Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 6 marca 2024 roku

Sąd Apelacyjny w Katowicach, II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA Iwona Hyła

Protokolant: Tomasz Gawlik

przy udziale Prokuratora Prokuratury Regionalnej w Katowicach Marty Irzyńskiej

w sprawie obywatela Ukrainy O. L.

ściganego za popełnienie przestępstwa z art. 185 Kodeksu karnego Ukrainy

po rozpoznaniu zażalenia wniesionego przez obrońcę ściganego

na postanowienie Sądu Okręgowego w Sosnowcu z dnia 12 grudnia 2023 roku, sygn. akt IV Kop 33/23

w przedmiocie stwierdzenia prawnej dopuszczalności wydania osoby ściganej w celu przeprowadzenia przeciwko niej postępowania karnego

postanawia

1.  na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie;

2.  na podstawie art. 626 § 1 k.p.k. w zw. z art. 24 ust. 1 Europejskiej Konwencji o Ekstradycji, sporządzonej w Paryżu dnia 13 grudnia 1957 roku (Dz. U. z 1994 r. Nr 70 poz. 307-310) kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze obciążyć w całości Skarb Państwa;

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Sosnowcu postanowieniem z dnia 12 grudnia 2023 roku, sygn. akt IV Kop 33/23 (sygn. PO w Sosnowcu 3048-4.Oz.354.2023), na podstawie art. 603 § 1 k.p.k. oraz art. 1, art. 2 i art. 22, art. 24 ust. 1 Europejskiej Konwencji o Ekstradycji sporządzonej w Paryżu dnia 13 grudnia 1957 roku, stwierdził prawną dopuszczalność wydania władzom Ukrainy obywatela Ukrainy – O. L. w celu przeprowadzenia przeciwko ściganemu postępowania karnego o czyn z art. 185 kodeksu karnego Ukrainy; nadto Sąd ten przejął na rachunek Skarbu Państwa koszty związane z wydaniem, powstałe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a nadto orzekł o przekazaniu sprawy Ministrowi Sprawiedliwości po uprawomocnieniu się postanowienia.

Zażalenie na to postanowienie złożył obrońca O. L., zarzucając obrazę przepisu postępowania, która mogła mieć wpływ na treść wydanego orzeczenia, a to art. 604 § 1 pkt 7 k.p.k. polegającą na jego niezastosowaniu w sytuacji niedopuszczalności wydania ściganego ze względu na zaistnienie uzasadnionej obawy, że w państwie żądającym wydania może dojść do naruszenia jego wolności i praw, a nadto błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę tego orzeczenia polegający na wywiedzeniu ze zgromadzonych dowodów błędnego wniosku o prawnej dopuszczalności wydania ściganego, podczas gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego prowadzi do wniosku o istnieniu obawy o stan przestrzegania praw i wolności na terytorium Ukrainy, w tym zwłaszcza w obliczu toczących się tam działań wojennych, co wyklucza stwierdzenie dopuszczalności wydania ściganego.

Formułując powyższe zarzuty, skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez stwierdzenie prawnej niedopuszczalności wydania ściganego O. L. oraz uchylenie stosowanego wobec niego środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Wniesione przez obrońcę O. L. zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności wskazać trzeba, że kontrola odwoławcza nie wykazała, aby sąd pierwszej instancji, wydając zaskarżone postanowienie, dopuścił się obrazy przepisów postępowania wymienionych przez skarżącego w złożonym środku odwoławczym, bądź by orzeczenie to obarczone było błędem w ustaleniach faktycznych.

Stwierdzić należy, że Sąd Okręgowy w Sosnowcu prawidłowo rozważył kwestię dopuszczalności ekstradycji obywatela Ukrainy na terytorium tego kraju w świetle przesłanek wskazanych w przepisach Europejskiej Konwencji o Ekstradycji sporządzonej w Paryżu w dniu 13 grudnia 1957 roku wraz z Protokołem dodatkowym do powyższej konwencji, sporządzonym w Strasburgu dnia 15 października 1975 r. i Drugim protokołem dodatkowym do powyższej Konwencji, sporządzonym w Strasburgu dnia 17 marca 1978 r. (Dz. U z 1994 roku, Nr 70, poz. 307) oraz w świetle dyspozycji art. 603 § 1 k.p.k. i art. 604 § 1 i § 2 k.p.k.

Zauważyć trzeba, że zgodnie z ugruntowanym w orzecznictwie i doktrynie stanowiskiem, uprawdopodobnienie zarzutu popełnienia przestępstwa, niezbędne dla stwierdzenia prawnej dopuszczalności wydania, przyjmuje się na podstawie samego faktu złożenia przez państwo obce wniosku ekstradycyjnego (zob. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 25 sierpnia 1999 roku, sygn. akt II AKz 251/99, OSA 2000/5/41; postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 grudnia 2007 roku, sygn. akt II AKz 746/07, OSA 2009/3/5-10; L. Paprzycki, Komentarz aktualizowany do art. 425-673 Kodeku postępowania karnego, LEX/el.2015). Brak jest konieczności szerszego odnoszenia się do tej kwestii, gdyż obrońca w złożonym zażaleniu nie podważa powyższego ustalenia.

Dla porządku wskazać jednak należy, że O. L. pozostaje ścigany przez ukraiński wymiar sprawiedliwości, bowiem jest on podejrzany o popełnienie przestępstwa z art. 185 pkt 3 Kodeksu karnego Ukrainy, co odpowiada kwalifikacji prawnej z art. 279 § 1 polskiego Kodeksu karnego. Z kolei, orzeczeniem z dnia 21 grudnia 2021 roku, sygn. akt 589/4457/18 – Sąd Rejonowy Obwodu Sumskiego na Ukrainie zastosował wobec wymienionego środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania (k.114-116, akt IV Kop 33/23).

Zgodzić się również należy z sądem I instancji, że nie zachodzi w przypadku ściganego żadna z przesłanek powodujących niedopuszczalność wydania lub uzasadniających jego odmowę.

Czyn, pod zarzutem popełnienia którego stanął O. L., zagrożony jest - według prawa ukraińskiego i prawa polskiego - karą pozbawienia wolności w wymiarze co najmniej jednego roku lub karą surowszą. Wymieniony nie posiada obywatelstwa polskiego, nie korzysta ze statusu uchodźcy, ani z prawa azylu na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. W przypadku zarzucanego mu czynu nie zachodzi powaga rzeczy osądzonej i nie nastąpiło przedawnienie jego karalności. Jednocześnie nie zachodzi obawa, że przestępstwo zarzucane ściganemu według ustawodawstwa strony wzywającej jest zagrożone karą śmierci. Przestępstwa zarzucanego ściganemu nie sposób także uznać za czyn popełniony na tle politycznym. W ocenie Sądu Apelacyjnego, przedstawione w sprawie okoliczności nie pozwalają na uznanie, że w niniejszej sprawie przekazanie jest sprzeczne z polskim prawem oraz istnieje ryzyko naruszenia przez organy strony wzywającej praw i wolności osoby ściganej podczas przeprowadzenia postępowania karnego o zarzucany O. L. czyn.

Podnieść również trzeba, że przeszkody ekstradycyjne, w szczególności prawdopodobieństwo naruszenia wolności i praw osoby wydanej, muszą być oceniane na gruncie konkretnej sprawy oraz w odniesieniu do tych faktów, które są znane w czasie postępowania ekstradycyjnego. Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu Okręgowego, co do braku wystąpienia w niniejszej sprawie podstawy do odmowy wydania osoby ściganej określonej w art. 604 § 1 pkt 7 k.p.k., tj. uzasadnionej obawy, że w państwie żądającym wydania może dojść do naruszenia jej wolności i praw. Podkreślić należy, że sformułowanie „uzasadniona obawa” użyte w wyżej powołanym przepisie oznacza taki poziom prawdopodobieństwa, które  po pierwsze, wynika z ujawnionych faktów lub informacji o faktach, a po drugie  które w wystarczającym stopniu pozwala na obiektywną ocenę realności zagrożenia w państwie wzywającym (zob. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 5 maja 2005 r., sygn. akt II AKz 114/05, OSA 2007/9/44).

Podnoszony przez obrońcę argument o prowadzonych przez wojska rosyjskie działaniach wojennych na terytorium Ukrainy nie był w stanie podważyć trafnej decyzji sądu I instancji. Wskazać bowiem należy, że zasięg tych działań i jego skutki, których nie da się rzecz jasna przewidzieć, nie stanowią przeszkody do przekazania O. L. na terytorium Ukrainy. Zauważyć trzeba w tym kontekście, że we wniosku o ekstradycję strona Ukraińska (Biuro Prokuratora Generalnego, k. 97-98 akt PO 3048-4.Oz.354.2023) wskazała, iż gwarantuje przestrzeganie prawa krajowego oraz międzynarodowego. Zaś organy Ukrainy podejmą wszelkie możliwe kroki w celu utrzymania normalnego funkcjonowania instytucji penitencjarnych oraz zapewnienia bezpieczeństwa personelowi, osobom skazanym i osobom aresztowanym w warunkach stanu wojennego.

Sąd odwoławczy miał też w polu widzenia fakt, iż O. L. mieszka w Polsce, jednak okoliczność tego rodzaju stanowi jedynie fakultatywną przeszkodę ekstradycyjną (art. 604 § 2 pkt 1 k.p.k.), wobec czego przesłanka ta sama w sobie nie obligowała sądu I instancji do podjęcia decyzji o niedopuszczalności jego wydania.

Z wyżej przedstawionych względów oraz nie znajdując uzasadnienia dla zarzutów podniesionych przez obrońcę w złożonym środku odwoławczym, Sąd Apelacyjny uznał, że stanowisko sądu I instancji w zakresie stwierdzenia prawnej dopuszczalności wydania O. L. organom ukraińskiego wymiaru sprawiedliwości jest prawidłowe.

Z uwagi na powyższe, orzeczono, jak w sentencji postanowienia.

ZARZĄDZENIE

1.  Odpis postanowienia z pouczeniem o prawomocności doręczyć ściganemu po przetłumaczeniu na język ukraiński oraz jego obrońcy,

2.  Akta sprawy odesłać.

Katowice, dnia 6 marca 2024 roku