Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 września 2021 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Daria Stanek

po rozpoznaniu w dniu 14 września 2021 r. w Gdańsku na posiedzeniu niejawnym

sprawy S. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E.

o prawo do renty socjalnej

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E.

od wyroku Sądu Okręgowego w Elblągu, IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 7 lipca 2021r., sygn. akt IV U 283/20

Oddala apelację.

SSA Daria Stanek

Sygn. akt III AUa 1690/21

UZASADNIENIE

Ubezpieczona S. P. wniosła odwołanie od decyzji pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. z dnia 24 lutego 2020 r., znak: (...), którą to decyzją organ rentowy odmówił wnioskodawczyni prawa do renty socjalnej na dalszy okres po 30 listopada 2019 r. Skarżąca, powołując się na upośledzenie umysłowe, nie zgadzała się z oceną dokonaną w postępowaniu orzeczniczym, że jest zdolna do pracy.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie. Pozwany powołał przepisy ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej wskazując, że w wyniku przeprowadzonego postępowania orzeczniczego wnioskodawczyni nie została uznana za osobę całkowicie niezdolną do pracy.

Sąd Okręgowy w Elblągu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 7 lipca 2021 r. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał wnioskodawczyni S. P. prawo do renty socjalnej od dnia 1 grudnia 2019 r. do dnia 30 listopada 2022 r. (pkt I) i stwierdził odpowiedzialność organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji (pkt II).

Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia i rozważania Sądu pierwszej instancji. Skarżąca S. P., ur. (...), była uprawniona do renty socjalnej od 1 października 2005 r. do 30 listopada 2019 r., ostatnio od 1 grudnia 2014 r. z powodu encefalopatii pod postacią upośledzenia umysłowego w stopniu umiarkowanym i padaczki w wywiadzie.

W dniu 29 października 2019r. ubezpieczona wystąpiła do pozwanego organu rentowego z wnioskiem o ustalenie dalszych uprawnień do świadczenia.

W toku postępowania orzeczniczego pozwany skierował skarżącą do konsultanta psychologa, który w opinii z dnia 13 grudnia 2019 r. wskazał na progres w zakresie możliwości intelektualnych – aktualny poziom intelektualny odpowiada upośledzeniu umysłowemu w stopniu lekkim (II skala pełna = 60, II skala werbalna = 61, II skala praktyczna = 60). Konsultant wskazał także na strukturę funkcji poznawczych równomierną, liczne deficyty parcjalne w obszarze wyższych i niższych dyspozycji intelektualnych, pamięć trwałą słabą; relatywnie lepsze parametry uwagi oraz pamięci bezpośredniej, niski poziom koordynacji wzrokowo-ruchowej, sprawności manualnej i grafomotorycznej; bardzo wolne tempo uczenia się przez działanie, wyraźne oznaki organicznych zmian CUN, zadowalający poziom kompetencji osobistych i społecznych, w tym komunikatywność, samodzielność w samoobsłudze oraz zaradność na co dzień; relatywnie niższe poczucie własnych kompetencji i wydolności, osobowość naznaczona ubytkiem intelektu, z osłabionymi mechanizmami adaptacyjnymi oraz skłonnością do wycofywania się z aktywności oraz reagowania lękiem.

W oparciu o powyższą opinię Lekarz Orzecznik ZUS rozpoznał u ubezpieczonej w dniu 18 grudnia 2019 r. upośledzenie umysłowe lekkie, w podsumowaniu i uzasadnieniu ustaleń orzeczniczych wskazując, że nie orzeka całkowitej niezdolności do pracy, gdyż nastąpił progres w zakresie możliwości intelektualnych. Orzecznik nie stwierdził też niezdolności do samodzielnej egzystencji. Ubezpieczona może wykonywać prace lekkie.

Wskutek złożenia sprzeciwu od tego orzeczenia sprawa została skierowana do Komisji Lekarskiej ZUS, która w dniu 6 lutego 2020 r. rozpoznała u ubezpieczonej encefalopatię okołoporodową pod postacią upośledzenia umysłowego i padaczki, upośledzenie umysłowe lekkie, padaczkę w dzieciństwie, wadę wzroku – szkła korekcyjne, stan po cholecystectomii, stan po wyłuszczeniu torbieli jajnika L. W podsumowaniu i uzasadnieniu ustaleń orzeczniczych wskazano, że sprawę rozpoznano zaocznie. Orzekana lat 32, ukończyła szkołę specjalną w klasie życia, z orzeczoną całkowitą niezdolnością do pracy do 30 listopada 2019 r. (renta socjalna). Badana obciążona encefalopatią okołoporodową pod postacią upośledzenia umysłowego umiarkowanego i padaczki. Aktualnie po badaniu psychologicznym rozpoznane upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim. Napady padaczkowe występowały w dzieciństwie, aktualnie bez napadów. Korzysta z systemowego wsparcia w środowisku – środowiskowy dom samopomocy, niezamężna, pozostaje we wspólnym gospodarstwie z rodzicami. W skali oceny funkcjonowania osób z zaburzeniami psychicznymi uzyskała 80 punktów, w skali Barthel 100 punków. Komisja po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną stwierdziła, że naruszenie sprawności organizmu jest w stopniu nie ograniczającym zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Orzeczenie to stało się podstawą wydania zaskarżonej decyzji.

W ocenie Sądu Okręgowego odwołanie zasługiwało na uwzględnienie, gdyż wnioskodawczyni jest całkowicie niezdolna do pracy.

Sąd Okręgowy wskazał na treść art. 4 ust. 1 ustawy o rencie socjalnej, zgodnie z którym renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało: 1) przed ukończeniem 18 roku życia; 2) w trakcie nauki w szkole lub szkole wyższej – przed ukończeniem 25 roku życia; 3) w trakcie kształcenia w szkole doktorskiej, studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Natomiast w oparciu o przepis art. 15 cytowanej ustawy do określenia pojęcia niezdolności do pracy stosuje się odpowiednio przepis art. 12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2021 r., poz. 291 ze zm. dalej ustawa emerytalna), który zawiera ustawową definicję niezdolności do pracy, a mianowicie: ust. 1 – niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu; ust. 2 – całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy; ust. 3 – częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Pomiędzy stronami spornym była jedynie okoliczność całkowitej niezdolności do pracy skarżącej, postępowanie dowodowe ograniczono jedynie do tej kwestii. Wobec konieczności posiadania wiadomości specjalistycznych do rozstrzygnięcia niniejszego sporu, postanowieniem z dnia 9 czerwca 2020 r. dopuszczono dowód z opinii biegłych sądowych psychologa, neurologa i psychiatry, jako właściwych dla oceny schorzeń skarżącej.

Biegła sądowa psycholog podała w opinii, że badana kontakt werbalny nawiązywała z widoczną powściągliwością, początkowo czuła się niepewnie, prezentowała postawę umiarkowanie otwartą wobec osób obcych, nakłaniana do udziału w rozmowie płakała. Biegła stwierdziła orientację raczej pełną, świadomość jasną, bez zaburzeń psychotycznych, struktura osobowości zubożała, niedokształcona, nastrój wyrównany, skłonność do obniżania nastroju. Tok myślenia znacznie spowolniony, uwaga i funkcje pamięciowe deficytowe, uczuciowość wyższa i krytycyzm spłycone, niedokształcone. Podczas badania i rozmowy oznaki napięcia emocjonalnego słabły, w obecności stawała się spokojna, zachowanie wskazujące na wycofanie i zagubienie, podkreślała brak zaradności. Z wywiadu wynika, że badana nie rozpoznaje wartości pieniędzy i nie operuje nimi, zakupy robi wyłącznie w asyście i z kontrolą rodziny, nie jest w stanie samodzielnie załatwiać spraw urzędowych.

Biegła przeprowadziła badanie testem Bender, w którym skarżąca uzyskała wynik 124 pkt., który wskazuje na istnienie patologicznych zmian centralnego układu nerwowego, zaburzenia analizy i syntezy wzrokowej. Biegła dalej podkreśliła, że intelekt badanej kształtuje się na poziomie upośledzenia umysłowego w stopniu umiarkowanym, widoczne oznaki obniżenia poziomu intelektualnego oraz deficytu funkcji psychicznych na poziomie umiarkowanym istnieją u badanej od dzieciństwa, co dokumentują opinie (...) w P.. Widoczne oznaki obniżenia poziomu intelektualnego, uszkodzenia CUN oraz deficytu funkcji psychicznych są wynikiem encefalopatii okołoporodowej. Poziom wszystkich funkcji intelektualnych jest adekwatny do zdiagnozowanych deficytów intelektualnych. Sposób formułowania myśli świadczy o istotnie obniżonym poziomie kompetencji językowej. Badana ma deficyty w zakresie internalizacji norm i zasad życia społecznego, zaznacza się umiarkowana prawidłowość procesów orientacyjno-wykonawczych. Powszechnie znane normy społeczne w widocznie ograniczony sposób pełnią funkcję regulacyjną wobec zachowania badanej. Badana jest zaradna jedynie w zakresie codziennej samoobsługi, w znanych, utrwalonych i prostych sytuacjach funkcjonuje poprawnie, prezentuje znacznie obniżone zdolności adaptacyjne w sytuacjach zadaniowych i nowych, wymaga wówczas pomocy osób z jej otoczenia.

Dalej biegła psycholog podkreśliła, że skarżąca od dzieciństwa była diagnozowana jako osoba upośledzona umysłowo w stopniu umiarkowanym. Zgodnie z wiedzą psychologiczną nie jest możliwe, ażeby dziecko zdiagnozowane we wcześniejszym etapie rozwojowym jako upośledzone umysłowo w stopniu umiarkowanym po latach w życiu miałoby doznać poprawy ogólnego stanu. Zgodnie ze znaną biegłej wiedzą dochodzi raczej do regresu, aniżeli do zmiany w kierunku rozwoju wszystkich funkcji psychicznych i intelektualnych. Powyżej opisany stan psychiczny i intelektualny badanej pozostaje w rozbieżności z diagnozą orzecznika ZUS, gdzie uznano badaną za osobę niepełnosprawną intelektualnie w stopniu lekkim, czego biegła nie jest w stanie wyjaśnić.

Biegła psycholog w opinii uzupełniającej, odnosząc się do zastrzeżeń pozwanego organu rentowego, wyjaśniła, że opinia z dnia 6 lipca 2020 r. została opracowana zgodnie z metodologią tego rodzaju opracowań psychologicznych, tzn. w oparciu o badanie psychologiczne, wywiad oraz po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną. Biegła podkreśliła, że do najważniejszych, podstawowych narzędzi badań psychologicznych należy obserwacja osoby opiniowanej, dane psychometryczne wynikające z zastosowania innych metod badawczych (np. testów psychologicznych) stanowią uzupełnienie obserwacji psychologicznej osoby opiniowanej. Badana uczestniczyła w badaniu testowym kilka miesięcy wcześniej, co wykluczało powtórzenie badania. Dalej wyjaśniła, że opisany w opinii poziom kompetencji intelektualnych, poznawczych i osobistych badanej oraz poziom jej zaradności życiowej w zakresie podstawowej samodzielności, jak również zaburzona zdolność do rzeczowej komunikacji, jednoznacznie wskazują na niepełnosprawność intelektualną w stopniu umiarkowanym. Aktywność badanej zawęża się do najprostszych, wcześniej utrwalonych schematów behawioralno – poznawczych, zaniechanie powtarzania pewnych przyswojonych działań powoduje szybki regres danej sprawności. Badana od dzieciństwa ma zdiagnozowaną epilepsję z powodu encefalopatii okołoporodowej, z powodu schorzenia neurologicznego jest osobą niepełnosprawną intelektualnie w stopniu umiarkowanym (zgodnie z opiniami (...) w P. i wykonywanymi diagnozami – dolna granica upośledzenia umiarkowanego). Ponadto badana posiada orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym, jest uznana za niepełnosprawną od dzieciństwa i niezdolną do zatrudnienia, wymagającą korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji, symbol niepełnosprawności: (...), (...). Dalej biegła wskazała, że skarżąca ukończyła szkołę specjalną w klasie życia, co nie mogłoby mieć miejsca przy diagnozie upośledzenia umysłowego w stopniu lekkim. Nie zdobyła żadnego przysposobienia zawodowego, do listopada 2019r. otrzymywała rentę socjalną z powodu orzeczenia o całkowitej niezdolności do pracy. Badana jest uczestniczką zajęć w (...) Domu (...) w R.. Biegła zaznaczyła, że do uczestnictwa w terapii zajęciowej mogą być zakwalifikowane osoby o głębszym poziomem niepełnosprawności intelektualnej, aniżeli w stopniu lekkim. Zdaniem biegłej zgodnie z wiedzą psychologiczną nie jest możliwe, ażeby człowiek w okresie dzieciństwa, zdiagnozowany we wcześniejszym etapie rozwojowym jako upośledzony umysłowo w stopniu umiarkowanym, po kilkunastu latach miał doznać poprawy ogólnego stanu. Zgodnie ze znaną biegłej wiedzą, raczej dochodzi do regresu, aniżeli do zmiany w kierunku rozwoju funkcji psychicznych i intelektualnych.

Biegły neurolog rozpoznał u skarżącej encefalopatię pod postacią upośledzenia umysłowego oraz padaczkę w wywiadzie i orzekł, że z powodów neurologicznych nie jest ona całkowicie niezdolna do pracy po dniu 30 listopada 2019 r. W uzasadnieniu opinii biegły wyjaśnił, że w badaniu neurologicznym nie stwierdził istotnych dla sprawności skarżącej trwałych odchyleń od stanu prawidłowego – podobne wnioski wynikają również z innych ocen neurologicznych dostępnych w aktach sprawy. Biegły podkreślił, że neurologicznie systematycznie, aktywnie nie leczona, w oddziale neurologii nie hospitalizowana, aktualnych wyników badań neuroobrazujących nie przedstawia. Napadów padaczkowych nie było od około 10 lat, pomimo odstawienia wtedy leków przeciwdrgawkowych, zatem stan neurologiczny się poprawił.

Biegła z zakresu psychiatrii wyjaśniła wstępnie, że niepełnosprawność intelektualna (upośledzenie umysłowe) jest to stan ujawniający się przed 18 r. ż., charakteryzujący się: funkcjonowaniem intelektualnym znacznie poniżej przeciętnej (iloraz inteligencji poniżej 70, określany za pomocą indywidualnie dobranych testów) oraz istotnym ograniczeniem niektórych osobistych umiejętności i sprawności w zakresie jednej lub większej liczby wymienionych poniżej zdolności: umiejętność porozumiewania się, zaradność osobista, prowadzenie domu, stanowienie o sobie, umiejętności interpersonalne, zdolność do uczenia się, pracy i wypoczynku, dbania o zdrowie i bezpieczeństwo, korzystanie ze źródeł wsparcia społecznego.

Po zapoznaniu się z całością materiału dowodowego biegła nie miała wątpliwości, że S. P. jest osobą niepełnosprawną intelektualnie. Dalej biegła wyjaśniła, że przeprowadzone przez biegłych psychiatrę i psychologa badania ujawniły, że funkcjonowanie intelektualne ubezpieczonej odpowiada niepełnosprawności umysłowej umiarkowanej. Badana prezentuje wyraźne spowolnienie procesów myślowych. Dysponuje słabymi parametrami uwagi (duża podatność na dystrakcje, przerzutność) oraz pamięci. Komunikuje się w sposób podstawowy, używając prostej formy wypowiedzi, jednak mimo to wymaga naprowadzania na odpowiedź, powtarzania pytań, dodatkowego tłumaczenia. Ma wyraźne trudności ze zrozumieniem złożonych poleceń i ich wykonaniem. Ma duże problemy z pamięcią oraz z realizacją powierzonych jej zadań. W sytuacjach nowych, stresowych, niestandardowych reaguje lękiem, chaotycznym zachowaniem, wycofaniem, agresją. Jest zaradna jedynie w prostych czynnościach związanych z samoobsługą, w znanym i bezpiecznym dla niej środowisku. W niewielkim stopniu rozumie otaczającą ją rzeczywistość. Wolno uczy się nowych informacji oraz nie wyciąga wniosków z wcześniejszych doświadczeń, jest podatna na sugestie. Słabo opanowała normy i zasady służące do bezkonfliktowego i efektywnego funkcjonowania w społeczeństwie. Takie funkcjonowanie jest charakterystyczne dla osób niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu umiarkowanym.

Biegła podkreśliła, że opisane wyżej deficyty będą w sposób znaczący wpływały na zdolność ubezpieczonej do podjęcia pracy. Będzie miała wyraźne problemy z zaadaptowaniem się do środowiska pracy, przyuczeniem się do obowiązków zawodowych, samodzielnym rozwiązywaniem problemów. Ze względu na rozpoznane deficyty badana nie będzie mogła wykonywać prac precyzyjnych, wymagających szybkości, uwagi, samodzielnego podejmowania decyzji, odpowiedzialności za innych, planowania swoich działań i przewidywania ich konsekwencji, prac na wysokości, prac zmianowych, prac związanych z obsługą maszyn. Przysposobienie opiniowanej do nowego stanowiska pracy będzie napotykało na niezależne od niej trudności w postaci problemów z przyswojeniem i rozumieniem poleceń, instrukcji, reguł społecznych wynikające z niepełnosprawności intelektualnej. W związku z powyższym opiniowaną należy zaliczyć do osób całkowicie niezdolnych do pracy.

Odnosząc się do wyników uzyskanych w toku badania ZUS biegła podkreśliła, że orzecznicy od 2008r. rozpoznawali upośledzenie umysłowe umiarkowane. Kilkukrotne używanie tych samych metod diagnostycznych może spowodować, że osoba badana zapamięta pewne elementy badania, co może przełożyć się na wynik kolejnego badania, powodując jego zafałszowanie. W przypadku testów oceniających poziom funkcjonowania intelektualnego najlepiej odzwierciedla poziom inteligencji pierwszy wykonany test, w przypadku skarżącej – badanie psychologiczne wykonane przez konsultanta ZUS w 2011 r., zaliczające ją do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Biegła podkreśliła, że funkcjonowanie opiniowanej od czasu pierwszego badania w ZUS, tj. od 2008 r. nie uległo istotnej poprawie, na tyle, aby mogła ona samodzielnie funkcjonować.

W podsumowaniu biegła stwierdziła, że wyżej opisany poziom funkcjonowania czyni skarżącą całkowicie niezdolną do pracy z powodu upośledzenia umysłowego w stopniu umiarkowanym, niezdolność jest czasowa do dnia 30 listopada 2022 r. – po tym czasie wymaga weryfikacji stanu zdrowia.

Biegła sądowa psychiatra odnosząc się do zarzutów pozwanego, podkreśliła, że szczegółowo zapoznała się ze zgromadzonym materiałem dowodowym. Przeprowadziła badanie sądowo-psychiatryczne ubezpieczonej, dodatkowo rozszerzone o wywiad od opiekuna, dotyczący jej codziennego funkcjonowania. Wyjaśniła, że przy opiniowaniu opierała się na zgromadzonym materiale dowodowym oraz szczegółowej analizie codziennego funkcjonowania skarżącej, które zarówno w opinii biegłej psychiatry, jak i biegłego psychologa powołanego do sprawy, jest charakterystyczne dla osób niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu umiarkowanym. Dalej biegła podkreśliła, że według aktualnej wiedzy specjalistycznej, obecnie odchodzi się od sztywnej kategoryzacji ze względu na stopień upośledzenia, przyjmując jako główne kryterium funkcjonowanie osoby. Podkreśla się również wartość wsparcia, którego należy udzielić każdej osobie z niepełnosprawnością intelektualną, aby miała szansę na pełny rozwój i uczestnictwo w życiu społecznym. Coraz częściej podawana jest również w wątpliwość przydatność (zwłaszcza prognostyczna) oraz wartość diagnostyczna ilorazu inteligencji. W pomocniczo stosowanej klasyfikacji, DSM-V podkreśla się co prawda potrzebę stosowania kompleksowych testów badających inteligencję, ale z zaznaczeniem, że wykorzystywanie wyłącznie kryterium ilorazu inteligencji jest niewystarczające. Ich wyniki nie mogą być uwzględniane bez zastosowania kryterium poziomu funkcjonowania przystosowawczego człowieka. W związku z powyższym, trudno zgodzić się z decyzją pozwanego organu rentowego, ponieważ w zarzutach do opinii powołuje się na liczbowe wyniki WAIS-R, nie odwołując się do szeroko opisanego funkcjonowania skarżącej. Pozwany nie doniósł się również w żaden sposób do wcześniej wydawanych przez orzeczników opinii (2005, 2008, 2011), które oceniają ubezpieczoną jako osobę niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym. Zgodnie z aktualną wiedzą medyczną nie istnieje żadne leczenie, które „poprawia” deficyty intelektualne.

Biorąc pod uwagę powyższe wnioski opinii biegłych sądowych psychologa i psychiatry, w ocenie Sądu Okręgowego o niezdolności do jakiejkolwiek pracy nie może przesądzać „surowy” wynik testu psychologicznego, ale globalna ocena funkcjonowania danej osoby w społeczeństwie, a przede wszystkim – ze względu na przedmiot niniejszej sprawy – jej możliwości podjęcia zatrudnienia na otwartym rynku pracy. Trzeba w tym miejscu podkreślić, że wprawdzie test WAIS-R z jednej strony stanowi wystandaryzowane i znormalizowane narzędzie badawcze, to z drugiej, jak podkreśliła w jednej z prac dotyczących testu inteligencji Wechslera prof. dr hab. Elżbieta Hornowska, współautorka polskich adaptacji znanych testów psychologicznych, „biurokratyzacja procedury badania testem i automatyzacja procedur interpretowania wyników testowych jest zaprzeczeniem profesjonalnych umiejętności psychologicznych”.

W pierwszej kolejności Sad Okręgowy wskazał, jak słusznie zauważyła w opinii biegła psychiatra, orzecznicy ZUS w żaden sposób nie odnieśli się do wcześniejszych opinii wydawanych w sprawie skarżącej, w poprzednich okresach orzeczniczych. Wówczas stwierdzali oni całkowitą niezdolność do pracy wnioskodawczyni twierdząc, że jest ona osobą upośledzoną umysłowo w stopniu umiarkowanym. Obecnie orzecznicy ZUS wydali opinie zaocznie, posiłkując się jedynie opinią psychologa konsultanta ZUS. Sąd Okręgowy zgodził się z opiniami biegłych psychologa i psychiatry, że wywiad i obserwacja mają istotne znaczenie przy ocenie stopnia inteligencji. Ponadto w ocenie Sądu Okręgowego przy orzekaniu o niezdolności do pracy nie tyle istotne są wyniki testów psychologicznych, co obiektywna zdolność danej osoby do pracy na otwartym rynku pracy. W świetle opinii biegłych psychologa i psychiatry skarżącą należy uznać za osobę całkowicie niezdolną do pracy. Mając na względzie podstawowe schorzenie ubezpieczonej, w szczególności opinia biegłej z zakresu psychiatrii przyczyniła się do wyjaśnienia okoliczności faktycznych sprawy.

W świetle ustaleń postępowania dowodowego Sąd Okręgowy nie miał żadnych wątpliwości, że w stanie skarżącej nie zaszła na tyle istotna poprawa jej funkcjonowania, że skutkowałaby ona ustaniem stwierdzanej dotąd całkowitej niezdolności do pracy ubezpieczonej. Mając na uwadze całokształt okoliczności sprawy, Sąd I instancji przyjął ustalenia biegłych za prawidłowe i oparte o wszechstronną ocenę schorzeń wnioskodawczyni w odniesieniu do jej możliwości zawodowych.

Powyższe ustalenia skutkowały zmianą zaskarżonej decyzji na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. i przyznaniem skarżącej prawa do renty socjalnej na dalszy okres, tj. od dnia 1 grudnia 2019 r. do dnia 30 listopada 2022 r. (punkt I wyroku).

Jednocześnie Sąd Okręgowy na podstawie art. 118 ust. 1a ustawy emerytalnej uznał, że wątpliwości pozwanego na etapie postępowania przed organem rentowym co do dalszej całkowitej niezdolności wnioskodawczyni do pracy nie były uzasadnione i z tej przyczyny przyjął, że pozwany ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji (pkt II wyroku). W tej kwestii Sąd Okręgowy wskazał, że Komisja Lekarska ZUS ani nie zbadała ubezpieczonej, ani nie skierowała jej na konsultację psychiatryczną, względnie także na uzupełniającą konsultację psychologiczną i to pomimo dołączenia do sprzeciwu opinii psychologicznej oczywiście odmiennej od opinii konsultanta psychologa ZUS.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł pozwany organ rentowy zaskarżając go w całości zarzucając:

- naruszenie prawa materialnego, w szczególności art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej ( Dz. U. z 2020 r., poz. 1300 ze zm.) w zw. z art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 291, ze zm.) polegające na ich błędnej wykładni i niewłaściwym zastosowaniu poprzez przyjęcie, że wnioskodawczyni jest całkowicie niezdolny do pracy,

- naruszenie prawa materialnego art. 118 ust. la ustawy emerytalnej, poprzez ustalenie, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji,

- naruszenie prawa procesowego tj. art. 233 k.p.c. poprzez błędną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego polegającą na ustaleniu, że wnioskodawczyni jest upośledzona umysłowo w stopniu umiarkowanym, mimo że z aktualnych badan testowych wynika, że ubezpieczona jest upośledzona umysłowo w stopniu lekkim, a następnie ustalenie, że ubezpieczona jest całkowicie niezdolna do pracy.

Wskazując na powyższe zarzuty apelujący organ rentowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznanie Sądowi I Instancji.

W uzasadnieniu apelujący wskazał, że przy ocenie niezdolności do pracy należy brać pod uwagę nie tylko rodzaj schorzeń powodujących niezdolność do pracy, ale również wiek osoby ubiegającej się o świadczenie, czy też możliwe do przeprowadzenia zabiegi medyczne wpływające na poprawę stanu zdrowia, a także możliwość wykonywania dotychczasowej pracy. Dopiero ocena tych wszystkich czynników złoży się na wiedzę medyczną o której mowa w art. 13 ust. 1 ustawy emerytalnej.

Organ rentowy nie podziela stanowiska w/w biegłych sądowych. Zauważyć należy, że opinia biegłej psycholog została wydana jedynie na podstawie obserwacji, albowiem wykonanie odpowiednich testów określających poziom inteligencji ubezpieczonej nie było możliwe, z uwagi na fakt, że od ostatniego testu nie minęły 2 lata. Natomiast opinia biegłej psychiatry stwierdzająca dalszą całkowitą niezdolność do pracy jest wadliwa i oparta na fałszywej przesłance jaką jest ustalenie umiarkowanego stopnia upośledzenia ubezpieczonej. W Polsce obowiązują kryteria diagnostyczne stanowione przez Międzynarodową Klasyfikację Chorób i Problemów Medycznych Rewizja 10 (ICD-IO). Zgodnie z kryteriami ICD-IO za osobę upośledzoną w stopniu umiarkowanym uznaje się osobę, której iloraz inteligencji w skali pełnej Weschler wynosi 35-49 punktów (wliczając wartości skrajne). Tymczasem iloraz inteligencji ubezpieczonej zgodnie z aktualnym badaniem wynosi 60 pkt tj. dokładnie w środku zakresu ilorazu inteligencji osoby z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim wg. ICD-IO od 50 do 69 pkt. Upośledzeniu lekkiemu nie towarzyszą żadne zaburzenia psychiczne, brak jest więc podstaw aby zgodnie z zasadami orzecznictwa lekarskiego ustalić u ubezpieczonej całkowitą niezdolność do pracy. Apelujący zgodził się jedynie z biegłą psychiatrą, że nie istnieje, zgodnie z wiedzą medyczną, żadne leczenie, które „poprawia” deficyt intelektualny. Deficyt intelektualny może jednak ulec „poprawie” w sytuacji odpowiedniego oddziaływania środowiskowego. Opinia biegłej psychiatry o istnieniu całkowitej niezdolności do pracy, mimo lekkiego upośledzenia umysłowego, stwierdzonego obiektywnymi testami, z pewnością nie przyczyni się do dalszej poprawy jej deficytów.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Spór w analizowanej sprawie sprowadzał się do ustalenia, czy wnioskodawczyni spełnia kumulatywnie wszystkie przesłanki niezbędne do przyznania jej prawa do renty socjalnej, a w szczególności, czy jest całkowicie niezdolna do zatrudnienia.

We wskazanym powyżej zakresie Sąd Okręgowy przeprowadził stosowne postępowanie dowodowe, a w swych ustaleniach i wnioskach nie wykroczył poza ramy swobodnej oceny wiarygodności i mocy dowodów wynikające z przepisu art. 233 k.p.c.

Nie popełnił też uchybień w zakresie zarówno ustalonych faktów, jak też ich kwalifikacji prawnej, które mogłyby uzasadnić ingerencję w treść zaskarżonego orzeczenia. W konsekwencji, sąd odwoławczy oceniając, jako prawidłowe ustalenia faktyczne i rozważania prawne dokonane przez sąd pierwszej instancji uznał je za własne, co oznacza, iż zbędnym jest ich szczegółowe powtarzanie w uzasadnieniu wyroku sądu odwoławczego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998 r., sygn. I PKN 339/98, OSNAPiUS z 1999 r., z. 24, poz. 776).

Przypomnieć w tym miejscu należy, że renta socjalna w myśl art. 4 ust. 1 ustawy o rencie socjalnej przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

- przed ukończeniem 18 roku życia;

- w trakcie nauki w szkole lub szkole wyższej – przed ukończeniem 25 roku życia;

- w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Osobie, która spełnia warunki określone w art. 4 ust. 1 cytowanej ustawy, przysługuje renta socjalna stała – jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest trwała lub renta socjalna okresowa – jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest okresowa.

Przepis art. 5 powołanej ustawy nakazuje przy tym, aby ustalenie całkowitej niezdolności do pracy następowało na zasadach i w trybie określonym w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz.U. z 2021 r. poz. 291).

Wskazać również należy, iż zgodnie z treścią art. 12 z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2021 r. poz. 291), niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. W myśl art. 13 ustawy emerytalnej przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się: 1) stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji; 2) możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Sąd Apelacyjny zwraca uwagę, że o występowaniu i stopniu niezdolności do pracy nie decyduje wyłącznie ocena medyczna stwierdzająca istnienie określonych jednostek chorobowych i ich wpływ na funkcjonowanie organizmu człowieka. Rozstrzygające znaczenie należy przypisać ocenie prawnej dokonanej w oparciu o okoliczności natury medycznej i okoliczności innej natury, w tym zwłaszcza poziom kwalifikacji ubezpieczonego, możliwości zarobkowania w zakresie tych kwalifikacji, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2010 r., I UK 64/10).

Przypomnieć wypada, że ubezpieczona S. P. urodzona (...) stara się o przyznanie jej praw do renty socjalnej na dalszy okres. W 2008 r. ukończyła szkołę specjalną w klasie życia przy Zespole Szkół (...) w P.. Posiada orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, który istnieje od wczesnego dzieciństwa. Orzeczenie zostało wydane do dnia 31 marca 2021 r. Od dzieciństwa ma rozpoznaną encefalopatię pod postacią upośledzenia umysłowego i padaczki. W dzieciństwie kilkukrotnie była leczona szpitalnie z powodu epilepsji i encephalopathi. Orzeczeniami Poradni (...) była kierowana do kształcenia specjalnego. Mieszka z rodzicami, nigdy nie pracowała, nie ma zawodu, ani przyuczenia do zawodu.

Wnioskowała w 2005 r. o rentę socjalną. Decyzją z dnia 16 grudnia 2005 r. ZUS Oddział w E. przyznał badanej świadczenie od 1 października 2005 r. do 30 listopada 2008 r. Prawo do renty socjalnej było przedłużane łącznie przez okres ponad 14 lat do dnia 30 listopada 2011 r., 30 listopada 2014 r. i do 30 listopada 2019 r.

Orzeczeniem z dnia 19 września 2008 r. Lekarz Orzecznik ZUS uznał na podstawie bezpośredniego badania i dokumentacji medycznej, że S. P. jest całkowicie niezdolna do pracy do 30 listopada 2011 r. Przy ustaleniach orzeczniczych uwzględniono wiek, stopień naruszenia sprawności organizmu, dotychczasowy przebieg schorzenia i jego nasilenie oraz predyspozycje fizyczne i psychiczne.

Podobnie orzeczeniem z dnia 2 grudnia 2011 r. Lekarz Orzecznik ZUS po badaniu przedmiotowym, korzystając z opinii psychologa ZUS, uznał ubezpieczoną za osobę całkowicie niezdolną do pracy do 30 listopada 2014 r. Przy ocenie niezdolności do pracy uwzględnił stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne. Stwierdzono u badanej cechy umiarkowanego niedorozwoju umysłowego oraz osobowości infantylnej. Rokowania zdaniem lekarza są niepewne / złe. Lekarz konsultant psycholog wskazał, że globalne funkcjonowanie intelektualne, poznawcze mieści się w przedziale niedorozwoju umysłowego w stopniu umiarkowanym, IQ mieści się w przedziale 45-50, rozwój wszystkich funkcji poznawczych istotnie obniżony. Znajomość norm i zasad obowiązujących w życiu społecznym na poziomie deklaratywnym niska. Testy osobowościowe wskazują na tendencję do zachowań infantylnych, chaotycznych. Bardzo niskie umiejętności funkcjonowania w grupach społecznych. Na sytuacje trudne reaguje chaotycznym zachowaniem lub regresją. Znacznie wydłużony czas adaptacji w nowych warunkach. Niskie rozumienie otaczającej rzeczywistości. Znajomość norm i zasad społecznego funkcjonowania bardzo niskie. Badający po analizie drogi życiowej ubezpieczonej wskazał, że obniżenie funkcji umysłowych, poznawczych istnieje od dzieciństwa (opinia konsultanta psychologa a.r.).

Takie samo orzeczenie zostało sporządzone w dniu 29 października 2014 r. przez Lekarza Orzecznika ZUS, w ślad za którym prawo S. P. do renty socjalnej zostało przedłużone do 30 listopada 2019 r.

Dnia 29 września 2019 r. wnioskowała również o świadczenie uzupełniające. Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia 21 lutego 2020 r. odmówił ubezpieczonej świadczenia, gdyż w ocenie Lekarza Orzecznika i Komisji Lekarskiej ZUS nie jest ona osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji. W ocenie badających lekarzy ubezpieczona jest zdolna do samoobsługi zachowania, nie wymaga stałej opieki, orzeczono również brak całkowitej niezdolności do pracy, ze wskazaniem, że może wykonywać prace lekkie.

Z przeprowadzonych badań psychologicznych wynika, że ogólne funkcjonowanie intelektualne wnioskodawczyni w badaniu przy zastosowaniu WAIS-R przyjmuje wartości opisane przedziałem dla upośledzenia umysłowego w stopniu lekkim. Najsłabiej wykonane zostały zadania angażujące operacyjne aspekty uwagi i pamięci (analiza czynnikowa). Analiza profilu wskazuje na dodatkowo wtórne osłabienie funkcjonowania poznawczego u osoby z niskim intelektem wyjściowym. (badanie z 2013 r. k. 6 a.r.). S. P. charakteryzuje labilność emocjonalna i skłonność do dużej ekspresji emocjonalnej. Wymaga odpowiedniej motywacji ze strony terapeutów, zwłaszcza przy podejmowaniu nowych aktywności. Wymaga pomocy przy załatwianiu wszelkich spraw urzędowych oraz spraw związanych z życiem codziennym np. wizyta u lekarza (opinia psychologa z 8 października 2020 r. a.r.).

S. P. od 1 marca 2013 r. jest uczestnikiem (...) Domu (...) w R.. Największe deficyty posiada z zakresu umiejętności praktycznych, samodzielności w prowadzeniu gospodarstwa domowego oraz zachowaniach społecznych. Wykazuje się zdolnością przygotowania jedynie prostego posiłku, zawsze z pomocą terapeuty. Wymaga dodatkowych instrukcji, a polecone zadania wykonuje bardzo powoli. Z badaną prowadzone są treningi mające na celu dążenia do możliwie jak największego usamodzielnienia w załatwianiu spraw urzędowych. Potrzebuje wsparcia osób drugich w sytuacjach trudnych. Na wprowadzanie nowych aktywności reaguje niechęcią (informacja z (...) Domu (...) a.r.).

Wniosek o przyznanie prawa do renty socjalnej na dalszy okres złożyła w dniu 29 października 2019 r. S. P. była badana przez lekarza konsultanta psychologa. Stwierdził on liczne deficyty socjalne – bardzo słabo wykształcona zdolność odtwarzania prostych układów przestrzennych wg wzoru, głęboko zaburzona zdolność abstrahowania, uogólnienia i tworzenia pojęć nadrzędnych, a także myślenie logiczne i rozumowanie arytmetyczne – badana poprawnie przelicza, dodaje i odejmuje niewielkie wartości na konkretach, zachowuje elementarną orientację w czasie i przestrzeni; nie ujmuje związków ani zależności danych ilościowych oderwanych od konkretu, nie realizuje operacji rachunkowych w pamięci. Przejawia wyraźne oznaki organicznych zmian CUN. Kontakt rzeczowy zadowalający – badana rozumie i poprawnie wykonuje krótkie, proste instrukcje, ale ma trudności z interpretacją i realizowaniem złożonych poleceń. W sytuacji zadaniowej jest bierna i oczekuje wsparcia. Kontakt emocjonalny powierzchowny – badana dostosowuje się do wymagań, podejmuje współpracę, ale niepewnie (czasem lękowo) podchodzi do proponowanych zajęć, wymaga wzmocnienia i podtrzymywania motywacji. Lekarz stwierdził liczne deficyty parcjalne w obszarze wyższych i niższych dyspozycji intelektualnych, zadowalający poziom kompetencji osobistych i społecznych, osobowość naznaczona ubytkiem intelektu, z osłabionymi mechanizmami adaptacyjnymi oraz skłonnością do wycofywania się z aktywności oraz reagowania lękiem. Lekarz Orzecznik w oparciu o opinię lekarza konsultanta uwzględniając stopień naruszenia sprawności organizmu, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne uznał w dniu 18 grudnia 2019 r., że ubezpieczona nie jest całkowicie niezdolna do pracy. Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 6 lutego 2020 r. podzieliła orzeczenie Lekarza Orzecznika i uznała, że S. P. nie jest całkowicie niezdolna do pracy. Komisja wskazał, że badana obciążona encefalopatią okołoporodową pod postacią upośledzenia umysłowego umiarkowanego i padaczki. Aktualnie upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim. Napady padaczkowe występowały w dzieciństwie, aktualnie bez napadów. W skali oceny funkcjonowania osób z zaburzeniami psychicznymi uzyskała 80 punktów, w skali Barthel 100 punktów. Komisja stwierdziła, że naruszenie sprawności organizmu jest w stopniu nieograniczającym zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy.

Na podstawie orzeczenia Komisji Lekarskiej pozwany organ rentowy dnia 24 lutego 2020 r. wydał decyzję odmawiającą ubezpieczonej prawa do renty socjalnej na dalszy okres po dniu 30 listopada 2019 r., która jest przedmiotem odwołania w niniejszej sprawie.

Należy w tym miejscu nadmienić, że sprawa w przedmiocie prawa do renty, w której sporna jest kwestia zdolności do pracy, wymaga zasięgnięcia wiadomości specjalnych. Podstawowym więc dowodem w tej materii jest opinia biegłego, czyli specjalisty dysponującego odpowiednimi kompetencjami do oceny stanu ubezpieczonego. Opinia taka dostarcza wiedzy specjalistycznej koniecznej do dokonania oceny rodzaju występujących schorzeń, czasu ich powstania, stopnia zaawansowania i nasilenia związanych z nimi dolegliwości - stanowiących łącznie o istnieniu lub braku zdolności do wykonywania zatrudnienia. Wątpliwości co do wniosków opinii Sąd usuwa w ten sposób, że żąda ustnego wyjaśnienia opinii złożonej na piśmie, a w razie potrzeby żąda też dodatkowej opinii od tych samych lub innych biegłych (art. 286 k.p.c.). Sąd nie jest jednak obowiązany dążyć do sytuacji, aby opinią biegłego zostały przekonane również strony. Wystarczy, że opinia jest przekonująca dla Sądu (por. postanowienie SN z dnia 20 listopada 2018 r., III UK 33/18).

Sąd Okręgowy rozpoznając sprawę dopuścił i przeprowadził dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych, specjalistów z zakresu psychiatrii, psychologii i neurologii.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego dla oceny zdolności ubezpieczonej S. P. do podjęcia pracy, kluczowe znaczenie miały opinie biegłych sądowych specjalistów psychiatrii i psychologii. Biegła psycholog w swoich opiniach stwierdziła, że zgodnie z wiedzą psychologiczną nie jest możliwe, ażeby człowiek w okresie dzieciństwa, zdiagnozowany we wcześniejszym etapie rozwojowym jako upośledzony umysłowo w stopniu umiarkowanym, po kilkunastu latach miał doznać poprawy ogólnego stanu. Raczej dochodzi do regresu, aniżeli do zmiany w kierunku rozwoju funkcji psychicznych i intelektualnych.

Natomiast biegła psychiatra uznała, że poziom funkcjonowania czyni skarżącą całkowicie niezdolną do pracy z powodu upośledzenia umysłowego w stopniu umiarkowanym, niezdolność jest czasowa do dnia 30 listopada 2022 r. – po tym czasie wymaga weryfikacji stan zdrowia.

Biegli uznali, że schorzenia ubezpieczonej mają charakter trwały, nie ma możliwości ich wyleczenia, czy uzyskania poprawy funkcjonowania. Wieloletnie starania edukacyjne i terapeutyczne wobec odwołującej, nie przyniosły skutków w poprawie funkcjonowania w życiu codziennym. Wnioski wynikające z opinii są rzeczowe i logiczne oraz zawierają całościową ocenę stanu zdrowia ubezpieczonej z uwzględnieniem wszystkich jej schorzeń oraz procesu leczenia i rehabilitacji.

U osób z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym rozpoznanym na etapie wczesnego dzieciństwa z reguły z upływem czasu dochodzi do pogłębienia dolegliwości, a nie do poprawy ogólnego stanu. Należy pamiętać, że ubezpieczona ma obecnie prawie 34 lata, nigdy nie pracowała, nie ma żadnego wyuczonego zawodu, mieszka z rodzicami, którzy pomagają jej w najprostszych czynnościach dnia codziennego. Edukację zakończyła na poziomie gimnazjum, była uczennicą klasy specjalnej dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną. Ubezpieczona uczęszcza na warsztaty terapii zajęciowej w (...) Domu (...), gdzie jest motywowana do podnoszenia sprawności i umiejętności przydatnych w życiu codziennym. Samodzielnie nie załatwi spraw urzędowych. Nie zna wartości pieniądza. W trudniejszych sytuacjach potrzebuje pomocy drugich osób. Często reaguje płaczem i samodzielnie nie potrafi rozwiązać sytuacji konfliktowych. Ma problemy z pamięcią i realizacją powierzonych jej zadań.

Opinie biegłych przekonały Sąd Apelacyjny, aby uznać S. P. za osobę całkowicie niezdolną do pracy. Zarzuty wywiedzione w apelacji są chybione, ponadto organ rentowy nie przedstawił żadnych nowych faktów i dowodów wskazujących, że wyrok Sądu I instancji jest niezgodny z prawem, w większości powielił on zarzuty do opinii biegłych. Odmienna ocena stanu zdrowia przedstawiona przez pozwanego niż wykazali to biegli sądowi nie może być podstawą do zmiany zaskarżonego wyroku. Sąd Apelacyjny przeanalizował całość zebranego materiału dowodowego na przestrzeni wielu lat i doszedł do przekonania, że stan zdrowia odwołującej nie uległ obecnie żadnej poprawie w stosunku do roku 2014, kiedy to była ona badana przez lekarzy orzeczników ZUS i otrzymała prawo do renty socjalnej do 30 listopada 2019 r. Analizując opinie biegłych i zaświadczenia ze szkoły, orzeczenia lekarskie oraz opinie terapeutów, którzy na co dzień mają do czynienia z ubezpieczoną Sąd Apelacyjny uznał, że S. P. jest osobą całkowicie niezdolną do wykonywania jakiejkolwiek pracy.

Reasumując, w oparciu o ustalone okoliczności faktyczne i stosując przywołane przepisy prawa materialnego, należało uznać, że wnioskodawczyni nie ma zachowanej zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy na otwartym rynku pracy. Jak wynika z całokształtu dokumentacji medycznej schorzenia ubezpieczonej występują u niej od wczesnego dzieciństwa, nie ma poprawy w stanie zdrowia odwołującej. Całkowita niezdolność do pracy powstała przy tym przed ukończeniem przez ubezpieczoną 18 roku życia. Uzasadnione było zatem przyznanie jej przez Sąd I instancji prawa do żądanego świadczenia. Ubezpieczona spełnia bowiem kumulatywnie wszystkie przesłanki wymienione w art. 4 ust. 1 ustawy o rencie socjalnej.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu I instancji uznając, że zaskarżony wyrok odpowiada prawu, a apelację wywiedzioną przez pozwanego jako bezzasadną, na mocy art. 385 k.p.c. należało oddalić, jak w sentencji wyroku.

SSA Daria Stanek