Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 3 grudnia 2024 roku

Sąd Apelacyjny w Katowicach II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: sędzia S.A. Robert Kirejew

Protokolant: Magdalena Golyszny

przy udziale prokuratora Prokuratury Regionalnej w Katowicach Elżbiety Funiok

w sprawie M. N.

po rozpoznaniu zażalenia wniesionego przez obrońcę ściganego

na postanowienie Sądu Okręgowego w Gliwicach

z dnia 7 listopada 2024 roku, sygn. akt IV Kop 114/23

w przedmiocie prawnej dopuszczalności wydania osoby ściganej

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k.

postanawia

1.  utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie;

2.  kosztami postępowania odwoławczego obciążyć Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 7 listopada 2024 roku, sygn. akt IV Kop 114/23, Sąd Okręgowy w Gliwicach na podstawie art. 91 ust. 2 Konstytucji RP, art. 55 ust. 5 Konstytucji RP w zw. z art. 603 § 1 k.p.k. w zw. z art. 604 § 1 k.p.k. w zw. z art. 615 § 2 k.p.k. w zw. z art. 60 ust. 1-3 w zw. z art. 61 ust. 1 i 2 oraz w zw. z art. 74 Umowy między Rzeczpospolitą Polską a Ukrainą o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych sporządzonej w Kijowie dnia 24 maja 1993 r. (Dz. U. z 1994 r. Nr 96, poz.465 z późn. zm.) oraz art. 1 Europejskiej Konwencji o Ekstradycji sporządzonej w Paryżu dnia 13 grudnia 1957 r. (Dz. U. z 1994 r. Nr 70, poz. 307 z późn. zm.)

1.  stwierdził dopuszczalność wydania obywatela ukraińskiego M. N. organom Republiki Ukrainy w celu:

a)  przeprowadzenia postępowania i pociągnięcia do odpowiedzialności karnej w sprawie numer 607/7602/18 o przestępstwa z art. 366 część 1, art. 191 część 2 kodeksu karnego Ukrainy popełnione w okresie od 27 września 2016 r. do grudnia 2016 r. polegające na tym, że jako urzędnik w celu uzyskania środków finansowych w pełnej wysokości przewidzianej umową na przebudowę kotłowni przedszkola Ż. przy ul. (...) w mieście P., obwód Tarnopolski, wiedząc z całą pewnością, że cały zakres prac nie został faktycznie wykonany, w celu bezprawnego wzbogacenia się wpisał do protokołów odbioru wykonanych robót budowlanych nieprawdziwe informacje o zakresie i wielkości robót budowlanych, w rezultacie Główny Wydział Państwowej Służby Skarbowej Ukrainy w obwodzie tarnopolskim przekazał oskarżonemu środki finansowe w wysokości odpowiadającej kwocie wykonanych przez niego prac remontowo budowlanych, przy czym cały zakres w obiekcie w momencie podpisywania aktów odbioru wykonanych robót budowlanych nie był zakończony. Ponadto polegające na tym, że wprowadził do dokumentów urzędowych fałszywe informacje i sporządził świadomie fałszywy dokument, to jest akty odbioru wykonanych robót budowlanych,

b)  przeprowadzenia postępowania i pociągnięcia do odpowiedzialności karnej w sprawie numer 607/5898/18 o przestępstwa z art. 366 część 1, art. 191 część 2 kodeksu karnego Ukrainy popełnione w okresie od 27 września 2016 r. do grudnia 2016 r. polegające na tym, że jako dyrektor Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...) w celu przywłaszczenia środków budżetowych, podczas rekonstrukcji domy kultury, w związku z likwidacją stanu awaryjnego sali widowiskowej we wsi U., rejon C., obwód tarnopolski, sporządził protokoły odbioru robót budowlanych wykonanych w wymienionym obiekcie, w których wpisał nieprawdziwe informacje o zakresie prac remontowo budowlanych wykonanych w obiekcie, celowo zawyżając ilość wykonanych prac, a w rezultacie zamawiający nadpłacił M. N. część środków budżetowych za prace, które nie zostały wykonane, a ponadto polegających na tym, że wprowadził do dokumentów urzędowych fałszywe informacje i sporządził świadomie fałszywy dokument, to jest akty odbioru wykonanych robót budowlanych;

c)  wykonania kary 4 (czterech) lat pozbawienia wolności orzeczonej przez Tarnopolski Sąd Miejski Rejonowy w obwodzie Tarnopolskim z dnia 25 listopada 2022 r. sprawa numer 607/12594/21 za przestępstwa: z art. 366 (1) Kodeksu karnego Ukrainy tj. wprowadzenia przez urzędnika do oficjalnych dokumentów świadomie fałszywych informacji i art. 191 (2) Kodeksu karnego Ukrainy jako przywłaszczenie cudzego mienia przez nadużycie stanowiska służbowego.

Jednocześnie w pkt 2 zaskarżonego postanowienia kosztami postępowania w sprawie obciążono Skarb Państwa.

Na powyższe postanowienie zażalenie złożył obrońca ściganego, który zarzucił naruszenie przepisów:

1.  art. 7 k.p.k. w zw. z art. 60 ust. 1-3 umowy między Rzeczpospolitą Polską a Ukrainą o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych, poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, polegające na dowolnej a nie swobodnej ocenie dowodów, dokonanej bez uwzględnienia zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego;

2.  art. 604 § 1 pkt 1 k.p.k. poprzez jego niezastosowanie, polegające na pominięciu faktu złożenia przez poszukiwanego wniosku o udzielenie mu ochrony międzynarodowej na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej;

3.  art. 604 § 1 pkt 7 k.p.k. poprzez jego niezastosowanie, polegające na pominięciu faktu , iż w państwie żądającym wydania może dojść do naruszenia wolności i praw poszukiwanego;

4.  art. 604 § 2 pkt 1 k.p.k. poprzez jego niezastosowanie, polegające na pominięciu faktu, iż poszukiwany, którego wniosek dotyczy ma w Rzeczpospolitej Polskiej stałe miejsce zamieszkania.

W konkluzji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez stwierdzenie niedopuszczalności wydania obywatela Ukrainy M. N. organom Republiki Ukraińskiej.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Zażalenie obrońcy ściganego nie zasługuje na uwzględnienie.

Przeprowadzona w niniejszej sprawie kontrola instancyjna wykazała, że Sąd Okręgowy dokonał trafnej oceny wszystkich przesłanek koniecznych do wydania decyzji o dopuszczalności wydania obywatela ukraińskiego M. N. stronie ukraińskiej.

Ponieważ obrońca ściganego we wniesionym środku odwoławczym nie kwestionował braku pozostałych negatywnych przesłanek stwierdzenia prawnej dopuszczalności wydania osoby ściganej poza tymi, których negowanie wynika z treści wniesionego środka odwoławczego, Sąd Apelacyjny odniesie się wyłącznie do kwestii dotyczących tych ujemnych przesłanek, które zostały zakwestionowane w treści wniesionego zażalenia.

W pierwszej kolejności odnieść się należy do zaprezentowanej przez obrońcę argumentacji dotyczącej naruszenia art. 604 § 1 pkt 1 k.p.k. Przytoczony przepis ma charakter obligatoryjny tj. jeśli dyspozycja zawarta w treści przywołanej normy prawnej byłaby spełniona, wówczas wydanie M. N. stałoby się niedopuszczalne z mocy prawa. W ocenie Sądu Apelacyjnego poczynione przez sąd I instancji ustalenia należy uznać za prawidłowe. M. N. nie jest obywatelem Polski, nie przyznano mu dotychczas obywatelstwa polskiego, o które się ubiega. Wymieniony jest obywatelem Ukrainy. Ścigany jednocześnie nie korzysta z prawa azylu. Rozpatrując sytuację prawną M. N. opierać należy się na stanie faktycznym i prawnym występującym w chwili orzekania. Podnoszona przez skarżącego okoliczność, że istnieje aktualnie możliwość, iż wobec ściganego zostanie przyznane prawo do azylu, jest sytuacją przyszłą i niepewną. Podobnie zaaprobować należy ustalenia Sądu Okręgowego dotyczące niepewności w sferze przyznania wymienionemu obywatelstwa przez Prezydenta RP. Obrońca skarżącego zupełnie pomija w treści zażalenia słuszną argumentację Sądu Okręgowego dotyczącą postępowania toczącego się przed Urzędem do Spraw Cudzoziemców, skoro bowiem rozstrzygnięcie w toczącym się postępowania w Urzędzie do Spraw Cudzoziemców determinowane ma być rezultatami niniejszego postępowania (k. 265), to nie sposób przyjąć, aby rozstrzygnięcie o przyznaniu bądź nie przyznaniu prawa do azylu było odmienne od treści zapadłego rozstrzygnięcia w tej sprawie i zapadło przed jej zakończeniem. W tych okolicznościach nie sposób przyznać racji skarżącemu, jakoby sąd I instancji pominął fakt złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej ściganemu, w szczególności wziąwszy pod uwagę to, że w treści zaskarżonego postanowienia Sąd Okręgowy szeroko odniósł się do tej kwestii.

Podobnie nawiązać należy do argumentacji zaprezentowanej przez skarżącego odnoszącej się do kwestii art. 604 § 2 pkt 1 k.p.k. Nie negując okoliczności, że skazany rzeczywiście wynajmuje od 2018 r. mieszkanie w Polsce wraz z żoną i synem oraz dysponuje od tego czasu tym samym numerem telefonu, wskazać trzeba, że w Polsce zameldowany jest jedynie na pobyt czasowy, zaś to w Ukrainie w dalszym ciągu ma stały meldunek. Pamiętać również trzeba, że przesłanki określone w art. 604 § 2 k.p.k. maja charakter fakultatywny, zatem nawet gdyby w istocie występowały to nie stanowią okoliczność ze względu na którą ekstradycja byłaby niedopuszczalna. Co więcej przeszkody określone w art. 604 § 2 k.p.k. nie stanowią przedmiotu badania sądu, zaś rozważa je Minister Sprawiedliwości, do którego należy ostateczna decyzja w przedmiocie wydania ściganego. W tych okolicznościach zupełnie zbędne byłoby czynienie szerokich rozważań odnoszących się do powołanego przepisu. Ostateczną decyzję w tej materii podejmie Minister Sprawiedliwości i to on ewentualnie może uznać, że stan faktyczny dotyczący M. N. na kanwie tej sprawy może stanowić szczególną okoliczność uprawniającą do odmowy wydania ściganego.

Sąd Apelacyjny podziela stanowisko, że nie zachodzi uzasadniona obawa, iż w państwie żądającym wydania może dojść do naruszenia wolności i praw osoby wydanej. Argumentacja obrońcy w tej sferze nie może opierać się na ogólnym przeświadczeniu o naruszaniu praw człowieka w danym państwie, a musi wynikać z konkretnych dowodów o tym świadczących. Oczywiście krytyczne informacje dotyczące funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości państwa wzywającego muszą być wzięte pod uwagę w czasie procedowania w przedmiocie stwierdzenia dopuszczalności wydania konkretnej osoby ściganej, jednakże nie jest to okoliczność mogąca per se doprowadzić do odstępstwa od zasady dobrej wiary i wzajemności między państwami zawierającymi umowę ekstradycyjną.

Na gruncie niniejszej sprawy nie zachodzi sytuacja w której skarżący w jakimkolwiek stopniu wykazał, że w konkretnej sprawie M. N. miało by dojść do naruszenia praw czy wolności ściganego. Ścigany opuścił terytorium Ukrainy przed rozpoczęciem postepowania sądowego w wyniku własnej dobrowolnej decyzji i to pomimo zakazu opuszczania kraju oraz nakazu zatrzymana. Nie było przeszkód, aby na czas toczących się postępowań M. N. mógł powrócić na terytorium Ukrainy, a ponadto ścigany w związku ze swoją nieobecnością miał ustanowionego obrońcę z urzędu, który reprezentował jego interes prawny.

Przechodząc natomiast do podniesionej przez obrońcę okoliczności, iż na terytorium Ukrainy trwa aktualnie konflikt zbrojny wynikły z agresji Federacji Rosyjskiej, wskazać trzeba, że pozyskano informację, iż w obwodzie tarnopolskim i sąsiednich rejonach nie są prowadzone działania wojenne (k. 150). Zarówno skazany jak i obrońca nie przedstawili żadnych precyzyjnych dowodów, z których wynikać mogłoby, że M. N. po przekazaniu stronie ukraińskiej zostałby narażony na rzeczywiste zagrożenie życia, a poprzestano na lakonicznym, ogólnikowym stwierdzeniu dotyczącym rzeczywistego istnienia konfliktu zbrojnego. W tych okolicznościach nie można przyjąć, że M. N. nie zostaną zapewnione standardy rzetelnego procesu, w tym, że będzie on traktowany w sposób naruszający postanowienia Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka.

Konkludując, trzeba uznać, że sąd I instancji w zgodzie z regułami z art. 7 k.p.k. oraz dokonując trafnej wykładni obowiązujących przepisów, słusznie stwierdził dopuszczalność wydania M. N. organom państwa ukraińskiego. Jednocześnie analizując akta sprawy pod kątem podniesionych przez skarżącego zarzutów, sąd odwoławczy uznał, że aktualnie brak jest uzasadnionych wątpliwości co do naruszenia standardów rzetelnego procesu w postępowaniu prowadzonym przez organy wymiaru sprawiedliwości Ukrainy przeciwko M. N..

Mając to wszystko na uwadze, jak też nie dopatrując się we wniesionym

środku odwoławczym argumentów mogących wpłynąć na zmianę zaskarżonego postanowienia, Sąd Apelacyjny orzekł o utrzymaniu w mocy zaskarżonego postanowienia.