Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Powód J. N. pozwem, który wpłynął do tut. Sądu w dniu 19 czerwca 2017 r., po ostatecznym sprecyzowaniu żądania, domagał się od pozwanego Zespołu Szkół (...) w S. odszkodowania za wypowiedzenie umowy o pracę w kwocie 4.624,74 zł oraz zasądzenia od pozwanego, na swoją rzecz, kosztów procesu według norm przepisanych. Przedmiotowemu wypowiedzeniu zarzucił, iż zostało złożone w okresie, kiedy proces rekrutacji się jeszcze nie zakończył, a tym samym nie można było przewidzieć, jaka będzie liczba uczniów w klasie fagotu. Powód podkreślił, że rezygnacja dwóch uczniów grających na fagocie powodowała zmniejszenie liczby godzin o 3 tygodniowo, a zatem nie uzasadniała definitywnego wypowiedzenia umowy o pracę (powód był zatrudniony na 9/18 etatu), a pozwana szkoła w dalszym ciągu miała możliwość zatrudnienie powoda na 1/3 etatu. Ponadto powód zaznaczył, że jako nielogiczna i nie wynikająca z doświadczenia życiowego jawi się sytuacja, kiedy to rodzic decyduje przez jakiego nauczyciela ma być prowadzone jego dziecko. Powołał się także na niezasadność wypowiedzenia umowy o pracę w świetle kwalifikacji zawodowych, osiągnięć, stażu pracy oraz dotychczasowego nienagannego przebiegu pracy.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda, na swoją rzecz, kosztów procesu według norm przepisanych. Strona pozwana podniosła, iż ilość uczniów chętnych do gry na fagocie uniemożliwiała zatrudnienie, tak jak dotychczas, dwóch nauczycieli fagotu, a kryteria doboru do zwolnienia osoby powoda, a nie E. M., były powodowi doskonale znane – rodzice nowo przyjętych uczniów zgłaszali jednoznaczne prośby, aby ich dzieci były prowadzone przez E. M.. Jednocześnie pozwany zespół szkół wskazał, iż już po dokonaniu wypowiedzenia pracodawca otrzymał dwie prośby pochodzące od członków zespołów kameralnych, aby ich opiekunem został powód, a w konsekwencji wyraził gotowość zatrudnienia powoda na 2/18 etatu.

W piśmie procesowym z dnia 18 października 2017 r. powód wskazał, iż brak jest jakiegokolwiek normatywnego uregulowania, które nakazywałoby dyrektorowi placówki artystycznej przydzielania nauczycielom godzin zajęć zespołu kameralnego jedynie w przypadku, w którym dany nauczyciel jednocześnie prowadzi zajęcia z instrumentu. Powód podkreślił, że o brak zasadności tej argumentacji świadczy choćby obecnie składana propozycja ugodowa, albowiem skoro pracodawca dopuszcza obecnie taką możliwość, to istniała ona również w trakcie trwania stosunku pracy. Zaznaczył nadto, że pozwany nie wyjaśnił, co się działo z godzinami jego pracy m.in. w ramach zespołów kameralnych, skoro wymiar czasu pracy E. M. zwiększył się jedynie o 4 godziny (z 5 do 9) i był spowodowany wyłącznie przyjęciem do szkoły dwóch uczniów grających na fagocie.

W piśmie procesowym z dnia 7 listopada 2017 r. strona pozwana podtrzymała dotychczasowe stanowisko, a nadto wskazała, iż kontynuacja prowadzenia zespołów kameralnych przez powoda była niemożliwa, albowiem zespoły te przestały funkcjonować z końcem roku szkolnego 2016/2017 – jeden członek zespołu zakończył naukę w szkole, a drugi zakończył naukę gry na fagocie. Dodatkowo pracodawca wycofał swoją propozycję ugodowego zakończenia sporu powołując się na tymczasowe aresztowanie powoda w sprawie ściśle związanej z wykonywaniem przez niego zawodu nauczyciela.

W piśmie procesowym z dnia 12 grudnia 2017 r. powód zaznaczył, iż strona pozwana w sposób niedopuszczalny, pod parawanem wniosku dowodowego o udostępnienie akt sprawy karnej, próbuje uzyskać dostęp do akt sprawy karnej.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. N. ukończył studia magisterskie z przygotowaniem pedagogicznym w specjalności: gra na fagocie, co uprawniało go do prowadzenia zajęć w szkołach muzycznych I i II stopnia zgodnie z ukończoną specjalnością.

Niesporne, a nadto dowód: zaświadczenie z dnia 30 lipca 2004 r. – k. 9 cz. A akt osobowych;

J. N. był zatrudniony w Zespole Szkół (...) w S., na podstawie kolejnych umów o pracę, od dnia 1 września 2007 r., w tym od dnia 1 września 2010 r. na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony, na stanowisku nauczyciela.

Poza zatrudnieniem w Zespole Szkół (...) w S. powód pracował również, w oparciu o umowę o pracę zawartą na czas określony na ¼ etatu, w Akademii (...) w S..

Niesporne, a nadto dowód: umowa o pracę – k. 6;

Od dnia 1 września 2015 r. J. N. był zatrudniony w wymiarze 9/18 etatu.

Niesporne, a nadto dowód: porozumienie zmieniające – k. 7;

Zespół Szkół (...) tworzą Ogólnokształcąca Szkoła (...) stopnia realizująca sześcioletni program średniej szkoły muzycznej w połączeniu z programem ogólnokształcącym (klasa I i II – poziom klasy 7 i 8 szkoły podstawowej, klasy od III do VI – poziom czteroletniego liceum), Szkoła (...) II stopnia realizująca program średniej szkoły muzycznej w trybie popołudniowym i wieczorowym oraz Państwowa Szkoła (...)I stopnia.

J. N. prowadził zajęcia w Szkole (...)II stopnia. Cykl nauki w tej szkole na wydziale instrumentalnym trwa 6 lat.

Niesporne, a nadto dowód: arkusz organizacyjny Zespołu Państwowych Szkół (...) informator dla kandydatów do Zespołu Szkół (...) – k. 42-51;

W roku szkolnym 2016/2017 J. N. prowadził 5 godzin fagotu tygodniowo dla 3 uczniów, z których dwóch miało po 2 godziny nauki gry na fagocie tygodniowo, a trzeci 1 godzinę nauki tygodniowo z uwagi na rozłożenie jednego roku nauki na 2 lata. Poza godzinami nauki gry na fagocie J. N. prowadził 4 godziny tygodniowo zajęć z zespołami kameralnymi – łącznie 9 godzin tygodniowo. Każdy uczeń był zobowiązany do tego, by od III klasy obowiązkowo grać w zespole kameralnym. J. N. prowadził zajęcia dla trzech zespołów kameralnych. Dwa z nich miały jedną godzinę zajęć tygodniowo, a jeden 2 godziny tygodniowo, gdyż wymiar zajęć tego zespołu był zwiększony z uwagi na niewidomego ucznia. Z końcem I semestru jeden z fagocistów uczonych przez powoda odszedł ze szkoły, co doprowadziło do rozwiązania jednego z zespołów, który miał przewidzianą 1 godzinę zajęć tygodniowo. Odejście tego fagocisty ze szkoły wiązało się nadto dla J. N. z utratą 2 godzin nauki gry na fagocie. Liczba godzin dydaktycznych J. N. zmniejszyła się z 9 do 6. Z uwagi na odbywanie w tym okresie przez J. N. stażu na nauczyciela dyplomowanego, co wiązało się z koniecznością zatrudnienia w wymiarze co najmniej ½ etatu, dyrektor P. P. przydzielił J. N. 3 brakujące godziny, aby mógł kontynuować staż. W ramach tych 3 nowych godzin J. N. otrzymał: 1 godzinę pracy z orkiestrą, 1 godzinę zespołu kameralnego (ta godzina doszła do zespołu, który już od początku roku 2016/2017 J. N. prowadził przez godzinę tygodniowo) oraz 1 godzinę zajęć wspomagających zespół kameralny, w ramach której wspomagał trzy różne zespoły kameralne. Zajęcia wspomagające zespół kameralny zostały utworzone specjalnie dla J. N., aby mógł dokończyć staż na nauczyciela dyplomowanego.

W konsekwencji J. N. od II semestru roku szkolnego 2016/2017 prowadził w tygodniu łącznie 3 godziny lekcji fagotu (z dwoma uczniami), 4 godziny zajęć z 2 zespołami kameralnymi (po 2 godziny z każdym zespołem), godzinę zajęć wspomagających zespół kameralny i godzinę zajęć z orkiestrą.

W ramach zespołów kameralnych J. N. prowadził 2 tria – trio fletowe (grały w nim m.in. N. S. i K. G.) oraz trio na 2 flety (grali na nich A. O. i K. K.) i fagot. Z obu tych zespołów na koniec roku szkolnego 2016/2017 odeszło po 1 osobie (z tria fletowego flecista, a z drugiego tria fagocista).

Dwa ww. zespoły kameralne nie grały w latach wcześniejszych w takim samym składzie. 4 osoby z tych dwóch zespołów grały wcześniej w innych zespołach, które prowadził J. N..

W drugim semestrze roku szkolnego 2016/2017 w szkole pozostawało 4 fagocistów. Zajęcia z dwojgiem z nich prowadził J. N. w ramach ww. godzin, a zajęcia z pozostałymi dwoma E. M.. Nikt więcej w Zespole Szkół (...) nie uczył gry na fagocie. Wymiar czasu pracy E. M. wynosił 5 godzin tygodniowo – 4 godziny fagotu i 1 godzina zespołu kameralnego. E. M. wszystkie zajęcia prowadziła w Ogólnokształcącej Szkole (...) stopnia.

Uczniowie, których J. N. uczył gry na fagocie podjęli decyzję, że od września 2017 r. nie będą już kontynuowali gry na fagocie, a rozpoczną naukę na innym instrumencie (w klasie organów i śpiewu).

Niesporne, a nadto dowód: zeznania powoda – k. 198-199 w zw. z k. 205-208, przydział godzin nauczycielom na rok szkolny 2016/2017 – k. 57-72, pismo z dnia 30 stycznia 2017 r. – k. 10, pismo z dnia 31 stycznia 2017 r. – k. 11-12, pismo z dnia 1 lutego 2017 r. – k. 13, protokół z posiedzenia rady pedagogicznej z dnia 19 czerwca 2017 r. – k. 34-36, pismo z dnia 15 maja 2017 r. – k. 37;

W dniu 10 maja 2017 r. do Zespołu Szkół (...) wpłynęło podanie A. K., w którym zwracała się ona z prośbą o przydzielenie jej syna W. K. do klasy fagotu E. M., co umożliwi kontynuowanie nauki gry na fagocie „pod okiem E. M.”. W. K. był uczniem E. M. w Szkole (...) I stopnia.

W dniu 23 maja 2017 r. do Zespołu Szkół (...) w S. wpłynęło podanie, w którym rodzice J. B. zwrócili się z prośbą przydzielenie ich syna do klasy fagotu prowadzonej „tylko i wyłącznie przez mgr E. M.”. Jednocześnie wskazali: „Przyjęcie syna oczywiście uwarunkowane jest zdaniem przez niego egzaminów wstępnych. Przydzielenie syna do innej osoby prowadzącej stawia nas w trudnej sytuacji, co może skutkować rezygnacją naszego syna z tej szkoły”.

Niesporne, a nadto dowód: podanie z dnia 9 maja 2017 r. – k. 31, podanie z dnia 22 maja 2017 r. – k. 32; zeznania powoda – k. 205-208;

W dniach 19-26 maja 2016 r. odbyły się egzaminy wstępne do Ogólnokształcącej Szkoły (...) stopnia i do Szkoły (...)II stopnia. W wyniku procesu rekrutacji do klas I (w roku szkolnym 2017/2018) przyjęto dwóch fagocistów: jednego do Ogólnokształcącej Szkoły (...) stopnia, a drugiego do Szkoły (...) II stopnia. Byli to uczniowie, którzy w dniach 10 i 23 maja 2017 r. złożyli ww. podania.

Niesporne, a nadto dowód: protokół z posiedzenia Komisji R. – Kwalifikacyjnej – k. 33;

Gdyby rodzice J. B. nie złożyli ww. podania, to uczeń ten zostałby przydzielony do klasy J. N., który otrzymałby do prowadzenia także 2 zespoły kameralne, co dawałoby mu łącznie 4 godziny dydaktyczne w tygodniu.

Układając arkusz organizacyjny na następny rok szkolny, co ma miejsce przed zakończeniem bieżącego roku szkolnego, dyrektor przydziela nauczycielom określoną liczbę godzin zajęć zespołów kameralnych, natomiast przydzielenie uczniów do zespołów kameralnych następuje na początku września, z wyjątkiem tych zespołów kameralnych, które pozostają w niezmienionym składzie. Nauczyciel, który prowadzi 1 lub 2 uczniów prowadzi zazwyczaj 1 lub 2 godziny zajęć zespołu kameralnego tygodniowo. W zespole kameralnym prowadzonym przez nauczyciela nie zawsze występuje instrument, który stanowił dla niego instrument podstawowy. Winna być natomiast zachowana ta sama sekcja, czyli w przypadku nauczycieli fagotu sekcja instrumentów dętych drewnianych. J. N. mógłby prowadzić zespoły kameralne z udziałem: fletów, obojów, klarnetów, saksofonów. Takie zespoły funkcjonowały w roku szkolnym 2016/2017 i pozostały na kolejny rok. W Zespole Szkół (...) przynajmniej od 2010 r. nie zdarzyła się sytuacja, aby nauczyciel prowadził wyłącznie zespoły kameralne. W 2017 r. w dalszym ciągu funkcjonowała sekcja instrumentów dętych drewnianych w orkiestrze.

Dowód: zeznania P. P. – k. 199-201 w zw. k. 208-210, przydziały godzin nauczycielom – k. 57-72, 73-88, 89-106, 130-146, 149-164, kwestionariusz rozmowy – k. 30;

W dniu 29 maja 2017 r. J. N. wręczono rozwiązanie umowy o pracę z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, wskazując jako przyczynę rezygnację uczniów obecnie uczących się w klasie fagotu J. N. oraz brak możliwości przydzielenia J. N. godzin dydaktycznych na rok szkolny 2017/2018.

Przy wręczeniu wypowiedzenie umowy o pracę obecni byli poza P. P. i J. N. dwaj zastępcy dyrektora: D. K. i R. W.. Podczas wręczenie wypowiedzenia J. N. został poinformowany, iż brak możliwość zatrudnienia w roku szkolnym 2017/2018 r. wynika z oczekiwań rodziców, by nowo przyjętych uczniów fagotu przydzielić do innego nauczyciela. Nadto wskazano, że prowadzenie klas kameralnych otrzymują tylko nauczyciele prowadzący przedmiot główny.

W dniu składania oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o pracę P. P. wiedział, iż dwa zespoły kameralne (dwa tria) prowadzone przez J. N. zostaną rozwiązane z końcem roku szkolnego (w związku z odejściem z każdego z nich po 1 osobie).

Dowód: rozwiązanie umowy o pracę – k. 8, kwestionariusz rozmowy – k. 30, zeznania powoda – k. 198-199 w zw. z k. 205-208, zeznania P. P. – k. 208-210;

W piśmie z dnia 30 maja 2017 r., skierowanym do dyrektora P. P., J. N. wyraził zdumienie, że brak jest możliwości przydziału mu godzin dydaktycznych. Wskazał, że choć faktycznie dwóch jego uczniów (fagocistów) przeniosło się do klasy organów i śpiewu, to pozostaje 6 godzin, które mogłyby zostać wykorzystane do przyjęcia 3 uczniów. J. N. podkreślił, że fagot należy do mało popularnych instrumentów i dlatego w pierwszej rekrutacji nie zgłasza się na niego wielu chętnych. Jednocześnie zadeklarował, że chętnie skontaktuje się z uczniami z listy rezerwowej w celu zademonstrowania im fagotu.

W odpowiedzi na ww. pismo dyrektor P. P. w piśmie z dnia 5 czerwca 2017 r. wskazał, że w związku z rezygnacją dwóch uczniów J. N. z gry na fagocie stracił on wszystkich uczniów realizujących jako przedmiot główny fagot, a przedmioty kameralne realizują jedynie nauczyciele, którzy prowadzą instrument główny. Jednocześnie podkreślił, że szkoła nie prowadzi listy rezerwowych.

Dowód: pismo z dnia 30 maja 2017 r. – k. 14-15, pismo z dnia 5 czerwca 2017 r. – k. 16-17;

W Zespole Szkół (...) nie była tworzona lista rezerwowych.

Dowód: pismo z dnia 5 czerwca 2017 r. – k. 6, pismo wicedyrektora Centrum (...) w W. – k. 6 cz. C akt osobowych; zeznania P. P. – k. zeznania powoda – k. 198-199 w zw. z k. 205-208;

W dniu 13 czerwca 2017 r. do dyrektora P. P. wpłynęło pismo dwóch uczennic (N. S. i K. G., które grały w trio fletowym prowadzonym przez J. N. zanim odeszła z niego trzecia flecistka) z prośbą o pozostawienie na IV rok szkoły zespołu kameralnego prowadzonego przez J. N.. W piśmie powoływały się na zaangażowanie J. N., które umożliwiło im poznanie warunków pracy zespołu muzycznego.

W dniu 10 lipca 2017 r. do dyrektora P. P. wpłynęło pismo trzech uczniów (A. O. i K. K. to fleciści z tria tworzonego razem z fagocistą, z którego odszedł fagocista, a M. K. to perkusista, który zamierzał dołączyć do dwóch flecistów) z prośbą o przydzielenie ich zespołowi kameralnemu jako nauczyciela prowadzącego J. N., podkreślając wcześniejszą dobrą komunikację i współpracę z nauczycielem, a także ponadprogramowe realizowanie materiału i wpływ nauki u J. N. na indywidualny rozwój każdego z nich.

Wszyscy ww. fleciści, tj. N. S., K. G., A. O. i K. K. byli uczniami żony J. N. zatrudnionej w Zespole Szkół (...) jako nauczyciel fletu.

W roku szkolnym 2017/2018 do zespołu, w którym pozostały dwie flecistki (trzecia flecistka zrezygnowała) dołączył organista. Natomiast do zespołu, z którego odszedł fagocista (odszedł ze szkoły) dołączył perkusista – zespół ten jest prowadzony przez nauczyciela fletu.

Dowód: podanie z dnia 12 czerwca 2017 r. – k. 41, podanie z dnia 3 lipca 2017 r. – k. 40, zeznania powoda – k. 198-199 w zw. z k. 205-208;

W roku szkolnym 2017/2018 E. M. prowadziła zajęcia z czterema fagocistami, w tym z dwoma, z którymi już wcześniej pracowała w Ogólnokształcącej Szkole (...) stopnia oraz dwoma nowo przyjętymi fagocistami (jednym do Ogólnokształcącej Szkoły (...) stopnia i drugim do Szkoły (...) II stopnia). W Zespole Szkół (...) nie uczyli się inni fagociści. Łącznie E. M. prowadziła 9 godzin fagotu (z trzema uczniami po 2 godziny i z jednym 3 godziny) oraz 1 godzinę zespołu kameralnego.

Niesporne, a nadto dowód: przydziały godzin nauczycielom na rok szkolny 2017/2018 – k. 73-78, 130-146;

Miesięczne wynagrodzenie J. N. liczone według zasad jak ekwiwalent za urlop wynosiło 1.541,58 zł.

Niesporne, a nadto dowód: wyliczenie wynagrodzenia – k. 56,

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo, oparte na treści art. 45 § 1 kodeksu pracy, nie zasługiwało na uwzględnienie.

Norma ww. przepisu stanowi, że w razie ustalenia, iż wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

Powyższy przepis znajduje zastosowanie w niniejszej sprawie na podstawie art. 91 c ustawy z dnia 26 stycznia 1982 roku Karta Nauczyciela, w myśl którego w zakresie spraw wynikających ze stosunku pracy, nieuregulowanych przepisami ustawy, mają zastosowanie przepisy Kodeksu pracy (ust.1), a spory o roszczenia ze stosunku pracy nauczycieli, niezależnie od formy nawiązania stosunku pracy, rozpatrywane są przez sądy pracy (ust. 2).

Zgodnie z treścią art. 27 ust. 1 Karty Nauczyciela rozwiązanie umowy o pracę zawartej z nauczycielem na czas nieokreślony następuje z końcem roku szkolnego za trzymiesięcznym wypowiedzeniem (ust.1). Z uwagi na ww. odniesienie do kodeksu pracy nie ulega wątpliwości, iż wypowiedzenia winno nastąpić na piśmie wraz ze wskazaniem przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę (art. 30 §3 i 4 k.p.).

Przedstawiony powyżej stan faktyczny ustalony został w oparciu o dowody z dokumentów wymienione szczegółowo w pierwszej części uzasadnienia, których prawdziwości nie kwestionowała żadna ze stron i które nie wzbudziły również wątpliwości Sądu, a także na podstawie w większości zgodnych – w niezbędnym do rozstrzygnięcia niniejszej sprawy zakresie – zeznań stron (istotne rozbieżności w zeznaniach zostaną omówione poniżej). Spór sprowadzał się natomiast do udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy faktycznie rezygnacja dwóch uczniów powoda uzasadniała wypowiedzenie mu umowy o pracę, w szczególności w kontekście przyjęcia do szkoły dwóch innych fagocistów, w tym również, czy zasadne było przydzielenie nowo przyjętych uczniów nauczycielce fagotu jedynie w oparciu o takie prośby rodziców. Sporna pozostawała również możliwość przydziału nauczycielowi jedynie godzin w ramach zespołów kameralnych bez zajęć z instrumentu głównego.

Od razu w tym miejscu wskazać należy, że nie potwierdził się natomiast zarzut strony pozwanej, iż wypowiedzenie umowy o pracę zostało złożone przed zakończeniem procesu rekrutacji - jak wynika z protokołu z posiedzenia Komisji Rekrutacyjno – Kwalifikacyjnej z dnia 26 maja 2017 r. już w tej dacie znane były wyniki rekrutacji i nie uległy one zmianie przynajmniej w zakresie uczniów, którzy jako instrument główny przyjęli fagot.

Poza sporem pozostawało, iż powód znał nie tylko przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę, ale także kryteria doboru jego osoby do zwolnienia, co przyznał podczas przesłuchania przed tut. Sądem, a co również wynika z treści kwestionariusza rozmowy towarzyszącej wręczeniu wypowiedzenia umowy o pracę.

Na marginesie wskazać należy, iż nie sposób przyjąć, by brak podania w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy o pracę kryteriów doboru do zwolnienia skutkował automatycznym przyjęciem, że oświadczenie to naruszało ustanowiony w art. 30 §4 k.p. wymóg konkretyzacji przyczyny. W istocie, jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 stycznia 2016 r. (sygn. I PK 72/15) - i z czym Sąd orzekający w niniejszej sprawie w pełni się zgadza - jeżeli pracodawca, przeprowadzając redukcję zatrudnienia z przyczyn organizacyjnych, stosuje określone zasady (kryteria) doboru pracowników do zwolnienia , powinien nawiązać do tych kryteriów , wskazując przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony (art. 30 § 4 k.p.), dokonanego na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. W sytuacji, gdy rozwiązanie umowy o pracę dotyczy pracownika wybranego przez pracodawcę z większej liczby osób zatrudnionych na takich samych lub podobnych stanowiskach pracy, przyczyną tego wypowiedzenia są bowiem nie tylko zmiany organizacyjne czy redukcja etatów, lecz także określona kryteriami doboru do zwolnienia sytuacja danego pracownika. Sąd Najwyższy wskazuje jednak, iż w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony z powodu likwidacji jednego z analogicznych stanowisk pracy powinna być wskazana (na podstawie art. 30 § 4 k.p.) także przyczyna wyboru pracownika do zwolnienia z pracy (kryteria doboru) , chyba że jest ona oczywista lub znana pracownikowi. Z tą ostatnią sytuacją - znajomością przez powoda kryteriów doboru do zwolnienia - mamy do czynienia w niniejszej sprawie, skoro zostały mu one wskazane podczas wypowiedzenia umowy o pracę.

Poza sporem pozostaje, iż w roku szkolnym 2016/2017 w Zespole Szkół (...) uczyło się 5 fagocistów – trzech u powoda i dwóch u E. M. oraz iż pracodawca nie zatrudniał żadnego innego nauczyciela fagotu. W związku z odejściem ze szkoły na koniec I semestru jednego fagocisty nauczanego przez powoda oraz rezygnacji dwóch pozostałych fagocistów nauczanych przez powoda z gry na tym instrumencie z końcem II semestru, w dniu wypowiedzenia powodowi umowy o pracę wiadomym było, iż w Zespole Szkół (...) naukę kontynuować będzie dwóch fagocistów z klas prowadzonych przez E. M. oraz że w roku 2017/2018 do szkoły trafi dwóch kolejnych fagocistów, którzy pozytywnie zdali egzamin rekrutacyjny. O przydziale ich do klas E. M. zadecydowały powyżej przytoczone podania rodziców. W istocie zatem to od oceny tej decyzji dyrektora (postąpienia zgodnie z wolą rodziców nowo przyjętych uczniów) zależy prawidłowość dokonanego wypowiedzenia – sam dyrektor zeznał bowiem, że gdyby nie podanie rodziców J. B., to uczeń ten zostałby przydzielony do klasy powoda.

Ocenę decyzji dyrektora należy rozpocząć od podkreślenia, iż szkoła muzyczna nie jest szkołą obowiązkową, a decyzja o uczęszczaniu do niej, jak i wybór instrumentu - w ramach możliwości oferowanych przez szkołę i ilości miejsc - należy do uczniów i ich rodziców. Jak wskazywał dyrektor pozwanego zespołu szkół, relacja między uczniem a nauczycielem w szkole artystycznej to relacja uczeń – mistrz, a zatem relacja oparta na wzajemnym zaufaniu, a także niewymuszonym autorytecie nauczyciela, u którego uczeń chce pobierać nauki w ramach indywidualnych zajęć. W tym kontekście niewątpliwie niezasadnym byłoby przydzielanie uczniów fagotu dotychczas uczonych przez E. M. w Ogólnokształcącej Szkole (...) stopnia powodowi w celu kontynuowania z nimi nauki. Zresztą i sam powód nie stawiał pracodawcy takiego zarzutu, zdając sobie zapewne sprawę z tego, że skoro w szkole jest dwóch nauczycieli fagotu, a w toku nauki pozostaje - na skutek zakończenia nauki w szkole przez jednego ucznia powoda i rezygnacji wszystkich pozostałych uczniów powoda z nauki na tym instrumencie - jedynie dwóch fagocistów nauczanych przez drugiego nauczyciela fagotu, to właśnie ten nauczyciel winien kontynuować z nimi zajęcia. Powód natomiast mógłby rozpocząć zajęcia z nowo przyjętymi uczniami, którzy dostali się do klasy fagotu. Tak się jednak nie stało, albowiem dyrektor pozwanego zespołu szkół podjął decyzję o przydziale tych uczniów E. M.. W ocenie Sądu decyzja dyrektora zasługiwała na aprobatę. Uczeń W. K. był uczony przez E. M. gry na fagocie w Szkole (...) I stopnia, co – mając na względzie ww. specyfikę szkoły muzycznej – uzasadniało, zgodnie z podaniem jego matki, przydzielenie go w Szkole (...) II stopnia do tego samego nauczyciela. Odnośnie J. B. jego rodzice wprost wskazali, iż zwracają się z prośbą o przydzielenie ich syna do klasy fagotu prowadzonej „tylko i wyłącznie przez mgr E. M.”, a nadto podkreślili, iż przydzielenie syna do innej osoby prowadzącej stawia ich w trudnej sytuacji, co może skutkować rezygnacją ich syna ze szkoły. W toku procesu dyrektor pozwanego zespołu szkół zeznał, iż J. B. pobierał prywatne lekcje nauki gry na fagocie u E. M.. Powód okoliczności tej zaprzeczył, podnosząc że E. M. informowała go, iż nie zna tego chłopca. W tym kontekście same zeznania dyrektora, z uwagi na ciężar dowodu spoczywający w niniejszej sprawie, w kontekście wykazania prawidłowości rozwiązania stosunku pracy, na stronie pozwanej, pozostają niewystarczające do poczynienia ustaleń, iż E. M. faktycznie uczyła już wcześniej J. B. gry na fagocie (taka okoliczność nie wynika też z pisma jego rodziców, w przeciwieństwie do podania matki W. K.). Niezależnie jednak od powyższego uszanowanie woli rodziców ucznia przystępującego do egzaminu (podanie zostało złożone jeszcze przed zdaniem egzaminu) było uzasadnione. Raz jeszcze należy wspomnieć, iż szkoła muzyczna jest szkołą dobrowolną, wykraczającą poza powszechny tok edukacji, opartą na indywidualnych zajęciach z uczniem w ramach wybranego przez niego i dostępnego instrumentu głównego, a zatem trudno oczekiwać od dyrektora, by mając świadomość ww. ewentualnej rezygnacji dziecka ze szkoły, czyli potencjalną możliwość utraty ucznia i to grającego na wyjątkowo rzadko wybieranym instrumencie, przydzielił go do klasy powoda.

Odnośnie podnoszonej przez powoda możliwości przydzielenia mu godzin wyłącznie w ramach zespołów kameralnych, Sąd zwraca uwagę, iż jak wynika z przedłożonych przydziałów godzin nauczycielom, żaden z nauczycieli nie prowadzi wyłącznie zespołów kameralnych bez przedmiotu głównego. Pozostaje to w zgodności z zeznaniami dyrektora pozwanego zespołu szkół, który podniósł, iż sytuacja taka nie miała miejsca co najmniej od 2010 r. (tj. odkąd on sprawuje funkcję dyrektora), z treścią kwestionariusza rozmowy podpisanego, poza dyrektorem, przez dwie zastępczynie dyrektora, w którym wprost wskazano, iż w przypadku powoda nie istnieje możliwość zaproponowania mu klasy kameralnej, gdyż „przedmiot zespół kameralny otrzymują nauczyciele prowadzący przedmiot główny”, a poniekąd także z zeznaniami samego powoda, który podał, iż sytuacja taka miała miejsce raz i to chyba z 8 lat temu. W ocenie Sądu praktyka, iż zespoły kameralne (a także inne dodatkowe zajęcia, jak np. zajęcia z orkiestrą) są przydzielane nauczycielom, którzy prowadzą również przedmiot główny, jest uzasadniona, albowiem niewątpliwie to nauka gry na wybranym instrumencie stanowi podstawę edukacji w szkole muzycznej – uczestnictwo w zespołach kameralnych jest obowiązkowe dopiero od III klasy, po opanowaniu podstaw gry na danym instrumencie. Sąd nie stracił z pola widzenia okoliczności, iż już po dokonaniu wypowiedzenia umowy o pracę pracodawca zaproponował powodowi powrót do pracy na 2/18 etatu i prowadzenie dwóch zespołów kameralnych. Spowodowane to jednak było podaniami uczniów, którzy wcześniej ćwiczyli w zespołach kameralnych prowadzonych przez powoda i którzy wyrazili wolę dalszej z nim współpracy w kolejnym roku szkolnym. Powód propozycji tej nie przyjął uznając, że została ona złożona przez stronę pozwaną jedynie w celu ukazania pracodawcy w dobrym świetle, a tak naprawdę gdyby na nią przystał, to faktycznie nie otrzymałby tych godzin, co przeczy deklarowanej w pismach procesowych jego woli zatrudnienia w mniejszym, niż 9/18, wymiarze etatu. Jednocześnie powód podkreślił, że dyrektor mógł mu zaproponować przydział tych dwóch godzin zanim dokonał wypowiedzenia umowy o pracę. Jak wynika z zeznań dyrektora pozwanego zespołu szkół godziny zespołów kameralnych przydzielane są nauczycielom już przy tworzeniu arkusza organizacyjnego, natomiast przydzielenie uczniów do zespołów kameralnych następuje na początku września danego roku szkolnego. Dyrektor pozwanego podkreślił również, iż w dniu wypowiedzenia umowy o pracę posiadał wiedzę o rozwiązaniu dwóch zespołów kameralnych prowadzonych przez powoda. Późniejsza propozycja zatrudnienia powoda, choć rzeczywiście świadczyła o woli odejścia od praktyki powierzania zespołów kameralnych wyłącznie nauczycielom prowadzącym przedmiot główny, stanowiła zatem reakcję na podania uczniów i świadczyła – wbrew sugestiom powoda wyrażonym w jego zeznaniach – o uszanowaniu ich próśb. Propozycja ta została następnie wycofana z uwagi na uzyskanie przez pracodawcę informacji o tymczasowym aresztowaniu powoda, które – jak wynikało, w ocenie pracodawcy, z doniesień medialnych – miało związek z wykonywaną przez niego pracą w charakterze nauczyciela w innym podmiocie. Sąd odstąpił ostatecznie od zwrócenia się do organów prowadzących postępowanie karne o przedłożenie akt tego postępowania do niniejszej sprawy, albowiem poza sporem pozostawało, że zarzuty postawione powodowi w postępowaniu karnym nie dotyczyły czynów popełnionych w związku z zatrudnieniem w pozwanym zespole szkół, a ewentualne naruszenie etyki nauczyciela podczas zatrudnienia w innym podmiocie, przy zmianie żądania w niniejszej sprawie z przywrócenia do pracy na odszkodowanie, nie mogło przesądzać o wyniku procesu (w razie gdyby powód podtrzymywał żądanie przywrócenia do pracy, zakres sprawy karnej - przy założeniu, że faktycznie odnosił się do zagadnień podawanych przez stronę pozwaną, o których wiedzę powzięła z doniesień medialnych – mógłby mieć wpływ na ewentualne badanie celowości przywrócenia powoda do pracy). Reasumując - złożenie powodowi, już po wypowiedzeniu umowy o pracę, propozycji zatrudnienia w wymiarze 2/18 etatu stanowiło reakcję na późniejsze podania uczniów, z których wynikała ich wola kontynuowania współpracy z powodem, przy czym byli to uczniowie, którzy wchodzili w skład zespołów kameralnych, o których w momencie wypowiadania powodowi umowy o pracą wiadomym było, że ulegną rozwiązaniu i nie będą kontynuować gry w takim samym składzie. Istotne jest przy tym, co wynika z zeznań powoda, iż tylko w przypadku, gdy zespół kameralny pozostaje na następny rok w takim samym składzie, już w momencie przydziału nauczycielom godzin zespołów kameralnych znane są instrumenty oraz skład osobowy tych zespołów. W przypadku powoda sytuacja taka nie miała jednak miejsca, albowiem prowadzone przez niego w II semestrze roku szkolnego 2016/2017 dwa zespoły kameralne uległy rozwiązaniu (z każdego z zespołów odeszła 1 osoba).

Mając na względzie powyższe Sąd doszedł do przekonania, iż przyczyna wypowiedzenia powodowi umowy o pracę była prawdziwa i uzasadniona, w szczególności w kontekście ustaleń, że w powód był nauczycielem fagotu, od którego w roku szkolnym 2016/2017 odeszli wszyscy uczniowie (1 z końcem I semestru, a 2 z końcem II semestru), żaden z prowadzonych przez niego zespołów kameralnych nie utrzymał się w dotychczasowym składzie, a nowo przyjęci uczniowie złożyli podania, by uczyła ich E. M.. W konsekwencji powództwo o zasądzenie na rzecz powoda odszkodowania podlegało oddaleniu, o czym orzeczono w punkcie I wyroku.

Rozstrzygnięcie w przedmiocie kosztów procesu oparto na treści art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony, przy czym do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez radcę prawnego zalicza się jego wynagrodzenie. Wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika strony pozwanej wynosiło w niniejszej sprawie 180 zł (§ 9 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych) - - tak też: uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 24 lutego 2011 r. (sygn. akt I PZP 6/10).

ZARZĄDZENIE

1.  (...);

2.  (...)

3.  (...).

21.05.2018 r.