Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 16 czerwca 2016 r.

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie III Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Małgorzata Milko

Protokolant: stażysta Anna Wojtczak

po rozpoznaniu w dniu 2 czerwca 2016 roku w Szczecinie

sprawy

z powództwa W. S.

przeciwko (...) Kołu (...) w S.

o zapłatę

oddala powództwo w całości.

Sędzia Małgorzata Milko

Sygn. akt III C 1379/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 2 lipca 2015 r. powód W. S. wniósł o zasądzenie od (...) Koła (...) w S. kwoty 4 000 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty i kosztami procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu żądania pozwu wskazano, że powód prowadzi działalność rolniczą, w ramach której obsadził ziemniakami działkę (...) obrębu U.. W kwietniu 2015 r. zwierzyna łowna – dziki wyrządziły szkodę w tej uprawie na obszarze 2ha. W. S. zgłosił szkodę do (...) Koła (...) w S., które odmówiło wypłaty odszkodowania. Wobec powyższego wystąpienie na drogę sądową jest konieczne i uzasadnione.

W dniu 23 września 2015 r. referendarz sądowy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, zgodnie z treścią żądania pozwu (ówczesna sygn. akt III Nc 1320/15).

W dniu 9 października 2015 r. W. Koło (...) w S. złożyło sprzeciw od nakazu zapłaty. W uzasadnieniu sprzeciwu wskazano, że niemożliwym jest ustalenie faktycznej wysokości szkody, albowiem powód nie zgłosił dnia, w którym dokonał sprzętu uszkodzonej uprawy. Nadto pozwany wskazał, że grunt rolny, na którym doszło do szkody, znajduje się w takiej odległości od budynków mieszkalnych, która wyklucza przeprowadzenie polowań, powód nie skorzystał zaś z innych środków ochrony – pastuchów elektrycznych lub środków chemicznych. W oparciu o powyższe zarzuty W. Koło (...) wniosło o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu według norm przepisanych.

Wobec skutecznego wniesienia sprzeciwu nakaz zapłaty utracił moc i sprawa została skierowana do rozpoznania na rozprawie na zasadach ogólnych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W. S. przysługuje tytuł prawny do działek nr (...) obrębu U., na których prowadzi działalność rolniczą w zakresie hodowli warzyw.

Bezsporne.

Grunty te wchodzą w skład obwodu łowieckiego numer 121, są jednak wyłączone z obszarów, na których można przeprowadzać polowania, albowiem znajdują się w odległości mniejszej niż 100 m od zabudowań mieszkalnych.

Dowód:

- plan obwodu nr 121 k. 33,

- plan wyłączeń k. 32.

W kwietniu 2015 r. powyższa uprawa została uszkodzona przez zwierzynę łowną – dziki. W. S. zgłosił szkodę do (...) Koła (...) w dniu 10 kwietnia 2016 r.

W dniu 16 kwietnia 2015 r. na działkach nr (...), o łącznej pow. 2ha, w obrębie U. przeprowadzono oględziny. Podczas tej czynności ustalono, że szkoda w uprawie ziemniaka wczesnego (...) na wskazanym obszarze została wyrządzona przez dziki. Uprawa była prowadzona zgodnie ze sztuką agrotechniczną. Zniszczenia rozciągały się na całym jej obszarze, miały jednak różną częstotliwość, łącznie wynosiły ok 40%. Wojskowo Koło (...) odmówiło wypłaty odszkodowania wskazując, że obszar uprawy znajduje się zbyt blisko terenów zabudowanych, co wyklucza możliwość przeprowadzenia polowań. Nadto, W. S. nie zabezpieczył uprawy w inny sposób, w szczególności poprzez zastosowanie elektronicznego pastucha lub środków chemicznych, które odstraszałyby dzikie zwierzęta.

Poszkodowany nie zgłosił (...) Kołu (...) faktu zbioru ziemniaków z pola, który miał miejsce we wrześniu 2015 r.

Dowód:

- pismo k. 35,

- protokół k. 16,

- zeznania D. K. k. 54,

- zeznania W. S. k. 55,

- zeznania J. Z. k. 55-56.

Pismem z 21 kwietnia 2015 r. W. S. wezwał Skarb Państwa – Województwo (...) do zapłaty odszkodowania – kwoty 4 000 zł za szkodę powstałą w uprawie ziemniaka wczesnego (...) na działkach nr (...) obrębu U..

Pismem z 30 kwietnia 2015 r. Urząd Marszałkowski Województwa (...) poinformował W. S., że Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone w uprawach i płodach rolnych przez zwierzęta łowne - dziki, jelenie, daniele i sarny działki jedynie na obszarach niewchodzących w skład obwodów łowieckich, a w przypadku łosi, jako objętych całoroczną ochroną, również na obszarach obwodów łowieckich. Działki, na których doszło do szkody, wchodzą w skład obrębu łowieckiego 121, co oznacza, że obowiązek naprawy szkody wyrządzonej przez zwierzęta łowne takie jak dziki, jelenie, daniele i sarny spoczywa na dzierżawcy obwodu łowieckiego.

Pismem z 11 maja 2015 r. W. S. wezwał Wojskowo Koło (...) w S. do zapłaty odszkodowania – kwoty 4 000 zł za szkodę powstałą w uprawie ziemniaka wczesnego (...) na działkach nr (...) obrębu U..

Pismem z 26 maja 2015 r. Zarząd (...) Koła (...) w S. poinformował poszkodowanego, że nie wypłaci żądanego odszkodowania, albowiem uprawa ziemniaków na wskazanym obszarze nie została zniszczona całkowicie. Nadto W. S. nie skorzystał ze środków ochrony przed zwierzyną łowną, tj. elektronicznego pastucha i środków chemicznych, które udostępniało Wojskowo Koło (...), co było konieczne, albowiem grunty, na których doszło do szkody znajdują się w zbyt małej odległości od zabudowań, co uniemożliwia przeprowadzenie polowań.

Dowód:

- pismo k. 14-15,

- pismo k. 13,

- pismo k. 12,

- pismo k. 10-11.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody z dokumentów, które przedłożyły strony i które nie były kwestionowane. Okazały się przydatne do odtworzenia klarownego stanu faktycznego, dodatkowo uzupełnionego o zeznania świadków i powoda, które to zeznania są spójne, logiczne i w pełni korespondują z dowodami z dokumentów.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo okazało się nieuzasadnione

Powód domagał się zasądzenia od pozwanego (...) Koła (...) odszkodowania za szkodę powstałą w jego majątku – uprawach rolnych, wyrządzoną przez zwierzęta łowne – dziki. Podstawą prawną roszczenia jest przepis art. 46 ust 1. pkt 1 Ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo Łowieckie (tekst jednolity Dz. U. 2015.2168 z późń. zm.), który stanowi, że dzierżawca lub zarządza obwodu łowieckiego obowiązany jest do wynagradzania szkód wyrządzonych w uprawach i płodach rolnych przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny.

Legitymacja bierna pozwanego wynika z art. 46 ust 1 pkt 1 w zw. z art. 50 ustawy prawo łowieckie. Wykładnia tych przepisów prowadzi do przyjęcia, że za szkody w uprawach i płodach rolnych wyrządzonych przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny, co do zasady odpowiada dzierżawca lub zarządca obwodu łowieckiego. Odpowiedzialność ta spoczywa na Skarbie Państwa jedynie w przypadku szkód wyrządzonych przez zwierzęta łowne, które są objęte całoroczną ochroną (niezależnie od miejsca powstania szkody), a także przez wszystkie ww. zwierzęta łowne w razie wyrządzenia szkód na obszarach, które nie wchodzą w skład obwodów łowieckich.

Art. 46 ust 1 pkt 1 ustawy Prawo łowieckie stanowi lex specialis w stosunku do ogólnych zasad odpowiedzialności cywilnej wynikających z Kodeksu cywilnego. Odpowiedzialność ta opiera się na zasadzie ryzyka, co oznacza, że na powodzie nie ciążył obowiązek wykazania winy pozwanego. Odpowiedzialność pozwanego powstała już w momencie powstania szkody, z samego faktu prowadzenia gospodarki łowieckiej na gruncie, który wchodzi w skład obwodu łowieckiego nr 121, którego – w myśl art. 46 ust. 1 ustawy Prawo Łowieckie - zarządcą lub dzierżawcą jest (...) Koło (...) numer 269 (...) w S.. Na powodzie ciążył obowiązek wykazania pozostałych przesłanek odpowiedzialności pozwanego – powstania szkody, popełnienie czynu niedozwolonego oraz związku przyczynowego pomiędzy tymi przesłankami. Okoliczność powstania szkody była przez strony niekwestionowana. Okolicznościami spornymi było popełnienie przez pozwanego czynu niedozwolonego, tj. niezabezpieczenia lub nienależytego zabezpieczenia gruntu powoda przed szkodami łowieckimi oraz wysokość poniesionej szkody.

Sąd wskazuje, że zgodnie z art. 47 ust 1. właściciele lub posiadacze gruntów rolnych i leśnych powinni, zgodnie z potrzebami, współdziałać z dzierżawcami i zarządcami obwodów łowieckich w zabezpieczaniu gruntów przed szkodami, o których mowa w art. 46. W niniejszej sprawie pozwany nie mógł zabezpieczyć gruntów powoda poprzez przeprowadzanie polowań, gdyż są one wyłączone z obszarów, na których można urządzać łowy, ponieważ znajdują się zbyt blisko zabudowań mieszkalnych (art. 51 ust 1 pkt 1 ustawy Prawo Łowieckie). Tym samym dopuszczalnym zabezpieczeniem było zastosowanie np. elektronicznych ogrodzeń, tzw. „pastuchów” lub środków chemicznych. W tym zakresie jednak powód zobowiązany był do współpracy z dzierżawcą lub zarządzą obszaru łowieckiego, zgodnie z ww. art. 47 ust. 1. Tymczasem W. S. sam przyznał i zeznał, że nie wyraził zgody na „zabezpieczenie pola przez K.”, nadto, że „gdyby zabezpieczenie było zastosowane to może by to przyniosło jakiś efekt”.

Tym samym w ocenie Sądu, na podstawie ustalonego stanu faktycznego, a także na podstawie prawnej odpowiedzialności cywilnej Pozwanego Koła (...) powództwo podlegało oddaleniu w oparciu o art. 48 pkt 3 ustawy Prawo łowieckie, z myśl którego odszkodowanie nie przysługuje posiadaczom uszkodzonych upraw lub plonów rolnych, którzy nie wyrazili zgody na budowę przez dzierżawcę lub zarządcę obwodu łowieckiego urządzeń lub wykonywanie zabiegów zapobiegających szkodom. Wykazanie zaistnienia tej wyłączającej odpowiedzialność przesłanki obciążało pozwanego, który temu ciężarowi dowodowemu podołał, co powód przyznał, a o czym Sąd już rozważał w poprzednim akapicie. O ile (...) Koło (...), co do zasady powinno zawsze zrekompensować pozwanemu poniesioną stratę, albowiem ponosi odpowiedzialność na zasadzie ryzyka, o tyle działania powoda zwolniły pozwanego z tej odpowiedzialności.

Ponadto Sąd wskazuje, że nawet gdyby uznać, że pozwane (...) Koło (...) ponosi pełną odpowiedzialność za powstałą szkodę, to powództwo podlegało oddaleniu z powodu niewykazania roszczenia co do wysokości. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z 8 marca 2010 r. w sprawie sposobu postępowania przy szacowaniu szkód oraz wypłat odszkodowań za szkody w uprawach i płodach rolnych, straty ilościowe i jakościowe powstałe w wyniku uszkodzenia lub zniszczenia uprawy lub płodów rolnych podlegają ostatecznemu szacowaniu (§4 ust. 1). Zgodnie zaś z § 4 ust. 2 ostatecznego szacowania oraz ustalenia wysokości odszkodowania dokonuje się najpóźniej na dzień przed sprzętem uszkodzonej uprawy. Wreszcie w myśl ustępu 3 o terminie planowanego sprzętu uszkodzonej uprawy poszkodowany obowiązany jest powiadomić szacującego w terminie 7 dni przed zamierzonym sprzętem. Pozwany nie dopełnił swojego obowiązku zawiadomienia o terminie zbioru uprawy – jak sam przyznał dokonał zbioru ziemniaków we wrześniu 2015 r. i nie wykazał by o terminie zbiorów zawiadomił pozwanego. Tym samym dochodzona kwota nie znajduje uzasadnienia w żadnym z przedłożonych przez powoda dowodach.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł o oddaleniu powództwa w całości.