Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 12 kwietnia 2017 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie XI Wydział Gospodarczy w następującym składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Andrzej Muzyka

Protokolant:apl. adw. Marek Dylak

po rozpoznaniu w dniu 3 kwietnia 2017 r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki akcyjnej w Ł.

przeciwko Przedsiębiorstwu (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. na rzecz powoda (...) spółki akcyjnej w Ł. kwotę 12287,70 zł (dwanaście tysięcy dwieście osiemdziesiąt siedem złotych siedemdziesiąt groszy) wraz z odsetkami ustawowymi, a od dnia 1 stycznia 2016 roku z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 26 sierpnia 2014 roku do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od pozwanej Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. na rzecz powoda (...) spółki akcyjnej w Ł. kwotę 3045 zł (trzy tysiące czterdzieści pięć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSR Andrzej Muzyka

Sygnatura akt: XI GC 1402/16, dnia 28 kwietnia 2017 r.

UZASADNIENIE

Dnia 16 września 2015 roku powódka (...) spółka akcyjna w Ł. wniosła przeciwko pozwanej Przedsiębiorstwo (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S. pozew o zapłatę w postępowaniu nakazowym na podstawie przedłożonego weksla kwoty 12.543,70 zł wraz z odsetkami od kwoty 12.287,70 zł od dnia 26 sierpnia 2014r. do dnia zapłaty w wysokości jak dla zobowiązań podatkowych oraz od kwoty 256 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty w wysokości odsetek ustawowych, a także złożyła wniosek o zasądzenie kosztów postępowania sądowego.

W uzasadnieniu swego żądania powódka wskazała, iż między stronami została zawarta umowa generalna o gwarancje ubezpieczeniowe, której przedmiotem było udzielenie pozwanej przez powoda gwarancji ubezpieczeniowych. W oparciu o umowę powód udzielił pozwanej gwarancji ubezpieczeniowej, która zabezpieczyła roszczenia beneficjenta (Gminy M. S.) w stosunku do pozwanej z tytułu należytego wykonania przez pozwanego kontraktu. Łączny limit gwarancji wynosił 12.287,70 zł. Roszczenie regresowe wynikające z umowy zlecenia gwarancji ubezpieczeniowej, zabezpieczone było przez stronę pozwaną wekslem in blanco. W związku z tym, iż pozwany nie wywiązał się z zobowiązań wobec beneficjenta, beneficjent wezwał powoda do wypłacenia należnej kwoty tytułem udzielonej gwarancji, co też powód uczynił. Wierzyciel wypełnił weksel i dochodził w niemniejszym postępowaniu należności ze zobowiązania wekslowego.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości. Strona pozwana wskazała, iż zawarła z Gminą M. S. umowę o pełnienie funkcji Inżyniera Kontraktu nr CRU/11/0002650, a także, iż wystąpiła z wnioskiem do powódki o wystawienie gwarancji ubezpieczeniowej. Podniosła, że wywiązywała się z umowy z gminą należycie wobec czego wypłata należności przez powódkę z gwarancji ubezpieczeniowej nie była zasadna.

W toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 17 stycznia 2008 r. Towarzystwo (...) spółka akcyjna w S. zawarła z Przedsiębiorstwem (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w S. umowę generalną o gwarancje ubezpieczeniowe nr (...). Przedmiotem umowy było udzielenie przez Towarzystwo (...) spółkę akcyjną w S. na wniosek Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. gwarancji ubezpieczeniowych. Umowa została zawarta na czas określony od 17 stycznia 2008 r. do dnia 16 stycznia 2013r.

Zobowiązanie wynikające z umowy z dnia 17 stycznia 2008 r. było zabezpieczone wekslem in blanco (§ 5).

Na wekslu in blanco podpis złożył na przedniej stronie weksla S. F.. Przybito przy tym pieczęć: „Prezes Zarządu” i pieczęć Przedsiębiorstwo (...) spółką z o.o.”.

Sporządzono deklarację wekslową w dniu 17 stycznia 2008 r. Pod deklaracją podpis złożył S. F.. Przybito przy tym pieczęć: „Prezes Zarządu” i pieczęć Przedsiębiorstwo (...) spółką z o.o.”..

W deklaracji wskazano, że ww. spółka wyraża zgodę na wypełnienie złożonego weksla na rzecz (...) S.A. w każdym czasie w razie braku zapłaty przez spółkę kwoty odpowiadającej wypłaconym przez (...) S.A. odszkodowaniom z tytułu wystawionych w tym okresie gwarancji.

(...) S.A. jest uprawniona do wpisywania kwoty wekslowej obejmującej kwotę wypłaconych odszkodowań powiększonych o odsetki za opóźnienie za okres: od upływu terminu do zapłaty określonego w wezwaniu do dnia wyznaczonego terminu płatności weksla.

Ponadto wyrażono zgodę na opatrzenie weksla według uznania (...) S.A: miejscem i datą wystawienia weksla, datą płatności weksla, nazwą i siedzibą remitenta, klauzulą bez protestu, domicylem przy jednoczesnym zawiadomieniu spółki listem poleconym.

Na podstawie umowy z dnia 17 stycznia 2008 r. został wystawiona w dniu 31 maja 2011 polisa uniwersalna nr 998- (...). Przedmiotem umowy ubezpieczenia zawartej pomiędzy (...) S.A. (ogólnego następcy prawnego (...) S.A. ) a Przedsiębiorstwem (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w S. była Gwarancja (...) należytego wykonania kontraktu zgodnie z umową o pełnienie funkcji inżyniera kontraktu z dnia 1 czerwca 2011 r. Suma ubezpieczenia została ustalona na kwotę 12.287,70 zł. Gwarancja została zawarta na okres od dnia 01 czerwca 2011 r. do dnia 30 grudnia 2012r.

Zgodnie z pkt 1 gwarancji ubezpieczeniowej z dnia 31 maja 2011 r. zmienionej w dniu 8 czerwca 2001 miała ona charakter nieodwołalny i bezwarunkowy.

Gwarant ( (...) SA) zobowiązany był do zapłacenia kwoty nie wyższej niż 12287,70 zł (pkt 1) na pisemne wezwanie (pkt 4) do którego będą załączone następujące dokumenty (pkt 6):

a)  Pisemne oświadczenie, że zobowiązany pomimo pisemnego wezwania nie wykonał lub nienależycie wykonał kontrakt objęty gwarancją oraz że żądana kwota jest należna z tytułu niniejszej gwarancji,

b)  Kopię wezwania wskazanego w ppkt a wraz z potwierdzeniem wysłania,

c)  Dokumenty poświadczające umocowanie osób podpisanych pod wezwaniem do zapłaty.

Zgodnie z § 7 Ogólnych Warunków Umów z chwilą wykonania zobowiązania wynikającego z (...) S.A. przysługuje w stosunku do zobowiązanego roszczenie o zwrot kwoty wypłaconej beneficjentowi, powiększonej o poniesione koszty, w tym koszty postępowania, opłaty skarbowe od weksli, koszty manipulacyjne oraz odsetki w wysokości jak dla zobowiązań podatkowych, naliczane od dnia wpłaty kwoty należnej beneficjentowi. (...) S.A. po wykonaniu zobowiązania wynikającego z Gwarancji wzywa zobowiązanego do zapłaty ww. kwot w terminie określonym w wezwaniu do zapłaty.

W dniu 01 czerwca 2011 r. Przedsiębiorstwo (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. ( (...)) zawarła z Gminą M. S. ( (...)) umowę o pełnienie funkcji inżyniera kontraktu nr C R (...). Przedmiotem umowy jest świadczenie usług związanych z zarządzaniem, koordynacją, kontrolą i nadzorem nad realizacją robót budowlanych, których przedmiotem jest wykonanie zadania inwestycyjnego pn:. „ T. S.- przebudowa ze zmianą sposobu użytkowania budynku byłej transformatorowi na Centrum (...), przy ul. (...) w S.” (§1 ust. 1). Do obowiązków Inżyniera należało również przygotowywanie dla Zamawiającego raportów miesięcznych oraz końcowych (§1 ust. 6). Termin realizacji został określony na 17 miesięcy od dnia podpisania umowy, w tym nadzór nad realizacją robót budowlanych miał być wykonywany przez 15 miesięcy (§ 6 ust. 1).

Dowód:

- umowa generalna o gwarancje ubezpieczeniowe, k.12-14;

- weksel, i deklaracja wekslowa, k.6-7;

- OWU – gwarancje ubezpieczeniowe, k.8-8v;

- (...) gwarancje ubezpieczeniowe należytego wykonania kontraktu, k.9;

- umowa o pełnienie funkcji inżyniera kontraktu nr C R (...), k.62-70;

- harmonogram płatności, k.71;

- pisma dotyczące postępowania dotyczącego przetargu na pełnienie funkcji Inżyniera Kontraktu, k.72-75;

- polisa uniwersalna nr 998- (...) wraz z gwarancją ubezpieczeniową należytego wykonania kontraktu oraz aneksem, k.15-17;

- wniosek o udzielenie gwarancji, k.99;

- polisa nr (...), k.90;

- polisa nr (...), k.91;

- zeznania świadka J. P., k.164-165

- gwarancja ubezpieczeniowa z aneksem, k. 16-17.

Pismami z dnia 30 sierpnia 2012r. Przedsiębiorstwo (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. zwróciła się do Gminy M. S. o przedłużenie umowy na pełnienie funkcji Inżyniera oraz o dodatkowe wynagrodzenie.

Dowód:

- pisma z dnia 30 sierpnia 2012r. wraz z dowodem nadania, k.76-78.

Pismem z dnia 21 września 2012 r. Gmina M. S. złożyła oświadczenie o odstąpieniu od umowy z dnia 1 czerwca 2011 r. uzasadniając to tym, iż Inżynier wykonuje swoje obowiązki w sposób nienależyty i pomimo wezwań do dostarczenia prawidłowo wystawionych raportów miesięcznych bez uwag, nie nastąpiła w tym zakresie poprawa. Gmina M. S. wystosowała do Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S., na przełomie lat 2011/2012, szereg pism, w których bądź nie zatwierdzała przedkładanych dokumentów, bądź informowała, iż nie otrzymała poszczególnych raportów i dlatego wstrzymuje zapłaty za faktury.

Gmina M. S. pismem z dnia 05 października 2012r. poinformowała wykonawcę inwestycji (...) S.A., iż z dniem 09 października 2012r. obowiązki Inżyniera Kontraktu przejmuje Gmina M. S..

Pismem z dnia 09 października 2012r. Przedsiębiorstwo (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. odniosła się do oświadczenia Gminy M. S. o odstąpieniu ud umowy, uznając odstąpienie za bezpodstawne.

Dowód:

- oświadczenie o odstąpieniu od umowy, k.79;

- pisma Gminy M. S. dotyczące raportów, zapłaty za fakturę, wraz z dowodami odbioru, k.109-129v;

- pismo z dnia 05 października 2012r., k.84-85;

- pismo z dnia 09 października 2012r. wraz z dowodem nadania, k.80-84;

- zeznania świadka K. P. (1), k.164;

- zeznania świadka L. S., k.164-166;

- zeznania świadka G. D., k.207;

- zeznania świadka M. K., k.207-209,

- zeznania świadka J. P., k. 164-165.

W dniu 24 grudnia 2012 r. Gmina M. S. wezwała (...) spółkę akcyjną w Ł. do wypłaty kwoty 12.287,70 zł z Gwarancji Ubezpieczeniowej należytego wykonania kontraktu, informując, iż Przedsiębiorstwo (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. nienależycie wykonywała kontrakt. Do pisma załączono pisemne oświadczenie, że zobowiązany pomimo pisemnego wezwania nie wykonał lub nienależycie wykonał kontrakt objęty gwarancją oraz że żądana kwota jest należna z tytułu niniejszej gwarancji, kopię wezwania wskazanego w ppkt a wraz z potwierdzeniem wysłania, dokumenty poświadczające umocowanie osób podpisanych pod wezwaniem do zapłaty.

Decyzją z dnia 23 stycznia 2013 r. (...) spółka akcyjna w Ł. odmówiła Gminie M. S. przyznania odszkodowania uzasadniając to tym, iż Gmina M. S. nie przedstawiła kompletnych dokumentów, który uzasadniałyby obowiązek wypłaty gwarantowanych należności, a także tym, iż Gmina M. S. odstąpiła od umowy zawartej z Przedsiębiorstwem (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w S.

Dowód:

- pismo z dnia 24 grudnia 2012r. wraz z pełnomocnictwem, k.107-108;

- pismo z dnia 24 września 2014 r., k. 105,

- pismo z dnia 31.10.2014 r., k. 106,

- decyzja o odmowie przyznania odszkodowania, k.60-61.

W dniu 08 kwietnia 2013 r. Przedsiębiorstwo (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. wystosowała do Gminy M. S. wezwanie do zapłaty kwoty 35.985,44 zł, na którą składały się należności z faktur.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty, k.86, 89;

- pismo z dnia 27 marca 2013r. wraz z dowodem nadania k.87-88.

W dniu 13 marca 2014 r. w sprawie I Nc 360/14 prowadzonej przed Sądem Rejonowym Szczecin- Centrum w Szczecinie został wydany nakaz zapłaty, zgodnie z którym (...) spółka akcyjna w Ł. miała zapłacić Gminie M. S. kwotę 12.287,70 zł wraz z kosztami procesu. Od nakazu zapłaty wniesiono w sprzeciw. Sprawa została wpisana pod nowy numer. Ostatecznie w dniu 06 czerwca 2014r. została w sprawie zawarta ugoda, na podstawie której (...) spółka akcyjna w Ł. miała zapłacić Gminie M. S. kwotę 12.287,70 zł wraz z kosztami procesu (IC 636/14).

(...) spółka akcyjna w Ł. decyzją z dnia 10 czerwca 2014r. przyznała Gminie M. S., w związku z zawartą ugodą, kwotę 17.187,80 zł.

W związku z tym pismem z dnia 16 czerwca 2014 r. (...) spółka akcyjna w Ł. wezwała Przedsiębiorstwo (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w S. do zapłaty roszczenia regresowego w kwocie 12.287,70 zł wypłaconej z gwarancji należytego wykonania kontraktu. W odpowiedzi pismem z dnia 23 lipca 2014 r. Przedsiębiorstwo (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. odmówiła zapłaty roszczenia regresowego.

W dniu 1 sierpnia 2014 r. (...) S.A. wystawiła Przedsiębiorstwu (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S. zawiadomienie o wypełnieniu weksla in blacno. W treści zawiadomienia wpisano, że jego wypełnienie następuje na podstawie § 7 ust. 2 OWU oraz deklaracji wekslowej do weksla in blanco z dnia 17 stycznia 2008 r. Wskazano, że weksel in blanco został uzupełniony poprzez wpisanie:

1.  Miejsca wystawienia: S.,

2.  Daty wystawienia: 17 styczeń 2008,

3.  Sumy wekslowej: 12.543,70 zł obejmującej należność główną w wysokości 12.287,70 zł oraz odsetki w wysokości jak dla zobowiązań podatkowych w kwocie 256 zł, liczone od dnia 10 czerwca 2014 r. do dnia 25 sierpnia 2014 r. tytułem szkody nr (...).

4.  Terminu płatności: 25.08.2014.

5.  Klauzuli: bez protestu,

6.  Remitenta: (...) S.A., ul. (...), (...)-(...) Ł..

7.  Miejsca płatności: Ł..

Podano aby powyższą kwotę wpłacić na konto (...) S.A. Wskazano, że w przypadku braku zapłaty (...) S.A. skieruje sprawę na drogę postępowania sądowego. Podano dane spółki: adres, numery telefonu, faksu, e-mail, strony internetowej.

W tym samym dniu weksel został wypełniony zgodnie z ww. zawiadomieniem.

Pismem z dnia 24 września 2014r. (...) spółka akcyjna w Ł. poinformowała Przedsiębiorstwo (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w S., iż roszczenie regresowe jest zasadne i wymagalne oraz, iż nie ma możliwości dochodzenia roszczeń z polisy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, gdyż Ergi Hestia nie jest stroną gwarancji.

Dowód:

- dokumenty z akt sprawy I C 636/14;

- pismo z dnia 10 czerwca 2014r., k.10;

- potwierdzenie wykonanej operacji, k.11;

- pismo z dnia 16 czerwca 2014r wraz z potwierdzeniem odbioru., k.18-19;

- pismo z dnia 23 lipca 2014r., k.56-58;

- zawiadomienie wraz z potwierdzeniem odbioru, k.20-21;

- pismo z dnia 24 września 2014r., k.105;

- pismo z dnia 31 października 2014r., k.106.

- weksel, k. 6.

W dniu 27 czerwca 2014r. Przedsiębiorstwa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. złożyła wniosek przeciwko Gminie M. S. o zawezwanie do próby ugodowej. Sprawa toczyła się przed Sądem Rejonowym Szczecin-Centrum w Szczecinie pod sygnaturą XI GC 1402/16, jednakże do zawarcia ugody nie doszło.

Dowód:

- dokumenty z akt sprawy III Co 193/14.

Sąd zważył co następuje:

Na wstępie rozważań wskazać należy, że powód wyraźnie zaznaczył, ze dochodzi roszczenia z weksla a nie ze stosunku podstawowego (strona 4 pozwu ostatnie zdanie przed uzasadnieniem właściwości miejscowej). Wskazać należy, że co prawda powód obok weksla przedstawia także fakty i dowody uzasadniające roszczenie podstawowe niemniej konkludując wyraźnie wskazał, że dochodzi roszczenia z weksla, a nie ze stosunku podstawowego. Również w toku sprawy (pismo z dnia 18 kwietnia 2016 r. ) argumenty ze stosunku podstawowego przytaczał jedynie dla wykazania należytego wypełnienia weksla i dla odparcia zarzutów strony pozwanej. Pismo z dnia 18 kwietnia 2016 r. strona powodowa rozpoczęła od stwierdzenia, że pootrzymuje powództwo w całości (a więc i podstawę faktyczną powództwa), a dalsze wywody wynikają z wyjaśnień w nawiązaniu do odpowiedzi na pozew. Sąd granicami żądania jest związany (art. 321 § 1 kpc).

Podnoszenie przez pozwanego zarzutów ze stosunku podstawowego nie wpływa na ocenę granic żądania zakreślonych w treści pozwu.

Powyższe powoduje, że roszczenie oparte zostało na treści art. 103 ust. 1 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe w zw. z art. 48 ust. 1 ww. ustawy. Zgodnie z tym ostatnim przepisem posiadacz wekslu może żądać od zobowiązanego zwrotnie: 1) nieprzyjętej lub niezapłaconej sumy wekslowej wraz z odsetkami, jeżeli je zastrzeżono; 2) odsetek od wysokości sześć od sta, a przy wekslach, wystawionych i płatnych w Polsce, odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia płatności; 3) kosztów protestu, dokonanych zawiadomień, tudzież innych kosztów; 4) prowizji komisowej, która w braku umowy wynosi jedną szóstą od sta od sumy wekslowej i nie może przekroczyć tej stopy.

W sprawie należało ustalić:

1)  po pierwsze czy po uzupełnieniu weksla nosi on wszystkie cechy ważności weksla własnego (art. 101 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe).

2)  po drugie czy weksel wypełniony został zgodnie z porozumieniem – deklaracją wekslową.

3)  po trzecie, czy zadanym były zarzuty ze stosunku podstawowego i który ze stosunków prawnych jest stosunkiem podstawowym dla zobowiązania wekslowego.

Odnośnie pierwszego z ww. punktów wskazać należy, że weksel po jego uzupełnieniu nosi wszystkie cechy ważności weksla własnego z art. 101 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe. Uzupełnienie weksla nastąpiło pismem ręcznym. Pozwana nie wnosiła w tym zakresie żadnych zastrzeżeń.

Odnosząc się do drugiego z ww. punktów wskazać należy, że weksel prawie w całości został wypełniony zgodnie z porozumieniem. W deklaracji wekslowej wskazano, że w zakresie kwoty wekslowej powódka będzie uprawniona do wpisania kwoty wypłaconych odszkodowań powiększonych o odsetki za opóźnienie za okres: od upływu terminu do zapłaty określonego w wezwaniu do dnia wyznaczonego terminu płatności weksla.

Na podstawie deklaracji wekslowej powódka była więc uprawniona do wpisania jedynie kwoty 12287,70 zł, tj. kwoty wypłaconego odszkodowania. Powódka nie wykazała, jakie były odsetki za opóźnienie za okres: od upływu terminu do zapłaty określonego w wezwaniu do dnia wyznaczonego terminu płatności weksla, stąd ta kwota nie została przez Sąd uwzględniona w wyroku. Wskazać należy, że powód nie dochodził odsetek za okres do dnia płatności weksla, a data początkowa naliczenia odsetek zgodnie z żądaniem pozwu była następnym dniem po dniu płatności weksla.

Powódka natomiast w wekslu ponad kwotę 12287,70 zł wpisała kwotę 256 zł, która stanowiła odsetki liczone od należności głównej o dnia 10 czerwca 2014 r. do dnia 25 sierpnia 2014 r. w wysokości jak dla zobowiązań podatkowych na podstawie § 7 OWU. W tym miejscu wskazać należy, że odsetki w OWU zostały określone jako odsetki jak dla zobowiązań podatkowych naliczone od dnia wypłaty kwoty należnej beneficjentowi. Te odsetki nie mogły być jednak dochodzone na podstawie weksla, albowiem deklaracja wekslowe upoważnienia do wypełnienie weksla kwotą tych odsetek nie zawiera. Co do kwoty 256 zł weksel został wypełniony niezgodnie z deklaracją wekslową. Podsumowując deklaracja wekslowa w zakresie w jakim upoważnia powoda do wpisania kwoty odsetek odbiega w swej treści od postanowień §7 OWU.

W tym miejscu podnieść należy, że wypełnienie weksla niezgodnie z deklaracją wekslową nie wpływa na ważność weksla, albowiem wpisanie oznaczonej kwoty pieniężnej czyni zadość przesłance z art. 101 pkt 2 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe. Są to dwa niezależne od siebie zarzuty wekslowe. Powództwo w zakresie kwoty 256 zł podlegało oddaleniu w pkt II.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 103 ust. 1 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe w zw. z art. 48 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy. Wskazany przepis nie daje podstaw do zasądzenia na rzecz powoda odsetek w wysokości jak dla zobowiązań podatkowych. Termin płatności w wekslu został oznaczony zgodnie z deklaracją, na dzień 25 sierpnia 2014 r., co uzasadnia zasądzenie odsetek od następnego dnia. Odsetki w kwocie przekraczającej odsetki ustawowe, a od dnia 1 stycznia 2016 r. odsetki ustawowe za opóźnienie zostały oddalone w pkt II wyroku.

Odnośnie 3 z ww. punktów wskazać należy że pozwany w sprzeciwie wskazał, zarzuty ze stosunku podstawowego. To pozwanego obciążał ciężar dowodu zarzutów ze stosunku podstawowego (art. 6 kc).

Na gruncie niniejszej sprawy należy wyróżnić trzy stosunki prawne (wyrok z uzasadnieniem Sądu Najwyższego dnia 10 lutego 2010 r., V CSK 233/09):

1)  pomiędzy (...) SA a Przedsiębiorstwo (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w S. – umowa zlecenia gwarancji ubezpieczeniowej,

2)  pomiędzy Przedsiębiorstwo (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w S. a Gminą M. S.– umowa o świadczenie usług inżyniera kontraktu – tzw. stosunek podstawowy dla stosunku gwarancji ubezpieczeniowej.

3)  pomiędzy (...) SA a Gminą M. S. – stosunek prawny gwarancji ubezpieczeniowej. Stronami tego stosunku są gwarant – ubezpieczyciel oraz beneficjent gwarancji, tj. wierzyciel ze stosunku podstawowego, opisanego w pkt 2.

Czym innym jest pojęcie stosunku podstawowego dla umowy gwarancji ubezpieczeniowej, a czym innym jest pojęcie stosunku podstawowego dla zobowiązania wekslowego. Pomimo tożsamości pojęć w istocie na gruncie niniejszej sprawy chodzi o dwa odmienne stosunku prawne.

Dla zobowiązania wekslowego (wynikającego z treści weksla załączonego do pozwu) stosunek podstawowy to stosunek z pkt 1), a dla umowy gwarancji ubezpieczeniowej stosunek podstawowy to stosunek z pkt 2). Upoważnienie do wystawienia weksla wynika bowiem z § 5 umowy generalnej z dnia 17 stycznia 2008 r.

Umowa gwarancji może mieć charakter abstrakcyjny lub kauzalny. Na gruncie niniejszej sprawy użycie takich pojęć jak „ charakter nieodwołalny” i „bezwarunkowy”, „na pisemne wezwanie” świadczy o tym, że umowie nadano cechy zobowiązania abstrakcyjnego.

Pozwany nie podnosił zarzutów ze stosunku pomiędzy (...) SA a Przedsiębiorstwo (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w S. – stosunku zlecenia gwarancji ubezpieczeniowej, a powód wykazała, że ewentualne zarzuty były niezasadne, albowiem Gmina wypełniła warunki opisane w pkt 6 gwarancji ubezpieczeniowej. Te zarzuty były zarzutami ze stosunku podstawnego dla zobowiązania wekslowego i mogły mieć wpływ na rozstrzygnięcie w sprawie. Weksel bowiem zabezpieczał należność (...) SA wobec Przedsiębiorstwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. wynikającą, że stosunku zlecenia gwarancji ubezpieczeniowej. Wprawdzie pierwotnie (...) SA odmówiła wypłaty odszkodowania, ale sprawa ta została ostatecznie rozstrzygnięta na drodze sądowej w drodze ugody. (...) SA uznała ostatecznie argumenty Gminy. Nadmienić należy, że przepisy kodeksu cywilnego nie zakazują zawarcia ugody w całości zgodnej z twierdzeniami pozwu. W ocenie sądu pierwotna odmowa wypłaty odszkodowania nie była uzasadniona. Pozwany w niniejszej sprawie kwestionuje tą ugodę ale, jednocześnie nie podaje z jakiego dokładnie powodu wynikającego ze stosunku gwarancji ubezpieczeniowej (...) SA nie powinna tej ugody zawrzeć. Jako jedyny argument przeciwko tej ugodzie są zarzuty ze stosunku podstawowego dla stosunku gwarancji ubezpieczeniowej (który nie jest tożsamy, o czym była mowa wyżej ze stosunkiem podstawowym dla zobowiązania wekslowego).

Pozwany mianowicie powoływał się na stosunek prawny Przedsiębiorstwo (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w S. a Gminą M. S. – umowa o świadczenie usług inżyniera kontraktu.

Umowa ta nie stanowiła stosunku podstawowego dla zobowiązania wekslowego i zarzuty z niej wynikające nie mogły stanowić zarzutu dla powództwa opartego na wekslu. W tym stanie rzeczy fakt, że w postępowaniu pojednawczym o sygn. akt III Co 193/14 nie doszło do ugody nie ma żadnego wpływu na rozstrzygnięcie w sprawie. Ponadto zarzutów ze stosunku podstawowego dla gwarancji ubezpieczeniowej (wyszczególnionego powyżej w pkt 2) nie można podnosić w stosunku do zobowiązania zlecenia udzielenia gwarancji ubezpieczeniowej (wyszczególnionego powyżej w pkt 1). Zarzuty ze stosunku podstawowego można powoływać jedynie wobec stosunku gwarancji ubezpieczeniowej, i tylko wówczas gdy była ona skonstruowana jako stosunek kauzalny, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca. Na gruncie niniejszej sprawy stosunek gwarancji ubezpieczeniowej został przez strony określony jako abstrakcyjny, co uniemożliwia powoływanie się na zarzuty z innego stosunku prawnego.

Ponadto wskazać na marginesie należy, że przyjęcie tezy przeciwnej (tj. że pozwany powołując zarzuty ze stosunku pomiędzy nim a gminą mógł kwestionować zobowiązanie z weksla), nie zmienia rozstrzygnięcia w sprawie. Zeznania świadków oceniających, że usługa inżyniera kontraktu była świadczona prawidłowo są oceną, która nie może wpływać na obiektywną ocenę czy tak było. Pozwany chcą przełamać domniemanie wynikające z wypełnienia weksla powinien naprowadzić szerszy materiał dowodowy wykazujący jak przebiegała inwestycja i jak on na te inwestycji wypełniał swoje zadanie. Tego nie uczyniła. Przesłuchani świadkowie, tj. K. P. (2), J. P. i L. S., G. D. nie mieli szczegółowej wiedzy na okoliczność jak przebiegało wykonanie umowy inżyniera kontraktu i co było przyczyną odstąpienia od umowy. Wskazać należy, że wobec tego, że powód dochodzi należności z weksla cały ciężar dowodu przeciwnego spoczywał na pozwanym. Pozwany temu ciężarowi nie sprostał. Również świadek M. K. choć jego zeznanie jest najszersze mówi o: „błędach w dokumentacji projektowej”, ale nie podaje dokładnie o jakie błędy chodziło. Podaje, ze inżynier miał zweryfikować 30 kosztorysów, w większości podlegające weryfikacji przez Pana P.. Również na tym stopniu szczegółowości zeznania się kończą. Nie wiadomo, o jakie dokładnie kosztorysy chodzi z jakich dat, za jakie konkretnie prace. Podobnie „roboty dodatkowe” nie zostały przez świadka doprecyzowane. Pozwany nie sprostał ciężarowi dowodu, wobec czego wskazać należy, że Sąd w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy nie jest w stanie stwierdzić, czy decyzja Pani B. była podyktowana jak zeznał świadek M. K. okolicznościami subiektywnymi czy też obiektywnymi, a wynikającymi z faktu, że zastrzeżenia świadka na naradach nie były jednak trafne.

Odnosząc się do pozostałych zarzutów wskazać należy, że pozwana nie wykazała błędnej daty wskazanej w umowie gwarancji (pkt 5 odpowiedzi na pozew). Polisa (k. 15) została podpisana przez obie strony, a jej treści wpisano „30 grudnia 2012 r.” Przy czym przyjęcie, że gwarancja obowiązywała do 30 listopada 2012 r. nie zmienia rozstrzygnięcia w sprawie, skoro oświadczenie o odstąpieniu od umowy było wcześniejsze, tj. z dnia 21 września 2012 r. (k. 79).

Weksel został przedstawiony do zapłaty pozwanej (art. 38 ust 1. w zw. z art. 103 ust. 1 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe). W piśmie z dnia 1 sierpnia 2014 r. dokładnie opisano sposób wypełnienia weksla. Pozwany miał możliwość zapoznania się z oryginałem weksla. Wymogu przedstawienia weksla do zapłaty nie łączy się z koniecznością jego fizycznego okazania „do oczu” dłużnikowi. Pismo z dnia 1 sierpnia 2014 r. zawierało informację o możliwych formach kontaktu. Podano numer telefonu, faks, adres, e’mail. Tym samym weksel został przedstawiony do wykupienia.

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie dokumentów. Sąd dał im wiarę. Dokumenty nie były kwestionowane. Sąd dał wiarę przesłuchanym świadkom. Czym innym jest natomiast kwestia, jakie okoliczności faktyczne mogłyby być treścią tych zeznań wykazane. Świadkowie nie mieli szczegółowej wiedzy a ich zeznania w zasadzie ograniczały się do ogólnych ocen sposobu wykonania umowy przez inżyniera kontaktu. Sąd dał wiarę M. K., że w jego przekonaniu odstąpienie od umowy przez gminę wynikało z przyczyn subiektywnych o których świadek zeznał, niemniej czy tak było rzeczywiście z uwagi na niewystarczający materiał dowodowy Sąd nie był w stanie dokonać ustaleń faktycznych. Samo subiektywne przekonanie jednego ze świadków nie jest w tym zakresie wystarczające.

W tym miejscu (choć zastrzec należy, że strona pozwana nie wnosiła zastrzeżeń do protokołu w trybie art. 162 kpc, że częściowo wnioski dowodowe pozwanego zostały pominięte z uwagi na niedostosowanie się w zakreślonym terminie do wezwań Sądu. Ponadto wnioski o przesłuchanie świadków A. F., A. G. i A. B. zostały pominięte jako spóźnione. Ich dopuszczenie wymagałoby odroczenia rozprawy a więc opóźniłoby jej rozpoznanie, zwłaszcza, że pozwany nie wskazał adresów tych świadków. Pismo z k. 194-195 należy traktować łącznie. Pozwany na rozprawie cofnął wniosek z pkt 6 pisma dokonując na nim adnotacji (k. 195).

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w pkt I, II wyroku.

W pkt III wyroku Sąd orzekł na podstawie art. 100 kpc. Powód wygrał sprawę niemal w całości. Uległ jedynie co do rodzaju odsetek i nieznacznie co do kwoty należności głównej, wobec czego Sąd włożył na pozwanego obowiązek zwrotu wszystkich kosztów procesu poniesionych przez powoda, a więc opłaty od pozwu, opłaty kancelaryjnej w kwocie 17 zł oraz wynagrodzenia pełnomocnika procesowego w stawce minimalnej.

SSR (...)

Sygn. akt XI GC 1402/16, dnia 28 kwietnia 2017 r.

Zarządzenia:

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

SSR (...)