Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 25 marca 2019 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie XI Wydział Gospodarczy w następującym składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Andrzej Muzyka

Protokolant: Weronika Szymczuk - Dąbkowska

po rozpoznaniu w dniu 25 marca 2019 r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa J. W.

przeciwko (...) spółce akcyjnej w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej (...) spółki akcyjnej w W. na rzecz powoda J. W. kwotę 3028,01 zł (trzy tysiące dwadzieścia osiem złotych jeden grosz) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 4 lutego 2017 r. do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  zasądza pozwanej na rzecz powoda kwotę 372,75 zł (trzysta siedemdziesiąt dwa złote siedemdziesiąt pięć groszy), tytułem kosztów procesu.

SSR Andrzej Muzyka

Sygn. akt XI GC 1520/17

UZASADNIENIE

(sprawa rozpoznana w postępowaniu zwykłym)

W pozwie wniesionym w dniu 20 czerwca 2017 r. powód J. W. żądał zasądzenia na jego rzecz od (...) (...) spółki akcyjnej w W. kwoty 3909,31 zł wraz odsetkami ustawowymi od dnia 4 lutego 2017 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 30 października 2016 r. doszło do kolizji, w wyniku której uszkodzony został pojazd marki F. (...) nr rej. (...) należący do D. D.. Sprawca szkody posiadał polisę odpowiedzialności cywilnej u pozwanej. (...) sporządziła kalkulację naprawy, wyceniając szkodę w pojeździe poszkodowanego na kwotę 674,99 zł brutto. Poszkodowany zwrócił się do powoda o pomoc w dochodzeniu odszkodowania, zbywając na jego rzecz przysługująca mu wierzytelność w stosunku do ubezpieczyciela sprawcy szkody. J. W. nie zgadzając się ze stanowiskiem pozwanej zlecił wykonanie kalkulacji naprawy (...), który wycenił szkodę na kwotę 4234,30 zł brutto. Za sporządzenie kalkulacji powód zapłacił kwotę 350 zł. Pismem z dnia 11 stycznia 2017 r. powód wezwał pozwaną do zapłaty spornej kwoty 3559,31zł stanowiącej różnicę pomiędzy kwotą wynikającą z kalkulacji rzeczoznawcy, a kwotą przyznaną przez ubezpieczyciela, powiększoną o koszt prywatnej kalkulacji. Pismem z dnia 3 lutego 2017 r. (...) (...) spółka akcyjna w W. odmówiła zmiany decyzji oraz wypłaty odszkodowania.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 21 sierpnia 2017 roku Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie XI Wydział Gospodarczy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwana (...) (...) spółka akcyjna w W. złożyła skutecznie sprzeciw od nakazu zapłaty, w którym zaskarżyła wydany nakaz zapłaty w całości, wnosząc o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda J. W. na swoją rzecz kosztów procesu. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwana podniosła, że koszty naprawy wskazywane przez powoda są zawyżone i brak jest podstaw do dopłaty odszkodowania. Zdaniem pozwanej wypłacone przez nią odszkodowanie jest adekwatne do wysokości powstałej szkody i do kosztów części, które powinny być użyte przy naprawie pojazdu. Co do żądania zwrotu kosztów sporządzenia prywatnej kalkulacji naprawy pozwana wskazała, iż brak jest adekwatnego zawiązku przyczynowego miedzy kosztami działalności gospodarczej powoda, a kolizją poszkodowanego, stąd niecelowy i bezzasadny. Finalnie pozwana zakwestionowała żądanie w zakresie odsetek.

W toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 30października 2016 r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki F. (...) o nr rej. (...) należący do D. D., przez sprawcę zdarzenia posiadającego polisę ubezpieczeniową od odpowiedzialności cywilnej u pozwanej, (...) (...) spółce akcyjnej w W..

Bezsporne, nadto dowód;

- akta szkody k. 34-154;

Szkoda została zgłoszona do (...) (...) spółki akcyjnej w W. i zarejestrowana pod nr (...). Na skutek przeprowadzonych oględzin pojazdu, w dniu 3 listopada 2016 r. (...) sporządziło kalkulację naprawy, ustalając koszty naprawy na kwotę 674,99 zł brutto. Na podstawie sporządzonej kalkulacji, decyzją z dnia 10 listopada 2016 r. (...) (...) spółka akcyjna w W. przyznała poszkodowanemu odszkodowanie w kwocie 674,99 zł, wypłacając wskazaną kwotę.

Poszkodowany korespondował z pozwaną w zakresie zmiany wysokości przyznanego odszkodowania.

Dowód:

- kalkulacja naprawy z dnia 8 listopada 2016 r. – k. 13-16;

- decyzja (...) z dnia 10 listopada 2016 r. – k. 17,

Dnia 24 listopada 2016 r. poszkodowany zawarł z J. W. umowę cesji wierzytelności przysługującej poszkodowanemu wierzytelności w stosunku do (...) (...) spółki akcyjnej w W. z tytułu szkody z dnia 30 października 2016 r.

Dowód:

- umowa cesji wierzytelności z dnia 24 listopada 2016 r. - k.18-19;

J. W. zwrócił się do (...) o wykonanie kalkulacji naprawy uszkodzonego pojazdu. Dnia 25 listopada 2016 r. ww. rzeczoznawca sporządził kalkulację naprawy pojazdu marki F. (...) o nr rej. (...). W sporządzonej kalkulacji ustalono wysokość kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu na kwotę 4234,30 zł brutto. Za sporządzenie kalkulacji wystawiono fakturę VAT nr (...) na kwotę 350 zł.

Dowód:

- kalkulacja naprawy z dnia 25 listopada 2016 r. – k. 20-21;

- faktura VAT nr (...) – k. 225;

J. W., kwestionując dokonaną przez (...) (...) spółkę akcyjną w W. kalkulację naprawy wezwał ją do zapłaty kwoty 3909,31 zł, stanowiącej różnicę między odszkodowaniem należnym, a wypłaconym w przedmiotowej sprawie, powiększoną o kwotę 350,00 zł tytułem kosztów oszacowania wartości szkody.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty z dnia 11 stycznia 2017 r.– k. 22;

W piśmie z dnia 3 lutego 2017 r. pozwana podtrzymała swoją decyzją w zakresie wysokości wyliczonego przez (...) kosztorysu naprawy.

Dowód:

- pismo z dnia 3 lutego 2017 r. – k. 23-24

Koszt naprawy pojazdu marki F. (...) o nr rej. (...) w autoryzowanych zakładach przy użyciu części oryginalnych sygnowanych znakiem producenta pojazdu został określony na kwotę 3943,96 zł brutto, zaś przy uwzględnieniu potrącenia kosztów lakierowania nakładki zderzaka przedniego 3703 zł brutto. Koszt naprawy ww. pojazdu z użyciem części alternatywnych o jakości Q według średnich ich cen, w tym przy użyciu pozostałych części oryginalnych sygnowanych znakiem producenta wynosił 3727,29 zł, zaś po uwzględnieniu potrącenia kosztów lakierowania nakładki zderzaka przedniego 3486,34 zł brutto.

Koszt naprawy pojazdu w warunkach warsztatu niezależnego wynosił 2482,91 zł, przy użyciu części zamiennych z grupy PC, PT, PJ oraz P, zaś po uwzględnieniu potrącenia kosztów lakierowania nakładki zderzaka przedniego 2241,96 zł.

Naprawa przy użyciu części nie będących częściami oryginalnymi nie przywraca stanu pojazdu do stanu sprzed szkody. Koszt sporządzenia kalkulacji naprawy wynoszący 350 zł nie przekraczał normalnych stawek stosowanych na rynku lokalnym obejmującym województwo (...).

Dowód:

- pisemna opinia biegłego R. S. wraz z kalkulacją naprawy k.217-249,

- ustana opinia uzupełniająca, k. 267.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się uzasadnione.

Roszczenie względem ubezpieczyciela w przedmiotowym postępowaniu wynika z art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...) (Dz.U.2013.392 j.t. ze zm., dalej: „ustawy o ubezpieczenia obowiązkowych”), stosownie do którego poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. O zgłoszonym roszczeniu zakład ubezpieczeń powiadamia niezwłocznie ubezpieczonego. Tożsamą normę zawiera art. 822 § 4 kc w zw. z art. 822 § 1 – 3 kc..

W myśl 3 ust 1 w zw. z art. art. 4 pkt 1 ustawy o ubezpieczenia obowiązkowych umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów.

Przy czym zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń za powstałą szkodę jest uzależniony od zakresu odpowiedzialności posiadacza lub kierującego pojazdem. Z art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych wynika, że z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Powyższy obowiązek doprecyzowuje art. 35 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, który stanowi, że ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu.

Wysokość odszkodowania winna odpowiadać wysokości odszkodowania należnego od ubezpieczonego na podstawie ogólnych zasad odpowiedzialności.

Przepis art. 36 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych w zdaniu pierwszym stanowi, iż odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej.

Przytoczone przepisy łączą więc odpowiedzialność ubezpieczyciela z obowiązkiem odszkodowania, do którego zobowiązany jest posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym, który to obowiązek wynika z art. art. 436 kc w zw. z art. 435 par. 1 k.c.

Stosownie do art. 435 § 1 kc prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

W myśl art. 436 § 1 kc odpowiedzialność przewidzianą w artykule poprzedzającym ponosi również samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. Jednakże gdy posiadacz samoistny oddał środek komunikacji w posiadanie zależne, odpowiedzialność ponosi posiadacz zależny.

Powód w przedmiotowej sprawie powinien więc wykazać, przesłanki od których zależy odpowiedzialność posiadacza mechanicznego środka komunikacji, tj. 1) fakt posiadania mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody, 2) szkodę oraz 3) związek przyczynowy pomiędzy ruchem mechanicznego środka komunikacji, a powstałą szkodą.

Powód kierując roszczenie w stosunku do ubezpieczyciela, ponadto powinien wykazać, że zakład ubezpieczeń zawarł ze sprawcą szkody umowę ubezpieczenia obowiązkowego OC posiadaczy pojazdów mechanicznych.

Na gruncie przedmiotowej sprawy pozwany nie kwestionował co do zasady odpowiedzialności ubezpieczającego za szkodę spowodowaną przez sprawcę. Zakład ubezpieczeń kwestionował wysokość szkody.

Strona powodowa wykazała legitymację poprzez załączenie do pozwu umowę cesji wierzytelności. Zgodnie z art 509 par. 1 kc wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Z powyższego przepisu wynika, że co do zasady każda wierzytelność jest zbywalna. Przepisy ustawy nie przewidują zakazu zbywania wierzytelności wobec ubezpieczyciela z tytułu odszkodowania za szkodę wyrządzoną przez samoistnego posiadacza mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody (art. 436 par. 1 kc). Taka umowa znajduje również podstawę w art. 353 (1) kc. Redakcja umowy nie budzi wątpliwości Sądu.

Przechodząc do uzasadnienia wysokości należnego powodom odszkodowania wskazać należy, że zakład ubezpieczeń odpowiada w takim samym zakresie, w jakim odpowiada posiadacz pojazdu (kierujący pojazdem).

Posiadacz pojazdu odpowiada natomiast za szkodę w pełnej wysokości, na podstawie art. 361 § 2 kc. Przy czym stosownie do art. 363 § 1 zd. 1 kc naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej.

Sąd w niniejszej sprawie podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone wyroku z dnia z dnia 8 marca 2018 r. (II CNP 32/17) stosownie do którego, roszczenie odszkodowawcze w ramach ustawowego obowiązku ubezpieczenia komunikacyjnego OC powstaje już z chwilą wyrządzenia szkody tj., właśnie w chwili nastąpienia wypadku komunikacyjnego i pojawienia się dalszych przesłanek odpowiedzialności sprawcy na podstawie art. 436 k.c.

Obowiązek naprawienia szkody nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy samochodu i czy w ogóle zamierzał dokonać takiej naprawy w przyszłości.

Należy zatem wyraźnie odróżnić sam moment powstania szkody i roszczenia o jej naprawienie od daty ewentualnego naprawienia rzeczy (samochodu), bowiem dla powstania odpowiedzialności ubezpieczyciela istotne znaczenie ma sam fakt powstania szkody, a nie fakt naprawienia samochodu (sekwencja zdarzeń: wypadek komunikacyjny i uszkodzenie pojazdu, powstanie szkody w majątku poszkodowanego, powstanie roszczenie odszkodowawczego, inne zdarzenia, w tym m.in. naprawienie samodzielne samochodu przez poszkodowanego i poniesienie wydatków).

Skoro powstanie szkody (uszczerbku majątkowego) powoda należy łączyć już z chwilą uszkodzenia pojazdu (bo wtedy następuje już uszczerbek w majątku powoda rozumianym en bloc i wtedy już powstaje roszczenie o naprawienie szkody, zgodnie z koncepcją dyferencjacyjną), to oczywiście, nie mają tu już znaczenia późniejsze zdarzenia, m.in w postaci sprzedaży uszkodzonego lub już naprawionego samochodu.

Poszkodowany może według swojego wyboru żądać od ubezpieczyciela zapłaty kosztów hipotetycznej restytucji albo zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej ustalonej zgodnie z metodą różnicy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2018 r., II CNP 41/17, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2018 r., II CNP 43/17).

Sąd w niniejszej sprawie podziela pogląd, że przepis art. 822 § 1 kc modyfikuje normę wynikającą z art. 363 § 1 kc bowiem w ten sposób, roszczenie o przywrócenie stanie poprzedniego przekształca w roszczenie o zapłatę kosztów restytucji. Przy czym jak wskazano wyżej powstanie tego roszczenia, a tym samym zakres odszkodowania nie zależą od tego czy poszkodowany dokonał restytucji i czy w ogóle ma taki zamiar.

Stosowanie art. 822 § 1 w zw. z art. 363 § 1 k.c. oznacza, że poszkodowany nie może jednak żądać zapłaty kosztów (hipotetycznej) restytucji w sytuacji, w której przywrócenie stanu poprzedniego byłoby niemożliwe albo też pociągało za sobą nadmierne trudności lub koszty (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 2002 r., V CKN 903/00, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2006 r., III CZP 76/05).

Na gruncie spraw dotyczących naprawy pojazdów mechanicznych ugruntowała się praktyka zakładająca, że koszt naprawy nie jest nadmierny dopóty, dopóki nie przewyższa wartości pojazdu sprzed wypadku (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 2002 r., V CKN 903/00, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2006 r., III CZP 76/05).

Takiej okoliczności strona pozwana nie wykazała (art. 6 kc)

Strony złożyły wniosek o powołanie biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej. Nie budzi wątpliwości, że rozstrzygnięcie zaistniałego sporu co do wysokości należnego powodowi odszkodowania wymagało wiedzy specjalnej. W takiej sytuacji, jeżeli istotnie zachodzi potrzeba wyjaśnienia okoliczności sprawy z punktu widzenia wymagającego wiadomości specjalnych, sąd powinien według zasad unormowanych w kodeksie postępowania cywilnego dopuścić dowód z opinii biegłego. Sąd postanowił przeprowadzić dowód z opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej i kosztorysowania napraw pojazdów R. S..

Opinię przez tegoż biegłego sporządzoną na piśmie Sąd uznał za miarodajną dla ustalenia wysokości szkody doznanej przez powoda na skutek uszkodzenia samochodu osobowego o którym mowa w ustaleniach faktycznych.

Opinia powyższa została sporządzona przez kompetentny podmiot dysponujący odpowiednią wiedzą specjalistyczną i doświadczeniem zawodowym, a mianowicie specjalistę w zakresie techniki samochodowej i kosztorysowania napraw pojazdów. Biegły sporządzając opinię oparł się na całokształcie zebranego w sprawie materiału dowodowego, dokonując jego szczegółowej analizy w kontekście tezy dowodowej wynikającej z postanowienia Sądu o przeprowadzeniu dowodu z opinii biegłego i poddając go następnie weryfikacji w oparciu o wskazane w opinii metody badawcze. Opinia biegłego jest jasna i pełna, a wnioski w niej zawarte zostały logicznie uzasadnione, stanowiąc konsekwentne zwieńczenie przedstawionego w opinii procesu rozumowania. Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, Sąd uznał opinię biegłego za w pełni przekonywującą, tym bardziej, że biegły wyczerpująco odniósł się do ich treści w opinii uzupełniającej. Na rozprawie w dniu 25 marca 2019 za pozwaną nikt się nie stawił. Do treści opinii uzupełniającej pozwana nie składała zarzutów.

Z powyższego wynika, że powodom przysługuje wierzytelność wobec pozwanego na kwotę 3028,01 zł (3703 zł – 674,99 zł). Poszkodowany nie był płatnikiem podatku VAT wobec czego zasadnym było naliczenie podatku VAT, przy ustaleniu wysokości należnego odszkodowania. Biegły wskazał, że jedynie naprawa z użyciem części oryginalnych przywróci pojazd do stanu sprzed szkody.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 kc w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie.

Sąd uznał, że kwota 350 zł, z tytułu kosztów opinii prywatnej nie mieści się w zakresie adekwatnego związku przyczynowego (art. 361 § 1 kpc). W przypadku nabywców wierzytelności związanych z odpowiedzialnością zakładów ubezpieczeń, koszty związane ze sporządzaniem opinii prywatnych stanowią w ocenie Sądu koszty prowadzonej działalności gospodarczej.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w pkt I i II wyroku.

Stan faktyczny Sąd oparł o dokumenty zgromadzone w aktach sprawy oraz o treść zeznań świadka, które korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym. Dokumenty zgromadzone w aktach sprawy nie były podważane przez strony. Sąd dał im wiarę.

W pkt III wyroku zasądzono na rzecz powoda koszty procesu na podstawie art. 100 kpc. Przy uwzględnieniu, że powód wygrał sprawę w 77,45 %, a pozwany w 22,55 %.

Na koszty powoda składała się opłata od pozwu w kwocie 196 zł, wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w stawce minimalnej powiększone o opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 917 zł. Przy uwzględnieniu procentu w wygranej w sprawie, należność powoda z tytułu kosztów wynosiła 862,01 zł.

Na koszt pozwanego składały się wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w stawce minimalnej powiększone o opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 917 zł oraz należność na wynagrodzenie biegłego w kwocie 1252,70 zł. Przy uwzględnieniu procentu w wygranej w sprawie, należność pozwanego z tytułu kosztów wynosiła 489,26 zł.

Wobec tego należność powoda z tytułu kosztów wynosiła 372,75 zł (862,01 zł – 489,26 zł).

SSR(...)

Sygn. akt XI GC 1208/17, dnia 7 marca 2019 r.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

4.  (...)

SSR A. M.