Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Orzeczeniem z 26 marca 2018r., znak (...). (...).1.365.2018.BK, W. O. o Niepełnosprawności w S. częściowo uchylił orzeczenie (...) ds. Orzekania o Niepełnosprawności w S. i orzekł odmiennie jedynie w zakresie symbolu niepełnosprawności (11-I zamiast 05-R), w pozostałym zakresie natomiast utrzymał w mocy orzeczenie o zaliczeniu J. S. do lekkiego stopnia niepełnosprawności. Organ stanął na stanowisku, iż J. S., mimo występujących ograniczeń związanych z rodzajem niepełnosprawności, powodujących w szczególności konieczność regularnej kontroli klinicznej, leczenia farmakologicznego i zewnętrznego nie jest osobą zależną od otoczenia. Jest zdolny do zaspokajania bez pomocy innych osób podstawowych potrzeb życiowych, za które uważa się przede wszystkim samoobsługę, poruszanie się i komunikację, jak również może brać udział w czynnościach w gospodarstwie domowym i uczestniczyć w życiu społecznym. Jednocześnie organ zaznaczył, iż schorzenia o symbolu 11-I w całości wypełniły obraz zaburzenia funkcji organizmu i ograniczeń w wykonywaniu czynności życiowych. Podkreślił, że odwołujący się może wykonywać pracę na otwartym rynku pracy z ograniczeniami wynikającymi z psychofizycznych możliwości.

Od powyższego orzeczenia odwołał się J. S., wnosząc o przyznanie umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. W uzasadnieniu stwierdził, że cierpi na poważne schorzenia, które uniemożliwiają mu normalne wykonywanie pracy zawodowej i znacznie utrudniają codzienne funkcjonowanie. Opisał poszczególne choroby, w szczególności dermatologiczne - łuszczycę i towarzyszącą jej chorobę reumatologiczną – łuszczycowe zapalenie stawów podkreślając, że w ich wyniku potrzebuje pomocy w codziennym funkcjonowaniu ze strony żony, która pomaga mu m.in. w aplikacji leków. Dodał, że w czasie zaostrzenia chorób powodują one ograniczenie i okresowe utrudnienia w codziennym funkcjonowaniu do tego stopnia, że odwołujący się ma problem z dłuższym staniem, czy z przepracowaniem ośmiu godzin w pracy oraz z uwagi na towarzyszący ból jest pod ciągłym działaniem leków przeciwbólowych. Powołał się ponadto na współwystępujące u niego schorzenia pulmonologiczne i kardiologiczne.

W odpowiedzi na odwołanie W. O. o Stopniu Niepełnosprawności wniósł o jego oddalenie wskazując, że zaskarżone orzeczenie zostało wydane zgodnie ze stanem faktycznym. W uzasadnieniu stanowiska organ przytoczył treść przepisów o orzekaniu o niepełnosprawności i przedstawił argumentację analogiczną do zaprezentowanej w zaskarżonym orzeczeniu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. S., urodzony (...), z zawodu technik mechanik pojazdów samochodowych, jest aktywny zawodowo i pracuje jako mechanik samochodowy .

Od 2010 roku choruje na łuszczycę oraz towarzyszące mu łuszczycowe zapalenie stawów, od 2011 r. cierpi z powodu schorzeń kardiologicznych po przebytym nagłym zatrzymaniu krążenia, ma wszczepiony kardiowerter defibrylator regulujący pracę serca. Choruje też na przewlekłą astmę oskrzelową i nieżyt nosa. Powyższe schorzenia leczy farmakologicznie. Dowód:

- zaświadczenia o stanie zdrowia – w aktach rentowych;

- dokumentacja lekarska – w aktach rentowych oraz k.5 akt sprawy;

- ocena zawodowa – w aktach rentowych;

- oceny stanu zdrowia – w aktach rentowych.

Aktualnie rozpoznana u J. S. przewlekła astma oskrzelowa i nieżyt nosa nie są przyczynami jego niepełnosprawności. Przyjmuje on minimalne dawki leków, a w obrazie chorób brak jest cech niewydolności oddechowej. Również istniejące choroby alergiczne mają mierne nasilenie.

Dowód: opinia biegłego sadowego z zakresu pulmonologii k. 20-23

W zakresie kardiologicznym u J. S. rozpoznaje się stan po nagłym zatrzymaniu krążenia i wszczepieniu kardiostymulatora (...) (w 2011 r.). Po wszczepieniu występują u niego ograniczenia ruchowe wynikające jedynie z konieczności ochrony stymulatora po stronie wszczepionego podskórnie urządzenia. Granice pracy serca pozostają w normie z czynnością miarowa i głośnymi tonami. Stan ten powoduje nie wyższy niż lekki stopień niepełnosprawności okresowo do 28 lutego 2023r.

Dowód: opinia biegłego z zakresu kardiologii k. 40

Z kolei w zakresie reumatologicznym aktualnie stwierdza się łuszczycowe zapalenie stawów o niskiej aktywności. Posiada niewielkie ograniczenia ruchów maksymalnych z uwagi na przebytą operację prawego biodra oraz o 2 cm krótszą kończynę. Chód J. S. jest sprawny z niewielkim utykaniem na lewą kończynę dolną. Na moment badania sprawny ruchowo odpowiednio do wieku. Zaobserwowano również zmiany łuszczycowe na skórze oraz obrzęk palucha stopy prawej. zespół metaboliczny z towarzyszącą nadwaga, łuszczycę zwykłą plackowatą i łuszczycowe zapalenie stawów. Schorzenia reumatologiczne powodują lekki stopień niepełnosprawności okresowo do lutego 2021 r.

Dowód: opinia biegłego z zakresu reumatologii k. 69-72

Głównym powodem niepełnosprawności J. S. jest występująca u niego łuszczyca zwykła plackowata powodująca m.in. łuszczycowe zapalenie stawów. W wyniku tej przewlekłej, wieloletniej chorób nastąpiły ograniczenia zdrowotne odwołującego się, jak również zmniejszenie możliwości funkcjonowania tak społecznego, jak zawodowego. Ogólny stan zdrowia odwołującego jest pochodną zaburzeń ze strony stawów, choroby skóry i układów dokrewnego oraz sercowo-naczyniowego. W wyniku łuszczycy ok. 15% powierzchni ciała J. S. jest pokryte powstałymi zmianami chorobowymi. Są to zmiany utrwalone z cechami przewlekłego stanu zapalnego – nierównomiernie rozłożone na ciele i powodujące uczucie ciągłego świądu. Choroba ta jest nieuleczalna i negatywnie rzutuje na wszelkie aspekty życia odwołującego się. Niepełnosprawność nie powoduje konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku z brakiem możliwości samodzielnej egzystencji odwołującego się. Stan ten powoduje zakwalifikowanie J. S. do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności okresowo do 30 września 2021 r.

Dowód: opinia biegłego z zakresu dermatologii k. 110-118, opinia uzupełniająca biegłego z zakresu dermatologii k. 144-146

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie okazało się uzasadnione.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r., poz. 1172) rozróżnić można trzy stopnie niepełnosprawności: znaczny, umiarkowany i lekki. Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. (art. 4 ust. 1 ustawy). Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych (art. 4 ust. 2 ustawy). Do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu powodującą w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną lub mającą ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub techniczne. (art. 4 ust. 3 ustawy).

Standardy w zakresie kwalifikowania do poszczególnych stopni niepełnosprawności, uregulowane zostały w rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (t.j. Dz.U. 2015.1110). I tak zgodnie z rozporządzeniem: niezdolność do pracy oznacza całkowitą niezdolność do pracy zarobkowej z powodu fizycznego, psychicznego lub umysłowego naruszenia sprawności organizmu (§ 29 ust. 1 pkt 1), konieczność sprawowania opieki - całkowitą zależność od otoczenia polegającą na pielęgnacji w zakresie higieny osobistej i karmienia lub w wykonywaniu czynności samoobsługowych, prowadzeniu gospodarstwa domowego oraz ułatwiania kontaktów ze środowiskiem (§ 29 ust. 1 pkt 2), konieczność udzielania pomocy, w tym pomocy w pełnieniu ról społecznych – zależność od otoczenia wymagającą wsparcia w czynnościach samoobsługowych, w prowadzeniu gospodarstwa domowego, współdziałania w procesie leczenia, rehabilitacji, edukacji oraz w pełnieniu ról społecznych właściwych dla każdego człowieka zależnych od wieku, płci, czynników społecznych i kulturowych (§ 29 ust. 1pkt 3), czasowa pomoc w pełnieniu ról społecznych – konieczność udzielania pomocy, o której mowa w § 29 ust.1 pkt 3 w okresach wynikających ze stanu zdrowia (§ 30 ust. 1 pkt 1), a częściowa pomoc w pełnieniu ról społecznych – wystąpienie co najmniej jednej okoliczności, o której mowa w § 29 ust. 1pkt 3 (§ 30 ust. 1pkt 2), istotne obniżenie do wykonywania pracy - naruszoną sprawność organizmu powodującą ograniczenia w wykonywaniu pracy zarobkowej znacznie obniżające wydajność pracy na danym stanowisku w porównaniu do wydajności, jaką wykazują osoby o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną (§ 31 ust. 1 pkt 1), ograniczenia w pełnieniu ról społecznych - trudności doświadczane przez osobę zainteresowaną w relacjach z otoczeniem i środowiskiem według przyjętych norm społecznych, jako skutek naruszonej sprawności organizmu (§ 31 ust. 1 pkt 2), zaś możliwość kompensacji ograniczeń - wyrównywanie dysfunkcji organizmu spowodowanej utratą lub chorobą narządu odpowiednio przez przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne (§ 31 ust. 2 rozporządzenia).

Z przeprowadzonej przez organ oceny wynika, że mimo występujących ograniczeń związanych z rodzajem niepełnosprawności, odwołujący się nie jest zależny od otoczenia oraz brak jest konieczności udzielania mu pomocy przez inną osobę w celu pełnienia ról społecznych (stosownie do wieku, płci i środowiska). Taką diagnozę zakwestionował wnioskodawca, domagając się przyznania wyższego stopnia niepełnosprawności.

W celu zweryfikowania stanowisk stron Sąd zasięgnął wiadomości specjalnych, dopuszczając dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów z zakresu reumatologii, dermatologii, kardiologii oraz pulmonologii – odpowiednio do rodzaju schorzeń odwołującego się.

Biegła z zakresu pulmonologii W. W. w opinii z dnia 16 lipca 2018 r. stwierdziła brak niepełnosprawności przy dokonanym rozpoznaniu, natomiast biegły z zakresu kardiologii G. K. w opinii z dnia 28 listopada 2018 oraz biegła z zakresu reumatologii R. Ż. w opinii z dnia 18 marca 2019 r. – stwierdzili u odwołującego się lekki stopień niepełnosprawności. Strony nie składały zarzutów do tych opinii i stąd jako zbieżne ze stanowiskiem organu, nie wymagają one większego omówienia.

Natomiast biegły sądowy z zakresu dermatologii J. Z. w sporządzonej w dniu 23 września 2019 r. opinii wskazał, iż głównymi chorobami ograniczającymi sprawność ogólną i pełnię funkcjonowania J. S. są łuszczyca zwykła plackowata i łuszczycowe zapalenie stawów wraz z towarzyszącym im zespołem metabolicznym, stwierdzając przy tym, że odwołujący się jest niepełnosprawny w stopniu umiarkowanym okresowo do dnia 30 września 2021 r. Biegły zaznaczył, iż stan zdrowia odwołującego się jest pochodną łącznych zaburzeń, ze strony stawów skóry oraz układu dokrewnego i sercowo-naczyniowego. Podkreślił, że powyższe schorzenia mają charakter permanentny z fazami okresowego nasilenia, stąd określając stopień niepełnosprawności biegły wziął pod uwagę całokształt stanu zdrowia odwołującego się. Zarzucił organowi brak dokonania łącznego rozpoznania schorzeń odwołującego się, które uzasadniają jego kwalifikację do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności z uwagi na zaliczenie łuszczycy do ciężkiego schorzenia ogólnego pozostającego w ścisłym związku z innymi schorzeniami. Wskazał, że zmiany chorobowe istotnie zmniejszają badanemu możliwość funkcjonowania społecznego, zawodowego i kulturowego. Podkreślił, że zmiany skórne powodują stały, nie poddający się terapii świąd i pieczenie.

Ustalenie to zakwestionował organ (k.135-136v), wskazując, iż poszczególne schorzenia występujące u odwołującego się nie dają podstaw do takiej kwalifikacji. Zarzucił wewnętrzną sprzeczność opinii. Podkreślił, że opinia biegłego dermatologa jako jedyna różni się od zgodnych opinii pozostałych biegłych powołanych w sprawie. Zarzucił biegłemu nierzeczową argumentację sporządzonej opinii oraz nieznajomość obowiązujących przepisów prawa w kwestii orzekanie stopnia niepełnosprawności, a w konsekwencji nieprawidłową subsumpcję stanu zdrowia odwołującego się. Zdaniem organu biegły nieprawidłowo uznał, że odwołujący się powinien zostać zaliczony do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności w powołaniu na ogólny stan zdrowia, a nie w oparciu o schorzenie właściwe ze względu na specjalność biegłego, podważając tym samym rzetelność i fachowość pozostałych wydanych w sprawie opinii. Zaznaczył, że skutki schorzenia, na które cierpi badany nie powodują konieczności zatrudnienia w warunkach pracy chronionej, ani zależności odwołującego się od otoczenia i konieczności udzielenia przez inną osobę pomocy w celu pełnienia ról społecznych czy zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych. Tym samym wniósł o niedopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu dermatologii.

Biegły, ustosunkowując się do postawionych zarzutów, podtrzymał swoje stanowisko, wskazując, iż schorzenia odwołującego się należy rozpoznawać łącznie. Podkreślił, że będąc lekarzem jako jedyny z powołanych do opiniowania odwołującego się biegłych, kompleksowo ocenił całokształt jego problemów zdrowotnych. Zaznaczył, że przebieg choroby powoduje okresową zależność odwołującego się od otoczenia oraz konieczności udzielania mu pomocy przez inną osobę (żonę).

Organ ponownie złożył zarzuty, podnosząc, że biegły nie ograniczył się przy wydawaniu opinii do specjalności w ramach której został zobligowany do jej sporządzenia. W związku z czym wziął pod uwagę choroby towarzyszące, przez co dokonał nieprawidłowej subsumpcji stanu zdrowia orzekanego i niewłaściwie uznał, że istniejące schorzenia stanowią przesłanki zaliczenia do miarkowanego stopnia niepełnosprawności.

Sąd uznał opinię biegłego za miarodajną. W obszernych, szczegółowych wywodach biegły podkreślił szczególnie dolegliwy przebieg choroby odwołującego się. Aktualny postęp choroby przejawiający się łuszczycowym zajęciem powierzchni ciała w 15%, kwalifikuje chorobę do ciężkiej jej postaci. Wskazał przy tym, że stan zdrowia odwołującego istotnie ogranicza go w funkcjach społecznych i życiu codziennym, sprawiając, że ten wymaga czasowej i częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych, w tym w wykonywaniu pracy zawodowej (w fazach zaostrzenia objawów chorobowych). Dlatego Sąd uznał zarzuty organu za bezpodstawne, nie znajdując podstaw do kolejnego uzupełniania opinii.

Zdaniem Sądu, opinia biegłego z zakresu dermatologii charakteryzuje się wszechstronnością, zrozumiałością i brakiem wewnętrznych sprzeczności, jak również wnikliwością w zakresie badania odwołującego się i rozpoznania jego dolegliwości. Wnioski opinii zostały przez biegłego wyciągnięte w sposób logiczny i odpowiedni do wyników przeprowadzonych badań oraz gruntownej analizy dokumentacji medycznej. Sporządzona ekspertyza zasługuje na przyjęcie za miarodajną dla wydania orzeczenia w sprawie w pełnym zakresie. Wszystko powyższe, przy uwzględnieniu nadto, iż biegły to wysokiej klasy fachowiec o wieloletnim doświadczeniu zawodowym, także klinicznym, wieloletnim doświadczeniu orzeczniczym i specjalności odpowiedniej do schorzeń odwołującego się znajdujących potwierdzenie w złożonej dokumentacji medycznej, nakazywało uznać jego opinie za rzetelną i wiarygodną, pozbawioną luk logicznych, a w konsekwencji podzielić zawarte w niej wnioski nie znajdując żadnych podstaw do ich kwestionowania. Biegły trafnie ocenił stan zdrowia odwołującego się, prawidłowo stosując przesłanki zaliczenia do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.

Należy dodać, że strony nie kwestionowały treści dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy i aktach rentowych W. o Stopniu Niepełnosprawności w S.. Dlatego też stanowiły one miarodajny materiał do dokonania ustaleń faktycznych w sprawie jak również wnioskowań przez biegłych sądowych.

W konsekwencji powyższych rozważań, Sąd zmienił orzeczenie W. o Niepełnosprawności w oparciu o treść art. 477(14) § 2 k.p.c., zaliczając odwołującego się J. S. do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności okresowo od dnia 30 września 2021r. o symbolu niepełnosprawności 11-I.

ZARZĄDZENIE

1.  (...) A. P.),

2.  (...)

3.  (...)

(...)