Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 października 2021 roku

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie Wydział I Cywilny

w składzie następującym :

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Agnieszka Kuryłas

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Marianna Wójcik

po rozpoznaniu w dniu 30 września 2021 roku w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa: Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S.

przeciwko: T. A. (1) i I. A. (1)

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanych T. A. (1) i I. A. (1) solidarnie na rzecz powódki Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. kwotę 29.595,61 zł ( dwudziestu dziewięciu tysięcy pięciuset dziewięćdziesięciu pięciu złotych sześćdziesięciu jeden groszy ) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 12 maja 2017 r do dnia zapłaty ,

2.  oddala powództwo w pozostałej części ,

3.  odstępuje od obciążania pozwanych kosztami zastępstwa procesowego należnymi stronie powodowej ,

4.  przyznaje ze Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie adwokatowi M. C. (1) kwotę 2.952 zł ( dwóch tysięcy dziewięciuset pięćdziesięciu dwóch złotych ) tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej pozwanym z urzędu ,

5.  koszty sądowe ponosi Skarb Państwa .

Sędzia Sądu Rejonowego Agnieszka Kuryłas

Sygn. akt I C 1276/18

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 12 maja 2017 r. (data stempla pocztowego) Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w S. wniosła o zasądzenie od pozwanych T. A. (1) i I. A. (1) kwoty 47.019,68 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, a także o zasądzenie zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych, z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu pozwu podano, że pozwani mimo obowiązku uiszczania opłat eksploatacyjnych w związku z posiadanym prawem do lokalu w powodowej Spółdzielni od dawna nie czynią tego. Wskazano, że pozwani zalegają z zapłatą opłat eksploatacyjnych za okres do marca 2017 r. na łączną kwotę 37.383,07 zł. Od w/w zaległości naliczone zostały odsetki w kwocie 9.636,61 zł, wyliczone na dzień 29 marca 2017 r. Mimo licznych wezwań pozwani nie uregulowali powyższego zadłużenia.

Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Szczecin- Centrum w Szczecinie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 9 czerwca 2017 roku w całości uwzględnił powyższe powództwo.

W skutecznie wniesionym sprzeciwie od powyższego nakazu pozwani wnieśli o oddalenie powództwa, zasądzenie od strony powodowej kosztów procesu, o zwolnienie ich z kosztów sądowych w całości oraz o przydzielenie im adwokata z urzędu. Wskazali nadto , że nie zgadzają się z podanymi w pozwie wyliczeniami, wobec czego zgłosili wniosek dowodowy o powołanie biegłego z zakresu księgowości na okoliczność ustalenia wysokości ich faktycznego zadłużenia. W ich ocenie nie wiadomo, jaki okres obejmuje dochodzona należność. Podali przy tym, iż dnia 10 maja 2011 roku nakazem zapłaty tutejszy Sąd w sprawie o sygn. akt (...) nakazał im zapłatę na rzecz powódki kwoty 30.402,80 zł.

Strona powodowa w piśmie z dnia 11 czerwca 2018 r. (k.40) potwierdziła, iż przeciwko pozwanym prowadzone było postępowania o sygn. akt (...), które obecnie jest na etapie postępowania egzekucyjnego. Wskazała przy tym, iż pozwem w przedmiotowej sprawie objęto nowe zadłużenie.

Postanowieniem z dnia 29 października 2018 roku Sąd zwolnił pozwanych od kosztów sądowych i przyznał im pełnomocnika z urzędu.

Pełnomocnik pozwanych pismem z dnia 17 stycznia 2019 roku wniósł o oddalenie powództwa w całości, zasądzenie od powódki solidarnie na rzecz pozwanych kosztów procesu, ewentualnie - przyznanie pełnomocnikowi z urzędu od Skarbu Państwa wynagrodzenia z tytułu pomocy prawnej udzielonej pozwanym z urzędu powiększone o kwotę podatku VAT, z ostrożności procesowej wniósł – na wypadek uwzględnienia powództwa – o rozłożenie zasądzonej kwoty na 60 rat płatnych do 25 dnia każdego miesiąca. W uzasadnieniu podniósł zarzut przedawnienia należności wymagalnych przed dniem 12 maja 2014 r. Wskazał, że pozwani kwestionują roszczenie zarówno co do zasady , jak i co do wysokości. Ponadto stanął na stanowisku, iż wobec wydania nakazu zapłaty w sprawie o sygn. akt (...) zachodzi powaga rzeczy osądzonej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwanym T. A. (1) i I. A. (1) przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr (...), położonego przy ul. (...) w S., o powierzchni użytkowej 63,4 metry kwadratowego, znajdującego się w zasobach lokalowych Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S..

Bezsporne , a nadto dowód :

- odpis KRS Spółdzielni Mieszkaniowej (...) k. 7-9

- przydział lokalu mieszkalnego z dnia 1 maja 1994 r. k. 14

T. A. (1) i I. A. (1) nie spłacali zadłużenia na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej (...) z uwagi na utratę pracy przez T. A. (1), ponadto w ostatnim czasie spłacali oni raty za laptopa wnuczki. Pozwani, problemy z regularnym uiszczaniem opłat na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej mają od ponad 10 lat.

Bezsporne , a nadto dowód :

- przesłuchanie pozwanego T. A. (1) k. 148-149

Do końca września 2013 roku księgowością oraz zarządzeniem nieruchomości Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. zajmowało się biuro (...), prowadzone przez D. W., natomiast od września 2013 roku powyższe obowiązki pełniła główna księgowa M. C. (2). W zestawieniu zaległości w opłatach eksploatacyjnych oraz normatywu T. A. (1) księgowa M. C. (2) wskazała kwotę zadłużenia na miesiąc styczeń 2013 roku – na kwotę tam wskazaną składały się roszczenia sporne i zasądzone wyrokiem sądowym, natomiast w pozycji „inne” odjęła kwotę od należności wpłaconych przez komornika i zasądzonych wyrokiem sądu. Wobec powyższego wskazała ona kwotę 37.383,07 zł jako aktualne zadłużenie T. A. (1) i I. A. (1), a następnie naliczyła odsetki od powyższej kwoty na dzień 29.03.2017 r . Wskazana przez nią kwota 37.383,07 zł obejmuje zadłużenie za okres od stycznia 2013 roku do marca 2017 roku.

T. A. (1) i I. A. (1) nie kontaktowali się z główną księgową Spółdzielni Mieszkaniowej (...) M. C. (2), nie prosili o rozłożenie zadłużenia na raty, nie deklarowali chęci spłaty zadłużenia w innym okresie, jedynie w 2013 roku odbyło się spotkanie I. A. (1) z M. C. (2).

Dowód:

- zestawienie zaległości w opłatach eksploatacyjnych oraz normatywu k. 10

- zeznania świadka M. C. (2) k. 65- 66

Pismem z dnia 7 stycznia 2016 r. Zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. zawiadomił T. A. (2), iż na dzień 29 lipca 2016 roku posiada on zadłużenie z tytułu opłat eksploatacyjnych w wysokości 4.647,39 zł oraz, że ma on także zaległości w spłacie kredytu. Wobec czego zobowiązano go do zapłaty wskazanych zaległości w terminie 7 dni pod rygorem przekazania sprawy na drogę postępowania sądowego.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty z dnia 7 stycznia 2016 r. k 13

Kolejno pismem z dnia 29 lipca 2016 r. Zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej (...) zawiadomił T. A. (2), iż na dzień 29 lipca 2016 roku posiada on zadłużenie z tytułu opłat eksploatacyjnych w wysokości 6.314,27 zł zł oraz z tytułu kredytu w kwocie 37.125,16 zł. Wobec czego zobowiązano go do zapłaty wskazanych zaległości w terminie 7 dni pod rygorem przekazania sprawy na drogę postępowania sądowego.

Dowód:

- wezwanie przedsądowe do zapłaty z dnia 29 lipca 2016 r. k. 12

Następnym pismem z dnia 18 listopada 2016 r. Zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. zawiadomił T. A. (2), iż na dzień 31 października 2016 roku posiada on zadłużenie z tytułu opłat eksploatacyjnych w wysokości 17.690,38 zł oraz z tytułu kredytu w kwocie 24.199,31 zł. Wobec czego zobowiązano go do zapłaty wskazanych zaległości ostatecznie w terminie 7 dni pod rygorem przekazania sprawy na drogę postępowania sądowego.

Dowód:

- ostateczne wezwanie przedsądowe do zapłaty z dnia 18 listopada 2016 r. k. 11

Przed Sądem Rejonowym Szczecin- Centrum w Szczecinie toczyła się sprawa z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. przeciwko T. A. (1) i I. A. (1) o sygn. akt (...). Na gruncie tej sprawy Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) dochodziła od pozwanych zapłaty kwoty 30.402,80 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 22 marca 2011 roku, w tym kwoty 12.782,04 z tytułu opłat za eksploatację zajmowanego lokalu, odsetek w wysokości 3.020,89 zł oraz kredytu mieszkalnego w wysokości 12.966,32 zł. Z załączonych do akt dokumentów wynika, że powyższa kwota stanowi należność na dzień 1 stycznia 2009 roku, czynsz za styczeń 2009 r., marzec 2009 r. oraz za czerwiec 2010 roku wraz z odsetkami oraz zadłużeniem z tytułu okresu na dzień wnoszenia pozwu. Postępowanie w sprawie o sygn. akt (...) zakończyło się wydaniem nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym w dniu 10 maja 2011 roku, który uprawomocnił się dnia 18 czerwca 2011 roku. Natomiast postanowieniem z dnia 24 czerwca 2011 roku Sąd referendarz sądowy nadał mu klauzulę wykonalności.

Dowód:

- akta sprawy o sygn. (...)

W okresie od stycznia 2013 r. do marca 2017 roku w Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. obowiązywały następujące stawki eksploatacyjne:

- od 1 stycznia 2013 r. - 2,15 zł za m2 – w przypadku pozwanych miesięcznie 136,31 zł

- od 1 stycznia 2014 r. – 2,78 zł za m2 – w przypadku pozwanych miesięcznie 176,25 zł

- od 1 lutego 2016 r. – 2,65 zł za m2 – w przypadku pozwanych miesięcznie 168,01 zł

Natomiast stawka za centralne ogrzewanie wynosiła:

- od stycznia 2013 r. – 4 zł za m2

- od kwietnia 2014 r. – 3,50 zł za m2

- od lutego 2016 r. – 6,75 zł za m2.

Z kolei opłata za domofon wynosiła 1,80 zł za mieszkanie, a od marca 2016 r. – 2,65 zł za mieszkanie. Opłata tytułem dźwigu od stycznia 2013 roku wynosiła 7 zł od osoby, a od marca 2014 r. 12,42 zł za osobę. Zaś opłata z tytułu zużycia wody i odprowadzania ścieków naliczana jest na podstawie zużycia wody w poprzednim okresie rozliczeniowym, okresowo. Natomiast opłata za ciepłą wodę – podgrzanie ustalono została na podstawie Uchwały Zarządu, jest rozliczana okresowo na podstawie odczytów liczników, a miesięcznie jest płacona w formie zaliczki, podobnie jak zimna woda. Wysokość opłaty na fundusz remontowy była ustalona wg stawki 0,75 zł/m2, w przypadku pozwanych wynosiła miesięcznie 47,55 zł, przy czym od lutego 2016 roku wynosiła 1,55 zł/m2, czyli w przypadku pozwanych za miesiąc 98,27 zł.

Wobec powyższego zadłużenie T. A. (1) i I. A. (1) za okres od 1 stycznia 2013 r. do 31 marca 2017 r. wynosi 35.108,07 zł głównego zadłużenia oraz odsetki wyliczone od tej kwoty w wysokości 5.623,49 zł, tj. łącznie 40.731,56 zł. Natomiast zadłużenie pozwanych za okres od maja 2014 roku do marca 2017 roku wynosi łącznie 29.595,61 zł, w tym 26.750,11 zł tytułem głównego zadłużenia obejmującego czynsz za ten okres, normatyw dot. kredytu (po odjęciu wpłat czynszu, oraz kwot wynikających z rozliczenia mediów) oraz stosownie do powyższej kwoty wyliczone odsetki w wysokości 2.845,50 zł

Dowód:

- opinia biegłego sądowego z zakresu rachunkowości B. K. z dnia 18 października 2019 r. wraz z załącznikami k. 72-96

- opinia uzupełniająca biegłego sądowego z zakresu rachunkowości B. K. z dnia 1 lipca 2020 r. k. 123- 124

- opinia uzupełniająca biegłego sądowego z zakresu rachunkowości B. K. z dnia 21 maja 2021 r. k. 156-159

T. A. (1) utrzymuje się z emerytury w kwocie 1.500 zł netto, natomiast I. A. (1) otrzymuje emeryturę w wysokości 647 zł netto miesięcznie. Pozwani zamieszkują wraz ze swoją córką M. T. i wnuczkami: O. T. i V. T.. Ich córka ma 45 lat, choruje na zakrzepicę, nie pracuje, otrzymuje alimenty na siebie i 2 swoje córki w łącznej wysokości 1.500 zł miesięcznie oraz pobiera na dzieci świadczenie 500 +, tj. łącznie 1.000 zł. Córka pozwanych M. T. choruje od 2013 roku na trombofilię genetyczną i wodonercze, jej miesięczny kosztów leków to kwota 250 zł.

Dowód:

- przesłuchanie pozwanego T. A. (1) k. 148-149

- oświadczenie I. A. (1) o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania k. 27-29

- oświadczenie T. A. (1) o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania k. 30-32

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo okazało się zasadne jedynie w części.

Jego podstawę prawną stanowił przepis art. 4 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1222 ze zm.), zgodnie z którym członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu, zgodnie zaś ust. 2 osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, są obowiązane uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5.

Pozwani nie kwestionowali faktu, że przysługuje im spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr (...), położonego przy ul. (...) w S., o powierzchni użytkowej 63,4 metry kwadratowego, znajdującego się w zasobach lokalowych Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S., ponadto nie kwestionowali - co do zasady tego, że zobligowani są do ponoszenia na rzecz powodowej Spółdzielni kosztów związanych z korzystaniem z tego lokalu. W toku procesu pozwani nie kwestionowali faktu , iż posiadają zaległości w opłatach za lokal , a podnieśli zarzut przedawnienia, zarzut powagi rzeczy osądzonej, a nadto poddali w wątpliwość wysokość dochodzonej przez powódkę kwoty.

W pierwszej kolejności Sąd odniósł się do zarzutu pozwanych dotyczących powagi rzeczy osądzonej. W tym zakresie wskazali oni, że przeciwko nim prowadzone było postępowanie z powództwa Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S., które toczyło się przed tut. Sąd w sprawie o sygn. akt (...), które zakończyło się wydaniem nakazu zapłaty obejmującego kwotę głównej należności w wysokości 30.402,80 zł, obecnie prawomocnym.

Stosownie do art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. Sąd odrzuci pozew, jeżeli o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami sprawa jest w toku albo została już prawomocnie osądzona. Zgodnie z art. 366 k.p.c. wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między tymi samymi stronami. Natomiast zgodnie z art. 353 ² k.p.c. do nakazów zapłaty stosuje się odpowiednio przepisy o wyrokach, jeżeli kodeks nie stanowi inaczej.

Granice przedmiotowe skutku prawomocności orzeczenia wyznacza rozstrzygnięte żądanie oraz jego podstawa faktyczna. Należy wskazać, że powaga rzeczy osądzonej wymaga łącznego zaistnienia: tożsamości stron występujących w postępowaniu zakończonym wyrokiem (nakazem zapłaty) i w kolejnym postępowaniu sądowym oraz tożsamości podstawy faktycznej i prawnej rozstrzygnięcia. Podstawą faktyczną rozstrzygnięcia są właśnie okoliczności faktyczne, z których wynika (bądź nie wynika) dane zobowiązanie.

Zarówno w rozpoznawanej sprawie , jak i w sprawie o sygn. akt (...) mamy po stronie pozwanych T. A. (1) i I. A. (1), natomiast po stronie powodowej Spółdzielnie Mieszkaniową (...) w S.. Także podstawę prawną rozstrzygnięcia w tych dwóch sprawach stanowi regulacja ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, zwłaszcza art. 4 tejże ustawy. Jednakże w ocenie Sądu nakaz zapłaty wydany w sprawie (...) wydany został co do odmiennej podstawy faktycznej. Wskazać bowiem należy, iż w sprawie zakończonej nakazem zapłaty Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) dochodziła od pozwanych należności do dnia 1 stycznia 2009 roku z tytułu opłat za eksploatację zajmowanego lokalu, opłaty za czynsz za styczeń 2009 r., marzec 2009 r. oraz za czerwiec 2010 roku wraz z odsetkami oraz zadłużeniem z tytułu kredytu mieszkalnego na dzień wnoszenia pozwu. Natomiast w przedmiotowej sprawie powódka domaga się zasądzenia od pozwanych kwoty 47.019,68 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem zaległych opłat eksploatacyjnych za okres do marca 2017 r. wraz z odsetkami wyliczonymi na dzień 29 marca 2017 r., przy czym z załączonych do pozwu dokumentów wynika, iż zaległości te powódka zaczęła naliczać od stycznia 2013 r. Wobec powyższego Sąd uznał, iż kwota dochodzona przedmiotowym pozwem nie obejmuje opłat dochodzonych w postępowaniu sądowym o sygn. akt (...), a tym samym nie można uznać zarzutu pozwanych o powadze rzeczy osądzonej za zasadny. Wobec powyższego, wskazane przez stronę pozwaną powyższe okoliczności , nie stoją na podstawie art. 366 k.p.c. w zw. z art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. na przeszkodzie rozpoznaniu niniejszej sprawy .

Ustosunkowując się do zarzutu pozowanych co do wyliczenia przez powódkę ich zaległości wskazać należy, iż Sąd uznał, że powódka w sposób wadliwy obliczyła obciążające pozwanych opłaty z tytułu eksploatacji.

Decydujące znaczenie dla rozstrzygnięcia o wysokości zadłużenia pozwanych wobec Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. miała opinia biegłej sądowej z zakresu rachunkowości B. K. z dnia 18 października 2019 r. oraz opinie uzupełniające z dnia 1 lipca 2020 r. i z dnia 21 maja 2021 r.

Biegła w zakresie zleconych jej czynności, wypowiadała się w sprawie kilkukrotnie, przy czym w swoich kolejnych opiniach w ocenie Sądu w sposób jasny, logiczny, rzeczowy i skuteczny odpierała wszystkie stawiane przeciwko twierdzeniom opinii zarzuty. Podkreślić w tym miejscu należy, że opinia biegłej podlegała ocenie Sądu z uwzględnieniem kryteriów oceny tego rodzaju dowodu takich jak: poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania sformułowanego stanowiska, stopień stanowczości wyrażonych w niej ocen, zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej (tak też Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku V ACa 139/09). W ocenie Sądu biegła ma odpowiednie kompetencje do zbadania prawidłowości dokonanych przez powódkę wyliczeń zaległości pozwanych oraz ustalenia, czy kwota zaległości objęta żądaniem pozwu w niniejszej sprawie nie uwzględnia należności dochodzonych w postępowaniu sądowym o sygn. akt (...). Przepisy kodeksu postępowania cywilnego nie ustanawiają wprawdzie hierarchii ważności środków dowodowych, nie ulega jednak wątpliwości, iż z uwagi na swoją specyfikę (chodzi o wiadomości specjalne, którymi sąd nie dysponuje) opinia biegłego nie jest przedmiotem oceny z punktu widzenia jej wiarygodności, jak przy zeznaniach świadków, czy przesłuchaniu stron, ale w drodze pozytywnego lub negatywnego uznania wartości zawartego w niej rozumowania; kontrola sądu dokonywana jest zatem z punktu widzenia zasad logicznego rozumowania, źródeł poznania i stopnia zaufania do wiedzy biegłego, a ocena opinii pod względem fachowości, rzetelności i logiczności. Dla stwierdzenia wiarygodności danej opinii niezbędne jest uznanie, iż wnioski z niej płynące mają charakter wniosków stanowczych i kategorycznych. Strona postępowania może w zasadzie dowolnie kwestionować zawarte w opinii wnioski, lecz w sytuacji, gdy jest ona spójna i nie zawiera sprzeczności, takie zarzuty (nawet natury merytorycznej) nie są środkami wystarczającymi dla jej podważenia, gdyż nie mogą skutecznie podważać zakresu wiedzy specjalistycznej biegłego. Innym słowy rzeczowa i logicznie uzasadniona opinia biegłego sądowego nie może być skutecznie kwestionowana tylko i wyłącznie dla tego, że jest niekorzystna dla stron postępowania.

W niniejszej sprawie, wydane przez biegłą opinie kwestionowała jedynie strona pozwana. W ocenie Sądu, pomimo obszerności zarzutów nie zdołała ona jednak zdyskredytować wniosków płynących z opinii biegłej. Zauważyć należy, że biegła sądowa w swoich uzupełniających opiniach w sposób kategorycznie i całkowicie przekonujący odniosła się do wszelkich zastrzeżeń. Pierwsza, dotyczyła naliczenia przez powódkę należności za lata 2013-2017 z uwagi na zgłaszany przez pozwanych zarzut przedawnienia. Ponadto, uwaga strony pozwanej dotyczyła pozycji „wpłaty komornika i zaległe” w zestawieniu naliczeń dla lokalu mieszkalnego w S., ul. (...) za okres od 01.2013 do 31.03.2017 roku, tj. kwoty 22.987,78 zł (k. 76), w ich ocenie biegła sądowa nie wzięła tej kwoty pod uwagę, przy czym ich zdaniem, skoro pozwani uregulowali tę kwotę, to należy ją odjąć od sumy zadłużenia. Ustosunkowując się do powyższych zarzutów biegła podała, iż w tabeli na k. 76 nie uwzględniała żadnej kwoty z bilansu otwarcia. Natomiast co do kwoty 22.987,78 zł wskazała, iż nie brała jej pod uwagę, gdyż dotyczy ona spłaty zaległości z tytułu nakazu zapłaty wydanego w sprawie o sygn. akt (...).

Ponadto biegła sądowa, uwzględniając informacje z pisma strony powodowej z dnia 2 listopada 2020 roku (k. 140, do którego pozwani nie zgłaszali zastrzeżeń) dokonała wyliczeń zaległości i odsetek za okres od maja 2014 roku do marca 2017 roku, uwzględniając wpłaty na poczet opłat czynszowych w tym okresie i przedstawiła je w tabeli, w której nie uwzględniła bilansu otwarcia.

Reasumując Sąd uznał, że w toku niniejszego postępowania nie zostało przez żadną ze stron wykazane, aby wyliczenia biegłej sądowej były nieprawidłowe, czy też nierzetelne.

Przy czym podkreślić należy , iż zasadny okazał się podniesiony przez stronę pozwaną zarzut przedawnienia części dochodzonego roszczenia. Stosownie do treści art. 117 § 2 k.c. ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie o charakterze majątkowym, po upływie terminu przedawnienia może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Przedawnione roszczenie może być spełnione przez zobowiązanego, lecz uprawniony nie może dochodzić nakazania jego przymusowego wykonania. Roszczenia powódki dotyczące opłat za lokal mające swoją podstawę w treści art. 4 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, jako roszczenia o świadczenia okresowe, podlegały trzyletniemu terminowi przedawnienia. Zgodnie bowiem z treścią art. 118 KC termin przedawnienia dla roszczeń oświadczenia okresowe wynosi trzy lata .

Wprawdzie, w myśl art. 118 zd. 2 k.c. koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata, lecz przywołane unormowanie nie znajduje zastosowania do rozpatrywanego roszenia (mimo, że okres jego przedawnienia jest dłuższy niż dwa lata) z uwagi na treść art. 5 ust. 2 zd. 2 ustawy o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw z dnia 13 kwietnia 2018 r. (Dz.U. z 2018 r. poz. 1104). Wskazać w tym miejscu trzeba, że regulacja zawarta w art. 118 zd. 2 k.c. oznaczająca praktyczne przedłużenie dwuletnich i dłuższych terminów przedawniania została wprowadzona z dniem 9 lipca 2018 r. na mocy wskazanej powyżej ustawy z dnia 13 kwietnia 2018 r. Pamiętać też należy, że dochodzone w niniejszym postępowaniu roszczenie powstało przed wejściem w życie art. 118 zd. 2 k.c.

Wspominany wyżej przepis art. 5 ust. 2 zd. 2 stanowi, że jeżeli przedawnienie, którego bieg terminu rozpoczął się przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy (to jest ustawy z dnia 13 kwietnia 2018 r., która weszła w życie 9 lipca 2018 r.), nastąpiłoby przy uwzględnieniu dotychczasowego terminu przedawnienia wcześniej, to przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu. Przytoczona norma winna być zastosowana do oceny niniejszej sprawy, jako że bieg przedawnienia przedmiotowego roszczenia rozpoczął się przed dniem wejścia w życie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw z dnia 13 kwietnia 2018r.

Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w S. na gruncie przedmiotowego postępowania dochodziła zasądzenia od pozwanych należności za okres od stycznia 2013 roku do marca 2017 roku ,przy czym złożyła ona pozew w dniu 12 maja 2017 roku, zatem w ocenie Sądu roszczenia przed dniem 12 maja 2014 roku uległy przedawnieniu.

Zadłużenie pozwanych za okres od maja 2014 roku do marca 2017 roku, uwzględniając wpłaty na poczet opłat czynszowych w tym okresie, na dzień 31 marca 2017 roku wynosiło kwotę 26.750.11 zł. Natomiast skapitalizowane odsetki za zaległości czynszowe za okres od maja 2014 roku do 29 marca 2017 roku wyniosły łącznie kwotę 2.845,50 zł.

Mając na uwadze powyższe argumenty i wyliczenia dokonane przez biegłą , Sąd zasądził od pozwanych T. A. (1) i I. A. (2) solidarnie na rzecz powódki Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w S. kwotę 29.595,61 zł. ( pkt 1 sentencji wyroku ) . W związku z przedawnieniem należności za okres od stycznia 2013 roku do kwietnia 2017 roku oraz nieprawidłowym obliczeniem należności przez Spółdzielnie Mieszkaniową powództwo należało w tej części oddalić , o czym orzeczono jak w punkcie 2 sentencji wyroku .

Podstawą prawną rozstrzygnięcia w zakresie zasądzonych odsetek jest przepis art. 481 § 1 k.c., które stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Data początkowa naliczania odsetek ustawowych od kwoty 29.595,61 zł wskazana została zgodnie z żądaniem pozwu i przypada na dzień złożenia pozwu, tj. 12 maja 2017 r.

Odnosząc się do wniosku pełnomocnika pozwanych zawartego w piśmie z dnia 17 stycznia 2019 roku o rozłożenie – na wypadek uwzględnienia powództwa – zasądzonej kwoty na 60 rat płatnych do 25 dnia każdego miesiąca wskazać należy, iż Sąd nie uwzględnił tego wniosku, uznając, iż ochrona jaką zapewnia dłużnikowi przepis art. 320 k.p.c. nie może być stawiana ponad ochronę wierzyciela w procesie cywilnym i wymaga uwzględnienia wszystkich okoliczności sprawy, w tym uzasadnionego interesu podmiotu inicjującego proces. Instytucja rozłożenia na raty zasądzonego świadczenia stanowi rozwiązanie mające służyć interesowi dłużnika, który z powodów przez siebie niezawinionych nie jest w stanie jednorazowo uczynić zadość spełnieniu zasądzonego świadczenia, natomiast spłata ratalna lub w późniejszym terminie będzie dla niego realnie dogodniejsza.

W ocenie Sądu, biorąc pod uwagę sytuację życiową oraz finansową małżeństwa A. , a także ich dotychczasową postawę wobec posiadanych zaległości w opłatach za lokal uznać należy, iż są oni dłużnikami niesolidnymi i nie dają żadnych gwarancji , że spłata rozłożonych na raty należności będzie przez nich realizowana .

Dodatkowo, oceniając przez pryzmat interesów wierzyciela, sąd miał na uwadze zasadę wyrażoną w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 2006r. (sygn. III CZP 126/06) stwierdzającą, że rozłożenie świadczenia na raty na podstawie art. 320 k.p.c. ma ten skutek, że wierzycielowi nie przysługują odsetki od ratalnych świadczeń za okres od daty wyroku do daty płatności poszczególnych rat. Wskazać w tej kwestii należy także, iż nie jest to pierwsza sytuacja zalegania przez pozwanych z zadłużeniem wobec powódki z tytułu opłat eksploatacyjnych. Bezspornym bowiem było , iż w opłatach za lokal zalegają od ponad 10 lat i nie wykazali żadnej dobrej woli wpłacając na poczet zaległości nawet drobnych kwot . Stąd , wniosek o rozłożenie na raty był bezzasadny i nie zasługiwał na uwzględnienie .

O nieobciążaniu pozwanych zwrotem kosztów procesu, Sąd orzekł w punkcie 3 sentencji wyroku na podstawie art. 102 k.p.c. Zgodnie z powołanym przepisem, w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów procesu albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Przepis art. 102 k.p.c. wyraża zasadę słuszności w orzekaniu o kosztach, stanowiąc wyjątek od zasady odpowiedzialności za wynik procesu. Podstawę do jego zastosowania stanowią konkretne okoliczności danej sprawy przekonujące o tym, że w rozpoznawanym przypadku obciążenie strony przegrywającej kosztami procesu na rzecz przeciwnika byłoby niesłuszne, czy wręcz niesprawiedliwe. Art. 102 k.p.c. znajduje zastosowanie „w wypadkach szczególnie uzasadnionych”, które nie zostały ustawowo zdefiniowane i są każdorazowo oceniane przez sąd orzekający na tle okoliczności konkretnej sprawy. Do okoliczności tych zalicza się m.in. sytuację majątkową i osobistą strony, powodującą, że obciążenie jej kosztami może pozostawać w kolizji z zasadami współżycia społecznego (vide postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 sierpnia 2012 r. sygn. akt V CZ 26/12).

Pozwani są osobami starszymi, otrzymującymi się jedynie z emerytury w łącznej wysokości około 2.147 zł, prowadzą gospodarstwo domowe razem ze swoją córką, która choruje na trombofilie genetyczną i wodonercze, wobec czego nie podejmuje pracy zarobkowej i jest na utrzymaniu pozwanych. Ponadto pozwani pomagają jej w wychowywaniu dwóch jej córek. Znajdują się oni w trudnej sytuacji majątkowej, nie posiadają oszczędności , czy też wierzytelności. Mając na względzie powyższe, obarczenie pozwanych kosztami byłoby niesłuszne, gdyż ich zasądzenie mogłoby wpłynąć negatywnie na i tak ich ciężką sytuację finansową.

Postanowieniem z dnia 29 października 2018 roku Sąd zwolnił przyznał pozwanym pełnomocnika z urzędu, na którego Okręgowa Rada Adwokacka w S. wyznaczyła adwokata M. C. (1). Wobec powyższego , w punkcie 4 sentencji wyroku , na podstawie § 8 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu przyznano ze Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego Szczecin- Centrum w Szczecinie adwokatowi M. C. (1) , tytułem kosztów pomocy prawnej udzielonej pozwanym z urzędu , kwotę 2.400 zł, podwyższoną o kwotę podatku od towarów i usług w wysokości 23 %, tj. 552 zł, wobec czego przyznano mu łączną kwotę 2.952 zł.

W punkcie 5 sentencji wyroku , nieuiszczonymi kosztami sądowymi w sprawie Sąd obciążył Skarb Państwa, mając na uwadze, że zgodnie z dyspozycją art. 98 k.p.c. nie było podstaw do obciążenia tymi kosztami powódki, jako wygrywającej proces w znacznej części, natomiast pozwani byli zwolnieni z obowiązku ich uiszczenia.

Sędzia Agnieszka Kuryłas