Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Orzeczeniem z dnia 15 lutego 2024 r. znak ON. (...).2.582.2023.EH Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S. uchylił w całości orzeczenie (...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S. i orzekł o niezaliczeniu małoletniego O. S. do osób niepełnosprawnych. Organ wskazał, że obok oceny medycznej ocenił przede wszystkim zmiany w funkcjonowaniu małoletniego na poziomie indywidualnym i społecznym. Organ wziął pod uwagę nie samo rozpoznanie zasadnicze, będące podstawą ubiegania się o wydanie orzeczenia, co nie jest kryterium wystarczającym do uznania niepełnosprawności, a skutki tego rozpoznania. Organ stwierdził, że O. S. wymaga kontynuacji oddziaływań terapeutycznych, ale funkcjonowanie dziecka nie odbiega w znaczący sposób do oczekiwań dla tego etapu rozwoju, dlatego brak jest podstaw do zaliczenia dziecka do osób niepełnosprawnych.

Uchylone orzeczenie (...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S. z 21 listopada 2023r. znak (...). (...).935.2023 zaliczało O. S. do osób niepełnosprawnych do dnia 1 listopada 2025r. z powodu schorzeń opisanych symbolem 12-C i 11-I, a niepełnosprawność była datowana od 6-go roku życia. Organ ustalił, że O. S. wymaga systematycznego leczenia i rehabilitacji. Rozpoznane u odwołującego schorzenie wypływa na zaburzenia funkcji organizmu i w konsekwencji, O. S. wymaga konieczności zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze oraz pomoce techniczne ułatwiające funkcjonowanie danej osoby, korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, uznając jednocześnie, że nie wymaga on konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji.

Odwołanie od tego orzeczenia wniosła, reprezentująca małoletniego przedstawicielka ustawowa, kwestionując ustalenia poczynione przez Zespół w całości i argumentując, że z uwagi na występujące u małoletniego stany chorobowe – zespół (...), nie jest on w stanie wykonywać samodzielnie podstawowych czynności samoobsługowych niezbędnych w życiu codziennym. W ocenie strony odwołującej powyższe, przesądza nie tylko o zaliczeniu małoletniego do osób niepełnosprawnych, ale nadto o konieczności zapewnienia małoletniemu stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji.

W odpowiedzi na odwołanie Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S. wniósł o jego oddalenie w całości, wywodząc jak w zaskarżonym orzeczeniu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

O. S. urodził się (...) Ma obecnie 15 lat.

Niesporne.

U O. S. stwierdzono autyzm i rozpoznano Zespół (...). Wobec odwołującego orzekano o potrzebie kształcenia specjalnego. Nie zachodzi potrzeba realizacji wybranych zajęć edukacyjnych indywidualnie z uczniem lub w grupie liczącej do 5 uczniów. Ogólna sprawność intelektualna O. S. utrzymuje się na poziomie przeciętnym. Wiedza ogólna jest odpowiednia do wieku. Na lekcjach wymaga częstej uwagi ze strony nauczyciela, jest spokojny, sympatyczny i kreatywny. Występują trudności w zakresie funkcji słuchowo-językowych. Kwalifikowany do leczenia hormonem wzrostu. W badaniu A. (...) O. S. wykazuje wysoki poziom objawów ze spektrum autyzmu w porównaniu z dziećmi z (...) w zbliżonym wieku chronologicznym i z podobnymi umiejętnościami językowymi.

Dowód: orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego k. 57-58 akt organu, dokumentacja medyczna – k. 1-46 akt organu, opinia poradni psychologiczno-pedagogicznej – k. 29-30 oraz 40-43 akt organu, informacja o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej – k. 37-39, raport z badania – k. 44-46

O. S. ma zaburzenia ze spektrum autyzmu – A., zaburzenia depresyjne i lękowe mieszane o znacznym nasileniu, a także somatotropinową niedoczynność przysadki. Małoletni ma świadomość czystą. Orientację wielokierunkową prawidłową, zachowuje kontakt logiczny, nastrój obniżony. Sprawność umysłowa małoletniego jest w granicach normy.

Stan zdrowia psychicznego O. S. czyni go osobą niepełnosprawną, który wynika ze znacznego zaburzenia funkcjonowania organizmu wymagającego systematycznych i częstych zabiegów leczniczych i rehabilitacyjnych w domu i poza domem, a w konsekwencji pomocy innych osób w stopniu przewyższającym wsparcie osobie w tym samym wieku. Z uwagi na stan zdrowia psychicznego małoletni nie jest niezdolny do zaspokajania (w porównaniu z rówieśnikami) podstawowych potrzeb życiowych takich jak samoobsługa, samodzielne poruszanie się, komunikowanie z otoczeniem powodujące konieczność zapewnienia całkowitej opieki innych osób. Wszystko powyższe czyni O. S. osobą niepełnosprawną z symbolem niepełnosprawności 12-C, 02-P i 11-I, datując niepełnosprawność od 6-go roku życia do 1 listopada 2025 r.

Dowód : dokumentacja – k. 7-10, 23, opinia biegłego sądowego z zakresu psychiatrii dziecięcej – k. 36-41 wraz z opinią uzupełniającą – k. 64.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie częściowo zasługiwało na uwzględnienie.

Orzekanie o stopniu niepełnosprawności jest regulowane przez ustawę z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2025 r., poz. 913) oraz wykonujące ją rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz. U. z 2021 r., poz.857) i rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 lutego 2002 r. w sprawie kryteriów oceny niepełnosprawności u osób w wieku do 16 roku życia (Dz. U. Nr 17, poz. 162 ze zm.).

Zgodnie z art. 4a ust. 1 wyżej wskazanej ustawy, osoby, które nie ukończyły 16 roku życia zaliczane są do osób niepełnosprawnych, jeżeli mają naruszoną sprawność fizyczną lub psychiczną o przewidywanym okresie trwania powyżej 12 miesięcy, z powodu wady wrodzonej, długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu, powodującą konieczność zapewnienia im całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych w sposób przewyższający wsparcie potrzebne osobie w danym wieku.

O. S. w chwili orzekania miał 14 lat, a więc niewątpliwie należy w stosunku do niego stosować zasady ustalania niepełnosprawności dotyczące osób poniżej 16 roku życia.

Szczegółowe zasady ustalania niepełnosprawności u osób poniżej 16 roku życia zostały określone we wskazanym wyżej rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 lutego 2002 r. w sprawie kryteriów oceny niepełnosprawności u osób w wieku do 16 roku życia. Zgodnie z § 1 rozporządzenia, oceny niepełnosprawności u osoby w wieku do 16 roku życia, zwanej dalej „dzieckiem”, dokonuje się na podstawie następujących kryteriów:

1) przewidywanego okresu trwania upośledzenia stanu zdrowia z powodu stanów chorobowych, o których mowa w § 2, przekraczającego 12 miesięcy,

2) niezdolności do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, takich jak: samoobsługa, samodzielne poruszanie się, komunikowanie z otoczeniem, powodującej konieczność zapewnienia stałej opieki lub pomocy, w sposób przewyższający zakres opieki nad zdrowym dzieckiem w danym wieku, albo

3) znacznego zaburzenia funkcjonowania organizmu, wymagającego systematycznych i częstych zabiegów leczniczych i rehabilitacyjnych w domu i poza domem.

§ 2 wskazanego rozporządzenia, stanowi natomiast, że do stanów chorobowych, które uzasadniają konieczność stałej opieki lub pomocy dziecku, należą:

1) wady wrodzone i schorzenia o różnej etiologii prowadzące do niedowładów, porażenia kończyn lub zmian w narządzie ruchu, upośledzające w znacznym stopniu zdolność chwytną rąk lub utrudniające samodzielne poruszanie się,

2) wrodzone lub nabyte ciężkie choroby metaboliczne, układu krążenia, oddechowego, moczowego, pokarmowego, układu krzepnięcia i inne znacznie upośledzające sprawność organizmu, wymagające systematycznego leczenia w domu i okresowo leczenia szpitalnego,

3) upośledzenie umysłowe, począwszy od upośledzenia w stopniu umiarkowanym,

4) psychozy i zespoły psychotyczne,

5) zespół autystyczny,

6) padaczka z częstymi napadami lub wyraźnymi następstwami psychoneurologicznymi,

7) nowotwory złośliwe i choroby rozrostowe układu krwiotwórczego do 5 lat od zakończenia leczenia,

8) wrodzone lub nabyte wady narządu wzroku powodujące znaczne ograniczenie jego sprawności, prowadzące do obniżenia ostrości wzroku w oku lepszym do 5/25 lub 0,2 według S. po wyrównaniu wady wzroku szkłami korekcyjnymi, lub ograniczenie pola widzenia do przestrzeni zawartej w granicach 30 stopni,

9) głuchoniemota, głuchota lub obustronne upośledzenie słuchu nie poprawiające się w wystarczającym stopniu po zastosowaniu aparatu słuchowego lub implantu ślimakowego.

Przy czym przy ocenie niepełnosprawności dziecka bierze się pod uwagę:

1) rodzaj i przebieg procesu chorobowego oraz jego wpływ na stan czynnościowy organizmu,

2) sprawność fizyczną i psychiczną dziecka oraz stopień jego przystosowania do skutków choroby lub naruszenia sprawności organizmu,

3) możliwość poprawy stanu funkcjonalnego pod wpływem leczenia i rehabilitacji.

W § 1 rozporządzenia ustawodawca określił zatem dwa typy kryteriów, które alternatywnie mogą decydować o uznaniu dziecka za niepełnosprawne. Wystarczy zatem, iż w stosunku do osoby mającej zostać uznaną za niepełnosprawną zajdą okoliczności wymienione w jednym spośród punktów 2 i 3 tego paragrafu.

W niniejszej sprawie sporna była nie tylko niepełnosprawność małoletniego, ale także okoliczność, czy niepełnosprawność ta wiąże się ze znacznie ograniczoną zdolnością do samodzielnej egzystencji rodzącą konieczność stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby. Wojewódzki Zespół (...) o Niepełnosprawności w S. stał na stanowisku, że małoletni nie jest osobą niepełnosprawną, zaś strona odwołująca uważała, że O. S. jest niepełnosprawny i niepełnosprawność ta wiąże się ze znacznie ograniczoną zdolnością do samodzielnej egzystencji wymagającą konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby.

Diagnozy dokonanej przez Wojewódzki Zespół (...) o Niepełnosprawności w S., o braku niepełnosprawności O. S. nie potwierdził dopuszczony z urzędu dowód z opinii biegłej z zakresu psychiatrii dziecięcej, a zatem biegłej o specjalności adekwatnej do oceny schorzeń małoletniego.

Z opinii biegłej sądowej z zakresu psychiatrii dziecięcej M. Ś. wynika, że całościowe zaburzenia rozwoju, upośledzają w istotny sposób jego sprawność. O. S. ma zaburzenia ze spektrum autyzmu – A., zaburzenia depresyjne i lękowe mieszane o znacznym nasileniu oraz somatotropinowa niedoczynność przysadki. Małoletni unikał kontaktu wzrokowego z biegłą. Kontakt werbalny zadowalający. Był wycofany, negatywistyczny, ale dostosowujący się do sytuacji w jakiej się znajduje. Jego wypowiedzi były wyczerpujące. Skupienie uwagi bez większych problemów. Reakcje emocjonalne słabo modulowane, aktywnie smutny, nastrój obniżony. Sprawny motorycznie. Zna i rozumie normy społeczne. Egocentryczny. Ma trudności w budowaniu relacji społecznych i zaburzenia więzi.

Biegła wskazała przy tym, że wynikające z podstawowego schorzenia zaburzenia w relacjach interpersonalnych oraz uwarunkowane rozwojowo i środowiskowo zaburzenia emocj0onalne czy trudności szkolne, wymagają zwiększonej pomocy w nauce, częstszych zabiegów leczniczych, kontroli w przyjmowaniu leków, systematycznej terapii i oddziaływań wychowawczych w stopniu przewyższającym opiekę nad dzieckiem w podobnym wieku, co spełnia wskazania pkt 8. Skłonności agresywne do otoczenia, w tym rodzeństwa powinny być terapeutyzowane w ramach farmakoterapii i treningu zastępowania agresji, a perspektywa hospitalizacji psychiatrycznej w przebiegu myśli suicydalnych jest działaniem interwencyjnym. Powyższe nie ma związku z uznaniem pkt 7 wskazań.

Stanowisko biegłej jest jasne, pełne, spójne i należycie umotywowane. Powyższe, przy uwzględnieniu nadto, iż biegła to wysokiej klasy fachowiec o wieloletnim doświadczeniu zawodowym, także klinicznym oraz doświadczeniu orzeczniczym, nakazywało uznanie wniosków opinii za rzetelne i wiarygodne, a w konsekwencji podzielenie ich. Stan kliniczny opisany przez biegłą czyni przekonującymi twierdzenia, iż małoletni wymaga zarówno pomocy w edukacji (z uwagi na zachowania dezorganizujące proces uczenia) jak i pomocy i opieki w leczeniu farmakologicznym i rehabilitacji (oddziaływaniach behawioralnych) w stopniu przewyższającym potrzeby innych dzieci w podobnym wieku. Biegła podkreśliła, że konieczność stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji. Niemniej jednak występujące u odwołującego zaburzenia nie czynią go niezdolnym do samodzielnej egzystencji, samoobsługi i zaspokajania podstawowych życiowych potrzeb.

Przedstawicielka ustawowa ubezpieczonego zakwestionowała opinię biegłej kwestionując wnioski opinii w zakresie konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. Podniosła, że małoletni cierpi na złożone zaburzenia psychiczne oraz depresyjne i lękowe. Dziecko doświadcza poważnych trudności w nawiązywaniu relacji społecznych oraz braku motywacji do nauki, co negatywnie wpływa na jego funkcjonowanie w środowisku szkolnym i społecznym. Dodatkowo u O. S. stwierdzono myśli rezygnacyjne i agresje wobec członków rodziny, w tym młodszego brata, co matka małoletniego uznała za dodatkowy argument w przyznaniu punktu 7 .

Ustosunkowując się do powyższych zarzutów, biegła z zakresu psychiatrii, w opinii uzupełniającej, podtrzymała wnioski opinii głównej w całości. Biegła podkreśliła, że małoletni z powodu naruszenia sprawności zdrowia psychicznego jest osobą niepełnosprawną, który wynika ze znacznego zaburzenia funkcjonowania organizmu wymagającego systematycznych i częstych zabiegów leczniczych i rehabilitacyjnych w domu i poza domem, a w konsekwencji pomocy innych osób w stopniu przewyższającym wsparcie osobie w tym samym wieku. Małoletni nie jest niezdolny do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, takich jak samoobsługa, samodzielne poruszanie się, komunikowanie z otoczeniem powodujące konieczność zapewnienia całkowitej opieki innych osób. Biegła wskazała, że wymienione wyżej zaburzenia istnieją od 6-go roku życia, czyli istniały w dacie orzekania.

Sąd po dokonaniu wszechstronnej analizy materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, przyjął wnioski wyrażone w opiach biegłej za własne.

W świetle zgromadzonej dokumentacji medycznej oraz analizie przebiegu schorzeń małoletniego, za zasady należało uznać wniosek, że stan zdrowia czyni go osobą niepełnosprawną.

Jak wskazywano powyżej, osoby małoletnie, które nie ukończyły 16 roku życia zaliczane są do osób niepełnosprawnych, jeżeli mają naruszoną sprawność fizyczną lub psychiczną o przewidywanym okresie trwania powyżej 12 miesięcy, z powodu wady wrodzonej, długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu, powodującą konieczność zapewnienia im całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych w sposób przewyższający wsparcie potrzebne osobie w danym wieku. Oceniając stan niepełnosprawności małoletniego sąd uwzględnił kryteria wymienione w § 1 Rozporządzenia, oceny niepełnosprawności u osoby w wieku do 16 roku życia, czyli:

1) przewidywanego okresu trwania upośledzenia stanu zdrowia z powodu stanów chorobowych, o których mowa w § 2, przekraczającego 12 miesięcy,

2) niezdolności do zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, takich jak: samoobsługa, samodzielne poruszanie się, komunikowanie z otoczeniem, powodującej konieczność zapewnienia stałej opieki lub pomocy, w sposób przewyższający zakres opieki nad zdrowym dzieckiem w danym wieku, albo

3) znacznego zaburzenia funkcjonowania organizmu, wymagającego systematycznych i częstych zabiegów leczniczych i rehabilitacyjnych w domu i poza domem.

Sąd uwzględnił także, że zgodnie z § 2 pkt 5 wskazanego rozporządzenia, do stanów chorobowych, które uzasadniają konieczność stałej opieki lub pomocy dziecku, należy zespół autystyczny. Dokonując oceny sąd brał pod uwagę także rodzaj i przebieg procesu chorobowego oraz jego wpływ na stan czynnościowy organizmu małoletniego, sprawność fizyczną i psychiczną dziecka oraz stopień jego przystosowania do skutków choroby lub naruszenia sprawności organizmu oraz możliwość poprawy stanu funkcjonalnego pod wpływem leczenia i rehabilitacji.

Wymaga podkreślenia, że w § 1 rozporządzenia ustawodawca określił dwa typy kryteriów, które alternatywnie mogą decydować o uznaniu dziecka za niepełnosprawne. Wystarczy zatem, iż w stosunku do osoby mającej zostać uznaną za niepełnosprawną zajdą okoliczności wymienione w jednym spośród punktów 2 i 3 tego paragrafu. Wymienione okoliczności wystąpiły u małoletniego O. S..

Ustosunkowując się do żądań strony odwołującej sąd wskazuje, że udzielany małoletniemu zakres pomocy (ten, którego, jak wskazała biegła, odwołujący wymaga, a nie ten, który otrzymuje od matki) nie może być utożsamiany ze stałą lub długotrwałą pomocą innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji, to jest wskazaniem, którego przyjęcia domagała się przedstawicielka ustawowa odwołującego. Dla uznania, że wskazanie to ma miejsce, niezbędnym jest nie tylko, by występowało ograniczenie w samodzielnym funkcjonowaniu, ale by było ono znaczne. Jeżeli odwołać się znów do definicji ustawowej z art. 4a przewidującej pomoc w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych lub całkowitą opiekę, uznać należy, iż znaczne ograniczenie zdolności do samodzielnej egzystencji zachodzi, gdy dziecko wymaga roztoczenia całkowitej opieki lub tak dużego zakresu pomocy, który zbliża się do opieki. Chodzi o sytuacje, gdy stan zdrowia dziecka wymaga całodobowego wsparcia w samoobsłudze, poruszaniu czy komunikowaniu, bez którego małoletni nie może być aktywnym na żadnych polach. Nie zasługują w ocenie Sądu na aprobatę zarzuty podnoszone przez matkę małoletniego, która w toku procesu podkreślała, że odwołujący wymaga stałej opieki i pomocy z uwagi na zachowania w życiu codziennym, brak samodzielności.

Z ustaleń poczynionych przez Sąd wynika, że O. S. jest w stanie, w ocenie sądu, samodzielnie ubrać się, umyć, zjeść posiłek, uczestniczyć w zajęciach w szkole, trudno zatem przyjąć, by występujące u niej ograniczenia w samodzielnym funkcjonowaniu (bez wątpienia istniejące) miały charakter znaczny. Istotnie, jak wskazywała biegła z zakresu psychiatrii, trudności małoletniego pojawiające się w szczególności w sferze komunikacji, czynią go osobą niepełnosprawną, wymagającą współudziału opiekuna w procesie leczenia oraz edukacji, niemniej jednak nie przesądzają o konieczności zapewnienia mu stałej lub długotrwałej opieki w rozumieniu przepisów o orzekaniu o niepełnosprawności. Z przedłożonej przez przedstawicielkę ustawową informacji o funkcjonowaniu ucznia w sferze samodzielności wystawionym przez wychowawcę wynika, że mimo konieczności pomocy nauczyciela w procesie nauki, potrafi on samodzielnie się ubierać, korzystać z toalety. Wszystko powyższe świadczy o trafności oceny dokonanej przez biegłą.

Opinia została oparta zarówno na bezpośrednim badaniu O. S., jak i na całości dokumentacji medycznej i terapeutycznej. Sąd orzekający w pełni podziela pogląd prezentowany w orzecznictwie sądowym, iż Sąd nie jest zobowiązany dążyć do sytuacji, aby opinia biegłego przekonała strony sporu. Wystarczy zatem, że jest przekonująca dla sądu, który wiążąco ocenia, czy biegły wyjaśnił wątpliwości zgłoszone przez stronę (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 16 czerwca 2016 r., sygn. akt V ACa 723/15). Zdaniem Sądu, opinie sporządzone przez biegłą charakteryzują się wszechstronnością, zrozumiałością i brakiem wewnętrznych sprzeczności, jak również wnikliwością w zakresie badania odwołującego i rozpoznania dolegliwości. Wnioski opinii zostały wyciągnięte w sposób logiczny i odpowiedni do wyników przeprowadzonego badania oraz w oparciu o gruntowną analizę dostępnej dokumentacji medycznej.

Sąd przyjął za miarodajne dla poczynienia ustaleń faktycznych w sprawie również dokumenty zgromadzone w aktach sprawy, przede wszystkim w aktach organu rentowego nie znajdując podstaw do ich zakwestionowania. Rzetelności ich sporządzenia żadna ze stron nie kwestionowała, Sąd również nie znalazł podstaw do odmówienia im mocy dowodowej.

Na podstawie całości materiału dowodowego Sąd zmienił orzeczenie Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w S. z dnia 15 lutego 2024 r., znak: ON. (...).2.582.2023.EH w ten sposób, że zaliczył O. S. do osób niepełnosprawnych z symbolem niepełnosprawności 02-P, 12-C i 11-I, uznając, że niepełnosprawność datuje się do 1 listopada 2025 r. (tj. do dnia ukończenia 16 lat) oraz ustalił wskazania dotyczące małoletniego, w szczególności dotyczące: korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji, przez co rozumie się korzystanie z usług socjalnych, opiekuńczych, terapeutycznych i rehabilitacyjnych świadczonych przez sieć instytucji pomocy społecznej, organizacje pozarządowe oraz inne placówki – zgodnie z obowiązującymi przepisami; konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji – nie wymaga; konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji – tak, wymaga; spełniania przez osobę niepełnosprawną przesłanek określonych w art. 8 ust. 3a pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. prawo o ruchu drogowym – nie spełnia, oraz prawa do zamieszkiwania w oddzielnym pokoju – nie wymaga. W pozostałym zakresie oddalając odwołanie.

W tym stanie rzeczy, w oparciu o treść art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., orzeczono jak w sentencji.

Sędzia Joanna Szyjewska – Bagińska

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

Sędzia Joanna Szyjewska – Bagińska

13.8.2025 r.