Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 grudnia 2017 r.

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie VIII Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Sądu Rejonowego Piotr Szarek

Protokolant – st. sekretarz sądowy Beata Brocka

po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2017 r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa D. G.

przeciwko małoletniemu X. G. reprezentowanemu przez matkę J. D.

o obniżenie alimentów

na skutek sprzeciwu małoletniego pozwanego X. G. od wyroku zaocznego Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 28 czerwca 2017 r., wydanego w sprawie o sygnaturze akt VIII RC 169/17

I  uchyla w całości wyrok zaoczny Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie z dnia 28 czerwca 2017 r., wydany w sprawie o sygnaturze akt VIII RC 169/17 i oddala powództwo;

II  odstępuje od obciążania powoda D. G. obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz małoletniego pozwanego X. G. reprezentowanego przez matkę J. D..

Sygn. akt VIII RC 169/17

UZASADNIENIE

Powód D. G. wniósł o obniżenie z dniem 10 kwietnia 2017 r. alimentów na rzecz małoletniego X. G. z kwot po 950 zł miesięcznie do kwot po 600 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu pozwu powód m.in. wskazał, iż: od ostatniego orzekania o alimentach znacznie zmalały jego dochody i obecnie średniomiesięcznie zarabia 4 030 zł, a wysokość ciążących na nim zobowiązań nie pozwala mu na łożenie alimentów na dotychczas ustalonym poziomie.

Wyrokiem zaocznym z dnia 28 czerwca 2017 r., wydanym w niniejszej sprawie, niniejszy Sąd obniżył wysokość alimentów należnych od D. G. na rzecz małoletniego X. G. z kwot po 950 zł miesięcznie do kwot po 600 zł miesięcznie, poczynając od dnia 10 kwietnia 2017 r.

Sprzeciw od powyższego wyroku zaocznego złożył małoletni pozwany X. G. – reprezentowany przez matkę i zastępowany przez zawodowego pełnomocnika w osobie adwokata.

W uzasadnieniu sprzeciwu od wyroku zaocznego strona pozwana m.in. wskazała, iż: od ostatniego orzekania o alimentów nie nastąpiło obniżenie kosztów związanych z utrzymaniem małoletniego pozwanego; sytuacja majątkowa i możliwości zarobkowe powoda umożliwiają mu na partycypowanie w kosztach utrzymania dziecka na dotychczasowym poziomie. Wobec powyższego strona pozwana wniosła o uchylenie w całości wyroku zaocznego i oddalenie powództwa.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletni X. G., urodzony w dniu (...) jest dzieckiem pochodzącym z nieformalnego związku (...).

Niesporne.

Na mocy ugody sądowej z dnia 23 marca 2016 r., zawartej przed Sądem Rejonowym Szczecin – Centrum w Szczecinie w sprawie o sygnaturze akt VIII RC 692/14, D. G. zobowiązał się do łożenia alimentów na rzecz małoletniego X. G. w kwotach po 950 zł miesięcznie, poczynając od dnia 1 kwietnia 2016 r.

Niesporne.

D. G. uzyskiwał przychody z działalności gospodarczej: w 2014 r. – 194 525,12 zł; w 2015 r. – 125 252,20 zł; w 2016 r. – 67 151,41 zł.

Obecnie D. G.: ma ukończone 43 lata; posiada wyższe wykształcenie pedagogiczne; w dalszym ciągu prowadzi działalność gospodarczą, z której uzyskuje zarobek na poziomie ok. 4 000 – 5 000 zł średniomiesięcznie – z której to kwoty 800 zł przeznacza na swoje wyżywienie, zakup odzieży, obuwia, bielizny, w tym odzieży do pracy, na zakup paliwa do samochodu; 550 zł przeznacza na utrzymanie swojego mieszkania; wydatkuje kwoty ok. 600 zł miesięcznie na zakup materiałów do prowadzenia działalności gospodarczej, na artykuły biurowe
i na koszty wysyłki gotowych produktów; spłaca zaległość wobec Urzędu Skarbowego w kwotach pomiędzy 50 a 200 zł miesięcznie – obecnie ma zadłużenie z tytułu zobowiązań podatkowych za 2017 r.; spłaca kredyt bankowy w kwotach po 1 600 zł miesięcznie (do spłaty pozostało ok. 70 000 zł); spłaca grzywnę w kwotach po 150 zł miesięcznie; spłaca pożyczki u osób prywatnych w kwotach po 100 – 200 zł miesięcznie; łoży alimenty na rzecz małoletniego syna X. G..

Obecnie D. G.: posiada zadłużenie wobec ZUS z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenie społeczne w kwocie co najmniej kilkunastu tysięcy złotych; jeżeli w danym miesiącu udaje mu się uzyskać jakieś dodatkowy środki pieniężne to przekazuje je swojemu drugiemu pełnoletniemu synowi, który z racji pobierania nauki studia wyższych nie ma jeszcze zdolności do samodzielnego utrzymania się;

Obecnie D. G. jest właścicielem samochodu marki B. (...) o wartości ok. 55 000 zł i za taką kwotę obecnie wystawia w komisie samochodowym w co 2 weekend przedmiotowy pojazd – samochód jest ogólnie w dobrym stanie technicznym – jedynie chłodnica pojazdu wymaga naprawy; w celu regulowania części swoich zobowiązań wyzbywa się swojego majątku – tj. gitar, których wartość wynosi ok. 1 000 zł (sprzedał już wzmacniacz za kwotę 1 800 zł oraz kolumnę głośnikową za kwotę 800 zł); kontaktuje się z małoletnim X. G. w co 2 weekend.

Przedmiotem działalności gospodarczej D. G. jest wytwarzanie figurek do gier. Spadek dochodów D. G. z tytułu prowadzonej działalności wiązał się z faktem, że producenci z C. podrabiali produkty ww. i sprzedawali jej w bardziej okazyjnych cenach. Obecnie tendencja ta uległa zahamowaniu i rysuje się możliwość ponownego zwiększenia dochodów D. G. z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej.

Dowód:

–

zeznania powoda D. G., k. 37 – 38, 93 – 95, 96 – 97,

–

zeznania podatkowe, k. 5 – 17,

–

ewidencje przychodów, k. 18 – 21,

–

upomnienie z Urzędu Skarbowego, k. 22,

–

informacja z ZUS, k. 23,

–

postanowienie o rozłożeniu grzywny na raty, k. 24.

Od czasu ustalenia w marcu 2016 r. w ugodzie sądowej alimentów na rzecz małoletniego X. G. nie zmalały koszty związane z utrzymaniem ww. małoletniego. Obecnie małoletni uczęszcza do zerówki w szkole publicznej.

Obecnie średniomiesięczne koszty związane z utrzymanie małoletniego X. G. wynoszą ok. 1 900 zł i w szczególności przedstawiają się następująco: 570 zł udział w kosztach utrzymania mieszkania, w tym 45 zł udział w opłacie za gaz i energię elektryczną; 450 zł wyżywienie plus ok. 100 zł obiady w szkole (1250 zł / 12 miesięcy); 400 zł opiekunka (stawka za godzinę pracy 6/7 zł); 20 zł składki w szkole, komitet rodzicielski, ubezpieczenie, wyjścia do kina; 25 zł zajęcia taneczne (10 miesięcy roku szkolnego x 30 zł / 12 miesięcy); ok. 110 zł treningi piłki nożnej (10 miesięcy roku szkolnego x 130 zł / 12 miesięcy); 200 zł wydatki na odzież, obuwie, bieliznę; 20 zł środki higieniczne dla dziecka; 25 zł wydatek na fryzjera.

Małoletni X. G. zamieszkuje wraz z matką J. D. w S., w wynajmowanym mieszkaniu (kawalerce). J. D. pracuje od poniedziałku do piątku
w godzinach od 11. do 19. oraz w soboty od 11. do 15. jako sprzedawca i uzyskuje z tego tytułu wynagrodzenie na poziomie 2 200 zł netto miesięcznie. Małoletni X. G. jest w ciągu tygodnia odbierany przez opiekunkę ze szkoły ok. godziny 16.00 i pozostaje pod jej pieczą do czasu powrotu J. D. z pracy.

Dowód:

–

zeznania przedstawicielki ustawowej małoletniego pozwanego J. D., k. 95 – 96,

–

umowa najmu lokalu mieszkalnego, k. 51,

–

porozumienie zmieniające umowę o pracę, k. 54,

–

zestawienie wydatków, k. 72 w zw. z k. 95 – 96.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo D. G. o obniżenie alimentów okazało się bezzasadne.

Ustalony powyżej stan faktyczny oparty został na całokształcie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, a w szczególności na powyżej powołanych dowodach z dokumentów znajdujących się w aktach niniejszej sprawy, albowiem strony nie kwestionowały zarówno autentyczności, jak i treści tychże dokumentów i jednocześnie Sąd nie powziął wątpliwości, co do wiarygodności przedmiotowych dokumentów. Pozostałe dowody z dokumentów, które nie zostały powołane w stanie faktycznym niniejszego uzasadnienia bądź to dotyczy okoliczności niespornych, bądź to nie stanowiły podstawy ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie z uwagi na to, że dotyczyły okoliczności nieistotnych z punktu widzenia rozstrzygnięcia przedmiotu niniejszego postępowania.

Ponadto podstawę ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie stanowiły zeznania stron – powoda D. G. oraz przedstawicielki ustawowej małoletniego pozwanego J. D. – albowiem w zakresie istotnym z punktu widzenia rozstrzygnięcia przedmiotu niniejszego postępowania zeznania te korespondowały ze sobą oraz z dokumentami zgromadzonymi
w sprawie, które z powyżej podanych względów zostały uznane przez niniejszy Sąd za wiarygodne. Jednocześnie w sprawie nie ujawniły się żadne przekonywujące okoliczności, które podważałyby wartość dowodową zeznań ww. osób.

Powództwo D. G. o obniżenie alimentów zostało oparte o art. 138 k.r.o. Zgodnie z art. 138 k.r.o., w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Przez zmianę stosunków rozumie się istotne zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji albo istotne zwiększenie się lub zmniejszenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania przez stosowne zmniejszenie albo zwiększenie wysokości świadczeń alimentacyjnych (Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz pod red. prof. dr hab. Krzysztofa Pietrzykowskiego, 2. wydanie, Wydawnictwo C.H. Beck, s. 1123).

W ocenie Sądu, przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe w sposób jednoznaczny wykazało, że od ostatniego orzekania o alimentach nie nastąpiło istotne ani zmniejszenie możliwości zarobkowych i majątkowych powoda D. G., jak i nie nastąpiło zmniejszenie usprawiedliwionych kosztów związanych z utrzymaniem małoletniego pozwanego X. G..

W odniesieniu do kosztów związanych z utrzymaniem małoletniego X. G., to w ocenie Sądu wszystkie wydatki wyszczególnione w stanie faktycznym niniejszego uzasadnienia, jako koszty związane z utrzymaniem małoletniego pozwanego
i we wskazanej tam wysokości, są wydatkami usprawiedliwionymi w rozumieniu art. 135 § 1 k.r.o., a więc wydatkami, które powinny być pokrywane w pierwszej kolejności przez rodziców dziecka. Podkreślenia wymaga przy tym fakt, iż przedmiotowe wydatki (oraz ich wysokość) – oceniana przez pryzmat zasad doświadczenia życiowego i zawodowego – są adekwatne do potrzeb małoletniego pozwanego przy uwzględnieniu jego wieku, poziomu edukacji, dotychczasowego poziomu życia, możliwości zarobkowych i majątkowych rodziców dziecka, potrzeb rozwojowych, emocjonalnych, społecznych dziecka, potrzeby stymulowania jego rozwoju, a także przy uwzględnieniu cen dóbr i usług jakie wiążą się z zaspokajaniem poszczególnych potrzeb. W konsekwencji, wysokość przedmiotowych wydatków nie może być poczytana za zbyt wygórowaną.

W odniesieniu do wydatku na mieszkanie, to w ocenie Sądu należało wliczyć przedmiotowy wydatek do kosztów utrzymania dziecka na poziomie ½ tychże kosztów, albowiem małoletni zamieszkuje tylko z matką. Podkreślenia wymaga przy tym fakt, iż jednym z podstawowych obowiązków rodzicielskich jest zapewnienie dziecku miejsca zamieszkania. Gdyby matka dziecka miała zapewnić jedynie sobie miejsca do zamieszkania to mogłaby wynająć pokój za dużą niższą cenę niż obecnie płaci za mieszkanie, ale jednocześnie nie stwarzałaby dziecku minimum warunków do prawidłowego rozwoju poprzez zapewnienie przestrzeni do funkcjonowania
w warunkach domowych. W konsekwencji, Sąd ustalił wydatek na mieszkanie dla małoletniego na poziomie wskazanym w stanie faktycznym niniejszego uzasadnienia.

W odniesieniu do wydatku na opiekunkę dla dziecka, to należy jeszcze wskazać, iż konieczność jej wynajmowania została przyznana przez samego powoda (k. 97), a jednocześnie w sprawie brak jest dowodów, które by wskazywały, że matka dziecka korzysta z nieodpłatnej pomocy w opiece nad dzieckiem ze strony innych osób. W konsekwencji przy uwzględnieniu wymiaru czasowego, w którym opiekunka zajmuje się dzieckiem oraz stawce za godzinę na poziomie 6 – 7 zł średniomiesięczny wydatek na poziomie 400 zł nie jest wygórowany.

Reasumując – jak to już sygnalizowano – wydatki związane z utrzymaniem małoletniego pozwanego nie uległy obniżeniu od 2016 r., kiedy to na mocy ugody sądowej zostały ustalone alimenty na rzecz małoletniego X. G..

W okolicznościach niniejszej sprawy powód zasadniczo upatrywał przesłanek do obniżenia alimentów w zmniejszeniu swoich możliwości zarobkowych i majątkowych. W ocenie Sądu – w świetle dowodów zgromadzonych w sprawie – istotnie dochody powoda uległy obniżeniu od ostatniego ustalenia w przedmiocie alimentów, przez co powód ma trudności w regulowaniu wszystkich swoich zobowiązań. Niemniej nie można tracić z pola widzenia okoliczności,
że świadczenie alimentacyjne ma szczególny charakter, albowiem ma dostarczyć środków utrzymania dla dziecka, które z racji wieku nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. W związku z powyższym rodzic musi kosztem innych wydatków zaspokajać potrzeby życiowe swojego dziecka. Sąd nie kwestionuje okoliczności, że powód znajduje się w trudnej sytuacji majątkowej, ale ta sytuacja i konieczność łożenia na utrzymanie dziecka na poziomie ½ wydatków związanych
z jego utrzymaniem powoduje, że D. G. musi zintensyfikować działania związane ze sprzedażą samochodu (np. wstawiając samochód do komisu na dłuższe okresy i być może za nieco niższą cenę) i pozyskane w ten sposób środki pieniężne pożytkować na bieżące regulowanie zobowiązań alimentacyjnych do czas poprawy koniunktury w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Jak to już sygnalizowano w stanie faktycznym niniejszego uzasadnienia poprawa wyników finansowych działalności gospodarczej powoda zaczyna być już widoczna, co sam powód sygnalizował. Powód musi ewentualnie również podjąć kolejną próbę renegocjacji warunków spłaty zadłużenia wobec banku, aby posiadać środki pieniężne na łożenie alimentów na utrzymanie dziecka.

Reasumując, Sąd nie kwestionuje zmiany na niekorzyść w sytuacji majątkowej powoda, ale ta zmiana nie jest na tyle istotna, że Sąd mógł uznać, iż powód nie powinien partycypować
w kosztach utrzymania dziecka na poziomie ½ wydatków związanych z jego utrzymaniem.

Zgodnie z art. 347 k.p.c., po ponownym rozpoznaniu sprawy sąd wydaje wyrok, którym wyrok zaoczny w całości lub części utrzymuje w mocy albo uchyla go i orzeka o żądaniu pozwu, bądź też pozew odrzuca lub postępowanie umarza. Przepis art. 332 § 2 stosuje się odpowiednio.

Z uwagi na to, iż całokształt postępowania dowodowego przeprowadzonego w sprawie skłonił Sąd do przyjęcia zapatrywania, że powództwo o obniżenie alimentów winno podlegać oddaleniu, to orzeczono, jak w punkcie I wyroku z dnia 20 grudnia 2017 r.

W ocenie Sądu, powód mógł żywić uzasadnione przekonanie, że od ostatniego ustalenia treści jego obowiązku alimentacyjnego wobec małoletniego X. G. nastąpiła po jego stronie taka zmiana stosunków w rozumieniu art. 138 k.r.o. w postaci obniżenia jego dochodów, że ziściły się przesłanki do zainicjowania niniejszej sprawy. Dopiero zaś przeprowadzenie całokształtu postępowania dowodowego pozwoliło na stwierdzenie, że nie ma podstaw do postulowanej przez powoda zmiany treści obowiązku alimentacyjnego. Wobec powyższego na mocy art. 102 k.p.c. Sąd odstąpił od obciążania powoda obowiązkiem zwrotu kosztów procesu na rzecz małoletniego pozwanego, albowiem obowiązek uregulowania przedmiotowego świadczenia uniemożliwiłby powodowi łożenie świadczeń alimentacyjnych i naraziłby go na niemożność zaspokajania jego podstawowych potrzeb życiowych.

Z tych też względów orzeczono, jak w punkcie II wyroku z dnia 20 grudnia 2017 r.