Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Orzeczeniem z 5 września 2023 r., znak: ON. (...).1. (...).2023.EH, Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S. utrzymał w mocy zaskarżone orzeczenie (...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S. z 21 czerwca 2023 r. zaliczające M. Ż. do lekkiego stopnia niepełnosprawności do 30 czerwca 2026 r., z symbolem przyczyny niepełnosprawności 05-R. Uzasadniając swoją decyzję organ podkreślił, iż przyczyną niepełnosprawności w stopniu lekkim odwołującego są schorzenia oznaczone symbolami przyczyny niepełnosprawności 05-R. Dokonując oceny stopnia nasilenia trudności skład orzekający stwierdził, że M. Ż. wymaga leczenia, doraźnie rehabilitacji i farmakoterapii, ale nie spełnia przesłanek pozwalających na uznanie za osobę niepełnosprawną w stopniu umiarkowanym. Ponadto jest zdolny do samodzielnej egzystencji oraz nie jest niezdolny do pracy albo zdolny jedynie do pracy w warunkach pracy chronionej, a także nie jest zależny od otoczenia. Występujące ograniczenia dają się rekompensować poprzez korzystanie z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji i konieczności zaopatrzenia w środki ułatwiające funkcjonowanie i tym samym nie spełnia zaliczenia odwołującego do osób o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.

M. Ż. wniósł odwołanie od tego orzeczenia, domagając się zaliczenia jego do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności na stałe oraz stwierdzenia, że wymaga odpowiedniego zatrudnienia jedynie w warunkach pracy chronionej, wymaga konieczności zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze oraz pomoce techniczne, ułatwiające funkcjonowanie, wymaga korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji oraz zawnioskował o kartę parkingową. Argumentował, że jego stan zdrowia od wydania kilkanaście lat temu pierwotnego orzeczenia organu, które zaliczyło go do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, jedynie się pogorszył. Odwołujący cierpi na chorobę B., która przejawia się bólem w dolnym odcinku pleców lub w okolicy pośladków, który nasila się w porze nocnej i podczas unieruchomienia ciała. Ponadto cierpi na osteoporozę i nadciśnienie, które leczy od 2021 r. Wszystko powyższe sprawia, że musi się posiłkować osobami trzecimi w codziennym funkcjonowaniu i pozostaje pod stałą kontrola lekarzy , a także nie może wykonywać pracy.

Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S. wniósł o oddalenie odwołania w całości, wywodząc jak w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. Ż. ma obecnie 54 lata, posiada wyksztalcenie zasadnicze zawodowe jako elektromonter. Jest aktywny zawodowo i pracuje jako doradca klienta.

Niesporne , a nadto dowód: wniosek o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności – k. 84 akt organu, ocena zawodowa – k. 100 akt organu.

M. Ż. obecnie choruje na zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa III st./f2, dwukrotnie miał zapalenie tęczówki oka bez trwałego uszkodzenia narządu wzroku, stan po zerwaniu lewego ścięgna A., posiada dyskopatię szyjną odcinka kręgosłupa C3-C7 bez cech zespołu korzeniowego, a także zmaga się z chorobą zwyrodnieniową stawów biodrowych II stopnia bez zniekształceń łowy kości udowej oraz ma wrodzoną deformację klatki piersiowej. Dodatkowo cierpi na fizjologiczną lordozę lędźwiową spłyconą, skrzywienie boczne, ustawienie kości krzyżowej zbliżonej do poziomego, zaostrzenia krawędzi trzonów, cechy dehydratacji krążków L2-S1 z obniżeniem sygnału i wysokości. Jego kręgosłup jest również zaburzony w zakresie zmian wytwórczych w stawach m-k od C3-C7, występująca osteofitoza krawędziowa trzonów od C3-C8 oraz cierpi na skrzywienie boczne kręgosłupa. Odwołujący cierpi na umiarkowany stopień zaawansowania (...) i pomimo podjętego leczenia choroba spowodowała trwałe skostnienie części struktur kręgosłupa z zatarciem fizjologicznych krzywizn skutkujących dolegliwościami bólowymi pleców przy dłuższym utrzymywaniu jednostajnej pozycji. Ma ponadto utrudnione wykonywanie ruchów zgięcia tułowia. Aktualnie powrót do zawodu elektromontera jest niemożliwy z uwagi na specyfikę zawodu i konieczność poruszania się w zmiennym środowisku i pracy na wysokościach. Nadciśnienie tętnicze jest kontrolowane i daje się leczyć i zapobiegać jednym lekiem.

Obecnie schorzenia M. Ż. skutkują umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, okresowo do 1 czerwca 2028 r. z symbolem niepełnosprawności 05 – R oraz wymaga odpowiedniego zatrudnienia uwzględniającego jego psychofizyczne możliwości.

Dowód : dokumentacja medyczna – k. 11-14, 46-48, 51-52, 92-94 opinia biegłej z zakresu chorób wewnętrznych i reumatologii K. G. – k. 106-107.

Od 2015 roku względem M. Ż. orzekano o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności z powodu schorzeń narządu ruchu.

Niesporne , nadto dowód: orzeczenia o stopniu niepełnosprawności – k. 11, 20, 50 akt organu.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie okazało się w części uzasadnione.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r. poz. 100) rozróżnić można trzy stopnie niepełnosprawności: znaczny, umiarkowany i lekki. Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. (art. 4 ust. 1 ustawy). Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych (art. 4 ust. 2 ustawy). Do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu powodującą w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną lub mającą ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub techniczne. (art. 4 ust. 3 ustawy).

Standardy w zakresie kwalifikowania do poszczególnych stopni niepełnosprawności, uregulowane zostały w rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz.U. z 2021 r. poz. 857). I tak zgodnie z rozporządzeniem: niezdolność do pracy oznacza całkowitą niezdolność do pracy zarobkowej z powodu fizycznego, psychicznego lub umysłowego naruszenia sprawności organizmu (§ 29 ust. 1 pkt 1), konieczność sprawowania opieki - całkowitą zależność od otoczenia polegającą na pielęgnacji w zakresie higieny osobistej i karmienia lub w wykonywaniu czynności samoobsługowych, prowadzeniu gospodarstwa domowego oraz ułatwiania kontaktów ze środowiskiem (§ 29 ust. 1 pkt 2), konieczność udzielania pomocy, w tym pomocy w pełnieniu ról społecznych – zależność od otoczenia wymagającą wsparcia w czynnościach samoobsługowych, w prowadzeniu gospodarstwa domowego, współdziałania w procesie leczenia, rehabilitacji, edukacji oraz w pełnieniu ról społecznych właściwych dla każdego człowieka zależnych od wieku, płci, czynników społecznych i kulturowych (§ 29 ust. 1 pkt 3), czasowa pomoc w pełnieniu ról społecznych – konieczność udzielania pomocy, o której mowa w § 29 ust.1 pkt 3 w okresach wynikających ze stanu zdrowia (§ 30 ust. 1 pkt 1), a częściowa pomoc w pełnieniu ról społecznych – wystąpienie co najmniej jednej okoliczności, o której mowa w § 29 ust. 1pkt 3 (§ 30 ust. 1pkt 2), istotne obniżenie do wykonywania pracy - naruszoną sprawność organizmu powodującą ograniczenia w wykonywaniu pracy zarobkowej znacznie obniżające wydajność pracy na danym stanowisku w porównaniu do wydajności, jaką wykazują osoby o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną (§ 31 ust. 1 pkt 1), ograniczenia w pełnieniu ról społecznych - trudności doświadczane przez osobę zainteresowaną w relacjach z otoczeniem i środowiskiem według przyjętych norm społecznych, jako skutek naruszonej sprawności organizmu (§ 31 ust. 1 pkt 2), zaś możliwość kompensacji ograniczeń - wyrównywanie dysfunkcji organizmu spowodowanej utratą lub chorobą narządu odpowiednio przez przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne (§ 31 ust. 2 rozporządzenia).

W rozpoznawanej sprawie niespornym było, że wnoszący odwołanie jest osobą niepełnosprawną. Osią sporu natomiast pozostawał stopień niepełnosprawności. M. Ż. kwestionował ustalenia organu utrzymując, iż jego stan zdrowia nie uległ poprawie, a wręcz pogorszył się i obecnie również czyni go niepełnosprawnym w stopniu umiarkowanym. W celu zweryfikowania stanowisk stron Sąd zasięgnął wiadomości specjalnych, dopuszczając dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu chorób wewnętrznych i reumatologii, to jest specjalności odpowiedniej do schorzeń odwołującego.

Poddawszy analizie dostępną dokumentację medyczną odwołującego biegła z zakresu chorób wewnętrznych i reumatologii K. G. stwierdziła w sposób jednoznaczny, że występujące schorzenia kręgosłupa u odwołującego skutkuje zaliczenie odwołującego do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. U podstaw tak postawionych wniosków legł przebieg rozpoznanej choroby oraz jej następstw. Występujące zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa III st./f2 skutkuje dolegliwościami bólowymi pleców przy dłuższym utrzymywaniu jednostajnej pozycji powodują, że powrót do wyuczonego zawodu elektromontera jest niemożliwy i w związku z tym od paru lat pozostawał na stanowisku przystosowanym i obecnie pracuje jako doradca klienta w (...). Biegła poruszyła również kwestię schorzeń kardiologicznych związanych z nadciśnieniem, które jednak dają się kompensować przez zażywanie odpowiednich leków. Problemy kardiologiczne współistnieją obok schorzeń narządu ruchu i nie powodują ograniczeń w funkcjonowaniu odwołującego na tyle by mógł być również z tego powodu zaliczany od osób niepełnosprawnych z tej przyczyny.

Biegła podkreśliła, że odwołujący pomimo, że posiada ograniczenia w poruszaniu się, to nie są one znaczne. Tym samym nie ma podstaw do stwierdzenia, że spełnia przesłanki określone w art. 8 ust. 3a pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r., poz. 988). Przepis ten stanowi, że kartę parkingową można przyznać osobie niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności mającej znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się. Odwołujący nie porusza się o kulach ani na wózku inwalidzkim, a nadto samodzielnie chodzi do pracy. Ograniczenia występują przy wymuszonej pozycji, głównie podczas stania i zginania się. Biegła z zakresu reumatologii i chorób wewnętrznych potwierdziła to wskazując, że stawy kolanowe nie są ograniczone w ruchomości oraz potrafi stać na obu palcach nie odczuwając bólu oraz jego zakres ruchów biernych i czynnych jest prawidłowy. Poza wyszczupleniem łydki lewej z uwagi na stan po naderwaniu ścięgna A. to nie posiada zaników mięśniowych.

Ze względu na dynamiczny charakter schorzenia odwołującego biegła określiła termin umiarkowanego stopnia niepełnosprawności na 5 lat, począwszy od 1 czerwca 2023 roku.

W ocenie Sądu opinia sporządzona na potrzeby niniejszego postępowania przez biegłą z zakresu chorób wewnętrznych i reumatologii charakteryzuje się zrozumiałością i brakiem wewnętrznych sprzeczności, jak również wnikliwością w zakresie rozpoznania dolegliwości strony odwołującej. Całokształt wniosków przedstawionych przez biegłą sądową odpowiadał na zadane przez Sąd pytania i zawierał logiczny wywód oparty o wszechstronną analizę zgromadzonej dokumentacji medycznej. Biegła w sposób przekonujący uzasadniła swoje stanowisko, wskazując przesłanki medyczne, które legły u podstaw dokonanej przez nią oceny.

Wymaga podkreślenia, że do sporządzonej w sprawie opinii żadna ze stron nie wniosła zastrzeżeń, stąd też Sąd, zgodnie z zapowiedzianym rygorem przyjął, że jej wnioski nie są kwestionowane. Brak zarzutów do opinii oczywiście nie zwalniał Sądu z obowiązku jej oceny, co uczyniono powyżej wskazując na jej rzetelność oraz logiczne uzasadnienie. Wszystko powyższe - przy uwzględnieniu nadto, iż biegła to wysokiej klasy fachowiec o wieloletnim doświadczeniu zawodowym, także klinicznym, wieloletnim doświadczeniu orzeczniczym i specjalności odpowiedniej do schorzeń odwołującego znajdujących potwierdzenie w złożonej dokumentacji medycznej - nakazywało podzielić zawarte w opinii wnioski.

Sąd przy orzekaniu nie brał pod uwagę opinii sporządzonej przez biegłego z zakresu ortopedii A. K., który wskazywał na lekki stopień niepełnosprawności. Opinia dotyczyła bowiem ograniczenia ruchomości kręgosłupa z punktu widzenia dyskopatii. Z racji swojej specjalizacji biegły nie był w stanie oceniać skutków schorzenia reumatologicznego, które prowadziło do zmiany zaskarżonej decyzji.

Wobec tak przeprowadzonych ustaleń, na podstawie całości materiału dowodowego, w poczet którego zaliczono dostępną dokumentację medyczną oraz opinie sporządzoną przez biegłą sądową, w oparciu o treść art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., orzeczono jak w sentencji wyroku zaliczając odwołującego do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności od 1 czerwca 2023 r. na okres 5 lat wraz z ustaleniem, że wymaga odpowiedniego zatrudnienia uwzględniającego psychofizyczne możliwości danej osoby.

W punkcie III wyroku zawarto rozstrzygnięcie o zwrocie kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 360 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, biorąc za podstawę art. 98 § 1 i 1 ¹ i art. 99 k.p.c. Wysokość kosztów zastępstwa wynika z § 9 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (tekst jedn.: Dz. U. z 2023, poz. 1964).

Sędzia Konrad Kujawa

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

(...)

(...)