Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia, 23 kwietnia 2024 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie III Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Sebastian Otto

Protokolant: sekretarz sądowy Agnieszka Brutkowska

po rozpoznaniu w dniu 23 kwietnia 2023r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa Dyrektora Wojewódzkiego Urzędu Pracy w S.

przeciwko S. O.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 270 zł (dwieście siedemdziesiąt złotych złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocniania się wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt III C 51/24

UZASADNIENIE

wyroku z 23.04.2024r.

Dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w S. wniósł o zasądzenie od S. O. kwoty 831,91 zł wraz z odsetkami, liczonymi od kwot:

- 606,81 zł w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych od dnia 5.10.2023r. do dnia zapłaty,

i kosztami procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu żądania pozwu strona powodowa podniosła, że pozwana spółka – na wniosek z dnia 22 kwietnia 2020 r. – uzyskała dofinansowanie w trybie przepisu art. 15 g ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...) 19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych – świadczenie na rzecz ochrony miejsc pracy ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na dofinansowanie wynagrodzenia pracowników objętych przestojem ekonomicznym albo obniżonym wymiarem czasu pracy w następstwie (...). Wsparcie na mocy przepisu art. 15 g ust. 1 ww. ustawy przysługuje przedsiębiorcy wyłącznie w przypadku nieuzyskania pomocy w odniesieniu do tych samych pracowników w zakresie tych samych tytułów wypłat na rzecz ochrony miejsc pracy, o czym stanowi przepis art. 15 g ust. 18 ustawy. Tym samym nie przysługuje ono przedsiębiorcy w zakresie, w jakim uzyskał on innego rodzaju wparcie w stosunku do tych samych pracowników w zakresie takich samych tytułów wypłat. Przedsiębiorca, który pomimo korzystania ze wsparcia przyznanego na podstawie art. 15 g ust. 1 skorzystał ze wsparcia przewidzianego w art. 31 zo, zobowiązany jest do zwrotu wsparcia przyznanego na mocy art. 15 g ust. 1, odpowiednio do okresów wsparcia.

15 listopada 2023 r. referendarz sądowy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, zgodnie z treścią żądania pozwu (ówczesna sygn. akt III Nc 2213/23).

Pozwany zaskarżył nakaz zapłaty sprzeciwem, w którym wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenia na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych, argumentując, że zaprezentowana przez powoda wykładnia nie jest prawidłowa.

Na skutek prawidłowego wniesienia sprzeciwu nakaz zapłaty stracił moc i sprawa została skierowana do rozpoznania na rozprawie.

W dalszym toku procesu strony nie modyfikowały swoich stanowisk procesowych.

Ustalenia faktyczne.

1.08.2020 r. pozwany złożył wniosek o przyznanie świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na dofinansowanie wynagrodzenia pracowników objętych przestojem ekonomicznym albo obniżonym wymiarem czasu pracy w następstwie wystąpienia C. 19.

Wniosek obejmował przyznanie środków na wypłatę od dnia 1 sierpnia 2020 r. świadczeń z tytułu obniżonego wymiaru czasu pracy dla 1 pracownika przysługujący za okres 3 miesięcy z przeznaczeniem na:

- dofinansowanie wynagrodzenia pracowników w kwocie 4 619,58 zł,

- pokrycie składek na ubezpieczenie społeczne pracowników należnych od pracodawcy od kwoty dofinansowania do wynagrodzenia, o którym mowa powyżej w kwocie 828,20 zł.

Łączna wnioskowana kwota wyniosła 5 547,88 zł.

Przedsiębiorca oświadczył we wniosku, że:

- nie ubiegał się i nie będzie ubiegał się o pomoc w odniesieniu do tych samych pracowników w zakresie takich samych tytułów wypłaty na rzecz ochrony miejsc pracy,

- nie zamierza skorzystać ze zwolnień w opłacaniu składek na ZUS, o których mowa w ustawie C. – 19 (dotyczy okresu, w którym wnoszę o przyznanie dofinansowania na ochronę miejsc pracy z FGŚP).

Niesporne, a nadto dowód:

- wniosek o przyznanie świadczeń na rzecz ochrony miejsca pracy ze środków FGŚP z załącznikami k. 8-9.

Wojewódzki Urząd Pracy w S. zawarł z pozwana spółką umowę o wypłatę świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na dofinansowanie wynagrodzenia pracowników objętych przestojem ekonomicznym albo obniżonym wymiarem czasu pracy w następstwie wystąpienia (...) 19, na podstawie której przyznano spółce i przekazano środki na wypłatę świadczeń określonych we wniosku.

Zgodnie z par. 3 umowy przedsiębiorca zobowiązany był do złożenia, po upływie okresów wskazanych w umowie między innymi dokumentów potwierdzających prawidłowość wykorzystanych środków.

Niewykorzystana przez przedsiębiorcę część środków podlega zwrotowi na rachunek Wojewódzkiego Urzędu Pracy w S., w terminie 30 dni po upływie okresu, na jaki przyznano środki. W razie wykorzystania środków niezgodnie z umową lub wnioskiem, przedsiębiorca zobowiązany jest zwrócić środki w tej części wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, liczonymi od dnia przekazania środków (par. 5).

Niesporne, a nadto dowód:

- umowa k. 10-11.

Pozwany otrzymał od Prezesa ZUS zwolnienie ze składek ZUS za marzec 2020, kwiecień i maj 2020 w trybie art. 31zo ustawy covidowej.

Niesporne, a nadto dowód:

- pismo z 25.08.2022r., k. 22;

- lista, k. 23

Na składki na ubezpieczenie społeczne od pracowników pozwany otrzymał od Dyrektora (...) 828,30 zł

Niesporne.

Rozważania prawne.

Powództwo okazało się nieuzasadnione.

Podstawę prawną żądania pozwu stanowi przepis art. 405 k.c. w zw. z art. 410 § 2 k.c. Przepis art. 410 § 2 k.c. stanowi, że świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia. Zgodnie z art. 405 k.c. kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości.

Dla uwzględnienia żądania pozwu w tym zakresie konieczne jest zatem łączne wykazanie obydwu przesłanek, tj. faktu spełnienia świadczenia i faktu braku obowiązku w tym zakresie, a ciężar dowodu co do tych okoliczności, spoczywa, na stronie powodowej. Stosownie bowiem do treści art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.

Nie było pomiędzy stronami sporne, że pozwany, na podstawie umowy zawartej z Dyrektorem Wojewódzkiego Urzędu Pracy w S. otrzymał świadczenie na rzecz ochrony miejsc pracy ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na dofinansowanie wynagrodzenia pracowników objętych przestojem ekonomicznym albo obniżonym wymiarem czasu pracy w następstwie wystąpienia (...) 19, zgodnie ze złożonym wnioskiem.

Strona pozwana nie przeczyła również i temu, że skorzystała z pomocy przewidzianej przepisem art. 31 oz ww. ustawy w zakresie zwolnienia z obowiązku opłacania nieopłaconych należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Materiał dowodowy sprawy nie dał natomiast podstaw do ustalenia, aby strona pozwana zobowiązana była do zwrotu świadczenia w zakresie przekraczającym kwotę, która nie została wydatkowana zgodnie z przeznaczeniem przewidzianym umową.

Przepis art. 15g ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...) 19 (…) stanowi, że:

ust. 1 Przedsiębiorca w rozumieniu art. 4 ust. 1 lub 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, organizacja pozarządowa w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2023 r. poz. 571) oraz podmiot, o którym mowa w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, u których wystąpił spadek obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia (...)19, państwowa lub prowadzona wspólnie z ministrem właściwym do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego instytucja kultury, w rozumieniu ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2020 r. poz. 194), u której wystąpił spadek przychodów w następstwie wystąpienia (...)19, a także kościelna osoba prawna działająca na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła (...) w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, oraz jej jednostka organizacyjna, może zwrócić się z wnioskiem o przyznanie świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy, o wypłatę ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych świadczeń na dofinansowanie wynagrodzenia pracowników objętych przestojem ekonomicznym albo obniżonym wymiarem czasu pracy, w następstwie wystąpienia (...)19, na zasadach określonych w ust. 7 i 10.

Podmiotom, o których mowa w ust. 1 i 1a, przysługują środki z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne pracowników należnych od pracodawcy na podstawie ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1009, z późn. zm.) od przyznanych świadczeń, o których mowa w ust. 1 i ust. 1a.

ust. 5. Świadczenia, o których mowa w ust. 1 i 1a, oraz środki, o których mowa w ust. 2, są wypłacane w okresach przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 11 października 2013 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy.

ust. 16 Świadczenia, o których mowa w ust. 1 i 1a, oraz środki, o których mowa w ust. 2, przysługują przez łączny okres 3 miesięcy, przypadających od miesiąca złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 1, lub wniosków, o których mowa w ust. 1a.

ust. 17 Do wypłaty i rozliczania świadczeń wypłacanych ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, o których mowa w ust. 1 i 1a, oraz środków, o których mowa w ust. 2, stosuje się odpowiednio przepisy art. 7-16 ustawy z dnia 11 października 2013 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy, z wyjątkiem art. 8 ust. 3 pkt 8 oraz art. 13 pkt 2 tej ustawy, oraz przepisy wykonawcze do tej ustawy.

ust. 18 Podmioty, o których mowa w ust. 1 i 1a, mogą otrzymać pomoc z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wyłącznie w przypadku, jeśli nie uzyskały pomocy w odniesieniu do tych samych pracowników w zakresie takich samych tytułów wypłat na rzecz ochrony miejsc pracy.

ust. 18 a Przepisu ust. 18 nie stosuje się do zwolnienia z obowiązku opłacania należnych składek na ubezpieczenia społeczne pracowników, chyba że zwolnienie dotyczy tych samych miesięcy, na które podmioty, o których mowa w ust. 1 i 1a, zwróciły się z wnioskiem o przyznanie świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy, o wypłatę ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na dofinansowanie wynagrodzenia pracowników objętych przestojem ekonomicznym albo obniżonym wymiarem czasu pracy, w następstwie wystąpienia (...)19.

Przepis art. 31 zo stanowi natomiast, że:

Na wniosek płatnika składek zwalnia się z obowiązku opłacania nieopłaconych należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych, należne za okres od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 maja 2020 r., wykazanych w deklaracjach rozliczeniowych złożonych za ten okres, jeżeli był zgłoszony jako płatnik składek:

1) przed dniem 1 lutego 2020 r. i na dzień 29 lutego 2020 r.,

2) w okresie od dnia 1 lutego 2020 r. do dnia 29 lutego 2020 r. i na dzień 31 marca 2020 r.,

3) w okresie od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 marca 2020 r. i na dzień 30 kwietnia 2020 r.

- zgłosił do ubezpieczeń społecznych mniej niż 10 ubezpieczonych.

W ocenie sądu w świetle treści przepisu art. 15 g ust. 18 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem (...) 19 (…) pozwana spółka zobowiązana byłaby do zwrotu świadczenia przyznanego na podstawie art. 15 g ust. 1 jedynie w sytuacji, gdy pomoc w trybie art. 31 zo byłaby przyznana stronie pozwanej w dacie przyznania pomocy w trybie art. 15 g i to za okres tożsamy.

Przepis ten bowiem wyraźnie stanowi, że przeszkoda do uzyskania wsparcia jest nieuzyskanie pomocy w odniesieniu do tych samych pracowników w zakresie takich samych tytułów wypłat na rzecz ochrony miejsc pracy. W dacie złożenia wniosku jak i w dacie zawarcia umowy o przyznanie pomocy w trybie art. 15 g ust. 1, pozwany nie uzyskał żadnej pomocy za wnioskowane okresy.

Odnośnie oświadczenia zawartego w pkt 7.5 wniosku z 1.08.2020r., k. 8v wskazać trzeba, że wymaganie przez powoda do złożenia takiego oświadczenia przez pozwanego było bezpodstawne.

Powyższe oznacza, że sąd w niniejszej sprawie popiera wykładnię wskazaną przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 2.03.2022r. I (...) 19/22, lex.

Mając powyższe na uwadze, Sąd w punkcie I oddalił powództwo.

Stan faktyczny sprawy Sąd ustalił na podstawie dokumentów złożonych przez stronę powodowa, co do prawdziwości i wiarygodności których Sąd nie powziął zastrzeżeń. Również i strona pozwana nie podnosiła zarzutów w tym zakresie.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 100 k.p.c., zgodnie z treścią którego w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Pozwany poniósł koszt zastępstwa procesowego - 270 zł.