Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Powódka (...) spółka komandytowa wniosła przeciwko pozwanemu (...) spółce akcyjnej w S. o zapłatę kwoty 3108 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych, tytułem pokrycia pełnych kosztów najmu pojazdu zastępczego.

Pozwane towarzystwo ubezpieczeń wniosło sprzeciw od ww. nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

W toku postępowania strony podtrzymały swoje doczasowe stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 9 lutego 2018r. doszło do zdarzenia drogowego w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd V. nr rej. (...) należący do J. S. (1). Sprawca zdarzenia posiadał ważną polisę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartą z (...) spółką akcyjną w S..

Bezsporne.

Poszkodowany dokonał zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi sprawcy, który przyjął na siebie odpowiedzialność co do zasady i wszczął postępowanie likwidacyjne.

W odpowiedzi na zgłoszenie szkody, pozwany telefonicznie, a następnie za pośrednictwem wiadomości e-mail poinformował poszkodowanego o możliwości organizacji wynajmu pojazdu zastępczego wraz z pokryciem jego kosztów przez ubezpieczyciela. W informacji wskazano również wysokości stawki za jaką pojazd segmentu (...) mógłby być najęty, tj. 135 zł brutto. Poszkodowany zapoznał się z informacją i zdecydował się najem samochodu zastępczego od przedsiębiorstwa (...) współpracującego z pozwaną. Najem trwał od 9.02.2018r. do dnia 19.02.2018r. Pozwana nie wyraziła zgody na przedłużenie najmu pojazdu zastępczego i pokrycie dalszych kosztów z tym związanych. Pozwana pokryła ww. koszt najmu pojazdu zastępczego przy stawce 153 zł brutto z dzień, łącznie w wysokości 1530 zł.

Bezsporne, a nadto dowód:

- wiadomości e-mail z dnia 9.02.2018r., akta szkody płyta CD k. 62

- wiadomości e-mail z dnia 19.02.2018r., akta szkody płyta CD k. 62

wiadomości e-mail z dnia 13.02.2018r., akta szkody płyta CD k. 62

- zeznania świadka J. S., k. 80 i protokół skrócony k. 78,

- faktura VAT dołączona do wiadomości e-mail z dnia 6.03.2018r., akta szkody płyta CD k. 62.

Uszkodzony pojazd, po 19.02.2018r., w dalszym ciągu nie nadawał się do ruchu, a poszkodowanemu niezbędny był samochód. W tym czasie nie posiadał inne pojazdu, z którego mógłby korzystać. Dnia 16 marca 2018r. poszkodowana zawarła z powodową spółką umowę najmu pojazdu zastępczego ustalając w umowie dobową stawkę najmu na kwotę 246 zł brutto. Najem trwał do czasu naprawy uszkodzonego samochodu, łącznie przez 28 dni. 13 kwietnia 2018r. powód wystawił na rzecz poszkodowanego fakturę VAT, gdzie łączną należność z tytułu najmu ustano na 6888 zł brutto.

Dowód:

- umowa najmu pojazdu zastępczego, k. 18-20

- faktura VAT, k. 21

- zeznania świadka J. S., k. 80 i protokół skrócony k. 78.

Dnia 16 marca 2018r. poszkodowany zawarła z powodem umowę cesji wierzytelności, na podstawie której przelał na jego rzecz wierzytelność przysługującą mu z tytułu zdarzenia z dnia 9.02.2018r. w stosunku do (...) Towarzystwa (...) spółki z akcyjnej w S..

Dowód:

- umowa cesji, k. 27.

Decyzją z dnia 4.05.2018r. ubezpieczyciel sprawcy szkody przyznał na rzecz powoda odszkodowanie w kwocie 3780 zł brutto tytułem najmu pojazdu zastępczego, uznając za uzasadniony cały okres najmu tj. 28 dni, weryfikując dobową stawkę najmy do kwoty 135 zł brutto.

Dowód:

- decyzja STU, akta szkody płyta CD k. 62 oraz k. 15

Dnia 21 maja 2018r. powód złożył odwołanie od ww. decyzji, które nie zostało uwzględnione.

Dowód:

- wiadomość e-mail z dnia 21.05.2018r., akta szkody płyta CD k. 62 oraz k. 15

Sąd zważył co następuje:

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz na podstawie poczynionych ustaleń roszczenie powoda podlegało jedynie częściowemu uwzględnieniu.

Roszczenie przedstawione przez powodów ma charakter odszkodowawczy, znajdującego oparcie w przepisach art. 822 § 1 i 2 k.c., art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...) (Dz.U. Nr 124, poz. 1152, ze zm.) oraz art. 436 § 1 k.c. i 415 k.c.

Okoliczności kolizji, legitymacja bierna pozwanego i czynna powoda, jak również okres najmu pojazdu zastępczego od powódki, były bezsporne i nie budzą wątpliwości sądu.

Spór będący przedmiotem niniejszego postępowania dotyczył wyłącznie wysokości stawki najmu, przyjętej w umowie i dochodzonej przez powoda.

Zgodnie z art. 361 § 1 i 2 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Na poszkodowanym zaś ciąży obowiązek zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2, art. 362 i 826 § 1 k.c.), co określa się ogólnie obowiązkiem minimalizacji szkody. Kwestia ta jest przedmiotem wielu wypowiedzi judykatury, a podsumowaniem orzecznictwa w tym zakresie jest uchwała Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 2017 r. w sprawie III CZP 20/17. Wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione.

Powyższe okoliczności, zgodnie z treścią art. 6 kc obowiązany był wykazać powód, który powołał dowody z dokumentów (jak faktura VAT, czy umowa najmu), zeznania świadka J. S. (1) oraz opinię biegłego. W zakresie ostatniego z wnioskowanych dowodów sąd na podstawie art. 130 ⁴ § 5 kpc w dniu 30.01.2019r. wydał postanowienie o pominięci dowodu. Powód wezwany zarządzeniem z dnia 2.01.2019r. do uiszczenia zaliczki w wysokości 1000 zł, nie uczynił tego w wyznaczonym terminie, a nawet niezwłocznie po otrzymaniu ww. postanowienia. Tym samym mając na uwadze, że sprawa miała charakter gospodarczy, strony były reprezentowane przez pełnomocników zawodowych i nie ujawniły się jakiekolwiek szczególne okoliczności, brak było podstaw do działania sądu z urzędu. Na marginesie należy także wskazać, że postanowieniem z dnia 13.02.2019r. sąd zwrócił pełnomocnikowi powoda pismo z dnia 11.02.2019r. – sformułowane na skutek postanowienia z dnia 30.01.2019r. Pismo bowiem nie zostało złożone z zachowaniem wymogów art. 207 § 3 kpc, jak również zdaniem sądu nie wnosiło do sprawy niczego nowego.

Nadto na rozprawie w dniu 5.03.2019r. pełnomocnik powoda złożył wniosek o przywrócenie terminu do uiszczenia zaliczki na biegłego. Zdaniem sądu wniosek ten został jednak złożony z uchybieniem tygodniowego terminu, o którym mowa w art. 169 § 1 kpc. Pełnomocnik powoda bez żadnych wątpliwości najpóźniej w dniu 6.02.2019r. (k. 86) dowiedział się o uchybieniu terminu do uiszczenia zaliczki. W tym bowiem dniu otrzymał postanowienie sądu wydane na podstawie art. 130 ⁴ § 5 kpc. Skoro pełnomocnik wskazywał, że zaliczka nie została uiszczona wyłącznie „omyłkowo”, to niewątpliwie postanowienie sądu musiało spowodować przypomnienie, czy też uświadomić powoda i jego pełnomocnika co do braku zaliczki. Tym samym przeszkoda ustała najpóźniej w dniu 6.02.2019r. Powód w żaden zaś sposób nie wykazał, aby został zachowany termin tygodniowy do złożenia wniosku. Tym samym na podstawie art. 171 kpc wniosek został odrzucony postanowieniem z dnia 5.03.2019r. od którego zażalenie nie przysługiwało. Jedynie na marginesie należy wskazać, że nawet gdyby doszło do merytorycznego rozpoznania wniosku i tak podlegałby on oddaleniu, z uwagi na nie uprawdopodobnienie braku winy w uchybieniu terminu.

Powód poza powołany dowodem z opinii biegłego, nie powołał żadnego dowodu na okoliczność wykazania, że stawka najmu przyjęta w umowie i dochodzona w pozwie, stanowiła szkodę ekonomicznie uzasadnioną, tj. w wysokości mieszczącej się w granicach normalnie obowiązujących na rynku lokalnym stawek za tego rodzaju najem. Pozwany bowiem ponosi odpowiedzialność wyłącznie za normalne następstwa zdarzenia wywołującego szkodę. Bez wątpienie ponosi również odpowiedzialność za koszt związany z koniecznością najmu pojazdu zastępczego, jednakże nie może być to koszt dowolny i w żaden sposób nie uzasadniony. Takie stanowisko mogłoby doprowadzić do sytuacji, w której poszkodowany, czy też częściej jego następca prawny, mógłby np. wskazywać stawki kilkukrotnie wyższe niż rynkowe i w żaden sposób nie adekwatne co do rzeczywiście poniesionej szkody. W tym zakresie powód nie zaoferował jakiegokolwiek dowodu (np. ofert innych wypożyczali pojazdów z okresu najmu, czy też oświadczenia innych wynajmujących z rynku lokalnego itp.), który wykazywałby, że przyjęta przez niego stawka mieści się w granicach stawek obowiązujących w czasie najmu, na rynku (...). W przypadku tzw. bezgotówkowego najmu pojazdu zastępczego, czy innych działań związanych z usunięciem skutków kolizji drogowej, gdzie poszkodowany zawiera umowę cesji wierzytelności, po to aby przedsiębiorca oferujący pojazd zastępczy mógł bezpośrednio dochodzić odszkodowania od ubezpieczyciela, taki przedsiębiorca w istocie wystawia faktury sam dla siebie, stąd ich wartość dowodowa jest przez to znikoma. Wynika to z okoliczności, że tego rodzaju relacje nie są odzwierciedleniem rynkowych reguł gry, a ceny nie są efektem zjawisk rynkowych, tylko mogą być arbitralnie ustalane przez wynajmującego pojazd zastępczy. Innymi słowy całe powództwo oparte jest o twierdzenie wynajmującego pojazd przedsiębiorcy, że określona kwota na fakturze powinna być mu zapłacona. Jako taka faktura ta nie może mieć wartości dowodowej w zakresie udokumentowania wysokości kosztów najmu.

Zasądzając na rzecz powoda 504 zł sąd miał na względzie, że stawka z tytułu najmu pojazdu zastępczego wynajmowanego poszkodowanemu przez przedsiębiorcę współpracującego z pozwaną wynosił 153 zł brutto. Pozwana w całości pokryła ten koszt, zaakceptowała stawkę i nie wnosiła w tym zakresie żadnych zastrzeżeń. Tym samym uznano, że taka stawka winna być również przyjęta do rozliczenia szkody w postaci najmu pojazdu zastępczego za dalszy, niekwestionowany okres. Co więcej gdyby pozwana już 19.02.2018r. (kiedy to odmówiła przedłużenia najmu pojazdu dla poszkodowanego), oceniła szkodę prawidłowo, to za taką właśnie stawkę najem trwałby do czasy naprawy pojazdu poszkodowanego. Przyjęto więc się za zasadne wyliczenie szkody w postaci kosztów najmu za okres od 16.03.2018r. do 12.04.2018r.: 153 x 28 = (...) – 3780 = 504.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 100 kpc, uznając, że powód wygrał sprawę w 16% (biorąc pod uwagę wartość przedmiotu sporu po rozszerzeniu powództwa).

Koszty poniesione w sprawie przez powoda to: 17 zł opłaty skarbowej, 156 zł opłaty od pozwu, 900 zł wynagrodzenia pełnomocnika, łącznie 171,68 zł. Koszty pozwanego to: 7,38 zł kosztów pełnomocnictwa. Powodowi należny był od pozwanego zwrot 16% kosztów, a pozwanemu od powoda 84%, dokonując wzajemnej kompensaty zasądzono jak w pkt III wyroku.

ZARZĄDZENIE

1. (...)

2. (...)

3. (...)