Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 1 października 2018r. znak (...) – (...) 6000 – (...), nr (...) odmówił P. K. prawa do zasiłku chorobowego za okres 1- 17 września 2018r. wskazując, iż niezdolność ubezpieczonego do pracy powstała w okresie, gdy ten nie podlegał już ubezpieczeniu chorobowemu w związku z nieopłaceniem za luty 2018r. składki na to ubezpieczenie. (k. 12 akt zasiłkowych)

P. K. wniósł odwołanie od tej decyzji kwestionując prawidłowość stanowiska o niepodleganiu ubezpieczeniu chorobowemu w sytuacji, gdy nieopłacanie składek warunkowało korzystanie przez niego od 1 lutego 2018r. ze zwolnień lekarskich.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania wywodząc jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

P. K. prowadzi działalność pozarolniczą i z tego tytułu podlega ubezpieczeniom społecznym. Poza ubezpieczeniami obowiązkowymi przedsiębiorca przystąpił też do ubezpieczenia chorobowego.

Niesporne

Od wielu lat P. K. choruje otrzymując zaświadczenia o niezdolności do pracy obejmujące różnej długości okresy, następujące bezpośrednio po sobie lub rozdzielone krótkimi przerwami.

Niesporne

Przed tutejszym sądem toczyło się i toczy szereg procesów o prawo do zasiłku chorobowego za takie okresy.

Niesporne

Ubezpieczony nie opłacał za siebie składek na ubezpieczenie społeczne za okresy niezdolności do pracy – także te, co do których prawo do zasiłku pozostawało sporne. Skutkowało to przyjmowaniem przez organ rentowy przy rozpatrywaniu późniejszych wniosków, że P. K. nie podlega ubezpieczeniu chorobowemu.

Niesporne

Ostatecznie organ rentowy decyzją z dnia 20 listopada 2018r. nr DE – 03/2/2018 ustalił, iż P. K. jako osoba prowadząca działalność pozarolniczą podlegał dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu w okresach: 1 – 31 grudnia 2016r., 1 grudnia 2017r. – 31 stycznia 2018r., 1 – 31 sierpnia 2018r., natomiast nie podlegał mu w okresach: 6 lipca 2014r. – 30 listopada 2016r., 1 stycznia 2017r. – 30 listopada 2017r., 1 lutego 2018r. – 31 lipca 2018r. i od 1 września 2018r.

Niesporne, nadto decyzja – k. 24 - 26 akt sprawy

Wyrokiem z dnia 12 czerwca 2019r. sygn. akt VI U 2253/18 Sąd Okręgowy w (...) sygn. akt VI U 1401/14 oddalił odwołanie ubezpieczonego od tej decyzji. Wywiedziona przez P. K. apelacja od tego orzeczenia oddalona została w dniu 21 stycznia 2020r. wyrokiem sądu Apelacyjnego w (...) z dnia 21 stycznia 2020r. sygn. akt III AUa (...)/19.

Niesporne, nadto wyroki sądów obu instancji wraz z uzasadnieniami k. 53 - 71,

W okresie 1-17 września 2018r. P. K. pozostawał niezdolny do pracy.

Niesporne

Sąd zważył, co następuje.

Odwołanie nie podlegało uwzględnieniu.

Kwestię świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, do których należy zasiłek chorobowy regulują przepisy ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. 2017. (...) ze zm.), zwanej dalej ustawą zasiłkową.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy zasiłkowej zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu (czyli zgodnie z art. 1 ustawy osobie objętej ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa określonym w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych), który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym, w tym ubezpieczeniu chorobowemu unormowane są w ustawie z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. 2017.1778 ze zm.), zwanej dalej ustawą systemową. Zgodnie z art. 11 ust. 2 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 5 tej ustawy prowadzący działalność pozarolniczą i osoby z nimi współpracujące podlegają ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie. Na bieg tego ubezpieczenia wpływ ma nie tylko złożenie stosownego zgłoszenia, ale i terminowe opłacanie należnych składek. Zgodnie bowiem z art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy systemowej dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustaje w przypadku osób prowadzących działalność pozarolniczą od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki należnej na to ubezpieczenie

Podleganie przez P. K. ubezpieczeniu chorobowemu stanowiło przedmiot postępowania toczącego się przed Sądem Okręgowym w (...)pod sygn. akt VI U (...) zainicjowanego odwołaniem od decyzji organu rentowego ustalającej m.in. iż ubezpieczony nie podlega temu ubezpieczeniu w okresach 1 lutego – 31 lipca 2018r. i od 1 września 2018r. Sąd Okręgowy oddalił odwołanie P. K., co oznacza podzielenie prawidłowości ustaleń organu. Wskazany wyrok jest już prawomocny w związku z oddaleniem od niego apelacji przez Sąd Apelacyjny w (...)w dniu 21 stycznia 2020r.

Prawomocny wyrok sądu korzysta z powagi rzeczy osądzonej, co oznacza niemożność poczynienia w innym toczącym się postępowaniu ustaleń pozostających z nim w sprzeczności. Zgodnie bowiem z art. 365 § 1 k.p.c. orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy i organy państwowe. Rozpoznając niniejszą sprawę Sąd Rejonowy związany przytoczonym wyrokiem nie mógł dokonywać samodzielnie ustaleń w zakresie podlegania P. K. ubezpieczeniu chorobowemu, co czyniło zbytecznym prowadzenie postępowania dowodowego w tym zakresie. Wyrok, o jakim mowa, prowadzić musiał do uznania, iż ubezpieczony m.in. w okresach 1 lutego – 31 lipca 2018r. i od 1 września 2018r. ubezpieczeniu chorobowemu nie podlegał.

Podleganie ubezpieczeniu chorobowemu w dacie powstania niezdolności do pracy stanowi warunek prawa do zasiłku chorobowego (ustawa zasiłkowa przewiduje wprawdzie możliwość nabycia prawa do takiego zasiłku, gdy niezdolność do pracy nastąpi po ustaniu ubezpieczenia chorobowego, ale tylko wówczas, gdy ustał tytuł ubezpieczenia, co w przypadku kontynuującego prowadzenie działalności pozarolniczej P. K. miejsca nie miało). Skoro więc od 1 września 2018r. występujący z odwołaniem ubezpieczeniu chorobowemu nie podlegał, nie może otrzymać zasiłku chorobowego za okres od tej daty.

Sąd Rejonowy, związany wydanym w sprawie VI U(...)/18 wyrokiem o niepodleganiu P. K. ubezpieczeniu chorobowemu od 1 września 2018r. nie mógł badać wpływu na bieg ubezpieczenia zachorowania od 1 września 2018r. i warunkowanego nim nieopłacania składek. Dla porządku jedynie zauważyć należy, iż możliwość pomniejszenia składek na ubezpieczenie społeczne proporcjonalnie do okresów niezdolności do pracy warunkowana jest prawem do zasiłku chorobowego za takie okresy, co wprost wynika z art. 18 ust. 10 w zw. z ust. 9 ustawy systemowej. Innymi słowy ubezpieczony tylko wówczas może zmniejszyć składkę lub nie zapłacić jej wcale (gdy chorował cały miesiąc), jeśli spełnia przesłanki prawa do zasiłku. Jeżeli ubezpieczony nie opłaca składki w pełnej wysokości nie wiedząc jeszcze, czy ZUS przyzna mu zasiłek chorobowy podejmuje ryzyko ustania ubezpieczenia od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który składkę pomniejszył albo jej nie uiścił. P. K. nie spełniał w dniu 1 września 2018r. innej jeszcze niż podleganie ubezpieczeniu chorobowemu przesłanki prawa do świadczenia, a to posiadania 90 dni ubezpieczenia chorobowego. Taki okres ubezpieczenia jest bowiem wymagany w przypadku podlegających temu ubezpieczeniu dobrowolnie, co wynika z art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej.

Z wiążącego tutejszy sąd wyroku wydanego w sprawie VI U(...)wynika, że P. K. nie podlegał ubezpieczeniu chorobowemu także w okresie 1 lutego – 31 lipca 2018r., to zaś oznacza, że wymóg dziewięćdziesięciodniowego okresu ubezpieczenia nie został spełniony. Do nieprzerwanego okresu ubezpieczenia chorobowego wlicza się wyłącznie okresy rozdzielone przerwą nie dłuższą niż 30 dni, nie sposób zatem sumować przy ustalaniu czasu trwania ubezpieczenia okresów 1 – 31 sierpnia 2018r. i 1 grudnia 2017r. – 31 stycznia 2018r.

Mając na uwadze wszystko powyższe sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie jako nieuzasadnione.

Nie sposób uznać, aby ewentualny brak prawomocnego zakończenia innych toczących się między stronami niniejszego procesu postepowań w sprawie świadczeń z ubezpieczenia chorobowego za wcześniejsze od objętego zaskarżoną decyzją okresy sprzeciwiał się wyrokowaniu w sprawie. Zakończenie takich spraw w sposób korzystny dla ubezpieczonego, przekładające się na okres podlegania ubezpieczeniu chorobowemu, stanowiłoby nową okoliczność, o jakiej mowa w art. 83 a ust. 1 ustawy systemowej pozwalającą organowi na zweryfikowanie stanowiska w sprawie spornego zasiłku.

Nie ma znaczenia wystąpienie przez P. K. w 2020r. z wnioskiem o zgodę na opłacenie za luty 2018r. składek po terminie. Nie została, co bezsporne, wydana dotychczas pozytywna decyzja w tej sprawie. Jej wydanie czy też uwzględnienie na drodze sądowej odwołania od niekorzystnego rozstrzygnięcia w tym przedmiocie także stanowić będzie nową okoliczność wskazaąa w art. 83a ust. 1 ustawy systemowej.

Sygn. akt IX U (...)

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

4.  (...)