodawca nie posiadał 25 lat stażu górniczego, przy czym nie pobierał zasiłku chorobowego;

•

w dniu 15 marca 2020r., tj. w dniu następnym po zakończeniu świadczenia rehabilitacyjnego pobieranego bezpośrednio po zasiłku chorobowym, wypłacanym

w momencie złożeniu kolejnego wniosku o emeryturę w dniu 15 maja 2019r., wnioskodawca nie posiadał 25 lat stażu górniczego;

•

po dniu 13 sierpnia 2020r., czyli po zakończeniu dodatkowego stażu górniczego rozpoczętego, jak ustalił Sąd, w dniu 12 maja 2020r. wnioskodawca nie składał wniosku o emeryturę, a ZUS nie wydawał decyzji przy uwzględnieniu nowego stażu, przy czym zasiłek chorobowy wypłacany był od 14 sierpnia 2020r. do 12 listopada 2020r. (na dzień sporządzenia apelacji).

Mając na uwadze powyższe, organ rentowy wnosił o oddalenie odwołań od obydwu decyzji oraz ewentualne przekazanie nowego wniosku o emeryturę górniczą, o ile wnioskodawca złożył taki wniosek w trakcie postępowania sądowego.

Ubezpieczony wnosił o oddalenie apelacji organu rentowego.

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego jest niezasadna, gdyż wyrok Sądu I instancji odpowiada prawu.

Na wstępie wskazać należy, że w sprawie z odwołania od decyzji organu rentowego, jej treść wyznacza przedmiot i zakres rozpoznania oraz orzeczenia sądu pracy i ubezpieczeń społecznych (tak np. Sąd Najwyższy w postanowieniu z 13 maja 1999r., II UZ 52/99, OSNAPiUS 2000 Nr 15, poz. 601, w wyroku z dnia 6 września 2000r., II UKN 685/99 oraz

w uzasadnieniu wyroku z 2 października 2008r., I UK 88/08, OSNP 2010 nr 7-8, poz. 100).

Spór w rozpoznawanej sprawie dotyczył ustalenia istnienia przesłanek koniecznych

do nabycia prawa do emerytury górniczej przez ubezpieczonego.

Przypomnieć trzeba, że zgodnie z art. 50a ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r.

o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U.

z 2021r., poz. 291), zwanej dalej ustawą emerytalną, górnicza emerytura przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) ukończył 55 lat życia;

2) ma okres pracy górniczej wynoszący łącznie z okresami pracy równorzędnej co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 10 lat pracy górniczej określonej

w art. 50c ust. 1;

3) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Wiek emerytalny wymagany od pracowników: kobiet mających co najmniej 20 lat,

a mężczyzn co najmniej 25 lat pracy górniczej i równorzędnej, w tym co najmniej 15 lat pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1, wynosi 50 lat (art. 50a ust. 2 ustawy emerytalnej).

W niniejszej sprawie niekwestionowanym było, że ubezpieczony tak na dzień złożenia wniosku o emeryturę tj. 9 lutego 2018r., jak i na dzień wydania pierwszej zaskarżonej decyzji – 9 maja 2019r. legitymuje się 15-letnim stażem „czystej” pracy górniczej, o której mowa w art. 50c ust. 1 ustawy emerytalnej, nie należy do otwartego funduszu emerytalnego, jak i osiągnął 50 lat 26 kwietnia 2013r., a 55 lat 26 kwietnia 2018r. Kluczowa jest odpowiedź na pytanie, czy ubezpieczony posiadał okres pracy górniczej

i równorzędnej w wymiarze 25 lat.

Organ rentowy zaliczył ubezpieczonemu do pracy górniczej na dzień 19 lutego 2018r. 23 lata, 10 miesięcy i 9 dni. Po złożeniu przez ubezpieczonego wykazu dniówek zjazdowych z 2018r. organ rentowy w decyzji z 11 października 2019r. uznał, że na 28 lutego 2019r. okres pracy górniczej ubezpieczonego wynosi 24 lata, 11 miesięcy i 28 dni.

Sąd Okręgowy uwzględnił do okresów pracy górniczej okres pracy górniczej wykonywanej od 14 maja 2020r. w (...) sp. z o.o. w S. na stanowisku górnika pod ziemią

i stwierdził, że ubezpieczony legitymuje się okresem 25 lat pracy górniczej, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pod ziemią, zgodnie z art. 50a ust. 1 ustawy emerytalnej.

W tym miejscy wskazać należy, że wbrew stanowisku Sądu I instancji organ rentowy na dzień 15 maja 2019r. nie przyjął, że okres wykonywania przez ubezpieczonego pod ziemią pracy górniczej wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wynosi 24 lata,

11 miesięcy i 28 dni, gdyż ZUS w decyzji z 11 października 2019r., podobnie jak i w decyzji z 9 maja 2019r. uwzględnił również pracę górniczą wykonywaną w wymiarze półtorakrotnym na terenie Państwa Polskiego.

Zgodnie bowiem z art. 50d ust. 1 pkt 1 ustawy emerytalnej, przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury pracownikom zatrudnionym pod ziemią oraz w kopalniach siarki lub węgla brunatnego zalicza się w wymiarze półtorakrotnym następujące okresy pracy na obszarze Państwa Polskiego w przodkach bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy innych pracach przodkowych, przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów

i robotach szybowych.

Ma też rację apelujący, że praca górnicza ubezpieczonego wykonywana od 14 maja 2020r. nie mogła być uwzględniona przy ocenie prawidłowości zaskarżonych decyzji

z 9 maja 2019r. i 11 października 2019r.

Trzeba w tym miejscu przypomnieć, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych sąd bada legalność decyzji na dzień jej wydania (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 20 maja





2004r., II UK 395/03, OSNP 2005/3/43 oraz z dnia 7 lutego 2006r., I UK 154/05, LEX

nr 272581), co oznacza, iż oceny spełnienia przesłanek prawa do emerytury górniczej należy dokonywać również na tę datę. Postępowanie dowodowe przed sądem jest postępowaniem sprawdzającym, weryfikującym ustalenia dokonane przez organ rentowy (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 9 maja 2007r., I UZP 1/07, OSNP 2007/21-22/323).

Należy jednak zwrócić uwagę, że ani organ rentowy, ani Sąd I instancji w ogóle nie odnieśli się do służby wojskowej ubezpieczonego.

W tym miejscu wskazać należy, że stosownie do treści art. 378 §1 k.p.c., Sąd II instancji rozpoznaje sprawę w graniach apelacji, co oznacza, że jest wprawdzie związany apelacją w aspekcie przedmiotowym (niedopuszczalnym jest rozpoznanie przez ten sąd niezaskarżonej części orzeczenia), jednakże równocześnie nie wiążą go zarzuty apelacyjne, bowiem nie wyznaczają one granic apelacji. Powyższe wynika z istoty rozwiązań dotyczących apelacji. W przyjętym systemie apelacji zatem celem postępowania apelacyjnego jest ponowne wszechstronne zbadanie sprawy pod względem faktycznym

i prawnym. Sąd odwoławczy, będąc bowiem przede wszystkim instancją merytoryczną, orzeka na podstawie materiału dowodowego zebranego w postępowaniu w pierwszej instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym. Może więc rozpoznać sprawę od początku, uzupełnić materiał dowodowy oraz poczynić samodzielne ustalenia na podstawie materiału zebranego

w postępowaniu przed Sądem I instancji. Może też brać pod uwagę z urzędu naruszenie prawa materialnego i naruszenie przepisów postępowania (por. wyrok Sądu Najwyższego

z dnia 29 listopada 2002r., sygn. IV CKN 1574/00, LEX nr 78327).

Sąd II instancji, realizując powyższą dyrektywę, mając na uwadze zarzuty apelacji na podstawie świadectwa pracy z Zakładu (...) w S., zawartego w aktach kapitałowych, ustalił, że A. P. był tam zatrudniony od 20 września 1982r. do

30 czerwca 1986r. jako pomoc dołowa.

W tym czasie w okresie od 24 października 1983r. do 17 października 1985r. odbywał służbę wojskową. Po jej zakończeniu powrócił do pracy w Zakładzie (...) w S. 18 listopada 1985r. na stanowisko pomocy dołowej.

Oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy przed Sądem I i II instancji, Sąd Apelacyjny uznał, że zaliczeniu do pracy górniczej, podlegał okres odbywania przez A. P. czynnej służby wojskowej.

Obowiązujący po zakończeniu przez ubezpieczonego służby wojskowej art. 125 ustawy z dnia 21 listopada 1967r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jednolity: Dz.U. z 2021r., poz. 372) stanowił w:

Ust. 1. Pracownikowi, który w ciągu trzydziestu dni od zwolnienia z zasadniczej lub okresowej służby wojskowej podjął pracę, czas odbywania służby wojskowej wlicza się do okresu zatrudnienia w zakładzie pracy, w którym podjął pracę, w zakresie wszelkich uprawnień wynikających z Kodeksu pracy oraz przepisów szczególnych.

Ust. 2. Przepis ust. 1 stosuje się również w razie podjęcia pracy na podstawie skierowania terenowego organu administracji państwowej stopnia podstawowego, jeżeli wniosek

o skierowanie do pracy został złożony temu organowi w ciągu trzydziestu dni od zwolnienia

z zasadniczej lub okresowej służby wojskowej.

Ust. 3. Pracownikowi, który podjął pracę lub złożył wniosek o skierowanie do pracy po upływie trzydziestu dni od zwolnienia ze służby wojskowej, czas odbywania służby wlicza się do okresu zatrudnienia tylko w zakresie wymiaru urlopu wypoczynkowego i wysokości odprawy pośmiertnej oraz uprawnień emerytalno-rentowych.

Ust. 4. Terminy przewidziane w ust. 1 i 2 uważa się za zachowane, jeżeli pracownik nie mógł podjąć pracy lub wystąpić z wnioskiem o skierowanie do pracy z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy.

Ust. 5. Przepisy ust. 1-4 stosuje się, jeżeli przepisy szczególne nie przewidują korzystniejszych uprawnień.

Utrwalony jest zaś w orzecznictwie pogląd, który Sąd Apelacyjny w składzie rozpoznającym przedmiotową sprawę w pełni podziela, zgodnie z którym czas odbywania przez ubezpieczonego czynnej służby wojskowej w okresie obowiązywania kolejno art. 108 ust. 1, art. 120 ust. 1, art. 125 ust. 1 i ponownie art. 120 ust. 1 ustawy z 1967r.

o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jednolity: Dz.U. z 2021r., poz. 372), zalicza się - przy spełnieniu określonych w tejże ustawie warunków - do stażu pracy górniczej, uprawniającej do emerytury górniczej z mocy art. 50a ustawy emerytalnej. Do takiej konkluzji skłania językowa wykładnia powołanych przepisów art. 108 ust. 1

(art. 120 ust. 1, art. 125 ust. 1 i ponownie art. 120 ust. 1) ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej jako lex specialis, wzmocniona dodatkowo wykładnią systemową oraz funkcjonalną (art. 85 ust. 1 oraz art. 2 i art. 32 ust. 1 i 2 Konstytucji RP,

z których wynika zakaz ustanawiania takich regulacji ustawowych lub dokonywania takiej wykładnia przepisów prawa powszechnie obowiązującego, które dopuszczałyby jakiekolwiek pokrzywdzenie obywatela z powodu wykonywania publicznego obowiązku obrony Ojczyzny) - (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 sierpnia 2016r., I UK 283/15, LEX nr 2148646;

z dnia 30 stycznia 2018r., I UK 513/16, OSNP 2018 Nr 9, poz. 127; z dnia 18 kwietnia 2018r., III UK 57/17, LEX nr 2497579, z dnia 17 stycznia 2019r., II UK 476/17, niepubl., postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 stycznia 2021r., III USK 25/21,

LEX nr 3111681).

W powołanych orzeczeniach Sąd Najwyższy nawiązywał do orzecznictwa dotyczącego zaliczenia służby wojskowej do stażu pracy w warunkach szczególnych.

W kontrolowanej sprawie ubezpieczony przed powołaniem do służby wojskowej wykonywał pracę górniczą, do pracy tej powrócił także po odbyciu służby wojskowej, jednakże nastąpiło to po upływie 30 dni do zakończenia służby wojskowej. W ocenie Sądu Apelacyjnego nie stoi to jednak na przeszkodzie zaliczeniu okresu służby wojskowej do pracy górniczej. Jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 2 lipca 2015r., III UZP 4/15 (OSNP 2015/12/164) możliwe są przypadki, gdy ubezpieczonemu, który był zatrudniony

w szczególnych warunkach (pozostawał w stosunku pracy i wykonywał pracę w szczególnych warunkach) a następnie został powołany do zasadniczej (okresowej) służby wojskowej, czas tej służby należy zaliczyć do okresu pracy w szczególnych warunkach, mimo że po zakończeniu służby wojskowej podjął w innym zakładzie (u innego pracodawcy) pracę niekwalifikowaną jako wykonywana w szczególnych warunkach (a nawet, gdy nie dochował terminu 30 dni). Inaczej mówiąc, bezwzględnym warunkiem takiego zaliczenia nie jest podjęcie pracy u tego samego pracodawcy oraz pracy w szczególnych warunkach (a nawet zachowanie terminu 30 dni zgłoszenia gotowości podjęcia pracy), gdyż przepisy przewidywały różne przypadki odstąpienia od spełnienia tych warunków (zachowania uprawnień, mimo niespełnienia tych przesłanek).

Redakcja art. 125 ustawy o powszechnym obowiązku Rzeczypospolitej Polskiej, obowiązującego w dacie zakończenia przez ubezpieczonego służby wojskowej, w ocenie Sądu Apelacyjnego, prowadzi do wniosku, że wolą ustawodawcy było zapewnienie pełnej ochrony w zakresie uprawnień pracowniczych i emerytalno-rentowych pracownikom, którzy po zakończeniu służby wojskowej podjęli dalsze zatrudnienie.

Ubezpieczony więc niewątpliwie na dzień złożenia pierwszego wniosku o emeryturę tj. 19 lutego 2018r. legitymował się 25-letnim okresem pracy górniczej. Organ rentowy ostatecznie bowiem uwzględnił do okresu pracy górniczej ubezpieczonego 24 lata, 11 miesięcy i 28 dni (przy uwzględnieniu okresy pracy górniczej potwierdzonej przez instytucję czeską, a także w wymiarze półtorakrotnym, pracy w przodkach bezpośrednio przy urabianiu





i ładowaniu urobku oraz odliczeniu okresów pobierania wynagrodzenia za czas choroby i zasiłku chorobowego m.in. w okresie od 20 września 2018r. do 28 lutego 2019r.).

Okres zaś czynnej służby wojskowej ubezpieczonego podlegający zaliczeniu do pracy górniczej to 1 rok, 11 miesięcy i 25 dni.

Mając na uwadze treść art. 100 ust. 1 i 2 ustawy emerytalnej, zgodnie z którym prawo do świadczeń określonych w ustawie powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa, jednakże jeżeli ubezpieczony pobiera zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne lub wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wypłacane na podstawie przepisów Kodeksu pracy, prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty szkoleniowej powstaje z dniem zaprzestania pobierania tego zasiłku, świadczenia lub wynagrodzenia. Sąd Okręgowy przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury górniczej od dnia zaprzestania pobierania zasiłku chorobowego. Oczywistym jest przy tym, że chodzi o zasiłek chorobowy pobierany po maju 2020r., czyli od 14 sierpnia

do 12 listopada 2020r., skoro okres 14 dni zatrudnienia w (...) sp. z o.o. od 14 maja 2020r. Sąd ten zaliczył A. P. do pracy górniczej.

Zważywszy na treść art. 100 ust. 1 i 2 ustawy emerytalnej i pobieranie przez ubezpieczonego wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, a następnie świadczenia rehabilitacyjnego od 20 września 2018r. do 14 marca 2020r., zdaniem Sądu Apelacyjnego, prawo do emerytury winno zostać przyznane ubezpieczonemu od 15 marca 2020r.

Niemożliwa była jednak zmiana wyroku Sąd Okręgowego w tym zakresie, z uwagi na zakaz reformationis in peius wynikający z art. 384 k.p.c., skoro ubezpieczony nie wniósł apelacji od wyroku Sądu I instancji.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 k.p.c. oddalił apelację organu rentowego, jako bezzasadną.

/-/ SSA A. Kolonko /-/ SSA B. Torbus /-/ SSA M. Procek

Sędzia Przewodniczący Sędzia