Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 czerwca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie w IV Wydziale Karnym Odwoławczym
w składzie:

Przewodniczący: SSO Iwona Gdula

Sędziowie: SO Elżbieta Zywar (ref.)

del. SR M. K.

Protokolant: Kamila Michalak

przy udziale Prokuratora Prok. Okr. Ilony Talar

po rozpoznaniu w dniu 6 czerwca 2016 r.

sprawy A. K.

oskarżonego z art. 291 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Goleniowie

z dnia 3 grudnia 2015 r. sygn. II K 429/15

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,

II.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. S. kwotę 516,60 (pięciuset szesnastu i 60/100) złotych, w tym 96,60 (dziewięćdziesięciu sześciu i 60/100) złotych podatku VAT, tytułem kosztów nieopłaconej obrony udzielonej oskarżonemu z urzędu przed Sądem Okręgowym jako drugą instancją,

III.  zasądza od oskarżonego A. K. na rzecz oskarżyciela posiłkowego G. W. kwotę 420 (czterysta dwadzieścia) złotych tytułem poniesionych przez niego kosztów udziału pełnomocnika przed Sądem Okręgowym jako drugą instancją,

IV.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze, w tym 60 (sześćdziesiąt) złotych opłaty.

del. SSR Marzanna Kucharczyk SSO Iwona Gdula SSO Elżbieta Zywar

Sygn. akt IV Ka 169/16

UZASADNIENIE

A. K. został oskarżony o to, że:

w miesiącu sierpniu 2011 r. w nieustalonym miejscu w okolicy C. pomógł w zbyciu za kwotę 60.000 złotych uzyskanego za pomocą czynu zabronionego, tj. skradzionego na terenie Niemiec samochodu marki V. (...) wartości 100.000 złotych o autentycznym nr nadwozia (...), który został przed zbyciem przerobiony, dostarczając pojazd nabywcy i przyjmując od niego pieniądze w wymienionej kwocie stanowiącej zapłatę, tj. o czyn z art. 291 § 1 kk.

Sąd Rejonowy w Goleniowie wyrokiem z dnia 3 grudnia 2015 r. w sprawie o sygn. akt II K 429/15 uznał oskarżonego A. K. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu, tj. przestępstwa z art. 291 § 1 kk i za to na podstawie art. 291 § 1 kk wymierzył mu karę 3 miesięcy pozbawienia;

na podstawie art. 46 § 1 kk orzekł wobec oskarżonego obowiązek naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego G. W. kwoty 60.000 złotych.

Na podstawie art. 627 kpk w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe, w tym wymierzył mu opłatę w kwocie 60 złotych.

Apelację od powyższego wyroku złożył obrońca oskarżonego, zaskarżając go w całości i zarzucając mu:

- błąd w ustaleniach faktycznych, co miało wpływ na wydane w sprawie orzeczenie, polegający na tym, że błędnie zostało ustalone, że A. K. w miesiącu sierpniu 2011 r., w nieustalonym miejscu w okolicy C., pomógł w zbyciu za kwotę 60,000 zł uzyskanego za pomocą czynu zabronionego, tj. skradzionego na terenie Niemiec samochodu marki V. (...) wartości 100.000 zł o autentycznym numerze nadwozia (...), który został przed zbyciem przerobiony, dostarczając pojazd nabywcy i przyjmując od niego pieniądze, w wymienionej kwocie stanowiącej zapłatę, czym popełnił czyn opisany w art. 291 § 1 kk, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwolił na ustalenie sprawstwa i winy A. K. w tym zakresie, bowiem uzasadnione wątpliwości w tej materii, nie obalone należycie przeprowadzonym i ocenionym materiałem dowodowym, przemawiać powinny w całości na jego korzyść.

Podnosząc powyższy zarzut skarżący wniósł o:

1. zmianę zaskarżonego wyroku w jego punkcie I poprzez uznanie oskarżonego A. K. za niewinnego popełnienia zarzucanego mu czynu i w konsekwencji uchylenie punktu II zaskarżonego wyroku oraz zmianę punktu III zaskarżonego wyroku poprzez ustalenie, że koszty sądowe w niniejszej sprawie ponosi Skarb Państwa;

2. dopuszczenie i przeprowadzenie w sprawie dowodu z odpisu umowy kupna auta zawartej przez oskarżonego A. K., które to auto pochodziło z tego samego źródła, co przedmiotowy samochód marki V. (...), na okoliczność tego, że oskarżony nie był w stanie podać danych osoby, która przekazała mu (...) T5, albowiem danych tych nie znał, gdyż osoba ta nie była stroną umowy sprzedaży również auta oskarżonego;

3. zasądzenie na rzecz adwokat A. M. S. kosztów obrony z urzędu, w niniejszej sprawie w I i II instancji, ustalonych przepisami prawa, oświadczając, że koszty te nie zostały uiszczone ani w części, ani w całości przez nikogo.

Na rozprawie odwoławczej odczytano aktualne dane o karalności oskarżonego i na podstawie art. 170 § 1 pkt 3 i 5 kpk oddalono wniosek dowodowy obrońcy oskarżonego o przeprowadzenie dowodu z kserokopii odpisu umowy kupna samochodu załączonej do apelacji, z uwagi na to, że dowód ten nie ma żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy i w sposób oczywisty zmierza do przedłużenia postępowania

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy oskarżonego nie zasługiwała na uwzględnienie.

Kontrola instancyjna zaskarżonego wyroku pozwala stwierdzić, że Sąd I instancji w sposób staranny i wyczerpujący przeprowadził postępowanie dowodowe, w następstwie czego tak zgromadzony materiał dowodowy, który nie wymagał uzupełnienia o zawnioskowany przez obrońcę w treści apelacji dowód, poddał wnikliwej i kompleksowej ocenie. W pisemnych motywach zaskarżonego orzeczenia wyraźnie wskazał, które z tych dowodów uznał za wiarygodne, a którym odmówił wiarygodności i dlaczego. Na tej podstawie poczynił niewadliwe ustalenia faktyczne w kwestii sprawstwa i winy oskarżonego na gruncie zarzuconego mu czynu. Nie budzi także zastrzeżeń Sądu Okręgowego kwalifikacja prawna przypisanego A. K. czynu, natomiast co do orzeczonej wobec niego kary zasadniczej, w ocenie sądu odwoławczego jest ona rażąco niewspółmiernie łagodna.

Odnosząc się do wywiedzionej w sprawie apelacji wskazać należy, że jedyny sformułowany w niej zarzut błędu w ustaleniach faktycznych nie zasługiwał na uwzględnienie. P. w sprawie Sąd poczynił bowiem kwestionowane przez skarżącego ustalenia w oparciu o prawidłową ocenę zgromadzonych w sprawie dowodów, tak dokumentarnych (protokołu zatrzymania rzeczy, umowy kupna-sprzedaży pojazdu, opinii biegłego, dokumentacji do rejestracji pojazdu), jak i osobowych (zeznania pokrzywdzonego G. W. i świadków, tj. A. S. i M. B.).

Wszystkie dowody Sąd Rejonowy wnikliwie ocenił, a w uzasadnieniu wyroku wskazał przekonująco dlaczego dał wiarę jednej grupie dowodów, a uznał za niewiarygodne dowody przeciwne. W kontekście apelacji, która sprowadza się głównie do powtórzenia przyjętej przez oskarżonego linii obrony, podkreślenia wymaga, że również wyjaśnienia oskarżonego Sąd meriti ocenił zgodnie z wytycznymi, wskazanymi w art. 7 kpk. I chociaż A. K. w toku całego postępowania konsekwentnie powtarzał, że nie wiedział, jakoby samochód, będący przedmiotem umowy kupna-sprzedaży, pochodził z kradzieży, Sąd Rejonowy słusznie nie dał mu wiary, skoro jego twierdzenia oceniane w powiązaniu z innymi dowodami okazały się mało przekonujące, bo pozostawały w oczywistej sprzeczności z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Tu wskazać należy chociażby na złożoną przez oskarżonego propozycję – o której relacjonował pokrzywdzony na k. 404 : „ spytał, czy chcę podpisać umowę z nim, ale wtedy umowa byłaby o 5 % droższa, bo on musi zapłacić podatek, czy z Niemcem” . Już choćby z tych działań oskarżonego wynika, że miał przygotowane dwie opcje umowy, która przecież dotyczyć miała przekazania własności pojazdu. W tym zakresie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd meriti trafnie wskazał na okoliczności, które przemawiały za tym, że oskarżony miał pełną świadomość, że przedmiotowy pojazd pochodził z przestępstwa, a jego twierdzenia stanowiły jedynie nieudolną próbę uniknięcia odpowiedzialności karnej. Już same zasady prawidłowego rozumowania nie pozwalały przyjąć wersji oskarżonego za prawdziwą, jakoby pośredniczył on w sprzedaży pojazdu na prośbę przypadkowo poznanej na targach w P. osoby, której nie potrafił nawet wskazać z imienia i nazwiska. Oczywistym jest, że oskarżony podając taką wersję, chciał w ten sposób uchronić osoby, z którymi współpracował. Równie poprawnie Sąd I instancji ocenił wyjaśnienia oskarżonego w kwestii treści umowy kupna-sprzedaży samochodu. W tym zakresie oskarżony nie potrafił podać żadnego racjonalnego powodu, dla którego przedmiotowa umowa zawierała nieprawdziwe dane, tak dotyczące właściciela pojazdu, jak i miejsca zawarcia umowy. Tłumaczenia oskarżonego, jakoby nie wnikał w treść umowy, dodatkowo czyniły jego wersję mało prawdopodobną, zważywszy na przytoczone wyżej zeznania świadka W.. Trudno też sobie wyobrazić, by oskarżony tylko z powodu obietnicy zakupienia lepszego pojazdu (i to obietnicy złożonej przez nieznaną mu bliżej osobę) zdecydował się pośredniczyć w sprzedaży pojazdu na prośbę przypadkowo poznanej mu osoby, nie mając pojęcia o szczegółach transakcji, w tym treści umowy, a jednocześnie oferując propozycję, że albo on może figurować na umowie jako właściciel samochodu, albo nieznany mu – jak twierdzi –

(...). Sąd odwoławczy podzielił wnioskowanie Sądu Rejonowego, że niepokrywające się z rzeczywistością zapisy umowy miały na celu stworzenie fikcji, jakoby przedmiotowy samochód został zakupiony przez G. W. bezpośrednio w Niemczech, a nie po jego uprzednim sprowadzeniu do Polski. Nie bez znaczenie dla oceny wiarygodności wyjaśnień oskarżonego jest również ustalony w sprawie na podstawie zeznań pokrzywdzonego (k.404) oraz wyjaśnień oskarżonego A. K. (k.414v.) fakt, że to oskarżony był autorem oferty sprzedaży pojazdu, zamieszczonej na stronie internetowej i że to z nim kontaktował się telefonicznie pokrzywdzony G. W.. W takich okolicznościach skoro oskarżony brał czynny udział w transakcji związanej ze sprzedażą samochodu, miał nad nią pełną kontrolę, dysponował dokumentacją pojazdu, kontaktował się z nabywcą, miał swobodę dokonania ewentualnych zmian w treści umowy, trudno przyjąć, że jego rola sprowadzała się wyłącznie do roli kuriera, posłańca, nie mającego żadnej wiedzy na temat pojazdu, stanowiącego przedmiot umowy. Jego wersji nie uprawdopodobniły także całkowicie gołosłowne twierdzenia dotyczące wcześniejszego zakupu dla siebie i rodziny kilku pojazdów, które były sprawdzane w salonach i nie budziły, zdaniem oskarżonego, żadnych wątpliwości, co do legalności źródła ich pochodzenia, a potem zostały zatrzymane przez Policję. W ocenie sądu odwoławczego ta wersja przedstawiona została przez oskarżonego na wytłumaczenie jego wielokrotnej uprzednio karalności za takie same przestępstwa.

W świetle takich wyjaśnień oskarżonego, Sąd I instancji zasadnie uznał, że wersja oskarżonego sprowadzająca się do negowania swojego sprawstwa na gruncie czynu z art. 291 § 1 kk w kontekście umyślności postępowania i formułowania mało przekonujących twierdzeń powstała wyłącznie na potrzeby procesu w celu uniknięcia odpowiedzialności karnej za zarzucony mu czyn.

Również pozostały materiał dowodowy został oceniony w zgodzie z regułami logicznego myślenia i doświadczenia życiowego. Wbrew twierdzeniom skarżącego (których obrońca nie sprecyzował w uzasadnieniu apelacji) przeprowadzone w sprawie dowody nie dostarczyły żadnych niedających się usunąć wątpliwości, które należałoby poczytać na korzyść oskarżonego.

Uwzględniając powyższe wskazać należy, że Sąd orzekający nie dopuścił się błędu dokonując ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie co do winy i sprawstwa oskarżonego A. K. na gruncie zarzuconego mu czynu i to również w zakresie kwestionowanego przez skarżącego świadomego działania oskarżonego, skoro ustalenia te są wynikiem prawidłowej, bo uwzględniającej zasady swobodnej, wyrażonej w art. 7 kpk, oceny zgromadzonych w sprawie dowodów, również wyjaśnień oskarżonego.

Prawidłową okazała się także ocena prawna zachowania A. K. jako wyczerpującego znamiona przestępstwa z art. 291 § 1 kk.

Przechodząc do rozstrzygnięcia o karze na wstępie już sygnalizowano, że orzeczona wobec oskarżonego kara pozbawienia wolności w rozmiarze 3 miesięcy, a więc w dolnym ustawowym zagrożeniu, wobec jego uprzedniej karalności za takie same przestępstwa i razi niewspółmiernością, bowiem nie realizuje postulatów przewidzianych w art. 53 kk jednak wobec braku apelacji na niekorzyść oskarżonego , nie może ulec konwalidacji. Rozważania o warunkowym zawieszeniu wykonania tej kary przekreśla negatywna prognoza kryminologiczna spowodowana niepoprawnością oskarżonego, za nic mającego sobie uprzednio zapadłe wyroki skazujące.

Natomiast rozstrzygnięcie w zakresie orzeczonego wobec oskarżonego środka karnego w postaci obowiązku naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego G. W. kwoty 60.000 zł, uwzględniające rozmiar wyrządzonej szkody, jawi się jako adekwatne do realiów niniejszej sprawy.

Tak argumentując i nie podzielając zarzutu ani wniosków apelującego, Sąd Okręgowy, stosownie do art. 437 § 1 kpk, utrzymał zaskarżony wyrok w mocy.

O zasądzeniu od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. S. kosztów nieopłaconej obrony oskarżonego z urzędu w postępowaniu odwoławczym Sąd Okręgowy orzekł na podstawie § 14 ust. 2 pkt 4 i § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013, poz. 461 ze zm.) w zw. z § 22 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z 2015, poz. 1801).

Na zasadzie art. 636 § 1 kpk i art. 627 kpk, zasądził od oskarżonego na rzecz oskarżyciela posiłkowego G. W. kwotę 420 zł tytułem poniesionych przez niego kosztów udziału pełnomocnika przed Sądem Okręgowym, jako drugą instancją, ustalając wysokość wynagrodzenia na podstawie § 14 ust. 2 pkt 4 i 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013, poz. 461 ze zm.) w zw. z § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015, poz. 1800).

O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze orzeczono w oparciu o art. 636 § 1 kpk, w tym o opłacie na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983 r. Nr 49, poz. 223 ze zm.).

del. SSR Marzanna Kucharczyk SSO Iwona Gdula SSO Elżbieta Zywar