Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 19 września 2018 r. powodowie F. S. i M. R. żądali zasądzenia solidarnie na ich rzecz od (...) Spółki Akcyjnej w W. kwoty 1600,00 zł wraz odsetkami ustawowymi od dnia 26 lutego 2018 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu. Powodowie jako nabywcy wierzytelności od poszkodowanego zdarzeniem drogowym, którego sprawca ubezpieczony był z tytułu OC u pozwanego, dochodzili części należnego im roszczenia z tytułu dopłaty do wypłaconego odszkodowania w związku z wynajmem pojazdu zastępczego.

Dnia 2 października 2018 roku Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, zgodnie z żądaniem powodów.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powodów na swoją rzecz kosztów procesu, kwestionując stawkę i długość najmu. Podniósł, że pozwany oczekiwał na prawomocne rozstrzygnięcie sądu karnego w przedmiocie winy sprawcy.

Pismem z dnia 17 lipca 2019 roku powodowie rozszerzyli powództwo o kwotę 2557,40 zł, domagając się ostatecznie zasądzenia solidarnie na ich rzecz kwoty 4157,40 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 26 lutego 2018 roku do dnia zapłaty.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa również w zakresie rozszerzonej części powództwa.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 23 stycznia 2016 roku doszło do wypadku drogowego, w wyniku którego uszkodzony został samochód O. (...) o numerze rejestracyjnym (...) należący do J. i I. W.. Sprawca wypadku był ubezpieczony od OC w (...) Spółki Akcyjnej w W., któremu zgłoszono szkodę.

Samochód po wypadku nie nadawał się do eksploatacji. W związku z niemożnością korzystania z uszkodzonego pojazdu poszkodowany od dnia 3 lutego 2016 r. wynajmował od powodów pojazd zastępczy marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Samochodem poruszała się zasadniczo I. W., albowiem po wypadku jej mąż miał kończyny unieruchomione w gipsie. I. W. przedmiotowym samochodem odwoziła m.in. męża na wizyty lekarskie.

Po oględzinach uszkodzonego pojazdu pismem z dnia 10 lutego 2016 roku (...) Spółka Akcyjna w W. poinformował poszkodowanego o zakwalifikowaniu szkody jako całkowitej i o nieopłacalności naprawy.

Dnia 11 marca 2016 r. poszkodowany zwrócił pojazd zastępczy najęty od powodów. J. i I. W. nie mieli pieniędzy na zakup nowego samochodu.

Wezwaniem z dnia 14 marca 2016 roku poszkodowany wezwał (...) Spółkę Akcyjną w W. do zapłaty kwoty 16.600 zł tytułem odszkodowania za szkodę całkowitą w pojeździe.

Dnia 29 marca 2016 r. J. i I. W. sprzedali wrak uszkodzonego auta za kwotę 2000 zł.

W dniu 31 marca 2016 roku powodowie wystawili wobec J. W. fakturę nr (...) za 30 dni najmu pojazdu zastępczego na kwotę 5535 zł brutto (4500 zł netto) – przy przyjęciu dziennej stawki najmu na kwotę 150 zł netto. W tym samym dniu poszkodowany zawarł z powodami umowę cesji wierzytelności wynikającej z faktury FS (...).

W odpowiedzi na wezwanie do zapłaty odszkodowania z tytułu szkody całkowitej w piśmie z dnia 18 kwietnia 2016 roku (...) Spółka Akcyjna w W. podał, że nie znajduje podstaw do dokonania wypłaty odszkodowania, gdyż obecnie brak jest podstaw do przyjęcia odpowiedzialności drugiego uczestnika.

Poszkodowany zgłosił szkodę swojemu ubezpieczycielowi. Decyzją z dnia 26 września 2016 roku (...) S.A. jako ubezpieczyciel (...) Casco poszkodowanego ustalił wysokość odszkodowania z tytułu szkody całkowitej na kwotę 16.600 zł i wypłacił powodom na podstawie udzielonego im przez współwłaściciela pojazdu pełnomocnictwa 50% odszkodowania w kwocie 8300 zł.

Wyrokiem z dnia 12 kwietnia 2017 r. wydanym w sprawie V K 8/17 Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie uznał kierowcę ubezpieczonego w (...) Spółce Akcyjnej w W. za winnego popełnienia przedmiotowego wypadku drogowego.

Powodowie pismem z dnia 7 listopada 2017 r. zwrócili się do (...) Spółki Akcyjnej w W. o wypłatę odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego w kwocie 5535 zł.

Decyzją z dnia 26 stycznia 2018 roku pozwany przyznał odszkodowanie w kwocie 1377,60 zł. Pozwany uznał okres 16 dni najmu i przyjął stawkę czynszu najmu na poziomie 70 zł netto dziennie według proponowanych przez ubezpieczyciela stawek dla pojazdu z segmentu B.

Bezsporne, a nadto dowody:

- dokumenty w aktach szkody PL 2016020202020 na płycie CD k.87,

- ksero dowodu rejestracyjnego k.151-152,

- pokwitowanie k.9,

- pismo pozwanej z dnia 10.02.2016 r. k.10,

- pismo pozwanej z dnia 11.02.2016 r. k.11,

- wycena k.12-16

- kalkulacja naprawy k. 17-21,

- pisma pełnomocnika poszkodowanego z dnia 14.03.2016 r. k. 22 -24,

- pismo pozwanej z dnia 18.04.2016 r. k.25

- pismo pełnomocnika poszkodowanego z dnia 1.07.2016 r. k.26-27,

- umowa kupna-sprzedaży k.28,

- pismo z Komisariatu Policji z dnia 25.02.2016 r. k.29,

- akt oskarżenia k.36-39,

- wyrok w sprawie V K 8/17 k.40-44,

- notatka urzędowa k.30-34,

- decyzja G. z dnia 27.07.2016 r. k. 35,

- umowa najmu k.46,

- oświadczenie poszkodowanego z dnia 11.03.2016 r. k.45,

- potwierdzenie zwrotu pojazdu k.47,

- faktura k.48,

- umowa cesji wierzytelności k.68,

- pismo powodów z dnia 7.11.2017 r. k.49-50,

- cenniki k.51-61,

- decyzja o wypłacie odszkodowania z dnia 26.01.2018 r. k.62,

- pismo pozwanej z dnia 30.01.2018 r. k.62,

- opinia biegłego sądowego W. S. k.124-137;

- zeznania świadka I. W. – k. 114 – 115.

Pismem z dnia 14 marca 2018 roku powodowie wezwali pozwaną do zapłaty kwoty 4154,40 zł tytułem rekompensaty kosztów wynajęcia samochodu zastępczego.

W odpowiedzi pismem z dnia 11 kwietnia 2018 roku pozwana poinformowała, że brak jest podstaw do zmiany decyzji, wskazując że ubezpieczyciela zweryfikował stawkę do 70 zł na podstawie średnich cen obowiązujących za tego rodzaju usługę.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty z dnia 14.03.2018 r. k.64-66,

- pismo pozwanej z dnia 11 kwietnia 2018 r. – k. 67.

W sprawie zachodziła szkoda całkowita. Stawki dla jednego dnia wynajmu dla pojazdu tożsamego z pojazdem O. (...), który uległ uszkodzeniu w wyniku kolizji z dnia 23 stycznia 2016 r. tj., czyli w klasie C, wynajętemu w opcji bez limitu kilometrów, przy uwzględnieniu pełnego zakresu ubezpieczenia OC/AC/NW oraz wykupionym udziałem własnym w szkodach, występujące na rynku lokalnym w okresie zawierania umowy najmu przy założeniu wynajmu na okres ponad 14 dni, gdyż taki był rzeczywisty i możliwy do przewidzenia czas trwania wynajmu, a także przy uwzględnieniu zniesienia udziału własnego w szkodach w I połowie 2016 roku zawierały się w przedziale 130-180 zł netto za dobę; przeciętnie 162 zł/dobę netto.

Cena netto za dobę wynajmu pojazdu zastępczego z segmentu (...), jak wynajęty F. (...), na czas ponad 14 dni, bez limitu kilometrów i ze zniesionym udziałem własnym w szkodach mieściła się ówcześnie w zakresie 110-157 zł, przeciętnie około 129 zł netto za dobę.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego W. S. k.124-137.

Stan faktyczny albo był bezsporny – w zakresie dat poszczególnych czynności przy likwidacji szkody, faktu najmu pojazdu zastępczego, albo Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych w sprawie dokumentów i zeznań świadka I. W.. Sąd w całości dał wiarę tym dowodom, w szczególności brak było jakichkolwiek podstaw do kwestionowania prawdziwości zeznań świadka, która nie potwierdziła okoliczności złożenia poszkodowanemu propozycji zorganizowania pojazdu zastępczego za pośrednictwem pozwanego ubezpieczyciela. Sąd bazował także na pisemnej opinii biegłego sądowego, przyjęta przez biegłego metodologia wyceny nie budziła zastrzeżeń i została w sposób przekonywający uzasadniona. Sąd na jej podstawie dodatkowo ustalił, że powodowie wynajęli poszkodowanemu samochód zastępczy z segmentu (...) marki F. (...), co wynika również z treści skierowanego do pozwanej pisma powodów z dnia 07.11.2017 r., w szczególności załączników do tego pisma. Wnioski tej opinii nie potwierdziły okoliczność podnoszonej w toku likwidacji szkody przez ubezpieczyciela, że średnie stawki najmu aut z segmentu B wynosiły 70 zł, albowiem zgodnie niekwestionowaną przez pozwaną opinią oscylowały w przedziale 110-157 zł, przeciętnie około 129 zł netto za dobę.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo, także po rozszerzeniu, podlegało uwzględnieniu w całości.

Roszczenie przedstawione przez powodów ma charakter roszczenia odszkodowawczego, znajdującego oparcie w przepisach art. 822 § 1 i 2 k.c., art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124, poz. 1152, ze zm.) oraz art. 436 § 1 k.c. i 415 k.c. Okoliczności wypadku drogowego nie były sporne pomiędzy stronami, a wina sprawcy została potwierdzona skazującym wyrokiem karnym, którym sąd cywilny jest związany (art. 11 ki.p.c.). Również legitymacja bierna pozwanej spółki do występowania w niniejszym procesie, mająca za podstawę art. 19 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, nie pozostawała przedmiotem sporu. Było bowiem okolicznością niekwestionowaną, iż sprawca szkody posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanej spółce. Pozwana nie kwestionowała zasady swojej odpowiedzialności i wypłaciła w części odszkodowanie za wynajem samochodu zastępczego. Nie budziło wątpliwości, iż do przedmiotowego zdarzenia drogowego doszło na skutek zawinionego działania uczestnika ruchu drogowego posiadającego polisę O.C. w pozwanej spółce.

W sprawie nie była kwestionowana ani legitymacja czynna powodów wynikająca, poza wskazanymi powyżej przepisami, ponadto z treści art. 509 § 1 i 2 k.c., jako że wierzytelność przysługująca poszkodowanemu została przelana na rzecz powodów. Legitymacja czynna nie budziła także wątpliwości sądu, który podziela przy tym argumentację prawną wyrażoną w wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy z dnia 23 maja 2019 r., sygnatura akt VIII Ga 94/19. Zgodnie z nim „oczywistym jest, że umowy przelewu zawierane z podmiotami świadczącymi jednocześnie usługi w zakresie najmu pojazdów zastępczych mają na celu umożliwienie dochodzenia przez wynajmującego roszczeń wobec ubezpieczycieli z pominięciem poszkodowanego.” W niniejszej sprawie nie zachodzą również podstawy do uznania umowy przelewu za nieważną, w szczególności brak jest naruszenia normy wynikającej z art. 510 § 2 k.c.

Spór będący przedmiotem niniejszego postępowania rozgrywał się natomiast na płaszczyźnie ustalenia rozmiaru i wysokości szkody poniesionej w związku z zaistniałą kolizją, a w konsekwencji, co do wysokości należnego odszkodowania związanego z kosztami wynajęcia pojazdu zastępczego.

W niniejszej sprawie sam fakt konieczności najmu pojazdu zastępczego był niekwestionowany. Spory był okres najmu oraz stawka najmu, czyli wysokość szkody.

Zgodnie z art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Jednakowoż istnieje też obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2, art. 362 i 826 § 1 k.c.), co określa się ogólnie obowiązkiem minimalizacji szkody. Kwestia ta jest przedmiotem wielu wypowiedzi judykatury, a podsumowaniem orzecznictwa w tym zakresie jest uchwała Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 2017 r. w sprawie III CZP 20/17 - wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione.

Na etapie likwidacji szkody pozwany zweryfikował stawkę najmu do kwoty 70 zł powołując się na okoliczność, według stawek najmu pojazdu zastępczego zaproponowanego przez ubezpieczyciela. Przeprowadzone postępowanie dowodowe nie wykazało, iż pozwany zaproponował poszkodowanemu zorganizowanie auta zastępczego, w szczególności za stawkę dobową 70 zł. Świadek I. W. nie przypominała sobie oferty w tym przedmiocie od pozwanego ubezpieczyciela, a ciężar udowodnienia tego faktu spoczywał na stronie pozwanej (art. 6 k.c.). Co więcej, w kolejnej decyzji odmawiającej dopłaty odszkodowania z tego tytułu pozwany jako przyczynę zredukowania stawki do kwoty 70 zł wskazał, iż tego typu średnie stawki obowiązują na lokalnym rynku. Zgodnie z poczynionymi ustaleniami, stawki najmu pojazdów z segmentu B oscylowały w przedziale 110-157 zł, przeciętnie około 129 zł netto za dobę. Pozwana również nie podźwignęła ciężaru dowodu w tej kwestii (art. 6 k.c.).

Sąd opierając się na opinii biegłego sądowego i zgromadzonym materiale dokumentarnym, ustalił, iż poszkodowany wynajął pojazd klasy niższej od pojazd uszkodzonego, albowiem pojazd uszkodzony O. (...) należał do klasy C, a wynajęty F. (...) do klasy B. Stawka 150 zł/dobę netto zastosowana przez powodów w umowie z dnia 03.02.2016r. oraz w fakturze za wynajem z dnia 11.03.2016 r. mieściła się w zakresie stawek stosowanych ówcześnie na rynku lokalnym przy wynajmach pojazdów z segmentu C, jak również przy wynajmach pojazdów z segmentu (...) (choć w tym drugim przypadku należała do najwyższych na rynku), zatem nie można jej uznać za zawyżoną.

Zgodnie z poczynionymi ustaleniami w przedmiotowym pojeździe bezsprzecznie zachodziła szkoda całkowita. W przypadku szkody całkowitej uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego nie jest powiązany z czasem jego naprawy, nie zależy zatem od kwestii technicznych. Trudno zarzucać przy tym poszkodowanemu, że nie przystąpił do poszukiwań nowego pojazdu, czy też zbycia wraku, skoro pozwany ubezpieczyciel mimo zakwalifikowania szkody jako całkowitej, następnie wstrzymał się z wydaniem decyzji w przedmiocie uznania swojej odpowiedzialności za szkodę i odmówił wypłaty bezspornej kwoty odszkodowania za uszkodzony pojazd. W niniejszej sprawie odszkodowanie za szkodę całkowitą zostało wypłacone już po zakończeniu przez poszkodowanego najmu samochodu zastępczego i to nie przez stronę pozwaną, a przez ubezpieczyciela poszkodowanego, z jego polisy autocasco. W ugruntowanym już orzecznictwie od tej daty, a nie od daty poinformowania o szkodzie całkowitej, należy doliczyć okres niezbędny na poszukiwanie nowego pojazdu. Co istotne, poszkodowani nie dysponowali wolnymi środkami na zakup nowego pojazdu, a cenę za sprzedaż wraku uszkodzonego auta uzyskali również po zwrocie auta zastępczego powodom.

Sąd przyjął zatem, że uzasadniony jest cały okres najmu pojazdu zastępczego, wynoszący 30 dni. Mając powyższe na uwadze, uzasadniony koszt najmu pojazdu zastępczego wynosił 5535 zł brutto, stanowiący iloczyn 30 dni najmu oraz dobowej stawki najmu w kwocie 150 zł netto. Kwotę tę należało pomniejszyć o dotychczas wypłacone odszkodowanie tytułem najmu pojazdu zastępczego (tj. kwotę 1377,60 zł), co daje kwotę 4157,40 zł.

Powodowie domagali się części niewypłaconego odszkodowania z tego tytułu w kwocie 1.600 zł, rozszerzając następnie powództwo pismem do kwoty 4157,40 zł, wobec czego powództwo uwzględniono w całości.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 817 § 1 k.c. od dnia 26 lutego 2018 r., albowiem dnia 26 stycznia 2018 r. pozwana wydała decyzję w przedmiocie odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego, a co za tym idzie miała wówczas cały materiał niezbędny do wydania prawidłowej decyzji, zważywszy że wyrok skazujący sprawcę wypadku zapadł w kwietniu 2017 r.

Reasumując, zasądzono całą dochodzoną kwotę , o czym orzeczono jak w pkt I sentencji.

Podstawę rozstrzygnięcia o kosztach procesu stanowił art. 98 k.p.c. Powodowie wygrali sprawę w całości. Poniesione przez nich koszty procesu stanowią w sumie 1814 zł, na którą składa się opłata skarbowa od pełnomocnictw 34 zł, 80 zł opłata od pozwu, kwota 900 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego ustalona na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800) adekwatnie do wartości przedmiotu sporu oraz wydatek na wynagrodzenie biegłego w kwocie 800 zł pokryty w całości z uiszczonej zaliczki w kwocie 800 zł (przy czym pozwana nie uiściła zaliczki na poczet wynagrodzenia biegłego), stąd rozstrzygniecie jak w punkcie II sentencji.

W pkt III wyroku obciążono stronę pozwaną jako przegrywającą proces kwotą 272,64 zł tytułem nieuiszczonej opłaty od rozszerzonego powództwa w kwocie 128 zł (art. 130 ³ § 2 k.p.c.) oraz wydatkowanych przez Skarb Państwa kosztów sądowych w kwocie 144,64 zł na wynagrodzenie biegłego w zakresie, w jakim nie pokryła ich zaliczka powodów (art. 113 u.k.s.c.).

W tym stanie rzeczy orzeczono jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

S., dnia 2 grudnia 2019 r.