Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 stycznia 2020 roku

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie, Wydział XI Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Mariusz Zawicki

Protokolant: Angelika Sykut

po rozpoznaniu w dniu 30 stycznia 2020 roku w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa F. S. i M. R.

przeciwko (...) spółka akcyjna w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego na rzecz powodów solidarnie kwotę 12.252 (dwanaście tysięcy dwieście pięćdziesiąt dwa) złotych i 60 (sześćdziesiąt) groszy z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 13 maja 2018 roku;

2.  zwraca powodom solidarnie od Skarbu Państw –Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie kwotę 1.000 (jeden tysiąc) złotych tytułem nadpłaconej zaliczki;

3.  zwraca pozwanemu od Skarbu Państw –Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie kwotę 298 (dwieście dziewięćdziesiąt osiem) złotych 20 (dwadzieścia) groszy tytułem nadpłaconej zaliczki;

4.  zasądza od pozwanego na rzecz powodów solidarnie kwotę 2.567 (dwa tysiące pięćset sześćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygnatura akt XI GC 1135/19

Sprawa rozpoznana w postępowaniu zwykłym

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 22 sierpnia 2018 roku powód F. S. i M. R. złożyli przeciwko pozwanej (...) spółka akcyjna w W. o zapłatę kwoty 5.100 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 13 maja 2018 roku do dnia zapłaty oraz kosztami procesu.

W uzasadnieniu wskazano, że doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzony został pojazd, stanowiący własność M. B.. Sprawca szkody posiadał polisę obowiązkowego ubezpieczenia OC wykupioną w (...) spółka akcyjna w W.. W związku z niemożliwością korzystania przez poszkodowanego z uszkodzonego pojazdu poszkodowany zawarł z powodami umowę najmu pojazdu zastępczego.

W sprawie wydano nakaz zapłaty (karta 77).

Pozwana wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty (karta 82) zaskarżając go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwana wskazała, iż kwestionuje należność objętą pozwem co do wysokości. Zakwestionowała oraz dzienną stawkę najmu i okres najmu.

Powodowie pismem z dnia 5 grudnia 2019 roku rozszerzyli powództwo o kwotę 7.152,60 zł, wnosząc tym samym o zasądzenie kwoty 12.252,60 zł tytułem roszczenia głównego wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 13 maja 2018 roku do dnia zapłaty i kosztami postępowania.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 20 listopada 2017 roku doszło do kolizji w miejscowości B. w Niemczech, w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki V. (...) o nr rejestracyjnym (...) należący do M. B.. Sprawcą kolizji był J. M. poruszający się pojazdem D. (...) o nr rejestracyjnym (...). Sprawca posiadał polisę obowiązkowego ubezpieczenia OC wykupioną w (...) spółka akcyjna w W..

W dniu 24 listopada 2017 roku drogą elektroniczną powodowie zgłosili w imieniu poszkodowanego szkodę.

Do zdarzenia kolizyjnego doszło w ten sposób, że kierujący D. (...) w poślizg i zjechał na przeciwległy pas ruchu, gdzie zderzył się czołowo z kierującym V. (...). Na miejscu zdarzeniu interweniowała Policja z P.. Poszkodowanego i sprawcę odwieziono do szpitala, zaś pojazd V. (...) został odholowany na parking strzeżony na polecenie Policji.

Niesporne.

W dniu 27 listopada 2017 roku pozwana poinformowała B. B. o możliwości wynajmu pojazdu zastępczego za pośrednictwem wypożyczalni współpracującej.

W związku z niemożnością korzystania przez poszkodowanego z uszkodzonego pojazdu, poszkodowany zawarł w dniu 28 listopada 2017 roku z powodami umowę najmu pojazdu zastępczego. Wynajęty został pojazd N. o nr rejestracyjnym (...). Strony ustaliły dobową stawkę na kwotę 250 zł netto.

Najem trwał 71 dni, zakończył się w dniu 6 lutego 2018 roku. Z tytułu najmu wystawiono fakturę VAT na kwotę 21.832,50 zł brutto, przyjmując, że kwota ta stanowi iloczyn 71 dni najmu przy stawce 250 zł netto powiększonej o podatek VAT w kwocie 4.082,50 zł.

Dowód:

- umowa najmu, k. 12;

- potwierdzenie zwrotu pojazdu, k. 13;

- faktura VAT nr (...), k. 14;

- pismo informacyjne, k. 99;

Poszkodowany w chwili zdarzenia nie miał innych pojazdów i nie miał możliwości nieodpłatnego korzystania z innych pojazdów. Z uszkodzonego pojazdu poszkodowany korzystał codziennie. Ostatecznie szkodę rozliczono jako szkodę całkowitą. Poszkodowany nie otrzymał od pozwanego zakładu ubezpieczeń propozycji najmu pojazdu zastępczego. M. B. skorzystał z oferty powodów, ponieważ była mu znana stawka oraz informacja, że rozliczenie następuje bezgotówkowo. Nie posiadał środków na zakup nowego pojazdu. Nowy samochód kupił dopiero po wypłacie odszkodowania. W okresie od zwrotu pojazdu zastępczego do dnia zakupu nowego - samochód był niezbędny zarówno jemu, jak i jego żonie. Informował powodów, że mieszka w Niemczech i że zależy mu na pojeździe klasy porównywalnej do klasy pojazdu uszkodzonego.

Dowód:

- oświadczenia poszkodowanego, k. 10-11;

- zeznania świadka M. B., k. 219-219v;

W dniu 15 grudnia 2017 roku zakład ubezpieczeń sporządził wycenę i kalkulację wraz z informacją o wystąpieniu szkody całkowitej w pojeździe. Pismem z dnia 19 grudnia 2019 roku pozwana poinformowała, że nie jest jeszcze możliwe przyjęcie odpowiedzialnością za szkodę z dnia 20 listopada 2017 roku.

Decyzją z dnia 25 stycznia 2018 roku pozwana przyznała odszkodowanie w łącznej kwocie 12.698,21 zł, na którą składało się odszkodowanie tytułem szkody całkowitej w kwocie 10.600 zł oraz w kwocie 2.098,21 zł tytułem zwrotu kosztów holowania i parkingu. Odszkodowanie wypłacono w dniu 29 stycznia 2018 roku.

Szkodę całkowitą wyliczono na podstawie różnicy między wartością pojazdu przed zdarzeniem (11.200 zł), a jego wartością po zdarzeniu (600 zł).

Dowód:

- akta szkody znajdujące się na płycie CD, k. 97;

- wycena z dnia 15 grudnia 2017 roku, k. 34-37;

- informacja o wysokości szkody, k. 38;

- kalkulacja, k. 39-52;

- pismo z dnia 19 grudnia 2017 roku, k. 53-54;

- decyzja pozwanej z dnia 25 stycznia 2018 roku, k. 16-17;

- wycenia z dnia 8 stycznia 2018 roku, k. 18-22;

- potwierdzenie przelewu, k. 15;

Ubezpieczyciel, w toku postępowania likwidacyjnego wypłacił wynajmującym pojazd, z tytułu najmu pojazdu zastępczego kwotę 5.400 złotych. Ubezpieczyciel uznał za zasadny okres najmu 45 dni (od dnia wynajęcia pojazdu zastępczego do dnia zbycia pojazdu uszkodzonego) przy stawce dziennej 120 zł brutto za dobę.

Dowód:

- decyzja z dnia 12 kwietnia 2018 roku, k. 69;

Wynajmujący wzywał ubezpieczyciela do zapłaty pismem z dnia 11 maja 2018 roku.

Dowód:

- wezwanie z potwierdzeniem nadania, k. 70-73;

W odpowiedzi na odwołanie, zakład ubezpieczeń uznał zastrzeżenia związane z czasem najmu pojazdu zastępczego za częściowo zasadne. Uznano dodatkowo 13 dni – od dnia wydania decyzji o wypłacie odszkodowania z dnia 25 stycznia 2018 roku – łącznie 58 dni. Podtrzymał decyzję w zakresie stawki dobowej. W konsekwencji pozwany zakład ubezpieczeń przyznał na rzecz powodów odszkodowanie z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego w łącznej kwocie 6.960 zł.

Dowód:

- odpowiedź z dnia 6 czerwca 2018 roku, k. 74-75;

M. B. zawarł z powodami umowę cesji wierzytelności prawa dochodzenia odszkodowania z tytułu kosztów najmu pojazdu zastępczego.

Dowód:

- umowa cesji, k. 76.

Pojazd wynajmowany – N. należał do klasy C (niższa-średnia) i był o klasę niższy od pojazdu uszkodzonego - V. (...) (średnia).

Stawki za dobę najmu pojazdu zastępczego odpowiadającemu klasie pojazdowi uszkodzonemu i na rynku lokalnym w czasie zaistnienia szkody, przy rozliczeniu bezgotówkowym, przy uwzględnieniu pełnego ubezpieczenia, w opcji bez limitu kilometrów i ze zniesionym udziałem własnym w szkodach, możliwością wyjazdu poza granice kraju, zawierały się w przedziale: 170-260 zł netto (209,10-319,80 zł brutto), średnio 216,43 zł netto (266,21 zł brutto). Przy rozliczeniu gotówkowym zaś 140-220 zł netto (172,20-270,60 zł brutto) średnio 183,43 zł netto (225,62 zł brutto).

Stawki za dobę najmu pojazdu zastępczego odpowiadającemu klasie pojazdu wynajętego i na rynku lokalnym w czasie zaistnienia szkody, przy rozliczeniu bezgotówkowym, przy uwzględnieniu pełnego ubezpieczenia, w opcji bez limitu kilometrów i ze zniesionym udziałem własnym w szkodach, możliwością wyjazdu poza granice kraju, zawierały się w przedziale: 155-220 zł netto (190,68-270,60 zł brutto), średnio 190 zł netto (233,70 zł brutto). Przy rozliczeniu gotówkowym zaś 130-185 zł netto (159,50-227,55 zł brutto), średnio 159,14 zł netto (195,74 zł brutto).

Po dokonaniu analizy stawek odpowiadających pojazdowi uszkodzonemu i wynajmowanemu, w realiach wolnego rynku nie było możliwości wynajmu tego typu pojazdu za kwotę 120 zł brutto/doba.

Dowód:

- opinia biegłego k. 228-235.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest uzasadnione.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 Rozporządzenia (WE) nr 864/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r. dotyczącego prawa właściwego dla zobowiązań pozaumownych (R. II) prawem właściwym dla zobowiązania pozaumownego wynikającego z czynu niedozwolonego jest prawo państwa, w którym powstaje szkoda. Jeżeli do zdarzenia kolizyjnego doszło w Niemczech, podstawą rozstrzygnięcia będzie zatem prawo niemieckie. W związku z tym, że do przedmiotowego wypadku doszło w miejscowości B. w Niemczech, podstawy odpowiedzialności pozwanej za jego skutki należy upatrywać w przepisach prawa niemieckiego, w których odpowiedzialność cywilna za wypadki samochodowe uregulowana jest przepisami § 7 - § 20 ustawy o ruchu drogowym (StVG) z dnia 19 grudnia 1952 roku. Stosownie do § 7 tej ustawy odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez ruch pojazdu mechanicznego ponosi posiadacz pojazdu, jeżeli podczas eksploatacji pojazdu zostanie zabita osoba, bądź dojdzie do uszkodzenia ciała, zdrowia lub rzeczy. W niniejszej sprawie doszło do szkody całkowitej na pojeździe. Poszkodowany stosownie do § 249 ust. 2 (...), w razie wyrządzenia szkody w mieniu lub na osobie może żądać odszkodowania pieniężnego. W przypadku wystąpienia szkody całkowitej poszkodowany może żądać na tej podstawie zarówno odszkodowania od ubezpieczyciela sprawcy, jak i na zasadzie integralności wystąpić z roszczeniem o rekompensatę kosztów naprawy do wysokości 130% wartości pojazdu przed szkodą. W przypadku dokonanej cesji, zgodnie z § 116 I (...) pośrednio poszkodowany zajmuje pozycję bezpośrednio poszkodowanego. Poszkodowany i powodowie F. S. i M. R. zawarli umowę cesji wierzytelności. Ważność cesji na gruncie niniejszej sprawy nie była kwestionowana.

W rozpoznawanej sprawie poza sporem pozostawało, iż pozwany był ubezpieczycielem sprawcy szkody powoda powstałej w wyniku wypadku, który miał miejsce na terenie Niemiec w dniu 20 listopada 2017 roku. Na podstawie Artykułu 11 ust. 1 lit b Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego I Rady (UE) Nr (...) z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.U. L 351 z 20 grudnia 2012 roku) powodowie, jako uposażeni z tytułu ubezpieczenia, mogli wytoczyć przedmiotowe powództwo przeciwko ubezpieczycielowi w zakresie odpowiedzialności cywilnej przed sądem w Polsce (w Państwie Członkowskim, w którym ma miejsce zamieszkania). Zaś zgodnie z Artykułem 11 ust. 2 ww. Rozporządzenia, jeżeli ubezpieczyciel nie ma miejsca zamieszkania na terytorium państwa członkowskiego, ale posiada filię, agencję lub inny oddział w państwie członkowskim, to w sporach wynikających z ich działalności jest traktowany tak, jak gdyby miał miejsce zamieszkania na terytorium tego państwa członkowskiego.

Również poza sporem pozostawał obowiązek wypłaty odszkodowania w związku z najmem pojazdu zastępczego. W niniejszej sprawie powodowie dochodzą kwoty odszkodowania tytułem kosztów najmu pojazdu zastępczego, pomniejszonych o kwotę dotychczas wypłaconego odszkodowania i z uwzględnieniem rozszerzonego pismem z dnia 5 grudnia 2019 roku powództwa. Pozwana nie kwestionowała okoliczności, iż co do zasady obciąża ją odpowiedzialność z tytułu kosztów likwidacji szkody oraz zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego. W toku postępowania likwidacyjnego przyznała z tego tytułu kwotę 6.960 zł. Istotą sporu okazała się jedynie wysokość stawki dziennej i okres zasadnego najmu.

W spornym zakresie Sąd w całości oparł się na dokumentach przedłożonych przez strony, a także - opinii biegłego, nie kwestionowanej przez strony.

Nie sposób zgodzić się z zarzutem pozwanej, jakoby przyjęta przez powoda w umowie stawka dobowa najmu wynosząca 130 zł netto/doba była stawką zawyżoną. Z opinii biegłego wynika, że wymieniona kwota jest znacznie niższa aniżeli średnia stawka najmu pojazdu odpowiadającego klasie pojazdowi uszkodzonemu jak i wynajętemu bez względu na długość najmu, czy sposób rozliczenia i odpowiadające warunki (pełne ubezpieczenie, brak udziału własnego w szkodzie i możliwość wyjazdu za granicę). Biegły wprost wskazał, iż na rynku lokalnym, w okresie wystąpienia szkody - nie było możliwości wynajmu pojazdu zastępczego za kwotę 120 zł brutto/doba.

Stawki za dobę najmu pojazdu zastępczego odpowiadającemu klasie pojazdowi uszkodzonemu, na której zależało poszkodowanemu i na rynku (...) w czasie zaistnienia szkody, przy uwzględnieniu pełnego ubezpieczenia, w opcji bez limitu kilometrów i ze zniesionym udziałem własnym w szkodach, możliwością wyjazdu poza granice kraju, zawierały się w przedziale: 170-260 zł netto (209,10-319,80 zł brutto), średnio 216,43 zł netto (266,21 zł brutto). Przy rozliczeniu gotówkowym zaś 140-220 zł netto (172,20-270,60 zł brutto).

Powodowie pismem z dnia 5 grudnia 2019 roku rozszerzyli powództwo o kwotę 7.152,60 zł przyjmując stawkę wskazaną przez biegłego – 220 zł netto (270,60 zł brutto), podkreślając, że w stanie faktycznym niniejszej sprawy uzasadniona wartość najmu zastępczego wyniosła łącznie 19.212,60 zł brutto (220 zł netto przez 71 dni + VAT). W kontekście powyższego należało ustalić, że stawka wskazana w opinii biegłego jest zasadna.

Biegły w sporządzonej opinii jednoznacznie wskazał, iż w okresie zawarcia umowy najmu zastosowana przez powoda stawka stanowiła stawkę znacznie niższą od stawki rynkowej.

Opinia w sprawie wydana przez biegłego sądowego R. S. była spójna, logiczna i wyczerpująca, a metodologia przyjęta przez biegłego nie może budzić zastrzeżeń, dlatego Sąd uznał opinię za w pełni wiarygodną.

Co do okresu najmu, zauważyć należy nielojalne zachowanie po stronie ubezpieczyciela. Z jednej stronie zarzuca on powodom i poszkodowanemu naruszenie zasady minimalizacji szkody, z drugiej zaś strony przyznaje, że najem trwać powinien 58 dni – wskazując, że już w dniu 12 grudnia 2017 roku poszkodowany miał wiedzę o wystąpieniu szkody całkowitej, zaś w dniu 18 grudnia pozwana wskazała mu kupca na wrak pojazdu. Po wtóre podnosi zarzuty opieszałości po stronie poszkodowanego z zagospodarowaniem wraku pojazdu, zupełnie pomijając fakt, że poszkodowany nie musi skorzystać z oferty kupna wraku przez podmiot wskazany przez ubezpieczyciela. W doktrynie wskazuje się na zasadność okresu uwzględniającego 7-14 dni jako czasu na namysł i podjęcie decyzji zmierzających do sprzedaży wraku. Co więcej, w dniu 25 stycznia 2018 roku przyznano odszkodowanie, jednak wypłacono je dopiero w dniu 29 stycznia 2018 roku, w związku z czym, na wezwanie powodów, poszkodowany niezwłocznie zdał pojazd zastępczy powodom w dniu 6 lutego 2018 roku – jednak na czas od daty zdania pojazdu zastępczego do czasu zakupu nowego, odpowiadającego poszkodowanemu pojazdu minęło jeszcze kilka miesięcy. Poszkodowany podołał w tym zakresie obowiązkowi minimalizacji szkody, nie generując dodatkowych kosztów najmu – niemniej w dacie 29 stycznia2018 roku nie posiadał on pojazdu. Co więcej, pozwana wskazała w sprzeciwie (k. 83), że przekazała poszkodowanemu M. B. informację o możliwości zorganizowania najmu zastępczego w sieci wypożyczalni współpracujących. Jednak poszkodowany nigdy takiej informacji nie otrzymał. W dniu 27 listopada 2017 roku pozwana poinformowała jedynie B. B. (k. 99). Pozwana nie wykazała ponadto, że była w stanie taki pojazd faktycznie po szkodzie wynająć. Sądowi z urzędu wiadome jest, że o ile w ogóle ubezpieczyciel może wynająć pojazd zastępczy, to wiąże się to z długim oczekiwaniem na ten pojazd. Ponadto z urzędu jest sądowi wiadome, że oferty najmu zawierają dodatkowe ukryte koszty, które ostatecznie ponieść musi poszkodowany. W niniejszej sprawie znaczenie ma fakt wypłaty odszkodowania ta bowiem data zwalnia pozwanego z odpowiedzialności za szkodę. Wypłata środków nastąpiła w dniu 29 stycznia 2018 roku i od tej daty zasadnym jest uwzględnienie 14 dni na podjęcie decyzji odnośnie dalszego postępowania z wrakiem pojazdu. Zasadny najem mógł trwać więc do dnia 14 lutego 2018 roku, jednak zakończył się wcześniej – w dniu 6 lutego 2018 roku. Sąd nie odnalazł żadnych innych konstruktywnych zarzutów po stronie pozwanej w zakresie nieuzasadnionego okresu najmu. O ile zatem pozwana kwestionuje okres najmu, to jednocześnie nie wskazuje z jakich dokładnie względów. Dodatkowo z treści sprzeciwu wynika, że to sąd powinien zbadać długość okresu najmu. Pozwana tym samym narusza zasady właściwego przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego.

Wysokość odszkodowania powinna być pochodną szkody ustalonej stosownie do art. 361 k.c. Jeśli więc biegły w toku postepowania wskazuje, że stawka przyjęta w umowie najmu przez powoda jest nawet niższa od akceptowalnej stawki na rynku lokalnym w danym okresie, to brak jest podstaw w ocenie Sądu do kwestionowania wskazanej stawki, czy uznania jej za niezasadną. Nie ma również podstaw, by odmawiać powodom skorzystania ze średniej stawki wyliczonej przez biegłego w jego opinii.

Skoro zatem zasadny czas najmu to 71 dni przy stawce 220 zł netto (270,60 zł brutto) powodowie mogli dochodzić i dochodzili kwoty stanowiącej równicę między kwotą ze spornej faktury a otrzymaną od ubezpieczyciela (19.212,60 zł – 6,960 zł = 12,252,60 zł), o czym orzeczono w punkcie pierwszym wyroku.

W punkcie drugim, Sąd zwrócił powodom nadpłaconą zaliczkę (art. 80 i art. 84 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych) w kwocie 1.000 zł

Wynagrodzenie dla biegłego za sporządzoną w sprawie opinię wyniosło 701,80 zł, z związku z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy i wpłaconą przez pozwaną zaliczką w kwocie 1.000 zł – należało zwrócić pozwanej kwotę 298,20 zł tytułem niewykorzystanej zaliczki.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu (punkt trzeci)znajduje postawę prawną w art. 108 § 1 zdanie pierwsze k.p.c. w związku z art. 98 § 1 k.p.c., który stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na poniesione przez powodów koszty w kwocie 2.567 zł złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika zawodowego w kwocie 1800 zł, wraz z opłatą od pozwu 255 zł oraz opłatą od rozszerzonego powództwa w kwocie 495 zł, opłata od pełnomocnictwa 17 zł.

W tym stanie rzeczy orzeczono, jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...) O. J.

3.  (...)

(...)

4. (...)