Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 kwietnia 2024r.

Sąd Okręgowy w Suwałkach III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	sędzia Piotr Witkowski
Protokolant:	Beata Dzienis

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 kwietnia 2024r. w Suwałkach

sprawy (...) Sp. z o.o. w B.

przy udziale uczestników O. S. i V. V.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o ustalenie

w związku z odwołaniem (...) Sp. z o.o. w B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

z dnia 10 sierpnia 2023r. znak(...) - decyzja nr (...)i z dnia 10 sierpnia 2023 r. znak (...) decyzja nr (...)

1.  oddala oba odwołania;

2.  zasądza od (...) Sp. z o. o. w B. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 10.08.2023r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B., powołując się na art. 83 ust. 1 pkt.1 i 2, art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 2 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2022r. poz. 1009, z późn. zm.) stwierdził, że V. V. z tytułu wykonywania umowy zlecenia na rzecz (...) SP. Z O.O. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, tj. emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu w okresie od 11.01.2022r. do 30.06.2023r.

Wskazał, iż zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu podlegają osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej "zleceniobiorcami", oraz osobami z nimi współpracującymi.

Zgodnie zaś z art. 13 ust. 2 powołanej ustawy osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.

Natomiast z przeprowadzonej przez organ rentowy analizy dokumentów ubezpieczeniowych wynikało, że V. V. został zgłoszony wyłącznie do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu wykonywania umowy zlecenia na rzecz (...) Sp. z o.o. od 11.01.2022r., a wyrejestrował się z tego ubezpieczenia 30.06.2023r. W tym okresie nie posiadał innego tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.

Organ rentowy wszczął więc z urzędu postępowanie wyjaśniające w sprawie ustalenia obowiązku podlegania przez V. V. ubezpieczeniom społecznym z tytułu wykonywania umowy zlecenia na rzecz (...) Sp. z o.o. w okresie czasu od 11.01.2022r. do 30.06.2023r.

Płatnik składek powołując się na art. 5 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podważył podleganie przez V. V. obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym tj. emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu wykonywania umowy zlecenia na rzecz Spółki. Wskazał, iż płatnik składek wystąpił do ZUS z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa oraz przedstawił argumenty i uzyskane wyroki sądowe stwierdzające brak obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym cudzoziemców m.in. obywateli Ukrainy, Białorusi, zgodnie bowiem z art. 5 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie podlegają ubezpieczeniom społecznym określonym w ustawie obywatele państw obcych, których pobyt na obszarze rzeczypospolitej Polskiej nie ma charakteru stałego i którzy są zatrudnieni w obcych przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych, misjach, misjach specjalnych lub instytucjach międzynarodowych, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej.

Organ rentowy stoi jednak na stanowisku, że w art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ustawodawca wskazał katalog podmiotów objętych obowiązkiem ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych. Wyliczenie zawarte we wskazanym przepisie jest wyczerpujące i ma charakter zamknięty.

Zgodnie więc z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są m.in. osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.

Oznacza to, że obowiązkiem ubezpieczeń społecznych są objęci także cudzoziemcy, o ile spełniają warunki do podlegania ubezpieczeniom społecznym z danego tytułu na obszarze Polski. Istotnym dla objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych jest:

- fakt zawarcia umowy zlecenia, czyli umowy rodzącej zgodnie z przepisami obowiązek ubezpieczeń społecznych oraz

- wykonywanie pracy w ramach tej umowy na obszarze Polski.

W odwołaniu od tej decyzji płatnik składek na podstawie art. 467 § 4 k.p.c. domagał się zwrotu organowi rentowemu akt sprawy w celu uzupełnienia materiału sprawy, albowiem występują istotne braki w materiale, a także organ rentowy zastosował błędną podstawę prawną oraz faktyczną. Wniósł również o zawieszenie postępowania w sprawie, albowiem rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania cywilnego, a to przed Sądem Okręgowym w Suwałkach oraz ewentualnie przed Sądem II instancji. W razie uznania przez Sąd, iż nie jest konieczny zwrot akt sprawy do uzupełnienia materiału oraz prawidłowego ustalenia podstawy faktycznej i prawnej oraz konieczne zawieszenie postępowania w sprawie, wniósł o zmianę zaskarżanej decyzji poprzez uznanie, iż V. V. jako wykonujący pracę na podstawie umowy zlecenia u płatnika składek (...) sp. z o.o. nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym oraz zasądzenie kosztów zastępstwa adwokackiego oraz kosztów postępowania według norm prawem przepisanych.

Argumentował, że uzyskał oświadczenie tego pracownika, iż jego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie ma charakteru stałego oraz że nie ma zamiaru stałego pobytu. Wobec takiego oświadczenia zgłosił więc cudzoziemca tylko do ubezpieczenia zdrowotnego. Mając bowiem na uwadze dyspozycję art. 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie miał obowiązku odprowadzania składek z ubezpieczenia społecznego w przypadku obecnie oraz w przyszłości zatrudnionych cudzoziemców, ponieważ zatrudnienie cudzoziemców następuje na pobyt czasowy, nie mający charakteru stałego, a zatrudnieni cudzoziemcy nie posiadają kart stałego pobytu.

Podniósł, że przed Sądem Okręgowym w Suwałkach trwa spór z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, w którym (...) sp. z o.o. domaga się ustalenia, iż nie ma więc obowiązku odprowadzania składek z ubezpieczenia społecznego, o których mowa w ustawie SUS w przypadku obecnie oraz w przyszłości zatrudnianych cudzoziemców, ponieważ zatrudnienie cudzoziemców następuje na pobyt czasowy, nie mający charakteru stałego, a zatrudnieni cudzoziemcy nie posiadają kart stałego pobytu.

W sprawie o tożsamym stanie prawnym w wyniku postępowania toczącego się przed Sądem Okręgowym w Katowicach sygn. akt XI 603/18 oraz Sądem Apelacyjnym w Katowicach sygn. akt III AUa 1555/18, spółka dwukrotnie uzyskała wyrok, wskazujący na prawidłowość złożonej interpretacji.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie od odwołującego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Organ rentowy podtrzymał podstawy skarżonej decyzji i w kontekście podniesionych przez niego twierdzeń wynikało, że zainteresowany stale przebywał na terytorium RP w czasie pracy na umowę zlecenia. Mieszkał w Polsce. Brak jest jakichkolwiek danych wskazujących na to, że było inaczej. Odwołujący się nie przedstawił żadnych dowodów na to, że pobyt uczestnika postępowania w Polsce w okresie wykonywania umowy zlecenia nie miał charakteru stałego, a na nim ciąży taki obowiązek. Zgodnie wszakże z przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zasadą jest podleganie przez zleceniobiorcę ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu). Odstępstwa od tej zasady stanowią wyjątek i to strona mająca interes prawny w wykazaniu zaistnienia tego wyjątku ma obowiązek udowodnienia tego faktu. Odwołujący nie sprostał temu obowiązkowi.

Organ rentowy wskazał również, że wyrok sądu pierwszej instancji w sprawie o interpretację - na który powoływał się płatnik składek w odwołaniu - został zmieniony przez Sąd Apelacyjny w Białymstoku, który uznał, że nie jest możliwe przesądzenie z góry czy cudzoziemcy spoza UE będą podlegać ubezpieczeniom społecznym z tytułu wykonywanej przez nich na terytorium RP pracy ani to czy pobyt cudzoziemca na terytorium RP ma charakter stały. Nie decyduje o tym ani długość okresu pobytu na terytorium RP, ani to czy i w jakiej formie doszło do legalizacji tego pobytu. Rozstrzygają okoliczności konkretnej sprawy, a przede wszystkim to czy pobyt cudzoziemca charakteryzuje się niezmiennością i regularnością w okresie wykonywania pracy w oparciu o konkretną podstawę świadczenia pracy stanowiącą tytuł do objęcia cudzoziemca obowiązkiem ubezpieczeń społecznych. W sprawie ponadto II USK 9/23 Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej odwołującego od wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dn. 13.09.2022r. sygn. akt IIIAUa 1736/21. Sposób więc wykładni przez odwołującą się spółkę art. 5 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest sprzeczny z prawidłową wykładnią przepisu prezentowaną w judykaturze, w tym w orzeczeniach sądów powszechnych i Sądu Najwyższego.

Co do wniosku o zawieszenie postępowania to wskazał też, iż niniejsza sprawa dotyczy rozstrzygnięcia w sprawie indywidualnej osoby ubezpieczonej obowiązkiem ubezpieczenia społecznego. Odwołujący w złożonym odwołaniu nie wskazał innego stanu rzeczy, jak również nie złożył wniosków dowodowych, w oparciu o które można byłoby dojść do ustaleń odmiennych od zawartych w treści zaskarżonej decyzji.

Co do wniosku zaś o przekazanie sprawy do organu rentowego celem uzupełnienia materiału dowodowego to wskazał, że zasadniczo argumentacja odwołującego ogranicza się do koniecznego, zdaniem odwołującego, badania formalnych podstaw przebywania ubezpieczonego w Polsce, tj. do ustalenia czy ma zezwolenie na pobyt czasowy, czy stały. Z punktu widzenia przedmiotu niniejszej sprawy ta okoliczność pozostaje jednak bez znaczenia.

Decyzją też z dnia 10.08.2023r. nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B., powołując się na art. 83 ust. 1 pkt.1 i 2, art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 2 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2022r. poz. 1009, z późn. zm.) stwierdził, że O. S. z tytułu wykonywania umowy zlecenia na rzecz (...) SP. Z O.O. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, tj. emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu w okresie od 11.10.2022r. do 09.05.2023r.

Odnośnie tej decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych argumentował tak jak w decyzji nr (...) dotyczącej V. V..

W odwołaniu od tej decyzji płatnik składek (...) SP Z O.O. również wywodził jak w odwołaniu od decyzji nr (...) dotyczącej V. V..

W odpowiedzi na to odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych podtrzymał swoje stanowisko jak w odpowiedzi na odwołanie od decyzji nr (...) odnośnie V. V..

Uczestnicy postępowania V. V. i O. S. nie zajęli stanowiska w sprawie i nie stawili się na rozprawie w sądzie.

Odwołania od obu decyzji zostały połączone do wspólnego rozpoznania.

Sąd Okręgowy w Suwałkach ustalił i zważył, co następuje:

Odwołania podlegały oddaleniu. Zgodzić się bowiem należało w całości z argumentacją przedstawianą przez organ rentowy jakim jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

W sprawie bezspornym jest, że V. V. zawarł z odwołującą się spółką (...) umowę zlecenia i ją wykonywał w okresie czasu od 11.01.2022r. do 30.06.2023r. Natomiast O. S. po zawarciu z tą spółką umowy zlecenia wykonywała ją w okresie czasu od 11.10.2022r. do 09.05.2023r. Zgodnie zaś z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1009 z późn. zm.), obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są: osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy oświadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej "zleceniobiorcami", oraz osobami z nimi współpracującymi, z zastrzeżeniem ust. 4.

Przed przedstawieniem zasadniczych motywów rozstrzygnięcia należy wskazać również, że odwołująca się spółka w dniu 18.09.2020r. wystąpiła do organu rentowego o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustaw Prawo przedsiębiorców, wskazując, że jest pracodawcą, działającym jako spółka prawa handlowego, posiada czynny wpis do Rejestru Przedsiębiorców. Na podstawie umów zleceń zatrudnia obywateli Ukrainy, Republiki Białorusi, Federacji Rosyjskiej, Republiki Gruzji, Republiki Mołdawii i ma zamiar zatrudniać w ramach umowy zlecenia obywateli z Ukrainy, Republiki Gruzji, Republiki Białorusi, Republiki Indonezji, Federacji Rosyjskiej, Republiki Mołdawii, Demokratycznej Republiki Nepalu, Ludowej Republiki Wietnamu, Republiki Indii, Republiki Uzbekistanu, Republiki Filipin, Republiki Kazachstanu, którzy nie posiadają i nie będą posiadać kart stałego pobytu na terytorium RP, w sposób opisany w pkt 1, 2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12 wniosku, z pobytem czasowym od 1 miesiąca do 3 lat. Pobyt zleceniobiorców nie będzie miał charakteru stałego i nie są oni rezydentami podatkowymi na terytorium Polski. Wskazała, iż w zależności od legalizacji pobytu cudzoziemcy przebywać będą na podstawie stosownych wiz lub na podstawie tzw. ruchu bezwizowego lub innych podstaw legalnego pobytu wymaganych przepisami prawa. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej ma zawarte oraz zawiera umowy handlowe oraz świadczenia usług pracowniczych z partnerami biznesowymi, których siedziba znajduje się na terytorium RP. Jej zleceniobiorcy wykonują oraz będą wykonywać czynności zlecenia zgodnie z zawartymi umowami z partnerami biznesowymi Spółki. Zawierając umowy zlecenia z cudzoziemcami zatrudnionymi w sposób opisany powyżej, a zatem z pobytem mającym charakter tymczasowy, dokonuje zgłoszenia tych osób do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i odprowadza składki, o których mowa w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych tj. składki zdrowotne i zaliczki na podatek dochodowy.

Odwołująca się Spółka wniosła o wydanie interpretacji, czy obecnie zatrudniani oraz zatrudnieni w przyszłości przez niego obywatele osoby z Ukrainy, Republiki Gruzji, Republiki Białorusi, Republiki Indonezji, Federacji Rosyjskiej, Republiki Mołdawii, Demokratycznej Republiki Nepalu, Ludowej Republiki Wietnamu, Republiki Indii, Republiki Uzbekistanu, Republiki Filipin, Republiki Kazachstanu, w sposób opisany w punkcie 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12 z którymi ma zawarte umowy zlecenia oraz ma zamiar zawrzeć umowy zlecenia, których to pobyt w Polsce ma charakter czasowy (tj. pobyt nie ma charakteru stałego) podlegają obowiązkowi ubezpieczenia społecznego w Polsce w świetle ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W tym zakresie wskazała na art. 5 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który stanowi, że nie podlegają ubezpieczeniom społecznym określonym w ustawie obywatele państw obcych, których pobyt na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej nie ma charakteru stałego i którzy są zatrudnieni w obcych przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych, misjach, misjach specjalnych lub instytucjach międzynarodowych, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej.

Zdaniem odwołującej się Spółki zakresem przedmiotowym art. 5 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych są objęci zarówno obywatele państw obcych zatrudnieni w placówkach wymienionych w tym przepisie (niezależnie od charakteru ich pobytu na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej), jak również obywatele państw obcych niezatrudnieni w takich placówkach, o ile tylko ich pobyt na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej nie ma i będzie miał charakteru stałego.

Organ rentowy decyzją z dnia 07.10.2020 r., powołując się na art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy Prawo przedsiębiorców, uznał za nieprawidłowe stanowisko (...) sp. z o.o. w S. zwarte we wniosku z dnia 18.09.2020r. w przedmiocie braku obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym przez cudzoziemców zatrudnionych przez polskiego przedsiębiorcę na terenie Rzeczypospolitej Polskiej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Spółka złożyła odwołanie od tej decyzji i wyrokiem z dnia 29.06.2021r. Sąd Okręgowy w Suwałkach w sprawie III U 945/20 zmienił zaskarżoną decyzję i stwierdził brak obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym przez cudzoziemców: obywateli Ukrainy, Republiki Gruzji, Republiki Białorusi, Republiki Indonezji, Federacji Rosyjskiej, Republiki Mołdawii, Demokratycznej Republiki Nepalu, Ludowej Republiki Wietnamu, Republiki Indii, Republiki Uzbekistanu, Republiki Filipin, Republiki Kazachstanu, których pobyt w Polsce nie ma charakteru stałego, z którymi (...) Sp. z o.o. w S. zawarła oraz będzie zawierała umowy zlecenia.

W wyniku apelacji organu rentowego Sąd Apelacyjny w Białymstoku wyrokiem z dnia 17.08.2022r. w sprawie III AUa 1317/21 zmienił zaskarżony wyrok w całości, w ten sposób, że oddalił odwołanie.

W odniesieniu więc do niniejszej sprawy należy w pełni podzielić stanowisko i argumentację Sądu Apelacyjnego w Białymstoku, który przestawił w uzasadnieniu wyroku w sprawie III AUa 1317/21, wskazując, że nie można z "góry" przewidzieć który przyjazd obcokrajowca do Polski w celu świadczenia pracy będzie uznany za podlegający ubezpieczeniom społecznym, a jaki nie będzie do tego wniosku prowadził. Charakter pobytu (stały albo niestały) należy odnosić w relacji do powszechnego obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, czyli do podstawy ubezpieczenia. Ten charakter nie zależy w konsekwencji od tego, jaki zamiar co do okresu przebywania w Polsce przejawia cudzoziemiec (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 września 2009 r., II UK 11/09, OSNP 2011 nr 9-10, poz. 134). Uzyskanie przez cudzoziemca zezwolenia na pobyt na czas oznaczony wcale nie przeczy stałemu pobytowi w rozumieniu art. 5 ust. 2 ustawy systemowej, jako że nawet taki pobyt jest również stały w sensie niezmienny w danym okresie.

Sąd Apelacyjny wskazał również, iż w myśl art. 2a ust. 1 i ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, ustawa stoi na gruncie równego traktowania wszystkich ubezpieczonych bez względu na płeć, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, stan cywilny oraz stan rodzinny. Zasada równego traktowania dotyczy w szczególności: warunków objęcia systemem ubezpieczeń społecznych; obowiązku opłacania i obliczania wysokości składek na ubezpieczenie społeczne; obliczania wysokości świadczeń; okresu wypłaty świadczeń i zachowania prawa do świadczeń.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego opartym na kontestowanej przez organ rentowy wykładni art. 5 ust. 2 ustawy systemowej wyjaśniono, że o podleganiu albo niepodleganiu cudzoziemca ubezpieczeniom społecznym w Polsce z tytułu aktywności rodzącej taki obowiązek nie decyduje charakter dokumentu pobytowego, jakim legitymuje się cudzoziemiec ani nawet długość pobytu cudzoziemca, lecz okoliczność, czy w okresie prowadzenia działalności stanowiącej tytuł podlegania ubezpieczeniom społecznym faktyczny pobyt na terytorium Rzeczypospolitej miał charakter stały czy też czasowy. Wyłączenie z ubezpieczeń społecznych cudzoziemców, którzy zatrudnieni są na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie umowy zlecenia tylko z tego powodu, że owe osoby nie mają tutaj miejsca stałego pobytu nie realizowałoby zasady równego traktowania ubezpieczonych oraz postulatu powszechności ubezpieczeń społecznych, nie mówiąc już o relacji w tym zakresie z zasadą demokratycznego państwa prawnego. Prowadziłoby to raczej do dyskryminacji cudzoziemskich zleceniobiorców, w szczególności w przypadku faktycznego wystąpienia ryzyk ubezpieczeniowych.

Sąd Najwyższy opowiedział się wyraźnie za tym, by o zastosowaniu art. 5 ust. 2 ustawy systemowej decydowało to, gdzie w okresie wykonywania czynności stanowiących tytuł do podlegania ubezpieczeniom społecznym znajduje się centrum interesów życiowych i zawodowych danej osoby, co z kolei należy analizować z perspektywy sposobu realizacji działalności, z której wynika ustawowy obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym (wyroki Sądu Najwyższego: z 6 września 2011 r., I UK 60/11, LEX nr 1102994; z 17 września 2009 r., II UK 11/09, OSNP 2011 nr 9-10, poz. 134). W tym ujęciu stały pobyt, o którym mowa w art. 5 ust. 2 ustawy systemowej, to pobyt niezmienny w okresie realizacji tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym. Formalny status pobytu cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest zatem nieistotny. Jak bowiem wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 07.10.2020r. II UK 317/19 z wykładni art. 5 ust. 2 ustawy systemowej wynika, że zarówno w przypadku pracowniczego tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym jak i tytułu wynikającego z wykonywania umowy zlecenia sam zamiar czasowego przebywania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, czy też legitymowanie się jedynie zezwoleniem na pobyt czasowy nie mają rozstrzygającego znaczenia. Istotne jest jedynie, czy podczas wykonywania wyżej wymienionych działalności można mówić o stałym przebywaniu danej osoby na terytorium Polski.

Mając powyższe na uwadze oraz poczynione w sprawie ustalenia, należało zatem potwierdzić prawidłowość zaskarżanych decyzji organu rentowego. Uczestnicy postępowania V. V. i O. S. w rzeczywistym czasie realizowania umów zlecenia przebywali bowiem na terytorium Polski. Straż Graniczna, jak wynika z jej informacji nie odnotowała przekroczenia granicy Polski przez uczestników postepowania w trakcie wykonywania umów zlecenia. Bezzasadnym oczywiście z podniesionych względów było zawieszenie postępowania w sprawie.

Wszystkie przedstawione przez organ rentowy okoliczności w sposób oczywisty i jednoznaczny wskazują, że uczestnicy postępowania winni być objęci obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym w trybie art. 6 ust. 1 pkt. 4 ustawy systemowej z racji zawartej umowy zlecenia.

W okresie wskazanym w zawartych umowach zlecenia, zamieszkiwali w Polsce i cały czas pracowali, legalnie osiągając dochody. Ich pobyt w Polsce był stały w tym sensie, że niezmienny w danym okresie (jak w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z 17.09.2009r., II UK 11/09). Pobyt uczestników postępowania w czasie wykonywania umowy zlecenia nie miał charakteru przypadkowego i okazjonalnego. Był ściśle związany z podjęciem pracy w Polsce w ramach umowy zlecenia. Taki stan rzeczy rodzi zatem obowiązek objęcia ich ubezpieczeniem społecznym na podstawie art. 6 ust. 1 pkt. 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Jeżeli bowiem zleceniobiorca z innego państwa, w ramach wykonywanej pracy z tytułu zlecenia przebywał cały czas podczas jej wykonywania na terytorium Polski, winien zostać objęty ubezpieczeniem społecznym. Nie może temu stać na przeszkodzie oświadczenie cudzoziemca, że jego pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie ma charakteru stałego i że nie ma zamiaru stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Poza tym należy zauważyć, że jeżeli uczestnicy postępowania byli obywatelami Ukrainy to w kwestii ich ubezpieczenia społecznego ma zastosowanie umowa zawarta między Rzecząpospolitą Polską, a Ukrainą o zabezpieczeniu społecznym z dnia 18.05. 2012r. (Dz. U. z 2013r. poz. 1373). Zgodnie z przepisami tej umowy obywatele Ukrainy podejmujący pracę w Polsce podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym. Wynika to zwłaszcza z art. 6 tej umowy, który stanowi, że jeżeli artykuły 7 i 8 niniejszej Umowy nie stanowią inaczej, osoba, co do której stosuje się niniejsza Umowa podlega ustawodawstwu tej Umawiającej się Strony, na której terytorium wykonuje pracę. Artykuły 7 i 8 Umowy nie dotyczą osób wykonujących zwykłe umowy zlecenia w tym dotyczące uczestników postępowania.

Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ §1 k.p.c. oddalił oba odwołania (pkt 1).

O kosztach zastępstwa procesowego rozstrzygnął na podstawie art. 98 §1, §1 ¹, § 3, §4, art. 99 k.p.c. w zw. z §9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz. U. z 2018r. poz. 265 ze zm.). Zasądził więc od odwołującej się Spółki jako przegrywającej sprawę na rzecz organu rentowego koszty zastępstwa procesowego według norm przepisanych, a więc w minimalnych stawkach. (pkt.2)