Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Sprawę rozpoznano z pominięciem przepisów o postępowaniu w sprawach gospodarczych.

Pozwem z dnia 6 października 2022 r. W. B. wniósł przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W. o zapłatę kwoty 5 835 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 5 785 zł od dnia 1 czerwca 2022 roku do dnia zapłaty, od kwoty 50 zł od dnia 6 października 2022 roku do dnia zapłaty, a także o zasądzenie kosztów procesu. Powód jako nabywca wierzytelności od poszkodowanego zdarzeniem drogowym dochodzi części roszczenia z tytułu dopłaty do odszkodowania za koszty naprawy (z kwoty 8248,68 zł) oraz kosztu prywatnej ekspertyzy w kwocie 50 zł.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 24 października 2022 r. Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany w sprzeciwie od ww. nakazu zapłaty, wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 29 kwietnia 2022 r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki V. (...) o nr rej. (...) należący do M. W.. Sprawca zdarzenia objęty był ochroną ubezpieczeniową na podstawie ważnej polisy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartej z (...) spółką akcyjną w W..

Poszkodowany zgłosił szkodę ubezpieczycielowi sprawcy, który wszczął postępowanie likwidacyjne, przyjmując na siebie odpowiedzialność co do zasady.

(...) Spółka Akcyjna w W. przyznał M. W. kwotę 3 275,09 zł (w tym 50 % wartości podatku VAT) z tytułu odszkodowania za szkodę z dnia 29 kwietnia 2022 r., uznając, że zachodzi szkoda częściowa.

Bezsporne, a nadto dowód:

- decyzja (...) k.6,

- ustalenie wysokości szkody wraz z kalkulacją (...) z dnia 10.05.2022 r. k.30-33,

- zdjęcia z systemu komp. pozwanego k.34-35,

- decyzja z dnia 10.05.2022 r. k.36-36v wraz ze zdjęciami z systemu k.37-38,

- ustalenie wysokości szkody wraz z kalkulacją z dnia 05.06.2022 r. k.41-42 i zdjęciami systemu k.43-44,

- decyzja pozwanego z dnia 06.06.2022 r. k.45-45 v wraz ze zdjęciami z systemu k.46-47,

- dokumenty w aktach szkody (...), płyta CD k. 48,

Dnia 6 września 2022 r. poszkodowany zawarł z (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółką komandytową w P. umowę cesji wierzytelności, na podstawie której przelał na ww. spółkę wierzytelność przysługująca mu z tytułu zdarzenia z dnia 29 kwietnia 2022 r. w stosunku do (...) spółki akcyjnej w W..

Dnia 14 września 2022 r. sporządzona została kalkulacja naprawy pojazdu marki V. nr rej. (...), w której ustalono koszt naprawy ww. pojazdu na kwotę 11 523,77 zł, w tym 50 % VAT.

Dnia 21 września 2019 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w P. zawarła z powodem W. B. umowę cesji wierzytelności, na podstawie której przelała na powoda wierzytelność nabytą od poszkodowanego M. W., a przysługującą mu w stosunku do (...) spółki akcyjnej w W..

Dnia 23 września 2022 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w P. wystawiła na powoda fakturę VAT obejmującą koszt sporządzenia kalkulacji szkody, który wyniósł 50 zł.

Bezsporne, a nadto dowód:

- umowa cesji z dnia 6.09.2022 r. k. 8 wraz z pełnomocnictwem k.8v,

- umowa cesji z dnia 21.09.2022 r. k. 9;

- kalkulacja naprawy nr (...)- (...) k.12-14,

- faktura z dnia 23.09.2022 r. nr (...)/25/09/2022 k.15,

Pismem z dnia 30 września 2022 r. powód, powołując się na cesję wierzytelności, wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 8 298,68 zł stanowiącej różnicę pomiędzy kosztem naprawy wynikającym z kalkulacji a wypłaconym odszkodowaniem oraz kwoty 50 zł za sporządzoną kalkulację.

Dowód:

- pismo z dnia 30.09.2022 r. k.10,

- korespondencja e-mail z dnia 30.09.2022 r. k.11-11v.

Koszty naprawy usuwającej uszkodzenia i przywracającej samochód V. (...) o nr rej. (...) do stanu technicznego sprzed zdarzenia kolizyjnego zaistniałego dnia 29 kwietnia 2022 r., wykonanej zgodnie z technologią naprawy wskazaną przez producenta pojazdu w okresie zaistnienia szkody w niezależnym warsztacie blacharsko-lakierniczym działającym na terenie zamieszkania poszkodowanego, przy zastosowaniu części oryginalnych sygnowanych znakiem producenta pojazdu oraz średnich stawek za prace naprawcze wynosiły netto 10.335,22 zł, natomiast przy uwzględnieniu połowy stawki VAT w wysokości 11,5% koszty te wynosiły 11.523,77 zł.

Koszty naprawy samochodu z uwzględnieniem części alternatywnych o jakości Q według średnich ich cen, w tym użyciu pozostałych części oryginalnych sygnowanych znakiem wytwórcy samochodu wynosiły netto 8.464,23 zł, natomiast przy uwzględnieniu połowy stawki VAT w wysokości 11,5% koszty naprawy kształtowały się na poziomie 9.437,62 zł.

Koszty naprawy samochodu z uwzględnieniem części alternatywnych o jakości PC, PT lub PJ według średnich ich cen, w tym użyciu pozostałych części o jakości Q oraz komponentów oryginalnych sygnowanych znakiem wytwórcy pojazdu wynosiły netto 5.585,21 zł, natomiast przy uwzględnieniu połowy stawki VAT w wysokości 11,5% koszty te kształtowały się na poziomie 6.227,51 zł.

Koszty naprawy samochodu z uwzględnieniem używanych części oryginalnych sygnowanych znakiem wytwórcy pojazdu wynosiły netto 6376,84 zł, natomiast przy uwzględnieniu połowy stawki VAT w wysokości 11,5% koszty te kształtowały się na poziomie 7110,18 zł.

Wartość pojazdu V. (...) o nr rej. (...) na dzień 29 kwietnia 2022 r. w stanie nieuszkodzonym (przed kolizją) wynosiła netto 17.200 zł. Przy uwzględnieniu połowy stawki VAT w wysokości 11,5% wartość rynkowa kształtowała się na poziomie 19.178,00 zł.

Porównanie wartości rynkowej pojazdu przed uszkodzeniem z kosztami jego naprawy powypadkowej wykonanej w niezależnym warsztacie naprawczym przy zastosowaniu części oryginalnych sygnowanych znakiem producenta pojazdu wskazuje, iż przywrócenie samochodu do stanu sprzed szkody było ekonomicznie uzasadnione, bowiem koszty naprawy nie przekraczały jego wartości.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego M. C. k.76-121;

Stan faktyczny w niniejszej sprawie w zakresie, w jakim nie był on bezsporny (art. 229 k.p.c.), został oparty w pierwszej kolejności o przedłożone dokumenty, w tym akta szkody i dokumentację zdjęciową na płycie CD, których autentyczności strony nie kwestionowały, wyciągając jedynie odmienne wnioski.

Wyliczając wartość kosztów naprawy pojazdu, Sąd oparł się na opinii biegłego sądowego, zważywszy na to, że wartość szkody oszacowana została przez strony na podstawie kalkulacji, stanowiących dokumenty prywatne (art. 245 k.p.c.). Biegły sporządził opinię wariantową, wyliczając koszty naprawy w oparciu o części nowe oryginalne klasy O, jak i z użyciem części alternatywnych w jakości Q. Biegły w trzecim wariancie uwzględnił koszty naprawy samochodu z uwzględnieniem części alternatywnych o jakości PC, PT lub PJ według średnich ich cen, w tym użyciu pozostałych części Q oraz komponentów oryginalnych sygnowanych znakiem wytwórcy. W sposób logiczny i przekonywający wyjaśnił zasadność kosztów naprawy w drugim wariancie, tj. z użyciem wskazanych części alternatywnych o najwyższej jakości z oznaczeniem Q, co nie powinno wpływać na obnizene jakości naprawy. Metodologia przyjęta przez biegłego nie może budzić zastrzeżeń, dlatego sąd uznał opinię za w pełni wartościowy materiał dowodowy. Zwłaszcza że strony opinii nie kwestionowały, w szczególności w zakresie zasadności oszacowania kosztów naprawy według drugiego wariantu.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się uzasadnione niemalże w całości.

Podstawę prawną żądania pozwu stanowi norma zawarta w art. 822 § 1 k.c.

Legitymacja powoda do dochodzenia roszczeń na własną rzecz wynika z przedłożonych przez niego umów cesji oraz z art. 509 k.c. Nie była kwestionowana przez pozwanego. Sąd w niniejszej sprawie nie dopatrzył się nieważności umów przelewu z uwagi na normę wynikającą z art. 510 § 2 k.c. Sąd odnośnie do legitymacji czynnej powoda wynikającej z umowy przelewu w pełni podziela argumentację prawną wyrażoną w wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy z dnia 23 stycznia 2020 r., sygnatura akt VIII Ga 536/19, niepubl. W ocenie sądu wymienione w art. 509 k.c. elementy przelewu wierzytelności zostały zawarte w obu umowach cesji załączonych do pozwu. Przelana wierzytelność poszkodowanego, a następnie spółki, od której powód wierzytelność nabył, jest w sposób dostateczny oznaczona. Powód był więc czynnie legitymowany do dochodzenia niniejszym pozwem roszczenia z tytułu szkody w pojeździe należącym do M. W..

Nie była przy tym kwestionowana odpowiedzialność sprawcy zdarzenia drogowego, którego pojazd był ubezpieczony od OC w pozwanym zakładzie ubezpieczeń. Nie było to również przedmiotem sporu w toku likwidacji szkody, albowiem ubezpieczyciel sprawcy wypłacił na rzecz poszkodowanego kwotę 3 275,09 zł, uznając, że taka kwota pozwoli na przeprowadzenie naprawy przywracającej stan pojazdu do stanu sprzed zdarzenia.

Przedmiotem sporu była wysokość odszkodowania – powód skalkulował je jako hipotetyczny koszt naprawy. Zdaniem powoda wartość naprawy szkody ustalona w oparciu o prywatną opinię wynosiła 11 523,77 zł, inaczej niż przyjął to ubezpieczyciel. Powód domagał się także zwrotu kosztów za sporządzenie prywatnej kalkulacji.

Pozwany, który zakwestionował roszczenie powoda co do wysokości, zarzucił, że poszkodowany nie skorzystał z oferty pozwanego dotyczącej możliwości zorganizowania naprawy w warsztacie współpracującym z pozwanym, a w przypadku naprawy znaczenie powinny mieć rzeczywiście poniesione koszty.

W tym miejscu należy odnotować najnowsze orzecznictwo Sądu Najwyższego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2018 r., sygn. II CNP 43/17, LEX nr 2490615 i przywołane tam inne orzeczenia SN), zgodnie z którym powstanie roszczenia w stosunku do ubezpieczyciela o zapłacenie odszkodowania, a tym samym jego zakres odszkodowania, nie zależą od tego, czy poszkodowany dokonał restytucji i czy w ogóle ma taki zamiar. Innymi słowy, niezależnie od tego, czy poszkodowany dokonał już odpowiedniej naprawy samochodu, to "sam obowiązek odszkodowawczy ubezpieczyciela pojawił się już z chwilą wyrządzenia poszkodowanemu szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy samochodu i czy w ogóle zamierzał go naprawić" (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2018 r., sygn. II CNP 32/17, LEX nr 2497991). Przepis art. 822 § 1 k.c. modyfikuje normę wynikającą z art. 363 § 1 k.c. bowiem jedynie w ten sposób, że roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego przekształca w roszczenie o zapłatę kosztów restytucji (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2018 r , sygn. II CNP 41/17, LEX nr 2481973). Podobnie wyraził się Sąd Najwyższy w postanowieniach z dnia 7 grudnia 2018 r. o sygn. akt III CZP 51/18, 64/18, 72-74/18 publikowanych na http://www.sn.pl/). Powyższe stanowisko zaaprobował Sąd Okręgowy w Szczecinie, czemu dał wyraz w wyroku z dnia 15 czerwca 2018 r., sygn. akt VII Ga 278/18 (niepublikowany), w którym wyjaśnił, że wysokość odszkodowania powinna być ustalona na podstawie hipotetycznych kosztów naprawy pojazdu ustalonych niezależnie od poniesionych przez poszkodowanego kosztów naprawy. Stanowisko Sądu Najwyższego w tym zakresie jest już utrwalone (tak postanowienie SN z dnia 11 kwietnia 2019 r. , III CZP 102/18) i doprowadziło do utrwalonego kierunku wykładni wskazanych przepisów. W orzecznictwie SN wyjaśniono również, że dla powstania roszczenia o naprawienie szkody nie mają znaczenia późniejsze zdarzenia m.in. w postaci sprzedaży uszkodzonego lub już naprawionego pojazdu (tak postanowienie SN z dnia 20 lutego 2019 r., III CZP 91/18 publ. tamże).

Tym samym podnoszona w sprzeciwie kwestia złożenia poszkodowanemu propozycji naprawy w warsztacie partnerskim pozwanego czy zaoferowanych rabatów na części zamienne, nie ma istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie (podobnie jak okoliczność, że w przypadku naprawy przez poszkodowanego pojazdu odszkodowanie powinno odpowiadać faktycznie poniesionym kosztom naprawy).

Poszkodowany w ogóle może zrezygnować z naprawy uszkodzonego pojazdu z wypłaconego odszkodowania, co wynika z przywołanego wyżej orzecznictwa SN. Co więcej uzyskane od ubezpieczyciela odszkodowanie może on przeznaczyć na dowolny cel. Ubezpieczyciel nie ma żadnych uprawnień do kreowania obowiązku naprawy i sposobu naprawy pojazdu. Zaoferowanie pośrednictwa w nabyciu części czy w zorganizowaniu naprawy należy traktować tylko w kategoriach z jednej strony dobrej woli ubezpieczyciela, a drugiej strony skorzystania z tej oferty zależy tylko od dobrej woli poszkodowanego, bez jakichkolwiek negatywnych konsekwencji dla niego w przypadku nie skorzystania z oferty. Ubezpieczyciel nie ma też prawa ingerowania w prawo własności poszkodowanego i narzucanie mu sposobu przeprowadzenia naprawy czy nawet żądania samej naprawy. Tak samo należy traktować żądanie naprawy przy użyciu części dostarczonych przez ubezpieczyciela lub w miejscu przez niego wskazanym. Jest to nic innego jak próba obejścia przez ubezpieczyciela ugruntowanego stanowiska, że nie ma podstaw do żądania faktur i rachunków za naprawę, przez wykreowanie obowiązku uzyskania faktury lub rachunku na skutek narzucenia oferty naprawy lub zakupu części przez ubezpieczyciela.

Sąd kierując się wnioskami biegłego ustalił, że zasadny koszt naprawy pojazdu V. (...) o nr rej. (...) przywracającej ja do stanu technicznego sprzed zdarzenia kolizyjnego zaistniałego dnia 29 kwietnia 2022 r., mając na uwadze wiek (pojazd 16 -letni w dacie szkody), przebieg i właściwości pojazdu, zamyka się w kwocie 9.437,62 zł (z uwzględnieniem połowy VAT), a naprawa mogła odbyć się z uwzględnieniem części alternatywnych o jakości Q według średnich ich cen, w tym użyciu pozostałych części oryginalnych sygnowanych znakiem wytwórcy samochodu.

Reasumując, skoro ubezpieczyciel wypłacił kwotę odszkodowania 3275,09 zł, to różnica między zasadnym odszkodowaniem a dotychczas wypłaconym wynosi 6 162,53 zł. Powód dochodził części roszczenia z tytułu dalszego odszkodowania za koszty naprawy w kwocie 5 785 zł, a co za tym idzie żądanie w tym przedmiocie okazało się w całości uzasadnione.

Stąd orzeczono jak w pkt I sentencji. O odsetkach od zasądzonej kwoty orzeczono na podstawie art. 481 k.c., a termin spełnienia świadczenia przez zakład ubezpieczeń wynika z art. 817 § 1 i 2 k.c.

Dalej idące powództwo, a więc w zakresie zwrotu wydatków, obejmujących koszt prywatnej ekspertyzy, tj. kwoty 50 zł z odsetkami oddalono.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z 18 maja 2014 r. (III CZP 24/04, OSNC 2005/7-8/117), odszkodowanie przysługujące z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów może - stosownie do okoliczności sprawy - obejmować także koszty ekspertyzy wykonanej na zlecenie poszkodowanego. Każdorazowo należy więc ocenić, czy w danej sprawie poniesienie tego wydatku było obiektywnie konieczne. Obowiązek wykazania takiej konieczności spoczywa na żądającym zwrotu takich kosztów (art. 6 k.c.), a więc w tym przypadku na powodzie. W uchwale 7 sędziów z dnia 29 maja 2019r sygn. akt III CZP 68/18 Sąd Najwyższy stwierdził, że nabywcy - w drodze przelewu - wierzytelności o odszkodowanie za szkodę komunikacyjną przysługuje od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej zwrot uzasadnionych kosztów ekspertyzy zleconej osobie trzeciej tylko wtedy, gdy jej sporządzenie było w okolicznościach sprawy niezbędne do efektywnego dochodzenia odszkodowania. W uzasadnieniu wskazano, że oceniając celowość zlecenia przez cesjonariusza przedsiębiorcę osobie trzeciej wyceny kosztów naprawy pojazdu oraz określenia wysokości szkody doznanej wskutek uszkodzenia pojazdu należy mieć na względzie nie tylko to - co się często podnosi zarówno w piśmiennictwie, jak i orzecznictwie (zob. np. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 2012 r., III CZP 75/11) - że ciężar określenia zakresu naprawy powypadkowej spoczywa zwykle na osobie podejmującej się naprawy, ale i to, że o ile łatwiej dowieść, że za celowością zlecenia przez poszkodowanego ekspertyzy o tak określonym przedmiocie przemawia w danym przypadku brak po stronie poszkodowanego odpowiedniej wiedzy, o tyle trudniej wykazać przedsiębiorcy, który nabył od poszkodowanego roszczenie wobec ubezpieczyciela, dlaczego, dysponując wykwalifikowaną kadrą i odpowiednim sprzętem nie był w stanie bez pomocy rzeczoznawcy ocenić zakresu uszkodzeń pojazdu i koniecznej jego naprawy (por. wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 3 grudnia 2008 r., III Ca 1119/08, nie publ.).

W realiach niniejszej sprawy zważyć należy, że powód powołuje się na poniesiony koszt ekspertyzy w kwocie 50 zł, sporządzonej 14 września 2022 r. i na tę okoliczność przywołuje fakturę VAT z 23 września 2022 r. wystawioną przez spółkę (...) sp. z o.o. sp. k., która nabyła wierzytelność od poszkodowanego 6 września 2022 r. i od której to powód sam nabył 21 września 2022 r. wierzytelność odszkodowawczą. W ocenie sądu, skoro fakturę za ekspertyzę wystawił pierwszy cesjonariusz, a nie „zewnętrzny” rzeczoznawca, któremu powód sporządzenie ekspertyzy by zlecił i zapłacił, to w tych okolicznościach nie był to wydatek uzasadniony.

Wobec powyższego, orzeczono jak w pkt. II wyroku.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu jak w pkt III wyroku znajduje podstawę prawną w art. 100 k.p.c. Powód wygrał sprawę w 99 %, a pozwany utrzymał się z obroną w 1 %. Koszty poniesione przez powoda to opłata od pozwu 400 zł, wynagrodzenie adwokata w wysokości 1800 zł adekwatnie do w.p.s., opłata od pełnomocnictwa 17 zł oraz wydatek na wynagrodzenie biegłego w kwocie 637 zł, a zatem łącznie 2 854 zł. 99 % z tej sumy daje kwotę 2 825 zł. Koszty poniesione przez pozwanego to 2 454 zł, na co składa się wynagrodzenie pełnomocnika – radcy prawnego 1800 zł oraz wydatek na biegłego w kwocie 637 zł, z czego 1 % daje kwotę 25 zł, zaś 2 825 zł – 25 zł wynosi 2 800 zł, którą to Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda w pkt. III wyroku. O odsetkach od kosztów procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

SSR Kalina Gomuła

ZARZĄDZENIE

(...)

(...)

2.(...)

3. (...)

SSR Kalina Gomuła