Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 sierpnia 2022 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu I Wydział Cywilny i Własności Intelektualnej

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Ewa Staniszewska

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 22 sierpnia 2022r.

sprawy z powództwa A. G. (1), A. G. (2)

przeciwko B. (...) z siedzibą w W.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu XIV Wydział Cywilny z siedziba w P. z dnia 17 grudnia 2020r.

I. oddala apelację;

II. zasądza od pozwanego na rzecz powodów 6.642 zł brutto tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z urzędu w postępowaniu apelacyjnym.

Ewa Staniszewska

Sygn. akt I A Ca 214/21

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 17 grudnia 2020r. Sąd Okręgowy w Poznaniu pozbawił bankowy tytuł egzekucyjny Nr (...) z dnia 2 maja 2011r., z którego wynika solidarne zobowiązanie powodów A. G. (1) i A. G. (2) do zapłaty na rzecz pozwanego B. kwoty 68.852,69 CHF wraz z dalszymi odsetkami, z tytułu umowy kredytu budowlano-hipotecznego nr (...)- (...) z 31 maja 2006r., opatrzony klauzulą wykonalności nadaną postanowieniem Sądu Rejonowego w Złotowie z dnia 3 czerwca 2011r., sygn. akt (...), wykonalności w całości; zasądził od pozwanego na rzecz powodów 17.712 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego udzielonego z urzędu i nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sąd Okręgowy w Poznaniu 12.945,25 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

W uzasadnieniu wyroku Sąd powołał się na następujące fakty i wnioski prawne.

W dniu 31 maja 2006r. pomiędzy B. Spółka Akcyjna z siedzibą w K. (zwanym w treści umowy B.) a A. G. (1) i A. G. (2), odpowiedzialnymi solidarnie za spłatę zadłużenia (zwanymi dalej Kredytobiorcą) została zawarta umowa kredytu budowlano-hipotecznego Nr (...)- (...). Bank udzielił Kredytobiorcy na warunkach określonych w umowie oraz Regulaminie kredytowania osób fizycznych w B. SA nie objętych ustawą o kredycie konsumenckim, kredytu w wysokości 60.554 CHF (franków szwajcarskich), a Kredytobiorca zobowiązał się do wykorzystania i zwrotu kredytu wraz z odsetkami zgodnie z warunkami niniejszej umowy. Kredyt został udzielony na okres od dnia 31 maja 2006r. do dnia 30 maja 2029r.; ostateczny termin spłaty kredytu przypada na dzień 30 maja 2029r. Kredyt miał być przeznaczony na spłatę kredytu udzielonego na budowę domu jednorodzinnego w (...) Z., umowa nr (...) z dnia 27 kwietnia 2000r., oraz budowę systemem gospodarczym domu wolnostojącego jednorodzinnego, położonego w miejscowości Z., ul. (...).

Strony ustaliły, że Kredytobiorca będzie zobowiązany do zapłaty prowizji bankowej od kwoty przyznanego kredytu w wysokości 1.453,30 CHF, stanowiącej 2,40 % kwoty kredytu. Umowa stanowiła, że w dniu jej sporządzenia oprocentowanie kredytu wynosi 3,90333 % w stosunku rocznym, a w całym okresie kredytowania oprocentowanie stanowić będzie sumę stawki LIBOR dla terminów 6-miesięcznych i marży w wysokości 2,35 %. Wskazany poziom marży będzie obowiązywał w okresie przejściowym, tj. uzyskania przez Bank odpisu z KW potwierdzającego prawomocny wpis hipoteki na rzecz Banku. Po przedłożeniu odpisu z KW, który potwierdzi prawomocny wpis hipoteki na rzecz Banku, z uwzględnieniem postanowień ust. 3 marża ulegnie obniżeniu o 0,90 p.p. i wynosić będzie 1,45 %. Oprocentowanie kredytu będzie ulegać zmianie w zależności od zmiany stopy LIBOR określonej w ust. 2. O zmianach oprocentowania Bank będzie zawiadamiał Kredytobiorcę pisemnie w terminie 14 dni roboczych, wskazując datę, od której zmiana ta obowiązuje. Zawiadomienie stanowi integralną część umowy kredytu. Zmiana wysokości stopy procentowej nie stanowi zmiany warunków umowy. Strony zgodnie ustaliły, że prawnym zabezpieczeniem spłaty udzielonego kredytu będzie:

a/ wpisana na pierwszym miejscu hipoteka zwykła w wysokości 60.554 CHF z tytułu udzielonego kredytu i hipoteka kaucyjna do wysokości 32.700 CHF z tytułu odsetek umownych i kosztów udzielonego kredytu ustanowiona na rzecz Banku na finansowanej nieruchomości położonej w miejscowości Z., ul. (...),

b/ cesja praw z polisy ubezpieczenia nieruchomości od ognia i zdarzeń losowych, z zastrzeżeniem ust. 3 - suma ubezpieczenia pierwszej polisy wynosi 384.500 zł; suma ubezpieczenia w kolejnych polisach powinna być równa wartości nieruchomości na moment przedłużenia ubezpieczenia, jednakże nie niższa niż kwota aktualnego salda kredytu,

c/ wpływy na rachunek (...) nr (...) prowadzony Banku wraz z pełnomocnictwem do pobierania środków na spłatę zadłużenia.

W całym okresie kredytowania odsetki naliczane są od faktycznego zadłużenia i płatne w terminach określonych w harmonogramie spłat. Kredytobiorca zobowiązał się dokonać spłaty rat kredytu i odsetek w terminach i wysokościach określonych w Harmonogramie spłat stanowiącym integralną część umowy. Harmonogram spłat zostanie przesłany kredytobiorcy w terminie 14 dni od dnia uruchomienia środków kredytu. Strony ustaliły, że w okresie spłaty kredyt będzie spłacany w równych ratach miesięcznych obejmujących kapitał i odsetki, przy czym w miarę spłaty zadłużenia udział odsetek w racie kredytu będzie malał, a kapitału wzrastał (tzw. raty annuitetowe). Strony ustaliły także, że spłaty zadłużenia będą dokonywane poprzez obciążenie rachunku kredytobiorcy, do którego kredytobiorca wystawi pełnomocnictwo i z którego Bank będzie pobierał środki na spłatę zadłużenia w kwotach i terminach wynikających z zawartej umowy kredytu. Strony ustaliły również, że spłata kredytu następuje w złotych – zgodnie z zasadami określonymi w załączniku nr 7 do umowy kredytu.

W umowie kredytowej strony ustaliły, że w przypadku nieterminowej spłaty kredytu zastosowanie mają przepisy w Regulaminie kredytowania osób fizycznych w B. SA nie objętych ustawą o kredycie konsumenckim. Oprocentowanie zadłużenia przeterminowanego jest zmienne, ustalane jako iloczyn stopy kredytu lombardowego N. i współczynnika ustala ustalanego przez Bank; w dniu zawarcia umowy oprocentowanie zadłużenia przeterminowanego stanowi 4-krotność stopy kredytu lombardowego N., tj. 22 % w stosunku rocznym.

W § 14 umowy strony postanowiły, że wypowiedzenie umowy przez Bank w całości lub w części może nastąpić w przypadkach i terminach określonych w Regulaminie kredytowania osób fizycznych w B. SA nie objętych ustawą o kredycie konsumenckim.

W postanowieniach końcowych umowy strony postanowiły, że każda zmiana warunków niniejszej umowy wymaga zawarcia aneksu w formie pisemnej pod rygorem nieważności, chyba że umowa stanowi inaczej. W przypadku kredytów walutowych zastosowanie mają dodatkowo postanowienia zawarte w Załączniku nr (...) do umowy kredytu.

W końcowej części umowy strony zawarły postanowienie, zgodnie z którym integralną część umowy w postacie załączników stanowią:

- wniosek o wypłatę kredytu – załącznik nr (...),

- harmonogram wypłaty kredytu oraz warunki wypłaty – załącznik nr (...),

- pełnomocnictwo do dysponowania środkami na rachunku bankowym/do zawierania

ubezpieczenia nieruchomości oraz umów cesji wierzytelności z tych umów na rzecz

Banku, o którym mowa w § 9 ust. 8 – załącznik nr (...),

- inne prawa i zobowiązania stron umowy – załącznik nr (...),

- oświadczenie o poddaniu się egzekucji – załącznik nr (...),

- postanowienia dotyczące kredytów walutowych – załącznik nr (...).

Zgodnie z dyspozycjami małżonków G., kredyt został im wypłacony w trzech transzach, w dniach: 19 czerwca 2006r., 13 września 2006r. i 9 listopada 2006r.

Do 2009 roku raty kredytu były przez kredytobiorców spłacane w terminie.

W pismach z 29 września 2009r. „z uwagi na utrzymujące się zadłużenie przeterminowane, które według stanu na dzień sporządzenia niniejszego pisma wynosi 264,29 CHF”, B. SA wezwał kredytobiorców do uregulowania należności w terminie 7 dni od otrzymania niniejszego pisma. W piśmie pouczono dłużników także o tym, że bezpośrednią konsekwencja prawną ewentualnego dalszego uchylania się od wykonywania zobowiązania wobec Banku będzie rozwiązanie umowy w trybie wypowiedzenia, skutkujące obowiązkiem spłaty całej należności, pod rygorem wszczęcia postępowania egzekucyjnego.

W dniu 31 października 2009r. B. SA skierował do A. G. (2) i A. G. (1) pisma zatytułowane „wypowiedzenie umowy”. W piśmie tym Bank oświadczył, że w związku z brakiem spłaty zadłużenia przeterminowanego, zgodnie z postanowieniami Umowy kredytu/pożyczki rachunek nr (...) z dnia 19 czerwca 2006r., niniejszym rozwiązuje ww. umowę za wypowiedzeniem, którego okres wynosi 30 dni od daty otrzymania niniejszego pisma. W piśmie podano, że z dniem upływu okresu wypowiedzenia umowa zostanie rozwiązana, a obowiązkiem dłużnika jest dokonanie natychmiastowej spłaty całości zadłużenia wobec Banku. Dokument wskazywał, że według stanu na dzień jego sporządzenia, kwota zadłużenia przeterminowanego wynosi 890,35 CHF, w tym: kapitał 613,94 CHF, odsetki 276,41 CHF, opłaty i prowizje 0,00 CHF. Powyższą kwotę powiększyć należy o kwotę odsetek od zadłużenia przeterminowanego, naliczanych za każdy kolejny dzień zwłoki w spłacie (licząc od daty pisma) oraz o opłatę naliczaną tytułem sporządzenia i wysłania każdego pisma wypowiadającego umowę, ustaloną w Taryfie opłat i prowizji. W wypowiedzeniu z 31 października 2009r. skierowanym do kredytobiorców wskazano również, że „jeżeli w powyżej zakreślonym okresie nastąpi spłata wymagalnego zadłużenia, wypowiedzenie traktować należy jako bezskuteczne a w konsekwencji umowa kontynuowana będzie na dotychczas obowiązujących warunkach. W końcowej części dokumentu wskazano, że w przypadku nieuregulowania bądź uregulowania w niepełnej wysokości wymagalnego zadłużenia z tytułu przedmiotowej umowy w zakreślonym terminie, umowa zostanie rozwiązana, a Bank podejmie działania prawne zmierzające do wyegzekwowania należnych roszczeń w ramach postępowania sądowego i egzekucyjnego. Koszty przeprowadzenia tych czynności bezpośrednio obciążą rachunek dłużnika, zwiększając łączne saldo zadłużenia.

30 listopada 2009r. dłużnicy uiścili na konto B. SA tytułem spłaty zadłużenia z tytułu udzielonego kredytu kwotą 3.000 zł.

W piśmie z 15 marca 2010r. A. i A. G. (3) poinformowali Bank o wpłacie wyżej wymienionej kwoty, podnosząc, że kwota wymagana na dzień 31 października 2009r. wynosiła 890,35 CHF. Prosili o niewypowiadanie umowy kredytu, jednocześnie deklarując systematyczne i sumienne spłacanie rat kredytowych od marca.

W piśmie z 9 kwietnia 2010r. B. SA poinformował dłużników, że nie widzi możliwości wycofania wypowiedzenia umowy kredytowej. Bank wyjaśnił, że wpłata powodów co prawda pokryła kwotę należności przeterminowanej wskazaną w wypowiedzeniu umowy, jednak nie wystarczyły na pokrycie całej bieżącej raty kredytowej, która zapadła w dniu 30 listopada 2009r.

11 maja 2010r. A. G. (2) skierował do B. SA wniosek o restrukturyzację kredytu. W piśmie z dnia 9 czerwca 2010r. Bank poinformował kredytobiorców, że ich wniosek o restrukturyzację zadłużenia został rozpoznany odmownie oraz o tym, że Bank wystawi w przedmiotowej sprawie bankowy tytuł egzekucyjny i skieruje wniosek do sądu o nadanie mu klauzuli wykonalności.

2 maja 2011r. B. Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wystawił bankowy tytuł egzekucyjny oznaczony numerem Nr (...), w którym stwierdził, że z tytułu umowy kredytu budowlano-hipotecznego nr (...)- (...) z dnia 31 maja 2006r. zawartej z dłużnikami solidarnymi A. (...) i A. (...) B. Spółka Akcyjna, będącemu następcą prawnym B. SA, przysługuje wobec wyżej wymienionych dłużników solidarnych roszczenie o zapłatę kwoty 68.852,69 CHF. Na zobowiązanie dłużników solidarnych składa się: kapitał - 55.047,90 CHF, odsetki umowne naliczone od 1 czerwca 2006 do 1 maja 2011 - 13.804,79 CHF, opłaty i prowizje - 0,00 CHF. Bankowy tytuł egzekucyjny stwierdza, że roszczenie Banku wynikające ze zobowiązania dłużników solidarnych jest w całości wymagalne. Nadto stwierdza, że dalsze należna odsetki w wysokości 4-krotności stopy kredytu lombardowego N. tj. na dzień wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego 22,00 % w stosunku rocznym od kwoty wymagalnego roszczenia, obejmującego kapitał i odsetki określone w pkt. II ppkt. 1 i 2 będą obciążać dłużników solidarnych od dnia 2 maja 2011r. do dnia zapłaty.

Postanowieniem z dnia 3 czerwca 2011r., w sprawie oznaczonej sygnaturą akt (...), Sąd Rejonowy w Z. nadał na rzecz Banku (...) SA w W. przeciwko dłużnikom A. G. (1) i A. G. (2) klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu z dnia 2 maja 2011r., na mocy którego dłużnicy powinni zapłacić wierzycielowi solidarnie kwotę 68.852,69 CHF oraz dalsze umowne odsetki karne w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego N. w stosunku rocznym, stanowiące na dzień wystawienia tytułu 22 % w stosunku rocznym, naliczane od dnia 2 maja 2011r. do dnia zapłaty, zastrzegając, iż egzekucji nie może podlegać kwota wyższa niż 93.254 CHF oraz zasądził od dłużników na rzecz wierzyciela solidarnie kwotę 161 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Na wniosek B. SA Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Z. B. W. wszczął przeciwko A. G. (1) i A. G. (2) postępowanie egzekucyjne w celu wyegzekwowania wierzytelności stwierdzonych w bankowym tytule egzekucyjnym z 2 maja 2011r. Egzekucja ta nie została zakończona.

Rzeczywista wartość spłaconego przez powodów zobowiązania według kursu średniego NBP na dzień wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego mieści się w przedziale od 14.169,86 CHF do 14.653,53 CHF; wartość zadłużenia powodów na dzień wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego według kursu średniego NBP mieści się w przedziale od 0 CHF do 483,67 CHF.

Pozwany Bank do listopada/grudnia 2007 roku wpłacane przez powodów w złotych raty kredytu na zasadach, których nigdy nie udostępnił; z kolei później zaczął przeliczać raty według kursów wymiany obowiązujących w B. SA.

Wpłacona przez powodów w dniu 30 listopada 2009r. kwota 3.000 zł była warta 1.052,08 CHF według kursu (...) SA oraz 1.067,84 CHF według kursu (...) SA. Wpłata ta wyczerpała roszczenie pozwanego Banku w dwójnasób: po pierwsze - wskazana tam kwota była ponad dziesięciokrotnie zawyżona, po drugie – nawet gdyby przyjąć, że zadłużenie faktycznie wynosiło 890,35 CHF, to wpłacona kwota w wysokości 1.052,08 CHF dług ten pokrywała.

W tak ustalonych faktach Sąd I instancji w pierwszej kolejności wskazał, że stosownie do treści art. 840 § 1 pkt. 1 k.p.c. dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście.

Zgodnie z art. 776 k.p.c. tytułem wykonawczym jest tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności; tytuł wykonawczy jest podstawą egzekucji.

Zgodnie z ogólną regułą prawa cywilnego, że stosunki cywilnoprawne powinny być oceniane na podstawie przepisów obowiązujących w dacie ich powstania, rozważania na temat umowy kredytu budowlano-hipotecznego nr (...)- (...), w tym zagadnienie skuteczności wypowiedzenia tej umowy, powinny zostać dokonane przez pryzmat przepisów obowiązujących w dacie zawarcia tej umowy, czyli w dniu 31 maja 2006r. Stosownie do treści art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Prawo bankowe (tekst jednolity Dz. U. z 2002 r., Nr 72, poz. 665), czyli w brzmieniu obowiązującym w dacie zawarcia umowy, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności:

1. strony umowy,

2. kwotę i walutę kredytu,

3. cel, na który kredyt został udzielony,

4. zasady i termin spłaty kredytu,

5. wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany,

6. sposób zabezpieczenia spłaty kredytu,

7. zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu,

8. terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych,

9. wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje,

10. warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.

Stosownie do treści art. 75 ust. 1 prawa bankowego, w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w razie utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank może obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę kredytu. Termin wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 1, o ile strony nie określą w umowie dłuższego terminu, wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy - 7 dni (art. 75 ust. 2).

Z § 14 umowy kredytu budowlano-hipotecznego z 31 maja 2006r. wynika, że wypowiedzenie umowy przez bank w całości lub w części może nastąpić w przypadkach i terminach określonych w Regulaminie kredytowania osób fizycznych w B. SA nie objętych ustawą o kredycie konsumenckim. O wypowiedzeniu umowy stanowi § 12 Regulaminu kredytowania osób fizycznych w B. SA nie objętych ustawą o kredycie konsumenckim, stanowiącego załącznik nr 4 do umowy kredytowej. Zgodnie z jego brzmieniem wypowiedzenie umowy przez Bank w całości lub w części może nastąpić w przypadku stwierdzenia, że warunki udzielenia kredytu nie zostały dotrzymane lub w razie zagrożenia terminowej spłaty kredytu z powodu złego stanu majątkowego kredytobiorcy. Termin wypowiedzenia wynosi 30 dni. Sąd zauważył, że ani sama umowa, ani Regulamin w żaden sposób nie konkretyzują przesłanek wypowiedzenia kredytu. Przytoczony wyżej zapis regulaminu stanowi w istocie powtórzenie treści art. 75 ust. 1 i 2 prawa bankowego. „Niedotrzymanie warunków udzielenia kredytu” jako przesłanka wypowiedzenia umowy jest pojęciem nieostrym; w istocie może oznaczać niewywiązanie się przez kredytobiorcę z któregokolwiek obowiązku przewidzianego umową. Potwierdza to zapis § 10 Regulaminu, zgodnie z którym, należność z tytułu zaciągniętego zobowiązania niespłacona w terminie określonym w umowie lub w terminie wyznaczonym przez Bank albo spłacona w niepełnej wysokości, uznawana jest przez Bank jako zadłużenie przeterminowane. Jedyny obowiązek, jaki Regulamin nakłada na Bank w tym zakresie sprowadza się do obowiązku zawiadomienia kredytobiorców o powstaniu zadłużenia przeterminowanego na piśmie. Pozwany obowiązek ten spełnił poprzez wysłanie do powodów pisma z 29 września 2009r. Nie oznacza to zdaniem Sądu, że dokonane w dniu 31 października 2009r. wypowiedzenie należy „automatycznie” uznać za skuteczne i skutkujące obowiązkiem zapłaty przez kredytobiorców kwot wskazanych w bankowym tytule egzekucyjnym z 2 maja 2011r. Sąd podkreślił z całą stanowczością, że bankowy tytuł egzekucyjny nawet przed 27 listopada 2015r., czyli przed uchyleniem przepisów art. 96 - 98 Prawa bankowego regulujących wystawianie przez banki bankowych tytułów egzekucyjnych, co z kolei było efektem wydania przez Trybunał Konstytucyjny wyroku z dnia 14 kwietnia 2015r. (sygn. akt P 45/12), nie stanowił źródła zobowiązania cywilnoprawnego kredytobiorców wobec banków z tytułu udzielonych kredytów (pożyczek). Źródłem zobowiązania jest tu zawsze umowa kredytowa (umowa pożyczki) i wynikający z niej obowiązek spłaty udzielonego kredytu (pożyczki) wraz z odsetkami i innymi kosztami, jeśli umowa je przewiduje. Rozstrzygnięcie sprawy sprowadzało się do oceny tego, czy wypowiedzenie kredytu dokonane przez Bank w pismach z dnia 31 października 2009r. było skuteczne. Zdaniem Sądu na tak postawione pytanie należało udzielić odpowiedzi przeczącej.

Wypowiedzenie umowy kredytowej powinno wskazywać przyczyny wypowiedzenia tj. warunki udzielenia kredytu naruszone przez kredytobiorcę i oczywiście, jak każde oświadczenie woli, powinno zostać kredytobiorcy doręczone (oznajmione), w taki sposób, żeby mógł się zapoznać z jego treścią (art. 61 § 1 zd. 1 k.c.). Te warunki zostały spełnione. Nie został natomiast spełniony warunek ostatni a mianowicie taki, że przyczyny wypowiedzenia powinny być zgodne ze stanem faktycznym. Jeśli pozwany Bank twierdzi, że powodowie nie spłacali rat kredytu w terminie i tym samym doprowadzili do powstania zadłużenia przeterminowanego, to winien tę okoliczność udowodnić (art. 6 k.c.). Pozwany Bank winien udowodnić zatem, że w dniu:

- 29 września 2009r. przeterminowane zadłużenie stanowiło kwotę 264,29 CHF

- 31 października 2009r. przeterminowane zadłużenie stanowiło kwotę 890,35 CH

- 2 maja 2011r. zadłużenie powodów z tytułu udzielonego kredytu zamykało się kwotą

68.852,69 CHF.

Nadto powód powinien wykazać dowodami, że wpłacona w dniu 30 listopada 2009r. kwota 3.000 zł nie pokryła istniejącego i wymagalnego zadłużenia powodów z tytułu udzielonego kredytu według stanu na dzień 31 października 2009r.

Tymczasem z uzasadnienia opinii biegłego P. M. wynika, że na dzień 29 września 2009r. wymagalne zadłużenie z tytułu udzielonego kredytu nie istniało (k. 324). W dniu 31 października 2009r. wymagalne zadłużenie z pewnością nie wynosiło 890,35 CHF (było przeszło dziesięciokrotnie niższe). Wysokość zadłużenia powodów z tytułu udzielonego kredytu na dzień wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego nie była większa niż 483,67 CHF (stanowiła kwotę od 0 do 483,67 CHF); nie stanowiła więc kwoty, na którą opiewał bankowy tytuł egzekucyjny. Nadto, nawet gdy przyjąć fałszywe twierdzenie o tym, że na według stanu z dnia 31 października 2009r. przeterminowane zadłużenie powodów z tytułu udzielenia kredytu wynosiło 890,35 CHF za prawdziwe, to wpłacona przez powodów w dniu 30 listopada 2009r. kwota 3.000 zł zadłużenie to pokryła.

Sąd podkreślił stanowczo, że istniejące w sprawie wątpliwości szczegółowo wyeksplikowane przez biegłego nie mogą być rozstrzygnięte na niekorzyść powodów. Od banku jako instytucji zaufania publicznego należy wymagać szczególnej staranności. Pozwany powinien mieć i na żądanie Sądu i powołanego przez Sąd biegłego przedstawić wszystkie dokumenty pozwalające na prawidłowe zrekonstruowanie stosunku prawnego łączącego strony. W szczególności zupełnie niezrozumiały był brak harmonogramu spłaty kredytu i zasad dotyczących sposobu przeliczania wpłat złotówkowych na (...) w B. (...) Skoro postępowanie sądowe nie potwierdziło, że powodowie byli dłużnikami pozwanego Banku co do kwot wskazanych w dokumentach przez ten Bank wystawionych, to powództwo musiało zostać uwzględnione w całości. Powodowie maja prawo na podstawie art. 840 § 1 pkt. 1 k.p.c. domagać się wyeliminowania z obrotu prawnego tytułu egzekucyjnego, który potwierdza istnienie wierzytelności, która w rzeczywistości nie istnieje. Z uwagi na powyższe zdaniem Sądu nie było konieczne rozważanie, czy zastosowane w umowie klauzule mają charakter abuzywny (niedozwolony), skoro tytuł wykonawczy nie mógł się ostać.

O kosztach procesu orzeczono w punkcie 2 i 3 wyroku. Zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c.

Powyższy wyrok zaskarżył w całości pozwany zarzucając:

1/ naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy, a mianowicie:

a/ art. 321 k.p.c. przez oparcie wyroku na podstawie faktycznej niepowołanej przez powodów, a w konsekwencji stwierdzenie braku skuteczności wypowiedzenia umowy kredytu na podstawie przesłanek umownych i regulaminowych, których powodowie nie kwestionowali,

b/ art. 233 k.p.c. przez uznanie opinii biegłego (właściwej i uzupełniającej) za sporządzone w sposób prawidłowy i rzetelny, z jednoczesnym pominięciem zarzutów pozwanego do w/w opinii, a w konsekwencji uznanie, że nie istniało wymagalne zadłużenie powodów wobec pozwanego na dzień wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego;

2/ naruszenie prawa materialnego – art. 75 prawa bankowego przez błędną jego wykładnię, polegającą na uznaniu że przesłanka niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu jest niewystarczająca do wypowiedzenia umowy kredytu, a w konsekwencji stwierdzenie braku skuteczności wypowiedzenia.

Powołując się na powyższe wniósł o:

- zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego kosztów postępowania za pierwszą instancję oraz kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych

ewentualnie

- uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje.

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Na wstępie wskazać należy, że strony łączyła umowa o kredyt denominowany, w którym kwota kredytu została wyrażona we frankach szwajcarskich jednak wypłata i co najważniejsze spłata następowała w złotych polskich. Nadto, że zgodnie z art. 382 k.p.c. sąd drugiej instancji orzeka na podstawie materiału zebranego w postępowaniu w pierwszej instancji oraz w postępowaniu apelacyjnym co oznacza, że jest sądem merytorycznym, rozstrzygającym spór z uwzględnieniem wszystkich faktów wynikających z dowodów, biorąc pod uwagę z urzędu przepisy prawa materialnego.

Nie ma racji skarżący zarzucając naruszenie art. 321 k.p.c. a to wobec treści art. 843 § 3 k.p.c., ponieważ powodowie już pozwie zakwestionowali „.. zasadność wystawienia tytułu egzekucyjnego i klauzuli wykonalności oraz istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym nie będącym orzeczeniem sądowych” i dalej „..zasadność wydania tytułu egzekucyjnego oraz kwotę, na jaką został wystawiony tytuł wykonawczy” (strona 8 uzasadnienia), „..wysokość zobowiązania, na którą opiewał bankowy tytuł egzekucyjny (strona 16 uzasadnienia), „prawidłowość wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego, kwotę na jaką został wystawiony, ważność umowy kredytu bankowego i jej charakter..”. Na poparcie swoich zarzutów powołali się na dokonane wpłaty, również w okresie wypowiedzenia w wysokości dostatecznej ich zdaniem dla uzyskania podanego w wypowiedzeniu skutku w postaci bezskuteczności wypowiedzenia, a w tym kontekście wskazywali na postanowienia umowy w przedmiocie zasad przeliczania złotych polskich na walutę kredytu, które nie konkretyzowały reguł przeliczania franka szwajcarskiego na złotówki koniecznych dla prawidłowego ustalenia przez konsumenta wysokości bieżącego zobowiązania. Takiej treści postanowienia ocenili jako abuzywne. Nie sposób zatem twierdzić, że powodowie wbrew treści art. 843 § 3 k.p.c. nie przedstawili już w pozwie zarzutów przeciwko zasadności wystawienia tytułu egzekucyjnego w oparciu o wcześniejsze wypowiedzenie umowy z przyczyn w nim podanych w świetle dokonanych przez nich wpłat, samej treści wypowiedzenia i postanowień umowy regulujących zasady przeliczania franka szwajcarskiego na złotówki. Jest oczywiście logiczne, że w sprawie nie dało się oceniać zagadnienia zasadności wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego w oderwaniu od kwestii skuteczności wypowiedzenia umowy z powodu niepłacenia rat kredytu w całości czy części i postanowień określających wysokość należnych rat kredytu, a więc i przesłanek wypowiedzenia umowy.

Sąd I instancji rzeczywiście stwierdził w uzasadnieniu, że skoro zgodnie z opinią biegłego sądowego, co najmniej na dzień upływu okresu wypowiedzenia nie istniało już zadłużenie uzasadniające wypowiedzenie umowy i wystawienie bankowego tytułu egzekucyjnego, to odpadła potrzeba rozważenia abuzywności powołanych w pozwie postanowień w świetle przesłanek z art. 385 ze zn.1 k.c. W istocie jednak przeprowadził taką ocenę wytykając brak harmonogramu spłat oraz niejasną treść postanowień umowy odnośnie do zasad dotyczących przeliczania wpłat złotówkowych na (...) w B. i obciążając powoda ujemnymi skutkami prawnymi wynikającymi z takiego stanu rzeczy.

Stanowisko Sądu I instancji co do zasady nie budzi zresztą zastrzeżeń, skoro kwestia należnej wysokości rat została uregulowana bez odniesienia się do jednoznacznych kryteriów ich ustalenia przez kredytobiorcę tj. w paragrafie 9 ust. 9 zgodnie z którym „Strony umowy ustalają, że spłata kredytu następuje: w złotych – zgodnie z zasadami określonymi w Załączniku nr 7 do umowy kredytu”, a w Załączniku nr 7 pkt. 2 podpunkt 4 podano, że „kwota spłaty podlega przeliczeniu na złote polskie po kursie sprzedaży waluty kredytu obowiązującym w Banku w dniu dokonywania spłaty, zgodnie z Tabelą kursów walut B.S.A. ogłaszaną w siedzibie Banku z zastosowaniem zasad ustalania kursów walut obowiązujących w Banku”.

O tym zaś, że taka treść postanowień umowy w przedmiocie zasad ustalania wysokości należnych rat była dla konsumenta z przyczyn usprawiedliwionych niejasna i niezrozumiała, potwierdza tylko opinia biegłego sądowego, który jako specjalista w danej dziedzinie miał też trudności w określeniu wysokości rat w dacie ich wpłaty i z tej przyczyny podawał je w wartościach granicznych przyjmując różne warianty obliczeń. Biegły prawidłowo oparł się w swej opinii tylko na dokumentach dostępnych konsumentowi. Już w tym kontekście zastrzeżenia pozwanego do opinii biegłego przedstawione na uzasadnienie zarzutu naruszenia art. 233 k.p.c. nie mogły mieć istotnego znaczenia. Przy czym, wbrew wywodom skarżącego, w wypowiedzeniu warunkowano przyjęcie bezskuteczności wypowiedzenia i kontynuowanie umowy od zapłaty kwoty 89,35 CHF z odsetkami od zadłużenia przeterminowanego naliczając za każdy dzień licząc od dnia pisma, co powodowie uczynili. W wypowiedzeniu nie ma mowy o zależności skuteczności wypowiedzenia od wpłat rat przypadających w kolejnych terminach.

Tym samym brak było podstaw umownych do wypowiedzenia kredytu pismem z dnia 31 października 2009r., w konsekwencji wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego.

Jak już na wstępie zaznaczono, w świetle art. 382 k.p.c., sposób wnioskowania sądu pierwszej instancji nie ogranicza sądu II instancji w ocenie faktów i zarzutów podniesionych w pozwie i przez pozwanego w odpowiedzi na pozew w płaszczyźnie przepisów prawa materialnego. Co istotne, zgodnie z utrwalonym już orzecznictwem sąd jest zobowiązany z urzędu badać abuzywność postanowień umowy.

Wskazać więc należy, że Sąd Apelacyjny uznał za uzasadnione także zarzuty powodów co do abuzywności postanowień z § 9 pkt.9 i stanowiącego jego integralną część załącznika nr(...) pkt. (...) podpunkt (...) w przedmiocie zasad przeliczania franka szwajcarskiego na złoty polski, w konsekwencji ich nieważności.

Było poza sporem, że powodowie posiadali status konsumenta, a umowa została zawarta z zastosowaniem wzorca umowy pozwanego. Jak wyżej już zaznaczono, nie ulega wątpliwości Sądu Apelacyjnego, że postanowienia dotyczące przeliczenia złotych polskich na franki szwajcarskie zostały sformułowane niejednoznacznie.

Zgodnie z treścią art. 385 ¹ § 1 k.c., postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy, jednak nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Wyżej przytoczony przepis art. 385 ¹ § 1 k.c. formułuje więc następujące warunki uznania postanowień umownych za abuzywne: fakt, że umowa została zawarta z konsumentem i kształtowanie praw i obowiązków konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, w efekcie czego dochodzi do rażącego naruszenia jego interesów przez te postanowienia. Jednocześnie przepis ten wskazuje na dwie sytuacje, w których określone postanowienia nie mogą zostać uznane za niedozwolone, a mianowicie jeżeli: zostały one indywidualnie uzgodnione z konsumentem bądź jeżeli określają główne świadczenia stron i sformułowane są w sposób jednoznaczny.

Za nieuzgodnione indywidualnie ustawa uznaje te postanowienia, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu – w szczególności chodzi tu o postanowienia umowy przejęte z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta (art. 385 ¹ § 3 k.c.). Wzorce umowne to klauzule opracowane przed zawarciem umowy i wprowadzane do stosunku prawnego przez jedną ze stron w ten sposób, że druga strona nie ma wpływu na ich treść. Powodowie przystąpili do umowy, której treść była w całości sformułowana przez pozwaną, nie mając przy tym wpływu na kształtowanie poszczególnych jej postanowień. Kwestionowane w niniejszej sprawie klauzule indeksacyjne nie stanowiły zaś przedmiotu negocjacji między stronami.

Polegało to na tym, że przy przeliczaniu świadczeń określających wysokość spłaty rat kredytowych odwołano się do kursów ustalanych przez pozwanego i ogłaszanych w (...) obowiązujących w Banku, bez wskazania jakiegokolwiek obiektywnego miernika, pozwalającego w sposób przewidywalny i poddający się weryfikacji, określić wysokość ciążącego na powodach zobowiązania.

Szczegółowe mechanizmy ustalania kursu wymiany walut nie zostały także wskazane w innych wiążących obie strony dokumentach doręczonych powodom przy zawarciu umowy.

Z kolei utrwalona w orzecznictwie jest wykładnia, zgodnie z którą postanowienia umowne, uzależniające warunki waloryzacji (indeksacji) świadczenia pieniężnego wyłącznie od woli banku należy uznać za nieuczciwe (niedozwolone, abuzywne) w rozumieniu art. 385 ¹ § 1 k.c., jako kształtujące prawa i obowiązki konsumenta – kredytobiorcy w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, przede wszystkim przez wykorzystywanie pozycji dominującej przedsiębiorcy i naruszenie równowagi kontraktowej.

Dotyczy to w szczególności odwołania się, jak w rozpoznawanej sprawie, w klauzuli umownej do kursów walut zawartych w tabeli banku, ogłaszanej w jego siedzibie, bez wskazania ograniczeń umownych w postaci skonkretyzowanych, obiektywnych kryteriów zmian stosowanych kursów walutowych.

Tego rodzaju klauzule uznać należy za nietransparentne, pozostawiające pole do arbitralnego działania banku i w ten sposób obarczające kredytobiorcę nieprzewidywalnym ryzykiem oraz naruszające równorzędność stron (por. np. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 8 września 2016r. w sprawie II CSK 750/15, LEX nr 2182659, z dnia 27 lutego 2019r. w sprawie II CSK 19/18, z dnia 4 kwietnia 2019r. w sprawie III CSK 159/17, z dnia 29 października 2019r. w sprawie IV CSK 309/18, OSNC, z. 7-8 z 2020r., poz. 64, z dnia 11 grudnia 2019r. w sprawie V CSK 328/18, z dnia 3 lutego 2022r. w sprawie II CSKP 415/22.

Zaznaczyć należy, że oceny, czy postanowienie umowne jest niedozwolone dokonuje się według stanu z chwili zawarcia umowy.

Przesądzone obecnie zostało, że tego rodzaju walutowe klauzule indeksacyjne, jakie przyjęto w umowie stron, obejmujące sposób przeliczenia spłat kredytu na walutę obcą, określają świadczenie główne stron umowy w rozumieniu przepisu art. 385 ^{( 1)} § 1 k.c., stanowiąc przedmiotowo istotny element umowy kredytu (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 4 kwietnia 2019r. w sprawie III CSK 1159/17, LEX nr 2642144, z dnia 9 maja 2019r., w sprawie I CSK 242/18, Legalis nr 1117666, z dnia 11 grudnia 2019r. w sprawie V CSK 382, z dnia 2 czerwca 2021r. w sprawie I CSKP 55/21, LEX nr 3219740 itd., a także wyroki TSUE: z dnia 30 kwietnia 2014r. w sprawie C-26/13 oraz z dnia 20 września 2017r. w sprawie C-186/16).

Jak to już wielokrotnie wyjaśniano w orzecznictwie, ostatnio np. w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2022r. w sprawie o sygn. akt II CSKP 415/22 to, że postanowienia określające sposób ustalania kursu waluty obcej, które składają się na klauzulę waloryzacyjną zawartą w umowie kredytu, określają głównie świadczenie kredytobiorcy, nie oznacza, że te postanowienia nie podlegają kontroli pod kątem ich abuzywności. Postanowienia określające główne świadczenia stron nie podlegają bowiem takiej kontroli jedynie pod warunkiem, że zostały sformułowane w sposób jednoznaczny (art. 385 ¹ § 1 zd. 2 k.c.). Takie rozwiązanie, wywodzące się z art. 4 ust. 2 dyrektywy 93/13, opiera się na założeniu, zgodnie z którym postanowienia określające główne świadczenia stron zazwyczaj odzwierciedlają rzeczywistą wolę konsumenta, gdyż do ich treści strony przywiązują z reguły największą wagę. W związku z tym zasada ochrony konsumenta musi ustąpić ogólnej zasadzie autonomii woli obowiązującej w prawie cywilnym. Wyłączenie spod kontroli nie może jednak obejmować postanowień nietransparentnych, gdyż w ich przypadku konsument nie ma możliwości łatwej oceny rozmiarów swojego świadczenia i jego relacji do rozmiarów świadczenia drugiej strony.

Z taką sytuacją mamy do czynienia w przypadku analizowanej klauzuli waloryzacyjnej. Interpretując art. 4 ust. 2 dyrektywy 93/13 w podobnym kontekście, (...) uznał, że „wymóg, zgodnie z którym warunek umowny musi być wyrażony prostym i zrozumiałym językiem, powinien być rozumiany jako nakazujący nie tylko, by dany warunek był zrozumiały dla konsumenta z gramatycznego punktu widzenia, ale także, by umowa przedstawiała w sposób przejrzysty konkretne działanie mechanizmu wymiany waluty obcej, do którego odnosi się ów warunek, a także związek miedzy tym mechanizmem a mechanizmem przewidzianym w innych warunkach dotyczących uruchomienia kredytu, tak by rzeczony konsument był w stanie oszacować, w oparciu o jednoznaczne i zrozumiałe kryteria, wypływające dla niego z tej umowy konsekwencje ekonomiczne” (wyrok z 30 kwietnia 2014r. w sprawie C-26/13, K. i K. R., pkt 75; podobnie wyrok (...) z 20 września 2017r. w sprawie C-186/16, A. i in., pkt 45). Jest oczywiste, że klauzula waloryzacyjna zawarta w analizowanej umowie kredytowej stron tych kryteriów nie spełniała, ponieważ nie została jednoznacznie sformułowana, skoro powodowie nie byli w stanie oszacować kwoty, którą mieli obowiązek świadczyć, bowiem zasady przewalutowania określał jednostronnie bank (zob. m.in. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 4 listopada 2011r., I CSK 46/11, OSNC-ZD 2013, nr A, poz. 4; z 15 lutego 2013r., I CSK 313/12; z 10 lipca 2014r., I CSK 531/13, OSNC-ZD 2015, nr D, poz. 53). Inaczej rzecz ujmując, jednoznaczność postanowienia umownego to w tym kontekście także możliwość ustalenia treści stosunku zobowiązaniowego przy wykorzystaniu zobiektywizowanego kryterium przeciętnego konsumenta. Nie chodzi więc jedynie o jednoznaczność językową, ponieważ postanowienia jednoznaczne w tym sensie mogą nie pozwalać na określenie treści zobowiązań, a w szczególności rozmiaru przyszłego świadczenia konsumenta.

Abuzywności omawianych postanowień umownych nie mogło usunąć samo wejście w życie przepisów ustawy 29 lipca 2011r. o zmianie ustawy – Prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.165.984), zwanej też „ustawą antyspreadową”, mocą której m.in. znowelizowano przepisy art. 69 prawa bankowego (zob. bliżej w/w wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2019r. w sprawie III CSK 159/17) i zawarcie w związku z tym aneksu do umowy.

Dodany wówczas przepis art. 69 ust. 2 pkt 4a prawa bankowego określa jedynie, że umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności – w przypadku umowy o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska, szczegółowe zasady określania sposobów i terminów ustalania kursu wymiany walut, na podstawie którego w szczególności wyliczana jest kwota kredytu, jego transz i rat kapitałowo-odsetkowych oraz zasad przeliczania na walutę wypłaty albo spłaty kredytu. Natomiast art. 4 wskazanej ustawy nowelizacyjnej określa, że w przypadku kredytów lub pożyczek pieniężnych zaciągniętych przez kredytobiorcę lub pożyczkobiorcę przed dniem wejścia w życie tej ustawy ma zastosowanie art. 69 ust. 2 pkt 4a oraz art. 75b Prawa bankowego, w stosunku do kredytów lub pożyczek pieniężnych, które nie zostały całkowicie spłacone – do tej ich części, która pozostała do spłacenia. W tym zakresie bank dokonuje bezpłatnie stosownej zmiany umowy kredytowej lub umowy pożyczki.

Należy przyjąć, że regulacje te odnoszą się jedynie do niezbędnych elementów umowy kredytowej oraz uzupełnienia w drodze zmiany umowy – umów zawartych przed wprowadzeniem do prawa bankowego art. 69 ust. 2 pkt 4a. Nie dotyczą one w żaden sposób ewentualnej abuzywności lub nieabuzywności postanowień umowy kredytowej zawartej przed tą zmianą, zwłaszcza zaś istniejącej w dacie zawarcia umowy abuzywności postanowień umowy w tym zakresie sanować nie mogą.

Abuzywności omawianych postanowień umownych nie mogło usunąć w okolicznościach niniejszej sprawy także zastosowanie w ich miejsce art. 358 § 2 k.c. w zakresie w jakim przepis ten przewiduje odesłanie do średniego kursu N.. Przepis ten wszedł w życie blisko 3 lata po zawarciu spornej umowy (24 stycznia 2009r.) i wbrew twierdzeniom apelującego nie może być miarodajny dla określenia treści zobowiązania wynikającego z umowy zawartej w 2006r. Przed wejściem tej nowelizacji w życie, art. 358 k.c. wyrażał jedynie zasadę walutowości, której zakres był ograniczony – m.in. w stosunku do banków – przez regulacje prawa dewizowego.

Pozwany Bank kwestionował zresztą opinię biegłego co do stosowania średniego kursu walut N.. Przy czym przy zastosowaniu tego kursu powodowie mieli nadpłatę na dzień wypowiedzenia umowy.

Reasumując, abuzywne postanowienie z § 9 pkt. 9 umowy nie wiązało powodów. Tym samym nie mógł mieć zastosowania przewidziany w nim sposób przeliczania ich wpłat w złotych polskich na poczet kredytu na franki szwajcarskie oraz być podstawą określenia salda rozliczeń. Ten stan rzecz potwierdza tylko zasadność ustaleń i wniosków prawnych Sądu I instancji o braku zadłużenia powodów w dniu wypowiedzenia umowy i co za tym idzie o bezzasadności wypowiedzenia i postawienia całego pozostałego kredytu w stan natychmiastowej wymagalności, w konsekwencji wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego na kwoty w nim podane i następnie zaopatrzenia go w klauzulę wykonalności.

Prawidłowo zatem Sąd I instancji uznał, że spełnione zostały przesłanki z art. 840 § 1 pkt. 1 k.p.c.

Z uwagi na przedmiot żądania powodów przedstawione rozważania były istotne a jednocześnie wystarczające dla rozstrzygnięcia sprawy.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. apelację oddalił, a na podstawie art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. orzekł o kosztach postępowania apelacyjnego.

Ewa Staniszewska