Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 marca 2024 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie III Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	Sędzia Justyna Pikulik
Protokolant:	Justyna Zarzecka

po rozpoznaniu w dniu 22 lutego 2024 r. w Szczecinie na rozprawie

sprawy z powództwa Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w B.

przeciwko M. Ł. (1)

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego M. Ł. (2) na rzecz powoda Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w B. kwotę 15.859,95 zł (piętnaście tysięcy osiemset pięćdziesiąt dziewięć złotych dziewięćdziesiąt pięć groszy) wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP rocznie, przy czym nie wyższymi niż odsetki maksymalne za opóźnienie, liczonymi od kwoty 14.551,27 zł (czternaście tysięcy pięćset pięćdziesiąt jeden złotych dwadzieścia siedem groszy) od dnia 29 lipca 2022 r. do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanego M. Ł. (2) na rzecz powoda Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w B. kwotę 4.617 zł (cztery tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 3.617 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Sygn. akt III C 794/23

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 11 sierpnia 2022 r. Bank (...) Spółka Akcyjna w B. reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika wniósł o zasądzenie od pozwanego M. Ł. (1) kwoty 15.859,95 zł, w tym kwoty:

-14.551,27 zł z tytułu kapitału wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, nie wyższymi niż odsetki maksymalne za opóźnienie od dnia 29 lipca 2022 r. do dnia zapłaty,

-1.308,68 zł tytułem odsetek umownych w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, naliczonych od należności głównej za okres od 18 listopada 2021 r. do dnia 28 lipca 2022 r.

Nadto powód wniósł o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania pozwu powód podniósł, że strony łączyła umowa o kredyt gotówkowy nr (...) z dnia 28 grudnia 2015 r., na podstawie którego bank udzielił pozwanemu kredytu gotówkowego na cele konsumpcyjne w kwocie 24 540,54 zł. Pozwany nie wywiązał się z obowiązku terminowego spłacania rat kredytu, wobec czego bank wypowiedział umowę ze skutkiem na dzień 8 stycznia 2022 r. Zadłużenie z tytułu zwrotu kredytu wynosi 15.859,95 zł, w tym: 14.551,27 zł z tytułu kapitału i 1.308,68 zł tytułem odsetek umownych w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, naliczonych od należności głównej za okres od 18 listopada 2021 r. do dnia 28 lipca 2022 r. Pozwany, pomimo wezwania do zapłaty, nie spłacił zadłużenia.

W odpowiedzi na pozew pozwany M. Ł. (1) wniósł o oddalenie powództwa.

Pozwany nie przeczył, że zawarł z powodem umowę kredytu, która stanowi podstawę faktyczną dochodzonego pozwem roszczenia, a także i temu, że na podstawie umowy bank postawił do jego dyspozycji kwotę wskazaną w umowie. Podniósł natomiast, że umowa zawiera postanowienia naruszające przepis art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o kredycie konsumenckim, ponieważ do całkowitej kwoty kredytu doliczono prowizję, którą to prowizję kredytobiorca zobowiązany był zapłacić w terminie 6 dni roboczych od dnia zawarcia umowy kredytowej. Taki sposób liczenia prowizji został zakwestionowany w wyroku (...) z dnia 21 kwietnia 2016 r. w sprawie C – 377/14. Tym samym doszło do zawyżenia kwoty kapitału i kwoty naliczanych odsetek. Nadto zachodzi różnica pomiędzy wysokością wymagalnego kapitału oraz odsetek wynikających z systemu bankowości elektronicznej oraz z treści pozwu. I tak zgodnie z zapisami zawartymi w systemie bankowości elektronicznej (...) kapitał wynosi 14.487,87 zł, a powód domaga się z tego tytułu kwoty 14.551,27 zł.

Pozwany podniósł także, że przedmiotowy kredyt był oprocentowany w oparciu o wskaźnik WIBOR 6M, a sposób jego ustalania zabezpiecza przede wszystkim interes i ryzyko ekonomiczne Banku, a nie klienta. W ocenie pozwanego, zapisy umowy odnoszące się do zmiennej stopy procentowej ustalanej w oparciu o ten wskaźnik stanowią niedozwolone klauzule umowne i nie wiążą kredytobiorcy.

Pozwany wskazał również, że w dacie, kiedy strony zawarły umowę kredytu, powodowy bank prowadził bardzo agresywną politykę kredytową, zaniechując prawidłowej oceny swojego ryzyka, zawierał umowy, które mogą podlegać sankcji kredytu darmowego. Będący przedmiotem sporu kredyt został pozwanemu przyznany, pomimo że miał on wówczas niespłacony kredyt na kwotę ponad 75 000 zł.

Powód Bank (...) Spółka Akcyjna w B. w piśmie z dnia 27 grudnia 2023 r. podtrzymał żądanie pozwu.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

26 czerwca 2012 r. Bank (...) Spółka Akcyjna w B. udzielił pozwanemu M. Ł. (1) kredytu gotówkowego w kwocie 75.098,95 zł na okres do dnia 27 czerwca 2022 r.

Dowód:

-umowa kredytu z dnia 26.06.2012 r. z załącznikami k. 136 – 150.

28 grudnia 2015 r. pozwany M. Ł. (1) złożył w Banku (...) Spółce Akcyjnej w B. wniosek o udzielenie kredytu gotówkowego w kwocie 24. 540,54 zł.

Wskazał, że jego średnie dochody netto z ostatnich 3 miesięcy wynoszą 12.787 zł. Nie posiada żadnych zobowiązań kredytowych i finansowych w bankach ani instytucjach finansowych nie będących bankami. Nie posiada żadnych innych zobowiązań. Koszt utrzymania jednoosobowego gospodarstwa domowego pozwanego wynosi 100 zł.

Dowód:

-karta deklaracji k. 169 – 170.

Pozwanemu przedstawiono wpływ zmiany stóp procentowych na całkowity koszt kredytu i całkowitą kwotę do zapłaty. Informacja zawiera tabelaryczne zestawienie całkowitego kosztu kredytu, wysokości raty i kwoty do zapłaty według oprocentowania aktualnego na dzień zawarcia umowy oraz przy uwzględnieniu wzrostu stopy procentowej o 3, 4,5,10 i 15 punktów procentowych.

Dowód:

-wpływ zmiany stóp procentowych na całkowity koszt kredytu i całkowitą kwotę do zapłaty k. 171.

28 grudnia 2015 r. pozwany M. Ł. (1) zawarł z powodem Bankiem (...) Spółką Akcyjną w B. umowę o kredyt gotówkowy o numerze (...)- (...) na następujących warunkach:

-całkowita kwota kredytu: 24.540,54 zł;

-okres kredytowania: od 23 grudnia 2015 r. do 26 stycznia 2026 r.;

-prowizja 1.840,54 zł , zgodnie z Taryfą opłat i prowizji bankowych stosowanych przez Bank (...) SA dla klientów detalicznych; (7,49% całkowitej kwoty kredytu)

-oprocentowanie kredytu zmienne, które na dzień zawarcia umowy wynosi 7,50%; oprocentowanie kredytu stanowi marża Banku w wysokości 5,73% + stawka (...) 6M z najbliższego dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku kredytowego, tj. z dnia 22 grudnia 2015 r.;

-zmiana oprocentowania kredytu dokonuje się w przypadku zmiany stawki WIBOR, z zastrzeżeniem ust. 3 par. 3 , zgodnie z którym Bank nalicza odsetki wg nowej stawki oprocentowania od dnia aktualizacji procentowania;

-o każdej zmianie wysokości oprocentowania Bank powiadomi kredytobiorcę na piśmie niezwłocznie przesyłając aktualny harmonogram, jednak nie później niż w terminie 21 dni od dnia dokonania takiej zmiany;

-spłata kredytu nastąpi w 120 ratach miesięcznych kapitałowo – odsetkowych, płatnych do 25 dnia miesiąca: od 25 lutego 2016 r. w wysokości po 292,93 zł, a ostatnia rata, płatna 26 stycznia 2026 r. – w wysokości 292,85 zł;

-całkowita kwota do spłaty 36 992,06 zł (kapitał, prowizja, odsetki kapitałowe);

-w przypadku braku spłaty raty w ustalonym terminie, Bank od przeterminowanych rat pobiera się odsetki umowne w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, nie wyższej niż odsetki maksymalne za opóźnienie;

-Bank może wypowiedzieć umowę kredytową, z zachowaniem 30 – dniowego okresu wypowiedzenia, w przypadku między innymi nie dokonania przez kredytobiorcę w terminach określonych w umowie, spłaty pełnych rat kredytu za co najmniej dwa okresy płatności, po uprzednim dwukrotnym listownym wezwaniu kredytobiorcy do zapłaty zaległych rat lub ich części wynikających z zawartej umowy, w terminie nie krótszym niż 7 dni od otrzymania wezwania.

Całkowita kwota kredytu, tj. 24 540,54 zł została wypłacona 7 stycznia 2016 r.

Wpływ prowizji w kwocie 1.840,54 zł odnotowano na rachunku 15 stycznia 2016 r.

Niesporne, a nadto dowód:

-umowa kredytu nr (...)- (...) k. 11 – 16,

-taryfa opłat i prowizji k. 172 – 199,

-wyciąg z rachunku k. 129 – 130,

-potwierdzenie przelewu k. 200.

27 stycznia 2016 r. Bank (...) Spółka Akcyjna w B. udzielił pozwanemu M. Ł. (1) kredytu gotówkowego w kwocie 42. 594,59 zł.

Dowód:

-umowa kredytu z dnia 27.01.2016 r. k. 132 – 135.

Pozwany M. Ł. (1) zaprzestał spłaty rat kredyty w umówionym terminie.

Pismem z dnia 2 sierpnia 2021 r. Bank wezwał pozwanego do zapłaty zadłużenia przeterminowanego, którego wysokość na dzień sporządzenia pisma wynosiła 317,15 zł. Brak spłaty we wskazanym terminie, tj. w terminie 14 dni roboczych od dnia doręczenia wezwania, skutkować będzie podjęciem czynności windykacyjnych.

Pismem z dnia 16 września 2021 r. Bank wezwał pozwanego do zapłaty zadłużenia przeterminowanego, którego wysokość na dzień sporządzenia pisma wynosiła 635,10 zł. Brak spłaty we wskazanym terminie, tj. w terminie 7 dni roboczych od dnia doręczenia wezwania, skutkować będzie podjęciem czynności windykacyjnych. Wezwanie do zapłaty doręczono pozwanemu 24 września 2021 r.

Pismem z dnia 19 października 2021 r. powodowy Bank wezwał pozwanego do zapłaty zadłużenia przeterminowanego, którego wysokość na dzień sporządzenia pisma wynosiła 953,77 zł. Brak spłaty we wskazanym terminie, tj. w terminie 14 dni roboczych od dnia doręczenia wezwania, skutkować będzie wypowiedzeniem umowy. Nadto poinformowano o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Wezwanie do zapłaty doręczono pozwanemu 26 października 2021 r.

Dowód:

-harmonogram spłat – historia k. 17 – 19,

-wezwanie do zapłaty z dnia 02.08.2021 r. k. 106 -107,

-wezwanie do zapłaty z dnia 16.09.2021 r. k. 100 – 102,

-wezwanie do zapłaty z dnia 19.10.2021 r. wraz z zpo k. 97 – 99.

W piśmie z dnia 18 listopada 2021 r. powodowy Bank oświadczył pozwanemu, że wypowiada umowę o kredyt numer (...) z dnia 28 grudnia 2025 r. z zachowaniem 30 – dniowego okresu wypowiedzenia. Zadłużenie na dzień sporządzenia oświadczenia wynosiło 14 612,44 zł. Wezwano pozwanego do jego spłaty w terminie do dnia 8 stycznia 2022 r. Nadto pouczono o możliwości spłaty zadłużenia w ratach odrębnie ustalonych z Bankiem.

Pismo to doręczono pozwanemu w dniu 26 listopada 2021 r.

Dowód:

-pismo z dnia 18.11.2021 r. wraz z zpo k. 103 – 105.

3 marca 2022 r. pozwany złożył wniosek o rozłożenie wymagalnego zadłużenia na raty.

Dowód:

-wniosek k. 22.

27 kwietnia 2022 r. strony zawarły ugodę windykacyjną, w treści której zgodnie oświadczyły, że na dzień 27 kwietnia 2022 r. zadłużenie pozwanego z tytułu umowy kredytu nr (...)- (...) wynosi 10 033,54 zł, w tym:

- 14 487,87 zł tytułem kapitału,

- 63,40 z tytułu odsetek naliczonych od kwoty kapitału do dnia 26 kwietnia 2022 r. wg stopy procentowej w wysokości 8,42%,

- 482,27 zł tytułem odsetek karnych naliczonych do dnia 26 kwietnia 2022 r., według zmiennej stopy procentowej stanowiącej czterokrotność stopy kredytu lombardowego NBP, wynoszącej na dzień sporządzenia ugody 20%.

Pozwany zobowiązał się do spłaty zadłużenia w ww. kwocie w ratach w wysokości minimum 400 zł, płatnych do dnia 25 każdego miesiąca, począwszy od 25 maja 2022 r. do dnia zapłaty.

Brak spłaty trzech kolejnych rat we wskazanych terminach i wysokości, spłata trzech kolejnych rat w niepełnej kwocie lub w terminach późniejszych niż ustalone, spowoduje natychmiastową wymagalność całości pozostałej do spłaty kwoty zadłużenia.

W pkt 8 ugody pozwany M. Ł. (1) oświadczył, że uznaje dług w ww. kwotach.

Dowód:

-ugoda k. 20 – 21.

Pozwany M. Ł. (1) nie wywiązał się z obowiązku spłaty zadłużenia na warunkach określonych w ugodzie.

Pismami z dnia 11 kwietnia 2022 r. i 7 lipca 2022 r. Bank wezwał pozwanego do zapłaty zaległości z tytułu umowy kredytu.

Dowód:

-wezwanie do zapłaty z dnia 11.04.2022 r. k. 94,

-wezwanie do zapłaty z dnia 07.07.2022 r. wraz z kopią przesyłki k. 91- 92.

29 lipca 2022 r. powodowy Bank wystawił wyciąg nr (...) z ksiąg Banku (...) SA w B., w treści którego zawarto oświadczenie, że na dzień 28 lipca 2022 r. w księgach Banku figuruje wymagalne zadłużenie M. Ł. (1) z tytułu umowy o kredyt numer (...)- (...) z dnia 28 grudnia 2015 r., w następujących kwotach:

- 14 487,87 zł tytułem kapitału,

- 63,40 zł tytułem odsetek skapitalizowanych na dzień 8 stycznia 2022 r. ,

- 1 308,68 zł tytułem odsetek karnych naliczonych do dnia 28 lipca 2022 r. według zmiennej stopy procentowej wynoszącej 24% w stosunku rocznym.

Od dnia 29 lipca 2022 r. obciążają dłużnika dalsze odsetki karne, naliczane od kwoty 14 551,27 zł, w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP, które na dzień sporządzenia wyciągu wynosi 24% w stosunku rocznym.

Dowód:

-wydruk z rachunku k. 24 – 90,

-wydruk z rachunku z systemu (...) k. 131,

-wyliczenie odsetek karnych k. 201,

-wyciąg z ksiąg Banku k. 23.

11 sierpnia 2022 r. powód Bank (...) Spółka Akcyjna w B. wniósł przeciwko pozwanemu M. Ł. (1) pozew o zapłatę zadłużenia z tytułu umowy o kredyt numer (...)- (...) z dnia 28 grudnia 2015 r. w elektronicznym postępowaniu upominawczym (sygn. akt VI Nc – e (...)).

Pozwany zaskarżył wydany w tym postępowaniu nakaz zapłaty, skutkiem czego postanowieniem z dnia 15 marca 2023 r. Sąd umorzył postępowanie w sprawie.

Dowód:

-wydruk dokumentów z elektronicznego postępowania elektronicznego w sprawie VI Nc – e (...) k. 108 – 114.

Pozew w niniejszej sprawie wpłynął do Sądu w dniu 5 czerwca 2023 r.

Niesporne.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo okazało się uzasadnione w całości.

W przedmiotowej sprawie powód Bank (...) Spółka Akcyjna w B. domagał się zasądzenia od pozwanego M. Ł. (1) kwoty 15.859,95 zł, w tym kwoty:

-14.551,27 zł z tytułu kapitału wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, nie wyższymi niż odsetki maksymalne za opóźnienie od dnia 29 lipca 2022 r. do dnia zapłaty,

-1.308,68 zł tytułem odsetek umownych w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, naliczonych od należności głównej za okres od 18 listopada 2021 r. do dnia 28 lipca 2022 r.

Podstawę prawną żądania pozwu stanowi przepis art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, zgodnie z treścią którego przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Niesporne było pomiędzy stronami, że 28 grudnia 2015 r. doszło do skutecznego zawarcia umowy o kredyt gotówkowy numer (...)- (...), a także że w wykonaniu tej umowy bank oddał do dyspozycji pozwanego wskazaną w umowie kwotę 24 540,54 zł.

Przedmiotowa została zawarta na warunkach ustawy Prawo bankowe oraz ustawy z dnia 12 kwietnia 2011 r. p o kredycie konsumenckim (art. 3 ust. 2 pkt 2 ustawy o kredycie konsumenckim).

Materiał dowodowy sprawy nie dał żadnych podstaw do ustalenia, że przedmiotowa umowa nie odpowiada warunkom formalnym przewidzianym przepisami ww. ustaw.

Zgodnie z art. 69 ust. 2 Prawa bankowego umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności:

1) strony umowy;

2) kwotę i walutę kredytu;

3) cel, na który kredyt został udzielony;

4) zasady i termin spłaty kredytu;

4a) w przypadku umowy o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska, szczegółowe zasady określania sposobów i terminów ustalania kursu wymiany walut, na podstawie którego w szczególności wyliczana jest kwota kredytu, jego transz i rat kapitałowo-odsetkowych oraz zasad przeliczania na walutę wypłaty albo spłaty kredytu;

5) wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany;

6) sposób zabezpieczenia spłaty kredytu;

7) zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu;

8) terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych;

9) wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje;

10) warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.

Zgodnie natomiast z art. 30 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim mowa o kredyt konsumencki, z zastrzeżeniem art. 31-33, powinna określać:

1)  imię, nazwisko i adres konsumenta oraz imię, nazwisko (nazwę) i adres (siedzibę) oraz adres do doręczeń elektronicznych wpisany do bazy adresów elektronicznych kredytodawcy i pośrednika kredytowego

2)  rodzaj kredytu;

3)  czas obowiązywania umowy;

4)  całkowitą kwotę kredytu;

5)  terminy i sposób wypłaty kredytu;

6)  stopę oprocentowania kredytu, warunki stosowania tej stopy, a także okresy, warunki i procedury zmiany stopy oprocentowania wraz z podaniem indeksu lub stopy referencyjnej, o ile ma zastosowanie do pierwotnej stopy oprocentowania kredytu; jeżeli umowa o kredyt konsumencki przewiduje różne stopy oprocentowania, informacje te podaje się dla wszystkich stosowanych stóp procentowych w danym okresie obowiązywania umowy;

7)  rzeczywistą roczną stopę oprocentowania oraz całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta ustaloną w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki wraz z podaniem wszystkich założeń przyjętych do jej obliczenia;

8)  zasady i terminy spłaty kredytu, w szczególności kolejność zaliczania rat kredytu konsumenckiego na poczet należności kredytodawcy, w tym informację o prawie, o którym mowa w art. 37 ust. 1; jeżeli w ramach kredytu stosuje się różne stopy oprocentowania dla różnych należności kredytodawcy, należy także podać kolejność zaliczania rat kredytu konsumenckiego na poczet różnych należnych sald, dla których stosuje się różne stopy oprocentowania;

9)  zestawienie zawierające terminy i zasady płatności odsetek oraz wszelkich innych kosztów kredytu, w przypadku gdy kredytodawca lub pośrednik kredytowy udziela karencji w spłacie kredytu;

10)  informację o innych kosztach, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt konsumencki, w szczególności o opłatach, w tym opłatach za prowadzenie jednego lub kilku rachunków, na których są zapisywane zarówno transakcje płatności, jak i wypłaty, łącznie z opłatami za korzystanie ze środków płatniczych zarówno dla transakcji płatności, jak i dla wypłat, prowizjach, marżach oraz kosztach usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, jeżeli są znane kredytodawcy, oraz warunki, na jakich koszty te mogą ulec zmianie;

10a) numer rachunku płatniczego do spłaty kredytu, jeżeli umowa przewiduje samodzielną spłatę rat kredytu przez konsumenta;

11) roczną stopę oprocentowania zadłużenia przeterminowanego, warunki jej zmiany oraz ewentualne inne opłaty z tytułu zaległości w spłacie kredytu;

12) skutki braku płatności;

13) informację o konieczności poniesienia opłat notarialnych, o ile wystąpią;

14) sposób zabezpieczenia i ubezpieczenia spłaty kredytu, jeżeli umowa je przewiduje;

15) termin, sposób i skutki odstąpienia konsumenta od umowy, obowiązek zwrotu przez konsumenta udostępnionego przez kredytodawcę kredytu oraz odsetek zgodnie z rozdziałem 5, a także kwotę odsetek należnych w stosunku dziennym;

16) prawo konsumenta do spłaty kredytu przed terminem oraz procedurę spłaty kredytu przed terminem;

17 informację o prawie kredytodawcy do otrzymania prowizji za spłatę kredytu przed terminem i o sposobie jej ustalania, o ile takie prawo zastrzeżono w umowie;

18) informację o prawie, o którym mowa w art. 59 ust. 1;

19) warunki rozwiązania umowy;

20) informację o możliwości korzystania z pozasądowego rozstrzygania sporów oraz zasadach dostępu do tej procedury, jeżeli takie prawo przysługuje konsumentowi;

21) wskazanie organu nadzoru właściwego w sprawach ochrony konsumentów.

Na wstępie wskazać należy, że do oceny, czy przedmiotowa umowa kredytu nie zawiera postanowień sprzecznych z cytowanymi przepisami, stosować należy przepisy w brzmieniu obowiązującym w dniu jej zawarcia. Zgodnie z art. 5 pkt 7 ustawy o kredycie konsumenckim w brzmieniu obowiązującym w dniu zawarcia umowy, całkowita kwota kredytu to suma wszystkich środków pieniężnych, które kredytodawca udostępnia konsumentowi na podstawie umowy o kredyt. Przepis ten, w aktualnym brzmieniu stanowi, że całkowita kwota kredytu - maksymalna kwota wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących kredytowanych kosztów kredytu, które kredytodawca udostępnia konsumentowi na podstawie umowy o kredyt, a w przypadku umów, dla których nie przewidziano tej maksymalnej kwoty, suma wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących kredytowanych kosztów kredytu, które kredytodawca udostępnia konsumentowi na podstawie umowy o kredyt. Nie ma jednakże zastosowania w niniejszej sprawie, ponieważ taka treść została mu nadana już po zawarciu przez strony umowy.

Za prawidłowe należy zatem uznać doliczenie do całkowitej kwoty kredytu również i kwoty prowizji i traktowania tej kwoty jako kapitału. Przeciwko takiemu stanowisko nie stoi na przeszkodzie przywołany przez pozwanego wyrok (...) z dnia 21 kwietnia 2016 r. (sygn. akt C – 377/14). Zgodnie z jego treścią artykuł 3 lit. l) i art. 10 ust. 2 dyrektywy (...), a także pkt I załącznika I do rzeczonej dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że całkowita kwota kredytu i kwota wypłat określają całość kwot udostępnianych konsumentowi, co wyklucza kwoty powiązane przez kredytodawcę z pokryciem kosztów związanych przez kredytodawcę z udzieleniem odnośnego kredytu, które to kwoty nie są w rzeczywistości wypłacane konsumentowi. Tymczasem pozwanemu wypłacono tytułem kredytu również i kwotę 1 840,54 zł , którą następnie – po upływie 7 dni - przelał na poczet prowizji. Całkowita kwota kredytu wskazana w umowie obejmuje zatem kwotę wypłaty dokonanej na rzecz pozwanego. Nie ma przy tym znaczenia, na co ostatecznie pozwany środki te przeznaczył.

Nadto wskazać należy, że zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim W przypadku naruszenia przez kredytodawcę art. 29 ust. 1, art. 30 ust. 1 pkt 1-8, 10, 11, 14-17, art. 31-33, art. 33a i art. 36a-36c konsument, po złożeniu kredytodawcy pisemnego oświadczenia, zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony w umowie.

W orzecznictwie sądowym zdecydowanie dominuje pogląd, że sankcja kredytu darmowego znajduje zastosowanie po wykonaniu uprawnienia prawokształtującego przez konsumenta ( zob. np. wyrok SO w Słupsku z 9.07.2014 r., I C 343/13, LEX nr 1846992; wyrok SR w Tomaszowie Lubelskim z 22.09.2016 r., I C 430/16, LEX nr 2304416; wyrok SA w Warszawie z 1.07.2019 r., V ACa 118/18, LEX nr 2706625; wyrok SO w Łodzi z 19.07.2019 r., III Ca 642/19, LEX nr 2747278; wyrok SO w Łodzi z 15.10.2020 r., III Ca 1867/19, LEX nr 3283082; wyrok SO w Łodzi z 13.05.2021 r., III Ca 1582/20, LEX nr 3321660; wyrok SO w Poznaniu z 29.12.2021 r., II Ca 1067/21, LEX nr 3337160; wyrok SR dla Warszawy-W. w W. z 28.06.2022 r., I C 516/22, LEX nr 3431732; wyrok SR dla Warszawy-M. w W. z 17.08.2022 r., XVI C 2870/21, LEX nr 3406265; wyrok SO w Zielonej Górze z 16.09.2022 r., VI Ca 450/22, LEX nr 3435801; wyrok SO w Sieradzu z 11.01.2023 r., I Ca 478/22, LEX nr 3550701; wyrok SR w Człuchowie z 25.01.2023 r., I C 492/22, LEX nr 3537245; wyrok SO w Kielcach z 1.02.2023 r., II Ca 1858/22, LEX nr 3511122; wyrok SO w Sieradzu z 3.02.2023 r., I Ca 601/22, LEX nr 3550176; wyrok SR w Giżycku z 7.03.2023 r., I C 580/22, LEX nr 3516149). W dotychczasowej praktyce polskich sądów korzystanie z sankcji kredytu darmowego zawsze było poprzedzone złożeniem stosownego oświadczenia przez konsumenta (ewentualnie jego pełnomocnika). W publikowanym orzecznictwie nie stwierdzono przypadków uwzględnienia omawianej sankcji przez sąd z urzędu, bez uprzedniego oświadczenia konsumenta w tej sprawie. Tymczasem pozwany do dnia zamknięcia rozprawy nie złożył bankowi pisemnego oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego. Zarzuty mogące skutkować sankcją kredytu darmowego zawarł w odpowiedzi na pozew, a odpis tego pisma, zgodnie z art. 133 § 3 3 k.p.c. doręczono pełnomocnikowi strony powodowej. Pełnomocnictwo procesowe nie obejmuje natomiast uprawnienia do obierania oświadczeń materialnoprawnych ze skutkiem dla mocodawcy.

Reasumując powyższe rozważania, uzasadnione było doliczenie przez powodowy Bank do kwoty kapitału pożyczki również i kwoty prowizji za jej udzielenie. Pozwany zaciągnął bowiem kredyt również i na poczet zapłaty prowizji. Zgodnie z art. 69 ust. 1 Prawa bankowego prowizja – o ile została zastrzeżona - jest świadczeniem głównym z tytułu umowy kredytu bankowego i podlega oprocentowaniu. Brak zatem podstaw do uznania, że wysokość zadłużenia z tytułu łączącej strony umowy została ustalona w sposób nieprawidłowy z powodu naliczania odsetek również i od kwoty prowizji.

W świetle treści umowy brak również podstaw do uznania za abuzywne postanowień umowy przewidujących zmienne oprocentowanie kredytu w oparciu o wskaźnik WIBOR 6M.

Przepis art. 76 prawa bankowego stanowi, że zasady oprocentowania kredytu określa umowa kredytu, z tym że w razie stosowania stopy zmiennej należy:

1) określić w umowie kredytowej warunki zmiany stopy procentowej kredytu;

2) powiadomić w sposób określony w umowie kredytobiorcę, poręczyciela oraz, jeżeli umowa nie stanowi inaczej, inne osoby będące dłużnikami banku z tytułu zabezpieczenia kredytu o każdej zmianie stopy jego oprocentowania.

Stosowanie zmiennego oprocentowania jest dopuszczalne na gruncie tak Prawa bankowego jak i ustawy o kredycie konsumenckim. Z uwagi na to, że nie można z góry w umowie kredytu liczbowo określić przyszłych zmian stopy oprocentowania, klauzula dotycząca zmiany oprocentowania powinna być skonstruowana w taki sposób, aby dokonana jednostronnie przez Bank modyfikacja w tym przedmiocie była weryfikowalna i policzalna w zakreślonych z góry granicach. Swoboda Banku nie może bowiem oznaczać dowolności i przejawiać się w możliwości dokonywania modyfikacji oprocentowania na podstawie dowolnie wybranego wskaźnika finansowego, czyli np. z uwzględnieniem wskaźnika prowadzącego do wzrostu oprocentowania, a z pominięciem wskaźników korzystnych dla kredytobiorców, oraz w możliwości zignorowania zmian wskaźników, które mogłyby uzasadniać obniżenie oprocentowania. Klauzula zmiennego oprocentowania nie może mieć charakteru blankietowego, lecz powinna dokładnie wskazywać czynniki (okoliczności faktyczne) usprawiedliwiające zmianę oprocentowania oraz relację między zmianą tych czynników, a rozmiarem zmiany stopy oprocentowania kredytu, określając precyzyjnie wpływ zmiany wskazanych okoliczności na zmianę stopy procentowej, a więc kierunek, skalę, proporcję tych zmian. Niedopuszczalna jest klauzula umowna przyznająca bankowi uprawnienie do dokonywania w dowolnym czasie dowolnych zmian treści umowy, prowadziłoby to bowiem do rażącego uprzywilejowania banku jako partnera stosunku cywilnoprawnego. Zastosowanie zmiennej stopy oprocentowania umożliwia przeniesienie części ryzyka kredytodawcy, związanej z późniejszymi zmianami gospodarczymi, na konsumenta, ale powinno być tak określone w umowie, aby w chwili jej zawarcia konsument mógł dokonać oceny celowości i opłacalności zaciągniętego kredytu i aby w toku spłacania kredytu zmiany jego oprocentowania nie miały charakteru oderwanego od czynników wpływających na te zmiany

W treści umowy wskazano, że oprocentowanie kredytu jest zmienne i na dzień zawarcia umowy wynosi 7,50% w stosunku rocznym oraz że jest ustalane jako: stała marża banku w wysokości 5,73% i stawki WIBOR 6M, która na dzień zawarcia umowy wynosiła 1,77%. Zastrzeżono, że zmiana wysokości oprocentowania dokonuje się w przypadku zmiany stawki WIBOR , a jej wysokość podawana jest w komunikacie banku dostępnym w placówce banku oraz na stronie internetowej banku. O zmianie wysokości oprocentowania bank zawiadomi pozwanego na piśmie. Pozwany otrzymał również informację o zmianie wysokości procentowania i jej wpływie na wysokość kwoty do zwrotu (k. 171), w której to informacji wskazano w jaki sposób będzie wzrastać wysokość raty oraz jaką kwotę będzie zobowiązany zwrócić w przypadku, gdy oprocentowanie wzrośnie aż o 15 %. Umowa w tym zakresie nie ma zatem charakteru blankietowego i jednoznacznie wskazuje, kiedy może dojść do zmiany wysokości oprocentowania. Stawka WIBOR to referencyjna wysokość oprocentowania pożyczek na polskim rynku międzybankowym w ujęciu rocznym. Wskaźnik WIBOR jest wykorzystywany w sytuacji, kiedy banki udzielają sobie wzajemnych pożyczek. Wysokość stawki WIBOR ustalana jest każdego dnia roboczego o godzinie 11 podczas tzw. fixingu. W przedsięwzięciu tym bierze udział najczęściej kilkanaście największych banków komercyjnych działających w Polsce, które na potrzeby tego procesu nazywane są dealerami rynku pieniężnego. Przekazują one sobie informacje na temat ceny kredytów dla innych banków. Po zgromadzeniu wszystkich danych obliczana jest średnia arytmetyczna przedstawionych ofert. Warto pamiętać, że odrzucane są dwie najniższe i dwie najwyższe oferty. W wyniku takiej kalkulacji poznajemy wysokość stawki WIBOR. Ta stawka, w przeciwieństwie do wysokości kursu walut obcych przy kredytach walutowych nie jest ustalana dowolnie przez jeden bank, a zatem powodowy bank nie miał decydującego wpływu na jej ustalenie. Podkreślić przy tym należy, że stosownie do zmiany wysokości wskaźnika WIBOR 6M, oprocentowania może zarówno wzrosnąć jak i ulec obniżeniu – umowa nie przewiduje w tym zakresie żadnych ograniczeń. Nadto wzrost oprocentowania nie ma charakteru nieograniczonego. Zgodnie z bowiem art. 359 § 2 ¹. maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych (odsetki maksymalne). Zgodnie z § 2 ² jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza wysokość odsetek maksymalnych, należą się odsetki maksymalne. Stosownie natomiast do treści § 2 ³ postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych, także w razie dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy. Przepis ten chroni kredytobiorcę przed nadmiernymi obciążeniami wynikającymi ze zmiany między innymi wskaźnika WIBOR.

W świetle dokumentów i wydruków z rachunku obrazujących spłatę kredytu wynika, że nie zachodzi sprzeczność pomiędzy wysokością kwoty żądanej pozwem, a wysokością kapitału pożyczki wskazanego w złożonym przez pozwanego wydruku z systemu Pocztowy 24. Z treści pozwu wynika, że kwota kapitału 14.551,27 zł, to niespłacony kapitał pożyczki + odsetki umowne w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, nie wyższe niż odsetki maksymalne za opóźnienie do dnia 8 stycznia 2022 r. – wyciąg z ksiąg banku:

- kapitał 14.487,87 zł

- odsetki 63,40 zł

łącznie: 14.551,27 zł. Zgodnie z treścią umowy pozwany zobowiązany był do zwrotu kwoty udzielonego kredytu, tj. 24.540,54 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości wskazanej w umowie (tzw. odsetki kapitałowe stanowiące z reguły wynagrodzenie za korzystania ze środków udostępnionych przez bank). Bank uprawniony był do naliczania tych odsetek od kwoty udostępnionego kapitału do dnia, w którym umowa przestała wiązać strony a skutek jej wypowiedzenia. Przedmiotowa umowa przestała wiązać strony w dniu 8 stycznia 2022 r.

Zasądzona zaś od pozwanego na rzecz powoda kwota 1.308,68 zł stanowi odsetki umowne w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, naliczone od należności głównej za okres od 18 listopada 2021 r. do dnia 28 lipca 2022 r

Zgodnie z art. 505 (28) k.p.c. w pozwie wnoszonym w elektronicznym postepowaniu upominawczym powód powinien wskazać dowody na poparcie swoich twierdzeń. Dowodów nie dołącza się do pozwu. Przepisu art. 128 nie stosuje się. Stąd też powód nie miał obowiązku składania jakichkolwiek dokumentów w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Dokumenty prywatne i wydruki z systemu bankowego obrazujące wykonanie umowy i wysokość zadłużenia zostały złożone w niniejszym postepowaniu. Pozwany nie kwestionował prawdziwości i wiarygodności zarówno dokumentów jak i wydruków. Podnosił jedynie rozbieżność w wysokości kapitału pomiędzy treścią adnotacji w systemie Pocztowy 24 a treścią pozwu. Rozbieżność ta wynika z faktu doliczenia do kwoty kapitału odsetek kapitałowych wymagalnych na dzień rozwiązania umowy, które pozwany zobligowany jest zapłacić zgodnie z umową. Stąd też Sąd uznał złożone przez obydwie strony dokumenty i wydruki za przydatne do poczynienia ustaleń faktycznych w sprawie.

W ocenie Sądu nie sposób zarzucić bankowi uchybienia obowiązkowi ustalenia zdolności kredytowej pozwanego.

Przepis art. 9 ust. 1 – 4 ustawy o kredycie konsumenckim stanowi, że kredytodawca przed zawarciem umowy o kredyt konsumencki jest zobowiązany do dokonania oceny zdolności kredytowej konsumenta (ust. 1). Ocena zdolności kredytowej dokonywana jest na podstawie informacji uzyskanych od konsumenta lub na podstawie informacji pozyskanych z odpowiednich baz danych lub zbiorów danych kredytodawcy (ust. 2). Konsument jest zobowiązany do przedstawienia, na żądanie kredytodawcy, dokumentów i informacji niezbędnych do dokonania oceny zdolności kredytowej (ust. 3). Jeżeli kredytodawcą jest bank, albo inna instytucja ustawowo upoważniona do udzielania kredytów ocena zdolności kredytowej dokonywana jest zgodnie z art. 70 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe oraz innymi regulacjami obowiązującymi te podmioty, z uwzględnieniem ust. 1-3 (ust. 4). Zgodnie z art. 70 Prawa bankowego bank uzależnia przyznanie kredytu od zdolności kredytowej kredytobiorcy. Przez zdolność kredytową rozumie się zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie. Kredytobiorca jest obowiązany przedłożyć na żądanie banku dokumenty i informacje niezbędne do dokonania oceny tej zdolności. Bank jest zobowiązany do badania zdolności kredytowej bez względu na status osoby ubiegającej się o kredyt, wysokość wnioskowanej kwoty, cel i charakter kredytu. Niedopełnienie tego obowiązku może jednak skutkować ewentualnie zastosowaniem w ramach nadzoru bankowego wobec banku sankcji, o których mowa w art. 138 ustawy z 1997 r. - Prawo bankowe. Nie można więc wywodzić, że błędna ocena zdolności kredytowej konsumenta mogłaby zwalniać go z obowiązku spłaty zaciągniętego długu, gdyż takie stanowisko nie znajduje oparcia w obowiązujących przepisach prawnych.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy wskazać należy, że kredyt nie został pozwanemu udzielony niejako „z urzędu”, bez jego wiedzy i zgody. Pozwany wypełnił wniosek o udzielenie kredytu, w którym wskazał, że w ostatnich trzech miesiącach przed złożeniem wniosku uzyskał dochód w kwocie 12.787 zł netto, czyli 4.262 zł miesięcznie. Wskazał, że w jego gospodarstwie domowym, z uwzględnieniem jego osoby, jest jedna osoba, a koszty utrzymania gospodarstwa domowego wynoszą 100 zł. Pozwany wskazał, że nie ma żadnych zobowiązań kredytowych ani w banku ani w instytucjach finansowych nie będących bankami. Nie sposób uznać tym samym, aby bank nie ocenił zdolności pozwanego do zaciągnięcia kredytu – oparł się w tej mierze na informacjach od pozwanego, który to najlepiej wie jak wygląda jego sytuacja finansowa i czy będzie w stanie regulować zobowiązania z tytułu spłaty kredytu. Bank nie może ponosić odpowiedzialności za to, że pozwany nie udziela rzetelnych i wyczerpujących informacji o swojej sytuacji finansowej i ocenia ją nadmiernie optymistycznie.

Mając powyższe na uwadze, Sąd uwzględnił powództwo w całości i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 15.859,95 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP, nie wyższymi niż odsetki maksymalne za opóźnienie, liczonymi od kwoty 14.551,27 zł od dnia 29 lipca 2022 r. do dnia zapłaty.

Ustalenia faktyczne w niniejszej sprawie Sąd poczynił w oparciu o dowody z dokumentów przedłożonych przez strony postępowania, których wiarygodności i mocy dowodowej żadna ze stron postępowania nie kwestionowała i które nie wzbudziły także żadnych wątpliwości ze strony orzekającego w sprawie Sądu.

O odsetkach za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c., który stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Zgodnie z par. 2 tego przepisu jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy. Zgodnie z par. 2 ¹ maksymalna wysokość odsetek za opóźnienie nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie (odsetki maksymalne za opóźnienie).

O kosztach procesu Sąd orzekł zgodnie z wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c. zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania oraz zasadą zwrotu kosztów celowych.

Powód poniósł następujące koszty procesu:

- opłata od pozwu w kwocie 1. 000 zł,

- wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w osobie radcy prawnego w kwocie 3.600 zł, zgodnie z § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2025 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych,

-opłata skarbowa od złożonego dokumentu pełnomocnictwa procesowego 17 zł, łącznie zatem 4. 617 zł.

Sąd w punkcie II wyroku zasądził zatem od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.617 zł tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty. Orzeczenie o odsetkach od kosztów procesu znajduje uzasadnienie w treści przepisu art. 98 § 1 ¹ k.p.c.