Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 09 listopada 2018r.

Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Anita Wolska

Protokolant: Aneta Siemaszko

po rozpoznaniu w dniu 26 października 2018r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa R. S.

przeciwko T. G.

o zapłatę

I.oddala powództwo.

II. zasądza od powoda R. S. na rzecz pozwanego T. G. kwotę 4.817 zł ( cztery tysiące osiemset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSR Anita Wolska

Sygn. akt I C 1075/16

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 29 kwietnia 2016r. ( data nadania w urzędzie pocztowym pozwu) powód R. S. wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty, że pozwany T. G. powinien zapłacić na jego rzecz kwotę 27.500 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi:

-od kwoty 10.000 zł od dnia 1 listopada 2014r.,

-od kwoty 3.500 zł od dnia 1 listopada 2014r.,

-od kwoty 3.000 zł od dnia 17 lipca 2014r.

-od kwoty 7.000 zł od dnia 1 listopada 2014r.,

-od kwoty 4.000 zł od dnia 1 listopada 2014r. do dnia zapłaty wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia nakazu zapłaty albo wnieść sprzeciw. Zaś w przypadku wniesienia przez pozwanego sprzeciwu o zasądzenie od pozwanego powyższej kwoty wraz z ustawowymi odsetkami od powyższych kwot i dat wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w dniu 22 czerwca 2012r. została pomiędzy powodem a pozwanym zawarta umowa o współpracy w ramach, której pozwany będzie powierzał powodowi wykonywanie dokumentacji projektowej. W ramach tej generalnej umowy o współpracy strony, celem ustalenia wynagrodzenia i terminu wykonania projektów, zawierały na konkretne projekty umowy o dzieło. Powód wskazał, że prace projektowe, które były wykonywane w ramach umowy o współpracy i umów o dzieło zostały odebrane bez zastrzeżeń, o czym świadczą podpisy przedstawiciela pozwanego na protokołach zdawczo - odbiorczych dokumentacji projektowej. Zaznaczył, iż wystawił na okoliczność wykonywanych i odebranych prac projektowych rachunki. Wyjaśnił, że w umowie o współpracy w § 5 ust. 2 zostało ustalone między stronami, że wynagrodzenie za wykonanie przedmiotu umowy zostanie zapłacone w terminie 30 dni od dnia otrzymania od wykonawcy rachunku/faktury wraz z podpisanymi przez obie strony protokołem zdawczo- odbiorczym. Powód wskazał, że pozwany pomimo odbioru dokumentacji oraz po przedłożeniu rachunków nie zapłacił mu należnego wynagrodzenia i dlatego został wezwany do dobrowolnej zapłaty należności, jednak zadłużenie nie zostało uregulowane i pozew stał się konieczny oraz w pełni uzasadniony( k.2-4).

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 8 czerwca 2016r.( k.38-39) orzeczono zgodnie z żądaniem pozwu. Odpis niniejszego orzeczenia został doręczony pozwanemu w dniu 23 sierpnia 2016r. ( k.46).

Pismem z dnia 4 września 2016r. ( k.47-50) pozwany wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości i wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego i opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. W uzasadnieniu pozwany wskazał, że strony prowadziły współpracę w oparciu o umowę z dnia 22 czerwca 2012r., która została wypowiedziana przez powoda pismem z dnia 24 września 2014r. Pozwany wskazał, wbrew twierdzeniom powoda, iż nigdy merytorycznie nie odebrał dokumentacji powoda i w jego ocenie powód wiedział, że wykonał dokumentację wadliwie, dlatego „nagabywał” pracowników merytorycznych pozwanego, aby ci podpisali przygotowane przez niego protokoły zdawczo-odbiorcze dokumentacji. Dodał, że w świetle zawartej umowy o współpracy tylko on był jedyną osobą, która mogła dokonać odbioru dokumentacji, zaś sporządzone protokoły nie potwierdzały odbioru jakościowego dokumentacji, lecz jedynie potwierdzały fakt wpłynięcia jej do biura pozwanego. T. G. wskazał, że w treści protokołów zawarta jest adnotacja o przyjęciu „bez merytorycznej weryfikacji", poza tym przynajmniej częściowo roszczenie powoda przedawniło się. Pozwany wskazał, że pismem z dnia 19 września 2014r. wezwał powoda do przedstawienia protokołów odbioru dokumentacji zgodnie z § 4 ust. 1 w zw. z § 5 ust. 1 umowy o współpracy zaznaczając, iż wykonanie dokumentacji nastąpiło z przekroczeniem terminów umownych, a w innym piśmie t.j. z dnia 31 grudnia 2014r. zwrócił uwagę na wady dokumentacji wykonanej przez powoda i wezwał go do ich usunięcia do dnia 30 czerwca 2015r. pod rygorem naliczenia kary umownej oraz odstąpienia od umowy. Kolejnym pismem z tej daty pozwany wskazał, iż przedstawiane przez powoda protokoły zdawczo- odbiorcze nie stanowią merytorycznego odbioru dokumentacji i wezwał go do stawiennictwa w biurze projektów pozwanego w terminie 31 stycznia 2015r. Przesyłka została zwrócona z adnotacją „ adresat wyprowadził się 05.01.15”. zaznaczył, iż SMS-em z dnia 16 stycznia 2015r. zwrócił się do powoda o wskazanie aktualnego adresu do doręczeń, ale nie uzyskał odpowiedzi. Nadto kierował kolejne pismo na adres ul. (...) w S., bo uzyskał informacje o rzekomym zamieszkiwaniu powoda pod tym adresem. Następnie w piśmie z dnia 03 lutego 2016r. pozwany poinformował powoda o tym, że wbrew § 11 ust.3 umowy o współpracy zaniechał poinformowania go o zmianie jego danych adresowych, a przez to poprzednia korespondencja i zawarte w niej wezwania i oświadczenia pozostają skuteczne. Jednocześnie wskazał, że odstąpił od umów o wykonanie dokumentacji i naliczył powodowi karę umowną i dlatego powództwo powinno zostać oddalone w całości. Zaznaczył, że dokumentacja wykonana przez powoda nigdy nie została przez niego odebrana, co w świetle zawartej umowy uniemożliwia dochodzenie zapłaty. Nadmienił, że z przedłożonych przez powoda protokołów zdawczo-odbiorczych wynika, że część dokumentacji została przekazana pozwanemu na dalej, niż dwa lata przed wniesieniem (a nawet sporządzeniem) pozwu, stąd roszczenie powoda o zapłatę w tej części przedawniło się. Na wypadek nieuwzględnienia powyższych twierdzeń pozwany oświadczył, że dokonuje potrącenia kwoty 2.750 zł należnej pozwanemu od powoda, jako kary umownej za odstąpienie od umów z wynagrodzeniem powoda (o ile Sąd ustali, że powodowi należy się wynagrodzenie). Zaakcentował, iż powód miał wiedzę, że spór z pozwanym dotyczy merytorycznej zawartości wykonanej przez powoda dokumentacji. Zatem już w pozwie powinien przedstawić wszystkie wnioski i twierdzenia na poparcie zasadności powództwa, a tego zaniechał. Tym samym wszystkie dalsze wnioski i twierdzenia powoda powinny być traktowane jako spóźnione i oddalone.

W piśmie z dnia 1 grudnia 2016r. ( k.93-95) stanowiącym odpowiedź na sprzeciw od nakazy zapłaty powód zaprzeczył wszelkim wyraźnie nieprzyznanym twierdzeniom i podtrzymał swoje stanowisko w sprawie oraz wskazał, że twierdzenia zawarte w sprzeciwie od nakazu zapłaty są nieuzasadnione i nieoparte na prawdzie. W zakresie zarzutu przedawnienia wskazał, że jest on bezzasadny, bowiem okres przedawnienia rozpoczyna bieg od upływu terminu wymagalności należności, zatem przyjęcie przy tak sformułowanej umowie, która jest wzorem stosowanym przez pozwanego, obliczania okresu przedawnienia od terminów określonych na protokołach przekazania nie wydaje się uzasadnione. Dodał, że skoro bowiem termin na zapłatę należności określony został w § 5 umowy, decydujące znacznie ma termin złożenia rachunku przez powoda, a jeżeli rachunek nie został przyjęty to podstawowe znaczenie dla określenia terminu wymagalności, a tym samym i rozpoczęcia biegu przedawnienia jest termin określony w wezwaniu do zapłaty. Powód wskazał, że postępowanie pozwanego jest niekonsekwentne, ponieważ z jednej strony pozwany podnosi zarzut przedawnienia natomiast we wrześniu 2014r. kwestionuje fakt i podstawy do wystawienia przez powoda rachunków, gdyż wystawienie winno nastąpić, wedle twierdzeń pozwanego, dopiero po odbiorze merytorycznym wykonanych prac. R. S. zaznaczył, że przedłożona przez niego dokumentacja różni się w sposób zasadniczy od dokumentacji przedłożonej przez powoda, bowiem na protokołach przekazania dokumentacji widnieją zapisy „odbiór bez merytorycznej weryfikacji", „naliczyć kary umowne", zaś zapisy te zostały umieszczone już po przekazaniu przez powoda wykonanej dokumentacji pozwanemu, co w ocenie powoda jest niedopuszczalne i czyni przedkładaną dokumentację nierzetelną. Nadto tego rodzaju zapisy lub inne tego typu mogą zostać umieszczone w każdym możliwym momencie i w ocenie powoda nie należy brać ich pod uwagę, zwłaszcza, że powód nie został poinformowany o tego rodzaju postępowaniu, co więcej zapisy te nie zostały poczynione w momencie przekazania dokumentacji. Powód wskazał również, że pisma, które przedkłada pozwany, w szczególności pismo z dnia 31 grudnia 2014r. zawierające wskazanie uchybień w wykonanej dokumentacji zostało skierowane do powoda już po odstąpieniu w dniu 24 września 2014r. (wypowiedzeniu umowy § 11 umowy) przez powoda, zaś poprzedzające ww. pismo z dnia 19 września 2014r. nie wskazuje na żadne uchybienia w wykonanej dokumentacji. Powód wskazał, że zarzut potrącenia należności z tytułu kary umownej za odstąpienie od umowy jest nieuzasadniony, ponieważ pozwany nigdy nie złożył oświadczenia o odstąpieniu od umowy, zatem naliczenie kary umownej za odstąpienie od umowy jest całkowicie nieuzasadnione i nie ma podstawy tak formalnej jak i prawnej, co czyni zarzut potrącenia całkowicie nieuzasadnionym. Zaakcentował, iż w tym terminie strony nie łączyła umowa, gdyż została rozwiązana przez powoda. Podsumowując powód podał, iż umowę wykonał w sposób prawidłowy, z posiadanej wiedzy wynika, że podmioty, na rzecz, których sporządzana była dokumentacja wykonały inwestycje w oparciu o tą dokumentację i nie zgłaszały zastrzeżeń.

Na rozprawie w dniu 26 października 2018r. ( k.218-219) pełnomocnik powoda podtrzymał dotychczasowe stanowisko i jednocześnie oświadczył, iż powód wykonał dokumentację projektową w części, w której została mu powierzona w terminie zgodnie z jego kompetencjami i kwalifikacjami. Nawet przy założeniu wad tych dokumentacji strona pozwana miała pełną możliwość uzyskania informacji i usunięcia wad przez powoda. Powód był w częstym kontakcie mailowym z pracownikami pozwanego, odpowiadał na zadawane przez nich pytania dotyczące jego dokumentacji. Nadto istotne jest, że pozwany oświadczył, że otrzymał wynagrodzenie za wykonane prace projektowe, a protokoły, które zostały złożone przez powoda mają swoje oparcie (bo nie doszło do wymuszania ich sporządzenia i podpisania) w § 4 zawartej umowy. Ponadto zeznający świadkowie (chodzi o osoby, które były kierownikami projektów) potwierdziły, że podpisały protokoły i stąd powód mógł domniemywać, że są uprawione bez merytorycznej oceny do odbioru dokumentacji.

Pełnomocnik pozwanego także podtrzymał dotychczasowe stanowisko. Jednocześnie zaznaczył, iż już na etapie wymiany pism przedsądowych wiadomym było, że przedmiotem sporu jest jakość wykonanych prac oraz podstawa do domagania się zapłaty za nie. Powód sformułował swoje twierdzenia i żądania w taki sposób ,że domaga się zapłaty z umowy o dzieło i był zobowiązany do wykazania, że dzieło wykonał w należyty sposób i je przekazał, a temu wymogowi nie sprostał. Nadto wskazać, iż częściowo roszczenie jest przedawnione co dotyczy projektu w D., gdzie powód w protokole sporządzonym przez siebie wskazuje, że ta dokumentacja została oddana w lutym 2014r. Obie strony odstąpiły od łączącej je umowy o współpracy projektowej, przy czym powód zrobił to jako pierwszy i w jego mniemaniu skutecznie. Natomiast domaga się zapłaty z umowy o dzieło, nie wykazując, że kwota, której się domaga jest zasadna. Powód przyznał również przed sądem, że po tym jak dokumentację sporną oddał, pracownicy pozwanego kontaktowali się z nim mailowo w sprawie wad stwierdzonych w tej dokumentacji, natomiast powód maili do akt sprawy nie składał, również nie pytał o to świadków. Wobec tego przyjąć należy, że dokumentacja była wadliwa i stanowisko strony pozwanej jest zasadne.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 22 czerwca 2012r. T. G. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) Firma (...) w S. jako Zamawiający oraz R. S. jako Wykonawca zawarli umowę o współpracę w zakresie wykonywania prac projektowych. Umowa została zawarta celem prowadzenia współpracy, której przedmiotem będzie stałe realizowanie przez Wykonawcę na rzecz Zamawiającego prac projektowych wykonywanych przez Zamawiającego w ramach umów zwartych z inwestorami. Zgodnie z § 1 ust.1 umowy Zamawiający w ramach umowy zobowiązał się zlecać, a Wykonawca przyjmować do wykonania dokumentacje projektowe w ramach zadań realizowanych przez Zamawiającego na rzecz wskazanego w zleceniu inwestora, przy czym zakres prac projektowych, czas realizacji, wynagrodzenie oraz okres gwarancji określane będą odrębnym zleceniem, którego wzór stanowi załącznik nr 1 do niniejszej umowy. Ust.2 Pozostałe warunki zawartych umów o wykonanie poszczególnych prac projektowych określa niniejsza umowa o współpracy.

W myśl § 4 ust.1 umowy – „Przekazanie i odbiór dzieła nastąpi w siedzibie Zamawiającego i stwierdzone będzie protokołem zdawczo-odbiorczym podpisanym przez obie Strony”. Ust.2 – „ Do zgłoszenia prac do odbioru Wykonawca zobowiązany jest pod rygorem odmowy dokonania odbioru, dołączyć pisemne oświadczenie, że dostarczona dokumentacja jest wykonana zgodnie z umową, obowiązującymi przepisami prawa oraz normami, zasadami wiedzy technicznej i że zostaje wydana w stanie kompletnym z punktu widzenia celu, któremu ma służyć”. Ust. 3 – „Zamawiający po stwierdzeniu istnienia wad w dokumentacji projektowej, wykonując uprawnienia względem Wykonawcy może: a/ żądać bezpłatnego ich usunięcia, wyznaczając w tym celu Wykonawcy odpowiedni termin z zagrożeniem, że po bezskutecznym upływie tego terminu odstąpi od umowy, b/odstąpić od umowy, bez wyznaczenia terminu do usunięcia wad, gdy wady maja charakter istotny i nie dadzą się usunąć, c/ obniżyć wynagrodzenie Wykonawcy w przypadku , gdy wady nie dadzą się usunąć, lecz nie mają charakteru istotnego”. Ust.4 – „ Za wadę istotną uważa się wadę uniemożliwiającą lub znacznie utrudniającą wykorzystanie projektu budowlanego w całości lub części na potrzeby realizacji inwestycji”.

Zgodnie z § 5 ust.1 umowy - „Po dokonaniu bezusterkowego odbioru przedmiotu umowy Wykonawca wystawi rachunek/fakturę VAT za kompletny przedmiot zamówienia”. Ust. 2 – „ Zamawiający zapłaci Wykonawcy w ciągu 30 dni od dnia otrzymania od Wykonawcy rachunku/faktury VAT wraz z podpisanym przez obie strony protokołem zdawczo-odbiorczym, przelewem na rachunek bakowy Wykonawcy”. Ust. 3 – „ jako datę zapłaty traktuje się dzień obciążenia rachunku bankowego Zamawiającego”. Natomiast w § 6 ust.1 pkt c wskazano, iż w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy Wykonawca zapłaci Zamawiającemu karę umowną za odstąpienie przez Zamawiającego od umowy na skutek okoliczności, za które ponosi odpowiedzialność Wykonawca, jak również w przypadku odstąpienia od umowy przez Wykonawcę z przyczyn niezawinionych przez Zamawiającego w wysokości 10 % ustalonego wynagrodzenia brutto. Zgodnie z ust.3 – „ Wykonawca wyraża zgodę na potrącenie należnych kar umownych z wynagrodzenia Wykonawcy”. Natomiast ust.4 nadano brzmienie: „ W razie opóźnienia w zapłacie wierzytelności pieniężnych wynikających z niniejszej Umowy, strony zobowiązują się do zapłaty odsetek ustawowych” .

Zgodnie z § 9 ust.1 umowy Zamawiający może odstąpić od zawartej w ramach niniejszej umowy współpracy na wykonanie prac projektowych w następujących przypadkach:

a/ jeżeli rozpoczęcie, realizacja lub wykończenie poszczególnych części lub całości przedmiotu umowy opóźnia się z przyczyn leżących po stronie Wykonawcy przez okres 14 dni lub tak dalece, ze nie jest prawdopodobne , żeby zdołał go ukończyć w czasie wynikającym z umowy,

b/ jeżeli przedmiot umowy, choćby przez ewentualnych podwykonawców Wykonawcy jest wykonywany w sposób wadliwy lub sprzeczny z umową, zamawiający może wezwać Wykonawcę do zmiany takiego sposobu wykonania i wyznaczyć w tym celu odpowiedni termin. Po bezskutecznym upływie tego terminu może od umowy odstąpić lub powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie przedmiotu umowy innemu podmiotowi na koszt i niebezpieczeństwo Wykonawcy,

c/ przystąpienia przez Wykonawcę do likwidacji swej firmy,

d/ zbycia przez Wykonawcę swego przedsiębiorstwa,

e/ złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości Wnioskodawcy.

Odstąpienie od umowy następuje przez oświadczenie jednej ze stron wysłane listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru na adres drugiej strony( ust.2).

Jak stanowił § 11 ust.1 umowy – „Wszelkie zmiany umowy wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności. Umowa zawarta jest na czas nieoznaczony. Umowa może być wypowiedziana z zachowaniem 1 miesięcznego terminu wypowiedzenia skutecznego na koniec miesiąca kalendarzowego ( ust.2). Wszelkie powiadomienia i oświadczenia strony będą dostarczały sobie pisemnie na adresy wskazane w komparycji Umowy . Strony jednocześnie mają obowiązek powiadomienia drugiej strony o każdej zmianie swego adresu. W razie zaniechania powyższego obowiązku doręczenie uważa się za skuteczne, gdy na ostatnio znany adres korespondencja powróciła do nadawcy z adnotacja poczty o niemożliwości lub nieskuteczności doręczenia( ust.3). W sprawach nieuregulowanych umową zastosowanie mają przepisy Kodeksu cywilnego, ustawy o prawie autorskim i przepisach pokrewnych oraz prawa budowlanego( ust.4).

W treści niniejszej umowy adres Wykonawcy został wskazany: ul. (...) S..

Dowód :

- umowa o współpracy z 22.06.2012r. k. 8-12 i k. 53-57

- projekt umowy o współpracy k. 13-17.

W ramach zawartej umowy o współpracy strony zawierały umowy o dzieło na konkretne projekty. Umowy były podpisywane przez zamawiającego T. G. i wykonawcę R. S.. Z tytułu zawartych umów wystawiono rachunki zawierające w swojej treści stwierdzenie wykonania umowy.

W dniu 07 grudnia 2013r. została zawarta między stronami umowa o dzieło na wykonanie prac projektowych ( przebudowa i budowa budynków Symulatora P. W. (1) w D.) za wynagrodzeniem ryczałtowym Wykonawcy - 10.000 zł netto z terminem wykonania dzieła do 20.02.2014r.

W siedzibie firmy (...) została przekazana przez powoda w dniu 30 września 2014r., odbiorcą dokumentacji był D. C. .

W dniu 28 lutego 2014r. została zawarta między stronami umowa o dzieło na wykonanie prac projektowych ( strzelnica szkolna dla czołgów w B.) za wynagrodzeniem ryczałtowym Wykonawcy - 3.500 zł netto z terminem wykonania dzieła do 29.05.2014r.

W siedzibie firmy (...) została przekazana przez powoda w dniu 30 września 2014r., odbiorcą dokumentacji była P. G..

W dniu 08 kwietnia 2014r. została zawarta między stronami umowa o dzieło na wykonanie prac projektowych ( przebudowa budynku magazynowego (...) w W. wraz z podłączeniem do innych obiektów)) za wynagrodzeniem ryczałtowym Wykonawcy - 3.000 zł netto z terminem wykonania dzieła- 30 dni od daty podpisania umowy.

W siedzibie firmy (...) została przekazana przez powoda w dniu 24 września 2014r., odbiorcą dokumentacji była P. W. (2).

W dniu 08 kwietnia 2014r. została zawarta między stronami umowa o dzieło na wykonanie prac projektowych ( przebudowa budynku (...) w W. wraz z podłączeniem do innych obiektów) za wynagrodzeniem ryczałtowym Wykonawcy - 7.000 zł netto z terminem wykonania dzieła- 50 dni od daty podpisania umowy.

W siedzibie firmy (...) została przekazana przez powoda w dniu 30 września 2014r., odbiorcą dokumentacji była E. S.. Z adnotacją „ przyjęto bez merytorycznej weryfikacji”.

W dniu 10 maja 2014r. została zawarta między stronami umowa o dzieło na wykonanie prac projektowych ( budowa budynku magazynowego w W. wraz z podłączeniem do innych obiektów) za wynagrodzeniem ryczałtowym Wykonawcy - 4.000 zł netto z terminem wykonania dzieła- 50 dni od daty podpisania umowy.

W siedzibie firmy (...) została przekazana przez powoda w dniu 30 września 2014r., odbiorcą dokumentacji była P. W. (2).

Kontakty pracowników pozwanego z powodem w zakresie ewentualnych poprawek do sporządzanych dokumentacji projektowych były także mailowe i nie było trudności z komunikacją z powodem i dokonywaniem ich przez powoda. Dokumentacja projektowa powoda była weryfikowana przez M. W., który też zajmował się tą branżą projektową co powód. Z nim pozwany rozliczył się z tytułu sporządzanej dokumentacji projektowej. Pracownicy pozwanego odbierając powyższe dokumentacje projektowe nie dokonywali ich oceny merytorycznej, bo się na tym nie znali i nie było to w zakresie ich obowiązków. Dokumentem potwierdzającym, na podstawie którego wypłacane było wynagrodzenie projektantom był odbiór dokumentacji przez inwestora.

Powód w piśmie z dnia 24 września 2014r. złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy na podstawie § 11 Umowy o współpracy w zakresie wykonywania prac projektowych zawartej dnia 22 czerwca 2012r. Niniejsze oświadczenie wpłynęło do firmy (...) w dniu 30 września 2014r. Było to faktycznie wypowiedzenie niniejszej umowy z zachowaniem wskazanego w umowie okresu miesięcznego wypowiedzenia.

Wcześniej t.j. w dniu 19 września 2014r. pozwany sporządził pismo zawierające wezwanie powoda ( na adres wskazany w umowie z 22.06.2012r.) w związku z 4 powyższymi umowami o dzieło ( z wyj. umowy z dnia 28.02.2014r.) oraz 3 złożonymi rachunkami ( w tym m.in. dotyczącym inwestycji – przebudowy budynku magazynowego (...) w W.) do niezwłocznego przestawienia protokołów zdawczo-odbiorczych w oparciu o § 4 ust.1 w zw. z § 5 ust.1 umowy o współpracę) oraz wykonania zleconych zadań( w związku z upływem terminów umownych) z tytułu pozostałych inwestycji ze skutkiem w zakresie naliczenia kar umownych, o których mowa w § 6 tej umowy.

W dniu 31 grudnia 2014r. pozwany skierował do powoda pismo informujące, iż „ po złożeniu przez Pana dokumentacji w biurze projektów dokonałem analizy i stwierdziłem występowanie następujących wad”. Szczegółowe wskazanie wad dotyczyło 5 powyżej wskazanych umów o dzieło i sporządzonych na ich podstawie dokumentacji projektowej przez powoda. Jednocześnie wezwał powoda do ich usunięcia w terminie do 30 czerwca 2015r. pod rygorem naliczenia kar umownych w oparciu o § 6 ust.1 lit.b i odstąpienia od umowy realizacji dzieła na podstawie umowy o współpracy z 22 czerwca 2012r. Podniesiono, iż wykonana dokumentacja była oddawana nieterminowo i aktualnie dokonuje analizy celem naliczenia kary umownej za przekroczenie terminów umownych, o wysokości naliczonych kar zostanie poinformowany odrębnym pismem. W kolejnym piśmie z tej samej daty pozwany wskazał, iż protokołu ( dotyczące 4 umów z wyj. umowy z 08.04.2014r. (...)) potwierdzają jedynie wpływ wykonanej dokumentacji do biura projektów i nie stanowiły przyjęcia dokumentacji, bo pracownicy nie dokonywali przy odbiorze jej merytorycznej weryfikacji i zgodnie z umową wyłącznie pozwany jest uprawniony do składania wiążących oświadczeń w przedmiocie akceptacji wykonanej dokumentacji( § 4 ust.1 umowy o współpracy). Jednocześnie powód został wezwany do stawiennictwa w biurze projektów w terminie do 31 stycznia 2015r. celem dokonania oceny, weryfikacji i czynności odbiorowych dokumentacji dla w/w zadań.

Korespondencja została zwrócona w dniu 05 stycznia 2015r. z adnotacją „ adresat wyprowadził się. Korespondencja była kierowana na adres powoda wskazany w umowie o współpracę.

Dowód :

- umowa o dzieło z 07.12.2013r. k.18,

- protokół zdawczo- odbiorczy dokumentacji projektowej k.19,

- umowa o dzieło z 28.02.2014r. k.20,

- protokół zdawczo- odbiorczy dokumentacji projektowej k.21,

- umowa o dzieło z 08.04.2014r. k.22,

- protokół zdawczo- odbiorczy dokumentacji projektowej k.23,

- umowa o dzieło z 08.04.2014r. k.24,

- protokół zdawczo- odbiorczy dokumentacji projektowej k.25,

- umowa o dzieło z 10.05.2014r. k.26,

- protokół zdawczo- odbiorczy dokumentacji projektowej k.27,

- oświadczenie powoda z 24.09.2014r. k.58,

-pismo z dnia 19.09.2014r. k.64-65,

-pismo z 31.12.2014r. k.66-68,

-pismo z 31.12.2014r. k.69,

- potwierdzenie odbioru k.70-72,

-zeznania świadka E. S. k.147-149,

-zeznania świadka P. W. (2), k.149-150,

-zeznania świadka D. D. k.150-151,

-zeznania świadka M. W. k.152-153,

-zeznania świadka P. G. k.192-194,

-zeznania świadka D. C. k.194-195,

-zeznania świadka P. Z. k.204-205,

-zeznania powoda R. S. k.212-214,

-zeznania pozwanego T. G. k.215-218.

Powód wystawił( w okresie od 01 i 02 grudnia 2015r.) rachunki za wykonanie powyższych umów o dzieło kolejno: na kwotę 11.882 zł brutto, 10.000 zł netto ( umowa z 07.12.2013r.), na kwotę 4.089 zł brutto, 3.500 zł netto( umowa z 28.02.2014r.), na kwotę 3.505 zł brutto, 3000 zł netto( umowa z 08.04.2014r.), na kwotę 4.673 zł brutto, 4000 zł netto ( umowa z 10.05.2014r.), na kwotę 8.178 zł brutto, 7000 zł netto( umowa z 08.04.2014r.).

W dniu 23 grudnia 2015r. powód sporządził wezwanie do zapłaty łącznej kwoty 27.500 zł skierowane do pozwanego z tytułu wynagrodzenia netto za wykonanie 5 powyższych projektów w terminie 30 dni od daty otrzymania wezwania. W dniu 8 lutego 2016r. powód sporządził kolejne przedsądowe wezwanie do zapłaty skierowane do pozwanego w terminie 7 dni od dnia otrzymania niniejszego wezwania

Dowód:

- wezwanie z 23.12.2015r. k. 33-34, k.73-74,

- wezwanie z 08.02.2016r. z potwierdzeniem nadania k. 35-37,

- rachunki k. 28-32.

Pismem z dnia 3 lutego 2016r. T. G. skierował do R. S. oświadczenie o odstąpieniu od zawartych umów o wykonanie dokumentacji( w zakresie pięciu projektów wskazanych powyżej) wobec faktu, iż nie usunął zgłoszonych wad w wyznaczonym terminie na podstawie art. 635 k.c., art. 636 § 1 k.c. oraz § 9 ust.1 umowy o współpracy z dnia 22 czerwca 2012r. Powołując się na § 11 ust.3 tej umowy, iż o fakcie zmiany danych adresowych Wykonawca miał obowiązek zawiadomić, czego nie uczynił. Tym samym wszystkie wysłane dotychczas pisma na poprzedni adres są skuteczne. Korespondencja została skierowana na adres ul. (...). Pismo zostało odebrane przez powoda w dniu 17 lutego 2016r.

Pismem z dnia 22 lutego 2016r. pozwany wezwał powoda ( na dwa znane mu adresy t.j. ul. (...) w S. oraz ul. (...) w S. ) do uiszczenia kwoty 2.750 zł do dnia 29 lutego 2016r. W tej dacie przesyłki zostały nadane, ale zwrócone jako nie podjęte w terminie.

Inwestycje dotyczące S. w B. i budynku nr (...) w W. oraz w D. są realizowane i nie zostały rozliczone w całości z inwestorem. Inwestycja - „przebudowa budynku magazynowego (...) w W. wraz z podłączeniem do innych obiektów” nie została zrealizowana. Zakończono jedynie inwestycję – „budowa budynku magazynowego w W. wraz z podłączeniem do innych obiektów”. Pozwany nie dokonał żadnego rozliczenia z powodem z tytułu powyższych inwestycji w zakresie sporządzonych projektów. Pozwany w związku z występującymi wadami w tych projektach sam dokonywał ich usunięcia.

Dowód:

- pismo z 03.02.2016r. z potwierdzeniem nadania k.75-77,

- śledzenie przesyłki k.78,

- potwierdzenie odbioru k.79,

-nota księgowa k.81,

- potwierdzenie nadania k.82,

- potwierdzenia odbioru k.83-85,

-zeznania pozwanego T. G. k.215-218.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Na gruncie niniejszego postępowania powód dochodził zapłaty kwoty 27.500 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi w sposób wskazany w pozwie stanowiącej należne mu - jego zdaniem - wynagrodzenie za sporządzenie dokumentacji projektowych. Podstawą stosunku pomiędzy stronami była umowa o współpracy w zakresie wykonywania prac projektowych zawarta w dniu 22 czerwca 2012r. i w oparciu, o którą strony zawierały umowy o dzieło na wykonanie prac projektowych w zakresie konkretnego zadania.

Przy tym wskazać należy, że każdą zawartą pomiędzy stronami umowę należało zakwalifikować jako umowę o dzieło w rozumieniu art. 627 k.c. Strony w treści umów nie tylko posługiwały się tym pojęciem, ale także dokładnie oznaczyły oczekiwany rezultat, tj. wykonanie prac projektowych.

Zgodnie z art. 627 k.c. przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Niewątpliwie istotą porozumienia między powodem a pozwanym było prowadzenie współpracy, której przedmiotem było stałe realizowanie przez powoda (wykonawcę) na rzecz pozwanego (zamawiającego) prac projektowych wykonywanych przez zamawiającego w ramach umów zawartych z inwestorami. Bezspornym było, że każda przedłożona do akt sprawy umowa o dzieło na wykonanie prac projektowych wynikała z uprzednio zawartej przez strony umowy o współpracy z dnia 22 czerwca 2012r. w zakresie wykonywania prac projektowych.

W ramach umowy o dzieło niezbędne jest, aby starania przyjmującego zamówienie doprowadziły w przyszłości do konkretnego, indywidualnie oznaczonego rezultatu, jako koniecznego do osiągnięcia (tak m.in. A. Brzozowski (w:) System prawa prywatnego, t. 7, 2004, s. 327; wyrok SA w Rzeszowie z 21 grudnia 1993 r., III AUr 357/93, OSA 1994, z. 6, poz. 49). W odróżnieniu od umowy zlecenia przy ocenie skuteczności wykonania umowy o dzieło nie liczą się zatem same starania wykonującego, lecz ściśle określony w umowie rezultat, którym w niniejszej sprawie były prace projektowe. W sprawie brak było jakichkolwiek podstaw, aby umowie tej odmówić waloru ważności i skuteczności, a zatem niewątpliwie mogła ona stanowić podstawę dla wysuwanych przez powoda roszczeń.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie sąd ustalił na podstawie zgromadzonych w aktach dowodów z dokumentów, w tym umów, rachunków, korespondencji stron jak też zeznań stron i świadków. Zeznania te natomiast sąd uwzględnił w zakresie, w jakim korespondowały one z pozostałymi dokumentami.

W niniejszej sprawie powód dochodził kwoty 27.500 zł z tytułu należnego mu wynagrodzenia od poszczególnych kwot wraz z odsetkami ustawowymi od wskazanych w pozwie kwot w zakresie realizacji pięciu projektów: z umowy o dzieło z dnia 07 grudnia 2013r. ( przebudowa i budowa budynków Symulatora P. W. (1) w D.) za wynagrodzeniem ryczałtowym Wykonawcy - 10.000 zł netto z terminem wykonania dzieła do 20.02.2014r., z umowy o dzieło z dnia 28 lutego 2014r. ( strzelnica szkolna dla czołgów w B.) za wynagrodzeniem ryczałtowym Wykonawcy - 3.500 zł netto z terminem wykonania dzieła do 29.05.2014r., z umowy o dzieło z dnia 08 kwietnia 2014r. ( przebudowa budynku magazynowego (...) w W. wraz z podłączeniem do innych obiektów) za wynagrodzeniem ryczałtowym Wykonawcy - 3.000 zł netto z terminem wykonania dzieła- 30 dni od daty podpisania umowy t.j. 08 maja 2014r., z umowy o dzieło z dnia 08 kwietnia 2014r. ( przebudowa budynku (...) w W. wraz z podłączeniem do innych obiektów) za wynagrodzeniem ryczałtowym Wykonawcy - 7.000 zł netto z terminem wykonania dzieła- 50 dni od daty podpisania umowy t.j. do dnia 20 maja 2014r. z umowy o dzieło z dnia 10 maja 2014r. ( budowa budynku magazynowego w W. wraz z podłączeniem do innych obiektów) za wynagrodzeniem ryczałtowym Wykonawcy - 4.000 zł netto z terminem wykonania dzieła - 50 dni od daty podpisania umowy t.j. do dnia 30 czerwca 2014r.

W tym miejscu należało wskazać, że materialnoprawny ciężar rozkładu ciężaru dowodu reguluje norma art. 6 k.c. stanowiący, iż ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Zwrot „wywodzi skutki prawne” odnosi się do strony postępowania i ma to znaczenie, że podkreśla zależność między kierunkiem aktywności dowodowej strony, a faktami prawnymi, które ma wykazać. Przedmiotem dowodu są fakty istotne dla rozstrzygnięcia, które można nazwać jako prawne (art. 227 k.p.c.), wśród których należy wyróżnić fakty, z których strona wywodzi skutki prawne i które są opisane w hipotezach norm prawa cywilnego materialnego. Dla potrzeb tego postępowania można podkreślić, iż przepis ten wskazuje kierunek aktywności dowodowej stron, określa więc – w połączeniu z normami prawa materialnego – które fakty podlegają dowodzeniu. Powód dochodząc roszczenia związany jest zatem ciężarem udowodnienia okoliczności uzasadniających żądanie, więc opisanych hipotezami norm prawa cywilnego materialnego znajdujących zastosowanie dla oceny stanu faktycznego. Są to fakty, z których strona wywodzi skutek prawny, a więc prawotwórcze.

W niniejszej więc sprawie strona powodowa winna była wykazać, że po jej stronie doszło do należytego wykonania dzieła, a po strona pozwana nie uregulowała należności z tytułu należnego wynagrodzenia. W ocenie sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwolił na dokonanie ustalenia, co do zaistnienia wszystkich tych przesłanek. Dopiero zaś sprostanie przez powoda spoczywającemu na nim obowiązkowi dowodowemu, rodziłoby po stronie pozwanej obowiązek zaoferowania dowodów co do braku winy w nienależytym wykonaniu umowy. Zaznaczyć przy tym należy, że strona pozwana nie kwestionowała okoliczności braku dokonania zapłaty za umowy o dzieło będące przedmiotem niniejszego postępowania. Strona pozwana zakwestionowała roszczenie wskazując, że powód nie wykonał poprawnie zleconych prac i dlatego też nie zostały one przez niego odebrane poprzez podpisanie protokołu zdawczo- oddawczego, a nadto zaznaczył, że powód pismem z dnia 24 września 2014r. złożył oświadczenie o odstąpieniu od umowy. Zaznaczyć należy jednak, że powód nie podniósł okoliczności złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy z dnia 22 czerwca 2012r. Zaznaczyć należy w tym miejscu, że oświadczenie o odstąpieniu od umowy następuje przez oświadczenie jednej ze stron wysłane listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru na adres drugiej strony. W niniejszym postępowaniu nie przedłożono dowodu doręczenia tego oświadczenia stronie pozwanej, niemniej jednak to ona podnosiła tę okoliczność, a więc i nie kwestionuje tej okoliczności, a nadto na tym oświadczeniu ( k.58) widnieje prezentat firmy pozwanego, z której wynika, iż to pismo wpłynęło w dniu 30 września 2014r. Obie strony powołały się na swoje oświadczenia o odstąpieniu od umowy. Przy czym z uwagi na treść pisma powoda z 24 września 2014r.( doręczonego pozwanemu w dniu 30 września 2014r.k.58) z uwagi na wskazaną podstawę i brak uzasadnienia należy traktować jako wypowiedzenie umowy o współpracę z dnia 22 czerwca 2012r. z zachowaniem terminu miesięcznego ( §11 ust.2). Nadto powód jako podstawę rozliczeń między stronami wskazał § 5 tej umowy. Zgodnie z § 5 ust.1 umowy - „Po dokonaniu bezusterkowego odbioru przedmiotu umowy Wykonawca wystawi rachunek/fakturę VAT za kompletny przedmiot zamówienia”. Ust. 2 – „ Zamawiający zapłaci Wykonawcy w ciągu 30 dni od dnia otrzymania od Wykonawcy rachunku/faktury VAT wraz z podpisanym przez obie strony protokołem zdawczo-odbiorczym, przelewem na rachunek bakowy Wykonawcy”. Ust. 3 – „ jako datę zapłaty traktuje się dzień obciążenia rachunku bankowego Zamawiającego”. Natomiast pozwany powołał się w swoim odstąpieniu od umowy w piśmie z dnia 03 lutego 2016r. ( k.75-76) m.in. na z § 9 ust.1 umowy, który stanowi, iż Zamawiający może odstąpić od zawartej w ramach niniejszej umowy współpracy na wykonanie prac projektowych w następujących przypadkach:

a/ jeżeli rozpoczęcie, realizacja lub wykończenie poszczególnych części lub całości przedmiotu umowy opóźnia się z przyczyn leżących po stronie Wykonawcy przez okres 14 dni lub tak dalece, ze nie jest prawdopodobne , żeby zdołał go ukończyć w czasie wynikającym z umowy,

b/ jeżeli przedmiot umowy, choćby przez ewentualnych podwykonawców Wykonawcy jest wykonywany w sposób wadliwy lub sprzeczny z umową, zamawiający może wezwać Wykonawcę do zmiany takiego sposobu wykonania i wyznaczyć w tym celu odpowiedni termin. Po bezskutecznym upływie tego terminu może od umowy odstąpić lub powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie przedmiotu umowy innemu podmiotowi na koszt i niebezpieczeństwo Wykonawcy,

c/ przystąpienia przez Wykonawcę do likwidacji swej firmy,

d/ zbycia przez Wykonawcę swego przedsiębiorstwa,

e/ złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości Wnioskodawcy. Nadto na art. 635 k.c. Jeżeli przyjmujący zamówienie opóźnia się z rozpoczęciem lub wykończeniem dzieła tak dalece, że nie jest prawdopodobne, żeby zdołał je ukończyć w czasie umówionym, zamawiający może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić jeszcze przed upływem terminu do wykonania dzieła i art. 636 § 1 k.c. Jeżeli przyjmujący zamówienie wykonywa dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, zamawiający może wezwać go do zmiany sposobu wykonania i wyznaczyć mu w tym celu odpowiedni termin. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu zamawiający może od umowy odstąpić albo powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo przyjmującego zamówienie.

W tym miejscu wskazać należy, iż proces w polskim systemie prawnym jest procesem kontradyktoryjnym opartym w znacznej mierze na działaniu samych stron sporu. Działanie sądu z urzędu jest ograniczone jedynie do sytuacji nadzwyczajnych, które w zasadzie przy fakcie reprezentowania strony przez zawodowego pełnomocnika nie występują. Okoliczność ta jednoznacznie przemawia za brakiem podstaw do modyfikowania wniosków dowodowych stron lub przeprowadzania dowodów z urzędu w sytuacji, gdy w całym postępowaniu strony korzystały z pomocy zawodowego pełnomocnika.

Na gruncie niniejszego postępowania podkreślenia wymaga, że nie wykazano okoliczności skutecznego odbioru przez pozwanego wykonanych projektów. Złożone przez stronę powodową jak i stronę pozwaną protokoły zdawczo – odbiorcze różnią się w ten sposób, że na przedłożonych przez pozwanego widnieją zapiski i adnotacje, co poddaje pod wątpliwość oryginalną treść tego dokumentu. Co istotne, jak słusznie wskazała strona pozwana, zgodnie z § 5 umowy zawartej przez strony zamawiający zapłaci wykonawcy w ciągu 30 dni od dnia otrzymania od wykonawcy rachunku/faktury vVAT wraz z podpisanym przez obie strony protokołem zdawczo-odbiorczym przelewem na rachunek bankowy wykonawcy. Ustalić w tym miejscu należało co należy rozumieć pod znaczeniem słowa strony. Strony niniejszego postępowania zawierały umowy o dzieło na konkretne projekty, a umowy te były podpisywane zarówno przez T. G. i jak i R. S.. Przedłożone zaś do akt sprawy protokoły zdawczo- odbiorcze kwitowane były przez kierownika zespołu projektowego, a nie samego zamawiającego T. G.. Zaznaczyć więc w tym miejscu należało, że zebrany materiał dowodowy nie wykazał czy regułą było odbieranie projektów w drodze protokołów zdawczo – odbiorczych i kwitowanie ich przez kierownika zespołu projektowego, czy było to odstępstwem od reguły. Zaznaczyć należy, iż powód sam zeznał, iż dokumentem potwierdzającym, na podstawie którego wypłacane było wynagrodzenie projektantom był odbiór dokumentacji przez inwestora. Nie przejawił jednak w tym zakresie żadnej incjatywy dowodowej, co było o tyle istotne, iż pozwany zarzucił mu wystąpienie szeregu wad w złożonych przez niego dokumentacjach projektowych ( w zakresie pięciu inwestycji, o których była mowa wyżej). Sąd tym samym nie mógł zweryfikować prawdziwości twierdzeń strony przeciwnej co do „wątpliwej” jakości wykonanych dzieł. Zgłoszone wniosku w tym zakresie, a dotyczące umieszczenia jej w materiale dowodowym sprawy i przeprowadzenie opinii przez biegłego sądowego z zakresu projektowania i kosztorysowania ( k.48) zgłoszone we wniesionym sprzeciwie przez pozwanego zostały cofnięte. Trudno było w zaistniałym stanie rzeczy przyznać racje procesowe stronie powodowej przy jednoznacznym stanowisku strony pozwanej, iż w tym zakresie wystarczające są złożone do sprawy protokoły zdawczo – odbiorcze sporządzonej dokumentacji projektowej. Przesłuchani w sprawie świadkowie- pracownicy pozwanego, którzy dokonywali odbioru dokumentacji projektowej wskazywali na datę faktycznego odbioru zamieszczoną przy ich podpisie, a nie w samej treści protokołów. Wskazywały one, iż: umowa o dzieło z dnia 28 lutego 2014r. ( Strzelnica w B.) z terminem realizacji 29 maja 2014r.została przekazana „ 28.05.2014r.” a przy podpisie kierownika zespołu projektowego ( odbiorcy) widniała data „30.09.2014r.”( k.21), umowa o dzieło z dnia 08 kwietnia 2014r. ( przebudowa budynku magazynowego dla potrzeb (...)) z terminem realizacji 30 dni od daty podpisania została przekazana „ 21.05.2014r.” a przy podpisie kierownika zespołu projektowego ( odbiorcy) widniała data „24.09.2014r.”( k.23), umowa o dzieło z dnia 08 kwietnia 2014r. ( przebudowa budynku nr (...) w W.) z terminem realizacji 50 dni od daty podpisania została przekazana „ 13.06.2014r.” a przy podpisie kierownika zespołu projektowego ( odbiorcy) widniała data „30.09.2014r.”( k.25), umowa o dzieło z dnia 08 kwietnia 2014r. ( budowa budynku magazynowego w W.) z terminem realizacji 50 dni od daty podpisania została przekazana „ 26.08.2014r.” a przy podpisie wykonawcy widniała data „30.09.2014r.”( k.27), umowa o dzieło z dnia 07 grudnia 2013r. ( przebudowa i budowa budynków Symulatora P. W. (1) w D.) z terminem 20 lutego 2014r. została przekazana „ 14.02.2014r.” a przy podpisie kierownika zespołu projektowego ( odbiorcy) widniała data „30.09.2014r.”( k.19). W tym miejscu zaznaczenia wymaga, iż do sprawy w ocenie Sądu nic nie wniosły zeznania świadka A. P., które dotyczyły przede wszystkim jego współpracy z pozwanym i braku rozliczenia jego należności. Natomiast zeznania świadka M. W. w części dotyczącej jakości projektów powoda mogłyby być zweryfikowane po ocenie dokonanej przez biegłego sądowego z tej branży. W tym stanie rzeczy powyższe ustalenia i rozważania Sądu legły u podstaw rozstrzygnięcia nieuwzględniającego żądania powoda.

Reasumując, powód powinien był wykazać, iż wykonał swoje dzieła , aby od Zamawiającego żądać wynagrodzenia. Co Sąd już akcentował, to wymagałoby weryfikacji tych dzieł w drodze przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego tej branży. Takim dowodem Sąd jednak nie dysponował, a należyte wykonanie dzieł przez powoda było okolicznością sporną. Zaznaczenia wymaga nadto iż nie zrozumiałym dla Sądu było podanie przez powoda przyczyn nie poinformowania pozwanego o zmianie swojego adresu miejsca zamieszkania, skoro nie została sfinalizowana sprawa rozliczenia z tytułu sporządzonej dokumentacji i z uwagi na zapis zawarty w § 11 ust.3 umowy z dnia 22 czerwca 2012r. Podniesienie tej okoliczności, iż pracownicy mieli z nim kontakt mailowy nie wydaje się wystarczające biorąc pod uwagę treść sformalizowanych zapis przedmiotowej umowy. Nie przedłożenie ewentualnie istniejącej korespondencji mailowej z pracownikami pozwanego w zakresie realizacji spornych projektów również utrudniło ocenę zasadności roszczenia powoda w zakresie ich prawidłowości i zgodności z zamówieniem. W ocenie Sądu powód nie mógł mieć świadomości, iż „kwitujący” odbiór tych dokumentacji projektowych pracownicy pozwanego mają podstawy do oceny jej merytoryczności, na co wskazywali wszyscy świadkowie, którzy brali udział w tych czynnościach z powodem. Nadto czas trwania tej współpracy t.j. od czerwca 2012r. przemawiał za taką oceną zaistniałego stanu rzeczy. W końcu bierność powoda nie mogła przede wszystkim wynikać z treści umowy o współpracę i przepisów kodeksu cywilnego dotyczących umowy o dzieło.

Nadto, choć z uwagi na powyższe rozważania ma to charakter drugorzędny - odnosząc się do podniesionego przez pozwanego zarzutu przedawnienia roszczenia powoda wskazać należy, iż ten zarzut – w świetle przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego – mógł zostać uznany za zasadny jedynie co do umowy o dzieło z dnia 07 grudnia 2013r. z terminem realizacji do 20 lutego 2014r. albowiem pozew został wniesiony w dniu 29 kwietnia 2016r. Stosownie natomiast do treści art. 646 k.c . , roszczenia wynikające z umowy o dzieło przedawniają się z upływem lat dwóch od dnia oddania dzieła, a jeżeli dzieło nie zostało oddane - od dnia, w którym zgodnie z treścią umowy miało być oddane. Samo dostarczenie dzieła do odbioru nie jest tożsame z jego wydaniem (oddaniem) w rozumieniu art. 643 k.c. Wykonanie umowy o dzieło ma miejsce wówczas, gdy nastąpiło wykonanie dzieła oznaczonego w umowie w takiej postaci, iż dzieło to spełnia cechy zamówienia. Oznacza to taką jego postać, ilość i jakość, że może być wykorzystane do celów, jakie przyświecały zamawiającemu. Wykładnia art. 643 k.c. uprawnia pogląd, że zamawiający nie ma obowiązku dokonywania odbioru dzieła wadliwego. Oddanie dzieła zależy od równoczesnej aprobaty świadczenia przez zamawiającego. Przy odbiorze dzieła i ustaleniu zgodności jego cech jakościowych z treścią zobowiązania miarodajna jest przede wszystkim ocena zamawiającego. Przedstawienie dzieła do odbioru nie oznacza, ani jego oddania w rozumieniu art. 642 § 1, ani jego wydania w rozumieniu art. 643 i 646 KC (zob. wyr. SN z 7.12.2017 r., II CSK 77/17, L.). Zamawiający powinien bowiem ustalić, czy dzieło odpowiada zamówieniu. Odbiorem jest jednostronna czynność zamawiającego z dorozumianym przejawem woli przyjęcia dzieła i uznania świadczenia za wykonane. Obowiązek odbioru dzieła powstaje jedynie wówczas, gdy przyjmujący zamówienie wydaje (oddaje) dzieło zgodnie ze swym zobowiązaniem. Obowiązek odbioru nie powstaje, gdy wydane dzieło ma wady, a więc jest wykonane niezgodnie z treścią zobowiązania (zob. wyr. SN z 25.6.2014 r., IV CSK 610/13, L.). Nie są tożsame ze sobą pojęcia wydania (oddania) dzieła i jego odebrania. Odebranie dzieła jest zarówno czynnością faktyczną, jak i oświadczeniem zamawiającego, przyjmującego dzieło zaoferowane przez wykonawcę z chwilą jego wydania (oddania), będące quasi-umową, w wielu umowach o dzieło przybierającą wprost postać sformalizowanej umowy. Odbiór dzieła stanowi pokwitowanie a zarazem aprobatę spełnienia świadczenia przez wykonawcę, przy czym czynność ta stwarza domniemanie faktyczne, że dzieło zostało wykonane zgodnie z umową. Czynność odbioru składa się zatem z elementu faktycznego oraz elementu wolicjonalnego (zależnego od woli), obejmującego oświadczenie zamawiającego (składane w sposób wyraźny lub dorozumiany), że dzieło zostało wykonane zgodnie z umową. Natura prawna czynności odbioru jest sporna. Dominuje pogląd, że należy ją zaliczyć do przejawów woli, z którymi ustawodawca łączy określone skutki prawne, nie zaś do czynności prawnych w rozumieniu ścisłym (por. wyr. SA w Krakowie z 10.2.2016 r., I ACa 1417/15, L.). Wskutek dokonanego odbioru, na zamawiającego przechodzi ryzyko przypadkowej utraty lub uszkodzenia dzieła (art. 641 § 1 w zw. z art. 478). Z tą chwilą powstaje też po stronie zamawiającego obowiązek zapłaty przysługującego przyjmującemu zamówienie wynagrodzenia. W okolicznościach sprawy ta okoliczność była podnoszona przez pozwanego, iż nie doszło do „merytorycznego” odbioru dzieła za które należałoby się wynagrodzenie. Na co wskazywali świadkowie - pracownicy pozwanego, kwitujący odbiór dokumentacji projektowej powoda. Jak wyżej wskazano, w przypadku umowy o dzieło liczy się osiągnięcie ściśle określonego w umowie rezultatu, a nie jedynie wydanie części tego rezultatu. Skoro zatem nie sposób uznać, iż nastąpiło oddanie dzieła w rozumieniu art. 646 k.c., a zatem bieg terminu przedawnienia roszczenia powoda o zapłatę wynagrodzenia rozpoczął swój bieg od dnia, w którym zgodnie z treścią umowy dzieło miało być oddane. Inna interpretacja t.j. przyjęcia, iż datą to był dzień 30 września 2014r. byłaby możliwa gdyby powód wykazał, iż faktycznie w tej dacie doszło do skutecznego odbioru przedmiotowych dokumentacji projektowych. Choć ma to znaczenie jedynie teoretycznego z uwagi na powyższe ustalenia i rozważania Sądu.

Powołując się na treść art. 498 k.c. ( w związku ze zgłoszonym zarzutem potrącenia kwoty 2.750 zł z tytułu kary umownej) oraz orzecznictwo Sądu Najwyższego (uzasadnienie wyroku z 18 kwietnia 2000 r., III CKN 720/98, LEX nr 51368 i uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 5 listopada 2010 r., VI ACa 364/10, Gazeta Prawna (...)) należało dostrzec, że dla wywołania skutku potrącenia konieczne jest jednoczesne zaistnienie następujących przesłanek: wzajemność wierzytelności, jednorodzajowość wierzytelności, ich wymagalność oraz zaskarżalność. Zarzut nieistnienia zobowiązania wynikający z oświadczenia o potrąceniu wymaga dokładnego określenia wierzytelności, jej wysokości, wykazania jej istnienia oraz wyrażenia woli potrącenia w celu wzajemnego umorzenia skonkretyzowanych wierzytelności. Natomiast przez wymagalność wierzytelności rozumie się stan, w którym wierzyciel ma prawną możliwość żądania zaspokojenia przysługującej mu wierzytelności, a dłużnik jest obowiązany spełnić świadczenie. Jest to stan potencjalny, o charakterze obiektywnym, którego początek następuje od chwili, w której wierzytelność zostaje uaktywniona. Wówczas też następuje początek biegu przedawnienia i dopuszczalności potrącenia (wyrok Sądu Najwyższego z 18 stycznia 2008 r., V CSK 367/07, LEX nr 371387). Z przedłożonych dokumentów m.in. wezwania do zapłaty tej kwoty ( pismo z dnia 22 lutego 2016r. k.80) wynika jej wymagalność, a jego podstawa z treści § 6 ust.1 lit. c umowy z dnia 22 czerwca 2012r.Nie mniej jednak instytucja ta realizuje się przy istnieniu określonej wierzytelności do potrącenia, co w niniejszym procesie nie zostało udowodnione.

Wszystkie te okoliczności pozwalają na uznanie niewykazania żądania powoda. Wobec tego powództwo podlegało oddaleniu, o czym orzeczono w punkcie pierwszym.

O kosztach procesu sąd orzekł w punkcie drugim wyroku na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. zgodnie z którymi strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Zauważyć należało, że w rozpoznawanej sprawie powód okazał się stroną przegrywającą sprawę w całości, co dawało podstawę dla obciążenia go całością poniesionych przez stronę pozwaną kosztów postępowania w wysokości 4.800 zł na podstawie § 2 ust.5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie ( Dz.U. poz.1800) obowiązującego w dacie wniesienia niniejszego pozwu. Nadto opłatą skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł. Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w pkt II sentencji wyroku.

SSR Anita Wolska

Sygn. akt I C 1075/16

Dnia 23 listopada 2018r.

Zarządzenia:

1. odnotować,

2. odpis wyroku wraz z odpisem uzasadnienia doręczyć pełnomocnikowi powoda

3. akta przedłożyć z wpływem lub za 28 dni od wykonania.

SSR Anita Wolska