Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 08 lutego 2024 r.

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Agnieszka Kuryłas

Protokolant : sekretarz sądowy Kamila Żebryk

po rozpoznaniu w dniu 06 lutego 2024 r w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa Skarbu Państwa – (...) w W. realizującego swe zadania przy pomocy (...) Oddziału w S.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda Skarbu Państwa – (...) w W. realizującego swe zadania przy pomocy (...) Oddziału w S. kwotę 1.790,67 zł ( jednego tysiąca siedmiuset dziewięćdziesięciu złotych sześćdziesięciu siedmiu groszy ) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 03 marca 2023 r do dnia zapłaty ,

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 900 zł ( dziewięciuset złotych ) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty,

3.  nakazuje pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie kwotę 200 zł ( dwustu złotych ) tytułem nieuiszczonego wpisu od pozwu .

Sędzia Agnieszka Kuryłas

Sygn. akt I C 584/23

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym w dniu 5 czerwca 2023 roku powód Skarb Państwa – (...) realizujący swe zadania przy pomocy (...) wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 1.790,67 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 3 marca 2023 roku do dnia zapłaty, oraz z kosztami procesu.

Uzasadniając powództwo powód podał, że dochodzi zapłaty odszkodowania tytułem zwrotu kosztów poniesionych przez powoda za usunięcie z jezdni zanieczyszczenia powstałego w wyniku wypadku, którego sprawcą był właściciel pojazdu marki (...) o numerze rejestracyjnym (...). Powód wskazał, że sprawca kolizji posiadał umowę obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartą z pozwanym. Podał, że do zdarzenia doszło w dniu 12 listopada 2022 roku, następnie powód usunął z jezdni substancje ropopochodne i koszty , jakie w związku z tym poniósł wyniosły kwotę 1.790,67 zł. Zdaniem powoda doszło do uszkodzenia jezdni, która była niezdatna przez kilka godzin do użytkowania, a więc doszło do powstania szkody, którą pozwany powinien zrekompensować.

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu. Pozwany wskazał, że kwestionuje zasadność i wysokość roszczenia powoda z tytułu zwrotu kosztów uprzątnięcia jezdni po zdarzeniu z dnia 12 listopada 2022 roku. Uzasadniając swoje stanowisko pozwany wskazał, że w jego ocenie fakt zanieczyszczenia pasa jezdni i związane z tym koszty usunięcia zanieczyszczeń nie mogą być traktowane jako szkoda, szczególnie po stronie podmiotu zobowiązanego ustawowo do wykonywania zadań publicznych związanych również z utrzymaniem dróg. Pozwany wskazał, że brak jest podstaw do dochodzenia przez powoda od pozwanego refundacji kosztów usuwania z drogi zanieczyszczeń powstałych po zdarzeniu drogowym, bowiem obowiązek utrzymania drogi w należytym stanie spoczywa na zarządcy danego odcinka. Pozwany wskazał nadto, że uprzątnięcie pasa drogi po zdarzeniu szkodowym należy również do obowiązków Państwowej Straży Pożarnej. Pozwany wskazał, że w okolicznościach przedmiotowej sprawy brak jest uzasadnienia i podstaw do występowania z roszczeniem o zwrot kosztów związanych z oczyszczaniem pasa jezdni zarówno w stosunku do sprawcy zdarzenia, jak i zakładu ubezpieczeń. Nadto pozwany podniósł, że powód nie wykazał również wysokości dochodzonego przez siebie odszkodowania.

Powód w dalszym piśmie procesowym podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie i powołał na poparcie swojego stanowiska orzecznictwo sądów.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 12 listopada 2022 roku około godziny 14:30 na drodze krajowej numer (...) w kilometrze 186+200, miała miejsce kolizja drogowa, polegająca na bocznym zderzeniu dwóch pojazdów osobowych. Sprawca kolizji w chwili zdarzenia miał zawartą umowę obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych z Towarzystwem (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W.. Na skutek uszkodzeń pojazdów doszło zanieczyszczenia jezdni uszkodzonymi w wyniku zdarzenia elementami pojazdów , szkła i substancjami ropopochodnymi z pojazdów uczestniczących w wypadku . Z uwagi na zagrożenie bezpieczeństwa dla innych uczestników ruchu drogowego , droga została zamknięta dla ruchu pojazdów , a ruch został skierowany objazdami . Na miejsce zdarzenia wezwano Policję, Straż Pożarną i pomoc drogową.

Bezsporne, nadto dowód:

- notatka informacyjna o zdarzeniu k. 11-12,

- notatka służbowa k. 13,

- notatka z podjętych działań, k. 14,

- dokumentacja zdjęciowa k. 15-17.

(...) Oddział w S. jest zarządcą drogi krajowej numer (...) w kilometrze 186+200. Jako zarządca drogi zleciła wykonanie robót utrzymaniowych na terenie administrowanym przez (...) Oddział w S., (...) Sp. z o.o. w P.. Zakres prac zleconych zleceniobiorcy obejmował m.in. usuwanie z pasa drogowego (jezdni, pobocza, chodnika, rowu) pozostałości po zdarzeniach drogowych wraz z ich wywozem i utylizacją, zabezpieczenie miejsca rozlanych substancji ropopochodnych i płynów eksploatacyjnych oraz usunięcie ich za pomocą piasku lub sorbentu, wraz z wywozem i utylizacją.

Wynagrodzenie za wykonanie przedmiotu umowy zostało określone w § 4 umowy z dnia 19 kwietnia 2021 roku, przy czym zostało ono opisane jako wynagrodzenie maksymalne, określone na podstawie przewidywalnej ilości pracy i w oparciu o szacunkowy kosztorys ofertowy. Rozliczenie wynagrodzenia wykonawcy ustalane było na podstawie reguł określonych w § 7-8 umowy. Zgodnie z § 7 umowy rozliczenie z tytułu realizacji przez wykonawcę przedmiotu umowy będzie się odbywało na podstawie faktury VAT, a wysokość wynagrodzenia będzie stanowić wynik iloczynu ilości wykonanych prac i cen jednostkowych podanych w kosztorysie ofertowym.

Koszt wykonania jednorazowej usługi polegającej na pracy tzw. grupy interwencyjnej w dniu 12 listopada 2022 roku wynosił 1.455,83 zł netto.

Dowód:

- protokół, k. 19,

- wyjazdy grup interwencyjnych, k. 20-21.

- opis przedmiotu zamówienia k. 22-26,

- umowa z aneksem i kosztorysem k. 27-47,

- szczegółowe warunki umowy k. 48-52.

O godzinie ok. 15:30 na miejsce zdarzenia wezwano tzw. grupę interwencyjną, tj. pracowników (...) Sp. z o.o. w P., której zadaniem było usunięcie z jezdni rozbitego plastiku i szkła oraz neutralizacja zanieczyszczenia w postaci rozlanych na jezdni substancji ropopochodnych. Grupa interwencyjna przeprowadziła prace polegające na usunięciu z jezdni rozbitego plastiku i szkła oraz neutralizacji zanieczyszczenia w postaci rozlanych na jezdni substancji ropopochodnych.

Prace tej grupy zakończyły się około godziny 18:00 i dopiero po zakończeniu tych prac, a więc oczyszczeniu jezdni z zanieczyszczenia, możliwe było przywrócenie ruchu na jezdni.

Dowód:

- notatka informacyjna, k. 11,

- notatka służbowa k. 12,

- notatka z podjętych działań, k. 14,

- dokumentacja zdjęciowa k. 15-17,

- protokół, k. 19.

Koszt pracy grupy interwencyjnej przy usuwaniu skutków zdarzenia z dnia 12 listopada 2022 roku wyniósł kwotę 1.790,67 zł brutto (1.455,83 zł netto). (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. wystawiła (...) fakturę VAT numer (...) z dnia 6 grudnia 2022 roku obejmującą m.in. należność w wysokości 1.790,67 zł brutto za interwencję w dniu 12 listopada 2022 roku.

Dowód:

- notatka z podjętych działań k. 14,

- faktura VAT k. 18,

- wyjazdy grup interwencyjnych, k. 20-21.

Powód zgłosił szkodę , w związku z poniesieniem kosztów pracy grupy interwencyjnej , do ubezpieczyciela sprawcy kolizji pismem z dnia 1 lutego 2023 roku i wezwał towarzystwo ubezpieczeń do zwrotu kosztów usunięcia zanieczyszczeń z jezdni.

Towarzystwo (...) S.A. w W. odmówiła zapłaty odszkodowana. Ubezpieczyciel uzasadnił swoją decyzję tym , że koszty poniesione przez zarządcę drogi związane z utrzymaniem porządku na jezdni po kolizji nie stanowią szkody, którą w ramach odpowiedzialności cywilnej zobowiązany byłby naprawić posiadacz pojazdu.

Dowód:

- zgłoszenie szkody, k. 53,

- decyzja z dnia 8 lutego 2023 r., k. 54-54v.

Pismem z dnia 27 grudnia 2022 roku (...) wezwał ubezpieczyciela do zapłaty kwoty 1.790,67 zł w terminie 14 dni, tytułem odszkodowania za oczyszczenie pasa drogowego.

Ubezpieczyciel ponownie odmówił wypłaty.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty, k. 55-56,

- decyzja z dnia 8 marca 2023 roku, k. 57-57.

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu Rejonowego , wywiedzione powództwo okazało się zasadne w całości.

Stan faktyczny w sprawie Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów, które uznał jako wiarygodne w całości. Żadna ze stron nie kwestionowała dowodów z dokumentów , ani też nie składała zastrzeżeń co do ich autentyczności, jak również Sąd nie znalazł podstaw, aby kwestionować wiarygodność tych dowodów.

Podstawą prawną rozstrzygnięcia były przepisy : art. 822 § 1 i 2 k.c., art. 14 i art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych, art. 435 § 1 k.c., art. 436 § 1 k.c. i art. 415 k.c.

Zgodnie z art. 822 § 1 i 2 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony (§ 1). Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia (§ 2). Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Art. 436 § 1 k.c. stanowi, że odpowiedzialność przewidzianą w przepisie art. 435 k.c. ponosi również samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. W myśl art. 435 § 1 k.c. prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności. Jednakże, gdy posiadacz samoistny oddał środek komunikacji w posiadanie zależne, odpowiedzialność ponosi posiadacz zależny. Przepis art. 415 k.c. stanowi natomiast, że kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

Powszechnie przyjmuje się, że świadczenie ubezpieczyciela z tytułu umowy ubezpieczenia majątkowego ma charakter odszkodowawczy. W związku z tym w niniejszej sprawie pojęcie szkody powinno być zgodne z ogólnymi zasadami odszkodowawczymi, określonymi w art. 361 k.c. Zgodnie z art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła.

W rozpoznawanej sprawie bezsporne były okoliczności związane z faktem wystąpienia zdarzenia powodującego szkodę (a więc przebiegiem wypadku), odpowiedzialność pozwanego ubezpieczyciela za skutki zdarzenia co do zasady (a więc tego, kto był sprawcą kolizji i tego, że sprawca kolizji miał zawartą umowę ubezpieczenia OC z pozwanym towarzystwem ubezpieczeń w dacie zdarzenia), a także fakt, że na skutek zdarzenia powodującego szkodę doszło do zanieczyszczenia jezdni , jak i fakt ich uprzątnięcia przez tzw. grupę interwencyjną na zlecenie powoda . Spór w niniejszej sprawie dotyczył tego, czy koszty poniesione przez powoda w związku z koniecznością oczyszczenia jezdni i pracami tzw. grupy interwencyjnej stanowią szkodę w rozumieniu przepisów prawa cywilnego , i czy powód jest uprawniony do żądania zwrotu tej kwoty od ubezpieczyciela sprawcy szkody z tytułu odpowiedzialności cywilnej. W dalszej kolejności spór dotyczył wysokości szkody.

Podstawą odpowiedzialności odszkodowawczej jest wystąpienie szkody. Pojęcie szkody zostało zdefiniowane w nauce prawa i w orzecznictwie. Przyjmuje się, że „szkodą jest uszczerbek w prawnie chronionych dobrach majątkowych wyrażający się w różnicy pomiędzy stanem tych dóbr jaki istniał i jaki następnie mógłby, w ramach normalnej kolei rzeczy, wytworzyć się, a stanem jaki powstał na skutek zdarzenia wywołującego zmianę polegającą na uszczupleniu aktywów lub zwiększeniu pasywów. Dobrem majątkowym jest rzecz lub stan, który stanowi przedmiot praw majątkowych. Prawem majątkowym jest zaś takie prawo, (…) którego cechą jest wartość ekonomiczna, która daje się wyrazić w pieniądzu.” (tak: uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12 lutego 2003 r., sygn. akt I CKN 6/01).

Mając na uwadze materiał dowodowy przedstawiony przez powoda, w rozpoznawanej sprawie, należało przyjąć, że powód wykazał zarówno zasadność zgłoszonego roszczenia , jak i jego wysokość. Jak wynika z okoliczności bezspornych dla sprawy – w sprawie miało miejsce zdarzenie powodujące szkodę i odpowiedzialność odszkodowawczą pozwanego – w dniu 12 listopada 2022 roku na drodze krajowej numer (...) miała miejsce kolizja drogowa, a sprawca tej kolizji miał w tym czasie zawartą umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych z pozwanym. Bezsporne, jak już wyżej wskazano było również to, że na skutek tego zdarzenia jezdnia została zanieczyszczona elementami pojazdów , szkła i substancjami ropopochodnymi z pojazdów uczestniczących w wypadku , wskutek czego droga była niezdatna do użytku i koniecznym było jej zamknięcie i oczyszczenie . Powód , jako zarządca drogi , zlecił tzw. grupie interwencyjnej usunięcie skutków zdarzenia z jezdni , na co wydatkował kwotę 1.790,67 zł . Powód bezspornie zatem poniósł szkodę w rozumieniu przepisów prawa cywilnego.

Pozwany zgłosił zarzut niezasadności roszczenia i podał, że fakt zanieczyszczenia pasa jezdni i związane z tym koszty usunięcia zanieczyszczeń nie mogą być traktowane jako szkoda w rozumieniu art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, szczególnie z uwagi na fakt, że utrzymanie drogi, w tym usuwanie skutków kolizji drogowej, należy do ustawowych obowiązków zarządcy drogi, a więc powoda. Pozwany wskazał nadto, że uprzątnięcie pasa drogi po zdarzeniu szkodowym należy również do obowiązków Państwowej Straży Pożarnej. Nadto , zdaniem pozwanego, w okolicznościach przedmiotowej sprawy brak jest uzasadnienia i podstaw do występowania z roszczeniem o zwrot kosztów związanych z oczyszczaniem pasa jezdni zarówno w stosunku do sprawcy zdarzenia, jak i zakładu ubezpieczeń. Sąd nie podzielił zarzutów pozwanego co do bezzasadności roszczenia.

Podstawą faktyczną żądania pozwu był fakt poniesienia przez powoda kosztów usunięcia z drogi zanieczyszczeń po kolizji dwóch samochodów . Powód dochodził zapłaty odszkodowania tytułem zwrotu tychże kosztów od pozwanego, jako ubezpieczyciela od odpowiedzialności cywilnej pojazdów mechanicznych sprawcy kolizji .

Jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 20 stycznia 2022 roku (sygn. akt III CZP 9/22) ”Sprawca wypadku komunikacyjnego i zakład ubezpieczeń, z którym sprawca wypadku jest związany umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody związane z ruchem tych pojazdów, odpowiadają wobec zarządcy drogi za szkodę spowodowaną zanieczyszczeniami drogi płynami silnikowymi.” Sąd Najwyższy opowiedział się za szerokim rozumieniem pojęcia „uszkodzenia/zniszczenia mienia”, obejmującym także przypadek, w którym rzecz nie nadaje się do prawidłowego użytku bez podjęcia pewnych prac porządkowych. Choć uchwała w swojej tezie dotyczy tylko płynów silnikowych, to z uwagi na szerokie znaczenie pojęcia uszkodzenia/zniszczenia mienia zanieczyszczenie jezdni odpadkami należy oceniać analogicznie do sytuacji wylania się płynów silnikowych – jest to również zanieczyszczenie nawierzchni drogi, które wyłącza ją z normalnego użytkowania do czasu aż zostanie usunięte.

Ponadto w uzasadnieniu przywołanej uchwały Sąd Najwyższy zwrócił uwagę na to, że zgodnie z przepisami (szczegółowo wymienionymi w tym uzasadnieniu) ustawy o drogach publicznych, na (...), jako zarządcy drogi krajowej, spoczywają obowiązki m.in. utrzymania nawierzchni drogi, wykonywanie robót interwencyjnych, przeciwdziałania niszczeniu dróg przez ich użytkowników; a utrzymanie drogi, zgodnie z definicją ustawową, polega na wykonywaniu robót konserwacyjnych, porządkowych i innych zmierzających do zwiększenia bezpieczeństwa i wygody ruchu, w tym odśnieżanie i zwalczanie śliskości zimowej. Sąd Najwyższy stwierdził (w uzasadnieniu uchwały), że czynności zmierzające do usunięcia skutków wypadku komunikacyjnego, którego następstwem jest m.in. wylanie na powierzchni drogi płynów silnikowych w celu przywrócenia nawierzchni drogi do stanu istniejącego przed wypadkiem w celu przywrócenia jej normalnej użyteczności jest obowiązkiem zarządcy drogi i jest czynnością mieszczącą się w zakresie czynności mających na celu utrzymanie drogi oraz jej ochrony. (tak: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2022 r., sygn. akt III CZP 9/22).

Przechodząc do podstawy prawnej roszczenia o zapłatę odszkodowania w postaci przepisu art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…), to Sąd Najwyższy w przywołanej uchwale zwrócił uwagę na to, że zgodnie z tym przepisem, w przypadku szkody na mieniu ubezpieczyciel odpowiada za szkodę na mieniu spowodowaną przez sprawcę szkody będącego posiadaczem pojazdu, jeżeli szkoda jest następstwem zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Jak wskazano powyżej, Sąd Najwyższy zwrócił uwagę na to, że pod pojęciem zniszczenia lub uszkodzenia mienia należy rozumieć również utratę możliwości wykorzystania danego składnika mienia zgodnie z jego przeznaczeniem. Z tego wynika, że zabrudzenie drogi płynami eksploatacyjnymi, na skutek czego droga nie nadaje się do dalszego wykorzystania zgodnie z jej przeznaczeniem, jest uszkodzeniem tej drogi. Naprawa uszkodzenia będzie więc polegała na usunięciu (uprzątnięciu) substancji i jej utylizacji. Z przeprowadzeniem takiej naprawy wiąże się konieczność poniesienia jej kosztów. Rozmiar szkody będzie sprowadzał się do wysokości kosztów jakie muszą zostać poniesione na oczyszczenie drogi, a zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…) odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym (tak: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2022 r., sygn. akt III CZP 9/22).

Powyższe stanowisko Sądu Najwyższego Sąd Rejonowy w pełni podziela . Argumentacja Sądu Najwyższego jest bowiem logiczna i oparta na literalnym brzmieniu przywołanych w uzasadnieniu uchwały przepisów. Mając na uwadze zasady logicznego rozumowania argumentacja Sądu Najwyższego jest tym bardziej przekonywująca, że tak jak wskazał Sąd Najwyższy, przyjęcie, że koszty usunięcia zabrudzeń powierzchni drogi spowodowanych przez sprawcę kolizji drogowej, nie należą do zakresu szkody na mieniu, której naprawienia może się domagać zarządca drogi publicznej, byłoby sprzeczne z względami aksjologicznymi i racjonalnymi, ponieważ w takim przypadku za uszkodzenie drogi nie ponosiłby odpowiedzialności sprawca uszkodzenia drogi (a na zasadzie art. 36 ust. 1 ustawy o ubezpieczaniach obowiązkowych (…) również zakład ubezpieczeń) wtedy, gdyby do uszkodzenia drogi doszłoby na skutek celowego działania sprawcy. (tak: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2022 r., sygn. akt III CZP 9/22).

W związku z powyższym, koszty uprzątnięcia drogi z substancji ropopochodnych, które wylały się na jezdnię w dniu 12 listopada 2022 roku stanowią szkodę powoda. Wynikają one bowiem z konieczności przywrócenia stanu drogi publicznej do stanu umożliwiającego korzystanie z niej w sposób zgodny z jej przeznaczeniem. Mając na uwadze zasady doświadczenia życiowego, przyjąć należało, że do czasu uprzątnięcia powierzchnia jezdni nie nadawała się do dalszego użytku.

Dodatkowo, jak stwierdził Sąd Najwyższy w przytoczonej wcześniej uchwale – w przepisach ustawy prawo o ruchu drogowym, które nakładają na zarządcę drogi obowiązki utrzymania drogi, chodzi o zwykłe i typowe użytkowanie dróg, prowadzące do ich degradacji, a także o niszczenie dróg wskutek niesprzyjających warunków pogodowych oraz niezwykłych zdarzeń, za które nikt nie ponosi odpowiedzialności (zwłaszcza klęski żywiołowe). Zarządca drogi otrzymuje środki o charakterze ryczałtowym, na wykonywanie ogółu swoich zadań, a nie jako zapłatę za konkretną pracę. Powinności dokonywania robót interwencyjnych, utrzymaniowych i zabezpieczających nie sposób rozciągnąć na konieczność pokrywania kosztów zniszczeń i zabrudzeń uczynionych przez konkretnych sprawców - co najwyżej można twierdzić, że ze względu na interes powszechny zarządca drogi ma stosowne prace wykonać jak najszybciej, choćby wiązało się to z czasowym (przejściowym) poniesieniem ich kosztów, których potem może dochodzić we właściwy sposób od sprawcy wypadku (ubezpieczyciela). Nie ma podstaw do włączania do zakresu tego obowiązku konieczności pokrywania kosztów naprawy i uprzątnięcia drogi, jeżeli jest to skutkiem działania innego podmiotu, któremu, w myśl prawa cywilnego, za to działanie można przypisać odpowiedzialność. Co więcej, publicznoprawny obowiązek zarządcy drogi ogranicza się do jak najpilniejszego podjęcia potrzebnych działań faktycznych po to, aby ogół użytkowników mógł z drogi bezpiecznie korzystać, natomiast nie dotyczy to powinności pokrycia kosztów finansowych tych działań. Co do poniesienia ekonomicznego ciężaru naprawienia i oczyszczenia drogi brak podstaw do wyłączenia zasad ogólnych, a więc ponoszenia odpowiedzialności przez sprawcę wypadku. (tak: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2022 r., sygn. akt III CZP 9/22).

Odnosząc się do zarzutu pozwanego, że uprzątnięcie pasa drogi po zdarzeniu szkodowym należy również do obowiązków Państwowej Straży Pożarnej, należy zauważyć, że zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 roku o Państwowej Straży Pożarnej, do podstawowych zadań Państwowej Straży Pożarnej należy organizowanie i prowadzenie akcji ratowniczych w czasie pożarów, klęsk żywiołowych lub likwidacji miejscowych zagrożeń. Wedle ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 roku o ochronie przeciwpożarowej, przez działania ratownicze rozumie się każdą czynność podjętą w celu ochrony życia, zdrowia, mienia lub środowiska, a także likwidację przyczyn powstania pożaru, wystąpienia klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia (art. 2 pkt 2 ustawy). Zadaniem Straży Pożarnej jest likwidacja zagrożenia dla osób i mienia, a nie przywrócenie porządku i stanu dotychczasowego w miejscu zagrożenia. Dla usunięcia zagrożenia wynikającego z rozlania się oleju na drodze czy powstałych innych zanieczyszczeniach na drodze wystarczające z reguły będzie wstrzymanie ruchu, do czego strażak jest uprawniony na podstawie art. 25 ust. 1 pkt 2 powołanej wyżej ustawy o ochronie przeciwpożarowej. Gdy ruch na drodze jest wstrzymany, plama oleju nie powoduje z reguły zagrożenia dla osób i mienia. Z tego powodu udział Straży Pożarnej w likwidacji zagrożenia spowodowanego kolizją może skończyć się na zamknięciu ruchu drogowego, o ile nie występują jakieś inne poboczne okoliczności powodujące zagrożenie dla osób i mienia, np. pożar samochodu biorącego udział w kolizji, czy występowanie większego potencjalnego źródła ognia lub zapłonu w pobliżu miejsca wycieku oleju. Usunięcie plamy oleju rozlanej w wyniku kolizji drogowej samo w sobie nie jest czynnością ratowniczą, ale porządkową.

Reasumując wskazać należy , iż sprawca zdarzenia komunikacyjnego , powinien również ponieść koszty uprzątnięcia drogi po zdarzeniu . Jako , że posiada ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej , która to odpowiedzialność jest niejako absolutna , koszty te winien ponieść ubezpieczyciel w ramach umowy odpowiedzialności cywilnej pojazdów mechanicznych . Tym samym wywiedzione powództwo było w pełni zasadne .

Zdaniem Sądu, występuje adekwatny i bezpośredni związek przyczynowy pomiędzy zdarzeniem drogowym, a wydatkiem powoda w kwocie 1.790,67 zł. Kwota ta wynika z umowy z dnia 19 kwietnia 2021 r. zawartej przez powoda z firmą (...) spółką z o.o. z siedzibą w P. oraz aneksu do tej umowy z dnia 3 czerwca 2022 r. i obejmuje wynagrodzenie ryczałtowe za koszty usuwania jednego zdarzenia drogowego. W warunkach niniejszej sprawy powód był związany umową na prowadzenie pogotowia interwencyjnego z konkretnym wykonawcą, zatem wysokość szkody przez niego poniesionej musi być związana z tą umową .

Poniesione przez powoda koszty wynikają z § 4 ust. 1 umowy z dnia 19 kwietnia 2021 roku i są ograniczone do kwoty 15.523.539,54 zł w całym okresie trwania umowy (bez uwzględnienia waloryzacji), przy czym koszt jednego wyjazdu interwencyjnego został określony ryczałtowo na kwotę 1.790,67 złotych. Oznacza to, że w czasie trwania umowy powód nie poniesie wyższych kosztów, a zatem i szkoda, jaką może ponieść w wyniku konieczności usunięcia skutków zdarzeń drogowych, jest ograniczona do kwoty ustalonego w umowie ryczałtu.

Wobec powyższego roszczenie o zapłatę kwoty 1.790,67 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 3 marca 2023 roku , tj. po upływie 30 dni od dnia zgłoszenia szkody, do dnia zapłaty należało uznać za uzasadnione tak co do samej zasady, jak i wysokości. Sąd miał na uwadze, iż powód zgłosił szkodę w dniu 1 lutego 2023r., zaś już w dniu 8 lutego 2023r. pozwany wydał decyzję o odmowie wypłaty odszkodowania, mając jednocześnie wszelkie niezbędne dane, by w sposób prawidłowy ustalić wysokość szkody i przyznać odpowiednie odszkodowanie.

O kosztach procesu w pkt. 2 wyroku orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. zasądzając od pozwanego na rzecz powoda zwrot poniesionych przez niego kosztów zastępstwa procesowego przez radcę prawnego w kwocie 900 zł, obliczonej według stawek minimalnych i w oparciu o wartość przedmiotu sporu wskazaną w pozwie (§ 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych).

O kosztach sądowych w pkt. 3 wyroku orzeczono na podstawie art. 113 ust. 1 Ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych zw. z art. 98 k.p.c. Powód był z mocy prawa zwolniony od ponoszenia kosztów sądowych. Zgodnie zaś z treścią art. 113 ust. 1 cytowanej ustawy, kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator lub prokurator Sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w danej instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Wobec powyższego nakazano pobrać od strony pozwanej, która przegrała w całości niniejsze postępowanie, na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie kwotę 200 zł tytułem nieuiszczonego wpisu od pozwu.

Kierując się powyższymi motywami Sąd orzekł jak w sentencji wyroku z dnia 08 lutego 2024 r .

Sędzia Agnieszka Kuryłas