Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Powód J. L. wniósł przeciwko pozwanemu M. R. o zapłatę kwoty 23 610,08 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w transakcjach handlowych oraz kwoty 16 671,43 zł tytułem kosztów odzyskiwania należności, wraz z kosztami procesu według norm przepisanych.

Pismami z dnia 23 listopada 2020 r., 3 marca 2021r., i z dnia 28 kwietnia 2021r. powód zmodyfikował powództwo wnosząc ostatecznie o zapłatę 18094,92 zł tytułem skapitalizowanych odsetek i 15507,38 zł tytułem rekompensaty za koszty odzyskania należności.

W odpowiedzi na pozew, pozwany wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. W odpowiedzi na pozew, pozwany zakwestionował roszczenie co do zasady jak i wysokości wskazując na brak opóźnień w zapłacie faktur VAT.

W toku postępowania strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwany M. R. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) dokonywał zawierał z powodem J. L. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...), umowy dostaw elementów bram, części i akcesoriów z tym związanych. Strony łączyła wieloletnia współpraca.

Z tytułu dokonanych zakupów, powód obciążał pozwanego szeregiem faktur VAT. Pozwany początkowo regulował płatności w terminie, jednakże w związku z trwającą współpracą dochodziło do opóźnień i braków płatności. Powód ustalał samodzielnie terminy zapłaty, a ciągu kilku lat współpracy wynosiły one od 3 do 14 dni.

Częściowo bezsporne, a nadto dowód:

- faktury Vat, k. 20-129,

- zeznania pozwanego, k. 429-430,

- zeznania powoda k. 404-406.

Z tytułu dokonanych przez pozwanego zakupów, powód obciążył go fakturami VAT co obrazuje poniższa tabele:

06.06.2018	16/S/06/18/FV	(...),95	13.06.2018
26.06.2018	135/S/06/18/FV	(...),58	03.07.2018
02.07.2018	6/S/07/18/FV	(...),02	09.07.2018
04.07.2018	21/S/07/18/FV	(...),32	11.07.2018
23.07.2018	119/S/07/18/FV	(...),24	30.07.2018
08.08.2018	49/S/08/18/FV	(...),95	15.08.2018
14.08.2018	81/S/08/18/FV	(...),13	21.08.2018
16.08.2018	92/S/08/18/FV	(...),66	23.08.2018
03.09.2018	4/S/09/18/FV	(...),11	10.09.2018
04.09.2018	7/S/09/18/FV	(...),91	11.09.2018
27.09.2018	167/S/09/18/FV	(...),18	04.10.2018
28.09.2018	182/S/09/18/FV	(...),83	05.10.2018
30.10.2018	222/S/10/18/FV	(...),02	06.11.2018
06.11.2018	15/S/11/18/FV	(...),53	13.11.2018
19.11.2018	116/S/11/18/FV	(...),18	27.11.2018
23.11.2018	153/S/11/18/FV	(...),19	30.11.2018
27.11.2018	166/S/11/18/FV	(...),21	04.12.2018
28.11.2018	184/S/11/18/FV	(...),23	05.12.2018
28.11.2018	185/S/11/18/FV	246	05.12.2018
28.11.2018	186/S/11/18/FV	307,5	05.12.2018
11.12.2018	56/S/12/18/FV	(...),95	18.12.2018
14.12.2018	90/S/12/18/FV	(...),75	21.12.2018
19.12.2018	120/S/12/18/FV	(...),87	26.12.2018
19.12.2018	122/S/12/18/FV	(...),66	26.12.2018
20.12.2018	130/S/12/18/FV	542,8	27.12.2018
31.12.2018	178/S/12/18/FV	(...),04	14.01.2019
26.02.2019	79/S/02/19/FV	(...),39	05.03.2019
27.02.2019	90/S/02/19/FV	767,47	06.03.2019
08.03.2019	46/S/03/19/FV	(...),46	15.03.2019
22.03.2019	125/S/03/19/FV	(...),73	29.03.2019
25.03.2019	130/S/03/19/FV	(...),76	01.04.2019
27.03.2019	153/S/03/19/FV	(...),6	03.04.2019
29.03.2019	164/S/03/19/FV	(...),46	05.04.2019
16.04.2019	99/S/04/19/FV	(...),94	23.04.2019
18.04.2019	128/S/04/19/FV	(...),93	25.04.2019
30.04.2019	181/S/04/19/FV	(...),13	07.05.2019
31.05.2019	164/S/05/19/FV	(...),95	07.06.2019
03.06.2019	2/S/06/19/FV	(...),52	10.06.2019
03.06.2019	4/S/06/19/FV	(...),29	10.06.2019

Data wystawienia	Numer dokumentu	Wartość brutto dokumentu	Termin płatności
11.10.2017	70/S/10/17/FV	340,66	14.10.2017
13.10.2017	94/S/10/17/FV	(...),63	16.10.2017
18.10.2017	116/S/10/17/FV	(...),9	21.10.2017
23.10.2017	138/S/10/17/FV	(...),08	27.10.2017
02.11.2017	3/S/11/17/FV	427,43	05.11.2017
08.11.2017	36/S/11/17/FV	1220,16	11.11.2017
13.11.2017	68/S/11/17/FV	(...),79	16.11.2017
14.11.2017	70/S/11/17/FV	241,08	17.11.2017
17.11.2017	106/S/11/17/FV	1050,26	20.11.2017
22.11.2017	128/S/11/17/FV	(...),81	25.11.2017
23.11.2017	141/S/11/17/FV	(...),74	26.11.2017
30.11.2017	181/S/11/17/FV	(...),28	03.12.2017
01.12.2017	6/S/12/17/FV	(...),69	04.12.2017
04.12.2017	18/S/12/17/FV	(...),64	07.12.2017
07.12.2017	46/S/12/17/FV	(...),38	10.12.2017
07.12.2017	47/S/12/17/FV	(...),62	10.12.2017
11.12.2017	69/S/12/17/FV	(...),69	14.12.2017
12.12.2017	78/S/12/17/FV	(...),32	15.12.2017
13.12.2017	87/S/12/17/FV	(...),16	16.12.2017
15.12.2017	96/S/12/17/FV	(...),23	15.12.2017
15.12.2017	100/S/12/17/FV	(...),66	18.12.2017
20.12.2017	108/S/12/17/FV	553,5	23.12.2017
16.01.2018	3/S/01/18/FV	24,6	19.01.2018
14.02.2018	19/S/02/18/FV	123,62	17.02.2018
23.02.2018	41/S/02/18/FV	(...),55	26.02.2018
05.04.2018	17/S/04/18/FV	487,08	08.04.2018
23.04.2018	117/S/04/18/FV	977,85	30.04.2018
23.04.2018	122/S/04/18/FV	29,52	30.04.2018
10.05.2018	31/S/05/18/FV	(...),78	17.05.2018
10.05.2018	37/S/05/18/FV	(...),5	17.05.2018
28.05,2018	151 S/05/18/FV	(...),06	04.06.2018
30.05.2018	164/S/05/18/FV	(...),7	06.06.2018

16.07.2019	89/S/07/19/FV	(...),87	23.07.2019
16.07.2019	91/S/07/19/FV	(...),42	23.07.2019
22.08.2019	106/S/08/19/FV	(...),17	29.08.2019
29.08.2019	165/S/08/19/FV	(...),38	05.09.2019
26.09.2019	136/S/09/19/FV	(...),45	03.10.2019
27.09.2019	140/S/09/19/FV	(...),05	04.10.2019
03.10.2019	18/S/10/19/FV	(...),79	10.10.2019
09.10.2019	47/S/10/19/FV	(...),86	16.10.2019
10.10.2019	58/S/10/19/FV	(...),95	17.10.2019
10.10.2019	59/S/10/19/FV	439,37	17.10.2019
15.11.2019	74/S/11/19/FV	(...),01	22.11.2019
18.11.2019	79/S/11/19/FV	2360,89	25.11.2019
19.11.2019	85/S/11/19/FV	(...),58	26.11.2019
26.11.2019	128/S/11/19/FV	(...),79	03.12.2019
17.12.2019	94/S/12/19/FV	(...),84	24.12.2019
30.12.2019	120/S/12/19/FV	2070,41	06.01.2020
20.02,2020	44/S/02/20/FV	(...),67	27.02.2020
05.03.2020	16/S/03/20/FV	(...),97	12.03.2020
11.03.2020	37/S/03/20/FV	(...),48	18.03.2020
11.03.2020	38/S/03/20/FV	(...),57	18.03.2020
18.03.2020	62/S/03/20/FV	(...),63	25.03.2020
25.03.2020	86/S/03/20/FV	(...),65	08.04.2020
25.03.2020	88/S/03/20/FV	(...),06	08.04.2020
25.03.2020	89/S/03/20/FV	130,68	01.04.2020

Dowód:

- faktury VAT k. 20-129;

- potwierdzenia operacji k. 130-139;

- tabele k. 140-142;

- tabela kursów euro k. 143-172;

- płyta CD k. 364;

- zeznania J. L. k. 404-405, 407;

- zeznania M. R. k. 429v.-430v.

Powód doręczył pozwanemu za pośrednictwem wiadomości mailowych następujące 36 faktur VAT:

1.  - 70/S/10/17/FV,

2.  - 94/S/10/17/FV,

3.  - 116/S/10/17/FV,

4.  - 138/S/10/17/FV,

5.  - 3/S/11/14/FV,

6.  - 36/S/11/17/FV,

7.  - 68/S/11/17/FV,

8.  - 70/S/11/17/FV,

9.  - 106/S/11/17/FV,

10.  - 128/S/11/17/FV,

11.  - 141/S/11/17/FV,

12.  - 181/S/11/17/FV,

13.  - 6/S/12/17/FV,

14.  - 18/S/12/17/FV,

15.  - 46/S/12/17/FV,

16.  - 47/S/12/17/FV,

17.  - 69/S/12/17/FV,

18.  - 78/S/12/17/FV,

19.  - 87/S/12/17/FV,

20.  - 96/S/12/17/FV,

21.  - 100/S/12/17/FV,

22.  - 108/S/12/17/FV,

23.  - 3/S/01/18/FV,

24.  - 19/S/01/18/FV,

25.  - 41/S/01/18/FV,

26.  - 17/S/04/18/FV,

27.  - 117/S/04/18/FV,

28.  - 122/S/04/18/FV,

29.  - 31/S/05/18/FV,

30.  - 37/S/05/18/FV,

31.  - 151/S/05/18/FV,

32.  - 164/S/05/18/FV,

33.  - 49/S/08/18/FV,

34.  - 4/S/09/18/FV,

35.  - 120/S/12/18/FV,

36.  - 89/S/07/19/FV.

Dowód:

- wiadomości mailowe - płyta CD k. 364;

- zestawienie faktur k. 416-422.

Powód wystawiał pozwanemu również korekty zawyżonych faktur, w tym m.in. fakturę korektę nr 7/S/20/ (...), 5/S/17/ (...) oraz 46/S/19/ (...).

Bezsporne, a nadto dowód:

- faktura korekta, k. 384,

- zestawienie, k. 385-391.

W 2015r. powód uruchomił platformę internetową B2B, przez którą kontrahenci powoda – w tym pozwany – składali zamówienia. Platforma posiadała również funkcjonalność pozwalającą na wgląd do wystawianych przez powoda faktur Vat. W związku z funkcjonowaniem platformy występowały jednak problemy techniczne, tym samym pozwany nie miał za każdym razem możliwości wglądu do dokumentów finansowych wystawianych przez powoda. Nie był w stanie za każdym razem otworzyć zamieszonych faktur, otrzymywał sprzeczne ze sobą salda, faktury były niepełne, a niekiedy występowały trudności w zalogowaniu. W dniu 19 grudnia 2019 r. w związku z pracami serwisowymi zamknięto platformę B2B. Strony utrzymywały stały kontakt mailowy, również w kwestiach związanych z problemami dotyczącymi platformy. Powód nie był zobowiązany do doręczania faktur za pomocą platformy, a pozwany nie był zobowiązany do korzystania z nie w zakresie innym niż składanie zamówień.

Wiadomością e-mail z dnia 27 września 2019 r. powód, reprezentowany przez P. L., poinformował pozwanego o przekroczeniu limitu kupieckiego i wstrzymaniu wydawania dalszych towarów. Nadto poinformował, że powód nie pobiera żadnych odsetek od klientów za opóźnienia w zapłacie faktur czy długotrwałe magazynowanie. W odpowiedzi pozwany wskazał na dokonanie przelewu na kwotę 15 000 zł wnosząc o wydanie towaru.

Dowód:

- korespondencja e-mail k. 381-383, 393-402;

- faktura VAT k. 384;

- zestawienie faktur VAT obrotów k. 385-392;

- zeznania J. L. k. 404-405, 407;

- zeznania M. R. k. 429v.-430v.

Pozwany dokonywał wpłat na poczet swoich zobowiązań, które nie były przeznaczane na spłatę konkretnego długu wynikającego z oznaczonej faktury. Jego wpłaty nie zawsze pokrywały całości zobowiązań, lecz często stanowiły wpłaty częściowe.

Bezsporne, a nadto dowód:

- potwierdzenia operacji k. 130-139;

- zeznania J. L. k. 404-405, 407;

- zeznania M. R. k. 429v.-430v.

Pismem z dnia 21 sierpnia 2020 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 26 597,80 zł tytułem skapitalizowanych odsetek za opóźnienie oraz kwoty 7150 euro, tytułem łącznych kosztów odzyskiwania należności, w terminie 3 dni.

Dowód:

- pismo z dnia 21 sierpnia 2020 r. k. 173.

Dnia 5 marca 2021 r. powód wystawił na rzecz pozwanego notę odsetkową za okres od 2 października 2017 r. do dnia 5 marca 2021 r. na łączną kwotę 89 881,60 zł, przy czym łączna kwota zaległości wynosiła 73 096,60 zł, zaś kwota odsetek 16 785 zł.

Dowód:

- nota k. 204-207;

- wydruk kalkulatora odsetek k. 208-355.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Stan faktyczny sprawy ustalono na podstawie przedłożonych przez strony dowodów z dokumentów, których autentyczność nie była kwestionowana oraz na podstawie zeznań stron.

Powód żądał zapłaty skapitalizowanych odsetek oraz kosztów odzyskiwania należności z tytułu zawartych z pozwanym umów sprzedaży.

Stosownie do treści art. 535 k.c., przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Wydanie rzeczy przez sprzedającego oznacza przeniesienie jej posiadania, co z kolei prowadzi do przejścia na kupującego własności rzeczy na mocy art. 155 § 2 k.c. Stąd też wydanie towaru rozstrzyga o spełnieniu zobowiązania sprzedawcy i tym samym decyduje o wykonaniu przez niego umowy. Wykonanie zobowiązania z chwilą wydania towaru powoduje nabycie przez sprzedawcę z tą samą chwilą prawa do domagania się, aby kupujący spełnił swoje zobowiązanie wzajemne wynikające z treści art. 535 k.c., polegające na zapłacie ceny towaru.

Zgodnie z art. 481 §1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 Ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, jeżeli strony transakcji handlowej nie przewidziały w umowie terminu zapłaty, wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, po upływie 30 dni liczonych od dnia spełnienia przez niego świadczenia, do dnia zapłaty. W przypadku, o którym mowa w art. 9 ust. 1, upływ 30 dni liczony jest od dnia zakończenia badania.

Zgodnie zaś z art. 7 ww. ustawy w transakcjach handlowych - z wyłączeniem transakcji, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny - wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, chyba że strony uzgodniły wyższe odsetki, za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki: 1) wierzyciel spełnił swoje świadczenie; 2) wierzyciel nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie.

W sprawie niesporne było istnieje długoletniej współpracy handlowej stron, opóźnienie w płatności pozwanego, dokonywanie częściowych wpłat, wystawienie faktur korygujących. Spór dotyczył daty doręczenia faktur, umówionego terminu zapłaty, sposobu zaliczenia wpłat.

Zgodnie z treścią art. 6 kc powód dla wykazania roszczenia związanego z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych oraz rekompensaty, zobowiązany był wykazać po pierwsze jaki był termin zapłaty za poszczególne zobowiązania, po drugie czy i kiedy o terminie zapłaty dowiedział się pozwany, w tym kiedy zostały mu doręczone faktury, po trzecie kiedy powód dostarczył towar, po czwarte kiedy pozwany wykonał ciążące na nim zobowiązanie z poszczególnych faktur.

W zakresie pierwszego zobowiązania jak wynikało ze zgromadzone w sprawie materiału dowodowego w postaci przesłuchania stron i załączonych dokumentów – faktur vat i korespondencji mailowej, strony łączyła umowa dostawy towaru w postaci ogrodzeń, bram i innych materiałów. Pozwany składał powodowi zamówienia na wykonania określonych rodzajowo towarów, a powód je wykonywał oraz dostarczał pozwanemu. Umowa nie miała charakteru pisemnego – a co najmniej powód tego nie wykazał. Żaden z przedłożonych dowodów nie wykazał aby poza ceną i rodzajem zamówionych towarów strony umówiły się na termin zapłaty. Co prawda z przesłuchania powoda wynikało, że strony wiązały pisemne warunki handlowe, zmieniane każdego roku, które określały termin 7 albo 14 dni na zapłatę, jednakże powód nie przedłożył takiego dowodu. Co więcej nawet wśród dowodu pominiętych przez sąd na rozprawie w dniu 18 czerwca 2021r., jako spóźnionych, a czyścowo nie mających dla sprawy znaczenia, a wnioskowanych przez powoda (k. 409), nie znajdowały się rzekomo wiążące strony warunki handlowe. Co więcej na fakt, że nawet gdyby one rzeczywiście funkcjonowały, to z pozostałych dowodów w sprawie, a w szczególności faktur vat, wynikało, że terminy te było często odmienne od tych, na które wskazywał powód. Skoro warunki handlowe miały określać termin 7 lub 14 dni, a powód dla pozwanego w wielu fakturach określał termin 3-dniowy, a był również termin 10-dniowy, to oczywistym jest, że terminy określone w warunkach handlowych nie wiązały stron.

Konsekwencją takiego ustalenia była konieczność zastosowania w sprawie art. 6 ww. ustawy, a nie art. 7. Pierwszy z przepisów odnosił się bowiem właśnie do sytuacja gdy strony w umowie nie określiły terminy zapłaty. Jak bowiem przewiduje dyrektywą (...), zgodnie z którą ustanowiono art. 6 ww. ustawy, „wierzyciel powinien być uprawniony do odsetek za opóźnienia w płatnościach od dnia następującego po dacie płatności lub terminie płatności określonych w umowie, a w przypadku gdy data lub termin płatności nie zostały ustalone w umowie, aby wierzyciel był uprawniony do odsetek za opóźnienia w płatnościach po upływie, któregokolwiek z następujących terminów: 30 dni kalendarzowych od daty otrzymania przez dłużnika faktury lub równoważnego wezwania do zapłaty; 30 dni kalendarzowych od daty otrzymania towarów lub usług w przypadku, gdy data otrzymania faktury lub równoważnego wezwania do zapłaty nie jest pewna; 30 dni kalendarzowych od daty otrzymania towarów lub usług w przypadku, gdy dłużnik otrzyma fakturę lub równoważne wezwanie do zapłaty przed otrzymaniem towarów lub usług; w przypadku natomiast gdy procedura przyjęcia lub weryfikacji, za pomocą której ma zostać potwierdzona zgodność towarów lub usług z umową, przewidziana jest w ustawie lub w umowie i jeśli dłużnik otrzyma fakturę lub równoważne wezwanie do zapłaty przed datą takiego przyjęcia lub weryfikacji lub w dniu ich dokonywania, 30 dni kalendarzowych od tej daty (art. 3 ust. 3 dyrektywy (...)). W sytuacji natomiast gdy przewidziana jest procedura przyjęcia lub weryfikacji, za pomocą której ma zostać potwierdzona zgodność towarów lub usług z umową, maksymalny czas trwania tej procedury nie może przekraczać 30 dni kalendarzowych od daty otrzymania towarów lub usług, chyba że w umowie wyraźnie ustalono inaczej, i pod warunkiem, że nie jest to rażąco nieuczciwe wobec wierzyciela w rozumieniu art. 7 (por. art. 3 ust. 4 dyrektywy (...))” (tak komentarz do art. 6 ustawy Dolniak Patrycja, Przeciwdziałanie nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych). Dyrektywa w jednoznaczny sposób zrównuje fakturę vat z wezwaniem do zapłaty, jednocześnie zastrzegając konieczność ustalenia pewnej daty jej doręczenia dłużnikowi. Stosownie bowiem do pkt 18 faktury równają się wezwaniom do zapłaty i są ważnymi dokumentami w łańcuchu transakcji dostawy towarów i świadczenia usług, między innymi do celów ustalenia terminów płatności. Do celów niniejszej dyrektywy państwa członkowskie powinny popierać systemy dające pewność prawną w odniesieniu do dokładnej daty otrzymywania faktur przez dłużników, w tym w dziedzinie fakturowania elektronicznego, gdzie otrzymanie faktur mogłoby być poparte elektronicznym dowodem; system ten jest częściowo zarządzany w oparciu o przepisy dotyczące fakturowania zawarte w dyrektywie Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Jednocześnie ustawodawca odnosi się do terminów bezumownych, również w kontekście dostarczenia faktury i pewności tej daty. Tym samym zarówno ustawodawca unijny jak i krajowo, co także jednoznacznie wynika z orzecznictwa, nie utożsamia dokumentu faktury z umową, lecz z wezwaniem do zapłaty.

Przepis art. 7 ww. ustawy w ust. 1 pkt 2 wyraźnie warunkuje możliwości jego zastosowania wyłącznie w sytuacji gdy strony w umowie określiły termin zapłaty. Skoro zaś powód tego nie wykazał, zaś pozwany temu wyraźnie zaprzeczał, konsekwentnie twierdząc, że termin był zarzucany przez powoda – jako wierzyciela – a co również koresponduje z różnymi terminami zapłaty określanymi w fakturach, art. 7 nie mógł mieć w sprawie zastosowania.

Odnoście drugiej z okoliczności, którą miał udowodnić powód tj. dostarczenia faktur i uzyskania wiedzy pozwanego o terminie zapłaty, powód zdołał to uczynić częściowo tj. co do 36 faktur Vat z dochodzonych 95. Na tą okoliczność przedłożył wiadomości mailowe kierowane na adres pozwanego, z których istotnie wynikało, że powód doręczył faktury vat opisane w ustaleniach faktycznych. Trzeba także wskazać, że powód w reakcji na odpowiedź na pozew pozwanego w pismach z dnia 3 marca 2021r., a następnie 19 marca 2021r. miał pełną możliwość złożenia dowodów na doręczenie wszystkich spornych faktur. Powód tego zaniechał i usiłował dopiero na końcowym etapie postępowania, już po przeprowadzeniu dowodu z przesłuchania stron, ponownie złożyć kolejne dowody w tym zakresie. Takie jednak działanie było sprzeczne nie tyko z treścią art. 458 ⁵ § 1, 2 i 3 kpc lecz i z zasadą równości stron. Tym bardzie w postępowaniu gospodarczym nie jest dopuszczalne nieograniczone umożliwianie stronom, bez żadnego szczególnego uzasadnienia, składania kolejnych dowodów w sprawie. Powód miał pełną możliwość złożenia kompletu dowodów po uzyskaniu stanowiska pozwanego, a co więcej sąd umożliwił to powodowi nawet po złożenie repliki na odpowiedź na pozew, z uwagi na wadę złożonego nośnika danych. Z przyczyn niewyjaśnionych, powód złożył jednak wyłącznie dowody doręczenia 36 faktur Vat. Istotnie zobowiązaniem z dnia 16 kwietnia 2021r. zobowiązano pełnomocników stron do ustosunkowania się do złożonych pism procesowych, jednakże w żaden sposób strony nie zostały zobowiązane czy upoważnione do składania kolejnych dowodów. Pełnomocnicy mieli jedynie zając stanowiska co do twierdzeń i dowodów już złożonych. Co więcej powód wnosząc pismem z dnia 28 kwietnia 2021r. o dopuszczenie kolejnych dowodów na doręczenie faktur vat, nie składał żadnego dowodu, który ewentualnie mógłby być uznany za bieżącą reakcję na nowe twierdzenia pozwanego Powód usiłować jedynie złożyć dowodu już wcześniej wnioskowane i do złożenia których był dwukrotnie zobowiązywany. Pozwany bowiem już w odpowiedzi na pozew wyraźnie zaprzeczał terminom zapłaty i doręczeniu faktu, na które powoływał się powód w pozwie. Wskazał wyraźnie kiedy jego zdaniem zostały uregulowane faktury, jak i stwierdził, że: „faktury niewymienione (…) zostały uiszczone zgodnie z terminami wskazanymi przez powoda, przy czym bez opóźnień w dotrzymaniu terminu zapłaty liczonego od dnia doręczenia faktur”. Bez żadnych więc wątpliwości powód chcąc wykazać, że tak nie było winien był już wówczas przedłożyć dowody wykazujące faktyczną datę doręczenia wszystkich spornych faktur.

Podobnie całkowicie niedopuszczalne w świetle ww. przepisów proceduralnych było powoływanie na końcowym etapie postępowania dowodów z zeznań świadków na okoliczności sporne w sprawie od początku. Takie działanie poza sprzecznością z art. 458 ⁵ § 1, 2 i 3 kpc, zasadą lojalności procesowej, ewidentnie powodowałoby opóźnienie postępowania. Dodatkowo nie sposób również uznać, aby świadkowie byli w stanie wykazać w jakich datach było doręczonych pozwanemu 96 faktur wystawionych ponad 3 lata wcześniej.

Nadto nie mogło być wystarczającym dowodem wskazywanie przez powoda, również w toku przesłuchania, że wszystkie faktury były udostępniane na platformie B2B. Okoliczność taka nie została wykazana co do spornych faktur. To, że powód uruchomił portal nie było sporne, jednakże nie wynikało z tego, że w rzeczywistości wszystkie faktury były tam doręczane. Nadto jak wynikało z korespondencji mailowej, występowały sytuacje gdzie platforma nie działała poprawnie, nie wyświetlały się faktury lub następowały trudności w logowaniu. Co jednak zasadnicze, z żadnego dowodu nie wynikało, aby strony umówiły się na taki właśnie sposób doręczenia faktur oraz, że pozwany był zobowiązany do korzystania z funkcjonalności platformy.

Po trzecie skoro w sprawie zastosowanie znalazł art. 6 ustawy, to powód był również zobowiązany do wykazania kiedy dostarczył pozwanemu towary. Zgodnie z jego treścią jeżeli strony transakcji handlowej nie przewidziały w umowie terminu zapłaty, wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, po upływie 30 dni liczonych od dnia spełnienia przez niego świadczenia, do dnia zapłaty. Na tą okoliczność powód zaoferował jedynie dowód w postaci przesłuchania powoda, który stwierdził, że faktury było wystawiane w dniu odbioru towaru. Temu jednak zaprzeczał pozwany wskazując, że faktury były wystawiane przez powoda w dniu nadania towaru do wysyłki, zaś sam towar docierał – w zależności od dnia tygodnia, kilka dni później. Nie sposób więc było na podstawie zaoferowanego materiału dowodowego uznać w jakim dniu w rzeczywistości powód spełnił każde ze swoich świadczeń, tj. kiedy wyprodukował i dostarczył towar pozwanemu.

Po czwarte wreszcie powód był zobowiązany wykazać kiedy pozwany uiścił należności za poszczególne faktury vat. Zdaniem sądu i temu obowiązkowi powód nie podołał. Sam powód przyznał bowiem, po zapoznaniu się z zarzutami odpowiedzi na pozew, że istotnie ustalenia z pozwu, nie uwzględniały wpłat częściowych. W związku z tym powód zmienił swoje żądanie modyfikując ostatecznie stanowisko w sprawie dwukrotnie. Po zaliczeniu wpłat zgodnie treścią art. 451 § 3 kpc żądał zapłaty 18094,92zł tytułem skapitalizowanych odsetek i 15507,38 zł tytułem rekompensaty. Jednocześnie powód wskazał sposób zaliczenia poszczególnych wpłat pozwanego na poczet kolejnych zobowiązań. Jednakże zdaniem sądu w kontekście zarzutów pozwanego co do nieprawidłowego zaliczenia, powód nie wykazał aby obliczenia przez niego wykonane były istotnie prawidłowe. Po pierwsze wątpliwość budzi już zaliczenie na poczet pierwszej z dochodzonych faktu – wymagalnej od 15 października 2017r. – wpłat dokonanej dopiero 22 listopada 2017r. Tymczasem jak wynikało z przedłożonej listy operacji bankowych, przed tą wpłatą pozwany dokonał szeregu innych znacznych wpłat. Powód ani nie wykazał, ani nie wyjaśnił nawet skąd takie właśnie zaliczenie i na poczet jakich ewentualnie innych zobowiązań pozwanego zostały zaliczone pozostałe kwoty od 11 października 2017r. do 13 listopada 2017r. Po drugie powód dokonując własnych obliczeń pomijał, że wystawiał pozwanemu faktury korygujące (m.in. k. 384). Nie uwzględnił tego dokonując zaliczaniu wpłat i mimo skorygowania faktur odliczał wpłaty od wartości faktury pierwotnej. Tak jak faktura (...) (k. 106-107) na łączną kwotę 35106,38 zł, została skorygowana o kwotę 3244,74 zł (k. 384), zaś powód dokonując zaliczenia wpłaty uwzględnił zapłatę całej kwoty pierwotnej (k. 421). Podobnie było w przypadku pozostałych wykazanych przez pozwanego faktur korekt. Po trzecie dwie wpłaty dokonane przez pozwanego z 18 kwietnia 2018r. oraz z 18 listopada 2019r. zawierały w sobie tytuł przelewu, wskazujący oznaczone numeru dokumentów, na poczet których pozwany dokonywał zapłaty. Tymczasem pozwany zaliczył te wpłaty na poczet ustalanych przez siebie faktur. Nie wyjaśnił przy tym przyczyny takiego ustalenia. Po czwarte wreszcie zdaniem sądu mając na uwadze skomplikowanych charakter koniecznych do przeprowadzenia obliczeń, m.in. z uwagi na wystawione korekty, wpłaty częściowe, wpłaty na konkretnie wskazane zobowiązania, jak i w świetle znacznej ilości dokumentów finansowych (96 faktur Vat, trzy faktury korekty, lista ponad 90 przelewów bankowych), dla prawidłowego dokonania ewentualnych zaliczeń niezbędne było posiadanie wiadomości i umiejętności specjalistycznych, a tym samym zasięgnięcie opinii biegłego sądowego. Sąd nie był w stanie, w sposób pewny dokonać samodzielnych ustaleń w tym względzie. Co więcej na skomplikowany i specjalistyczny charakter takich obliczeń wskazuje sama postawa powoda, który posiłkując się własnymi pracownikami, dwukrotnie modyfikował swoje obliczenia, a ostatecznie nie zostały one wykonane w sposób prawidłowy (choćby z uwagi na pominięcie korekt i zaliczenie wpłaty przeznaczanych na konkretne zobowiązani). O taki zaś dowód żadne ze stron nie wnosiła. Tożsame stanowisko jest prezentowana w orzecznictwie, Sąd Apelacyjny w Pozwaniu w wyroku z dnia 29 sierpnia 2012 r. sygn. akt I ACa 571/12 wskazał, że: „szczegółowa analiza dokumentacji księgowej i finansowej wymaga wiadomości specjalnych w związku z czym niezbędne w takiej sytuacji jest przeprowadzenie w sprawie dowodu z opinii biegłego.” Co więcej chociażby w kontekście nie wykazania przez powoda czy prawidłowo zaliczył wpłaty opisane przez pozwanego w tytule przelewów (tj. których faktur dotyczą wskazywane przez pozwanego dokumenty), nawet przeprowadzenie takiego dowodu nie byłoby w pełni skuteczne.

Reasumując powód nie wykazując daty wymagalności wierzytelności ujętych w fakturach vat, w kontekście art. 6 ustawy, tj. nie wykazując daty dostarczenia towaru, ani nawet co do 59 faktur nie wykazał daty ich doręczenia, uniemożliwił ustalenie, prawidłowego terminu zapłaty. W konsekwencji nie było możliwe ustalenie dnia, od którego pozwany pozostawał w opóźnienie w zapłacie, a przez to nie było możliwe ustalenie wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych.

W odnoście do wierzytelności wynikających z faktur, które zostały pozwanemu doręczone – 36 – z uwagi na niewykazanie prawidłowości zaliczenia poszczególnych wpłat, nie było możliwe ustalenie w jakiej dacie faktycznie pozwany spełnił swoje zobowiązanie, a więc czy zostało one wykonane w terminie czy też z jego uchybieniem i ewentualnie jakim.

W tym miejscu należy także wskazać, że zdaniem sądu, w kontekście art. 320 kpc, sąd nie był uprawniony do samodzielnej oceny żądania pozwu i ustalania wysokość należnych powodowi odsetek innych niż dochodzone odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych. W sytuacji bowiem, gdyż powód dochodzi wierzytelności wynikającej z kapitalizacji odsetek określonego rodzaju i rekompensaty z tym związanej, a więc roszczenie niezależnego od niespornych zobowiązań głównych, to samodzielna modyfikacja żądania w takim zakresie byłaby nadmierną ingerencją w wole powoda.

Tym niemniej nawet w przypadku odmiennej oceny, zdaniem sądu w okolicznościach sprawy, z uwag na wskazane wyżej braki, co do dat wymagalności 59 faktur, nie wykazania prawidłowej daty zapłaty za poszczególne zobowiązania, sąd nie miał nawet możliwości samodzielnego ustalenia ewentualnych odsetek wynikających z art. 481 kc.

Mając na uwadze, że po częściowym cofnięciu pozwu pismem z dnia 3 marca 2021r. powód (co do kwoty 5892,95 zł tytułem odsetek skapitalizowanych) powód w piśmie z dnia 28 kwietnia 2021r. ponownie zmodyfikował żądanie powołując się na okoliczności powstałych następczo, a wynikające z obliczenia żądania przy uwzględnieniu art. 451 § 3 kpc, należało uznać, że powód odwołał swoje częściowe cofnięcie pozwu i ostateczne zmodyfikował stanowisko w sprawie, nie wnoszą jednocześnie nowych żądań. Tak bowiem jak dopuszczalne jest dorozumiane cofnięcie pozwu, tak samo należy dopuścić dorozumiane odwołanie cofnięcia z uwagi na powołanie się na następcze okoliczności. Tym samym powództwo oddalono w całości.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu znajduje podstawę prawną w art. 98 k.p.c., albowiem przegrał proces w całości. Na poniesione przez pozwanego koszty złożyły się: opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz koszt zastępstwa procesowego w kwocie 3600 zł.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

1. (...)

2. (...)

3. (...)