Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Orzeczeniem z dnia 23 kwietnia 2024 r., znak: (...). (...).(...), Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S. utrzymał w mocy orzeczenie (...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S. z dnia 5 lutego 2024 r., którym ten zaliczył wnioskodawcę A. Z. do lekkiego stopnia niepełnosprawności z powodu schorzeń o symbolu 08-T na okres do 28 lutego 2027 r. i ustalił, że wnioskodawca może być zatrudniany na otwartym rynku pracy. Zespól Wojewódzki wskazał, że organ I instancji prawidłowo ustalił, że odwołujący się ma naruszoną sprawność organizmu obniżającą w sposób istotny zdolność do wykonywania pracy i pełnienia ról społecznych. Występujące ograniczenia dają się jednak kompensować za pomocą farmakoterapii oraz okresowej kontroli specjalistycznej, a nadto odwołujący się nie jest zależny od otoczenia w pełnieniu ról społecznych oraz jest zdolny do samodzielnego zaspokajania bez pomocy innych osób oraz podstawowych funkcji życiowych.

A. Z. wniósł odwołanie od tego orzeczenia domagając się zmiany decyzji Zespołu poprzez zaliczenie go do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Odwołujący się wskazał, że organ nie ocenił jego stanu zdrowia w oparciu o całą dostępną dokumentację medyczną. Wskazał, że od wielu lat zmaga się z chorobą C. z nawracającymi objawami, co wymaga stałego leczenia i farmakoterapii i znacznie pogarsza komfort życia. Nie rokuje całkowitego wyleczenia. Podniósł, że stosuje farmakoterapię lekami immunosupresyjnymi, które obniżają jego odporność, co prowadzi do nasilenia dolegliwości bólowych i intensywnych biegunek. Występujące objawy powodują, że nie może opuścić domu przez całe dnie. Jest uzależniony ekonomicznie od rodziców.

W odpowiedzi na odwołanie Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S. wskazał, że nie znalazł podstaw do zmiany lub uchylenia decyzji zgodnego z żądaniem strony.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

A. Z. ma 30 lat. Ma wykształcenie informatyczne i aktualnie poszukuje pracy. Od 11 roku życia cierpi na chorobę L. C., a występujące zaburzenia wpływają na jego komfort psychiczny i powodują zespół depresyjny oraz nocne ataki paniki, co istotnie pogarsza codzienne funkcjonowanie. Leczy się farmakologicznie.

Dowód: ocena stanu zdrowia odwołującego się – k. 54 i 65 akt organu, ocena zawodowa – k. 53 i 64 akt organu, dokumentacja medyczna – k. 40-52, konsultacja gastroenterologiczna - k. 10, zestawienie recept – k. 11-15.

Przebieg nieswoistej choroby zapalnej jelit – choroby C. u A. Z. od wielu lat jest stabilny, w łagodnej remisji klinicznej, bez istotnych zaostrzeń i bez powikłań miejscowych i ogólnoustrojowych. Choroba nie wpływa na zaburzenia trawienia i wchłaniania pokarmu, lecz wpływa na występowanie okresowych biegunek. Cierpi również na zaburzenia czynnościowe jelit. Ponadto nie stwierdzono działania niepożądanego prowadzonego leczenia immunosupresyjnego. A. Z. nie wymaga pomocy innej osoby w codziennym funkcjonowaniu oraz nie jest całkowicie niezdolny do pracy. Nie wymaga pomocy w życiu codziennym i pełnieniu ról społecznych. Schorzenie ni e powoduje u A. Z. wyższego niż lekki stopnia niepełnosprawności.

Dowód : opinia biegłego sądowego z zakresu gastroenterologii – k. 51.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie okazało się nieuzasadnione.

Orzekanie o stopniu niepełnosprawności jest regulowane przez ustawę z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (jednolity tekst – Dz. U. z 2023 r., poz. 775 z późn. zm.) oraz rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz. U. Nr 139, poz. 1328 ze zm.).

Art. 4 ust. 1-4 wyżej wymienionej ustawy stanowi, iż:

- do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji;

- do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającej czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych;

- do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mająca ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne.

Przy czym niezdolność do samodzielnej egzystencji oznacza naruszenie sprawności organizmu w stopniu uniemożliwiającym zaspokajanie bez pomocy innych osób podstawowych potrzeb życiowych, za które uważa się przede wszystkim samoobsługę, poruszanie się i komunikację.

Określone przez ustawę zasady ustalania stopnia niepełnosprawności precyzuje rozporządzenie z dnia z dnia 15 lipca 2003 r., zgodnie z którym:

- standardy w zakresie kwalifikowania do znacznego stopnia niepełnosprawności zawierają kryteria określające skutki naruszenia sprawności organizmu powodujące:

1) niezdolność do pracy - co oznacza całkowitą niezdolność do wykonywania pracy zarobkowej z powodu fizycznego, psychicznego lub umysłowego naruszenia sprawności organizmu;

2) konieczność sprawowania opieki - co oznacza całkowitą zależność osoby od otoczenia, polegającą na pielęgnacji w zakresie higieny osobistej i karmienia lub w wykonywaniu czynności samoobsługowych, prowadzeniu gospodarstwa domowego oraz ułatwiania kontaktów ze środowiskiem;

3)  konieczność udzielania pomocy, w tym również w pełnieniu ról społecznych - co oznacza zależność osoby od otoczenia, polegającą na udzieleniu wsparcia w czynnościach samoobsługowych, w prowadzeniu gospodarstwa domowego, współdziałania w procesie leczenia, rehabilitacji, edukacji oraz w pełnieniu ról społecznych właściwych dla każdego człowieka, zależnych od wieku, płci, czynników społecznych i kulturowych.

Przy czym, przez długotrwałą opiekę i pomoc w pełnieniu ról społecznych rozumie się konieczność jej sprawowania przez okres powyżej 12 miesięcy w zakresie, o którym mowa w pkt 2 i 3.

- standardy w zakresie kwalifikowania do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zawierają kryteria określające naruszenie sprawności organizmu powodujące:

1)  czasową pomoc w pełnieniu ról społecznych, co oznacza konieczność udzielenia pomocy, o której mowa w pkt 3 powyżej, w okresach wynikających ze stanu zdrowia;

2)  częściową pomoc w pełnieniu ról społecznych, co oznacza wystąpienie co najmniej jednej okoliczności, o których mowa w pkt 3 powyżej.

- standardy w zakresie kwalifikowania do lekkiego stopnia niepełnosprawności określają kryteria naruszonej sprawności organizmu powodujące:

1)  istotne obniżenie zdolności do wykonywania pracy, co oznacza naruszoną sprawność organizmu powodującą ograniczenia w wykonywaniu pracy zarobkowej znacznie obniżające wydajność pracy na danym stanowisku w porównaniu do wydajności, jaką wykazują osoby o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną;

2)  ograniczenia w pełnieniu ról społecznych, co oznacza trudności doświadczane przez osobę zainteresowaną w relacjach z otoczeniem i środowiskiem według przyjętych norm społecznych, jako skutek naruszonej sprawności organizmu.

Przy czym, możliwość kompensacji ograniczeń oznacza wyrównywanie dysfunkcji organizmu spowodowanej utratą lub chorobą narządu odpowiednio przez przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne.

Przy zastosowaniu powyższych zasad, zdaniem Sądu, należało przyjąć, że zaskarżone orzeczenie Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności jest prawidłowe.

Z przeprowadzonych przez Powiatowy, jak i Wojewódzki Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności wywiadów wynika, że A. Z., mimo występującego u niego schorzenia, pozostaje zdolny do pełnienia ról społecznych oraz samodzielnej egzystencji. Przede wszystkim jest w stanie samodzielnie się poruszać i komunikować, o czym świadczy chociażby zachowanie podczas postępowania (samodzielne złożenie odwołania oraz samodzielne dotarcie na badanie lekarskie biegłego z zakresu gastroenterologii, które odbyło się we W.). Może również podejmować zatrudnienie na otwartym rynku pracy, albowiem ustalone schorzenie nie dyskwalifikuje go jako pracownika. Z pewnością nie wymaga czasowej ani częściowej pomocy w pełnieniu ról społecznych. Oznacza to brak zależności wnioskodawczy od otoczenia, polegającej na udzieleniu wsparcia w czynnościach samoobsługowych, współdziałania w procesie leczenia, rehabilitacji, edukacji oraz w pełnieniu ról społecznych właściwych dla każdego człowieka, zależnych od wieku, płci, czynników społecznych i kulturowych. Występujące ograniczenia dają się kompensować za pomocą farmakoterapii, którą odwołujący się stosuje. Tym samym brak kwalifikowania się odwołującego się do osób o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.

Diagnozę tę potwierdził także biegły sądowy lekarz z zakresu gastroenterologii K. L.. W opinii z dnia 28 lutego 2025 r. (k. 51), po badaniu bezpośrednim odwołującego się i w oparciu o dostępną dokumentację medyczną biegły stwierdził w sposób jednoznaczny, że odwołujący się jest sprawny ruchowo, jego budowa jest prawidłowa i atletyczna, a nadto jest wydolny krążeniowo i oddechowo, a jego brzuch w poziomie klatki piersiowej jest miękki, niebolesny, bez oporów patologicznych. Biegły stwierdził, że główne schorzenie odwołującego, tj. choroba C. jest w łagodnej remisji klinicznej oraz jej stan przebiega stabilnie bez epizodów zaostrzających stan zdrowia biegły stwierdził, że badany może podjąć zatrudnienie z uwagi na zdolność do pracy. Ponadto odwołujący się nie wymaga pomocy innych osób w życiu codziennym i pełnieniu ról społecznych. Tym samym biegły zgodził się z orzeczeniem Powiatowego i Wojewódzkiego Zespołu do Sprawa Orzekania o Niepełnosprawności.

Szczegółowe możliwości zatrudnienia odwołującego się wyszczególnili lekarze w ocenie zatrudnienia dla potrzeb postępowania o ustalenie stopnia niepełnosprawności (k. 64 akt organu), podając, że A. Z. zachował zdolność do pracy na otwartym rynku pracy z ograniczeniem do wykonywania prac lekkich, niewymagających wysiłku fizycznego, co zresztą odpowiada jego wykształceniu. Sąd zauważył, że odwołujący się ma wykształcenie informatyczne, a tego typu praca charakteryzuje się pracą w pozycji siedzącej przy komputerze bez konieczności używania siły fizycznej i w tym obszarze poszukuje pracy. Występujące u A. Z. ograniczenia nie powodują braku samodzielności w czynnościach samoobsługowych.

Zdaniem Sądu opinia biegłego charakteryzuje się wszechstronnością, zrozumiałością i brakiem wewnętrznych sprzeczności, jak również wnikliwością w zakresie badania odwołującego i rozpoznania jego dolegliwości. Wnioski opinii zostały przez biegłego wyciągnięte w sposób logiczny i odpowiedni do wyników przeprowadzonych badań oraz w oparciu o gruntowną analizę dokumentacji medycznej. Stąd też, sporządzona ekspertyza zasługuje, zdaniem Sądu, na przyjęcie za miarodajną dla wydania orzeczenia w sprawie w pełnym zakresie.

Odwołujący się oraz organ nie zajęli wobec opinii biegłego stanowiska, pomimo zobowiązania Sądu do ustosunkowania się do treści opinii pod rygorem przyjęcia, że strona opinii nie kwestionuje. Wobec tego Sąd uznał opinię za niekwestionowaną, a wnioski biegłego uznał za prawidłowe, zwłaszcza, że korespondują one z pozostałym materiałem dowodowym w postaci dokumentacji medycznej i ocen poszczególnych Zespołów ds. Orzekania o Niepełnosprawności.

W ocenie Sądu brak jest podstaw do podważenia wniosków biegłego. Opinia została oparta zarówno na bezpośrednim badaniu A. Z. przez biegłego, jak i na analizie całości dokumentacji medycznej zgromadzonej w aktach Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności sporządzonej przez niezależne od Zespołu placówki medyczne (np. konsultacja gastroenterologiczna wraz z wykazem przyjmowanych leków). Oznacza to, iż biegły w swojej opinii uwzględnił zarówno aktualny stan zdrowia odwołującego się i jego stan zdrowia uwidoczniony w dokumentacji medycznej, biorąc zaś pod uwagę wysoką fachowość i kwalifikacje biegłego, należy uznać, że wnioski zostały na takiej podstawie wysnute prawidłowo. Wymaga podkreślenia, że odwołującego się zobowiązano do przedłożenia w dniu badania przez biegłego całej dokumentacji lekarskiej z przebiegu leczenia. Był uprzednio pouczony o obowiązku naprowadzenia dowodów w sprawie. Miał on zatem możliwość wykazywania wszelkich zmian jakie zaszły w jego stanie zdrowia powodując konieczność zaliczenia do stopnia niepełnosprawności wyższego niż lekki. Wnioskodawca jednakże nie przedłożył biegłemu żadnej nowej dokumentacji lekarskiej ani też nie złożył jej do akt postępowania sądowego. Wobec powyższego należy uznać, że zaskarżone orzeczenie Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności było prawidłowe i odpowiadało prawu oraz okolicznościom faktycznym.

W rezultacie, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

S. (...)