Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z 3 kwietnia 2024r. znak (...) - (...), nr sprawy (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił A. B. prawa do zasiłku chorobowego za okres 1 – 29 marca 2024r. po ustaniu zatrudnienia u płatnika składek GASTRONOM P.H. wskazując, że adresatka decyzji kontynuuje umowę zlecenia u płatnika (...) czyli działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym.

A. B. wniosła odwołanie od tej decyzji domagając się zmiany tejże poprzez przyznanie zasiłku chorobowego po ustaniu tytułu ubezpieczenia za okres 1 – 29 marca 2024r. oraz wnosząc o koszty procesu. Odwołująca się wskazała, że choć po ustaniu zatrudnienia wiązała ją umowa zlecenia z podmiotem wymienionym w decyzji, to umowy tej realnie nie wykonywała z powodu choroby.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie na jego rzecz od przeciwniczki procesowej kosztów procesu wywodząc jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

A. B. była zatrudniona w oparciu o umowę o pracę u P. H., prowadzącego działalność pozarolniczą GASTRONOM P.H w okresie 1 grudnia 2023r. – 29 lutego 2024r. w pełnym wymiarze czasu pracy.

Niesporne, nadto (...) nienumerowana 2 z kolei karta akt zasiłkowych, (...) nienumerowana 3 z kolei karta akt zasiłkowych, zaświadczenie płatnika składek – nienumerowane 13 – 16 z kolei karty akt zasiłkowych

W okresie 15 lutego – 1 marca 2024r. ubezpieczona pozostawała niezdolna do pracy otrzymując za okres do 29 lutego 2024r. wynagrodzenie chorobowe.

Niesporne, nadto zaświadczenie płatnika składek – nienumerowane 13 – 16 z kolei karty akt zasiłkowych, zaświadczenia (...) k. 82 - 84

Kolejne zaświadczenie o niezdolności A. B. do pracy objęło okres 1 – 29 marca 2024r.

Niesporne, nadto zaświadczenia (...) nienumerowana 12 z kolei karta akt zasiłkowych (k. 85)

W okresie objętym tym zaświadczeniem, ubezpieczona nie była uprawniona do renty z tytułu niezdolności do pracy, emerytury z powszechnego systemu ubezpieczeń, nie podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników, nie miała wypłacanego zasiłku dla bezrobotnych ani innych świadczeń przez urząd pracy.

Poza trwającym do końca lutego 2024r. zatrudnieniem pracowniczym A. B. miała zawartą na okres 27 stycznia 2024. – 30 września 2024r. umowę zlecenia z Uniwersytetem (...) w P.. Przedmiotem tej umowy było „opracowanie i przeprowadzenie cyklu zajęć dydaktycznych na studiach podyplomowych/studiach podyplomowych (...) lub w ramach sekcji (...)/szkoleń/kursów językowych w zakresie, wymiarze i terminach ustalonych z Zamawiającym, zgodnych z planem zajęć i programem nauczania”. W umowie wskazano, że szczegółowy zakres, wymiar oraz terminy wykonania zadania dydaktycznego strony ustalą za pomocą powszechnie przyjętych form komunikacji m.in. mailowo. Ubezpieczona jako wykonawca zobowiązana była do złożenia oświadczenia dotyczącego jej sytuacji zawodowej, na podstawie którego zamawiający ustali obowiązek objęcia stosowną składką na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne i dokona odpowiedniego zgłoszenia do ZUS. Każdorazowa zmiana sytuacji zawodowej zleceniobiorczyni wymagała, zgodnie z ustaleniami stron, niezwłocznego złożenia aktualizacji oświadczenia.

Z tytułu wykonania zadania dydaktycznego ubezpieczona otrzymywać miała ryczałtowe wynagrodzenie określone jako iloczyn stawki brutto 90 zł za każdą zrealizowaną godzinę dydaktyczną i liczby tych godzin, rozliczane miesięcznie i płatne do 30 dnia kolejnego miesiąca za poprzedni.

Umowa przewidywała możliwość jej rozwiązania w różnym trybie.

Niesporne, nadto umowa – k. 65 – 69

W okresie 1 – 29 marca 2024r. ubezpieczona – z uwagi na stan zdrowia - nie wykonywała obowiązków wynikających z tej umowy, ale umowa nie została rozwiązana.

Dowód: przesłuchanie ubezpieczonej – zapis skrócony – k. 79 – 80, informacja (...) nienumerowana 7 z kolei karta akt zasiłkowych.

25 marca 2024r. ubezpieczona otrzymała za wykonywanie umowy zlecenia kwotę 630 zł stanowiącą wynagrodzenie za zajęcia dydaktyczne zrealizowane w lutym 2024r., a ściśle rzecz ujmując 4 lutego 2024r.

Za zajęcie dydaktyczne zrealizowane w styczniu 2024r. (w okresie 27 – 29 stycznia) A. B. uzyskała wynagrodzenie w kwocie 2340 zł. Wypłata nastąpiła 25 lutego 2024r.

Dowód: przesłuchanie ubezpieczonej – zapis skrócony – k. 79 – 80, informacja (...) nienumerowana 7 z kolei karta akt zasiłkowych, rachunki – k. 90, 91

W okresie zatrudnienia pracowniczego ubezpieczona nie podlegała ubezpieczeniom społecznym z umowy zlecenia.

Od 1 marca 2024r. została zgłoszona z tej umowy do ubezpieczeń: emerytalnego, rentowych i wypadkowego, nie została do chorobowego. Zgłoszenia dokonano nie wcześniej niż 8 maja 2024r., bo w takiej dopiero dacie wypełniono druk zgłoszenia.

Dowód: (...) nienumerowana, 6 z kolei karta akt zasiłkowych (k.55), ZUS RCA – k. 34 – 43, ZUS ZZA – k. 54

Sąd zważył, co następuje.

Odwołanie nie podlegało uwzględnieniu.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie ustalony został w oparciu o korespondujące ze sobą dowody w postaci przesłuchania ubezpieczonej oraz zgromadzonych dokumentów. Brak było podstaw do kwestionowania któregokolwiek z tych dowodów w zakresie objętym ustaleniami. W istocie zresztą okoliczności faktyczne pozostawały, jak wynika ze stanowisk stron, poza sporem. Organ rentowy nie zarzucał bowiem A. B. faktycznego realizowania czynności z umowy zlecenia w okresie objętym zaskarżoną decyzją, a powoływał się na istnienie tej umowy jako tytułu ubezpieczenia.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U.2023.2780) zwanej dalej ustawą zasiłkową, zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Jeśli niezdolność do pracy powstanie w czasie zatrudnienia i trwa nadal po jego ustaniu, byłemu pracownikowi nadal przysługuje prawo do zasiłku chorobowego. Od zasady tej ustawodawca wprowadził jednak wyjątki. Określone zostały one w art. 13 ust. 1 ustawy zasiłkowej. Zgodnie z wymienionym przepisem zasiłek chorobowy z tytułu niezdolności do pracy powstałej w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, jak i z tytułu niezdolności do pracy powstałej po ustaniu tytułu ubezpieczenia nie przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, m. in. wówczas, gdy osoba niezdolna do pracy kontynuuje działalność zarobkową lub podjęła działalność zarobkową stanowiącą tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym albo zapewniającą prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby (art. 13 ust. 1 pkt 2). Art. 13 ust. 1 ustawy zasiłkowej przewiduje też brak prawa do świadczenia po ustaniu ubezpieczenia chorobowego w przypadku posiadania przez uprawnionego prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, także na podstawie przepisów o zaopatrzeniu służb mundurowych (art. 13 ust. 1 pkt 1, art. 13 ust. 1a), prawa do zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego lub nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego (art. 13 ust. 1 pkt 4), podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników (art. 13 ust. 1 pkt 5) lub niespełnienia przesłanek z art. 4 ust. 1 ustawy (art. 13 ust. 1 pkt 3).

W niniejszej sprawie organ rentowy, stwierdzając po stronie ubezpieczonej brak prawa do zasiłku chorobowego po ustaniu tytułu ubezpieczenia w postaci zatrudnienia pracowniczego, powoływał się na wskazany wyżej art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej.

W sprawie bezspornym było, iż po 29 lutego 2024r. (dacie ustania stosunku pracy) ubezpieczona miała nadal zawartą umowę zlecania z Uniwersytetem (...). Zleceniobiorcy (pomijając zbieg tytułów ubezpieczeń) podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, a na swój wniosek mogą dobrowolnie podlegać też ubezpieczeniu chorobowemu (art. 11. ust. 2 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych /na dzień decyzji t.j. 2024.479/ zwanej dalej ustawą systemową).

Umowa zlecenia w związku z ustaniem zatrudnienia pracowniczego pozostała jedynym tytułem ubezpieczenia A. B. od 1 marca 2024r., stanowiła zatem tytuł do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy systemowej. Tym samym stanowiła tytuł podlegania dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu.

Okresowe nierealizowanie umowy zlecenia np. z powodu choroby pozostaje bez wpływu na samo podleganie ubezpieczeniom społecznym. Zgodnie bowiem z art. 13 pkt 2 ustawy systemowej zleceniobiorcy podlegają ubezpieczeniom społecznym od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy (nie zaś wyłącznie w okresach realnego wykonywania wynikających z umowy czynności).

W sytuacji zatem, gdy ubezpieczony jest związany nadal umową zlecenia po ustaniu zatrudnienia pracowniczego, nie ma prawa do zasiłku chorobowego z tytułu, który ustał, nawet wtedy, gdy nie wykonuje żadnych czynności wynikających z umowy zlecenia.

Kontynuowanie albo podjęcie działalności zarobkowej, o jakim mowa w art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej należy, zdaniem sądu, rozumieć nie jako faktyczne, osobiste wykonywanie czynności składających się na działalność zarobkową, ale jako samo istnienie określonej działalności – umowy cywilnoprawnej, działalności pozarolniczej etc. Przeciwne przyjęcie tj. uznanie, iż chodzi o faktyczne wykonywanie przez występującego o zasiłek czynności zarobkowych – pracy, kłóciłoby się z ideą racjonalnego prawodawcy. Gdyby bowiem jedynie faktyczne wykonywanie czynności zarobkowych miało wykluczać prawo do zasiłku chorobowego po ustaniu innego tytułu ubezpieczenia, umieszczanie regulacji art. 13 ust. 1 pkt 2 w ustawie zasiłkowej w takim kształcie jak aktualny, byłoby zbyteczne. Brak prawa do zasiłku chorobowego osoby, której niezdolność do pracy powstała w okresie trwania innego tytułu ubezpieczenia, wynikałaby bowiem w takiej sytuacji z art. 17 ust. 1 tej ustawy. W myśl tego przepisu ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia. Z art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej wynika, iż każdy, kto wykonuje pracę korzystając ze zwolnienia lekarskiego, a zatem i ten, który posiada tytuł ubezpieczenia i ten, którego tytuł ustał, traci prawo do zasiłku chorobowego. Choć sądowi znany jest wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2013r. I UK 19/13, Lex nr 1413492, w którym wyrażono pogląd, iż użycie w art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej pojęcia „ubezpieczony” wskazuje, iż przepis ten odnosi się jedynie do zasiłku chorobowego wypłacanego w czasie podlegania ubezpieczeniu chorobowemu, a nie po jego ustaniu, to poglądu tego nie podziela. Wprawdzie wykładnia językowa samego tylko art. 17 ust. 1 przemawiałaby za takim przyjęciem, jej zastosowanie jednak prowadziłoby do niemożliwych do zaakceptowania skutków. Powodowałoby bowiem nieuzasadnione uprzywilejowanie osób po ustaniu tytułu ubezpieczenia (a zatem w istocie podlegających już ochronie tylko w ramach wyjątku) polegające na możliwości podejmowania czynności sprzecznych z istotą zwolnienia lekarskiego bez żadnych negatywnych konsekwencji. Podkreślenia wymaga, iż posługujący się zwrotem „ubezpieczony” art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej nie wyłącza prawa do zasiłku chorobowego tylko w przypadku wykonywania pracy zarobkowej, ale także w przypadku wykorzystywania zwolnienia niezgodnie z jego celem. Podobnej regulacji nie ma w art. 13 ust. 1 ustawy zasiłkowej, co przy podzieleniu stanowiska Sądu Najwyższego oznaczałoby, iż osoby po ustaniu zatrudnienia mogą bez żadnych konsekwencji wykorzystywać zwolnienie lekarskie niezgodnie z jego celem czynności takie podejmując. Podobnie rzecz ma się w przypadku art. 15 ust. 1 ustawy zasiłkowej przewidującego brak zasiłku w razie spowodowania niezdolności do pracy w wyniku umyślnego przestępstwa czy wykroczenia popełnionego przez ubezpieczonego czy art. 16 tej ustawy przewidującego brak prawa do zasiłku przez pierwszych 5 dni niezdolności do pracy spowodowanej nadużyciem alkoholu. Również w tych przepisach ustawodawca posługuje się zwrotem „ubezpieczony”, a nie np. „osoba występująca o zasiłek”, a podobnej regulacji nie zawiera art. 13 ust. 1 ustawy zasiłkowej. Pojęciem ubezpieczonego ustawodawca posługuje się też w art. 65 ust. 2 ustawy zasiłkowej dotyczącym przejścia uprawnień do zasiłku w razie śmierci ubezpieczonego, art. 66 ust. 2 dotyczącym świadczeń nienależnie pobranych, art. 68 ust. 1 dotyczącym kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich, art. 70 przewidującym regres organu rentowego wobec osoby, która spowodowała niezdolność ubezpieczonego do pracy. Nie sposób przyjąć, by wszystkie wymienione przepisy nie znajdowały zastosowania w sytuacji, gdy do zasiłku jest uprawniona lub występuje o niego osoba po ustaniu tytułu ubezpieczenia . Uznać raczej należy, iż dotyczą one wszystkich spełniających przesłanki ustawowe do zasiłku chorobowego. Przyjęcie, iż określenie „ubezpieczony” zawarte w ustawie zasiłkowej dotyczy wyłącznie osoby w okresie podlegania ubezpieczeniu oznaczałoby, iż ustawa ta w ogóle nie reguluje (poza określeniem negatywnych przesłanek w art. 13 uprawnienia do zasiłku chorobowego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia osób, które stały się niezdolnymi do pracy po ustaniu tego tytułu. Powoływany wcześniej art. 6 ust. 1 tej ustawy przewiduje bowiem prawo do zasiłku chorobowego dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Art. 8 tej ustawy odnosi się natomiast do prawa do zasiłku chorobowego osoby, która stała się niezdolna do pracy już po ustaniu tytułu ubezpieczenia. Żaden przepis nie przewiduje natomiast odrębnie prawa do zasiłku dla osoby, która utraciła status ubezpieczonego w toku niezdolności do pracy uprawniającej ją jeszcze w okresie zatrudnienia do zasiłku chorobowego. (art. 8 dotyczy wyłącznie okresu pobierania świadczenia a nie statusu pobierającego je). Prawo takiej osoby wywodzi się z art. 6 ust. 1 ustawy, choć ten posługuje się sformułowaniem „ubezpieczony”, a zatem, przy zastosowaniu wyłącznie reguł wykładni językowej dotyczy osoby podlegającej ubezpieczeniu chorobowemu, a tym samym tylko prawa do świadczenia w okresie ubezpieczenia. Powyższe oznacza, że art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej odnosi się również do uprawnionych do zasiłku chorobowego po ustaniu tytułu ubezpieczenia.

W związku z powyższą argumentacją uznać należy, że skoro ustawodawca wprowadził w ustawie zasiłkowej odrębną regulację jak w art. 13 ust. 1 pkt 2, to chciał dodatkowo wykluczyć prawo do świadczeń po ustaniu tytułu ubezpieczenia innych jeszcze osób niż faktycznie (osobiście) podejmujące czynności zawodowe. W przepisie tym chodzi więc o utratę prawa do świadczeń także przez osoby, które nawet jeśli nie wykonują czynności zarobkowych faktycznie, to formalnie prowadzą określoną działalność zarobkową np. mają zawarta umowę zlecenia czy zarejestrowaną i niezawieszoną działalność gospodarczą etc.

Co prawda można byłoby wywodzić, że uzasadnieniem dla regulacji art. 13 ust. 2 pkt 1 ustawy zasiłkowej w takim kształcie jest to, że art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej dotyczy tylko tych okresów niezdolności do pracy, podczas których dany ubezpieczony podejmuje realną aktywność zarobkową, nie zaś wszystkich następujących po sobie okresów objętych zwolnieniami lekarskimi, także tych, w których pracy nie świadczy. Gdyby zatem ubezpieczony po ustaniu zatrudnienia otrzymywał kolejne zwolnienia lekarskie na bezpośrednio po sobie przepadające okresy np. siedmiodniowe i wykonywał pracę zarobkową jedynie przez pierwszy z tych okresów, nie traciłby na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej prawa do zasiłku chorobowego za okresy kolejnych zwolnień i w takiej sytuacji znajdowałby właśnie zastosowanie art. 13 ust. 2 pkt 1 tej ustawy.

Nie wydaje się jednak, by taki był zamysł ustawodawcy przy redagowaniu przepisu.

Należy bowiem wskazać, że w wymienionym przepisie nie użyto zwrotu „wykonuje” jak w art. 17 ust. 1 ustawy, a „podejmuje”, „kontynuuje działalność zarobkową”. Gdyby ustawodawca chciał wyłączyć w regulacji prawo do świadczeń w przypadku osobistej faktycznej aktywności na innym polu zarobkowym osób, których tytuł ubezpieczenia ustał, użyłby tożsamego sformułowania co w art. 17 ust. 1, ewentualnie zastosował zwrot „podejmuje wykonywanie” „kontynuuje wykonywanie”.

Zwrócić nadto uwagę trzeba na cel przepisu.

Prawo do zasiłku chorobowego po ustaniu tytułu ubezpieczenia to rozszerzenie ochrony ubezpieczeniowej przysługującej co do zasady osobom ubezpieczonym. Zasiłek chorobowy ma rekompensować okresowy brak dochodu osobie czasowo - bez swojej winy – z uwagi na stan zdrowia pozbawionej możliwości zarobkowania. Osoba nie posiadająca tytułu ubezpieczenia takiego stałego dochodu nie osiąga, jej sytuacja finansowa w czasie choroby nie ulega zatem pogorszeniu. Jeśli jednak niezdolność do pracy pojawia się bezpośrednio po ustaniu tytułu ubezpieczenia, gdy osoba chora nie miała jeszcze realnych możliwości uzyskać nowego tytułu ubezpieczenia, ustawodawca przewiduje zapewnienie jej środków utrzymania w postaci zasiłku chorobowego. Nie widzi natomiast podstaw do rozszerzenia ochrony ubezpieczeniowej na osoby, które osiągają dochód z innych źródeł stałych (emerytura, renta z tytułu niezdolności do pracy, zasiłek dla bezrobotnych etc.) albo które mogą otrzymać zasiłek chorobowy z innego istniejącego tytułu ubezpieczenia, ewentualnie mogłyby go uzyskać gdyby z tego tytułu przystąpiły do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, czego z własnej woli nie uczyniły.

Warto w tym miejscu podkreślić, że utrata prawa do zasiłku zostaje w omawianym przepisie powiązana nie z podjęciem jakiegokolwiek zarobkowania po ustaniu tytułu ubezpieczenia, a tylko takiego, które zapewnia/może zapewniać zabezpieczenie finansowe na czas choroby. Jak się wydaje, jednym z powodów wprowadzenia regulacji w tym kształcie było zapobieżenie sytuacji, gdy ubezpieczony wybiera sobie tytuł, z którego chce otrzymać świadczenie, tak by było ono dla niego najbardziej korzystne tzn. świadomie nie przystępuje do ubezpieczenia chorobowego z tytułu zlecenia czy działalności pozarolniczej, gdyż z tytułu, który ustał, może otrzymać wyższe świadczenie, nawet pomimo ograniczenia podstawy przewidzianego w art. 46 stawy zasiłkowej.

Wszystko powyższe prowadzi do uznania, że art. 13 ust. 2 pkt 1 ustawy zasiłkowej obejmuje także te sytuacje, gdy po ustaniu jednego tytułu ubezpieczenia istnieje dla ubezpieczonego inny tytuł w postaci działalności zarobkowej rodzący obowiązek lub możliwość ubezpieczenia chorobowego.

W orzecznictwie i sądów powszechnych i Sądu Najwyższego, na co powoływała się ubezpieczona, prezentowany jest jednak i inny pogląd, a to taki, że w art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej chodzi wyłącznie o rzeczywiste podjęcie czy kontynuowanie działalności zarobkowej (realizowanie czynności zarobkowych).

Dla porządku wskazać należy, iż znaczna część tego orzecznictwa odnosi się do działalności pozarolniczej. Wyrażonych w odniesieniu do tego tytułu ubezpieczenia poglądów nie sposób wprost odnosić do umów zlecenia. Jak już bowiem wskazano, umowa zlecenia jest tytułem do ubezpieczeń społecznych nie w okresie jej realnego wykonywania, a w okresie od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy. Tymczasem działalność pozarolnicza stanowi tytuł do ubezpieczeń społecznych od dnia rozpoczęcia jej wykonywania do dnia zaprzestania jej wykonywania z wyłączeniem okresów zawieszenia (art. 13 pkt 4 ustawy systemowej). W zależności od realiów możliwe jest zatem przyjęcie, że dłuższe niewykonywanie działalności nie pozwala na uznanie jej za tytuł ubezpieczenia.

Przeciwko przyjęciu jako zasady, niezależnie od okoliczności danej sprawy, że prawo do świadczenia z tytułu, który ustał, wyłącza tylko rzeczywista aktywność zarobkowa z innego tytułu i tylko za okres, w jakim jest podejmowana (bo taki pogląd też wyrażał Sąd Najwyższy) przemawia wyjątkowy charakter zasiłku po ustaniu tytułu ubezpieczenia (już wcześniej wskazany). Względy społeczne uzasadniają dalszą ochronę ubezpieczeniową (zapewnienie zabezpieczenia finansowego) osobom nie mającym zapewnionych środków na zaspokojenie minimalnych potrzeb w związku z chorobą. Otrzymywanie takich środków ze źródeł wskazanych w art. 13 ust. 1 pkt 1, 4, 5 zdaniem ustawodawcy stanowi wystarczającą realizację gwarancji socjalnych wynikających z art. 67 ust. 1 Konstytucji. Z kolei w art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej prawodawca przyjmuje, że nie ma podstaw do rozciągania ochrony ubezpieczeniowej na okres po ustaniu tytułu (gdy nie ma już ekwiwalentu w składce) dla osób, które są objęte tą ochroną z innego tytułu, albo byłyby nią objęte, gdyby do ubezpieczenia chorobowego z drugiego tytułu przystąpiły, czego nie uczyniły mimo takiej możliwości.

Zauważenia wymaga, iż świadczenia z ubezpieczenia chorobowego są wypłacane ze środków zgromadzonych w systemie przez wszystkich nim objętych i nie podlegają ograniczeniu np. do wysokości składek odprowadzonych za danego ubezpieczonego. Nie wiadomo zatem, dlaczego ochrona ubezpieczeniowa z tytułu, który ustał niezależnie od czasu trwania tego tytułu (w przypadku A. B. wynoszącego np. tylko 3 miesiące) miałaby się rozciągać na okres po tym tytule w sytuacji, gdy ubezpieczony nie zgłasza się do ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu, choć może to uczynić zapewniając sobie prawo do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego. Sąd nie podziela prezentowanego w odwołaniu poglądu, iż zgłoszenie do ubezpieczenia chorobowego z tytułu zlecenia nie rodziłoby dla odwołującej się prawa do świadczeń z tego ubezpieczenia z uwagi na nieodprowadzanie składek od otrzymanych w lutym i marcu 2024r. wynagrodzeń. Ustawa zasiłkowa przewiduje bowiem sposób ustalania podstawy wymiaru zasiłku w sytuacji, gdy niezdolność do pracy powstała przed upływem miesiąca podlegania ubezpieczeniu chorobowemu z danego tytułu (art. 49 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 ustawy zasiłkowej)

Zważywszy na cel zasiłku chorobowego, wyłączenie prawa do świadczenia w sytuacji wskazanej w art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej nie powinno mieć miejsca wówczas, gdy kontynuowana/podjęta działalność zarobkowa stanowiąca/mogąca stanowić tytuł ubezpieczenia chorobowego nie zapewnia/nie zapewniałaby w przypadku zgłoszenia do ubezpieczenia chorobowego minimalnego standardu ochrony ubezpieczeniowej. Taki minimalny standard należałoby określić z uwzględnieniem przesłanek wyłączających prawo do zasiłku po ustaniu tytułu ubezpieczenia przewidzianych w innych punktach art. 13 ust. 1 ustawy zasiłkowej. Ustawodawca wyłączył prawo do zasiłku chorobowego w przypadku pobierania emerytury i renty niezależnie od wysokości tych świadczeń czy w przypadku pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Podstawowy zasiłek dla bezrobotnych (100% świadczenia) wynosił w marcu 2024r. 1491, 90 zł, minimalna renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy 1780, 96 zł. Jeśli zatem wysokość zasiłku chorobowego (gdy z tytułu kontynuowania działalności zarobkowej doszło do zgłoszenia do ubezpieczenia chorobowego) albo potencjalnego zasiłku chorobowego (gdyby kontynuujący działalność przystąpił do ubezpieczenia chorobowego, czego nie uczynił) nie odbiega istotnie na niekorzyść od tych kwot art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej znajdzie zastosowanie.

Nie wiadomo, jak kształtowałby się zasiłek chorobowy A. B., gdyby ta zgłosiła się ze zlecenia do ubezpieczenia chorobowego od 1 marca 2024r.

Podstawę wymiaru zasiłku należałoby ustalić z uwzględnieniem przychodu określonego w umowie zlecenia na miesiąc powstania prawa do świadczenia, umowa zlecenia wiążąca ubezpieczoną z Uniwersytetem (...) nie zawiera jednak wskazania liczby godzin przypadających do przepracowania miesięcznie, a jedynie stawkę za 1 godzinę dydaktyczną. Ubezpieczona, na której spoczywał ciężar wykazania, że umowa nie zapewniałaby jej -w przypadku zgłoszenia do ubezpieczenia chorobowego -minimalnego standardu ochrony, nie przedstawiła żadnego dokumentu z którego miałaby wynikać liczba godzin do przepracowania, choć musiała takowy posiadać (chociażby w postaci grafiku zajęć dydaktycznych). Nieprawdopodobnym wydaje się, by plan taki nie był na kolejny semestr przygotowany. Dla porządku można tylko wskazać, że wysokość wynagrodzenia uzyskanego przez ubezpieczoną za pierwszy miesiąc pracy (5 dni zatrudnienia) była wyższa niż zasiłek dla bezrobotnych czy minimalne świadczenie rentowe z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Sąd nie miał zatem podstaw do uznania, iż art. 13 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej nie powinien znaleźć zastosowania.

Mając na uwadze wszystko powyższe sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c oddalił odwołanie.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1, 1 ¹ i 3 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie wraz z odsetkami od dnia uprawomocnienia się orzeczenia koszty niezbędne do celowej obrony, w tym wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika. Zasądzona na rzecz organu kwota odpowiada stawce określonej w § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t.j. Dz.U. 2023. 1935 ze zm). W dacie wniesienia odwołania obowiązywała niższa stawka niż aktualnie, zmianie tej stawki z dniem 31 grudnia 2024r. nie towarzyszyły przepisy przejściowe, co nakazywało przyjęcie stawki z dnia wyrokowania.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)