Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

sprawa rozpoznawana w postepowaniu zwykłym

Powódka (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w L. wniosła przeciwko pozwanemu (...) spółce akcyjnej w W. o zapłatę wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych, tytułem pełnego odszkodowanie w postaci kosztów naprawy samochodu po kolizji drogowej, kosztami pomocy prawnej i skapitalizowanymi odsetkami.

Nakazem zapłaty z dnia 25 czerwca 2018 r. Sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W przepisanym terminie pozwany wniósł sprzeciw od ww. nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

W toku postępowania strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 13 października 2018 r. doszło do zdarzenia drogowego w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki H. nr rej. (...) należący do R. S. (1). Sprawca zdarzenia posiadał ważną polisę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartą z (...) spółką akcyjną w W..

Poszkodowany dokonał zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi sprawcy, który przyjął na siebie odpowiedzialność co do zasady i wszczął postepowanie likwidacyjne, w którym ustalił wysokość szkody na kwotę 1663,15 zł i wypłacił ją poszkodowanemu.

Bezsporne.

Dnia 15 listopada 2018r. R. S. (1) zawarł z powodem umowę sprzedaży wierzytelności, na podstawie której przelał na jego rzecz wierzytelność przysługującą mu z tytułu zdarzenia z dnia 13.10.2018r. w stosunku do (...) spółki akcyjnej w W., uzyskując w zamian umówioną cenę.

Dowód:

- umowa cesji, k. 22,

- zeznania R. S., k. 68.

Powódka kwestionując wysokość przyznanego odszkodowania zwróciła się do rzeczoznawcy G. L. o sporządzenie kalkulacji naprawy pojazdu marki H. nr rej. (...), w sporządzonej dnia 15 listopada 2018r. kalkulacji naprawy, ustalono koszt naprawy na kwotę 3971,83 zł brutto.

Tego samego dnia G. L. wystawił na rzecz powódki fakturę VAT na kwotę 861 zł brutto tytułem sporządzenia opinii oraz kalkulacji do szkody.

Dowód:

- opinia, k. 28-30,

- kalkulacja, k. 25-27;

- faktura VAT, k. 34.

Pismem z dnia 15 listopada 2018 r. powódka zawiadomiła ubezpieczyciela sprawcy szkody o nabyciu wierzytelności oraz wezwała do zapłaty łącznej kwoty 3177,21 zł w terminie 3 dni. Na wskazaną kwotę składało się: 2308,68 zł stanowiąca różnice pomiędzy kosztem naprawy ustalonym przez powódkę a kwota dotychczas wypłaconego odszkodowania, kwota 7,53 zł tytułem skapitalizowanych odsetek oraz kwota861 zł tytułem kosztu sporządzenia kalkulacji.

Dowód:

- zawiadomienie o cesji, k. 31.

Poszkodowany naprawił pojazd po szkodzie, w sposób nieprofesjonalny przy pomocy swojego znajomego, a koszt naprawy był wyższy niż wypłacone odszkodowanie. Wcześniej samochód nie był uszkodzony i naprawiany.

Dowód:

- zeznania R. S., k. 68.

Uzasadniony koszt naprawy pojazdu poszkodowanego wynosił w nieautoryzowanym serwisie, przy użyciu do naprawy części jakości O i dostępnych części jakości (...) wynosił 4743,27 zł brutto.

Dowód:

- opina biegłego sądowego, k.72-81.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo okazało się uzasadnione w części.

Sprawcę szkody i pozwanego łączyła umowa obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, zgodna z treścią przepisów ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2003 r., Nr 124, poz. 1152 ze zm.).

Przepis art. 4 powyższej ustawy wskazuje, że ubezpieczeniem obowiązkowym jest ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów. Stosownie do treści art. 13 ust. 2 ustawy w obowiązkowych ubezpieczeniach OC odszkodowanie wypłaca się w granicach odpowiedzialności cywilnej podmiotów objętych ubezpieczeniem. Natomiast w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego (art. 22 ust 1 ustawy).

Zgodnie z treścią art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia OC ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Zgodnie z treścią art. 822 § 4 k.c. uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela.

Podstawę prawną żądania pozwu stanowi również art. 361 k.c., zgodnie z którym zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Natomiast § 2 art. 361 k.c. stanowi, iż w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W sprawie sporna była legitymacja czynna powoda, koszt naprawy pojazdu, jak i oferta naprawy złożona przez pozwanego.

Zdaniem sądu nie miał racji pozwany zarzucając brak kauzy dla przeniesienia wierzytelności. Cedent i cesjonariusz w ramach łączącego ich stosunku prawnego zobowiązani są uzgodnić kauzę w sposób wyraźny bądź dorozumiany, ale nie muszą jej ujawniać na zewnątrz, zwłaszcza dłużnikowi. Przypomnieć należy, że przelew ma charakter nabycia pochodnego i nie wymaga zgody dłużnika. (…) Brak lub wadliwość causae cessionis powoduje, że cesjonariusz nie nabywa wierzytelności. Podniesienie zarzutu braku przyczyny prawnej przelewu oznacza powinność jej ujawnienia przez cesjonariusza i obarczenie dłużnika ciężarem dowodu jej nie istnienia lub braku skuteczności. (…)”. W niniejszej sprawie podstawą zawarcia umowy cesji była sprzedaż wierzytelności przez poszkodowanego. Okoliczność tą potwierdziły zeznania świadka, R. S. (1), który zeznawał, że sprzedał odszkodowanie za ok. 700 zł. Tym samym zdaniem sądu nie miało znaczenia dla skuteczności i ważności umowy, nie wskazanie w jej treści wprost wysokości ceny sprzedaży, a wystarczające było wyraźne zaznaczenie jej odpłatnego charakteru jako kauzy.

Po drugie sporna była wysokość należnego odszkodowania. Dla wyjaśnienia tej kwestii powołano dowód z opinii biegłego. Strony opinii nie kwestionowały. W pierwszej kolejności należało więc wskazać, że propozycja pozwanej naprawy pojazdu w sieci warsztatów z nią współpracujących, dotyczyła wyłącznie sporządzonego przez nią kosztorysu. Tymczasem jak wynikało z opinii biegłego, części zamienne tam wskazane stanowiły najtańsze zamienniki – w tym jakości PJ – które nie przywróciłyby pojazd do stanu sprzed szkody. Dodatkowo pozwany nie uwzględnił w kosztorysie wszystkich części montażowych i jednorazowych, podlegających wymianie technologicznie. Niewątpliwe więc poszkodowany zasadnie mógł nie skorzystać z takiej oferty. Tym samym nie sposób było uznać, że możliwa była naprawa w warsztatach współpracującym z pozwaną na innych warunkach niż wynikające z oferty i kalkulacji naprawy. Dlatego w okolicznościach sprawy nie istniały realne podstawy do uwzględniania w kosztach naprawy stawek za roboczogodzinę i rabaty w warsztatach partnerskich pozwanej. Dodatkowo należy wskazać, że pozwana nie gwarantowała dostępności części zamiennych ze wskazanymi rabatami, a nawet nie wskazano warsztatu naprawczego, który mógłby się podjąć naprawy. Z informacji zamieszczonej w kosztorysie naprawy nie wynikało także, aby pozwana istotnie posiadała jakiekolwiek rabaty na części zamienne, jak również warsztaty oferujące naprawę w miejscu zamieszkania poszkodowanego. Co więcej w kosztorysie zamieszczono informację o braku przyjętej odpowiedzialności, a więc wyłącznie hipotetycznej możliwości skorzystania z wyliczenia. Tym samym zdaniem sądu nie sposób było ustalić pewnych kosztów naprawy przy uwzględnieniu stawek i rabatów wskazywanych przez pozwaną. Dodatkowo biegły wskazał, że stawka zastosowana przy sporządzaniu opinii wynikała z danych obiektywnych instytucji w tym (...), które prowadzą w tym zakresie okresowe, miarodajne badania rynku.

Jak ustalił biegły naprawa, przywracająca samochód do stanu sprzed szkody, była możliwa wyłącznie przy użyciu części oryginalnych oraz jakości Q, gdyż zamienniki o potwierdzonej jakości nie były dostępne dla uszkodzonego pojazdu. W ocenie biegłego, korzystającego ze swojego długiego doświadczenia i wiedzy technicznej, wyłącznie części o jakości potwierdzonej przez niezależne instytucje – tj. wyłącznie PC i PT – mogą dawać gwarancję przywrócenia stanu poprzedniego. Pozostałe części zamienne P i PJ posiadają wyłącznie zaświadczenie ich producenta lub dystrybutora i nie zostały zbadane przez niezależne podmioty. Nadto należało podkreślić, że zgodnie z ugruntowaną praktyką i orzecznictwem poszkodowany nie może żądać zapłaty kosztów hipotetycznej restytucji, wyłącznie w sytuacji w której przywrócenie stanu poprzedniego byłoby niemożliwe albo też pociągało za sobą nadmierne trudności lub koszty. W takim przypadku może żądać wyrównania tego uszczerbku w jego majątku, który odpowiada wartości rzeczy zniszczonej wskutek działania sprawcy szkody. Ocena, czy koszty restytucji są nadmierne zależy od okoliczności sprawy. Na gruncie spraw dotyczących naprawy pojazdów mechanicznych ugruntowała się praktyka zakładająca, że koszt naprawy nie jest nadmierny dopóty, dopóki nie przewyższa wartości pojazdu sprzed wypadku. (tak Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2018 r. II CNP 43/17). W tym też wyroku Sąd Najwyższy stwierdził, również, że „Sąd Okręgowy błędnie ograniczył zakres odpowiedzialności pozwanego za skutki zdarzenia z 7 marca 2011 r. do wysokości odpowiadającej - uznanym przy tym za niewykazane - wydatkom, które powódka poniosła w związku z oddaniem samochodu do nieprofesjonalnie przeprowadzonej naprawy. Zastosowanie ustalonej wykładni art. 363 § 1 i art. 822 § 1 k.c. w okolicznościach sprawy prowadzi do oczywistego wniosku, że powódce należało się odszkodowanie w wysokości odpowiadającej kosztom profesjonalnej naprawy pojazdu, chociaż powierzyła czynności mające doprowadzić do osiągnięcia takiego rezultatu osobie, które naprawę wykonała wprawdzie tanim sposobem, ale za to wadliwie, powiększając zakres doznanego przez nią uszczerbku majątkowego”. Takie też zapatrywanie przyjął i podziela sąd w niniejszej sprawie. W kontekście więc konieczności ustania wysokości odszkodowania jako kosztu naprawy (z wyłączeniem dwóch ww. przypadków), nie miałoby również żadnego znaczenia czy poszkodowany sprzedał samochód w stanie uszkodzonym. Co więcej jak wynikało z zeznań poszkodowanego pojazd nie został naprawiony w warunkach profesjonalnego warsztatu naprawczego, gwarantującego właściwą jakość naprawy, lecz przy udziale osoby znajomej oferującej pomoc w tym zakresie. Nadto skoro pozwany twierdził, że po naprawie pojazd został przywrócony do stanu sprzed szkody, to na nim ciążył obowiązek wykazania tej okoliczności. Tymczasem nie przedłożono faktur za zakupione części (których poszkodowany nie posiadał), jak również z uwagi na niedysponowanie pojazdem przez poszkodowanego, nie sposób było ustalić jakości naprawy. Tym niemniej mając na uwadze, zeznania poszkodowanego, wskazujące na naprawę poza jakimkolwiek warsztatem naprawczym, własnymi siłami przy pomocy znajomych osób, już chociażby na podstawie zasad doświadczenia życiowego, należało uznać naprawę za nieprofesjonalną, a tym samym nieprzywracającą pojazdu do stanu sprzed szkody, co jest podstawową przesłanką właściwego odszkodowania.

Ustalono więc wysokości hipotetycznego - lecz opartego na rynkowych stawkach i cenach – kosztu naprawy, w warsztacie spoza (...), na częściach oryginalnych i dostępnych jakości Q. Mając zaś przy tym na uwadze, że powód domagał się z tytułu kosztu naprawy jedynie kwoty 2308,68 zł, uznano tą kwotę za w pełni adekwatną do wysokości kosztu naprawy, który pozostał do zapłaty po uwzględnieniu już wcześniej wypłaconego odszkodowania. Łącznie bowiem koszt dochodzony przez powoda i do tej pory wypłacony (3 971,83‬ zł) nie przewyższa uzasadnionego kosztu naprawy.

Powództwo podlegał oddaleniu również co do kwoty tytułem sporządzonej kalkulacji naprawy. W tym względzie w pełni podzielone stanowisko wyrażone przez Sąd Najwyższy w uchwale z 18 maja (...). (III CZP 24/04, OSNC 2005/7-8/117), zgodnie z którym odszkodowanie przysługujące z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów może - stosownie do okoliczności sprawy - obejmować także koszty ekspertyzy wykonanej na zlecenie poszkodowanego. Jednakże ciężar dowody w tym zakresie spoczywa na żądającym zwrotu takich kosztów (art. 6 k.c.). Sam fakt poniesienia kosztów nie przesądza automatycznie o tym, że zakład ubezpieczeń powinien je zwrócić. Powódka nie naprowadziła żadnych twierdzeń i dowodów mogących prowadzić do ustalenia, że wydatek na prywatną ekspertyzę był wydatkiem koniecznym i uzasadnionym. Powódka jest podmiotem wyspecjalizowanym w dochodzeniu roszczeń od zakładów ubezpieczeń i są to – jak wskazuje praktyka sądowa – przeważnie roszczenia dotyczące zwrotu kosztów naprawy pojazdu. Tym samym zdaniem sądu powódka sama posiadała stosowną wiedzę i możliwości ustalenia koszt naprawy pojazdu, bez konieczności zlecenia takiej czynności innemu podmiotowi. Takie ustalenia stanowią bowiem jedną z treści działalności gospodarczej powoda, a tym samym wchodzą w skład kosztów prowadzonej działalności. Co więcej należało wskazać, że koszt ten nie był związany ze szkodą, gdyż nie został poniesiony przez poszkodowanego, a wyłącznie powoda w związku z jego działalnością gospodarczą.

Podstawą prawną orzeczenia o odsetkach jest art. 481 § 1 kc.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu znajduje podstawę prawną w art. 100 kpc. Mając na uwadze, że powód wygrał sprawę w 72 %, a łączne poniesione przez niego koszty wynosiły 1666,40 zł (w tym 590,40 zł tytułem wykorzystanej zaliczki na biegłego) należny był mu zwrot (...),80 od pozwanego. Pozwany grała sprawę w 28% a łączny poniesione przez nią koszty wynosiły 1490,40 zł (w tym 590,40 zł zaliczki opinii biegłego) należny był mu zwrot 417,31 od powoda. Dokonując wzajemnej kompensaty orzeczono jak w pkt III wyroku.

Do rozliczenia pozostało 419,20 zł tytułem nadpłaconych zaliczek w sprawie, które zwrócono stronom w częściach równych.

ZARZĄDZENIE

1. (...)

2. (...)

(...)

3. (...)