Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 marca 2024r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 marca 2024r. w Suwałkach

sprawy S. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o wypłatę niezrealizowanego świadczenia

w związku z odwołaniem S. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

z dnia 4 stycznia 2022 r. znak (...)

zmienia zaskarżoną decyzję i zobowiązuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. do wypłaty S. D. niezrealizowanego świadczenia po zmarłym (...) T. D., poczynając od daty przyznania świadczenia, tj. 1 lipca 2021r.

UZASADNIENIE

Decyzją z 4.01.2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. Wydział Realizacji Umów Międzynarodowych, powołując się na przepisy ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 291 ze zm.) i innych odmówił S. D. prawa do wypłaty niezrealizowanego świadczenia po zmarłym (...)ojcu T. D., z uwagi na to, ze w dniu śmierci T. D. prawo do świadczenia było zawieszone.

Odwołanie od tej decyzji złożył S. D., wskazując, że prawo do świadczenia było przyznane, toczyło się jedynie postępowanie wyjaśniające z wojskowym biurem emerytalnym, dlatego na podstawie art. 136 ust. 1 ustawy emerytalnej świadczenie to powinno być wypłacone, jako niezrealizowane.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego oddalenie, wskazując na zawieszenie postępowania w związku z tym, że zmarły nie udokumentował rozwiązania stosunku pracy – na dzień złożenia wniosku o emeryturę nie można ustalić czy pozostawał w zatrudnieniu. Ponadto wskazał, że w tym zakresie trwa postępowanie wyjaśniające z instytucją ubezpieczeniową w W. B.

Sąd ustalił, co następuje:

T. D. (urodz. (...)) wniosek o emeryturę złożył dnia 23.07.1921 r. Przebywał wówczas w S. w A. We wniosku wskazał, że nie pozostaje w stosunku pracy w Polsce, ani za granicą i po przyznaniu emerytury nie zamierza osiągać przychodów. Dołączył świadectwa pracy dotyczące swego zatrudnienia w Polsce przed 1.01.1999 r. oraz od 1.09.2003 r. do 31.10.2005 r. Ponadto w związku z pobytem za granicą udzielił pełnomocnictwo do załatwiania spraw w ZUS M. Q..

Wcześniej, na początku roku 2019, (...) instytucja ubezpieczeniowa zwróciła się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. Wydział Realizacji Umów Międzynarodowych o wskazanie polskich okresów zatrudnienia T. D.. Zaświadczenie dotyczące przebiegu ubezpieczenia w Polsce ZUS O/G. sporządził 25.09.2019 r. (akta rentowe).

Decyzją z 17.09.2021 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. Wydział Realizacji Umów Międzynarodowych, powołując się na przepisy ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 291 ze zm.) oraz Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.U.UE.L.04.166.1 z 30.04.2004 r.) i Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) Nr 883/2004 (Dz.U.UE.L.09.284.1 z 30.10.2009 r.) oraz umowę o wystąpieniu (...) z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Dz. Urz. UE C 384 I z 12 listopada 2019 r., s. 1) przyznał T. D. emeryturę w kwocie zaliczkowej (...) zł. od 1.07.2021 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Emerytura nie została podwyższona do kwoty najniższej emerytury, gdyż ubezpieczony nie udowodnił okresów składkowych i nieskładkowych w wymiarze 25 lat.

W decyzji wskazano też, że wypłata emerytury podlega zawieszeniu, gdyż wnioskodawca nie udokumentował rozwiązania stosunku pracy i w celu podjęcia wypłaty świadczenia należy przedłożyć w oddziale ZUS zaświadczenie P45, potwierdzające fakt rozwiązania stosunku pracy z każdym pracodawcą, na rzecz którego praca była wykonywana bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury oraz wniosek o podjęcie wypłaty emerytury. Ponadto wskazano, że jeżeli wymagane zaświadczenie zostanie złożone w terminie 30 dni od otrzymania decyzji, wypłata emerytury zostanie podjęta od nabycia prawa do świadczenia. Poinformowano też wnioskodawcę, że wystąpiono o skompletowanie formalnego wniosku o emeryturę i potwierdzenie okresów zatrudnienia w W. B. oraz trwa postępowanie wyjaśniające z MSWiA, prawo do dopłaty do minimalnej emerytury zostanie rozpatrzone po otrzymaniu potwierdzonych okresów ubezpieczenia w W. B.

Odpis decyzji wysłano na adres pełnomocnika - M. Q.. Wprawdzie brak potwierdzenia odbioru korespondencji, ale z adnotacji na decyzji wynika, że przekazano do wysłania 23.09.2021 r. W dniu 21.10.2021 r., a więc w zakreślonym terminie 30 dni, S. D. wniósł do organu rentowego żądane zaświadczenie P45, a także akt zgonu ojca T. D. zmarłego (...) w S. i wniosek o wypłatę niezrealizowanych świadczeń po osobie uprawnionej. Z aktu zgonu wynika, że T. D. był emerytowanym pracownikiem fabryki. Natomiast z zaświadczenia P45, że zakończył zatrudnienie 13.04.2018 r. Zaświadczenie P45 o treści tożsamej ze złożonym przez S. D. znajduje się również w aktach rentowych opatrzone datą wpływu 15.11.2021 r. S. D. złożył tez wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego – załatwiono pozytywnie decyzją z 23.12.2021 r.

Z wyjaśnień S. D. wynika, że ostatnim rokiem zatrudnienia jest 2018 (co wynika też z zaświadczenia P45), a ponadto, że w roku 2017 T. D. poważnie zachorował, przebył udar mózgu, co spowodowało, że leczył się, przebywał na zwolnieniu lekarskim i nie podjął już zatrudnienia. Natomiast w okresie od 2018 r. do 2019 r. otrzymywał zasiłek dla chorych niezdolnych do pracy, a od 22.01.2020 r. został mu przyznany (...) który przysługuje wyłącznie osobom pozostającym bez zatrudnienia (na dowód złożył decyzję o przyznaniu (...) zmarłemu T. D. oraz potwierdzone okresy ubezpieczenia w W. B. – druki P45 i P60 (k. 74-93). Dokumenty te zostały doręczone pełnomocnikowi organu rentowego do zapoznania i ustosunkowania się 17.01.2024 r.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie. Zgodnie z brzmieniem art. 136 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 291 ze zm.), w razie śmierci osoby, która zgłosiła wniosek o świadczenia określone ustawą, świadczenia należne jej do dnia śmierci wypłaca się małżonkowi, dzieciom, z którymi prowadziła wspólne gospodarstwo domowe, a w razie ich braku - małżonkowi i dzieciom, z którymi osoba ta nie prowadziła wspólnego gospodarstwa domowego, a w razie ich braku - innym członkom rodziny uprawnionym do renty rodzinnej lub na których utrzymaniu pozostawała ta osoba. Niezrealizowane świadczenie emerytalne lub rentowe w rozumieniu zacytowanego przepisu to takie świadczenie, do którego prawo zostało już ustalone lub co najmniej osoba uprawniona wystąpiła o nie jeszcze za życia, ale nie zostało ono jej wypłacone, niezależnie od przyczyn opóźnienia w wypłacie świadczenia. A contrario świadczenie zrealizowane to takie świadczenie, które dotarło do rąk osoby uprawnionej albo zostało przekazane na konto bankowe wskazane przez uprawnionego. (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 4 grudnia 2013 r., sygn. akt III AUa 386/13).

Przedmiotem niniejszego postępowania było ustalenie, czy S. D. przysługuje prawo do wypłaty emerytury, należnej jego ojcu T. D. do dnia śmierci, jako świadczenia niezrealizowanego. Organ rentowy odmawiając wypłaty świadczenia odwołującemu podniósł, że przyznane T. D. decyzją z 17.09.2021 r. przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. Wydział Realizacji Umów Międzynarodowych świadczenie emerytalne było zawieszone. W decyzji wskazano, że wypłata emerytury podlega zawieszeniu, gdyż wnioskodawca nie udokumentował rozwiązania stosunku pracy i w celu podjęcia wypłaty świadczenia należy przedłożyć w oddziale ZUS zaświadczenie P45, potwierdzające fakt rozwiązania stosunku pracy z każdym pracodawcą, na rzecz którego praca była wykonywana bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury oraz wniosek o podjęcie wypłaty emerytury. Ponadto wskazano, że jeżeli wymagane zaświadczenie zostanie złożone w terminie 30 dni od otrzymania decyzji, wypłata emerytury zostanie podjęta od nabycia prawa do świadczenia. Poinformowano też wnioskodawcę, że wystąpiono o skompletowanie formalnego wniosku o emeryturę i potwierdzenie okresów zatrudnienia w W. B.oraz trwa postępowanie wyjaśniające z MSWiA, prawo do dopłaty do minimalnej emerytury zostanie rozpatrzone po otrzymaniu potwierdzonych okresów ubezpieczenia w W. B.

Organ rentowy domagał się przede wszystkim przedłożenia zaświadczenia P45. Niewątpliwie zaświadczenie to zostało złożone w terminie 30 dni od daty wezwania. Wynika z niego, że T. D. zakończył zatrudnienie 13.04.2018 r. Zaświadczenie P45 o treści tożsamej ze złożonym przez S. D. znajduje się również w aktach rentowych, opatrzone datą wpływu 15.11.2021 r. Tych okoliczności organ rentowy nie kwestionował w odpowiedzi na odwołanie S. D. od zaskarżonej decyzji. Ponadto S. D. wskazał, że od udaru mózgu w 2017 r. jego ojciec nie był zdolny do podjęcia zatrudnienia i go nie podejmował. Ponadto w dacie złożenia wniosku o emeryturę z ZUS, ukończył 68 lat. Tylko wyjątkowo nieprzychylna interpretacja organu rentowego, spowodowała, że nie uwzględniono złożonych dokumentów i emerytura zmarłego pozostawała zawieszona.

Podsumowując, emerytura T. D. do daty śmierci była mu świadczeniem należnym, a żądanie wypłaty tego świadczenia przez osobę uprawnioną znajduje oparcie w treści art. 136 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W okolicznościach niniejszej sprawy niesporne jest, że wnioskodawca jest osobą z kręgu uprawnionych do niezrealizowanego świadczenia po zmarłym w rozumieniu art. 136 ust. 1 ustawy emerytalnej oraz że wystąpił z wnioskiem o przyznanie prawa do niezrealizowanego świadczenia po zmarłym ojcu w terminie określonym w art. 136 ust. 3 ustawy. Sąd uznał, że spełnione zostały wszystkie przesłanki do przyznania prawa do wypłaty świadczenia niezrealizowanego od daty jego przyznania.

W związku z powyższym, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzeczono, jak w sentencji wyroku.