Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 26 września 2013 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Karina Marczak (spr.)

Sędziowie: SO Marzenna Ernest

del. SR Aneta Drzewiecka

po rozpoznaniu w dniu 26 września 2013 r. w Szczecinie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w G.

przeciwko B. T.

o zapłatę

na skutek zażalenia powoda

na postanowienie Sądu Rejonowego Szczecin- Centrum w Szczecinie z dnia 28 marca 2013 r. w sprawie o sygn. akt I C 1464/12

postanawia:

I.  odrzucić zażalenie na pkt 1 postanowienia,

II. zmienić zaskarżone postanowienie w pkt 2 ten sposób, że punkt ten uchylić.

SSO Marzenna Ernest SSO Karina Marczak del. SR Aneta Drzewiecka

Sygn. akt II Cz 721/13

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 28 marca 2013 r. Sąd Rejonowy Szczecin- Centrum w Szczecinie (sygn. akt I C 1464/12):

1.  oddalił wniosek strony powodowej o zawieszenie postępowania;

2.  umorzył postępowanie w sprawie.

Uzasadniając powyższe rozstrzygnięcie sąd wskazał, że powód nie uzupełnił braków formalnych pozwu. Nie wskazał wszak aktualnego adres pozwanej, pomimo powzięcia w lipcu 2012 roku wiedzy, że adres wskazany w pozwie nie jest prawidłowy oraz uzyskania wiedzy o tym, że pozwana nie jest nigdzie zameldowana od listopada 2009 roku. Dalej sąd podał, że nie zostało wykazane, aby strona powodowa podjęła jakiekolwiek dalsze czynności zmierzające do ustalenia tego adresu. Kolejno zważył, że to na powodzie ciąży powinność wskazania adresu zamieszkania pozwanego, bądź też podjęcie działań, które umożliwią prowadzenie postępowania pomimo, że adres pozwanego nie jest znany. Zdaniem sądu już na etapie wnoszenia pozwu powód winien wskazać prawidłowy adres zamieszkania strony przeciwnej. Tymczasem powód wskazał adres, który od niemal trzech lat był już nieaktualny, o czym powód musiał wiedzieć, skoro postępowanie egzekucyjne było skierowane wobec pozwanej na inny adres zamieszkania niż wskazany w pozwie i zostało umorzone ze względu na bezskuteczność egzekucji już po dacie wymeldowania się pozwanej spod adresu wskazanego w pozwie. Trudno w tej sytuacji było- zdaniem sądu- uznać, że wskazanie tego adresu w kolejnym postępowaniu stanowiło wykonanie ciążącego na powodzie obowiązku wskazania w pozwie adresu zamieszkania pozwanej, skoro faktycznie pod tym adresem pozwana od lat już nie mieszkała. W tej sytuacji sąd nie znalazł podstaw dla zawieszenia postępowania, bo przeszkoda uniemożliwiająca nadanie sprawie biegu nie powstała po wniesieniu pozwu, ale na wiele lat przed wszczęciem postępowania. Wobec tego wniosek o zawieszenie postępowania sąd oddalił. W konsekwencji sąd uznał, że strona powodowa pomimo wezwania nie wskazała adresu zamieszkania pozwanego, co stanowi brak formalny pozwu uniemożliwiający nadanie sprawie biegu. Wobec powyższego wniesienia pisma procesowego z dnia 15 listopada 2012 roku nie można było uznać, w ocenie sądu, za prawidłowe wykonanie obowiązku nałożonego na stronę zarządzeniem z dnia 26 października 2012 roku. W świetle powyższego postępowanie w sprawie sąd umorzył.

Zażalenie na postanowienie sądu złożył powód i zaskarżając je w całości wniósł o jego uchylenie i zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa prawnego, wg norm przepisanych.

Orzeczeniu zarzucił:

1.  naruszenie art. 505 ³⁷ § 1 k.p.c. poprzez niewłaściwą interpretację tego przepisu polegającą na przyjęciu, że w ramach uzupełnienia braków formalnych pozwu powód zobligowany jest do wskazania aktualnego miejsca zamieszkania pozwanego pod rygorem umorzenia postępowania, mimo iż adres pozwanej został wskazany w pozwie na etapie elektronicznego postępowania upominawczego, a sprawie nadano już bieg,

2.  naruszenie art. 177 § 1 pkt. 6 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie podczas gdy w niniejszej sprawie Sąd powinien zastosować powyżej wymieniony przepis wobec niemożności ustalenia aktualnego miejsca pobytu pozwanej.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności wskazania wymaga, iż rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego w przedmiocie oddalenia wniosku o zawieszenie postępowania jest niezaskarżalne zażaleniem, albowiem stosownie do regulacji zawartej w art. 394 §1 pkt 6 k.p.c. zażalenie do Sądu II instancji przysługuje na postanowienie Sądu I instancji, którego przedmiotem jest zawieszenie postępowania i odmowa podjęcia zawieszonego postępowania.

Zatem na podstawie art. 373 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 w zw. z art. 370 k.p.c.

Zażalenie w części dotyczącej pkt 2 zaskarżonego postanowienia okazało się zasadne.

Przepis art. 505 ³⁷ § 1 k.p.c., w brzmieniu sprzed nowelizacji wprowadzonej ustawą z dnia 10 maja 2013 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego (Dz. U. z 2013 r. poz., 654) stanowi, że po przekazaniu sprawy w przypadkach wskazanych w art. 505 ³³ k.p.c., 505 ³⁴ k.p.c., oraz (...) k.p.c., przewodniczący wzywa powoda do usunięcia braków formalnych pozwu oraz uzupełnienia pozwu, w sposób odpowiedni dla postępowania, w którym sprawa będzie rozpoznana - w terminie dwutygodniowym od daty doręczenia wezwania. W przypadku nieusunięcia braków formalnych pozwu sąd umarza postępowanie.

Zakres związanych z tym czynności, przewidzianych dla przewodniczącego, nie ma związku z formą wniesienia powództwa w elektronicznym postępowaniu upominawczym oraz formą, w której nastąpi przekazanie akt sprawy z tego postępowania. Uzupełnienie braków formalnych pozwu może, więc dotyczyć dołączenia pełnomocnictwa (art. 126 § 3 k.p.c.), czego nie wymagają przepisy regulujące elektroniczne postępowanie upominawcze. Wezwanie o uzupełnienie tego rodzaju braków następuje pod rygorem umorzenia postępowania, w terminie dwutygodniowym, a zatem dłuższym niż przy wniesieniu pozwu. Rozwiązanie zakładające umorzenie postępowania w przypadku nieusunięcia braków formalnych pozwu podyktowane jest założeniem, że nie byłoby prawidłowe dokonanie zwrotu pozwu w sytuacji, w której toczyło się już elektroniczne postępowanie upominawcze (przynajmniej w zakresie koniecznym dla dokonania oceny istnienia podstaw do wydania nakazu zapłaty), a postępowanie toczące się po przekazaniu sprawy jest jego kontynuacją. Wezwanie do „uzupełnienia pozwu” nie jest związane z brakami formalnymi, lecz innymi jego wymogami i nie dotyczy ich rygor umorzenia postępowania (Dariusz Zawistowski, Komentarz do art.505(37) Kodeksu postępowania cywilnego, stan prawny 01.03.2013 r.).

O tym, jakie wymagania formalne winien spełniać pozew stanowi art. 126 k.p.c. § 2 tego przepisu w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 2 lipca 2004 r. (Dz. U. Nr 172, poz., (...)) mówi, że gdy pismo procesowe jest pierwszym pismem w sprawie, powinno zawierać oznaczenie miejsca zamieszkania lub siedziby stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników oraz przedmiotu sporu, pisma zaś dalsze - sygnaturę akt. Miejsce zamieszkania to nie tylko wskazanie miejscowości, w której dana osoba przebywa z zamiarem stałego pobytu (art. 25 k.c.), ale jej dokładny adres, zaś siedziba stron to miejscowość, w której ma siedzibę organ zarządzający danej osoby prawnej (art. 41 k.c.). W świetle regulacji z art. 126 § 2 k.p.c., obowiązkiem powoda jest, więc oznaczenie miejsca zamieszkania lub siedziby przeciwnika. Obowiązkiem tym nie jest natomiast oznaczenie adresu prawidłowego, pod którym strona pozwana istotnie- w chwili wytoczenia powództwa- zamieszkuje.

W tej sprawie powód oznaczył miejsce zamieszkania strony pozwanej. Nie było, więc przesłanek do uznania, że na etapie przekazania sprawy Sądowi Rejonowemu, zachodziły podstawy do oceny, że pozew był dotknięty brakiem formalnym. Inną rzeczą jest natomiast to, że adres podany przez powoda okazał się nieaktualny, na co wskazuje adnotacja poczty na zwrotnym potwierdzeniu doręczenia pisma sądowego pozwanej (k. 8- 9). Wskazania nieaktualnego adresu strony pozwanej nie można jednak utożsamiać z brakiem adresu w ogóle. Są to dwie odmienne sytuacje. W sposób odmienny procedura cywilna reguluje także skutki niewykonania przez powoda zobowiązania w zakresie nie wskazania adresu strony pozwanej jak i nie wskazania aktualnego czy prawidłowego adresu. Przyjęcie stanowiska odmiennego prowadziłoby do niczym nieuzasadnionego różnicowania sytuacji powoda występującego z pozwem w elektronicznym postępowaniu upominawczym i powoda występującego z pozwem w innym postępowaniu, w wypadku wadliwego li tylko określenia adresu strony pozwanej. Do tego zaś brak jest podstawy prawnej.

Na skutek podania nieprawidłowego adresu pozwanej niewątpliwie zaistniała przeszkoda w doręczeniu pozwanej nakazu zapłaty, co skutkowało prawidłowo zresztą uchyleniem nakazu zapłaty i przekazaniem sprawy do sądu według właściwości ogólnej. Na obecnym etapie postępowania nie można z tego powodu nadać sprawie dalszego biegu, a to z uwagi na brak możliwości dokonania prawidłowego doręczenia w rozumieniu przepisów art. 131 i nast. k.p.c. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest jednak niewskazanie przez powoda w wyznaczonym terminie adresu pozwanej, o którym mowa w art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c., nie zaś - wniesienia przez powoda pozwu dotkniętego brakiem formalnym z art. 126 § 2 k.p.c.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 1 k.p.c., postanowił jak w pkt II sentencji.

Odnosząc się do żądania skarżącego o zasądzenie od pozwanej kosztów postępowania zażaleniowego, to zgodnie z brzmieniem art. 108 § 1 k.p.c., sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji. Orzeczeniami takimi są wyroki, wyroki zaoczne, nakazy zapłaty oraz postanowienia, co do istoty sprawy wydawane w postępowaniu nieprocesowym, a także niektóre postanowienia formalne. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem postanowieniem formalnym kończącym postępowanie w sprawie jest orzeczenie, które przez uprawomocnienie się trwale zamyka drogę do rozstrzygnięcia sprawy, co do jej istoty w danej instancji (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 1998 r., III CZP 44/98, z dnia 31 maja 2000 r., III CZP 1/00, z dnia 6 października 2000 r., III CZP 31/00). Oznacza to, że pojęcie postanowienia kończącego postępowanie w sprawie, obejmuje tylko orzeczenia kończące postępowanie jako całość poddaną pod osąd (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 1996 r., I CKN 7/96). Mając to wszystko na uwadze, należy stwierdzić, że postanowieniami takimi nie są orzeczenia mające za przedmiot kwestie wpadkowe, tj. kończące postępowania pomocnicze lub zamykające fragment, bądź pewną fazę postępowania. Takim też postanowieniem jest niniejsze. Orzekanie, więc o kosztach postępowania byłoby w świetle art. 108 k.p.c. przedwczesne. O kosztach tych rozstrzygnie Sąd Rejonowy w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie.

(...)

1)  (...)

2)  (...)

(...)