Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

II Cz 1059/14 - zarządzenie, postanowienie, uzasadnienie Sąd Okręgowy w Szczecinie z 2014-07-22

Sygn. akt II Cz 1059/14

POSTANOWIENIE

Dnia 22 lipca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym

Przewodniczący: SSO Marzenna Ernest

Sędziowie: SO Wiesława Buczek- Markowska (spr.)

SO Agnieszka Tarasiuk - Tkaczuk

po rozpoznaniu w dniu 22 lipca 2014 r. w Szczecinie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi dłużnika M. P.

na czynności Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym (...)Prawobrzeże i Zachód w (...) J. W.z dnia 13 lutego 2014 r. w przedmiocie zakończenia postępowania egzekucyjnego i ustalenia kosztów w sprawie Km 1335/12

z udziałem wierzyciela J. S.

na skutek zażalenia Komornika Sądowego

na postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin- Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie z dnia 26 marca 2014 r., sygn. akt IX Co 1127/14

postanawia:

oddalić zażalenie.

Sygn. akt II Cz 1059/14

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 26 marca 2014 r. Sąd Rejonowy Szczecin- Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie w sprawie o sygn. akt IX Co 1127/14:

I.  zmienił postanowienie komornika z dnia 13 lutego 2014r w pkt 2 w ten sposób, że ustalił koszty postępowania egzekucyjnego na kwotę 1 222,60 zł w sprawie Km 1335/12;

II.  uchylił pkt 1 postanowienia i polecił komornikowi umorzenie postępowania egzekucyjnego w trybie art. 825 pkt 1 k.p.c. w związku z wnioskiem wierzyciela o cofnięciu wniosku egzekucyjnego;

III.  zasądził od wierzyciela J. S. na rzecz dłużnika M. P. kwotę 100 zł tytułem kosztów postępowania skargowego.

Sąd ten wskazał, że podstawę ustalenia opłaty w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela stanowi art. 49 ust 2 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji w brzmieniu ustawy zmienionej w dniu 26.12.2013 r. Według powyższego przepisu w sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela oraz na podstawie art. 823 k.p.c. komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 5 % wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania, jednak nie niższej niż 1/20 i nie wyższej niż dziesięciokrotna wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Jednakże w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela zgłoszony przed doręczeniem dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji, komornik pobiera od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 1/20 przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

Jak wynika z akt Km pozostała należność do wyegzekwowania wyniosła 21 328,70 zł. Z akt egzekucyjnych nie wynika, że komornik wyegzekwował jakąkolwiek należność na rzecz wierzyciela. Wobec powyższego nie zachodzi dyspozycja art. 49 ust 1 wyżej cytowanej ustawy pozwalając ustalić opłatę na poziomie 15 %. Fakt dobrowolnej spłaty skutkuje możliwością naliczenia opłaty 5% o czy przesądził ustawodawca w przepisie art. 49 ust 2.

Dodatkowo Sąd Rejonowy wskazał, że zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, wyrażonym w uchwale z dnia (...)w sprawie (...),,w przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela po zawiadomieniu dłużnika o wszczęciu egzekucji, od świadczenia spełnionego przez dłużnika bezpośrednio wierzycielowi, komornik pobiera opłatę określoną w art. 49 ust. 2 zdanie pierwsze ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 24 maja 2007 r. o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji oraz niektórych innych ustaw.” W ocenie sądu w gestii komornika pozostaje ustalenie wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania na dzień złożenia przez wierzyciela wniosku o umorzenie postępowania egzekucyjnego oraz stosowanie do poczynionych ustaleń wyliczenie opłaty egzekucyjnej. Z tegoż względu zasadnym było dokonanie zmiany orzeczenia w pkt 2 ustalając koszty postępowania egzekucyjnego na kwotę 1222,60 zł, na którą to składa się opłata 5% od kwoty 1066,43 zł oraz wydatki i pozostała opłata znajdujące uzasadnienie w sprawie egzekucyjnej.

W pkt II Sąd I instancji uchylił czynność komornika stwierdzającego zakończenie postępowania egzekucyjnego i polecił komornikowi umorzenie w trybie art. 825 pkt 1 k.p.c. albowiem pełnomocnik wierzyciela pismem z dnia 22.10.2013 r. cofnął wniosek egzekucyjny.

O kosztach postępowania skargowego sąd orzekł w oparciu o przepis art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 99 k.p.c. Dłużnik wygrał postępowania, więc należy mu się zwrot poniesionych kosztów. W postępowaniu skargowym dłużnik uiścił opłatę od skargi w wysokości 100 złotych. Koszty te sąd zasądził w punkcie III postanowienia.

Zażalenie na powyższe postanowienie złożył Komornik Sądowy i zaskarżając je w zakresie punktu I i II wniósł o ich uchylenie.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił nieprawidłowe ustalenie stanu faktycznego i błędną interpretację i zastosowanie art. 49 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji.

W uzasadnieniu zażalenia podniósł, że w zaskarżonym postanowieniu sąd błędnie przyjął, że postępowanie w sprawie zostało umorzone. Wskazał, że postępowanie w sprawie zostało zgodnie z wyraźnym wnioskiem wierzyciela ukończone wskutek zapłaty stosownie do treści art. 816 § 3 k.p.c., a nie umorzone na podstawie art. 825 pkt 1 k.p.c. Z tego względu podstawą ustalenia opłaty nie był art. 49 ust. 2 uokse, ale art. 49 ust. 1 uokse, który reguluje wysokość opłaty w przypadku wyegzekwowania świadczenia.

Ponadto skarżący nie zgodził się z twierdzeniem, jakoby wpłata do rąk wierzyciela nie była wyegzekwowanym świadczeniem. Wskazał w tym zakresie, że zgodnie z uzasadnieniem postanowienia Sądu Okręgowego w (...)„Opłata 5% jest pobierana tylko od tej części świadczenia, której wierzyciel nie otrzymał i z której dochodzenia od dłużnika w danym postępowaniu egzekucyjnym zrezygnował, składając wniosek o umorzenie. W niniejszej sprawie spełnienie przez dłużniczkę świadczenia bezpośrednio do rąk wierzyciela w toku egzekucji jest następstwem wszczęcia egzekucji i czynności podjętych przez komornika, zaś sam sposób zapłaty (do rąk komornika czy wierzyciela) nie ma pod tym względem żadnego znaczenia”. Podobnie Sąd Okręgowy w (...)w uzasadnieniu postanowienia (...) (...)„Podsumowując, jeżeli wierzyciel złożył wniosek o umorzenie postępowania podając w nim, że otrzymał należność w określonej kwocie bezpośrednio od dłużnika, to komornik pobiera opłatę w wysokości 15% od kwoty uiszczonej bezpośrednio wierzycielowi (jak od kwoty wyegzekwowanej), a opłatę w wysokości 5% od ewentualnie pozostałej do wyegzekwowania części należności (tj. tej części należności, której wierzyciel nie otrzymał ani za pośrednictwem komornika, ani bezpośrednio od wierzyciela). Jeżeli jednak wierzyciel złożył wniosek o umorzenie postępowania bez podania w nim, czy otrzymał świadczenia bezpośrednio od dłużnika, wówczas komornik pobiera opłatę tylko w wysokości 5% od całej tej części świadczenia, która w toku postępowania egzekucyjnego nie została przekazana wierzycielowi za pośrednictwem komornika”. Podkreślił, że również Sąd Okręgowy w Szczecinie w uzasadnieniu postanowienia z dnia 10 czerwca 2010 r. (sygn. akt II Cz 360/10) wskazał, że „Gdyby komornik ustalił, iż do rzeczywistej spłaty wierzyciela przez dłużnika doszło poza postępowaniem egzekucyjnym, ale już po jego wszczęciu to zgodnie z obowiązującymi przepisami przysługiwałby mu stawka odpowiadająca 15% kwoty pozostałej do wyegzekwowania”. W tej sprawie komornik zaś wyegzekwował całe dochodzone świadczenie na rzecz wierzyciela poprzez wpłatę dłużnika w trakcie toczącego się postępowania, a zatem zgodnie z podglądem Sądu Okręgowego opłata wyniosła 3.199,31 zł.

Na koniec dodał, że skoro ustawodawca oparł finansowanie egzekucji z uzyskanych przez komorników opłat egzekucyjnych w skutecznych sprawach to zakładał, że koszty egzekucji w sprawach bezskutecznych pokrywane będą właśnie z tych opłat. Nakład pracy w sprawach bezskutecznych niejednokrotnie jest większy jak w sprawach skutecznych. W kancelarii obecnie znajduje się ponad 1000 bezskutecznych spraw alimentacyjnych, które wymagają dwukrotnie w ciągu roku podjęci czynności (art. 1086 k.p.c.), za które komornik nie otrzymuje żadnego wynagrodzenia. Zatem obniżenie opłaty mogłoby doprowadzić do nieuzasadnionego pozbawienia komornika dochodów umożliwiających prowadzenie egzekucji w ogóle.

W odpowiedzi na zażalenie Komornika Sądowego dłużnik wniósł o oddalenie zażalenia, umorzenie postępowania egzekucyjnego i ustalenie kosztów na podstawie art. 49 ust. 2 ustawy oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie podlegało oddaleniu.

W postępowaniu egzekucyjnym - w miejsce występującej w procesie reguły rozstrzygania o kosztach w zależności od wyniku sprawy (art. 98 i nast. k.p.c.) obowiązuje zasada zwrotu przez dłużnika wierzycielowi kosztów celowych, tj. niezbędnych do przeprowadzenia egzekucji (art. 770 k.p.c.). Koszty postępowania egzekucyjnego przed komornikiem ustala sam komornik. Koszty ściąga się wraz z egzekwowanym roszczeniem.

Szczegółowe kwestie dotyczące wysokości kosztów postępowań egzekucyjnych unormowane zostały w kilku przepisach art. 34- 60 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji ((...) (...) (...)z których na gruncie analizowanej sprawy zastosowanie znajdzie art. 49 normujący wysokość i zasady pobierania opłaty egzekucyjnej.

Opłata egzekucyjna jest należnością o charakterze przymusowym i publicznoprawnym, jest rodzajem daniny publicznej, uiszczanej z tytułu prowadzenia egzekucji, a zatem z tytułu i w ramach realizacji zadań publicznych państwa. Tworzący podstawy do pobierania opłat egzekucyjnych art. 49 kształtuje stosunki procesowe, bowiem odnosi się do relacji strona postępowania egzekucyjnego - organ egzekucyjny, ma zatem charakter publicznoprawny i wyznacza granice obowiązków związanych z ponoszeniem kosztów postępowania egzekucyjnego w konkretnych sprawach (uchwała (...)

Mając na uwadze powyższe - w ocenie Sądu Okręgowego - wbrew zapatrywaniu wyrażonemu w zażaleniu to właśnie przepis art. 825 pkt 1 k.p.c. stanowi prawidłową podstawę umorzenia postępowania egzekucyjnego prowadzonego z udziałem dłużnika. Zgodnie z jego treścią organ egzekucyjny umorzy postępowanie w całości lub części na wniosek jeżeli tego zażąda wierzyciel, jednakże w sprawach, w których egzekucję wszczęto z urzędu lub na żądanie uprawnionego organu, wniosek wierzyciela o umorzenie postępowania wymaga zgody sądu lub uprawnionego organu, który zażądał wszczęcia egzekucji.

W tej sprawie wierzyciel pismem z dnia 22 października 2013 r. cofnął wniosek egzekucyjny (k. 32 akt Km 1335/12). Wniosek ten był dla organu egzekucyjnego wiążący bez względu na podaną przez wierzyciela przyczynę jego złożenia. Skutkiem takiego stanowiska wierzyciela była konieczność umorzenia postępowania egzekucyjnego przez organ egzekucyjny na podstawie art. 825 pkt 1 k.p.c. bez konieczności weryfikacji, czy podana przez wierzyciela podstawa jego żądania rzeczywiście istnieje. Powyższe jest konsekwencją zapatrywania, że to wierzyciel jest dysponentem postępowania egzekucyjnego, skoro jego celem jest zaspokojenie wierzyciela. Może więc w każdym stanie postępowania zgłosić wniosek o jego umorzenie, który jest dla organu egzekucyjnego wiążący. Nadto zgodnie z art. 804 k.p.c. organ egzekucyjny nie jest uprawniony do badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym. Gdyby więc wierzyciel nie cofnął wniosku egzekucyjnego, czy nie zażądał umorzenia postępowania, nawet pomimo spełnienia przez dłużnika świadczenia, organ egzekucyjny zobligowany byłby kontynuować egzekucję zgodnie z treścią tytułu wykonawczego. Powyższe przekonuje więc o trafności rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego zawartego w punkcie II zaskarżonego obecnie postanowienia.

W tej sytuacji jasnym jest również, że do pobrania opłaty stosunkowej przez komornika ma zastosowanie art. 49 ust. 2 u.k.s.e. Zgodnie z jego treścią opłata stosunkowa jest pobierana w przypadkach umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela oraz na podstawie art. 823 k.p.c. Podstawę jej ustalenia stanowi wartość świadczenia pozostałego do wyegzekwowania, wynosi ona 5% wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania, jednak nie niższej niż 1/20 i nie wyższej niż dziesięciokrotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Podstawa ta nie wchodzi w grę, gdy wniosek wierzyciela o umorzenie postępowania zgłoszony został przed doręczeniem dłużnikowi zawiadomienia o wszczęciu egzekucji- w takiej sytuacji komornik pobiera od dłużnika opłatę w wysokości 1/20 przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Opłaty stosunkowej od wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania nie pobiera się także w razie umorzenia postępowania egzekucyjnego z innych przyczyn niż żądanie wierzyciela lub bezczynność wierzyciela (art. 49 ust. 5).

W tej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, w której w toku skutecznie wszczętego postępowania egzekucyjnego dłużnik dokonał dobrowolnego zaspokojenia roszczeń wierzyciela z pominięciem organu egzekucyjnego. Wprawdzie brak jest ustawowej definicji sformułowania „świadczenia pozostałego do wyegzekwowania”, tym niemniej chodzi tu wartość świadczenia, które pozostawałoby do wyegzekwowania, gdyby nie doszło do umorzenia postępowania egzekucyjnego (uchwała Sądu Najwyższego (...)sygn. akt (...)Oznacza to, że również świadczenie spełnione przez dłużnika poza postępowaniem egzekucyjnym wchodzi w zakres świadczenia pozostałego do wyegzekwowania w rozumieniu art. 49 ust. 2 zdanie pierwsze u.k.s.e. W rezultacie dobrowolna zapłata egzekwowanej należności bezpośrednio do rąk wierzyciela niewątpliwie uprawniała komornika do pobrania od dłużnika opłaty stosunkowej. Przy czym jednak z uwagi na podstawę umorzenia postępowania egzekucji (art. 825 pk 1 k.p.c.) jej wysokość kształtować się musi nie na poziomie 15% lecz 5% świadczenia.

Wartość świadczenia pozostałego do wyegzekwowania na chwilę zaistnienia podstaw do umorzenia postępowania, w okolicznościach tej sprawy, tj. na dzień złożenia przez wierzyciela oświadczenia o cofnięciu wniosku egzekucyjnego, czyli 22 października 2013 r. wynosiła 21.328,70 zł. Należna opłata, stosowanie do art. 49 ust. 2 ustawy, jak prawidłowo ustalił sąd I instancji wynosi więc 1.066,44 zł. Taką też opłatą należało obciążyć dłużnika. Uwzględniając przy tym wysokość wydatków wygenerowanych w toku postępowania egzekucyjnego tj. kwotę 156,17 zł dłużnika należało obciążyć łącznie kwotą 1.222,61 zł.

Mając na uwadze powyższe - zdaniem Sądu II instancji - zaskarżone rozstrzygnięcie zwarte w punkcie I. postanowienia Sądu Rejonowego odpowiada więc prawu. Stąd też Sąd Okręgowy orzekł o oddaleniu zażalenia stanowiąc jak w sentencji. Podstawę rozstrzygnięcia stanowi przepis art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

Wprawdzie dłużnik w odpowiedzi na zażalenie wniósł o zasądzenie kosztów postępowania na swoją rzecz, jednakże Sąd Okręgowy miał przede wszystkim na uwadze, iż koszty te można zasądzić jedynie od uczestników tego postępowania, tj. wierzyciela lub dłużnika. Natomiast nie ma możliwości obciążenia komornika na rzecz dłużnika kosztami postępowania wywołanymi przez wniesienie przez niego własnego zażalenia. Bowiem w takiej sytuacji komornik jest dopuszczony przez ustawodawcę wyjątkowo do udziału w sprawie, gdyż niewątpliwie posiada interes w zaskarżeniu postanowienia ustalającego koszty postępowania egzekucyjnego. Jednocześnie komornik w takim postępowaniu nie traci statusu organu egzekucyjnego, którego z zasady nie można obciążyć kosztami postępowania zażaleniowego.

Niezależnie od powyższego nie umknęło uwadze Sądu II instancji, iż dłużnik w niniejszym postępowaniu zażaleniowym nie poniósł żadnych kosztów. Również i z tych względów brak było kosztów postępowania odwoławczego, o których należałoby orzec.

ZARZĄDZENIE

(...)

(...)

(...)

(...)

(...)

(...)

(...)

(...)

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Grażyna Magryta-Gołaszewska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Szczecinie
Osoba, która wytworzyła informację:  Marzenna Ernest,  Agnieszka Tarasiuk-Tkaczuk
Data wytworzenia informacji: