Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 6 października 2020 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie, Wydział XI Gospodarczy,

w składzie:

Przewodniczący: SSR Dariusz Plewczyński

Protokolant: Kamila Szczerbińska

po rozpoznaniu w dniu 6 października 2020 r. w Szczecinie na rozprawie

sprawy z powództwa Skarbu Państwa -Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasów Państwowych Nadleśnictwa G.

przeciwko (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w P.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P. na rzecz powoda (...) G. kwotę 32958,90 zł (trzydzieści dwa tysiące dziewięćset pięćdziesiąt osiem złotych dziewięćdziesiąt groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 3 kwietnia 2018 r. do dnia zapłaty,

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3600 zł (trzy tysiące sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu,

III.  nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie kwotę 1648 zł (jednego tysiąca sześciuset czterdziestu ośmiu złotych) tytułem opłaty od pozwu z uiszczenia której zwolniony był powód.

XI GC 629/20

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym w dniu 30 marca 2020 roku powód Skarb Państwa - Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo G. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. kwoty 32 958,90 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 3 kwietnia 2018 roku do dnia zapłaty wraz z kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego.

W uzasadnienie pozwu wskazał, że 26 sierpnia 2015 r. powód ustanowił na rzecz pozwanej odpłatną służebność przesyłu w zakresie działek objętych aktem notarialnym, na których posadowione zostały linie elektroenergetyczne eksploatowane przez pozwaną. Grunty pod liniami napowietrznymi zajęte są na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie przesyłu energii elektrycznej, w związku z czym Nadleśnictwo zadeklarowało za rok 2018 podatek od nieruchomości pod gruntami zajętymi pod linie elektroenergetyczne. Powód podał, że podatek ten został przez niego zapłacony, a wysokość stawek została ustalona przez poszczególne gminy na podstawie uchwał. Powód wystawił pozwanej fakturę za pierwszy kwartał, którą pozwana opłaciła częściowo. W odpowiedzi na wezwanie powoda do uiszczenia całości kwoty podatku pozwana odmówiła wskazując, że nie akceptuje kwot wynagrodzenia obliczonego przy zastosowaniu najwyższej stawki tj. tak jak za grunty związane z prowadzeniem działalności.

W dniu 18 maja 2020 roku Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (sygn. akt XI GNc 953/20).

W przepisanym terminie pozwana wniosła sprzeciw od ww. nakazu zaskarżając go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania. Podniosła, że nie zgadza się ze stanowiskiem nadleśnictwa o opodatkowaniu w 2018 r. wszystkich gruntów pod napowietrznymi liniami energetycznymi, w tym gruntów leśnych, objętych służebnościami ustanowionymi na rzecz pozwanej podatkiem od nieruchomości według stawki określonej w art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, to jest według stawki właściwej dla gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, bez względu na sposób zakwalifikowania tych gruntów w ewidencji gruntów i budynków. Pozwana podniosła, że stanowisko nadleśnictwa i przesłane oświadczenie o wysokości podatków w roku 2018 jest sprzeczne z przyjętym trybem działania określonym w umowie ramowej o współpracy z dnia 16 sierpnia 2012 r., umowie wykonawczej z dnia 16 listopada 2012 r. oraz umowie o ustanowienie służebności przesyłu z dnia 26 sierpnia 2015 r.. Pozwana wskazała, że nie zajmuje gruntów na prowadzenie działalności gospodarczej, na gruntach leśnych jest prowadzona działalność leśna a nadleśnictwo będące posiadaczem gruntów nie ma statusu przedsiębiorcy posiadającego grunty.

W toku sprawy strony podtrzymały swoje stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 16 sierpnia 2012 r. Skarb Państwa - Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe zawarł z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w P. ramową umowę o współpracy nr (...), na mocy której strony ustaliły zasady i warunki współdziałania stron w zakresie prowadzonych przez pozwaną lub inny podmiot działający w imieniu pozwanej eksplantacji, konserwacji, remontów i modernizacji linii i urządzeń elektroenergetycznych stanowiących własność pozwanej a pozostawionych na gruntach powódki. Zgodnie z § 1 ust. 2 umowy strony wyraziły wolę ustanowienia przez powoda - jako właściciela nieruchomości - odpłatnej służebności przesyłu dla linii i urządzeń posadowionych na gruntach pozostających w jego zarządzie, a umowa miała określać zasady i warunki współdziałania pomiędzy stronami do czasu ustanowienia tej służebności (§ 1 ust. 3 umowy). Strony ustaliły, że z tytułu umożliwienia pozwanej dostępu do linii i urządzeń elektroenergetycznych dla wykonywania tych czynności powodowi przysługiwać będzie wynagrodzenie jednorazowe za okres od roku 2006 do roku 2011, a za okres od 2012 roku wynagrodzenie roczne ustalone według zasad określonych w § 4 i 5 umowy (§ 3 umowy). Wielkość powierzchni dla ustalenia wynagrodzenia rocznego określać miał wykaz stanowiący załącznik nr 1 do umowy, wykonany na podstawie inwentaryzacji istniejących pasów technicznych oraz wymaganych zgodnie z polskimi normami (§ 4 ust. 1 umowy). Zgodnie z § 4 ust. 2 umowy, przy ustalaniu powierzchni strony przyjęły następujące zasady: trasa linii oraz lokalizacja urządzeń elektroenergetycznych została ustalona w oparciu o stan istniejący, szerokość pasa technicznego pod liniami i urządzeniami elektroenergetycznymi, powodująca ograniczenia prowadzenia gospodarki leśnej ustalona została w oparciu o stan określony w załączniku nr 1 do umowy: szerokość pasa istniejącego, w przypadku gdy szerokość pasa istniejącego jest mniejsza niż szerokość pasa wymaganego. Postanowiono, że dostosowanie pasa technicznego do szerokości wymaganej powoduje konieczność podjęcia działań przez pozwaną zgodnie z ustawą o ochronie gruntów rolnych i leśnych, w terminie przed ustanowieniem służebności przesyłu, szerokość pasa wymaganego, w przypadku gdy szerokość pasa wymaganego jest mniejsza niż szerokość pasa istniejącego (załącznik nr 1); rodzaje gruntów występujących na trasie linii elektroenergetycznych zostały sklasyfikowane zgodnie z obowiązującymi przepisami w zakresie ewidencji gruntów i budynków, w podziale na poszczególne gminy, dla elektroenergetycznych linii kablowych, przyjęto pas techniczny o szerokości 1 m na trasie linii kablowej, w których powód oświadczył, że nie będzie prowadzić nasadzeń. Strony postanowiły, że oświadczenie Nadleśniczego sporządzone w formie wykazu o wysokości deklarowanych w poszczególnych gminach kwotach podatku od nieruchomości podatku leśnego oraz podatku rolnego odpowiednich dla kategorii gruntów stanowić będzie załącznik nr 2 do umowy (§ 4 ust. 4 umowy). Strony uzgodniły, że roczne wynagrodzenie należne powodowi za 1m ² gruntu skalkulowane zostanie na podstawie równowartości podatku od nieruchomości lub podatku leśnego i rolnego, zależnej od kategorii „gruntów” wynikających z ewidencji gruntów i budynków, zadeklarowanych przez powoda w deklaracjach złożonych właściwemu organowi podatkowemu za dany rok podatkowy dla powierzchni określonej zgodnie z §4 umowy (§ 5 ust. 1 umowy). Umowa została zawarta na czas określony tj. do momentu ustanowienia przez powoda na rzecz pozwanej służebności przesyłu. Nadto w terminie 3 miesięcy, strony zobowiązały się do zawarcia umów wykonawczych, na mocy których określone zostaną zasady utrzymywania urządzeń przez pozwaną posadowionych na gruntach powoda.

Zawarta umowa miała być neutralna dla powoda tj. zapewnić mu zwrot przez pozwaną wartości zapłaconego podatku.

Dowód:

- akt powołania na nadleśniczego k.20,

- akt powołania na dyrektora generalnego lasów państwowych k.21,22,

- odpis z KRS pozwanej k.23-26,130-134,

- ramowa umowa z dnia 16 sierpnia 2012 r. k. 104-108,

- zeznania A. K. k.276

W dniu 16 listopada 2012 roku powód Skarb Państwa - Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo G. zawarł z pozwaną (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. (Operatorem) dotyczącą Oddziału (...) w S. Rejony W. Napięć w S. umowę wykonawczą nr (...)-3/DZ/ZM (ZG- (...)-W- (...)), której przedmiotem było ustalenie szczegółowych zasad i warunków współdziałania w zakresie prowadzenia przez pozwaną eksploatacji, konserwacji, remontów i modernizacji linii i urządzeń elektroenergetycznych stanowiących własność pozwanej, posadowionych na gruntach pozostających w zarządzie powoda oraz prowadzenia uzgodnień budowy na tych gruntach przez pozwaną nowych linii i urządzeń elektroenergetycznych. Zgodnie z § 1 ust. 2 umowy strony wyraziły wolę ustanowienia przez powoda - jako właściciela nieruchomości - odpłatnej służebności przesyłu dla linii i urządzeń posadowionych na gruntach pozostających w jego zarządzie, a umowa miała określać zasady i warunki współdziałania pomiędzy stronami do czasu ustanowienia tej służebności (§ 1 ust. 3 umowy). Strony ustaliły, że z tytułu umożliwienia pozwanej dostępu do linii i urządzeń elektroenergetycznych dla wykonywania tych czynności powodowi przysługiwać będzie wynagrodzenie jednorazowe za okres od roku 2006 do roku 2011, a za okres od 2012 roku wynagrodzenie roczne ustalone według zasad określonych w § 4 i 5 umowy (§ 3 umowy). Wielkość powierzchni dla ustalenia wynagrodzenia rocznego określać miał wykaz stanowiący załącznik nr 1 do umowy, wykonany na podstawie inwentaryzacji istniejących pasów technicznych oraz wymaganych zgodnie z polskimi normami (§ 4 ust. 1 umowy).

Zgodnie z § 4 ust. 2 umowy, przy ustalaniu powierzchni strony przyjęły następujące zasady: trasa linii oraz lokalizacja urządzeń elektroenergetycznych została ustalona w oparciu o stan istniejący, szerokość pasa technicznego pod liniami i urządzeniami elektroenergetycznymi, powodująca ograniczenia prowadzenia gospodarki leśnej ustalona została w oparciu o stan określony w załączniku nr 1 do umowy: szerokość pasa istniejącego, w przypadku gdy szerokość pasa istniejącego (załącznik nr 1, kol. 12) jest mniejsza niż szerokość pasa wymaganego (załącznik nr 1, kol. 13). Postanowiono, że dostosowanie pasa technicznego do szerokości wymaganej powoduje konieczność podjęcia działań przez pozwaną zgodnie z ustawą o ochronie gruntów rolnych i leśnych, w terminie przed ustanowieniem służebności przesyłu, szerokość pasa wymaganego, w przypadku gdy szerokość pasa wymaganego (załącznik nr 1, kol. 13) jest mniejsza niż szerokość pasa istniejącego (załącznik nr 1, kol. 12), rodzaje gruntów występujących na trasie linii elektroenergetycznych zostały sklasyfikowane zgodnie z obowiązującymi przepisami w zakresie ewidencji gruntów i budynków, w podziale na poszczególne gminy, dla elektroenergetycznych linii kablowych, przyjęto pas techniczny o szerokości 1 m na trasie linii kablowej, w których powód oświadczył, że nie będzie prowadzić nasadzeń. Strony postanowiły, że oświadczenie Nadleśniczego sporządzone w formie wykazu o wysokości deklarowanych w poszczególnych gminach kwotach podatku od nieruchomości podatku leśnego oraz podatku rolnego odpowiednich dla kategorii gruntów stanowić będzie załącznik nr 2 do umowy (§ 4 ust. 3 umowy). Strony uzgodniły, że roczne wynagrodzenie należne powodowi za 1m ² gruntu skalkulowane zostanie na podstawie równowartości podatku od nieruchomości lub podatku leśnego i rolnego, zależnej od kategorii „gruntów” wynikających z ewidencji gruntów i budynków, zadeklarowanych przez powoda w deklaracjach złożonych właściwemu organowi podatkowemu za dany rok podatkowy dla powierzchni określonej zgodnie z §4 umowy (§ 5 ust. 1 umowy). W przypadku gruntów zakwalifikowanych jako użytki rolne, do wyliczenia wynagrodzenia rocznego strony przyjęły, że odpowiednio na każdy 1km długości linii elektroenergetycznej przypada powierzchnia 40m ². Wynagrodzenie to miało być należne powodowi począwszy od roku 2012 (§ 5 ust. 1 umowy), przy czym nie przysługiwało za tereny stanowiące grunty pod wodami oraz grunty zakwalifikowane jako nieużytki (§ 5 ust. 2 umowy). Wysokość opodatkowania gruntów miała być określona na podstawie oświadczeń Nadleśnictw, o których mowa w § 4 ust. 3 umowy, uzgodnionych z pozwaną (§ 5 ust. 3 umowy). Stosownie do treści §5 ust. 4 umowy, strony zadeklarowały, że w granicach obowiązującego prawa podejmować będą działania zmierzające do kwalifikacji gruntów jako gruntów leśnych, opodatkowanych podatkiem leśnym).

Strony ustaliły, że w przypadku, gdy właściwy organ podatkowy wyda decyzję administracyjną, wykonalną lub natychmiast wykonalną, określającą pozwaną jako zobowiązanego z tytułu podatku od nieruchomości w zakresie gruntów objętych umową i w rezultacie tej decyzji pozwana zapłaci ten podatek, to roczne wynagrodzenie powoda skorygowane zostanie o kwotę podatku zapłaconego przez pozwaną (§ 5 ust. 5 umowy). Strony zdecydowały, że w tej sytuacji, zostaną przeprowadzone kolejno następujące czynności: pozwana pisemnie powiadomi powoda o otrzymanej decyzji administracyjnej i uregulowaniu zobowiązania podatkowego, załączając do pisma kserokopię decyzji oraz dowód uiszczenia przez pozwaną kwoty podatku wynikającej z tej decyzji, w terminie 14 dni od daty otrzymania pisma, powód dokona aktualizacji załączników nr 1 i 2 do umowy, zgodnie z § 4 ust. 4 umowy, niezwłocznie po przeprowadzeniu aktualizacji wystawi fakturę korygującą do faktury VAT, wystawionej zgodnie z §6 ust. 1 umowy.

Według postanowień umowy, w przypadku, gdy właściwy organ podatkowy wyda ostateczną decyzję administracyjną, od której wniesione zostaną wszelkie przewidziane prawem zwyczajne środki odwoławcze, obciążającą powoda inną wartością niż kwota zadeklarowanego podatku dla pasów gruntów wyszczególnionych w załączniku nr 1 do umowy, roczne wynagrodzenie powoda ulegnie skorygowaniu o wartość wynikającą z tej decyzji z tym zastrzeżeniem, że zasada konieczności wykorzystania środków odwoławczych nie obowiązywała w sprawach, w których ich wniesienie byłoby oczywiście nieuzasadnione (§5 ust. 7 umowy). Strony ustaliły, że powód będzie przedstawiać pozwanej w terminie 4 dni od daty doręczenia decyzji administracyjnej (wydanej w I bądź II instancji) opinię co do braku zasadności składania środków odwoławczych wraz ze stosownym uzasadnieniem, a w terminie kolejnych 4 dni pozwana przekaże powodowi swoje stanowisko w tej sprawie, przy czym brak stanowiska pozwanej we wskazanym terminie miał być równoznaczny ze stanowiskiem negatywnym, tj. brakiem zasadności składania odwołania od decyzji administracyjnej (§ 5 ust. 8 umowy). W przypadku niekorzystnego rozstrzygnięcia dla powoda w postępowaniu wszczętym na skutek wniesienia środka zaskarżenia, co do którego stanowisko pozwanej było pozytywne, miała ona zwrócić powodowi poniesione koszty postępowania w wysokości określonej w orzeczeniu kończącym sprawę, przy czym zasada zwrotu kosztów postępowania nie obowiązywała w przypadkach, w których odwołanie/skarga zostaną sporządzone z pominięciem argumentów/zarzutów proponowanych przez pozwaną bądź w przypadkach istotnych braków formalnych środka zaskarżenia albo innych ewidentnych błędów i zaniechań, które skutkowały odrzuceniem/oddaleniem odwołania/skargi (§ 5 ust. 10 umowy).

W myśl § 5 ust. 11 i 12 umowy, korekta rocznego wynagrodzenia, o której mowa w ust. 7, wymagała aktualizacji załączników nr 1 i 2 do umowy zgodnie z § 4 ust. 4 oraz wystawienia przez powoda faktury korygującej do faktury VAT, wystawionej zgodnie z §6 ust. 1 umowy, przy czym czynności te winny być przeprowadzone w terminie 14 dni od daty uzyskania przez powoda decyzji administracyjnej, o której mowa w ust. 7 - gdy powód nie skorzysta ze środków odwoławczych lub w terminie 14 dni od daty niekorzystnego rozstrzygnięcia dla powoda w postępowaniu wszczętym na skutek wniesienia środka zaskarżenia.

Strony uzgodniły, że na okoliczność obciążenia z tytułu wynagrodzenia, o którym mowa w § 5 ust. 1, powód wystawiać będzie kwartalne faktury VAT w terminie 7 dni od daty uzgodnienia z pozwaną załączników nr 1 i 2 do umowy, nie później jednak niż do dnia kończącego drugi miesiąc danego kwartału, z terminem płatności przypadającym na ostatni dzień tego kwartału), a do kwoty wynagrodzenia zostanie doliczony podatek VAT w wysokości obowiązującej w świetle przepisów podatkowych w dniu wystawienia faktury (§ 6 ust. 1 i 2).

Umowa została zawarta na czas określony niezbędny do ustanowienia służebności przesyłu dla wszystkich objętych nią gruntów. Strony postanowiły, że w przypadku ustanowienia służebności przesyłu, umowa wykonawcza ulegnie rozwiązaniu (§12 ust. 3 umowy).

Zawarta umowa miała być neutralna dla powoda tj. zapewnić mu zwrot przez pozwaną wartości zapłaconego podatku.

Dowód:

- umowa wykonawcza z dnia 16.11.2012 r. k.109-113,

- zeznania A. K. k.276

Na mocy umowy z dnia 26 sierpnia 2015 r. (akt notarialny, repertorium A numer (...)) Skarb Państwa - Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo G. ustanowił na rzecz pozwanej i jej następców prawnych odpłatną i na czas nieokreślony służebność przesyłu, polegającą na znoszeniu istnienia posadowionych na wyszczególnionych w umowie nieruchomościach linii i urządzeń elektroenergetycznych oraz na prawie korzystania z wymienionych nieruchomości w zakresie niezbędnym do dokonywania prac eksploatacyjnych, konserwacji, remontów, modernizacji, usuwania awarii, oraz przebudowy i rozbudowy linii i urządzeń elektroenergetycznych posadowionych na gruncie, na prawie wycinki drzew bądź krzewów lub ich podkrzesywaniu w zakresie niezbędnym dla utrzymania linii i urządzeń elektroenergetycznych w należytym stanie celem uniknięcia zagrożenia dla funkcjonowania tych linii i urządzeń wraz z prawem wejścia i wjazdu na teren odpowiednim sprzętem przez pracowników Spółki, jej następców prawnych oraz przez wszystkie podmioty i osoby, którymi Spółka posługuje się w związku z prowadzoną działalnością (§5 umowy). (...) obciążone na mocy wskazanej umowy położone są na terenie gmin: P., G. oraz S.. W myśl §6 ust. 1 umowy służebność przesyłu została ustanowiona za wynagrodzeniem w wysokości odpowiadającej wartości podatków i opłat poniesionych przez Nadleśnictwo G. od części działek wyszczególnionych w umowie, z których korzystanie jest ograniczone w związku z obciążeniem nieruchomości służebnością przesyłu, to jest o łącznej powierzchni 377.163,00 m2. Stosownie do §6 ust. 2 umowy, Spółka zobowiązała się płacić wynagrodzenie z tytułu powyższej służebności w kwotach, terminach oraz na rachunek bankowy wskazanych w fakturach VAT wystawianych przez Nadleśnictwo. W § 7 umowy strony zgodnie postanowiły m. in., że: wynagrodzenie, o którym mowa w § 6 płatne będzie corocznie z dołu w okresach kwartalnych, na podstawie faktur VAT wystawionych przez Nadleśnictwo, wynagrodzenie kwartalne stanowić będzie 1/4 części wynagrodzenia rocznego,faktury VAT płatne będą na wskazany w fakturach rachunek bankowy najpóźniej w ostatnim dniu kwartału, podstawą zapłaty wynagrodzenia jest wystawienie i doręczenie faktury VAT przez Nadleśnictwo Spółce najpóźniej do końca drugiego miesiąca danego kwartału, do ustalonego wynagrodzenia zostanie doliczony podatek od towarów i usług w wysokości obowiązującej w dniu wystawienia faktury VAT. Wysokość rocznego wynagrodzenia z tytułu służebności przesyłu ustalana będzie na podstawie oświadczenia Nadleśnictwa o wysokości zadeklarowanych w danym roku podatkowym podatkach i opłatach od części nieruchomości, na których ustanowiona jest służebność przesyłu, które w formie wykazu w podziale na gminy, rodzaj podatku, obowiązujące stawki podatkowe oraz wartość podatku będzie przesyłane przez Nadleśnictwo do Spółki w terminie do 15 lutego każdego roku kalendarzowego, a Spółce przysługuje prawo do bieżącej weryfikacji zgodności oświadczenia ze stanem faktycznym.

Dowód:

- akt notarialny z dnia 26 sierpnia 2015 r., repertorium A numer (...) k.27-52,

-zeznania M. B. k.274v-275,

- zeznania L. B. k.275-275v,

Nadleśnictwo do organów podatkowych gmin: P., G. i S. złożyło deklaracje podatkowe w zakresie podatku od nieruchomości za 2018 r. oraz dokonało zapłaty rat podatku od nieruchomości na rachunki bankowe urzędów wskazanych gmin.

Dowód:

- deklaracja na podatek od nieruchomości za 2018 r. złożona do Wójta Gminy P. z dnia 31 stycznia 2018 r. k.53-54,

- potwierdzenie wykonanej operacji w dniu 31 stycznia 2018 r. na rachunek Urzędu Gminy P. na kwotę 2.403,00 zł k.55,

- potwierdzenie wykonanej operacji w dniu 15 lutego 2018 r. na rachunek Urzędu Gminy P. na kwotę 2.403,00 zł k.56,

- potwierdzenie realizacji przelewu w dniu 15 marca 2018 r. na rachunek Urzędu Gminy P. na kwotę 2.403,00 zł k.57,

- deklaracja na podatek od nieruchomości za 2018 r. złożona do Burmistrza Gminy G. z dnia 31 stycznia 2018 r. k.58-59,

- potwierdzenie wykonanej operacji w dniu 31 stycznia 2018 r. na rachunek Gminy G. na kwotę 22.543,00 zł k.60,

- potwierdzenie wykonanej operacji w dniu 15 lutego 2018 r. na rachunek Gminy G. na kwotę 22.543,00 zł k.61,

- potwierdzenie wykonanej operacji w dniu 15 marca 2018 r. na rachunek Gminy G. na kwotę 22.543,00 zł k.62,

- deklaracja na podatek od nieruchomości za 2018 r. złożona do Burmistrza Miasta i Gminy S. z dnia 31 stycznia 2018 r. k.63,

- potwierdzenie wykonanej operacji w dniu 31 stycznia 2018 r. na rachunek Gminy S. na kwotę 12.973,00 zł k.64,

- potwierdzenie wykonanej operacji w dniu 15 lutego 2018 r. na rachunek Gminy S. na kwotę 12.972,00 zł k.65,

- potwierdzenie wykonanej operacji w dniu 15 marca 2018 r. na rachunek Gminy S. na kwotę 12.972,00 zł k.66,

-zeznania B. W. k.274-274 v,

-zeznania A. B. k.275-275 v,

-zeznania M. B. k.274v-275,

- zeznania L. B. k.275-275v.

W dniu 15 lutego 2018 r. Nadleśnictwo sporządziło i następnie przesłało do Spółki oświadczenie o wysokości deklarowanych stawek podatkowych na rok 2018 dla gruntów pod liniami i urządzeniami elektroenergetycznymi należącymi do Spółki, położonych na terenie gmin: G., P. i S.. Oświadczenie zawierało wskazanie gmin, rodzaj podatku, obowiązujące stawki (w zakresie podatku od nieruchomości), powierzchnie w metrach kwadratowych oraz wartości rocznej podatku. Łączna wartość podatku wyniosła 160.958,40 zł.

Dowód:

- pismo Nadleśnictwa z dnia 15 lutego 2018 r ZG. (...).4.2018 k.67,

- oświadczenie Nadleśnictwa G. o wysokości stawek podatkowych na rok 2018 dla gruntów pod liniami i urządzeniami elektroenergetycznymi (...) Sp. z o.o. Oddział (...) S., Rejon (...) G. z dnia 15 lutego 2018 r. k.68,

- strona książki nadawczej Nadleśnictwa z pieczęcią Poczty Polskiej obejmującą datę 15.02.2018 k.69,

zeznania B. W. k.274-274 v,

-zeznania A. B. k.275-275 v,

-zeznania M. B. k.274v-275,

- zeznania L. B. k.275-275v.

Jedna czwarta części z kwoty 160.958,40 zł stanowi kwotę 40.239,60 zł.

W dniu 28 lutego 2018 r. Nadleśnictwo wystawiło dla Spółki fakturę VAT nr (...) na kwotę 49.494,71 zł brutto (40.239,60 zł netto) z tytułu wynagrodzenia należnego Nadleśnictwu z tytułu ustanowienia na rzecz spółki służebności przesyłu w zakresie wynikającym z powołanej wyżej umowy, w części obejmującej pierwszy kwartał 2018 roku. Wymieniona faktura została doręczona pozwanej.

Dowód:

- faktura VAT nr (...) z dnia 28 lutego 2018 r. k.70 wraz z potwierdzeniem odbioru w dniu 6 marca 2018 r. k.71,

- zeznania B. W. k.274-274 v,

-zeznania A. B. k.275-275 v,

-zeznania M. B. k.274v-275,

-przesłuchanie L. B. k.275-275v.

W piśmie Spółki z dnia 22 lutego 2018 r. stanowiącym odpowiedź na przesłane przez Nadleśnictwo oświadczenie, Spółka podniosła, że nie zgadza się ze stanowiskiem Nadleśnictwa o opodatkowaniu w 2018 r. wszystkich gruntów pod napowietrznymi liniami energetycznymi, w tym gruntów leśnych, objętych służebnościami ustanowionymi na rzecz Spółki podatkiem od nieruchomości według stawki określonej w art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (dalej; (...)), to jest według stawki właściwej dla gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, bez względu na sposób zakwalifikowania tych gruntów w ewidencji gruntów i budynków. Pozwana podniosła, że stanowisko Nadleśnictwa i przesłane oświadczenie o wysokości podatków w roku 2018 jest sprzeczne z przyjętym trybem działania określonym w umowie ramowej o współpracy z dnia 16 sierpnia 2012 r., umowie wykonawczej z dnia 16 listopada 2012 r. oraz umowie o ustanowienie służebności przesyłu z dnia 26 sierpnia 2015 r.,. W piśmie tym pozwana zwróciła się do powoda, aby przesłł oświadczenie, które będzie w sposób prawidłowy wskazywać wartość podatków od gruntów pod napowietrznymi liniami energetycznymi w zależności od zakwalifikowania tych gruntów w ewidencji gruntów i budynków tj. w przypadku gruntów leśnych właściwy będzie podatek leśny, od gruntów pozostałych podatek od nieruchomości według stawki określonej w art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. c UPOL, od nieużytków - brak podatku stosownie do zwolnienia określonego w art. 7 ust. 1 pkt 10 UPOL.

Dowód:

- pismo Spółki z dnia 22 lutego 2018 r. k.72-77,

- mail k.78,

W piśmie Spółki z dnia 30 marca 2018 r. stanowiącym odpowiedź na przesłane przez Nadleśnictwo oświadczenie o zadeklarowanych podatkach, a także fakturę VAT za pierwszy kwartał 2018 r., podniesiono że spółka nie akceptuje kwoty wynagrodzenia za 2018 r. obliczonego przy zastosowaniu stawki najwyższej określonej w art. 5 ust. 1 pkt ł lit. a (...), to jest od gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej bez względu na sposób zakwalifikowania w ewidencji gruntów i budynków, wynagrodzenie roczne z tytułu korzystania z gruntów Nadleśnictwa w 2018 r. powinno wynosić 53.775,02 zł netto, odpowiednio kwartalnie 1/4 tej kwoty. Spółka wniosła o wystawienie faktury korygującej, która będzie zawierać kwotę wynagrodzenia z tytułu korzystania z gruntów Nadleśnictwa w odpowiednim kwartale 2018 r., obliczoną przy zastosowaniu stawki podatkowej w zależności od sposobu zakwalifikowania gruntów w ewidencji gruntów i budynków. Pozwana zapłaciła kwotę 31 560,40zł.

Dowód:

- pismo pozwanej z dnia 30 marca 2018 r. k.79-81,

- potwierdzenie realizacji przelewu z na kwotę 31.560,40 zł k.82,

- zeznania A. B. k.275,

W piśmie z dnia 26 kwietnia 2018 r. Nadleśnictwo wezwało pozwaną do zapłaty należności wynikających z faktury VAT nr (...) z dnia 28 lutego 2018 roku.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty z dnia 26 kwietnia 2018 r. z potwierdzeniem odbioru w dniu 30 kwietnia 2018 r. k.83-84,

W piśmie z dnia 10 maja 2018 r. stanowiącym odpowiedź na powyższe wezwanie pozwana podniosła, iż nie akceptuje wynagrodzenia określonego w fakturze.

Dowód:

- pismo Spółki z dnia 10 maja 2018 r. k.85-88,

W kolejnych miesiącach powód wielokrotnie wzywał pozwaną do zapłaty zaległych należności wynikających m. in. z faktury VAT nr (...) z dnia 28 lutego 2018 roku.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty z dnia 29 maja 2018 r. z potwierdzeniem odbioru w dniu 4 czerwca 2018 r. k.89-90

- wezwanie do zapłaty z dnia 6 sierpnia 2018 r. z potwierdzeniem odbioru w dniu 9 sierpnia 2018 r. k.91-92,

- wezwanie do zapłaty z dnia 27 września 2018 r. z potwierdzeniem odbioru w dniu 1 października 2018 r. k.93-94,

- wezwanie do zapłaty z dnia 4 marca 2019 r. z potwierdzeniem odbioru w dniu 11 marca 2019 r. k.95-96,

- wezwanie do zapłaty z dnia 25 kwietnia 2019 r. z potwierdzeniem odbioru w dniu 20 maja 2019 r. k.97-98,

- wezwanie do zapłaty z dnia 14 listopada 2019 r. z potwierdzeniem odbioru w dniu 18 listopada 2019 r. k.99-101,

- wezwanie do zapłaty z dnia 19 grudnia 2019 r. z potwierdzeniem odbioru w dniu 23 grudnia 2019 r. k.102-103,

Pozwana nie dokonała dalszej zapłaty.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest uzasadnione w całości.

W rozpoznawanej sprawie powód dochodził od pozwanej należności obejmującej kwotę wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu.

Powód wywodził swoje roszczenie z zawartej z pozwaną w dniu 26 sierpnia 2015 roku w formie aktu notarialnego umowy ustanowienia służebności przesyłu. Zgodnie z §12 ust. 2 umowy ramowej została ona zawarta na czas określony niezbędny do ustanowienia służebności przesyłu dla wszystkich gruntów objętych „Umowami wykonawczymi”. Podobnie w §12ust 3 umowy wykonawczej przewidziano jej wygaśnięcie w przypadku ustanowienia służebności przesyłu. Jest to zresztą logiczne, że umowa późniejsza, szczegółowa ustala relację między stronami w miejsce wcześniej obowiązujących umów. Utrzymywanie stanu, w którym miałyby obowiązywać trzy umowy dotyczące tej samej kwestii ale różniące się nieznacznie nie znajduje żadnego uzasadnienia. Stanowiska strony pozwanej nie potwierdził też żaden ze świadków, w tym także zgłoszony przez nią A. K.. Umowa ustanowienia służebności przesyłu została zawarta w dniu 26 sierpnia 2015 roku w formie aktu notarialnego. Z dniem jej podpisania, zastąpiła ona wszelkie inne umowy i porozumienia wcześniej zawarte pomiędzy stronami i w dacie podpisania umowy ustanowienia służebności przesyłu obowiązujące, a dotyczące korzystania z gruntów obciążonych służebnością przesyłu. Pozwana, nawet nie twierdziła, a tym bardziej nie wykazała w myśl art. 6 k.c. by któraś ze służebności przesyłu nie została ustanowiona, co miałoby tamowałoby rozwiązanie umowy wykonawczej.

Okoliczność zawarcia przez strony w dniu 26 sierpnia 2015 roku umowy o ustanowienie służebności przesyłu była w sprawie bezsporna. Przedmiotu sporu nie stanowiło również uprawnienie powoda do żądania wynagrodzenia z tego tytułu. Spór dotyczył odpowiedniej kwalifikacji gruntów, co miało wpływ na wysokość wynagrodzenia.

Na mocy wspominanej umowy z dnia 26 sierpnia 2015 roku o ustanowieniu służebności powód obciążył nieruchomość na rzecz pozwanej jako przedsiębiorstwa energetycznego w sposób wskazany w treści art. 305 ¹ k.c. za wynagrodzeniem określonym w treści umowy. Możliwość zawarcia tego rodzaju umów przewidziana została w art. 39a ustawy z dnia 28 września 1991 roku o lasach (Dz.U. z 2011 r. Nr 12, poz. 59). W świetle ust. 1 tego przepisu nadleśniczy może za zgodą dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych obciążyć, za wynagrodzeniem, nieruchomości pozostające w zarządzie Lasów Państwowych służebnością przesyłu, z uwzględnieniem zasad gospodarki leśnej. Kwestie wynagrodzenia, w tym jego wysokość z uwagi na sposób wyliczenia, w okolicznościach sprawy determinuje treść art. 39a ust. 2. Zgodnie z nim wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej ustala się w wysokości odpowiadającej wartości podatków i opłat ponoszonych przez Lasy Państwowe od części nieruchomości, z której korzystanie jest ograniczone w związku z obciążeniem tą służebnością.

Z literalnego brzmienia umowy wynika, że wynagrodzenie należne powodowi na gruncie postanowienia § 6 odpowiadać miało wysokości podatków i opłat poniesionych przez powoda od części nieruchomości, z której korzystanie jest ograniczone w związku z obciążeniem nieruchomości służebnością przesyłu (opisanej w § 5 umowy). Powyższe potwierdza również treść § 7 lit. f umowy, w którym strony ustaliły, iż wysokość rocznego

wynagrodzenia z tytułu służebności przesyłu ustalana będzie na podstawie oświadczenia powoda o wysokości zadeklarowanych w danym roku podatkowym podatkach i opłatach od części nieruchomości, na których ustanowiona będzie służebność przesyłu.

Mając na uwadze powyższe zapisy i dokonując wykładni oświadczeń woli stron dokonanej zgodnie z art. 65 § 1 i 2 k.c. przyjąć należało, że zgodnym zamiarem stron, nie pomijając ustawowej regulacji art. 39a ustawy o lasach, było takie ukształtowanie należnego powodowi wynagrodzenia od pozwanej, za ustanowienie służebności przesyłu, które zapewni pokrycie ponoszonych przez powodowe Nadleśnictwo kosztów podatkowych zaistniałych z uwagi na posadowienie na jego gruncie linii elektroenergetycznej w zależności od kategorii gruntów wynikających z ewidencji gruntów i budynków zadeklarowanych przez Nadleśnictwo. Umówione wynagrodzenie w istocie odpowiadać miało ponoszonym przez powoda kosztom podatków od zajętej pod linie energetyczne części nieruchomości. Nie można zatem pominąć tego, że istotą postanowień umownych było zagwarantowanie powodowi zwrotu rzeczywiście ponoszonych opłat publicznoprawnych w związku z ustanowieniem na pozostających w jego zarządzie gruntach służebności na potrzeby napowietrznych linii energetycznych wchodzących w skład przedsiębiorstwa pozwanej. Na to, że wynagrodzenie z tytułu służebności miało zapewnić zwrot poniesionych przez powoda kosztów (miało być „neutralne”) wskazał zresztą świadek A. K..

Również z aksjologicznego punktu widzenia brak jest uzasadnienia dla sytuacji, w której powód, który obciąża swoją nieruchomość na rzecz innego podmiotu, ma ponosić koszty wyższego podatku od nieruchomości – jako związanego z zastosowaniem stawki dla gruntów, na których prowadzona jest działalność gospodarcza, skoro nie on jest podmiotem wykonującym tego rodzaju działalność - podmiotem takim jest pozwana, której status przedsiębiorcy energetycznego doprowadził do przyjęcia takiej wysokości stawki, a w konsekwencji obciążenia powoda wyższą kwotą podatku. Kwestia ta była przedmiotem wielu wypowiedzi w judykaturze, a podsumowanie dotychczasowego orzecznictwa administracyjnego stanowi uchwała NSA (7) z dnia 9 grudnia 2019 r. w sprawie II FPS 3/19 (publ. na orzeczenia.nsa.gov.pl). Zgodnie z nią przedsiębiorca przesyłowy, który zawarł z (...) Lasy Państwowe umowę o ustanowienie służebności przesyłu na gruntach Skarbu Państwa, nie jest podatnikiem podatku od nieruchomości od tych gruntów w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2018 roku. Co istotne, NSA w uchwale tej zwrócił m.in. uwagę na przepis art. 39a ust. 2 ustawy o lasach, podkreślając, że to unormowanie ma na celu zapewnienie stosownej rekompensaty finansowej jednostce organizacyjnej Lasów Państwowych, jako podatnikom podatku od nieruchomości w wysokości niezależnej od treści obowiązującej umowy, na co wskazuje zwrot legislacyjny „ustala się w wysokości”. Ma ono zatem gwarantować podatnikowi środki na zapłatę danin i nie stwarza możliwości do niedozwolonego modyfikowania treści obowiązku podatkowego i podmiotu obarczonego obowiązkiem zapłaty podatku od nieruchomości. W świetle powyższej uchwały składu 7 sędziów NSA chybiona jest argumentacja pozwanej w sprzeciwie na uzasadnienie oddalenia powództwa, związana z nowelizacją przepisów z dniem 1 stycznia 2019 roku, gdyż nie odnosi się do stanu faktycznego, ani prawnego niniejszej sprawy.

Treść art. 87 i art. 91 Konstytucji określa wyczerpujący katalog źródeł prawa w Rzeczpospolitej Polskiej. W katalogu tym nie wymieniono jako źródeł prawa powszechnie obowiązującego orzeczeń sądów (nawet tych najwyższych instancji), na co słusznie zwraca uwagę pozwany. Niemniej Sąd podziela pogląd wyrażony w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 lutego 2016 r. wydanego w sprawie II FSK 3584/13, w którym stwierdzono, iż fakt, że wyrażona w uzasadnieniach orzeczeń najwyższych instancji sądowych opinia i poglądy prawne nie mają formalnie mocy wiążącej nie oznacza, że nie wywierają one wpływu na orzeczenia innych sądów. Z orzecznictwem takim wiąże się domniemanie prawidłowości zawartych w nich ustaleń dotyczących wykładni przepisów prawnych, sygnalizuje ono prawidłowy kierunek wykładni prawa i sygnalizuje, że w przyszłości w sprawach podobnych sąd zajmie podobne stanowisko. Na poparcie tej praktyki Naczelny Sąd Administracyjny we wskazanym orzeczeniu wprost odwołał się do swoich wcześniejszych wyroków z dnia 17 lutego 2011 r. w sprawie II FSK 1821/09 i z dnia 22 września 2011 r. w sprawie II FSK 548/10, w których przedmiotem rozstrzygnięcia była podatkowa kwalifikacja bezumownego korzystania przez zakłady energetyczne z gruntów zajętych pod linie energetyczne i rozstrzygniecie, czy zakłady energetyczne są posiadaczami służebności gruntowej i czy posiadanie to wyczerpuje znamiona opodatkowania według stawek niezwiązanych z działalnością gospodarczą.

W świetle powyższego nie można nie zauważyć, że analiza orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego jednoznacznie przesądza, że grunty leśne usytuowane pod napowietrznymi liniami energetycznymi, są gruntami zajętymi na prowadzenie działalności gospodarczej w rozumieniu art. 2 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Wobec tak ukształtowanego i jednolitego orzecznictwa sądów administracyjnych, dalsze uporczywe inicjowanie przez Lasy Państwowe postępowań odwoławczych, poprzez składanie deklaracji na podatek, które ignorowałyby dotychczasowy dorobek orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, uznane musiałoby być za działanie sprzeczne z prawem i mogące uzasadniać odpowiedzialność karno-skarbową na podstawie art. 56 § 1 k.k.s. (czy też w zależności od wartości podatku narażonego na uszczuplenia z art. 56 § 2 lub 3 k.k.s.). Odpowiedzialność ta dotyczyłaby osób zajmujących się w tej jednostce sprawami gospodarczymi (art. 9 § 3 k.k.s). Zatem pomimo, iż orzeczenia sądów nie stanowią źródeł prawa w Rzeczpospolitej Polskiej, to nie można pomijać faktu, że wywierają one wpływ na orzeczenia innych sądów.

Zgodnie z treścią art. 217 Konstytucji „ nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy”. Analiza powyższego przepisu potwierdzona aktualną doktryną nakazuje, aby nakładanie podatków odbywało się w drodze ustawy, w której winny znaleźć się również elementy konstrukcyjne podatku tj. podmiot, przedmiot i stawki podatkowe, co za tym idzie samo nakładanie podatków i innych danin publicznoprawnych oraz określanie podmiotu i przedmiotu opodatkowania, a także stawek podatkowych wymaga szczegółowej regulacji ustawowej (por. red. M. Safjan, L. Bosek, Konstytucja RP. Tom II. Komentarz do art. 87-243, Warszawa 2016, art. 217).

Zgodzić należy się z pozwanym, że nie jest możliwe rozszerzanie zakresu opodatkowania w drodze innej niż ustawowa, a co za tym idzie ewentualne uszczelnianie systemu podatkowego nie należy do kompetencji sądów administracyjnych, lecz ustawodawcy. Pomimo powyższej trafnej argumentacji odwołać należy się do słusznego poglądu, który został wyrażony przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 3 października 2000 r. (w sprawie K 33/99) gdzie wskazano, iż rzeczywista treść wielu przepisów prawnych formułuje się dopiero w procesie ich stosowania, a co za tym idzie niezależnie od intencji twórców ustawy, organy ją stosujące mogą wydobywać z niej treści będące nie do pogodzenia z normami, zasadami lub wartościami, których poszanowania wymaga konstytucja (por. wyrok TK z 12 stycznia 2000 r. w sprawie P 11/98, OTK ZU Nr 1/2000, s. 47). Jednak w sytuacjach, w których określony sposób rozumienia przepisu ustawy znalazł jednoznaczny i autorytatywny wyraz w orzecznictwie Sądu Najwyższego bądź Naczelnego Sądu Administracyjnego, to należy uznać, że przepis ten – w praktyce swego stosowania – nabrał takiej właśnie treści, jaką odnalazły w nim najwyższe instancje sądowe naszego kraju, a jeżeli tak rozumiany przepis nie da się pogodzić z normami, zasadami lub wartościami konstytucyjnymi, to Trybunał Konstytucyjny może orzec o jego niezgodności z konstytucją i tym sposobem umożliwić ustawodawcy bardziej precyzyjne i jednoznaczne uregulowanie danej kwestii.

W przedmiotowej sprawie spór ogniskował się wokół wykładni art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1445), a zatem sprzed nowelizacji tej ustawy na mocy ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o podatku leśnym (Dz. U. z 2018 r. poz. 1588), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2019 r. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegają użytki rolne lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej. Jednocześnie art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1821) w brzmieniu sprzed nowelizacji stanowił, że opodatkowaniu podatkiem leśnym podlegają określone w ustawie lasy, z wyjątkiem lasów zajętych na wykonywanie innej działalności gospodarczej niż działalność leśna. Na tle tych przepisów, znajdujących zastosowanie w niniejszej sprawie, za niejasny uznano zapis „zajęcia na prowadzenie działalności gospodarczej” zawarty w art. 2 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz zapis „zajęcia na wykonywanie innej działalności gospodarczej niż działalność leśna” zawarty w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku leśnym. To właśnie na tle wykładni powyższych przepisów zaistniał spór między stronami niniejszego procesu.

W utrwalonej linii orzeczniczej sądów administracyjnych, w szczególności linii orzeczniczej Naczelnego Sądu Administracyjnego utrwaliła się taka wykładnia, zgodnie z którą wyjątek od opodatkowania podatkiem od nieruchomości zawarty w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku leśnym należy interpretować w ten sposób, że jeżeli w posiadaniu przedsiębiorcy jest las, to wówczas co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości chyba, że nie jest zajęty na prowadzenie działalności gospodarczej, co ma miejsce wtedy, gdy pomimo posiadania lasu przez przedsiębiorcę jest on wykorzystywany zgodnie z przeznaczeniem klasyfikacyjnym, a więc na działalność leśną. Zajęcie gruntu na prowadzenie działalności gospodarczej powinno mieć przy tym charakter faktyczny, a sposób faktycznego wykorzystywania nieruchomości sklasyfikowanych jako użytki leśne decyduje o tym czy będą one objęte podatkiem leśnym, czy też podatkiem od nieruchomości, przy jednoczesnym uznaniu, że grunty sklasyfikowane jako (...) (las) i (...) (tereny różne) będące pasami technicznymi pod liniami elektroenergetycznymi podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości gdyż decydujące znaczenie ma sposób faktycznego wykorzystywania nieruchomości, a faktycznym wykorzystywaniem tych nieruchomości nie jest prowadzenie działalności leśnej, lecz prowadzenie działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę elektroenergetycznego polegającej na przesyle energii po tych liniach. Na taki sposób korzystania z terenów wskazali zresztą pracownicy powoda przesłuchani w charakterze świadków.

W przedmiotowej sytuacji mamy do czynienia ze zbiegiem dwóch reguł wykładni norm przepisów prawa. Z jednej strony zasady wyłączności regulacji ustawowej w zakresie nakładania obowiązków daninowych (a zatem zakazem rozszerzającej wykładni zakresu opodatkowania), a jednocześnie przyjętą w doktrynie zasadą obejmująca zakaz dokonywania rozszerzającej wykładni wyjątków zgodnie z paremią exceptiones non sunt extendendae (por. M. Zieliński, Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, Warszawa 2010, s. 343). Dla usunięcia sprzeczności wykładni niezbędne jest ustalenie, który ze wskazanych wyżej przepisów ma charakter przepisu ogólnego, a który ma charakter przepisu szczególnego. W wyniku takiej analizy wskazać należy, że charakter lex generalis stanowią przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, zaś charakter lex specialis przepisy ustawy o podatku leśnym. Z obu tych ustaw wynika, że ustawodawca na mocy obu ustaw postanowił wprowadzić podatek obliczany od powierzchni gruntów, bowiem tak podatek od nieruchomości uregulowany w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych, jak i podatek leśny uregulowany w ustawie o podatku leśnym z najbardziej ogólnym rozumieniu sprowadzają się do opodatkowania powierzchni nieruchomości (gruntu). Podatek od nieruchomości ma przy tym charakter ogólnego, którym co do zasady objęte są wszystkie nieruchomości, poza tymi, które zostały wyłączone z opodatkowania na mocy przepisów szczególnych (art. 2 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych).

W świetle powyższego wskazać należy, iż opodatkowanie gruntów podatkiem leśnym stanowi wyjątek od zasady opodatkowania nieruchomości (w tym gruntów) podatkiem od nieruchomości, na podstawie przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Ustawodawca tym samym wprost przewidział w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych, że co do zasady nieruchomości zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości w ustalonej przez właściwą jednostkę samorządu terytorialnego wysokości. Wyjątkiem natomiast jest opodatkowanie gruntów podatkiem leśnym, jeżeli stanowią one lasy, na których nie jest wykonywana inna działalność gospodarcza, niż działalność leśna.

Sąd nie podziela stanowiska, że obowiązkiem powoda było składanie deklaracji podatkowych niewłaściwie klasyfikujących grunty wykorzystywane w działalności gospodarczej pozwanej polegającej na przesyle energii elektrycznej jako grunty podlegające opodatkowaniu podatkiem leśnym, a nie podatkiem od nieruchomości uregulowanym w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych. Gdyby jednak w treści umów łączących strony znalazł się taki zapis, to należałoby go kwalifikować jako zapis nieważny w świetle art. 58 § 1 k.c. Nakazywałby on bowiem powodowi zachowanie sprzeczne z normami iuris cogentis prawa podatkowego, zobowiązującymi do składania deklaracji podatkowych zawierających prawidłowe dane, jak również do rzetelnego wypełniania spoczywających na powodzie obowiązków podatkowych.

Analizując wypełnianie przez powoda obowiązków umownych, na gruncie ukształtowanego między stronami stosunku prawnego (umowy o ustanowienie służebności przesyłu), nie jest możliwe przyjęcie, że powód działał nielojalnie względem pozwanej zmieniając przyjętą i wcześniej realizowaną praktykę deklarowania podatku w niższej wysokości (jak za grunty na których prowadzona jest działalność leśna, a nie inna działalność gospodarcza, w tym działalność polegająca na przesyle energii elektrycznej), a zatem nie można przyjąć, że powód nienależycie wykonywał zawarte umowy w szczególności niezgodnie z wolą stron. Powyższe stanowisko uzasadnione jest również w świetle utrwalonego i jednolitego orzecznictwa Wojewódzkich Sądów Administracyjnych, których przedmiotem były analogiczne sprawy pomiędzy Skarbem Państwa, a różnymi nadleśnictwami, które to orzecznictwo zostało ugruntowane również przez Naczelny Sąd Administracyjny, gdzie za prawidłową przyjęto wykładnię, w świetle której grunty znajdujące się pod liniami elektroenergetycznymi powinny być opodatkowane podatkiem według stawek najwyższych, gdyż służą one prowadzeniu działalności gospodarczej. Ta linia orzecznicza jest kontynuowana mimo dokonania przez prawodawcę nowelizacji ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o lasach, na mocy ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o podatku leśnym (Dz. U. z 2018 r. poz. 1588). Dodać należy, że przywołana wyżej nowelizacja zerwała z dotychczasową wykładnią wyżej wskazanych przepisów, jednakże wymagało to wprost dokonania interwencji ustawodawcy, który zmienił przedmiot opodatkowania wyłączając go wprost z zakresu opodatkowania podatkiem od nieruchomości i opodatkowując go podatkiem leśnym. Na mocy tej nowelizacji w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych w jej art. 2a dodano pkt 4 lit. a-c wyłączając z zakresu opodatkowania podatkiem od nieruchomości gruntów wykorzystywanych w celu prowadzenia działalności gospodarczej będącej działalnością przesyłową, natomiast w ustawie o podatku leśnym w art. 1 dodano ust. 4 pkt 1-3, w którym wskazano, że za lasy zajęte na wykonywanie innej działalności gospodarczej niż działalność leśna nie uznaje się lasów wykorzystywanych w działalności przesyłowej. Jednak trzeba wyraźnie wskazać, że przepisy te wywołują skutek dopiero na przyszłość w sferze obowiązków podatkowych, począwszy od dnia 1 stycznia 2019 r.. Powyższe oznacza, że nowelizacja nie ma wpływu na obowiązek podatkowy istniejący w poprzednim okresie. Tymczasem obowiązek podatkowy objęty sporem, jaki ciążył na powodzie dotyczył 2018 r. Powód w niniejszej sprawie dochodził od pozwanej zapłaty umówionego na mocy umowy ustanowienia służebności przesyłu wynagrodzenia, w wysokości odpowiadającej kwocie rzeczywiście zapłaconego przez powoda podatku.

Reasumując analiza materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że zastosowana przez powoda w deklaracjach podatkowych zarówno stawka jak i rodzaj podatku (tj. podatek od nieruchomości w stawce odpowiadającej opodatkowaniu gruntów zajętych pod prowadzenie działalności gospodarczej) były jedynym prawidłowym sposobem postępowania przez powoda przy składaniu deklaracji podatkowej oraz uiszczaniu stosownego podatku.

Nawet gdyby hipotetycznie przyjąć, jak twierdzi pozwany, że powód nie wykonał swych obowiązków umownych polegających na umożliwieniu pozwanemu skorzystania z przysługującego mu prawa bieżącej weryfikacji oświadczenia powoda o wysokości zadeklarowanych w danym roku podatkowym podatków i opłat, to i tak w okolicznościach sporu, nie byłoby podstaw do twierdzenia o braku obowiązku powoda do dokonania zapłaty dochodzonej pozwem kwoty. Pozwany konsekwentnie utrzymując, że mimo ustanowienia służebności przesyłu na nieruchomościach istotnych dla przedmiotowego sporu, w odniesieniu do nich obowiązywała strony także umowa ramowa, nie zdołał konstruktywnie wyjaśnić w procesie, tego, jaki skutek wobec żądania powoda miałoby podzielenie tego zapatrywania. W szczególności nie wyjaśnił, dlaczego gdyby przyznać rację pozwanemu, należałoby uznać, że roszczenie powoda jest niezasadne. Powoływane przez pozwanego umowy: ramowa i umowy wykonawcze, jak i postanowienia umowy o służebności przesyłu, w sposób niebudzący wątpliwości, opisały metodę obliczania wynagrodzenia za ustanowienie wskazanego ograniczonego prawa rzeczowego. Każda ze wskazanych umów zakładała, jednocześnie, że wysokość tego wynagrodzenia ustalana być miała na podstawie oświadczenia powoda o wysokości zadeklarowanych w danym roku podatkowym podatków i opłat. Oświadczenie to w formie stosownego wykazu miało być przesyłane przez powoda, w terminie do 15 lutego każdego roku, do pozwanego, któremu przysługiwało prawo jego bieżącej weryfikacji pod kątem zgodności ze stanem faktycznym. W umowie o ustanowienie służebności przesyłu jest to §7 pkt.f. Jednocześnie jednak, ani w umowach, ani w akcie ustanowienia służebności, strony nie ustaliły jakichkolwiek konsekwencji prawnych niedokonania czy też dokonania takiej weryfikacji. Ani z treści umowy, ani służebności nie wynika jakikolwiek konstruktywny rygor, pozwalający na twierdzenie o nienależytym wykonaniu umowy przez powoda, którego konsekwencją jest zwolnienie pozwanego z obowiązku zapłaty kwoty dochodzonej pozwem. W szczególności z treści umów nie wynika to, że pozwany mógł mieć realny wpływ na treść składanych przez powoda oświadczeń.

Ewentualny brak zachowania stosownej procedury, w szczególności ewentualna nieważność oświadczenia aktualizującego, nie wstrzymywała jednak procesu złożenia przez powoda deklaracji organom wymierzającym podatek. Nie powodowała jej nieważności. Nie powodowała także tego, że za obowiązujące strony wynagrodzenie uważało się wówczas to, które ustalone zostało w roku, kwartale czy miesiącu poprzedzającym sporny okres. To, że pozwany nie miał żadnego realnego wpływu na treść złożonej przez powoda deklaracji wynika także z przyjętego w umowie terminu do przedstawienia pozwanemu oświadczenia powoda o wysokości zadeklarowanych w danym roku podatkowym podatków i opłat. Przyjęty w umowie termin do 15 lutego danego roku, następował po terminie właściwym do złożenia przez powoda deklaracji właściwym organom, albowiem zgodnie z art. 6 pkt 5 ustawy z dnia 30 października 2002 roku (DZ.U nr 200, poz. 1682, z późniejszymi zmianami), o podatku leśnym, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki, nieposiadające osobowości prawnej, jednostki organizacyjne Lasów Państwowych, a także jednostki organizacyjne Krajowego Ośrodka (...) są obowiązane składać, w terminie do dnia 15 stycznia, organowi podatkowemu, właściwemu ze względu na miejsce położenia lasów, deklaracje na podatek leśny na dany rok podatkowy. Zaangażowanie pozwanego w ustalenie wysokości stawki podatkowej, zgodnie z ustaleniami stron mogło w istocie nastąpić na późniejszym etapie, dopiero po wydaniu przez ten właściwy organ stosownej decyzji podatkowej i to mając na uwadze treść umów, tylko wówczas gdyby decyzja została wydana i w swej treści odbiegała in plus czy in minus od złożonego oświadczenia. Tylko w takim przypadku, w odniesieniu do wysokości wynagrodzenia strony określiły dalsze reguły postępowania wymieniając obciążające je obowiązki. W szczególności §8 pkt. 2 umowy z 26 sierpnia 2015r dotyczy sytuacji gdy organ podatkowy wydał decyzję zmieniającą wysokość zapłaconego podatku, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca. Kolejne punkty z tego § dotyczą sytuacji z pkt. 2, także więc nie mają znaczenia dla niniejszej sprawy. W uzupełnieniu dodać tylko należy, że również w pkt. 4 tego paragrafu wyłączono konieczność wykorzystania środków odwoławczych, w sprawach, w których ich wniesienie byłoby oczywiście nieuzasadnione, co z uwagi na linię orzeczniczą sądów administracyjnych miałoby zastosowanie w niniejszej sprawie.

Ocena roszczenia powoda uzależniona jest zatem od stwierdzenia, czy sposób ustalenia wynagrodzenia pozostaje w zgodzie z postanowieniami umów przesyłu, w szczególności §6 ust. 5. Wtórną kwestią w niniejszym postępowaniu jest natomiast ustalenie, jakiego rodzaju podatek winien być pobierany od gruntów zajętych przez urządzenia elektroenergetyczne, tj. czy winien być to podatek leśny, czy podatek dla gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej. Argumentacja pozwanej zmierzająca do wykazania słuszności stanowiska o pobieraniu podatku leśnego, czy też generalnie co do podmiotu, na którym spoczywa obowiązek uiszczania podatku, nie ma wpływu na rozstrzygnięcie sprawy. To bowiem determinowane jest spełnieniem obowiązków przewidzianych w umowie stron.

Niesporne jest, że powód domaga się wynagrodzenia obliczonego na podstawie oświadczeń Nadleśniczego o zadeklarowanych podatkach, a zatem zgodnie z §6 ust. 5 umów przesyłu. Wprawdzie w umowach tych (w § 6 ust. 5) przewidziano dla pozwanej prawo do bieżącej weryfikacji zgodności oświadczenia Nadleśniczego ze stanem faktycznym, ale nie jest to równoznaczne z przyznaniem jednostronnego uprawnienia do określania rodzaju podatku, jaki ma być zadeklarowany. O tym stanowią bowiem przepisy prawa, nie zaś wola stron umowy. Oświadczenie Nadleśniczego, jak wynika z tych postanowień, składane jest w formie wykazu obejmującego gminy, rodzaj podatku, obowiązując stawki podatkowe i wartość podatku. Zakres przyznanego pozwanej uprawnienia do weryfikacji tego oświadczenia nie może być ujmowany w oderwaniu od pozostałych postanowień umowy. Bez względu na to, czy w ramach tej weryfikacji pozwana mogła kwestionować rodzaj zadeklarowanego podatku, czy też nie, nawet odmienna ocena pozwanej co do rodzaju podatku nie miała charakteru wiążącego powoda.

Podsumowując, należy podkreślić, że o sposobie kwalifikacji podatkowej decydują przepisy prawa powszechnie obowiązującego, nie zaś uzgodnienia stron, czy też akceptacja jednej z tych stron dla określonej kwalifikacji. Dlatego też całkowicie chybiony jest zarzut, że wysokość deklarowanego podatku wymagała uzgodnienia.

Wysokość podatku w określonej sytuacji faktycznej jest kategorią obiektywną. Wysokość podatku wynika z przepisów prawa podatkowego, nie zaś z uzgodnień stron. W tym kontekście bezzasadny jest zarzut, że powód "uniemożliwił pozwanemu wpływ na wysokość świadczenia. W zakresie powierzchni, czy samych wyliczeń strony powodowej, pozwana nie zgłaszała zarzutów. Wynikają one także ze składanych dokumentów.

Argumentacja zgodna z wyżej przedstawioną znajduje pełną aprobatę w orzecznictwie sądów wyższej instancji. Tytułem przykładu wskazać jedynie można ostatnie orzeczenia w tym przedmiocie tj. wyroki Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 15 maja 2020r (sygn. VIII Ga 236/20) i z dnia 3 września 2019r (sygn. VIII Ga 234/19) oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 16 października 2019r sygn. ( akt I AGa 96/19).

Istotne elementy ustaleń i materiału dowodowego omówione zostały powyżej, zbędnym jest więc ich powtarzanie. W tym miejscu wskazać należy, iż stan faktyczny w zasadzie był niesporny między stronami i wynikał z dokumentów, różniły się one w jego ocenie prawnej. Zeznania świadków, choć wiarygodne, miały jedynie pomocnicze i uzupełniające (w stosunku do dokumentów) znaczenie.

Reasumując pozwany powinien zapłacić dochodzoną pozwem kwotę gdyż wynika ona z łączącej strony umowy, podobnie jak termin jej zapłaty. W związku z opóźnieniem powodowi należne są odsetki za opóźnienie na podstawie art. 481 k.c.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu znajduje podstawę prawną w treści art. 98 k.p.c. Powód wygrał spór w całości. Na koszty poniesione przez powoda (który jako Skarb Państwa był podmiotem zwolnionym od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych i opłaty skarbowej) złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości stawki minimalnej - 3600 zł (ustalone zgodnie z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych).

W pkt III sentencji wyroku Sąd, mając na względzie treść art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, obciążył pozwaną jako przegrywającą sprawę opłatą od pozwu, od której zwolniony był powód.

SSR Dariusz Plewczyński

ZARZĄDZENIE

1. (...)

2. (...)

(...)

3. (...)