Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

X GC 2339/16 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie z 2017-04-11

Sygn. akt X GC 2339/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 kwietnia 2017 r.

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie Wydział X Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący:

SSR Kornelia Żminkowska

Protokolant:

Agata Kicińska

po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2017 r. w Szczecinie

na rozprawie

w sprawie z powództwa (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W.

przeciwko I. K.-N.

o zapłatę

I.  oddala powództwo,

II.  zasądza od powoda (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. na rzecz pozwanej I. K.-N. kwotę 1217 zł (jeden tysiąc dwieście siedemnaście złotych) tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt X GC 2339/16

UZASADNIENIE

W dniu 30 maja 2016 roku powódka (...) Fundusz Inwestycyjny z siedzibą w W. wniósł do Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie pozew przeciwko I. K.N. o zapłatę kwoty 4.407, 95 zł wraz z odsetkami maksymalnymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu oraz kosztami postępowania. W uzasadnieniu powódka podała, że wierzytelność przez nią dochodzona wynika z braku zapłaty przez pozwaną należności wynikającej z umowy zawartej z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (pierwotnym wierzycielem). Powódka wskazała, że z uwagi na rażące naruszenie umowy w części dotyczącej warunków spłaty przedmiotowa umowa została wypowiedziana co aktualizuje po stronie pozwanej obowiązek zwrotu pobranych środków pieniężnych. Legitymacji czynnej do występowania w sprawie powódka upatrywała w zawartej w dniu 6 października 2015 roku z poprzednim wierzycielem umowie o przelew wierzytelności. Na kwotę dochodzoną pozwem złożyło się: 3.226, 84 zł – niespłacona kwota kapitału; 728, 47 zł – odsetki ogółem; 452, 64 zł – tytułem odsetek karnych od kwoty niespłaconego kapitału.

W dniu 10 listopada 2016 roku Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Pozwana wniosła sprzeciw od przedmiotowego nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości oraz wnosząc o oddalenie powództwa i zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania. Pozwana przyznała, że w dniu 17 marca 2010 roku zawarła z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. umowę leasingu operacyjnego na mocy której spółka ta oddała pozwanej w leasing samochód marki V. (...) na okres 36 miesięcy, natomiast pozwana zobowiązała się zapłacić wynagrodzenie zgodnie z harmonogramem płatności. Pozwana wskazała jednakże, iż zgodnie z zapisem § 6 umowy po zakończeniu umowy leasingu przysługiwało jej prawo do nabycia pojazdu, co potwierdzone zostało również w § 20 ust. 1 Ogólnych Warunków Umów Leasingu V. (...), gdzie wskazano, że po zakończeniu umowy leasingu korzystającemu przysługuje prawo nabycia przedmiotu leasingu za wartość końcową. Pozwana wskazała, iż nabyła pojazd będący przedmiotem umowy leasingu, a następnie go zbyła. Podniosła, że skoro nabycie przez nią pojazdu po zakończeniu umowy – a więc w terminie 36 miesięcy od dnia 17 marca 2010 roku uzależnione było od zapłacenia wszelkich należnych opłat leasingowych oraz innych należności wynikających to na moment zawierania umowy przelewu pierwotnemu wierzycielowi nie przysługiwała względem pozwanej żadna wierzytelność, która mogłaby być przedmiotem przelewu. Z ostrożności procesowej pozwana zakwestionowała legitymacje czynną powódki do występowania w sprawie wskazując na niesprecyzowanie w treści umowy przenoszonych wierzytelności. Pozwana zaprzeczyła, aby umowa leasingu została wypowiedziana, a nadto podała, że nie zostały doręczone jej dowody na które powód powołuje się w pozwie, w tym informacja o zmianie wierzyciela oraz wezwanie do zapłaty.

W piśmie z dnia 16 stycznia 2017 roku powódka wskazała, że umowa leasingu została rozwiązana na skutek upływu terminy na jaki została zawarta, jednakże pozwana wezwana do wykupu pojazdu nie dochowała terminu, a w konsekwencji nie zwróciła pojazdu – przedmiotu leasingu w terminie. Powódka podała, że w związku z powyższym pozwana została obciążona karą umową za niezwrócenie przedmiotu leasingu w wysokości 1/30 uśrednionej opłaty leasingowej za każdy dzień zwłoki pomnożonej przez 38 dni oraz 88, 64 zł. Powódka wskazała, że na podstawie warunków ogólnych umowy poprzedni wierzyciel miał prawo od momentu pozostawiania przez pozwaną w opóźnieniu z zapłatą jakiejkolwiek należności z tytułu umowy leasingu do naliczenia odsetek maksymalnych.

W piśmie z dnia 10 lutego 2017 roku pozwana powołując się na zapis § 20 ust. 8 OWU wskazała, iż obowiązek zapłaty określonej w nim opłaty mógł zaktualizować się jedynie w przypadku zwłoki w zwrocie przedmiotu leasingu, natomiast w okolicznościach sprawy pozwana po zakończeniu umowy leasingu pojazd ten nabyła, a więc po jej stronie nie aktualizował się obowiązek jego zwrotu.

W piśmie z dnia 20 marca 2017 roku powódka podniosła, iż po zakończonej umowie pozwana powinna niezwłocznie zwrócić samochód leasingodawcy bądź wykupić go nie później niż w wyznaczonym terminie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 17 marca 2010 roku I. N. (jako korzystający) zawarła z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (jako finansujący) umowę leasingu, na mocy której finansujący zobowiązał się oddać korzystającemu przedmiot – samochód osobowy używany marki V. (...) na okres 36 miesięcy, a korzystający zobowiązuje się za używanie przedmiotu leasingu zapłacić wynagrodzenie zgodnie z harmonogramem płatności stanowiącym integralną część do umowy (§ 1). Zgodnie z § 6 umowy po zakończeniu umowy leasingu korzystającemu przysługuje prawo do nabycia przedmiotu umowy leasingu. Cenę nabycia pojazdu stanowić miała wartość końcowa określona w § 3 – 1.023, 77 zł powiększona o podatek VAT.

Załącznikiem do umowy leasingu były warunki ogólne umów leasingu (§ 9 umowy).

Zgodnie z § 18 ust. 1 OWU finansujący jest uprawniony do wypowiedzenia umowy leasingu ze skutkiem natychmiastowym z ważnych powodów, a w szcze-gólności w przypadku: istotnego naruszenia przez korzystającego warunków umowy leasingu lub OWUL, opóźnienia z zapłatą zakładowi ubezpieczeń należności z tytu-łu zawarcia umowy ubezpieczenia OC, (...), AC albo opóźnie-nia z zawarciem umowy ubezpieczenia przedmiotu leasingu, jeżeli umowę ubezpieczenia przedmiotu leasingu zawarł ko-rzystający, opóźnienia korzystającego z zapłatą przynajmniej jednej opła-ty leasingowej, jeżeli pomimo pisemnego wyznaczenia przez finansującego dodatkowego terminu do zapłaty zaległości, korzystający nie dokona spłaty całego zadłużenia (wraz z na-leżnymi opłatami windykacyjnymi oraz odsetkami karnymi w wysokości podwójnych odsetek ustawowych), pogorszenia się sytuacji finansowej korzystającego, w takim stopniu, że zagrożone będą interesy finansującego, zaistnienia przesłanek do wypowiedzenia jakiejkolwiek innej umowy leasingu zawartej przez korzystającego z finansują-cym, gdy pomimo pisemnego upomnienia przez finansującego ko-rzystający używa przedmiotu leasingu niezgodnie z przezna-czeniem i instrukcjami producenta, zmienia jego przeznacze-nie, miejsce użytkowania lub oddaje osobie trzeciej do używa-nia bez zgody finansującego, albo nie usuwa zmian w przed-miocie leasingu poczynionych bez zgody finansującego, korzystający zaniedbuje przedmiot leasingu w sposób naraża-jący go na utratę, uszkodzenie lub przedwczesne zużycie. Zgodnie z ust. 2 w przypadku wypowiedzenia umowy leasingu, korzystający zo-bowiązany jest do niezwłocznego zwrócenia przedmiotu leasin-gu dealerowi, który wydał mu przedmiot leasingu przy zawarciu umowy albo innemu podmiotowi wskazanemu przez finansują-cego. W przypadku wypowiedzenia przez finansującego umowy z tych powodów korzystający zobowiązany jest do zapłaty kwoty wymagalnych zafakturowa-nych a niezapłaconych opłat leasingowych wraz z należnymi od-setkami (§ 19 ust. 2). Niezależnie od tego zobowiązany jest również do zapłaty odszkodowania w wysokości odpowiadającej kwocie wszystkich przewidzianych w umowie a nie zafakturowanych opłat leasingowych netto powiększonej o wartość końcową przedmiotu leasingu netto oraz pomniejszonej o korzyści jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i rozwiązaniem przedmiotu leasingu (§ 19 ust. 3).

Po zakończeniu umowy leasingu korzystającemu przysługu-je prawo do nabycia przedmiotu leasingu za wartość końcową, określoną w umowie albo prawo do dalszego użytkowania przed-miotu leasingu na podstawie zawartej z finansującym umowy leasingu - po spełnieniu następujących warunków: wszystkie należne opłaty leasingowe oraz inne należności wy-nikające z umowy leasingu zostały zapłacone; zamiar nabycia albo dalszego użytkowania przedmiotu leasin-gu przez korzystającego zostanie zgłoszony na piśmie, najpóź-niej 14 dni przed zakończeniem umowy; kwota równa wartości końcowej przedmiotu leasingu, powięk-szona o podatek VAT, zostanie wpłacona na konto finansujące-go, w terminie 7 dni przed wygaśnięciem umowy; w przypadku zamiaru dalszego użytkowania przedmiotu lea-singu przez korzystającego - zawarcie nowej umowy leasingu z finansującym, najpóźniej w dniu wygaśnięcia umowy, korzystający ubezpieczy przedmiot leasingu, zachowując cią-głość ubezpieczenia (§ 20 ust. 1 OWU).

W przypadku nieskorzystania przez korzystającego z uprawnień, o których mowa w ust. 1 po zakończeniu umowy leasingu, korzy-stający jest zobowiązany do niezwłocznego wydania przedmiotu leasingu podmiotowi wskazanemu przez finansującego. Wraz z przedmiotem leasingu korzystający jest zobowiązany do zwrotu wszystkich związanych z nim dokumentów i przedmiotów otrzymanych przy jego odbiorze (§ 20 ust. 2 OWU).

W przypadku zwłoki ze zwrotem przedmiotu leasingu, korzy-stający zobowiązany jest do zapłaty za każdy dzień zwłoki sumy odpowiadającej 1/30 uśrednionej opłaty leasingowej, co nie na-rusza uprawnienia finansującego do żądania zapłaty większej kwoty, gdy powstałe w związku ze zwłoką szkody przewyższają tak określoną sumę, w szczególności finansujący jest upraw-niony do żądania od korzystającego zwrotu poniesionych opłat związanych z odzyskaniem przedmiotu leasingu, w szczególności opłat windykacyjnych. W okresie zwłoki ciążą na korzystającym te same obowiązki, które ciążyły na nim w trakcie trwania umowy leasingu, włącznie z pokryciem kosztów ubezpieczenia pojazdu (§ 20 ust. 8 OWU).

Dowód:

umowa leasingu k. 58-58v, 118-119

harmonogram spłat k. 59, 120,

internetowa baza REGON k. 60,

wiadomość mailowa,

ogólne warunki umowy k. 91-95,

przesłuchanie pozwanej I. N. k. 154.

Pismem z dnia 11 sierpnia 2011 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. skierowała do I. N. ostateczne wezwanie do zapłaty łącznej kwoty 5.550, 82 zł na którą złożyły się zaległe raty leasingowe w kwocie 4.170, 82 zł oraz opłaty za upomnienie w kwocie 180 zł pod rygorem wypowiedzenia umowy.

Dowód:

ostateczne wezwanie do zapłaty k. 121.

Pismem z dnia 19 grudnia 2012 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. w związku z naruszeniem warunków umowy leasingu wypowiedziała umowę ze skutkiem natychmiastowym jednocześnie wzywając do zwrotu przedmiotu leasingu.

Dowód:

wypowiedzenie umowy k. 122,

W chwili zawierania umowy leasingu I. N. zamieszkiwała przy ul. (...) w S., w 2011 roku zmieniła miejsce zamieszkania na ul. (...) w S..

Po upływie okresu na jaki umowa została zawarta – 36 miesięcy I. N. oczekiwała od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. na fakturę celem wykupienia pojazdu będącego przedmiotem umowy leasingu. W związku z nieotrzymaniem faktury zwróciła się telefonicznie o jej przekazanie. Po otrzymaniu faktury oraz protokołu uiściła należność z niej wynikającą i przerejestrowała pojazd.

Dowód:

przesłuchanie pozwanej I. K.- N. k. 154.

Pismem z dnia 9 kwietnia 2013 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. w związku z brakiem realizacji wykupu przedmiotu umowy leasingu wezwała I. K.N. do odstawienia pojazdu do siedziby spółki w terminie 7 dni od daty wystawienia pisma.

W piśmie z dnia 26 kwietnia 2013 roku spółka poinformowała, iż realizacja wykupu do umowy leasingu będzie możliwa pod warunkiem wpłaty kwoty 3.368,32 zł stanowiącej opłatę dodatkową w związku z nieterminowym wykupem.

W dniu 5 maja 2013 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wystawiła notę obciążającą I. K. - N. na kwotę 3.368, 32 zł stanowiącą opłatę naliczoną zgodnie z § 20 ust. 8 OWU.

Pismem z dnia 10 września 2013 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wezwała I. K. -N. do zapłaty kwoty 3.226, 84 zł. Wezwanie to powtórzyła pismem z dnia 14 lutego 2014 roku.

Dowód:

wezwanie do wydania przedmiotu leasingu k. 123,

pismo V. (...) k. 124-125,

wezwanie do zapłaty k. 126-129.

W dniu 2 maja 2013 roku sporządzono protokół przekazania pojazdu w którym wskazano, iż przedstawicielstwo w (...) spółki z ograniczonej odpowiedzialności przekazało (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. pojazd marki V. (...) o nr rejestracyjnym (...).

Dowód:

protokół przekazania pojazdu k. 96.

W dniu 6 października 2015 roku (...) Bank (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. (jako sprzedający) zawarła z (...) w siedzibą w W. (jako kupującym) umowę przedwstępną sprzedaży portfela wierzytelności.

Sprzedający i kupujący zobowiązali się do zawarcia umowy przelewu, na mocy, której sprzedający przeleje (przeniesie) wszystkie wierzytelności oraz związane z nimi zabezpieczenia (z wyjątkiem wierzytelności wyłączonych z portfela na podstawie postanowień umowy przedwstępnej) na kupującego, który przyjmie przelew. Przelew wierzytelności na kupującego nastąpi w dniu podpisania umowy przelewu pod warunkiem i z chwilą zapłaty pełnej kwoty (2.1.2 umowy).

Wraz z wierzytelnościami określonymi w załączniku nr 1 na kupującego przejdą wszelkie prawa wynikające z zabezpieczeń wierzytelności, w szczególności zastawy rejestrowe, prawa wynikające z poręczeń, prawa lub rzeczy przeniesione na sprzedające na podstawie umów cesji na zabezpieczenie lub przewłaszczenia na zabezpieczenie (2.1.3 umowy).

W dniu 6 października 2015 roku (...) Bank (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. (jako sprzedający) zawarła z (...) z siedzibą w W. (jako kupującym) umowę przelewu.

Zgodnie z 1.1. umowy przelewu pod warunkiem i w zamian za zapłatę skorygowanej ceny sprzedawca sprzedaje i przelewa wszystkie wierzytelności na kupującego, a kupujący je kupuje i przyjmuje ten przelew.

W załączniku nr 1 do umowy przelewu wskazana została wierzytelność przysługująca względem I. K.N. w związku z zawartą z pierwotnym wierzycielem umową leasingu w łącznej kwocie 3.955, 31 zł obejmującej kwotę niespłaconej faktury 3.226, 84 zł oraz kwotę odsetek - 728, 47 zł.

W dniu 27 października 2015 roku (...) Bank (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. sporządziła pismo zawiadamiające I. K.N. (ze wskazaniem adresu ul. (...) S.) o dokonanym przelewie wierzytelności.

W dniu 4 grudnia 2015 roku (...) Bank (...) spółka akcyjna z siedzibą W. złożyła oświadczenie zgodnie z którym (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W. uiścił w całości na jej rzecz w dniu 8 października 2015 roku skorygowaną cenę zgodnie 1.1 umowy przelewu z dnia 6 października 2015 roku, w związku z czym z dniem 8 października 2015 roku wierzytelności objęte umową przeszły na nabywcę.

Dowód:

umowa cesji k. 26-45,

odpis KRS k. 46-54,

odpis KRS k. 22-25,

elektroniczny wydruk zadłużenia k. 55,

zawiadomienie o cesji k. 56.

Pismem z dnia 25 listopada 2015 roku (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. wezwał I. K.N. (na adres: ul. (...) S.) do zapłaty kwoty 4.200, 90 zł jako wymagalnej wierzytelności wynikającej z tytułu usługi leasingu na którą złożyła się należność główna: 3.226, 84 zł, odsetki naliczone przez pierwotnego wierzyciela – 728, 47 zł oraz odsetki naliczone od dnia 2 grudnia 2015 roku – 245, 59 zł.

Dowód:

wezwanie do zapłaty k. 57-57v.

W dniu 28 kwietnia 2016 roku I. N. zawarła umowę komisu z J. I., której przedmiotem był pojazd marki V. (...) o nr rejestracyjnym (...). W tym samym dniu pojazd został sprzedany J. (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. za kwotę 50.000 zł brutto.

Dowód:

umowa komisu k. 97,

potwierdzenie sprzedaży k. 98,

faktura VAT k. 99.

Zgodnie z wyliczeniem odsetek należnych na dzień 29 maja 2016 roku od I. K.N. za okres od 1 marca 2015 roku do 29 maja 2016 roku od kwoty 3.226, 84 zł wynoszą one kwotę 452, 64 zł.

Dowód:

wyliczenie odsetek k. 61.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powództwo okazało się niezasadne.

Wstępnie wskazać należy, iż łączący pierwotnego wierzyciela oraz pozwaną stosunek zobowiązaniowy zakwalifikować należało jako umowę leasingu, której elementy istotne określa przepis art. 709 1§ 1 k.c. Stosownie do jego treści, przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

Wskazać należy, iż swoje roszczenie powódka początkowo opierała na twierdzeniu, iż z uwagi na rażące naruszenie umowy przez pozwaną w części dotyczącej warunków spłaty przedmiotowa umowa została przez pierwotnego wierzyciela wypowiedziana – stąd na pozwanej ciąży zwrotu pobranych środków pieniężnych. W tym więc zakresie zwróci należy uwagę na przepis z art. 709 13 § 1 k.c. korzystający obowiązany jest płacić raty w terminach umówionych. Jeżeli dopuszcza się zwłoki z zapłatą co najmniej jednej raty, finansujący powinien wyznaczyć na piśmie korzystającemu odpowiedni termin do zapłacenia zaległości z zagrożeniem, że w razie bezskutecznego upływu terminu może wypowiedzieć umowę leasingu ze skutkiem natychmiastowym. W razie wypowiedzenia przez finansującego umowy leasingu na skutek okoliczności, za które korzystający ponosi odpowiedzialność, finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie a niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i rozwiązania umowy leasingu (art. 709 15 k.c.).

Ostatecznie jednak, w odpowiedzi na zarzuty strony pozwanej zawarte w sprzeciwie od nakazu zapłaty w zakresie nabycia przez pozwaną przedmiotu leasingu po zakończeniu umowy, powódka podała, że dochodzone roszczenie wynika z zapisu § 20 ust. 8 OWU. Zgodnie z przywołanym przepisem w przypadku zwłoki ze zwrotem przedmiotu leasingu korzystający zobowiązany jest do zapłaty za każdy dzień zwłoki sumy odpowiadającej 1/30 uśrednionej opłaty leasingowej. Podstawę prawną takiego roszczenia stanowi przepis art. 483 § 1 k.c. zgodnie z którym można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy. Kara umowna jest sankcją cywilnoprawną na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, a określenie jej wysokości oraz sposób jej wyliczenia zależy od woli stron.

Przechodząc do dalszych rozważań merytorycznych zauważyć należy, iż legitymacji czynnej do występowania w sprawie powódka upatrywała w zawartej z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. umowie przelewu z dnia 6 października 2015 roku. W tym miejscu podkreślenia wymaga, że legitymacja procesowa zaliczana jest do merytorycznych przesłanek procesowych, w związku z czym Sąd obowiązany jest do badania jej z urzędu. Brak legitymacji procesowej po którejkolwiek ze stron skutkuje bowiem oddaleniem powództwa.

Zaznaczyć należy, że przelew wierzytelności (cesja) jest umową, na podstawie której dotychczasowy wierzyciel (cedent) przenosi wierzytelność ze swojego majątku do majątku osoby trzeciej (cesjonariusza). Przedmiotem przelewu co do zasady może być wierzytelność istniejąca, którą cedent może swobodnie rozporządzać. Powinna być ona jednak w dostateczny sposób oznaczona (zindywidualizowana). Konieczne jest zatem wyraźne określenie stosunku zobowiązaniowego, którego elementem jest zbywana wierzytelność – co wymaga oznaczenia stron tego stosunku oraz przedmiotu świadczenia. Zgodnie z art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (§ 2). Wówczas dłużnikowi przysługują przeciwko nabywcy wierzytelności wszelkie zarzuty, które miał przeciwko zbywcy w chwili powzięcia wiadomości o przelewie art. 513 § 1 k.c.

Zgodnie z podstawową regułą dowodową zawartą w art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Jak wskazuje się w orzecznictwie ciężar dowodu w rozumieniu art. 6 k.c. polega z jednej strony na obarczeniu strony procesu obowiązkiem przekonania sądu dowodami o słuszności swoich twierdzeń, a z drugiej konsekwencjami zaniechania realizacji tego obowiązku, lub jego nieskuteczności. (por. wyrok SN z dnia 7 listopada 2007r., II CSK 293/07). W świetle powyższego Sąd powinien przyjąć za prawdziwe fakty udowodnione przez stronę obciążoną dowodem i pominąć te, których nie wykazała w sposób przekonujący. Jeżeli więc, materiał zgromadzony przez strony nie daje podstawy do dokonania odpowiednich ustaleń faktycznych, Sąd musi wyciągnąć ujemne konsekwencje z nieudowodnienia faktów przytoczonych na uzasadnienie twierdzeń. Oznacza to, że jeżeli strona na której spoczywał ciężar dowodu nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swoich twierdzeń ponosi ona ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia. Nie jest natomiast rzeczą sądu zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.).

W ocenie Sądu powódka nie wykazała skutecznego przeniesienia wierzytelności dochodzonych pozwem na jej rzecz. Celem wykazania tej okoliczności powódka przedłożyła umowę przedwstępną sprzedaży portfela wierzytelności, umowę przelewu wraz z załącznikiem stanowiącym wykaz wierzytelności oraz odpisy KRS podmiotów. Zwrócić należy jednak uwagę, iż z dokumentów tych wynika jedynie, iż przedmiotem przelewu miał być portfel wierzytelności – określonych w załączniku nr 1 do umowy – w tym wierzytelność przysługująca od pozwanej związana z zawartą umową leasingu z dnia 17 marca 2010 roku w łącznej kwocie 3.955, 31 zł obejmującej kwotę niespłaconej faktury (3.226, 84 zł) oraz kwotę odsetek (728, 47 zł). Z treści tychże dokumentów nie wynika natomiast jakiego rodzaju miałaby być to wierzytelność – z jakiego tytułu związanego z umową leasingu wynikająca – w szczególności nie skonkretyzowane zostało czy stanowi ona kwotę należną w związku z wypowiedzeniem umowy w trybie natychmiastowym czy też karę umowną wyliczoną za zwłokę w zwrocie pojazdu.

W okolicznościach sprawy brak było podstaw do przyjęcia, iż wierzytelność ta przeszła skutecznie na powódkę. Podkreślenia bowiem wymaga, że przenoszona wierzytelność musi być zindywidualizowana – odpowiednio skonkretyzowana co oznacza, iż z treści stosunku prawnego muszą wynikać kryteria umożliwiające określenie przelewanej wierzytelności. Stopień indywidualizacji powinien być na tyle wystarczający, aby ustalić która wierzytelność i z jakiego stosunku prawnego jest przedmiotem cesji (por. wyrok SN z dnia 5 listopada 1999 r. III CKN 423/98). W świetle powyższego podkreślić należy, iż strony umowy cesji muszą posiadać pełną świadomość tego jaka skonkretyzowana i z jakiego tytułu wynikająca wierzytelność jest przedmiotem przelewu. Natomiast powódka jako cesjonariusz w ramach umowy przelewu z dnia 6 października 2015 roku wiedzy takiej nie posiadała, na co wskazuje opieranie swojego żądania początkowo na wypowiedzeniu umowy, dopiero zaś w odpowiedzi na zarzuty pozwanej, na karze umownej w zwłoce przy wydaniu pojazdu po zakończonej umowie leasingu. Brak jest podstaw do przyjęcia, iż powódka skutecznie nabyła wierzytelność dochodzoną pozwem skoro w istocie nie posiadała wiedzy o źródle tego zobowiązania, a w toku procesu dokonywała zmian podstawy prawnej swojego żądania dostosowując je do zmian stanu faktycznego sprawy, wynikającego z zarzutów i twierdzeń pozwanej.

Niezależnie jednak od powyższego powództwo okazało się również nieuzasadnione z innych przyczyn.

Oczywistym było, że to na powódce spoczywał ciężar udowodnienia okoliczności przemawiających za istnieniem oraz wysokością zgłoszonych roszczeń, któremu to obowiązkowi – w ocenie Sądu – nie sprostała. Nie przedstawiła bowiem materiału dowodowego pozwalającego na dokonanie przez Sąd ustaleń potwierdzających jej stanowisko.

Nie ulega wątpliwości, iż pierwotny wierzyciel oraz pozwana w dniu 17 marca 2010 roku zawarły umowę leasingu, której integralną częścią był harmonogram opłat leasingowych oraz ogólne warunki umowy leasingu, które to kształtowały powstały pomiędzy stronami stosunek zobowiązaniowy. W umowie tej poza określeniem warunków płatności rat leasingowych ustaliły również możliwość nabycia przez korzystającego przedmiotu umowy leasingu po zakończeniu umowy najmu. Możliwość taka przewidziana została także w Ogólnych Warunkach Umowy Leasingu - § 20. Zgodnie z tym zapisem możliwość taka występowała w przypadku między innymi zapłacenia wszystkich należnych opłat leasingowych, zgłoszenia zamiaru nabycia przedmiotu na piśmie najpóźniej 14 dni przed zakończeniem umowy oraz zapłaty kwoty równej wartości końcowej przedmiotu leasingu. Zauważyć należy, iż zgodnie z § 20 ust. 2 w przypadku nieskorzystania przez korzystającego z tychże uprawnień po zakończeniu umowy leasingu korzystający zobowiązany był do niezwłocznego wydania przedmiotu leasingu podmiotowi wskazanemu przez finansującego. W przypadku zwłoki ze zwrotem pojazdu korzystający zobowiązany jest do zapłaty za każdy dzień zwłoki sumy odpowiadającej 1/30 uśrednionej opłaty leasingowej (§ 20 ust. 3).

Podkreślenia jednak wymaga, iż powódka – mimo ciążącego na niej obowiązku – nie wykazała, aby pozwana po zakończeniu umowy leasingu – nie skorzystała z uprawnień pozwalających na nabycie pojazdu będącego jej przedmiotem co w świetle § 20 ust. 2 implikowało obowiązek niezwłocznego zwrotu przez pozwaną pojazdu podmiotowi wskazanemu przez finansującego. Co więcej, z treści pisma z dnia 26 kwietnia 2013 roku wynika, iż pierwotny wierzyciel wskazał na możliwość takiego wykupu, zaś w dniu 2 maja 2013 roku sporządzony został protokół przekazania pojazdu. Fakt nabycia przez pozwaną zgodnie z zapisami zawartej umowy leasingu pojazdu będącej jej przedmiotem po jej zakończeniu potwierdza również fakt, iż w 28 kwietnia 2016 roku pozwana zawarła umowę komisu dotyczącą tego pojazdu, w konsekwencji której pojazd ten został sprzedany J. (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł.. Ostatecznie faktu nabycia przez pozwaną pojazdu po zakończeniu umowy leasingu nie kwestionowała także powódka. W świetle powyższego brak jest podstaw do przyjęcia, iż pozwana nie skorzystała z uprawnienia do nabycia pojazdu, zaś ta właśnie okoliczność kształtowała po jej stronie obowiązek jego zwrotu, a w konsekwencji w świetle § 20 ust. 3 OWU uprawnienie pierwotnego wierzyciela do naliczenia kary umownej związanej ze zwłoką w wydaniu pojazdu. Powódka w żaden sposób nie wyjaśniła sprzeczności wynikających ze składanych dokumentów – z jednej strony oświadczeń o wypowiedzeniu umowy leasingu, z drugiej strony korespondencji umożliwiającej pozwanej wykup pojazdu po upływie terminu na jaki umowa została zawarta, a wreszcie umożliwienia wykupu pojazdu, które w świetle pisma z dnia 26 kwietnia 2013 r., było możliwe dopiero po uiszczeniu kwoty dochodzonej pozwem. Jednocześnie z zeznań pozwanej wynikało, iż w trakcie rozmowy telefonicznej pozwana nie była informowana o obowiązku uiszczenia żadnych dodatkowych kwot wynikających z umowy leasingu celem wykupu pojazdu. Wyjaśnienie powyższych okoliczności leżało po stronie powódki, jako dochodzącej od pozwanej zapłaty kwoty – jak się ostatecznie okazało – w związku z brakiem zwrotu/wykupu pojazdu w określonym terminie.

Skoro powódka nie wykazała faktu, z którego wywodziła skutki prawne, powództwo należało oddalić o czym orzeczono w pkt I sentencji wyroku.

Stan faktyczny sprawy Sąd ustalił w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy, w tym w szczególności dowody z dokumentów, których autentyczności żadna ze stron nie kwestionowała. Podstawę ustaleń Sądu stanowiło również przesłuchanie pozwanej I. K.N., której zeznania nie budziły wątpliwości.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu w orzeczeniu kończącym postępowanie (art. 108 § 1 zd. 1 k.p.c.) znajduje postawę prawną w treści art. 98 § 1 k.p.c., który stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. W rozpoznawanej sprawie powódka przegrała spór w całości, w związku z czym pozwanej należy się zwrot kosztów w pełnym zakresie. Na poniesione przez powódkę koszty złożyły się: opłata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa – 17 zł oraz koszty zastępstwa procesowego w kwocie 1.200 zł (ustalone na podstawie § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Iwona Pińska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie
Osoba, która wytworzyła informację:  Kornelia Żminkowska
Data wytworzenia informacji: