Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

14 maja 2025 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie, III Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	sędzia Sebastian Otto
Protokolant:	stażysta Martyna Kułaczkowska

po rozpoznaniu 28 maja 2025 r. w S.

na rozprawie

sprawy z powództwa Towarzystwo (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko P. M.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 917 zł (dziewięćset siedemnaście złotych) wraz z odsetkami, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty;

III.  nakazuje pobrać od powódki na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie kwotę 1162,17 zł (tysiąc sto sześćdziesiąt dwa złote siedemnaście groszy) tytułem wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa.

Sędzia Sebastian Otto

Sygn. akt III C 210/23

UZASADNIENIE

Wyroku z 28 maja 2025r. (po sprostowaniu)

Pozwem z dnia 16 grudnia 2022 r. Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna w W. wniosła o zasądzenie od P. M. kwoty 2 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 20 października 2019 r. i kosztami procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania pozwu powódka wskazała, że 7 kwietnia 2019 r. doszło do powstania szkody w lokalu użytkowym numer (...) położonym w S. przy ulicy (...) na skutek jego zalania. Powódka, z którą właściciela ww. lokalu łączyła umowa ubezpieczenia, przyjęła odpowiedzialność za szkodę i wypłaciła z tego tytułu odszkodowanie w kwocie 2 000 zł. Przyczyną powstania szkody w lokalu numer (...) było pęknięcie wężyka instalacji wodnej w lokalu numer (...) zajmowanym przez pozwanego P. M.. Pozwany zobowiązany był do utrzymywania pomieszczeń w należytym stanie technicznym, w tym sprawowania nadzoru nad urządzeniami sanitarnymi i instalacjami. Uchybienie temu obowiązkowi rodzi jego odpowiedzialność za szkodę na podstawie przepisu art. 415 k.c. Stosownie natomiast do treści przepisu art. 828 § 1 k.c. powódka uprawniona jest do żądania od pozwanego zwrotu wypłaconego właścicielowi lokalu numer (...) odszkodowania. Pozwany, pomimo wezwania do zapłaty, dotychczas nie zaspokoił roszczeń powódki.

W dniu 20 stycznia 2023 r. referendarz sądowy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, zgodnie z treścią żądania pozwu (ówczesna sygn. akt III Nc 3194/22).

Pozwany zaskarżył nakaz zapłaty sprzeciwem, w którym wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. Pozwany zaprzeczył, aby ponosił odpowiedzialność za szkodę powstałą w lokalu przy ul. (...), wskazując, że w jego zachowaniu nie sposób dopatrzeć się bezprawnego i zawinionego działania lub zaniechania. Urządzenia sanitarne utrzymywał w należytym stanie, a zalanie lokalu numer (...) miało charakter zdarzenia losowego.

Na skutek prawidłowego wniesienia sprzeciwu nakaz zapłaty stracił moc, zgodnie z przepisem art. 505 § 1 k.p.c. i sprawa została skierowana do rozpoznania na rozprawie.

Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna w W. oświadczyła, że podtrzymuje żądanie pozwu.

W dalszym toku procesu strony nie modyfikowały swoich zasadniczych stanowisk procesowych.

Ustalenia faktyczne:

7 kwietnia 2019 r. doszło do zalania stanowiącego własność J. O. lokalu położonego w S. przy ul. (...).

W dniu powstania szkody J. O. związany był umową ubezpieczenia, której przedmiotem był ww. lokal z Towarzystwem (...) w W..

Niesporne, a nadto dowód:

- polisa k. 13-14,

- ogólne warunki ubezpieczenia W. Dom k. 15 – 21,

- zeznania świadka J. O. k. 70.

Nad lokalem numer A przy ul. (...) położony jest lokal numer (...) zajmowany przez pozwanego P. M..

Niesporne.

J. O. zgłosił szkodę powstałą w lokalu Towarzystwu (...) w W.. W polu „Przebieg zdarzenia” wskazał: „w nocy ok. godz. 0.30 usłyszałem i zobaczyłem lejąca się wodę z sufitów w kuchni, jadalni, przedpokoju i łazience. Powiadomiłem sąsiada mieszkającego nad moim mieszkaniem o tej sytuacji (P. M. C. 6A/8) . Zalanie powstało w wyniku pęknięcia wężyka wodnego.”

Zarządca budynku przy ul. (...) Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w S. poinformowała ubezpieczyciela, że zdarzenie – zalanie lokalu numer (...) miało źródło w lokalu numer (...) – pękniecie wężyka i jego właściciel ponosi odpowiedzialność za szkodę.

Dowód:

- zgłoszenie szkody k. 12,

- informacja SM (...) w S. k. 11,

- zeznania świadka J. O. k. 71.

Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna w W. przyjęła odpowiedzialność za szkodę i przyznała J. O. odszkodowanie w kwocie 2 000 zł. Kwota ta została wypłacona w dniu 10 maja 2019 r.

Niesporne, a nadto dowód:

- kosztorys k. 22 - 24,

- potwierdzenie przelewu k. 25.

Pismem z dnia 19 września 2019 r. Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna w W. wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 2 000 zł w terminie do dnia 19 października 2019 r.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty z dnia 19.09.2019 r. k. 26,

- kopia zpo k. 27.

Koszt usunięcia szkód w lokalu wynosi 10 468,25 brutto.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego z zakresu budownictwa G. B. k. 104 – 113.

Rozważania prawne:

Powództwo okazało się nieuzasadnione.

Podstawę prawną żądania pozwu stanowi przepis art. 828 § 1 k.c., zgodnie z treścią którego jeżeli nie umówiono się inaczej, z dniem zapłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na ubezpieczyciela do wysokości zapłaconego odszkodowania. Jeżeli zakład pokrył tylko część szkody, ubezpieczającemu przysługuje co do pozostałej części pierwszeństwo zaspokojenia przed roszczeniem ubezpieczyciela.

Przepis art. 828 § 1 k.c. reguluje regres ubezpieczeniowy, przez który należy rozumieć, że roszczenie ubezpieczającego do sprawcy szkody przechodzi na ubezpieczyciela przez sam fakt zapłaty. Z tą chwilą traci je ubezpieczający, a ubezpieczyciel nabywa wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty w rozumieniu art. 518 k.c. w stosunku do którego art. 828 k.c. jest przepisem szczególnym. Niewątpliwie dochodzi tu do wstąpienia osoby trzeciej w prawa zaspokojonego wierzyciela. Przesłankami nabycia są: odpowiedzialność sprawcy szkody i wypłata odszkodowania ubezpieczeniowego. Górna natomiast granica odpowiedzialności sprawcy szkody w procesie regresowym jest to, co byłby on obowiązany świadczyć bezpośrednio poszkodowanemu na podstawie przepisów prawa cywilnego ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 29 września 2016 roku, I ACa 310/16).

Powód wywodzi roszczenie z faktu postania szkody w lokalu numer (...) na skutek uchybienia przez pozwanego wynikającemu z ustawy z dnia 24 czerwca 1994 roku o własności lokali oraz ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane obowiązkowi utrzymywania lokalu i znajdujących się w nim instalacji wewnętrznych w należytym stanie i domaga się zwrotu wypłaconego właścicielowi lokalu numer (...) odszkodowania w kwocie 2 000 zł.

Podstawę prawną odpowiedzialności pozwanego stanowi zatem przepis art. 415 k.c., zgodnie z treścią którego, kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

Pozwany zaprzeczył zasadności żądania pozwu podnosząc, że nie ponosi odpowiedzialności deliktowej za zalanie lokalu numer (...), ponieważ do zalania lokalu doszło bez jego winy.

W świetle treści cytowanego przepisu art. 415 k.c. przesłanki odpowiedzialności deliktowej są następujące: bezprawność zachowania sprawcy, wina sprawcy, wyrządzenie tym zachowaniem szkody oraz związek przyczynowy pomiędzy tym zachowaniem a zaistniałą szkodą. Ciężar udowodnienia przesłanek skutkujących powstaniem po stronie pozwanej odpowiedzialności z tytułu deliktu spoczywa – zgodnie z ogólną regułą wyrażoną w przepisie art. 6 k.c. – na powodzie, który z faktu zawinionego przez pozwanego zaniechania utrzymywania instalacji wodno-kanalizacyjnej w należytym stanie wywodzi skutki prawne.

Ustalenie bezprawności zachowania polega na zakwalifikowaniu czynu sprawcy jako sprzecznego z normami określonymi przez system prawny. Ustawodawca w przepisie art. 415 k.c. nie wskazuje zakresu tych norm, a zatem za bezprawne należy kwalifikować czyny zakazane lub nakazane przez przepisy prawne obowiązujące w Polsce, bez względu na ich źródła (Konstytucja RP lub inne ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia, akty prawa miejscowego), a także zachowania sprzeczne z zasadami współżycia społecznego albo dobrymi obyczajami, a więc normami moralnymi powszechnie akceptowanymi w całym społeczeństwie lub grupie społecznej, nakazującymi lub zakazującymi określonego zachowania, mimo iż nie jest ono nakazane lub zakazane normą prawną. Z kolei w odniesieniu do winy, przyjmuje się że zawiera dwa elementy składowe: obiektywny i subiektywny. Element obiektywny oznacza niezgodność zachowania się sprawcy szkody z obowiązującymi normami postępowania, czyli sprowadza się do ww. bezprawności. Element subiektywny dotyczy stosunku woli i świadomości działającego do swojego czynu. Stąd też winę można przypisać podmiotowi prawa tylko wtedy, kiedy istnieją podstawy do negatywnej oceny jego zachowania z punktu widzenia obu tych elementów, czyli istnieją podstawy do postawienia sprawcy zarzutu. Szkodą natomiast jest każdy uszczerbek w prawnie chronionych dobrach, z którymi to ustawa wiąże powstanie odpowiedzialności odszkodowawczej. Granice odpowiedzialności odszkodowawczej wyznacza zaś związek przyczynowy. Zgodnie bowiem z treścią przepisu art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Dla stwierdzenia istnienia związku przyczynowego nie wystarcza więc jakiekolwiek powiązanie przyczynowe między zachowaniem poszkodowanego a powstaniem lub zwiększeniem szkody, gdyż musi to być związek przyczynowy normalny w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lipca 2008 r., IV CSK 127/08), a tak rozumiany związek przyczynowy zachodzi wówczas, gdy w danym układzie stosunków i warunków oraz w zwyczajnym biegu rzeczy, bez szczególnego zbiegu okoliczności, szkoda jest typowym następstwem zdarzenia, określanego jako przyczyna ( tak Sąd Najwyższy w wyroku z 29 listopada 2006 r., II CSK 259/06).

Nie było pomiędzy stronami sporne, że doszło do zalania lokalu numer (...), a także że źródło przedostawania się wody znajdowało się w lokalu numer (...). Nie ulegało również wątpliwości, że stosownie do treści przepisu art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 roku o własności lokali (tekst jednolity: Dz. U. z 2019 roku, poz. 737) pozwany (…) jest obowiązany utrzymywać swój lokal w należytym stanie (…), co oznacza obowiązek dbałości o stan instalacji wewnętrznej w należącym do niego lokalu. Fakty powyższe nie są jednakże wystarczające do ustalenia, że pozwany ponosi odpowiedzialność za szkodę powstałą na skutek zalania lokalu numer (...). Odpowiedzialność pozwanego za szkodę opiera się bowiem nie na zasadzie ryzyka lecz na zasadzie winy.

Materiał dowodowy sprawy nie dał natomiast żadnych podstaw do ustalenia, że do zalania lokalu numer (...) doszło na skutek zawinionego uchybienia przez pozwanego obowiązkowi utrzymywania instalacji wodno-kanalizacyjnej w należytym stanie. Z uwagi na fakt, że odpowiedzialność pozwanego za szkodę oparta jest na zasadzie winy, sam fakt, że woda przelewała się do lokalu poszkodowanego z jego lokalu, nie może stanowić wystarczającej podstawy do ustalenia, że pozwany uchybił spoczywającym na nim obowiązkom oraz uwzględnienia powództwa. Konieczne jest wykazanie, że pozwany ponosi winę za wyciek wody z przynależnej do jego lokalu instalacji wodno-kanalizacyjnej. Strona powodowa takiego dowodu nie przedstawiła.

Ze zgłoszenia szkody oraz zeznań poszkodowanego J. O. w charakterze świadka wynika, że doszło do zalania lokalu numer (...) oraz że przyczyną zalania miało być pęknięcie wężyka w instalacji przynależnej do lokalu zajmowanego przez pozwanego. Taką przyczynę szkody wskazał również administrator budynku Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w S.. Oświadczenie poszkodowanego co do przyczyny zalania opiera się na tym, że woda do lokalu przelewała się z lokalu położonego nad jego lokalem oraz że pozwany właściciel lokalu numer (...) miał powiedzieć, że źródło wylewania się wody tkwi w pralce. Nie zostało w toku procesu ustalone na jakiej podstawie oświadczenie co do przyczyny zalania lokalu i osoby odpowiedzialnej złożył zarządca budynku. Przesłuchany w charakterze świadka pracownik Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. H. K. nie przypomina sobie żadnych okoliczności spornego zdarzenia. Strona powodowa nie przedstawiła natomiast żadnego dowodu, który wskazywałby na przeprowadzenie w lokalu pozwanego oględzin i poczynienia ustaleń co do faktycznego stanu instalacji wodno-kanalizacyjnej. Zaoferowane przez stronę powodową dowody, jako oparte w istocie na niczym nie popartych oświadczeniach właściciela lokalu, w którym doszło do zalania oraz administracji budynku, nie mogą zatem stanowić podstawy do ustalenia, że do zalania lokalu poszkodowanego doszło z winy pozwanego. Wskazać przy tym należy, że zgodnie z przepisem art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o działalności ubezpieczeniowej, obowiązującej w dacie powstania szkody, po otrzymaniu zawiadomienia o zajściu zdarzenia losowego objętego ochroną ubezpieczeniową, w terminie 7 dni od dnia otrzymania tego zawiadomienia (…) podejmuje postępowanie dotyczące ustalenia stanu faktycznego zdarzenia, zasadności zgłoszonych roszczeń i wysokości świadczenia, a także informuje osobę występującą z roszczeniem pisemnie lub w inny sposób, na który osoba ta wyraziła zgodę, jakie dokumenty są potrzebne do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń lub wysokości świadczenia, jeżeli jest to niezbędne do dalszego prowadzenia postępowania. Dlatego też zaniedbania strony powodowej w zakresie ustalenia przyczyny zalania lokalu na potrzeby ewentualnej odpowiedzialności regresowej nie mogą rodzić negatywnych skutków prawnych dla pozwanego. Stosownie do treści art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Uregulowanie przepisu art. 6 k.c. stanowi o ciężarze dowodu w sensie materialnoprawnym i wskazuje, kogo obciążają skutki nieudowodnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Reguła dotycząca ciężaru dowodu nie może być rozumiana w ten sposób, że zawsze, bez względu na okoliczności sprawy, spoczywa on na stronie powodowej. Zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu, wynikającym z przywołanego przepisu, powód jest zobowiązany do wykazania wszystkich okoliczności uzasadniających jego roszczenie tak co do zasady jak i wysokości. Pozwany zaś, który odmawia uczynienia zadość żądaniu powoda, obowiązany jest udowodnić fakty wskazujące na to, że uprawnienie żądającemu nie przysługuje. Spoczywający na pozwanym obowiązek dowiedzenia okoliczności wskazujących na wygaśnięcie zobowiązania nie może wyprzedzać ciążącego na powodzie obowiązku udowodnienia powództwa. Podkreślić jednakże należy, że art. 6 k.c. rozumiany być musi przede wszystkim w ten sposób, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na niej spoczywał. (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2006 r., IV CSK 299/06).

Reasumując powyższe rozważania wskazać należy, że strona powodowa nie wykazała aby pozwany nie utrzymywał instalacji wodno-kanalizacyjnej w lokalu numer (...) w należytym stanie i aby na skutek tego doszło do awarii instalacji i zalania lokalu numer (...). Pozwany nie ma zatem obowiązku zwrócenia powodowi zapłaconego właścicielowi lokalu numer (...) odszkodowania.

Mając powyższe na uwadze, Sąd oddalił powództwo.

Stan faktyczny sprawy Sąd ustalił na podstawie dokumentów prywatnych, co do prawdziwości i wiarygodności których Sąd nie powziął zastrzeżeń. Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka J. O., zeznania te jednakże w zakresie w jakim odnoszą się do wskazanej przez niego przyczyny zalania lokalu nie mogły stanowić podstawy ustaleń faktycznych w tym przedmiocie. Zeznania w tym zakresie świadek opierał jedynie na fakcie, że woda do jego lokalu przedostała się z lokalu numer (...) oraz jak niejasno zeznał, że miało dojść do awarii pralki. Zeznania natomiast świadka H. K. okazały się nieprzydatne co poczynienia ustaleń faktycznych w sprawie, ponieważ świadek nie pamiętał spornego zdarzenia. Z uwagi na fakt, że pozwany nie stawił się na terminie rozprawy wyznaczonym w celu jego przesłuchania w charakterze strony Sąd dowód ten pominął.

Ustalenia faktyczne co do wysokości szkody Sąd poczynił na podstawie opinii biegłego sądowego z zakresu budownictwa G. B., która nie była kwestionowana przez żadna ze stron.

Koszty procesu:

O kosztach procesu Sąd orzekł zgodnie z wyrażoną w przepisie art. 98 § 1 k.p.c. zasadą odpowiedzialności za wynik postepowania, zgodnie z którą stroną przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Mając powyższe na uwadze, Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanego koszty procesu w kwocie 917 zł, które stosownie do treści przepisu art. 98 § 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. obejmują: wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego, którego wysokość ustalono na podstawie § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 roku poz. 1804 ze zm.) na kwotę 900 zł oraz opłata skarbowa od złożonego dokumentu pełnomocnictwa procesowego w kwocie 17 zł.

Koszty sądowe:

O kosztach sądowych, na które składa się kwota 1 162,17 zł tytułem tymczasowo poniesionego przez Skarb Państwa wynagrodzenia biegłego sądowego G. B. Sąd orzekł na podstawie przepisu ar.t 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.