Treść orzeczenia VIII GC 110/11 - Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

VIII GC 110/11 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Szczecinie z 2016-09-06

Sygn. akt VIII GC 110/11

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 września 2016 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie, Wydział VIII Gospodarczy,

w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Kądziołka

Protokolant:Eliza Sandomierska

po rozpoznaniu w dniu 23 sierpnia 2016 r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa D. M.

przeciwko Z. L.

o zapłatę ewentualnie o nakazanie wydania rzeczy

I. oddala powództwo;

II. oddala powództwo w zakresie żądania ewentualnego o nakazanie wymiany (...) B. S. (...), nr (...), na nową;

III. pozostawia referendarzowi sądowemu szczegółowe wyliczenie kosztów procesu, tym kosztów obciążających strony z zastosowaniem zasady odpowiedzialności za wynik sprawy przy założeniu, że pozwana wygrała powództwo w całości w zakresie żądania głównego i żądania ewentualnego, oraz kosztów sądowych przysługujących Skarbowi Państwa, obejmujących opłatę od pozwu w zakresie żądania ewentualnego.

Sygn. akt VIII GC 110/11

UZASADNIENIE

Powód D. M. wniósł dnia 5 maja 2011 r. pozew przeciwko Z. L., którym dochodził roszczeń z dwóch zawartych z nią umów:

- umowy sprzedaży (...) model B. S. (...), nr fabryczny (...), zawartej 28 kwietnia 2008 r. i oznaczonej numerem (...), na podstawie której domagał się zapłaty kwoty 244.549 zł z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 30 października 2010 r., ewentualnie nakazania pozwanej wymiany (...) B. S. (...), nr (...) na nową, wolną od wad z tym zastrzeżeniem, iż w przypadku niewykonania w/w obowiązku lub obiektywnej niemożności jego wykonania pozwana ma zapłacić na rzecz powoda kwotę 244.549 zł;

- oraz z umowy sprzedaży (...) model B. S. (...), nr fabryczny (...), zawartej 22 stycznia 2009 r. i oznaczonej numerem (...)., na podstawie której powód domagał się zapłaty kwoty 266.570 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 15 stycznia 2010 r.

Ponadto powód wniósł o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód nie sprecyzował podstawy prawnej dochodzonych roszczeń, przedstawił natomiast okoliczności faktyczne, z których wywodził ich zasadność. Wskazał, że przy zawarciu umowy nie otrzymał od sprzedawcy (pozwanej) szczegółowej dokumentacji związanej z eksploatacją urządzeń, ponadto maszyny te okazały się wadliwe, albowiem ulegały częstym usterkom, które powód zgłaszał pozwanej i wzywał ją do ich usunięcia, aż wreszcie odstąpił od obu umów sprzedaży – od dotyczącej (...) nr (...) pismem z dnia 12 stycznia 2010 r. (przyczyną odstąpienia miała być niższa wydajność niż wskazana w umowie), a od dotyczącej (...) nr (...) pismem z dnia 25 października 2010 r. (przyczyną miała być odmowa wymiany na nową, pozbawioną wad, dostarczone urządzenie było bowiem niezgodne z umową, posiadało w ocenie powoda wady konstrukcyjne oraz znacznie niższą niż określona umową wydajność). Jako dodatkowe okoliczności wskazywał, że pozwana – niezasadnie w jego ocenie – niekiedy odmawiała usunięcia usterek pomimo, że nie upłynął termin obowiązywania rękojmi i gwarancji, jak również podnosił, że zakupione (...) były niezgodne z umową, albowiem ich istotne parametry wskazane w postanowieniach umów sprzedaży różniły się od tych parametrów wskazanych w dokumentacji technicznej maszyn.

Pozwana złożyła odpowiedź na pozew, w której wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu, w tym wynagrodzenia zawodowego pełnomocnika w kwocie 28.800 zł, tj. według czterokrotności stawki minimalnej.

W uzasadnieniu stała na stanowisku, iż prawidłowo i terminowo wykonała wszystkie nałożone na nią obowiązki umowne w stosunku do powoda, natomiast usterki maszyn, czy problemy z ich wydajnością, spowodowane są wyłącznie przez powoda, w szczególności z uwagi na stosowanie przez niego w produkcji materiału wsadowego złej jakości – zawierającego obornik, kamienie, błoto, glinę oraz materiału o zbyt dużej frakcji słomy i zawilgoconego. Pozwana uważała, że usterki powstawały wskutek niewłaściwej obsługi brykieciarek przez pracowników powoda, w szczególności z uwagi na skrajne przeciążanie brykieciarek (np. prawie trzykrotne przekroczenie ciśnienia pracy maszyn), produkcję brykietu o długości niezgodnej z umową i instrukcją obsługi oraz podłączenie maszyn do linii brykietujących o wydajności przekraczającej wytrzymałość brykieciarek nawet o ponad 300%. Pozwana zaprzeczyła też jakoby maszyny przez nią dostarczone były niezgodne z treścią umowy bądź wadliwe konstrukcyjnie. Pozwana zaznaczyła przy tym, że powód pomimo rzekomych wad maszyny nr (...) po długim jej użytkowaniu zakupił od pozwanej również drugą maszynę nr (...). Pozwana szczególnie co do (...) nr (...) podkreślała, że maszyna ta nie posiadała żądnych wad ani braków. Powód odebrał ją, podpisał protokół odbioru w dniu 12 czerwca 2008 r., przez długi okres nie wnosił do niej żadnych zastrzeżeń. W ocenie strony pozwanej wszelkie argumenty powoda (dotyczące niezgodności (...) nr (...) z umową), które nie zostały podniesione w chwili dostawy i bezpośrednio po uruchomieniu maszyny powinny zostać uznane za spóźnione w świetle art. 563 k.c. i jako takie bezskuteczne.

Powód zakwestionował okoliczności podniesione przez pozwaną, w szczególności dotyczące używania materiału wsadowego o złej jakości, i podtrzymał swoje stanowisko w sprawie. Z kolei na wezwanie do przedstawienia argumentacji prawnej na poparcie swojego roszczenia, powód w piśmie z dnia 11 maja 2016 r. wskazał, że w jego ocenie podniesione przez niego roszczenia znajdować mogą oparcie w przepisach o gwarancji, rękojmi lub w przepisach o niewykonaniu lub nienależytym wykonaniu umowy, nie przesądzał przy tym, którą ze wskazanych podstaw, ani w jakiej kolejności, przyjmuje za podstawę prawną swojego roszczenia. Zaznaczył przy tym, że co do umowy dotyczącej (...) nr (...) zgłosił roszczenie ewentualne w przypadku nieuwzględnienia roszczenia o zapłatę polegające na żądaniu nakazania pozwanej wymiany urządzenia na nowe wolne od wad.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

D. M. prowadził działalność gospodarczą pod firmą P.U. C. D. M. w B.. W ramach tej działalności zajmował się produkcją brykietu.

Z. L. prowadziła działalność gospodarczą pod firmą (...) w G.. W zakresie tej działalności trudniła się m.in. sprzedażą i serwisem maszyn do produkcji brykietu ((...) produkowanych przez czeskie przedsiębiorstwo (...).

Fakty niesporne.

D. M. na początku 2008 r. zamierzał zakupić od Z. L. brykieciarkę czeskiej marki B. model B. S. (...).

Przed zakupem – na zaproszenie M. L. – pojechał do zakładu (...) w (...) w miejscowości S. u T., gdzie przyglądał się próbom maszyny, które odbyły się dnia 27 marca 2008 r. W ich trakcie przerobiono na brykiet suchą, rozdrobnioną słomę, ponieważ z takiego surowca D. M. deklarował, że chce wytwarzać brykiet. Słoma, którą wykorzystano do testów, została przywieziona przez D. M. (była to sucha sieczka w części 60-65% ogólnej ilości materiału o długości od 0,5 cm do 5 cm). D. M. był zadowolony z działania maszyny i z uzyskanego w czasie testów brykietu.

Dowody: zeznania świadka M. M. (k. 1508-1517v);

zeznania świadka M. Š. (k. 1531-1539);

zeznania świadka M. L. (k. 1403-1406);

umowa nr (...) (k. 64-68).

D. M. polecił K. Ł. (1), współpracującemu z nim (w różnych formach prawnych) negocjowanie w jego imieniu umowy zakupu (...) B. S. (...) od Z. L., przy czym przedsiębiorstwo (...) w praktyce prowadzone było przez jej małżonka – M. L. – któremu udzieliła ona do tego celu stosownych pełnomocnictw.

Dowody: zeznania świadka K. Ł. (1) (k. 1389-1402v);

zeznania świadka M. L. (k. 1403-1406).

Dnia 28 kwietnia 2008 r. w G. D. M. (jako kupujący) i Z. L. (jako sprzedający) zawarli na piśmie umowę nr (...), której przedmiotem (stosownie do jej pkt 2) była sprzedaż (...) model B. S. (...) przeznaczonej do produkcji przemysłowej brykietów ze słomy, trocin i zrębków, o gwarantowanej wydajności 350 kg/h (+/‑ 10%) przy używaniu do produkcji słomy różnego rodzaju oraz przy frakcji słomy takiej jak przywieziona na test do producenta przez kupującego w dniu 27 marca 2008 r., oraz przy prawidłowej obsłudze i konserwacji urządzenia.

W drugim akapicie pkt. 2 umowy nr (...) wskazano, że sprzedający gwarantuje odbiór przedmiotu umowy od kupującego i zwrot kosztów związanych z jego zakupem, jeżeli w okresie udzielonej gwarancji wydajność (...) spadnie powyżej 10% od gwarantowanej wskutek wad, awarii czy usterek. Skorzystanie z tego uprawnienia wymagało od kupującego uprzedniego wyznaczenia sprzedającemu terminu siedmiu dni roboczych na usunięcie wady, awarii czy usterki oraz nieusunięcia tej wady w tym terminie. Zastrzeżono przy tym, że kupujący będzie używał do produkcji m.in. słomy takiej, jak przywieziona do testów, nie będzie ona przy tym suszona, będzie pochodziła prosto z pola i będzie rozdrobniona jak wskazano. Wyłączono przy tym odpowiedzialność sprzedającego za spadek wydajności spowodowany używaniem do produkcji gorszego materiału, także zanieczyszczonego, czy też spowodowany niewłaściwą obsługą urządzenia oraz wskutek naturalnego zużycia maszyny. Zastrzeżono przy tym, że w celu utrzymania dobrej jakości brykietu zalecana wilgotność materiału powinna wynosić średnio 20-25%.

Stosownie do pkt. 3 umowy sprzedający miał dostarczyć brykieciarkę B. S. (...) w terminie trzech tygodni od daty wpłaty zadatku, z kolei w pkt. 4 zastrzeżono własność sprzedawanej (...) na rzecz sprzedającego do dnia zapłaty całości ceny. Cena ta została uzgodniona w pkt. 5 na kwotę 257.420 zł (netto 211.000 zł). Cena, stosownie do pkt. 7, zawierała transport do miejsca montażu na terenie Polski, montaż maszyny oraz jej rozruch i przeszkolenie personelu obsługi. Nie zawierała z kolei kosztów związanych z rozładunkiem i ustawieniem maszyn oraz niezbędnego wózka widłowego o udźwigu min. 3,5 t. i długości wideł min. 2,5 m (pkt. 8). Koszty niezbędnego sprzętu do rozładunku i ustawienia maszyn w miejscu montażu miał ponieść kupujący (pkt. 10).

Warunki płatności zostały określone w pkt. 12 umowy. Wskazano w nim, że 10% ceny brutto jako zadatek ma zostać uiszczone w dniu podpisania umowy, z kolei pozostałe 90% ceny po dostarczeniu urządzenia kupującemu oraz zakończeniu testów wydajności przeprowadzonych u kupującego. Testy miały zostać wykonane w okresie 3-4 dni z przeprowadzeniem testów wydajnościowych w okresach dwugodzinnych, jednak nie później niż do dnia 28 maja 2008 r. Wskazano również, że sprzedający, na pisemne żądanie kupującego, zobowiązuje się do wykonania testów wydajności maszyny bezpośrednio po jej dostawie, w terminie wyznaczonym przez sprzedającego. Kupujący zobowiązany był wówczas do dostarczenia materiału w postaci słomy o długości w większości (60-65%) od 0,5 cm do 5 cm (takiej jak użyta na testach u producenta) oraz do udostępnienia maszyny pracownikom sprzedającego w celu przeprowadzenia testów.

W pkt 14 umowy sprzedający udzielił gwarancji na sprzedaną maszynę na okres 12 miesięcy liczony od zakończenia testu wydajności, o którym mowa w pkt. 12). Natomiast w pkt. 16 umowy wskazano warunki serwisu gwarancyjnego i pogwarancyjnego zapewnianego przez sprzedającego. Wskazano, że sprzedający przystąpi do usunięcia wady przedmiotu umowy (awarii, usterki) w terminie 2 dni roboczych od pisemnego zgłoszenia reklamacji wady (awarii, usterce) przez kupującego, wyjątkiem mogły być nadzwyczajne sytuacje i przypadku losowe. Usunięcie wady miało z kolei nastąpić w terminie 7 dni roboczych od jej pisemnego zgłoszenia. Kupującemu przyznano przy tym uprawnienie do naliczenia kary umownej sprzedającemu w wysokości 0,1% wartości przedmiotu umowy wskazanej w pkt. 5, za każdy dzień zwłoki w usunięciu wady (awarii, usterki). Spod gwarancji wyłączono elementy cierne maszyny w przypadku ich naturalnego zużycia. Elementami wyłączonymi spod gwarancji były tuleje tłoczące, tłoki, dociski i komory wstępne oraz inne elementy maszyny podlegające zużyciu na skutek zwykłej eksploatacji.

W pkt. 15 umowy wskazano, że kupujący otrzymuje dokumentację techniczną w języku polskim, oraz kartę gwarancyjną urządzeń.

W pkt. 17 umowy zapisano, że w sprawach nie ujętych niniejszą umową obowiązują przepisy kodeksu cywilnego.

Dla zmiany umowy zastrzeżono z kolei (w pkt. 19) formę pisemną pod rygorem nieważności.

Dowód: umowa nr (...) (k. 64-68).

Brykieciarka hydrauliczna typu B. S. (...) nr fabryczny (...) została przewieziona do siedziby przedsiębiorstwa (...) w L. dnia 14 maja 2008 r. przez M. L.. Następnie pracownicy Z. L. dokonali montażu i rozruchu maszyny. Przeprowadzili również szkolenie pracowników D. M. w zakresie obsługi tych maszyn.

Przy montażu pracowali również serwisanci producenta z (...), którzy sporządzili protokół serwisowy, w którym wskazali, że maszyna przy eksploatacji próbnej osiągnęła wydajność produkcji brykietu w ilości 250 kg/h. Zaznaczyli przy tym, że D. M. używa złej jakości materiału – jest on zbyt wilgotny i duży.

Z kolei dnia 19 maja 2008 r. serwisanci producenta z (...) dokonali dostosowania oprogramowania maszyny do ręcznej zmiany dawki materiału wsadowego zgodnie z życzeniem D. M.. W sporządzonym protokole z czynności wskazali, że maszyna zachowuje się zgodnie z wymaganiami, przy czym nie są spełnione wymagania wejściowe dla materiału, bowiem jest za duży i zbyt wilgotny, nadto mało rozdrobniony, zaś przy pełnym napełnieniu obiega wokół, a mniej dąży do tego aby wpadać do ślimaka podającego. Z przeprowadzonych testów wynikało, że wydajność maszyny wynosi przy materiale mokrym 208-258 kg/h, a przy materiale suchym 210-328,1 kg/h.

Po okresie samodzielnego używania maszyny, dnia 10 czerwca 2008 r. D. M. skierował fax do Z. L., w którym powołując się na rozmowę telefoniczną wskazał, że wystąpiła awaria (...), jak również, że nadal nie przeprowadzono testów wydajności zgodnie z umową. Wezwał w związku z tym Z. L. do przyjazdu jej pracowników do jego zakładu w L. w terminie dwóch dni w celu usunięcia awarii, przeprowadzenia próby wydajności oraz spisania protokołu odbioru (...) nr (...).

Pracownicy Z. L. przyjechali do zakładu (...) dnia 12 czerwca 2008 r. Strony sporządziły wówczas protokół odbioru maszyny, w którym D. M. jako odbiorca stwierdził, że kwituje odbiór (...) nowej, kompletnie wyposażonej oraz sprawnej technicznie. Jednocześnie potwierdził, że został przeszkolony co do obsługi, konserwacji i eksploatacji urządzenia i został zapoznany z warunkami gwarancji. Pracownicy Z. L. nie wpisali przy tym do protokołu wskazanych zastrzeżeń co do materiału. Również D. M. nie zgłaszał zastrzeżeń, ażeby stwierdził jakiekolwiek braki elementów maszyny, czy też zastrzeżeń do jej dokumentacji, pomimo tego, że schemat elektryczny i opis schematu był w języku (...), podobnie jak świadectwo CE zgodności z normami europejskimi. Nie zwracał się również o tłumaczenie tych dokumentów. Brykieciarka miała instrukcję obsługi (wspólną dla maszyn typu B. S. (...) i B. S. (...)), rysunki części zawartych w brykieciarce wraz z numerem katalogowym, jak i tabelę dokręcania śrub.

Wskazany protokół został podpisany dnia 12 czerwca 2008 r.

Dokonano także prób wydajności z wykorzystaniem słomy o frakcji zgodnej z umową, wówczas wydajność podczas pierwszej próby osiągnęła poziom 258 kg/h, podczas drugiej próby – 326 kg/h, a podczas trzeciej – 348 kg/h.

Maszyna pracowała sprawnie dopóki używany do produkcji materiał miał wilgotność do 20-25%. Pracownicy Z. L. w trakcie testów wskazywali przy tym, że materiał, jakiego używa D. M. różni się od tego, jaki przywiózł wcześniej do testów, przede wszystkim jest zanieczyszczony kamieniami lub piaskiem. Informowali również, że używanie takiego materiału może wpłynąć negatywnie na żywotność urządzenia.

Dowody: protokół odbioru z 12.06.2008 r. (k. 80. 636);

servisní protokol z 14.05.2008 r. z tłumaczeniem (k. 864, 863);

servisní protokol z 19.05.2008 r. z tłumaczeniem (k. 862, 861);

zeznania świadka S. S. (k. 1520-1529);

pismo z 10.06.2008 r. z potwierdzeniem nadania faxem (k. 83, 84);

zeznania świadka M. L. (k. 1403-1406);

duplikat świadectwa zgodności urządzenia maszynowego (...) z tłumaczeniem (k. 1122, 1120-1121);

pismo z 30.08.2011 r. (k. 1118, 1119);

instrukcja obsługi B. S. (...) (k. 797-816);

dokumentacja rysunkowa części zamiennych (k. 817-822);

siły dokręcania śrub (k. 823).

základní instalační příručka (k. 93-102v).

W dacie montażu u D. M. (...)i nr (...) nie miał on suszarni do suszenia słomy używanej do produkcji brykietu.

Dowód: zeznania świadka M. Š. (k. 1531-1539).

Także dnia 12 czerwca 2008 r. wydano D. M. kartę gwarancyjną (...) hydraulicznej B. S. (...) nr fabr. (...).

W karcie gwarancyjnej wskazano, że gwarancja nie obejmuje awarii spowodowanych niewłaściwym użytkowaniem urządzeń, jak również użytkowaniem do celów, do których urządzenia nie zostały przeznaczone. Wskazano także, iż gwarancja nie obejmuje naturalnego zużycia elementów ciernych maszyny takich jak tuleje tłoczące, tłoki, telesa i podawacze. Zaznaczono również, iż pozostałe warunki gwarancji określa umowa nr (...) z dnia 28 kwietnia 2008 r.

Dowód: karta gwarancyjna (...) nr (...) (k. 71).

Z. L. przedłużyła D. M. termin do zapłaty pozostałej niż zadatek części ceny za brykieciarkę nr 141‑400 do dnia 27 czerwca 2008 r., która to część została wskazana w fakturze VAT nr (...) z dnia 13 czerwca 2008 r. na kwotę 218.807 zł. Zaznaczyła przy tym, że przedłużony termin jest terminem ostatecznym.

Strony nadal prowadziły ze sobą negocjacje co do ceny sprzedaży, w wyniku których dnia 24 czerwca 2008 r. zawarły aneks do umowy nr (...), którym zmieniły jej pkt. 5 określając cenę za przedmiot umowy na kwotę 244.549 zł (netto 200.450 zł).

Dowody: pismo z 20.06.2008 r. (k. 72);

aneks do umowy nr (...) (k. 69-70).

D. M. uiścił na rzecz Z. L. pozostałą część ceny za brykieciarkę nr (...).

Fakt niesporny.

W okresie od 28 czerwca 2008 r. do końca 2008 r. brykieciarka uległa dwóm awariom.

Dnia 28 czerwca 2008 r. zaczęła się samoczynnie wyłączać, w związku z czym D. M. zgłosił drugą w kolejności awarię (po awarii z 10 czerwca) w postaci: samoczynnego wyłączania się urządzenia powodującego zatrzymanie produkcji, luźnej przekładni, zużytych gwintów śrub przekładni i wycieku oleju, a także pęknięcia w bloku prasującym. Serwis (...) dokonał naprawy tych awarii w ramach gwarancji dnia 1 lipca 2008 r., kiedy to wymienił przekładnię oraz wyregulował czujniki tłoka poziomego. Z czynności tej serwisant sporządził protokół nr (...), na którym już pod jego podpisaniu przez D. M. i serwisanta K. Ł. (1) dopisał, że przyczyną awarii była wadliwa przekładnia, jak również, że podczas serwisu stwierdzono pęknięcie podkładki tulei tłoczącej, która nie została wymieniona, jak też, że nie stwierdzono zatrzymania się maszyny podczas wizyty serwisu.

Kolejnego (trzeciego) zgłoszenia awarii (...) nr (...) D. M. dokonał najpierw telefonicznie, a następnie pismem z dnia 7 lipca 2008 r., w którym wskazał, że doszło do pęknięcia górnej tulei w jednym z zespołów brykietujących. Ponadto skarżył się na system podawania gotowego brykietu z (...), ponieważ służące do tego rury są wypychane przez maszynę. Utrzymywał przy tym, że dzieje się tak, gdy używa słomy suchej, o wilgotności 12%.

M. L. w imieniu Z. L. odpisał D. M. pismem z dnia 8 lipca 2008 r., wysłanym faksem. Wskazał w nim, że serwis przyjedzie dnia 9 lipca 2008 r. w godzinach popołudniowych.

W ramach wizyty serwisu zostanie przy tym wymieniona pęknięta tuleja tłocząca oraz przeszkolony pracownik lub pracownicy w kierunku samodzielnej wymiany tulei tłoczących i komór wstępnych, bowiem są to elementy eksploatacyjne maszyny i ich wymiana leży po stronie użytkownika. Zaznaczył przy tym, że w przypadku pęknięcia tulei, na której brak śladów wyrobienia wewnętrznego, D. M. otrzyma nową, a starą ma odesłać do Z. L. w celu złożenia przez nią reklamacji u producenta tulei. M. L. wskazał też, że zostaną wymienione uchwyty rur transportowych, przy czym w jego ocenie problemy z nimi spowodowane są używaniem zbyt wilgotnej słomy przez D. M. – o wilgotności przekraczającej 25%. Wskazał również, że D. M. powinien dokładnie zapoznać się z instrukcją obsługi maszyny i stosować się do wskazanego w niej sposobu używania (...).

D. M. odniósł się do faksu M. L. pismem z dnia 8 lipca 2008 r., w którym dobitnie zakwestionował jakość maszyny, nie zgadzał się również na to, by naprawy w okresie gwarancji były wykonywane przez kogokolwiek innego niż serwis, a sam będzie zamawiał i wymieniał elementy dopiero po upływie okresu gwarancji. Kwestionował również to, że używa wilgotnego materiału do produkcji brykietu, tym niemniej twierdził, że nawet gdyby używał wilgotnej słomy – o wilgotności powyżej 25% – to brykieciarka i tak nie powinna się psuć. Wywodził to z postanowienia pkt. 2 umowy, w którym w jego ocenie wskazano, że kupujący będzie używał słomy, która nie będzie suszona i będzie pochodziła prosto z pola, a nadto utrzymywał, że postanowienia umowy nie ograniczają wilgotności materiału, z którego może być produkowany brykiet, a jedynie, że brykiet dobrej jakości będzie uzyskiwany ze słomy o wilgotności do 20-25%. Podniósł dalej, że nie zależy mu na dobrej jakości brykietu, więc zgodnie z umową może ten poziom wilgotności przekraczać, a brykieciarka powinna dać radę bez problemu brykietować materiał wsadowy bez awarii.

Serwis dokonał naprawy usterki dnia 9 lipca 2008 r. Na sporządzonym z tej czynności protokole nr (...) dopisek zamieścił K. Ł. (1).

Dowody: zeznania świadka K. Ł. (1) (k. 1389-1402v);

pismo z 28.06.2008 r. z potwierdzeniem nadania (k. 131, 132);

protokół naprawy nr (...) (k. 1233);

pismo z 7.07.2008 r. z potwierdzeniem nadania (k. 134-135, 136);

faks z 8.07.2008 r. (k. 140);

pismo z 8.07.2008 r. z potwierdzeniem nadania (k. 137-138, 139);

protokół naprawy nr (...) (k. 1232).

Spółka (...) skierowała do Z. L. pismo z dnia 15 lipca 2008 r., w którym odniosła się do usterek, które były usuwane przez serwis przedsiębiorstwa (...). Wskazała w nim, że na podstawie kontroli zużycia tłoczników wnioskuje, iż należy poświęcić większą uwagę przygotowaniu surowca. Wskazała, że brykiety zawierają wiele części stałych (tłocznik jest wytarty tylko w najniższym punkcie, a zatem ciężkie części – piasek – są przesuwane na najniższe miejsce). Zaznaczyła też, że ta pierwsza wymiana nie zostanie zaksięgowana, jednak Z. L. powinna zapoznać D. M. z tym, że jeśli nie podejmie określonych czynności, to narzędzia prasujące będzie wymieniał bardzo często.

Dowód: pismo z 15.07.2008 r. z tłumaczeniem (k. 876, 875).

Od dnia dostarczenia maszyny do końca 2008 r. eksploatowana przez D. M. brykieciarka nr (...) pracowała w ruchu ciągłym. Pracownicy D. M. początkowo obsługiwali maszynę w trybie pracy jednozmianowej, następnie na dwie zmiany, by wreszcie rozwinąć produkcję do pracy na trzy zmiany przez całą dobę.

Poza trzema wymienionymi wyżej zgłoszeniami gwarancyjnymi (w ramach których usterki zostały usunięte), była to - do końca 2008 r. - praca bezawaryjna, tj. niewymagająca wizyt serwisu.

Maszyna produkowała po cztery brykiety na raz, ponieważ składała się z czterech oddzielnie pracujących sekcji roboczych.

Słoma wykorzystywana do produkcji brykietu była dostarczana do maszyny bezpośrednio, bez zastosowania jakiejkolwiek dodatkowej linii produkcyjnej poddającej ją wstępnej obróbce.

Wykorzystywany do produkcji materiał był różnego rodzaju, niekiedy był to materiał dobrej jakości o niskiej wilgotności, niekiedy materiał zawilgocony (o wilgotności bardziej lub mniej przekraczającej bezpieczny poziom 25%), a niekiedy również zanieczyszczony ziemią i kamieniami. Większe kamienie były ręcznie odrzucane przez pracowników, jeżeli je dostrzegli przed wrzuceniem słomy do (...).

Słoma była przez D. M. przechowywana w belach pod gołym niebem, gdzie poddana była oddziaływaniu warunków pogodowych.

O ile wykorzystywany w produkcji materiał był dobrej jakości, wówczas maszyna pracowała bez problemów, przy złym materiale pękały tuleje. Uwagi na to, że w czasie ostatniej wizyty serwisowej pracownicy zostali przeszkoleni w zakresie wymiany tulei, wykonywali te czynności samodzielnie

Pęknięte tuleje wymagały zastąpienia nowymi tulejami. Początkowo D. M. kupował oryginalne tuleje od producenta (tuleje marki B.). Cena tych części była jednak wysoka, dlatego zaczęto dokupywać tańsze tuleje od przedsiębiorcy prowadzącego działalność w okolicach P. pod firmą (...).

Dowody: zeznania świadka A. Ł. (k. 1397-1399);

zeznania świadka K. Ł. (1) (k. 1389-1402v);

zeznania świadka M. B. (1) (k. 1406v-1408).

Wykorzystywane przez D. M. nieoryginalne tuleje, o oznaczeniu (...), nie spełniały wymagań dla stali (...) oraz (...), z których wykonane były tuleje oryginalne B., z kolei skład chemiczny stali, z której wykonane były tuleje B. spełniał wymogi normy (...):2008 – (...) G./N., tuleje te miały wymaganą wytrzymałość, oryginalne tuleje spełniały również zadeklarowany przez producenta poziom twardości 62 (...).

Dowód: opinia Instytutu (...) w P. nr (...) (k. 2486-2508).

Pracownicy D. M. obsługujący brykieciarkę (m.in. A. Ł., A. O.) oraz współpracujący z nim K. Ł. (1) potrafili w taki sposób ustawić ciśnienie robocze w cylindrach, aby brykieciarka osiągała zwiększoną wydajność, w granicach 600 kg/h.

Dowody: zeznania świadka A. Ł. (k. 1397-1399);

zeznania świadka K. Ł. (1) (k. 1389-1402v);

zeznania świadka G. L. (k. 1576-1580v).

Zwiększenie ciśnienia roboczego w układzie hydraulicznym powoduje, że może być produkowany brykiet z surowca o wyższej niż dozwolona wilgotności, zwiększenie ciśnienia powoduje również możliwość uzyskania gotowego produktu w postaci brykietów o większych rozmiarach. Jednocześnie zwiększenie ciśnienia wywiera negatywny wpływ na części maszyny, zwłaszcza te, które zużywają się w procesie produkcji.

Dowód: opinia biegłego Ł. G. (1) z 2.02.2015 r. (k. 2563).

Jesienią 2008 r. D. M. postanowił dobudować do (...) nr (...) linię technologiczną, która poddawałaby wstępnej obróbce i przygotowaniu do brykietowania wykorzystywaną do produkcji słomę. W tym celu późnym latem prowadził negocjacje ze spółką (...) oraz ze spółką (...).

Fakt niesporny.

Dnia 30 października 2008 r. w L. D. M. (określany jako odbiorca) zawarł na piśmie umowę nr (...) z Przedsiębiorstwem (...) sp. z o.o. z siedzibą w R., reprezentowanym przez J. K. (1) i G. L. (określanym jako dostawca).

Przedmiot umowy określono w jej § 1 ust. 1, w którym wskazano, że jest nim wykonanie linii technologicznej do suszenia i domielania słomy (różnego rodzaju), siana oraz innych materiałów (np. włókna kokosowego) w celu zbrykietowania, w tym urządzenia do transportowania sieczki słomy, siana oraz sieczki i pyłów z innych materiałów (np. włókna kokosowego), ich magazynowania i odpylania. W ust. 2 wskazano, że linia ma za zadanie odbieranie surowca wstępnie rozdrobnionego, następnie magazynowanie surowca w zasobniku nr 1, przetransportowanie surowca do suszarni (lub w przypadku suchego surowca prosto do młyna domielającego), suszenie surowca do żądanej wilgotności odpowiadającej odbiorcy (np. 12-13%), po wysuszeniu surowca przetransportowanie go do młyna, domielenie go do frakcji 0,5-1 cm, przetransportowanie surowca do zasobnika nr 2, magazynowanie surowca, a następnie przetransportowanie surowca do brykieciarek. W poszczególnych punktach linia miała za zadanie odpylanie materiału. Integralną część umowy stanowił załącznik zawierający wykaz elementów wchodzących w skład linii technologicznej będącej przedmiotem umowy. W ust. 3 umowy dostawca zagwarantował, że wydajność suszarni oraz innych urządzeń dostarczonych przez dostawcę (wchodzących w skład przedmiotu umowy) wynosi minimum 1.200 kg/h gotowego (suchego) surowca nadającego się do zbrykietowania, o wilgotności nie przekraczającej 12-13% i podanego do brykieciarek. Wskazano przy tym, że ograniczeniem jest wydajność brykieciarek B.. W ust. 9 wskazano, że strony zgodnie oświadczają, że surowiec wykorzystywany do produkcji brykietów przez odbiorcę (w szczególności słoma i siano) będzie składowany na polu (bez zadaszenia i okrycia) przed wykorzystaniem go do produkcji brykietów oraz że mogą w nim wystąpić ciała obce np. kamienie – co jest niezależne od odbiorcy.

W § 4 ust. 4 umowy nr (...) wskazano, że montaż linii technologicznej wraz z rozruchem technologicznym oraz przeszkolenie pracowników odbiorcy przez dostawcę nastąpi do dnia 15 grudnia 2008 r. Z kolei stosownie do ust. 5 rozruch całej linii do produkcji brykietu oraz test wydajnościowy przedmiotu umowy wraz z urządzeniami od przedsiębiorstw (...) - (...) miał zostać przeprowadzony w ciągu 5 dni od daty montażu, tj. od 15 grudnia 2008 r. Wówczas też miał zostać sporządzony protokół odbioru. Z kolei w § 5 dostawca udzielił na dostarczone urządzenia 12-miesięczną gwarancję licząc od daty zakończenia montażu i pisemnego przekazania przedmiotu umowy.

Dowód: umowa nr (...) (k. 126-129).

W trakcie negocjacji przed zawarciem umowy D. M. zależało na tym, żeby linia produkcyjna miała wydajność 1.200 kg/h. Twierdził przy tym, że zapotrzebowanie na materiał dla (...) to 600 kg/h. Wskazywał wtedy, że potrzebuje linii produkcyjnej, która zasili materiałem dwie (...) marki B..

Dowód: zeznania świadka G. L. (k. 1576-1580v).

Z kolei dnia 5 listopada 2008 r. D. M., jako kupujący, zawarł umowę sprzedaży nr (...) z konsorcjum (w którego skład wchodzili: jako lider (...) S.A. z siedzibą w G., a jako partnerzy A. K. i S. M. wspólnicy spółki cywilnej (...) oraz R. B. (1) prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...)) zwanym sprzedawcą.

Przedmiot umowy określono w jej § 1 wskazując, że sprzedawca zobowiązuje się do wytworzenia, zamontowania i uruchomienia oraz przeniesienia na kupującego prawa własności zestawu stanowiącego część linii do produkcji brykietu (rozdrabniania materiału w celu poddania kolejnym etapom procesu produkcji, tj. suszeniu i domieleniu oraz na końcu zbrykietowaniu) ze słomy, o zakładanej wydajności 1.200 kg/h. W skład zestawu miały wchodzić stół z łańcuchowym mechanizmem przesuwania do transportu i podawania surowca z regulowaną prędkością o sprecyzowanych w umowie parametrach i wyposażeniu, zespół tnący 5-będnowy, sieczkarnia słomy z podstawą i napędem oraz szafa sterownicza do obsługi całej linii (bez (...).

Stosownie do § 4 ust. 1 umowy odbiór i przekazanie przedmiotu umowy miały zostać potwierdzone protokołem zdawczo-odbiorczym podpisanym przez strony w zakładzie kupującego (po wcześniejszym zamontowaniu, uruchomieniu przedmiotu umowy i przeszkoleniu pracowników kupującego, przeprowadzeniu godzinnej próby komisyjnej w celu potwierdzenia wydajności przedmiotu umowy) w terminie 7 dni od daty dostawy przedmiotu umowy do kupującego. W ust. 2 z kolei wskazano, że przez pełną wydajność przedmiotu umowy będzie rozumiana zdolność produkcyjna do przerobu 1.200 kg/h surowca o odpowiedniej jakości (słoma podawana w balotach lub kostkach o wilgotności do 25% – bez zanieczyszczeń w postaci np. kamieni czy metalu) przy zastosowaniu sita o oczkach ϕ 25 mm. Dalej wskazano, że za dostarczenie odpowiedniego surowca odpowiada kupujący, który w trakcie przeprowadzonych wizji lokalnych działających urządzeń zapoznał się z frakcjami jakie wytwarza szarpacz i sieczkarnia, a zmiana frakcji jest możliwa jedynie poprzez zmianę wielkości sit. W ust. 3 wskazano zaś, że w przypadku stosowania surowca niespełniającego parametrów podanych powyżej oraz w przypadku zaistnienia sytuacji i okoliczności, na które sprzedający nie ma wpływu – sprzedawca nie odpowiada za osiąganą wydajność.

W § 7 ust. 1 umowy sprzedawca udzielił kupującemu gwarancji na przedmiot umowy na okres jednego roku od dnia podpisania przez strony (w zakładzie produkcyjnym kupującego) protokół zdawczo-odbiorczy, o którym mowa w § 4 umowy.

Dowód: umowa nr (...) (k. 120-123).

Przedsiębiorstwo (...) dnia 9 grudnia 2008 r. zakończyło montaż w zakładzie produkcyjnym (...) linii suszarni bębnowej M-829 do suszenia, rozdrabniania, transportu i magazynowania rozdrobnionej słomy wraz z osprzętem dodatkowym, którą wykonało na podstawie umowy nr (...). Wykonało również rozruch mechaniczny i elektryczny oraz cieplny suszarni. Z czynności tej sporządzono notatkę podpisaną przez G. L. oraz D. M.. Wskazano w niej, że przeprowadzono rozruch urządzenia w obecności D. M., a nadto urządzenie jest gotowe do eksploatacji, zaś jego ostateczny rozruch zastanie dokonany po zamontowaniu dodatkowych elementów linii technologicznej przez inne firmy.

Dnia 15 grudnia 2008 r. D. M. odebrał w miejscowości D. od konsorcjum, którego liderem była (...) S.A., przedmiot umowy stanowiący część linii do produkcji brykietu ze słomy. Z czynności tej sporządzono protokół wydania.

Dowody: notatka z 9.12.2008 r. (k. 130);

protokół wydania przedmiotu umowy z 15.12.2008 r. (k. 124-125).

Cała linia technologiczna do produkcji brykietu w zakładzie produkcyjnym (...) w L. ruszyła na przełomie roku 2008 i 2009. Na całą linię składały się urządzenia dostarczone przez (...) S.A. (służące do rozdrobnienia materiału wsadowego), przez (...) sp. z o.o. (służące do wysuszenia i domielenia materiału) i wreszcie przez (...) - (...) (brykieciarka marki B., która miała wykonać brykiety z materiału podanego jej przez poprzedzające ją w linii produkcyjnej urządzenia).

W okresie kiedy zaczynano produkcję w ramach tej linii - na początku roku 2009 - panowała niska temperatura (minus 15 stopni C.). Użyta do produkcji słoma była zleżała – dwuletnia, przechowywana na zewnątrz, na grząskim terenie, w niewielkim obniżeniu nieopodal hali produkcyjnej. Baloty słomy, niekiedy przymarzniętej, były wraz z zanieczyszczeniami w postaci piasku i kamieni podawane bezpośrednio na maszyny w linii produkcyjnej.

Baloty były kolejno: rozdrabniane na szarpaczu na drobne frakcje (zaklejając przy tym szarpacz i szczerbiąc noże) następnie trafiały na suszarnię, a z niej na rozdrabniacz domielający o sitach roboczych 10 mm. Przez suszarnię przechodziły przy tym kamienie o średnicy 1-4 cm i piasek. Na rozdrabniaczu były rozdrabniane na pył i łącznie z rozdrobnioną sieczką słomy podawane na zasobnik (...). Z takiego materiału brykieciarka produkowała brykiet.

W trakcie testów wydajności linii produkcyjnej przeprowadzonych przez pracowników spółki (...) osiągnięto wydajność jednej (...) w granicach 620-650 kg/h.

Dowody: zeznania świadka G. L. (k. 1576-1580v);

zeznania świadka M. K. (1) (k. 1580v-1581v);

zeznania świadka M. K. (2) (k. 1581v-1582v);

zeznania świadka S. K. (k. 1309-1311)

zeznania świadka A. D. (k. 1312)

zeznania M. B. (2) (k. 1408 – 1408 verte)

zeznania R. B. (1) (k.1408 verte - 1409 verte)

zeznania S. M. (k. 1409 verte – 1410)

zeznania świadka A. Ł. (k. 1397-1399).

Suszarnia wykorzystywana w linii produkcyjnej była ogrzewana piecem ładowanym ręcznie, nie było automatycznie zabezpieczonych stałych parametrów procesu. Mogło więc zdarzać się, iż suszarnia przepuszczała wilgotny materiał w przypadku wygaśnięcia paleniska.

Dowód: zeznania świadka M. Š. (k. 1531-1539).

D. M. skierował do Z. L. datowane na 2 stycznia 2009 r. (nadane 11 stycznia 2009 r.) pismo, w którym zgłosił awarię (...) nr (...), polegającą na pęknięciu tulei i poprosił o przyjazd serwisu i wymianę tulei. W piśmie tym wskazał również, że wcześniej już pękła mu jedna tuleja, a w związku z – jak twierdził – informacją od Z. L., że są one wadliwe (wykonane ze słabszych materiałów) obawiał się, że będą pękać kolejne tuleje. W związku z tym prosił o wymianę wszystkich tulei na mocniejsze, które mają być wytwarzane przez producenta (...) na początku 2009 r.

Serwis (...) przyjechał do zakładu (...) dnia 5 stycznia 2009 r. i dokonał wymiany tulei tłoczącej (agregat 1, strona lewa, dokręcenie tłoka pionowego w środku agregatu 1 strona prawa, przyczyna zarwane zabezpieczenie gwintu). Serwisant stwierdził też niedziałający ślimak agregatu 1 strona prawa.

Na sporządzonym przez niego protokole naprawy nr 34/08 K. Ł. (1), już po podpisaniu protokołu przez serwisanta, dokonał dopisku o treści „uwaga: powód wymiany tulei – pęknięcie tulei. Pękła już druga tuleja w tej brykieciarce. Powód pęknięcia tulei – zbyt słaby materiał użyty do wykonania tulei (wadliwy materiał)”.

Dowody: pismo datowane na 2.01.2009 r. z dowodem nadania 11.01.2009 r. (k. 142, 143 );

pismo z 10.01.2009 r. z dowodem nadania i odbioru (k. 144, 145, 146);

protokół naprawy nr 34/08 (k. 1229);

zeznania świadka K. Ł. (1) (k. 1389-1402v).

Piątego zgłoszenia awarii (...) nr (...) D. M. dokonał pismem datowanym na dzień 10 stycznia 2009 r., które nadał dnia 11 stycznia 2009 r., a Z. L. zostało doręczone dnia 13 stycznia 2009 r. W piśmie tym wskazał, że maszyna ciągle zatrzymuje pracę i to bez względu na ustawienie dotyczące długości produkowanego brykietu (czyli bez względu na długość zsypu). Wskazał też, że pękła śruba przy jednym z tłoków a także, iż dławiki przy tłokach okręcają się powodując nieszczelność układu i wydobywanie się sieczki bokiem. Wskazał również, iż serwisant M. [B.] przy wizycie dnia 5 stycznia 2009 r. stwierdził usterkę ślimaka przy jednym z tłoków, której sam nie jest w stanie usunąć i wezwie serwis z (...). Dalej w swoim piśmie D. M. wskazał, że w jego ocenie awarie są spowodowane wadami konstrukcyjnymi (...) nr (...), w związku z tym zawnioskował o wymianę urządzenia na nowe wolne od wad lub też o dokonanie kapitalnego remontu oraz przeglądu technicznego i przedłużenia gwarancji o 12 miesięcy.

Dowód: pismo z 10.01.2009 r. dowodem nadania i odbioru (k. 144, 145, 146).

Czeski serwisant dnia 13 stycznia 2009 r. dokonał naprawy awarii prawego ślimaka, którą wykrył M. B. (1) dnia 5 stycznia 2009 r. Dokonał również modyfikacji oprogramowania (...) nr (...) – na życzenie D. M. – pozwalającej na modyfikację wielkości uzyskiwanego brykietu poprzez regulację czasu działania ślimaka, który dozuje materiał.

Dowody: servisní protokol z 13.01.2009 r. (k. 1230-1231);

zeznania świadka S. S. (k. 1520-1529).

Kolejnych dwóch zgłoszeń awarii (...) nr (...) (szóstej i siódmej) D. M. dokonał pismami datowanymi na dzień 14 stycznia 2009 r. (wysłanym faksem tego samego dnia i pocztą dnia następnego) oraz na dzień 19 stycznia 2009 r. (doręczone Z. L. dnia 26 stycznia 2009 r.). W pierwszym z nich podnosił, że pękł jeden ze ślimaków nagarniający surowiec przy początku korytka od środka (...), z kolei w drugim pismem zgłosił pęknięcie trzeciej tulei w brykieciarce. Domagał się również ustosunkowania się w terminie 7 dni do pisma, które wysłał – jak utrzymywał – dnia 10 stycznia 2009 r. Wymiana tulei tłoczącej agregatu 2 po stronie prawej została wykonana przez serwis (...) dnia 19 stycznia 2009 r.

Dowody: pismo z 14.01.2009 r. z potwierdzeniami nadania i odbioru (k. 149, 150-152);

pismo z 19.01.2009 r. z potwierdzeniem odbioru (k. 154, 155);

protokół naprawy nr 35/08 (k. 1228).

W styczniu 2009 r. D. M. postanowił kupić od Z. L. kolejną brykieciarkę.

Fakt niesporny.

D. M. (jako kupujący) i Z. L. (jako sprzedający) zawarli dnia 22 stycznia 2009 r. w G. na piśmie umowę nr (...).

Jej przedmiot określono w pkt. 2 umowy wskazując, że jest nim sprzedaż (...) model B. S. (...) (przeznaczonej do produkcji przemysłowej brykietów ze słomy, trocin i zrębków), o gwarantowanej wydajności 400 kg (+/‑ 10%) brykietu na godzinę przy używaniu materiału do produkcji będącego słomą różnego rodzaju (gatunku) oraz przy długości rozdrobnienia (frakcji) słomy, czyli sieczki w większości (60-65% ogólnej ilości materiału) długości od 1,5 cm do 2,5 cm (sita 12-15) oraz przy prawidłowej obsłudze i konserwacji urządzenia.

W akapicie drugim wskazano, że jeżeli wydajność (...) w okresie gwarancji spadnie powyżej 10% od gwarantowanej (wskutek wad, awarii czy usterek przedmiotu umowy), to sprzedający gwarantuje odbiór przedmiotu umowy od kupującego oraz zwrot kupującemu kosztów związanych z zakupem przedmiotu umowy, po uprzednim wyznaczeniu przez kupującego terminu 7 dni roboczych dla sprzedającego na usunięcie wady (awarii, usterki) w przedmiocie umowy i nieusunięciu tej wady (awarii, usterki) przez sprzedającego w tym terminie. Wskazano w akapicie trzecim, że kupujący będzie używał do produkcji m.in. słomy jak wyżej wskazana, która będzie zarówno suszona, jak i bez suszenia, jak też będzie pochodziła prosto z pola i zostanie rozdrobniona jak wskazano wyżej. W akapicie czwartym zaś zaznaczono, że sprzedający nie ponosi odpowiedzialności za spadek wydajności będący skutkiem używania do produkcji gorszego – niewłaściwego materiału, materiału zanieczyszczonego, niewłaściwą obsługą urządzenia oraz na skutek naturalnego zużycia maszyny. Wskazano też, że w celu utrzymania dobrej jakości brykietu zalecana wilgotność materiału powinna wynosić średnio 20-25%.

Cena zakupu została określona w pkt. 5 na kwotę 266.570 zł (netto 218.500 zł). Z kolei warunki płatności określono w pkt. 12 umowy: 30% ceny miało zostać zapłacone jako zadatek w dniu podpisania umowy, zaś pozostałe 70% po dostarczeniu urządzenia do kupującego i po zakończeniu testów wydajności przeprowadzonych u kupującego. Strony ustaliły testowanie maszyny w okresie jednego dnia z przeprowadzeniem testów wydajnościowych w okresie 4 godzin. W akapicie drugim wskazano, że na pisemne żądanie kupującego sprzedający zobowiązuje się do wykonania testów wydajności maszyny bezpośrednio po jej dostawie, w terminie wyznaczonym przez sprzedającego. Kupujący miał wówczas dostarczyć materiał – słomę o długości w większości (60-65%) od 1,5 cm do 2,5 cm (takiej jak wcześniej opisana) oraz udostępnić maszynę pracownikom sprzedającego.

W pkt. 14 umowy sprzedający udzielił kupującemu gwarancji na okres 12 miesięcy od zakończenia testu wydajności – po dwóch dniach od dostarczenia maszyny). W pkt. 16 umowy wskazano zaś, że sprzedający zapewnia serwis gwarancyjny i pogwarancyjny przy czym sprzedający przystąpi do usunięcia wady przedmiotu umowy (awarii czy też usterki) w terminie 2 dni (roboczych) od pisemnego zgłoszenia reklamacji o wadzie (awarii, usterce) przez kupującego. Zaznaczono przy tym, że wyjątek mogą stanowić nadzwyczajne sytuacje i przypadki ogólnie nazywane losowymi. Wskazano też, że usunięcie wady przez sprzedającego nastąpi w terminie 7 dni (roboczych) od jej pisemnego zgłoszenia przez kupującego. Zastrzeżono też karę umowną w wysokości 0,1% wartości przedmiotu umowy na rzecz kupującego od sprzedającego w przypadku zwłoki w usunięciu wady (awarii, usterki). Zaznaczono również, że gwarancja nie obejmuje elementów ciernych maszyny (tulei tłoczących, tłoków, docisków i komór wstępnych oraz innych elementów maszyny ulegających zużyciu na skutek zwykłej eksploatacji) w przypadku ich naturalnego zużycia.

Z kolei w pkt. 15 wskazano, że kupujący otrzymuje dokumentację techniczną w języku polskim oraz kartę gwarancyjną urządzeń. Zaś w pkt. 19 wskazano, że zmiana umowy może zostać dokonana w formie pisemnej pod rygorem nieważności.

Dowód: umowa nr (...) (k. 74-78).

Maszyna nie została wydana D. M. bezpośrednio po podpisaniu umowy numer (...).

Jednocześnie pojawiły się ze strony D. M. kolejne zgłoszenia awarii pierwszej z zakupionych brykieciarek.

Fakty niesporne

W okresie obejmującym czas od daty podpisania umowy numer (...)
(dotyczącej drugiej (...)) do dnia 1 kwietnia 2009 r. D. M. dokonał zgłoszenia kolejnych siedmiu awarii (...) nr (...) (zakupionej jako pierwsza), pismami kolejno z dnia 27 stycznia 2009 r. (pęknięcie tulei), z 2 lutego 2009 r. (korespondencja e-mailowa – zerwanie śrub mocujących tłok), z 10 lutego 2009 r. (zerwanie śrub mocujących tłoka 2 i zablokowanie 1 sekcji), z 14 lutego 2009 r. (pęknięcie tulei), z 16 lutego 2009 r. (pęknięcie tulei), z 4 marca 2009 r. (pęknięcie dwóch śrub w sekcji 2) oraz z 10 marca 2009 r. (obluzowanie się elementów połączeń węży hydraulicznych – 2 sztuki – zamocowanych przy pojemniku z olejem, pocenie się węża hydraulicznego sekcji 2, wymienionego dnia 6 marca 2009 r. oraz minimalny stan oleju hydraulicznego w układzie (...)).

We wskazanych pismach ponadto domagał się ustosunkowania się przez Z. L. do jego żądania wymiany (...) nr (...) na nową lub jej kapitalnego remontu, które podniósł w piśmie datowanym na dzień 10 stycznia 2009 r.

Wskazane awarie były usuwane odpowiednio w dniach 27 stycznia 2009 r. (protokół naprawy nr 1/09 – wymiana tulei tłoczącej agregat 1 strona prawa), 5 lutego 2009 r. (protokół naprawy nr (...) – wymiana tłoka poziomego, uszczelnienie tłoka sekcja 4, zerwanie śrub mocujących tłok), 13 lutego 2009 r. (protokół naprawy nr (...) – wymiana tłoków poziomych agregat 1 strona lewa i prawa), 17 lutego 2009 r. przez (...) serwis producenta (servisní protokol z 17.02.2009 r. – wymiana narzędzi tłoczących łącznie z uszczelkami, po 30 minutach doszło do zaklejenia stempla wybijającego w komorze, dokonano wymiany stempli), 2 lutego 2009 r. przez (...) serwis producenta (servisní protokol z 2.03.2009 r. – wymiana węży podajników – 4 szt., kontrola pracy, dociągnięcie węży, uzupełnienie oleju), 10 marca 2009 r. (protokół naprawy nr (...) – pęknięty ślimak podający do komory agregat 1 strona lewa, ślimak nie posiadał śruby zabezpieczającej z tyłu ślimaka, ślimak został zabrany do zakładu (...)) oraz dnia 23 marca 2009 r. przez serwis (...) (servisní protokol z 23.03.2009 r. – dociążenie obydwu holendrów do zbiornika hydrauliki – dolano olej 20 litrów, ustawienie oprogramowania godziny).

Dowody: pismo z 27.01.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 158, 159-160);

korespondencja e-mail z 2-3 lutego 2009 r. (k. 162-166);

pismo z 10.02.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 168, 169-172);

pismo z 14.02.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 174, 175-176);

pismo z 16.02.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 177, 178-179);

pismo z 4.03.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 203, 205-207);

pismo z 10.03.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 226, 227-228);

protokół naprawy nr (...) (k. 1225);

servisní protokol z 17.02.2009 r. z tłumaczeniem (k. 1222, 1223);

servisní protokol z 2.03.2009 r. z tłumaczeniem (k. 1219, 1220);

protokół naprawy nr (...) (k. 1218);

servisní protokol z 23.03.2009 r. z tłumaczeniem (k. 1216, 1217).

W niektórych protokołach naprawy K. Ł. (1) lub D. M. dokonywali wpisania swoich uwag już po podpisaniu przez serwisanta, i tak w protokole nr (...) K. Ł. (1) dopisał „powód: pęknięcie tłoków starych, przypuszczenie: słaby, wadliwy materiał, z którego wykonano tłoki”; w protokole (...) z 17 lutego 2009 r. D. M. dopisał po polsku o wymianie śrub mocujących, a także „przed przyjazdem czeskiego serfisu ciśnienie w układzie było ustawione na 270 bar”, wymiana tulei 4 szt. komora wstępna 4 szt. Powtórzył również uwagi serwisanta zapisane w języku (...) dotyczące zaklejenia tłoka po 30 minutach i podjętych czynności, a także dopisał „ustawienie max ciśnienia 160 bar, próby pracy”. K. Ł. (1) natomiast w protokole (...) z 2 marca 2009 r. dopisał po polsku „wymiana węży hydraulicznych, które zaczęły się pocić ze względu na ustawienie za dużego ciśnienia przez serwis (...). Wymiana gwarancyjna. Kontrola pracy (...). Uzupełnienie oleju”. Napisał również, że serwis nie daje żadnych zaleceń co do użytkowania i obsługi (...), a także, iż serwis polski odstąpił od spisania protokołu pomimo namowy ze strony C.. K. Ł. (1) zamieścił także dopisek w protokole nr (...) zapisując, że serwis odstąpił od zapisania uwag dotyczących niskiego poziomu oleju oraz od jakichkolwiek zaleceń i uwag w stosunku do użytkownika (...). W (...) protokole z 23 marca 2009 r. z kolei znalazł się dopisek w języku polskim, stanowiący w przybliżeniu tłumaczenie wpisu dokonanego przez czeskiego serwisanta.

Dowody: zeznania świadka K. Ł. (1) (k. 1389-1402v);

zeznania świadka M. B. (1) (k. 1406v-1408);

protokół naprawy nr (...) (k. 1225);

servisní protokol z 17.02.2009 r. z tłumaczeniem (k. 1222, 1223);

servisní protokol z 2.03.2009 r. z tłumaczeniem (k. 1219, 1220);

protokół naprawy nr (...) (k. 1218);

servisní protokol z 23.03.2009 r. z tłumaczeniem (k. 1216, 1217).

Żaden z serwisantów producenta z (...) nie władał językiem polskim na tyle, żeby w języku tym zapisać uwagi w protokole.

Dowody: zeznania świadka M. M. (k. 1508-1517v);

zeznania świadka M. Š. (k. 1531-1539);

zeznania świadka S. S. (k. 1520-1529).

Serwisanci, którzy przyjeżdżali do zakładu (...) w celu wymiany tulei w brykieciarce, aby wyciągnąć tuleję pomagali sobie zwiększając ciśnienie prasy do 270 barów, jednakże po wymianie tulei obniżali ciśnienie do około 180 barów. Z doświadczenia czeskich serwisantów wynikało przy tym, że niekiedy użytkownik (...) samodzielnie wymieniając tuleję zwiększa ciśnienie w celu łatwiejszego jej wyjęcia (podpatrzył bowiem tą metodę u serwisantów), a następnie nie zawsze pamięta o zmniejszeniu ciśnienia do bezpiecznego poziomu. Wyższe ciśnienie wywiera przy tym negatywny wpływ na zacisk, pompę, walec zacisku i jego części składowe.

Dowód: zeznania świadka S. S. (k. 1520-1529).

W korespondencji prowadzonej między D. M. a Z. L. (reprezentowaną przez męża M. L.) w okresie między dniem 22 stycznia a 1 kwietnia 2009 r. między stronami zaczął się zarysowywać spór dotyczący przyczyn awarii (...) nr (...), zgłaszanych przez D. M. oraz podnoszonych przez niego roszczeń z tytułu gwarancji. W pismach z 27 stycznia oraz z 14 lutego i 16 lutego 2009 r. D. M. domagał się ustosunkowania się przez Z. L. do wysuniętego przez niego w piśmie z dnia 10 stycznia 2009 r. roszczenia.

Tymczasem dnia 2 lutego 2009 r. doszło również do wymiany korespondencji e‑mailowej między K. Ł. (1), reprezentującym D. M., oraz M. L., reprezentującym Z. L.. K. Ł. (1) dokonał zgłoszenia awarii (...) nr (...) polegającej na urwaniu (pęknięciu) śrub 8.8, będących elementem jednego z tłoków, którego zdjęcia załączył do e-maila. Jednocześnie ponowił żądanie ustosunkowania się do wniosku o wymianę (...) nr (...) na nową wolną od wad, bądź o jej kapitalny remont z przedłużeniem gwarancji. K. Ł. (1) utrzymywał przy tym, że (...) B. S. (...) są wadliwe i lepiej by było, gdyby zostały wymienione przez Z. L. na (...) B. S. (...), na co w ramach dobrej woli D. M. jest gotowy się zgodzić. Jednocześnie podnosił, że w przypadku niespełnienia roszczeń D. M. i nieusunięcia trwale awarii, które występują w brykieciarce, D. M. pociągnie Z. L. do odpowiedzialności sądowej.

M. L. odpisał wówczas, że wedle jego oceny dotychczasowe awarie (...) nie są wynikiem wad ukrytych, lecz sposobu eksploatacji i nie można jednoznacznie określić, że wina leży wyłącznie po stronie Z. L.. Wskazał też, że e-mail K. Ł. (1) wraz z załączonymi zdjęciami zostanie przesłany do spółki (...) w celu ustosunkowania się do podnoszonych przez D. M. zarzutów. Zaznaczył również, że do tej pory wszystkie zgłaszane awarie były naprawiane przez serwis w określonym w umowie terminie. Wskazał też, że z dniem 2 lutego 2009 r. odstępuje od umowy nr (...) (dotyczącej drugiej maszyny), w związku z tym prosił o zwrócenie wystawionej w związku z tą umową faktury VAT nr (...) oraz o niewpłacanie zadatku w wysokości 30% ceny. Napisał też, że D. M. może zamówić brykieciarkę B. S. (...) również bezpośrednio od producenta, co nie wpłynie na termin realizacji zamówienia (koniec marca).

K. Ł. (1) z kolei odparł, że nie zgadza się na jednostronne odstąpienie od umowy przez Z. L., bowiem przedsiębiorstwo (...) potrzebuje (...). Nadto domagał się trójstronnego spotkania D. M., Z. L. oraz przedstawiciela spółki (...).

Do roszczenia D. M. zgłoszonego pismem z dnia 10 stycznia 2009 r., a dotyczącego wymiany (...) nr (...) na nową, bądź jej kapitalnego remontu, Z. L. odniosła się poprzez zawodowego pełnomocnika pismem z dnia 23 lutego 2009 r. Pełnomocnik wskazał, że Z. L. nie uznaje roszczeń D. M., albowiem maszyna jest zgodna z umową, kupujący osobiście oglądał ją przed zakupem, zaś w trakcie testów wydajnościowych 12 czerwca 2008 r. osiągnęła zgodną z umową wydajność 348 kg/h. Wszystkie awarie, które do tej pory wystąpiły z kolei w jej ocenie nie są skutkiem wad konstrukcyjnych, lecz skutkiem naturalnego zużycia się materiałów eksploatacyjnych, niestosowania się do zaleceń serwisowych i dokumentacji technicznej oraz nadmiernego eksploatowania (przeciążania) maszyny lub też stosowania zanieczyszczonego materiału do produkcji (z zawartością piasku). Jako przykłady niewłaściwej eksploatacji w piśmie tym wskazano, że produkcja brykietu była prowadzona w temperaturze poniżej 0°C, przekraczana jest notorycznie wydajność urządzenia (produkuje ono na kg/h, zamiast 350 kg/h, jak sam przyznaje D. M. i jego pracownicy), a także pracownicy D. M. ustawiają w maszynie ciśnienie pracy 270 barów, podczas, gdy prawidłowe to maksymalnie 160 barów, co wskazują naklejki na maszynie.

D. M. w odpowiedzi ponawiał swoje roszczenie o wymianę (...) nr (...) na nową pismami z dnia 4 marca i 6 marca 2009 r.

W piśmie z dnia 6 marca 2009 r. D. M. przyznał, że uzyskiwał z (...) nr (...) wydajność produkcji w granicach 500-600 kg/h, twierdził przy tym, że to serwis (...) tak ustawił urządzenie. Utrzymywał również, że nigdy pracownicy Z. L. nie informowali go, że eksploatowanie maszyny w nieogrzewanej hali, czy też uzyskiwanie takiej wydajności niekorzystnie wpływa na brykieciarkę. Ponadto D. M. twierdził, że to M. B. (1) miał ustawić ciśnienie w brykieciarce na 270 barów i tak je pozostawić. Nadto D. M. czynił Z. L. zarzut, iż dotychczas jej pracownicy „ślepo” wymieniali zepsute elementy (...), zamiast szukać przyczyny jej częstego psucia się.

W kolejnych pismach D. M. podniósł nadto, że pojawiły się problemy z olejem hydraulicznym z uwagi na jego niski poziom, Z. L. odpowiedziała zaś, że zgodnie z instrukcją kwestie związane z uzupełnianiem oleju w układzie hydraulicznym należą do typowych czynności konserwacyjnych, które powinien wykonywać użytkownik urządzenia.

Dowody: pismo z 27.01.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 158, 159-160);

korespondencja e-mail z 2-3 lutego 2009 r. (k. 162-166);

pismo z 10.02.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 168, 169-172);

pismo z 14.02.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 174, 175-176);

pismo z 16.02.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 177, 178-179);

pismo z 23.02.2009 r. (k. 197-198);

pismo z 4.03.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 203, 205-207);

pismo z 6.03.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 209-213, 214-216);

pismo z 8.03.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 217-218, 219-220);

pismo z 10.03.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 226, 227-228);

pismo z 11.03.2009 r. (k. 232-233);

pismo z 19.03.2009 r. (k. 234-236);

zeznania świadka K. Ł. (1) (k. 1389-1402v);

zeznania świadka M. L. (k. 1403-1406).

Z. L. od dnia 23 lutego 2009 r. przestała uznawać, że naprawy (...) nr (...), które dotyczyły elementów eksploatacyjnych – w szczególności tulei – wykonywane są w ramach gwarancji, a to z uwagi na niewłaściwą eksploatację maszyny przez D. M.. W związku z tym wystawiła mu dnia 23 lutego 2009 r. fakturę VAT nr (...) na kwotę 19.129,60 zł brutto za 4 tuleje tłoczące i komory wstępne oraz za usługę serwisową, z terminem płatności dnia 26 lutego 2009 r.

W dalszej korespondencji z D. M. wskazała, że kolejne zgłoszenia awarii tego typu będą realizowane dopiero po zapłacie za tą fakturę. D. M. nie zgadzał się z takim stanowiskiem i podnosił, że w przypadku uchylania się przez Z. L. od naprawy zleci jej wykonanie osobie trzeciej i obciąży ją kosztami.

Kolejną fakturę nr (...) za ślimak podający i usługę serwisową Z. L. wystawiła D. M. dnia 11 marca 2009 r. na kwotę 3.940,60 zł brutto, z terminem zapłaty dnia 16 marca 2009 r. D. M. odmawiał zapłaty za faktury, z kolei Z. L. odmówiła realizacji jego zamówienia na części zamienne i materiały eksploatacyjne do czasu zapłaty za faktury nr (...).

Dnia 30 marca 2009 r. Z. L. wystawiła D. M. kolejną fakturę VAT nr (...) za tuleję tłoczącą i komorę wstępną na kwotę 4.404,20 zł brutto.

D. M. zapłacił gotówką przy dostawie przesyłką kurierską.

Dowody: pismo z 23.02.2009 r. (k. 197-198);

faktura nr (...) (k. 199);

pismo z 4.03.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 203, 205-207);

pismo z 4.03.2009 r. (k. 208);

pismo z 6.03.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 209-213, 214-216);

pismo z 8.03.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 217-218, 219-220);

pismo z 11.03.2009 r. (k. 232-233);

faktura nr (...) (k. 237);

pismo z 19.03.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 234-236, 239-240);

faktura nr (...) (k. 248).

Z. L. zwracała się do spółki (...) w sprawie przyczyny zużywania się tłoczników (tulei) w brykieciarkach używanych przez D. M..

Uzyskała odpowiedź od V. Č. z tej spółki, który w piśmie z dnia 26 marca 2009 r. wskazał, iż zlecił przeprowadzenie analizy uszkodzonego tłocznika i okazało się, że i materiał i obróbka cieplna były w porządku, podobnie jak wysokość warstwy cementującej i przebieg twardości w zależności od grubości. Zlecił też przeprowadzenie analizy materiału brykietu i wskazał, że potwierdziło się, to co mówił wcześniej, że nadmierne zużycie powodowane jest wysoką zawartością w opracowywanym materiale części ścieralnych, przy czym zawartość części stałych jest 7 razy wyższa, a więc i żywotność tłocznika jest około 7 razy niższa. Jako jedyny sposób ograniczenia zużycia wskazał zastosowanie wibracyjnego sortowania materiału. Powołał się przy tym na przykład innego kontrahenta, który miał problem z żywotnością narzędzi prasujących, a po zastosowaniu sortowania wibracyjnego z materiału, w którym miał około 25% części ścieralnych obniżył ich zawartość do 3%.

Dowody: pismo z 26.03.2009 r. z tłumaczeniem i wynikami badań (k. 840, 839, 841-845).

Mimo nasilającego się sporu dotyczącego pierwszej z zakupionych brykieciarek strony ostatecznie zdecydowały się wykonać zawartą wcześniej na piśmie - w dniu 22 stycznia 2009 r. - umowę nr (...), dotyczącą sprzedaży (...) B. S. (...), o nr fabrycznym (...).

Fakt niesporny

Dnia 1 kwietnia 2009 r. pracownicy Z. L. wydali D. M. brykieciarkę model B. S. (...) o nr fabrycznym (...) wyprodukowaną w roku 2009. Z czynności odbioru został sporządzony protokół, w którym wskazano, że odbierający D. M. stwierdza, że kwituje odbiór (...) nowej, kompletnie wyposażonej oraz sprawnej technicznie. Jednocześnie potwierdził, że został przeszkolony co do obsługi, konserwacji i eksploatacji urządzenia, jak również został zapoznany z warunkami gwarancji. Protokół został podpisany dnia 2 kwietnia 2009 r., a także zastrzeżono w nim własność (...) nr (...) na rzecz Z. L. do czasu zapłaty przez D. M. całej ceny zakupu. D. M. zgłosił przy tym zastrzeżenie, że brykieciarka w leju zsypowym nie ma wizjera.

Dowód: protokół odbioru z 1.04.2009 r. (k. 85).

Wraz z brykieciarką nr (...) zostało dostarczone jej świadectwo zgodności urządzenia maszynowego, sporządzone w języku (...).

Dowody: zeznania świadka M. L. (k. 1403-1406);

duplikat świadectwa zgodności urządzenia maszynowego (...) z tłumaczeniem (k. 1125, 1123-1124);

pismo z 30.08.2011 r. (k. 1118, 1119).

Z kolei dnia 3 kwietnia 2009 r. D. M. przeprowadził próbę wydajności (...) nr (...) bez udziału reprezentantów Z. L.. Sporządził z tej czynności wraz z A. Ł. protokół przeprowadzenia próby wydajności na formularzu przedsiębiorstwa (...). W protokole tym wskazał, że w trakcie jednogodzinnej próby maszyna uzyskała wydajność 450 kg/h.

Dowód: protokół przeprowadzenia próby wydajności z 3.04.2009 r. (k. 88).

Jednym z głównych odbiorców produkowanego przez D. M. brykietu była Elektrownia (...) w N..

Fakt niesporny.

Elektrownia (...) dokonywała badań dostarczanej jej biomasy.

Dowody: wyniki badań z okresu od 23.01.2009 r. do 25.01.2010 r. (k. 578-617v).

Brykieciarka nr (...) w okresie od dnia 1 kwietnia 2009 r. do dnia 18 października 2010 r. uległa kolejnym pięciu awariom, które były zgłaszane Z. L. przez D. M. pismami odpowiednio z dnia 6 lipca 2009 r. (pęknięcie tulei górnej sekcja 4), z 21 października 2009 r. (pęknięcie śrub do napędów ślimaków, nierównomierna praca urządzenia, zatrzymanie się tłoczyska przy sekcji 1 uniemożliwiające pracę (...), urwanie tłoka przy kołnierzu), z 26 listopada 2009 r. (przekładnia napędowa ślimaka podającego), z 28 listopada 2009 r. (pęknięcie kołnierza tulei prasującej, spalenie się tłoku koloru fioletowego, stopienie się uszczelnienia, uszkodzenie komory wstępnego prasowania), z 6 grudnia 2009 r. (pęknięcie 6 śrub w sekcji prasującej od strony szafy sterowniczej).

Dowody: pismo z 6.07.2009 r. z potwierdzeniem nadania (k. 254);

pismo z 21.10.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 273-283, 284-285);

pismo z 26.11.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 286, 287-289);

pismo z 28.11.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 290, 291-293);

pismo z 6.12.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 294, 295-297).

Zawodowy pełnomocnik D. M. pismem datowanym na 27 lipca 2009 r. (nadanym w dniu następnym) skierował do Z. L. przedsądowe wezwanie do wymiany (...) zakupionej na mocy umowy nr (...) (tj. (...) nr (...)) na urządzenie nowe, wolne od wad. W piśmie tym wywodził, iż urządzenie zakupione przez D. M. jest wadliwe, bowiem posiada wady konstrukcyjne, o czym świadczy wielokrotność, długotrwałość oraz nieskuteczność napraw gwarancyjnych, zaś gwarant nie jest w stanie w ramach gwarancji przywrócić sprawności sprzedanego urządzenia, mimo tego, że taki jest właśnie cel gwarancji jakości. Termin do uczynienia zadość roszczeniu D. M. przez Z. L. zakreślono na 15 sierpnia 2009 r.

Zawodowy pełnomocnik Z. L. odpowiedział na wskazane pismo pismem datowanym na 31 lipca 2009 r., w którym zakwestionował roszczenie D. M. i podniósł, że rzekome wady urządzenia, jeśli wystąpiły, to nie są wadami tkwiącymi w maszynie w chwili jej sprzedaży, a wyłącznie są skutkiem zwykłego zużycia maszyny, zużycia jej części zamiennych (komory wstępne, tuleje tłoczące, ślimak podający) a także elementarnych błędów w obsłudze (brak kontroli poziomu oleju, brak wymiany filtrów w czasie wskazanym w instrukcji, ustawienie przez użytkownika ciśnienia pracy urządzenia w niedopuszczalnej wysokości itp.). Pełnomocnik Z. L. podniósł nadto, iż upłynęły terminy zarówno do podniesienia przez D. M. roszczeń z tytułu rękojmi, jak i z tytułu gwarancji. Dodatkowo Pełnomocnik Z. L. wskazał, że według niego zachowania D. M. polegające z jednej strony za zgłaszaniu poważnych awarii, a z drugiej strony na równoległym zakupie drugiej takiej samej maszyny wskazuje na działania pozorne, chęć uniknięcia zapłaty za części zamienne oraz przeglądy serwisowe, a nadto zmierzające do doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez Z. L.. Jednocześnie wezwał D. M. do zapłaty wszystkich jego należności wobec jego mocodawczyni.

Dowody: pismo z 27.07.2009 r. z potwierdzeniem nadania (k. 255-256, 257);

pismo z 31.07.2009 r. (k. 258).

W związku z powstałym sporem D. M. dnia 8 października 2009 r. zawezwał Z. L. do próby ugodowej przed Sądem Rejonowym w Cieszynie. Do zawarcia ugody nie doszło.

Fakt niesporny.

M. L. w imieniu Z. L. odniósł się pismem z dnia 27 października 2009 r. do zgłoszenia awarii przez D. M. dokonanego pismem z dnia 21 października 2009 r. wskazując, iż okres gwarancji (...) nr (...) upłynął z dniem 12 czerwca 2009 r., w związku z czym naprawy przedsiębiorstwo (...) wykona tylko na wyraźne pisemne zlecenie dokonania pogwarancyjnego płatnego serwisu, a nadto, że naprawa taka zostanie zrealizowana niezwłocznie po zapłaceniu zaległych faktur nr (...).

Dowód: pismo z 27.10.2009 r. (k. 298).

W okresie eksploatacji obu zakupionych przez D. M. od Z. L. brykieciarek wraz z pozostałą linią produkcyjną wstępnie przygotowującą słomę do zbrykietowania, materiał wykorzystywany przez D. M. był taki jak dotychczas – bywało, że był wilgotny, zawierał piasek i kamienie, a nadto, przechodząc przez poprzedzające (...) elementy linii produkcyjnej, miał tendencję do ich zapychania i blokowania się. W celu poprawienia parametrów materiału wsadowego mieszano niekiedy mokre baloty słomy z suchymi.

Dowody: zeznania świadka A. Ł. (k. 1397-1399);

zeznania świadka M. B. (1) (k. 1406v-1408);

zeznania świadka M. L. (k. 1403-1406);

zeznania świadka K. Ł. (1) (k. 1389-1402v);

zeznania świadka S. M. (k. 1409v-1410);

zeznania świadka G. L. (k. 1576-1580v);

zeznania świadka M. K. (1) (k. 1580v-1581v).

G. L., który często w ramach wizyt serwisowych spółki (...), dotyczących elementów linii technologicznej do produkcji brykietu wyprodukowanej przez tą spółkę, przyjeżdżał do zakładu (...) w L.. G. L. wykonał zdjęcia linii technologicznej zapchanej słomą oraz słomę przed podaniem jej na maszyny.

Dowody: zeznania świadka G. L. (k. 1576-1580v);

fotografie (k. 923-933).

Tym niemniej D. M. był w stanie uzyskiwać z jednej (...) wydajność w granicach jednego big-bagu na godzinę, a zatem w granicach 500-600 kg/h.

Dowody: zeznania świadka K. Ł. (1) (k. 1389-1402v);

zeznania świadka A. Ł. (k. 1397-1399);

zeznania świadka M. B. (1) (k. 1406v-1408);

zeznania świadka R. B. (1) (k. 1408v-1409v);

zeznania świadka G. L. (k. 1576-1580v);

zeznania świadka M. K. (1) (k. 1580v-1581v)ł

zeznania świadka M. K. (2) (k. 1581v-1582v).

Awarie drugiej z zakupionych przez D. M. od Z. L. brykieciarek B. S. (...) o nr fabrycznym (...) w okresie eksploatowania przez przedsiębiorstwo (...) były zgłaszane osiemnaście razy, przy czym wszystkie zgłoszenia miały miejsce w okresie od dnia 22 września do 14 grudnia 2009 r.

D. M. zgłaszał te awarie Z. L. następującymi pismami: z dnia 25 września 2009 r. (3 śruby sekcji 1 i 2 śruby sekcji 3), z dnia 22 października 2009 r. (pęknięcie 2 śrub sekcji trzeciej), z dnia 23 października 2009 r. (pęknięcie 2 śrub sekcji prasującej), z dnia 30 października 2009 r. (pęknięcie ślimaka nagarniającego surowiec sekcji prasującej), z dnia 12 listopada 2009 r. (pęknięcia dwóch kolanek rur transportujących brykiet ϕ 90 mm), z dnia 13 listopada 2009 r. (uszkodzenie obudowy komory wstępnej, gdzie jest umieszczony pierścień zegara), z dnia 20 listopada 2009 r. (uszkodzenie komory wstępnej prasowania, pęknięcie tulei formującej, uszkodzenia uszczelnień czterech rodzajów – K. Ł. (1) wykonał również zdjęcia uszkodzonych elementów, które wysłał M. L.), z dnia 26 listopada 2009 r. (pęknięcie tulei formującej przy kołnierzu), z dnia 26 listopada 2009 r. (pęknięcie przy kołnierzu elementu tulei formującej (...), która wg D. M. była wymieniona gwarancyjne w czerwcu 2009 r., przy czym załączył do pisma faks dotyczący naprawy dokonanej w lipcu 2008 r.), z dnia 28 listopada 2009 r. (pęknięcie tulei formującej przy kołnierzu), z dnia 3 grudnia 2009 r. (pęknięcie tulei formującej przy kołnierzu, pęknięcie dwóch śrub mocujących, pęknięcie podstawy), z dnia 3 grudnia 2009 r. (pęknięcie dwóch śrub mocujących), z dnia 6 grudnia 2009 r. (spadek wydajności poniżej wartości gwarantowanej – pismo to zawierało wyłącznie oświadczenie D. M. w tym zakresie oraz wezwanie do usunięcia w terminie 7 dni wad i awarii (...)), pismem z dnia 8 grudnia 2009 r. (uszkodzenie korpusu sekcji roboczej), z dnia 9 grudnia 2009 r. (pęknięcie dwóch śrub sekcji prasującej od strony big-bagów), z dnia 11 grudnia 2009 r. (wysunięcie się do przodu tulei formującej) oraz z dnia 14 grudnia 2009 r. (uszkodzenie przekładni napędowego podawacza surowca – D. M. domagał się przy tym niezwłocznego przyjazdu serwisu).

Dowody: pismo z 25.09.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 325, 326-328);

pismo z 22.10.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 335, 336-339);

pismo z 23.10.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 342, 343-345);

pismo z 24.10.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 346, 347-349);

pismo z 30.10.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 367, 368-371);

pismo z 12.11.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 373, 374-376);

pismo z 13.11.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 378, 379-381);

pismo z 20.11.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 386, 387, 401-402);

pismo z 26.11.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 408, 409-411);

pismo z 26.11.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru oraz załączonym faksem z 8.07.2008 r. (k. 412, 413-414, 416-417, 415);

pismo z 28.11.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 427, 428-430);

pismo z 3.12.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 431, 432-434);

pismo z 3.12.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 435, 436-438);

pismo z 6.12.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 440, 441-442);

pismo z 8.12.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 443, 444-446);

pismo z 9.12.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 459, 460-462);

pismo z 11.12.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 463, 464-466);

pismo z 14.12.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 467, 468-470).

Korespondencja wymieniana między stronami w związku z powyższymi zgłoszeniami skupiała się na dwóch wątkach: pierwszy z nich dotyczył podnoszonej przez D. M. wadliwości śrub użytych w brykieciarce nr (...), drugi natomiast odnosił się do elementów bezpośrednio biorących udział w brykietowaniu – przede wszystkim tulei.

W zakresie uszkodzeń śrub M. L. w imieniu Z. L. odmawiał uznania, że są one objęte gwarancją, albowiem nie jest możliwe bezstronne określenie powodu ich pęknięcia (mogły np. być źle dokręcone), tym niemniej po pierwszym zgłoszeni awarii zgodził się wysłać dwie nowe śruby do (...) nr (...) za darmo, natomiast trzy do (...) nr (...) odpłatnie, za pobraniem. D. M. stał natomiast na stanowisku, że Z. L. niezasadnie odmawia uznania pęknięć śrub jako naprawy gwarancyjnej. W odpowiedzi na drugie zgłoszenie awarii Z. L. wysłała D. M. dwie kolejne śruby do (...) nr (...).

W dalszej korespondencji D. M. wskazał, iż po dokonaniu wizji lokalnej ustalił, że w brykieciarce nr (...) do wymiany kwalifikuje się 14 śrub, zaś w brykieciarce nr (...) – 16 śrub. Domagał się też podania wartości siły z jaką należy dokręcić śruby kluczem dynamometrycznym. Odpowiedzi w tym zakresie udzielił w imieniu Z. L. M. L. pismem z dnia 29 października 2009 r., w którym wskazał, że śruby należy dokręcać z siłą 980 Nm, zaś tabela z siłami dokręcania była doręczona D. M. wraz z maszyną. Tym niemniej wraz z pismem przesłał kolejny jej egzemplarz. Wskazał też na potrzebę okresowej kontroli dokręcenia śrub. Zakwestionował również twierdzenia o wadliwości śrub podnoszone przez D. M..

D. M. nie zgodził się z takim stanowiskiem i podtrzymywał swój pogląd, iż obie (...) zakupione przez niego od Z. L. są wadliwe. Ponadto zakwestionował jakoby wraz z maszynami otrzymał tabelę określającą siły dokręcania śrub.

Dowody: korespondencja e-mail z okresu 27.09.2009 r. do 2.10.2009 r. (k. 329-331);

pismo z 21.10.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 332, 333-334);

faks z 22.10.2009 r. (k. 340);

list przewozowy nr (...) (k. 341);

pismo z 24.10.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 346, 347-349);

pismo z 29.10.2009 r. z tabelą siły dokręcania śrub (k. 355, 356);

pismo z 4.11.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 357-358, 359-360);

pismo z 7.11.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 361-362, 363-364);

pismo z 25.09.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 325, 326-328);

pismo z 22.10.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 335, 336-339);

pismo z 23.10.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 342, 343-345).

W zakresie awarii elementów bezpośrednio związanych z brykietowaniem, ich seria w przypadku (...) nr (...) rozpoczęła się od uszkodzenia ślimaka podającego słomę do tulei brykietującej. Z. L. – reprezentowana przez M. L. – warunkowo uznała, że jest on objęty gwarancją i wysłała D. M. nowy ślimak podający pocztą kurierską na swój koszt. M. L. wskazał przy tym, że prawdopodobną przyczyną uszkodzenia mogło być podanie na ślimak zbyt dużej ilości materiału do zbrykietowania. Co do kolanek rur odprowadzających brykiet, które uległy pęknięciu M. L. w imieniu Z. L. odmówił uznania, że są one objęte gwarancją, nadto wskazał, że nie są one integralnymi elementami maszyny. Zaproponował przy tym sprzedaż D. M. nowych egzemplarzy.

Dnia 17 listopada 2009 r. została z kolei wykonana przez serwis (...) wymiana ramy jednego elementu tłoczącego, zerwany zegar zabezpieczający, wymieniono 4 śruby przekładni ślimaka podającego do komory wstępnej. W protokole naprawy nr 13/09 wskazano, że naprawę tą wykonano jako naprawę gwarancyjną. D. M. nie był jednak zadowolony z tej naprawy i w piśmie skierowanym do Z. L. z dnia 27 listopada 2009 r. napisał, że serwis dokonując naprawy rozlał olej z instalacji hydraulicznej maszyny, jak też nie używał klucza dynamometrycznego przy dokręcaniu śrub.

Przedsiębiorstwo (...) odmówiło natomiast dokonania naprawy w ramach gwarancji awarii zgłoszonej przez D. M. pismem z dnia 20 listopada 2009 r., wskazując, że na przesłanych wraz z nim zdjęciach wyraźnie widać ślady wytarcia na tulejach – a zatem uszkodzenia są efektem naturalnego zużycia, a nadto elementy takie jak tuleje nie są objęte udzieloną gwarancją.

D. M. nie zgadzał się z takim stanowiskiem i podtrzymywał swoje dotychczasowe twierdzenia o wadliwości (...).

Z. L. wysyłała jeszcze do D. M. serwis w dniach 7 grudnia 2009 r. oraz 15 grudnia 2009 r. Z dokonanych przez serwis (...) czynności zostały sporządzone protokoły nr (...). W protokole nr (...) wskazano, że dokonano wymiany dwóch śrub ścisku tulei agregatu 4. Ponadto serwisant stwierdził wymianę ścisku z maszyny nr 141 do maszyny nr 213 oraz zastosowanie w maszynie nr 213 w agregacie 4 tulei innego producenta (nieoryginalnych). Dalej wskazał, że pozostawił nowy spód ścisku tulei i trzy śruby, przy czym śruby zostały wymienione na gwarancji, tak jak i podstawę ścisku.

Z kolei w przypadku naprawy wykonanej dnia 16 grudnia 2009 r. D. M. zwracał się o pośpiech w przyjeździe serwisu z przedsiębiorstwa (...), jednakże serwisant, który przyjechał do zakładu (...) o godzinie 20.00 dnia 15 grudnia 2009 r. nie został wpuszczony do zakładu, co odnotował w protokole. Dnia 16 grudnia 2009 r. wymienił z kolei przekładnie sekcji 1 strona prawa i pozostawił trzy śruby oraz krążki.

D. M. w dalszej korespondencji utrzymywał przy tym, że serwisanta nie wpuszczono, ponieważ nie było w zakładzie wówczas żadnego pracownika upoważnionego do podpisania protokołu naprawy. Z kolei M. L. w imieniu Z. L. w piśmie z dnia 21 grudnia 2009 r. podniósł, że zgłoszona przez D. M. awaria nr 14 (...) nr (...) w ogóle nie miała miejsca.

Dowody: pismo z 3.11.2009 r. (k. 372);

pismo z 17.11.2009 r. (k. 377);

protokół naprawy nr 13/09 (k. 382);

pismo z 27.11.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 383, 384-385);

pismo z 26.11.2009 r. (k. 403);

pismo z 26.11.2009 r. z potwierdzeniem nadania i odbioru (k. 404, 405-407);