Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 września 2015 roku

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie, Wydział XI Gospodarczy,

w składzie:

Przewodniczący: SSR Aleksandra Wójcik-Wojnowska

Protokolant: Przemysław Badurka

po rozpoznaniu w dniu 3 września 2015 roku w Szczecinie, na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w B.

przeciwko Z. B.

o zapłatę

I.  oddala powództwo,

II.  zasądza od powódki (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w B. na rzecz pozwanej Z. B. kwotę 625 zł (sześćset dwadzieścia pięć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt XI GC 482/14

Sprawa rozpoznawana z pominięciem przepisów o postępowaniu uproszczonym.

UZASADNIENIE

W dniu 6 marca 2014 roku powódka (...) z ograniczoną odpowiedzialnością w B. wniosła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanej Z. B. kwoty 2 681,40zł z ustawowymi odsetkami liczonymi do dnia zapłaty dla kwoty 701,10 zł od dnia 30 stycznia 2013 roku i dla kwoty 1 980,30 zł od dnia 29 listopada 2012 roku oraz kosztami procesu. W uzasadnieniu swojego żądania powódka wskazała, że pozwana w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, zamówiła i zakupiła u powódki narożnik oraz fotel za które nie uiściła umówionej ceny sprzedaży. Pismem z dnia 25 lutego 2015 roku powódka sprostowała żądanie pozwu wskazując, że w zakresie kwoty 1 980,30 zł domaga się odsetek od dnia 14 grudnia 2012 roku.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 26 marca 2014 roku referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Szczecin-Centrum w Szczecinie w XI Wydziale Gospodarczym orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Od wydanego w sprawie nakazu zapłaty pozwana wniosła sprzeciw, w którym co do kwoty 701,10 zł – potwierdzając, że w tym zakresie doszło do zawarcia umowy sprzedaży – zgłosiła zarzut uregulowania należności do rąk przedstawiciela powódki P. S. (1), a co do kwoty 1 980,30 zł zarzut braku podstawy faktycznej do jej żądania, albowiem pozwana nigdy nie zamówiła i nie odebrała narożnika V. (...), wskazując jednocześnie że widniejący na przedłożonym przez powódkę dokumencie wydania WZ nr (...) podpis został sfałszowany. Pozwana wniosła o zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

W toku postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Strony postępowania, w ramach prowadzonych przez siebie działalności, nawiązały współpracę gospodarczą, w ramach której pozwana nabywała od powódki meble w celu ich dalszej odsprzedaży.

Niesporne, nadto dowód:

zeznania D. L. k. 101-102

zeznania P. S. (2) k. 103-105

zeznania C. B. k. 105-106

Kontaktami z pozwaną w imieniu powódki zajmował się jej przedstawiciel handlowy P. S. (2).

Niesporne, nadto dowód:

zeznania P. S. (2) k. 103-105

zeznania C. B. k. 105-106

Zamówienia w imieniu pozwanej składał jej pracownik D. L. lub mąż pozwanej, C. B.. Były one wysyłane za pośrednictwem poczty elektronicznej, faxem lub składane przedstawicielowi handlowemu kontrahenta. Za przekazywanie zamówień do realizacji odpowiadał u powódki jej pracownik P. S. (3). Wydaniu zamówionego u powódki towaru towarzyszyło przekazanie i podpisanie faktury i dokumentu WZ lub samej faktury.

Dowód:

zeznania D. L. k. 101-102

zeznania P. S. (3) k. 106-107

P. S. (2) dostarczał zamówiony towar wraz z fakturą, był uprawniony do tego, by pobierać gotówkę za dostarczone meble.

Dowód:

zeznania P. S. (2) k. 103-105

W stosowanym przez powódkę formularzu zamówienia opatrzonym datą 26 października 2012 roku, którego przedmiotem był narożnik V. (...), w miejscu przeznaczonym na wskazanie zamawiającego, wpisano (...). Zamówienie to znajduje się nadto w rejestrze zamówień szwalni powódki.

Dowód:

wydruk k. 79

zamówienie k. 80

W dniu 14 listopada 2012 roku powódka wystawiła na rzecz pozwanej fakturę VAT nr (...) na kwotę 1 980,30 zł brutto z wyznaczonym 30-dniowym terminem płatności. Jako przedmiot sprzedaży w fakturze wskazano (...) z dopiskiem narożnik. Faktura została podpisana i opatrzona pieczęcią firmową za wystawcę.

Dowód:

faktura k. 13, 77

Również w dniu 14 listopada 2012 roku powódka wystawiła dokument WZ nr (...), podając jako odbiorcę pozwaną i wskazując że dotyczy ona towaru oznaczonego jako (...). Dokument WZ zawiera podpisy oraz pieczęcie firmowe po stronie wystawcy i odbiorcy.

Dowód:

dokument WZ k. 14, 78

Narożnik (...) nie został dostarczony do sklepu pozwanej, w księgach pozwanej brak jest dokumentów stwierdzających dostawę narożnika, jego dalszą odsprzedaż, narożnik nie widnieje też na stanie magazynu.

Dowód:

zeznania D. L. k. 101-102

zeznania C. B. k. 105-106

W dniu 9 stycznia 2015 roku pozwana zamówiła fotel oznaczony w ofercie powódki jako (...).

Niesporne, nadto dowód:

zamówienie k. 73

wydruk k. 74

wydruki e-mail k. 75-76

zeznania D. L. k. 101-102

zeznania C. B. k. 105-106

Za zamówiony towar oznaczony jako (...) z dopiskiem „fotel” powódka wystawiła na rzecz pozwanej fakturę VAT nr (...) z dnia 15 stycznia 2013 roku na kwotę 701,10 zł brutto, ze wskazanym 14-dniowym terminem płatności.

Niesporne, nadto dowód:

faktura k. 11, 71

Zamówiony fotel został pozwanej dostarczony przez P. S. (2) wraz z fakturą. P. S. (2), informując C. B., że jego szef potrzebuje pieniędzy, poprosił go, aby pomimo tego, że faktura ma odroczony termin płatności, dokonał zapłaty gotówką. C. B. zapłacił należność wynikającą z faktury nr (...) do rąk P. S. (2). Faktura została opatrzona pieczęcią firmową oraz podpisem po stronie wystawcy i odbiorcy.

Dowód:

zeznania D. L. k. 101-102

zeznania C. B. k. 105-106

Na potwierdzenie wydania pozwanej zamówionego towaru został przez powódkę wystawiony dokument WZ nr (...) z dnia 15 stycznia 2013 roku. Dokument wydania został opatrzony pieczęcią powódki jako wystawcy oraz opatrzony pieczęcią i podpisany za pozwaną jako odbiorcę.

Dowód:

dokument WZ k. 12, 72

Pismem z dnia 23 sierpnia 2013 roku powódka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 701,10 zł z tytułu nieuregulowanej należności wynikającej z faktury VAT nr (...) oraz kwoty 1 980,30 zł z tytułu nieuregulowanej należności wynikającej z faktury VAT nr (...). Wobec faktu, że pozwana kwestionowała obie objęte wezwaniem należności, C. B. kontaktował się w jej imieniu z powódką w celu ich wyjaśnienia.

Dowód:

wezwanie do zapłaty wraz z potwierdzeniem nadania k. 15-16

zeznania C. B. k. 105-106

Podpisy znajdujące się w pozycjach „ Odebrał (data podpis)” na fakturze VAT nr (...) z dnia 15 stycznia 2013 roku oraz na dokumencie WZ nr (...) z dnia 15 stycznia 2013 roku, wystawionych przez powódkę w stopniu wysoce prawdopodobnym zostały złożone przez pracownika pozwanej D. L., natomiast podpis znajdujący się w pozycji „Odebrał (data podpis)” na dokumencie WZ nr (...) z dnia 14 listopada 2012 roku wystawionym przez powódkę nie jest autentycznym podpisem żądnej z osób mających dostęp i upoważnionych do posługiwania się firmową pieczęcią pozwanej, tj, Z. B., C. B. i D. L..

Dowód:

opinia biegłego k. 157-165

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest niezasadne.

Powódka roszczenie swoje wywodzi z normy art. 535 k.c., zgodnie z którym przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Zgodnie z treścią art.6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Na powódce w niniejszym procesie ciążył więc ciężar udowodnienia, iż strony zawarły umowę sprzedaży, a także wykazania jej treści – w szczególności ustalenia co do ceny.

Wskazać w pierwszej kolejności należy, że przedmiotem żądania była zapłata ceny wynikająca z dwóch przywoływanych przez powódkę sprzedaży i rozpatrywać je należy odrębnie.

Pierwsze z roszczeń w wysokości 1 980,30 zł dotyczyło sprzedaży narożnika oznaczanego w ofercie powódki jako (...). Na dowód zawarcia przez strony umowy sprzedaży, a następnie jej wykonania powódka przedstawiła formularz zamówienia, wystawioną przez siebie fakturę VAT oraz dokument WZ mający stanowić dowód wydania zamówionego towaru.

Odnosząc się do wartości dowodowej wskazanych dokumentów, należy stwierdzić, że ich wystawienie nie stanowi przesłanki roszczenia o zapłatę z umowy sprzedaży i dla stwierdzenia, czy powstał obowiązek zapłaty ceny nie ma żadnego znaczenia, bowiem tak faktura VAT, jak i dokument WZ ma walor dokumentu prywatnego (art. 245 k.p.c.) i może jedynie dowodzić, iż osoba, która ją podpisała, złożyła oświadczenie w niej zawarte. W okolicznościach danej sprawy przywołane dokumenty mogą pozwolić na wyprowadzenie domniemań faktycznych. Przedstawiona przez powódkę faktura dotycząca sprzedaży narożnika została opatrzona jedynie pieczęcią i podpisem po stronie wystawcy, nie oddaje ona w żaden sposób treści ewentualnego oświadczenia woli nabywcy. Na przedstawionym przez powódkę dokumencie WZ widnieje z kolei zarówno podpis osoby go wystawiającej, jak również – w miejscu pod napisem „odebrał (data podpis)” – parafa i pieczęć firmowa pozwanej.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjęto, że faktura stanowi powszechnie przyjęty dokument rozliczeniowy. Jej doręczenie umożliwia dłużnikowi podjęcie czynności mających na celu sprawdzenie, czy świadczenie jest zasadne tak co do zasady, jak i co do wysokości. Umożliwia też podjęcie czynności finansowych zmierzających do spełnienia świadczenia (por. niepublikowany wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 1987 roku IV CR 461/86, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 1992 roku, III CZP 56/92, OSNCP 1992, nr 12, poz. 219, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 października 2001 roku, I CKN 323/99, OSNC 2002, z. 7-8, poz. 94). Jednakże zgodnie z treścią art. 231 k.p.c. sąd może uznać za ustalone fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcie sprawy, jeżeli wniosek taki można wyprowadzić z innych ustalonych faktów i przepis ten w kontekście przedłożonych dokumentów stosować można zarówno w odniesieniu do wniosków wyciąganych z faktury, jak i wszelkich innych dokumentów okołosprzedażowych, w tym dokumentów WZ. Należy w tym miejscu zauważyć, że pozwana zakwestionowała autentyczność podpisu złożonego wraz z jej pieczęcią firmową pod dokumentem WZ nr (...). Z wydanej w sprawie opinii biegłego wynika jednoznacznie, że podpis złożony na jej pieczęci nie jest podpisem żadnej z osób mający do niej dostęp, co sugeruje jednoznacznie nieuprawnione jej użycie. Okoliczność ta po przeprowadzeniu pośredniego dowodu logicznego prowadzi do konstatacji, że przedmiot sprzedaży nie został pozwanej wydany. Kierując się bowiem zasadami logiki oraz doświadczenia życiowego, należy w ocenie Sądu przyjąć, że gdyby wydanie nastąpiło, dokument WZ byłby niewątpliwie podpisany przez osobę uprawnioną do posługiwania się pieczęcią pozwanej. Powszechną praktyką w stosunkach gospodarczych jest wydawanie przedmiotu sprzedaży za jednoczesnym potwierdzeniem tej okoliczności podpisem nabywcy (o ile sprzedawca posługuje się dokumentami WZ). Praktykę tę potwierdzają również złożone w sprawie zeznania świadka D. L., z których wynika, że w wyjątkowych jedynie sytuacjach nie jest przez odbierającego towar podpisywany w chwili wydania dokument WZ. Sam zaś fakt opatrzenia tego dokumentu podpisem niezidentyfikowanej osoby nieuprawnionej do posługiwania się pieczęcią pozwanej ostatecznie podważa moc dowodową przedłożonego dokumentu WZ. Wyciągając wnioski z powyżej przytoczonych okoliczności nie sposób przyjąć, że powód wykazał fakt zawarcia umowy i jej wykonania. Również fakturze VAT nr (...) nie sposób przypisać jakiejkolwiek mocy dowodowej na okoliczność zawarcia umowy sprzedaży przedmiotowego narożnika (...). Przesłuchani w sprawie świadkowie nie potwierdzili żadnych szczegółów pozwalających przyjąć, że pozwana złożyła zamówienie na sporny narożnik. Świadek E. J. w ogóle nie zajmowała się zamówieniami, świadek P. S. opisał ogólnie procedurę wpisywania zamówień do systemu, ale nie wskazał, czy zamówienie dotyczące narożnika pochodziło bezpośrednio od pozwanej, czy od P. S.. Z kolei ten ostatni zeznawał chwiejnie – najpierw nie pamiętał, czy narożnik został zamówiony, potem – po okazaniu zamówienia wypełnionego najpewniej jego pismem – stwierdził, że „z tego co pamięta narożnik był zamówiony”. Biorąc pod uwagę ową chwiejność zeznań i fakt, że świadek potwierdził wypełnienie zamówienia, a jednocześnie podpis na potwierdzeniu wydania został sfałszowany, nie sposób wykluczyć, że P. S. zamówił narożnik, nie mając zamiaru dostarczać go pozwanej. Świadkowie pozwanej (pracownik i mąż) kategorycznie wykluczyli zarówno fakt zamówienia narożnika, jak i jego dostarczenie do sklepu. Wobec tego powództwo w tym zakresie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Odnosząc się do drugiego z roszczeń w wysokości 701,10 zł dotyczącego fotela oznaczanego w ofercie powódki (...) zauważyć należy, iż w samym sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana potwierdziła, że zamówiła przedmiotowy fotel oraz że został on jej doręczony a faktura odebrana i potwierdzona. Pozwana podniosła jednak, iż wywiązała się ze swojego zobowiązania zapłaty ceny dokonując płatności do rąk przedstawiciela handlowego powódki P. S. (1). Potwierdzają to zeznania świadków D. L. oraz C. B.. Co istotne, sam P. S. (1) nie zaprzeczył, aby przyjął zapłatę, wskazał jedynie, że tego nie pamięta oraz że zdarzało mu się przyjmować od klientów płatności gotówką, z czego następnie zdawał pracodawcy raport. Zeznania świadków D. L. i C. B. były spójne i logiczne oraz wzajemnie ze sobą korespondowały i nie wykluczały się z zeznaniami złożonymi przez pozostałych świadków, dlatego Sąd w pełni dał im wiarę. Z przedstawioną przez pozwaną wersją wydarzeń koresponduje ponadto informacja powódki zawarta w piśmie procesowym z dnia 8 lipca 2014 roku dotycząca złożenia przez nią zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przez P. S. (2) przestępstwa polegającego na przywłaszczeniu powierzonego mienia poprzez niewpłacenie do kasy spółki pieniędzy za faktury dotyczące sprzedaży mebli. Z kolei P. S. zeznał, że został zwolniony przez powódkę za zaniedbywanie obowiązków, zatem zgodne z zasadami doświadczenia życiowego jest ustalenie, że P. S. mógł pobrać pieniądze od pozwanej i nie rozliczyć się z nich z powódką. Jednocześnie, zarówno zeznania P. S., jak i jego funkcja u powódki (przedstawiciel handlowy) nakazują przyjąć, że P. S. był uprawniony do pobierania od klientów gotówki. Jest to bowiem powszechne, że przedstawiciele handlowi mają w zakresie swoich obowiązków nie tylko zawieranie umów i dbałość o dostawy, ale także pilnowanie, by klienci płacili za towary. Trzeba też dodać, że P. S. przestawił C. B. jako rzetelnego kontrahenta, który wywiązywał się z płatności. Tym bardziej wątpliwe jest, by pozwana uchylała się od płatności na kwotę tak niewielką, jak cena fotela V.. Mając na uwadze fakt, że w ocenie Sądu pozwana wykazała, że wykonała swoje zobowiązanie zapłaty kwoty 701,10 zł, powództwo podlegało oddaleniu również w tej części.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu znajduje postawę prawną w 108 § 1 zd. 1 k.p.c. w związku z art. 98 § 1 k.p.c., który stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Poniesione przez pozwaną w toku niniejszego postępowania koszty stanowiło wynagrodzenie biegłego w wysokości 625 zł wypłacone z uiszczonej przez nią zaliczki.

W tym stanie rzeczy orzeczono, jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować,

2.  odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powódki,

3.  zwrócić pozwanej niewykorzystaną część zaliczki w wysokości 175 zł,

4.  akta z apelacja lub za 30 dni.