Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 9 grudnia 2019 roku, wydanym w sprawie o sygn. akt III C 1386/19, Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie:

1. zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 45 901,64 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia 2 lipca 2018 r. do dnia zapłaty;

2. zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 165,68;

3. oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

4. zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 5 962 zł tytułem kosztów postępowania.

Powyższe rozstrzygnięcie sąd rejonowy oparł o następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. w dniu 24 września 2012 r. zawarła z (...) Szpitalem (...) w S. umowę o pogwarancyjną obsługę serwisową aparatów RTG. Wynagrodzenie za usługę miało być płatne w rozliczeniu miesięcznym po 13 460 zł brutto – w terminie 30 dni od daty doręczenia faktury VAT pozwanemu.

Powódka wystawiła pozwanemu następujące faktury:

- faktura nr (...) z dnia 30 czerwca 2014 r. – wpłynęła do pozwanego w dniu 7 lipca 2014 r. a zapłacona została w dniu 26 października 2015 r.

- faktura nr (...) z dnia 31 lipca 2014 r. – wpłynęła do pozwanego w dniu 8 sierpnia 2014 r. a zapłacona została w dniu 3 marca 2016 r.

- faktura nr (...) z dnia 29 sierpnia 2014 r. – wpłynęła do pozwanego w dniu 5 września 2014 r. a zapłacona została w dniu 18 maja 2016 r.

- faktura nr (...) z dnia 30 września 2014 r. – wpłynęła do pozwanego w dniu 13 października 2014 r. a zapłacona została w dniu 18 maja 2016 r.

- faktura nr (...) z dnia 31 października 2014 r. - wpłynęła do pozwanego w dniu 12 listopada 2014 r. a zapłacona została w dniu 18 maja 2016 r.

- faktura nr (...) z dnia 29 listopada 2014 r. - wpłynęła do pozwanego w dniu 4 grudnia 2014 r. a zapłacona została w dniu 18 maja 2016 r.

- faktura nr (...) z dnia 31 grudnia 2014 r. - wpłynęła do pozwanego w dniu 12 stycznia 2015 r. a zapłacona została w dniu 4 sierpnia 2016 r.

- faktura nr (...) z dnia 30 stycznia 2015 r. - wpłynęła do pozwanego w dniu 6 lutego 2015 r. a zapłacona została w dniu 4 sierpnia 2016 r.

- faktura nr (...) z dnia 27 lutego 2015 r. - wpłynęła do pozwanego w dniu 9 marca 2015 r. a zapłacona została w dniu 19 sierpnia 2016 r.

- faktura nr (...) z dnia 31 marca 2015 r. - wpłynęła do pozwanego w dniu 7 kwietnia 2015 r. a zapłacona została w dniu 19 sierpnia 2016 r.

- faktura nr (...) z dnia 30 kwietnia 2015 r. - wpłynęła do pozwanego w dniu 11 maja 2015 r. a zapłacona została w dniu 19 sierpnia 2016 r.

- faktura nr (...) z dnia 29 maja 2015 r. - wpłynęła do pozwanego w dniu 8 czerwca 2015 r. a zapłacona została w dniu 19 sierpnia 2016 r.

-faktura nr (...) z dnia 30 czerwca 2015 r. - wpłynęła do pozwanego w dniu 6 lipca 2015 r. a zapłacona została w dniu 16 grudnia 2016 r.

- faktura nr (...) z dnia 31 lipca 2015 r. - wpłynęła do pozwanego w dniu 10 sierpnia 2015 r. a zapłacona została w dniu 16 grudnia 2016 r.

- faktura nr (...) z dnia 31 sierpnia 2015 r. - wpłynęła do pozwanego w dniu 7 września 2015 r. a zapłacona została w dniu 16 grudnia 2016 r.

- faktura nr (...) z dnia 30 października 2015 r. - wpłynęła do pozwanego w dniu 6 listopada 2015 r. a zapłacona została w dniu 16 grudnia 2016 r.

- faktura nr (...) z dnia 30 listopada 2015 r. - wpłynęła do pozwanego w dniu 7 grudnia 2015 r. a zapłacona została w dniu 16 grudnia 2016 r.

- faktura nr (...) z dnia 31 grudnia 2015 r. - wpłynęła do pozwanego w dniu 11 stycznia 2016 r. a zapłacona została w dniu 16 grudnia 2016 r.

- faktura nr (...) z dnia 30 stycznia 2016 r. - wpłynęła do pozwanego w dniu 8 lutego 2016 r. a zapłacona została w dniu 30 grudnia 2016 r.

- faktura nr (...) z dnia 4 marca 2016 r. - wpłynęła do pozwanego w dniu 11 marca 2016 r. a zapłacona została w dniu 30 grudnia 2016 r.

- faktura nr (...) z dnia 31 marca 2016 r. - wpłynęła do pozwanego w dniu 7 kwietnia 2016 r. a zapłacona została w dniu 30 grudnia 2016 r.

- faktura nr (...) z dnia 29 kwietnia 2016 r. - wpłynęła do pozwanego w dniu 10 maja 2016 r. a zapłacona została w dniu 30 grudnia 2016 r.

- faktura nr (...) z dnia 31 maja 2016 r. - wpłynęła do pozwanego w dniu 6 czerwca 2016 r. a zapłacona została w dniu 13 stycznia 2017 r.

Wszystkie wymienione faktury opiewały na kwotę 13 460 zł brutto każda zgodnie z umową.

Nadto powódka zleciła pozwanemu wykonanie przeglądu aparatu USG zamówieniem z dnia 18 lipca 2014 r. Pozwany przedstawił ofertę cenową – 2400 zł netto – płatne 30 dni od daty wystawienia faktury. Usługa została wykonana 30 lipca 2014 r. Powódka wystawiła pozwanemu fakturę nr (...) z dnia 15 stycznia 2015 r. Faktura opłacona została w dniu 4 sierpnia 2016 r.

Strony w dniu 7 listopada 2014 r. zawarły umowę serwisową nr (...), której przedmiotem był demontaż i ponowny montaż aparaty RTG. Usługa w ramach umowy została wykonana w dniach 1 - 5 grudnia 2014 r., co stwierdzone został o protokołem. Za wykonaną usługę powódka wystawiła fakturę na kwotę 104 200,66 zł z dnia 15 grudnia 2014 r. płatną w terminie 30 dni od daty wystawienia faktury zgodnie z ofertą cenową. Faktura została opłacona 19 lipca 2016 r.

W dniu 7 czerwca 2018 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty łącznie 46 542,19 zł obejmującej należności odsetkowe z powyższych faktur.

Pozwany złożył zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa polegającego na nielegalnym procederze obrotu wierzytelnościami. Z zawiadomienia wynika, iż pozwany swoje podejrzenie podpiera tym, że przedstawiciela firm medycznych odmawiają rozmów ugodowych, czym dawali do zrozumienia, że nie są osobami decyzyjnymi. Postępowanie zakończyło się wydaniem postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa.

W tak ustalonym stanie faktycznym sąd rejonowy zważył, że powódka domagała się zasądzenia od pozwanego kwoty 46 542,19 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty, a także kwoty 165,68 zł tytułem rekompensaty za koszty odzyskania należności na podstawie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, a nadto – kosztów procesu wg norm przepisanych.

Sąd rejonowy wskazał następnie, że w przedmiotowej sprawie nie było sporne, że pomiędzy stronami zawarte zostały umowę, będące podstawę wystawionych faktur. Pozwany nie kwestionował wykonania usług nimi objętych ani wskazanej w pozwie rzeczywistej zapłaty.

Sąd rejonowy wskazał również, że umowy, będące podstawą roszczeń powódki, podlegały, bezspornie, reżimowi ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. W konsekwencji do odsetek należnych za opóźnienie w zapłacie ww. należności należało stosować przepis art. 8 ust. 1 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Sąd rejonowy przywołał treść wskazanego przepisu, jak również art. 8 ust. 2 i art. 6 ww. ustawy, a następnie wskazał, że z przedłożonej umowy nr (...) z dnia 24 września 2012 r. wynika, iż strony przewidziały płatność faktur – 30 dni od dnia doręczenia. Złożony przez pozwanego materiał dowodowy pozwolił sądowi rejonowemu na ustalenie, kiedy dochodziło do doręczenia faktur. Jeżeli chodzi o dwie pozostałe usługi, których dotyczą faktury nr (...) na kwotę 2952 zł i (...) na kwotę 104 200,66 zł, to sąd rejonowy wskazał, że umowa, której treść kształtowała zaakceptowana oferta cenowa przewidywała płatność w terminie 30 dni od daty wystawienia faktury. Powódka termin wymagalność tych faktur określiła na – odpowiednio – 25 lutego 2015 r. oraz 14 stycznia 2015 r., co jest zgodne z zawartą umową. Jak wynika zresztą z wyliczenia pozwanego – karta 126 – pozwany tak samo interpretował zapisy umów. Sąd rejonowy zweryfikował zatem należność powódki i po przeliczeniu uznał, że pozwany słusznie podnosił, że należność została zawyżona o kwotę 640,55 zł i w tym zakresie powództwo oddalił.

Zdaniem sądu rejonowego powód miał prawo również od skapitalizowanych odsetek domagać się dalszych odsetek ustawowych za opóźnienie w oparciu o przepis art. 482 k.c.

Słuszne było także, w ocenie sądu rejonowego, roszczenie powódki z tytułu rekompensaty za koszty odzyskania należności, albowiem zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 cyt. wyżej ustawy wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, o których mowa w art. 8 ust. 1 tej ustawy, przysługuje od dłużnika, bez wezwania, równowartość kwoty 40 euro przeliczonej na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne, stanowiącej rekompensatę za koszty odzyskiwania należności. Rekompensata ta przysługuje wierzycielowi bez konieczności wykazywania poniesienia tychże kosztów i staje się wymagalna już w chwilą popadnięcia przez dłużnika w opóźnienie. Bezspornie należność ta wynosiła 165,68 zł i również podlegała zasądzeniu na rzecz powódki. Nie ma znaczenia ani okres opóźnienia w spełnieniu świadczenia ani wartość wierzytelności odsetkowej wierzyciela.

Sad rejonowy nie podzielił argumentów strony pozwanej co do dokonania cesji wierzytelności dochodzonych niniejszym postępowaniem. Wskazał, iż powódka była stroną zawartej z pozwanym umowy, to powódka wystawiła faktury i to ona dochodziła należności. Ewentualne zawarcie umowy przelewu z innym podmiotem skutkowałoby nieważności takiej umowy, co pozostawałoby bez wpływy na legitymację pierwotnego wierzyciela. Takim wierzycielem jest zaś powódka. Sąd rejonowy zauważył przy tym, iż z pisma Prokuratury wynika, iż odmówiono wszczęcia postępowania w sprawie z zawiadomienia pozwanego, zaś na zobowiązanie sądu pełnomocnik powódki odpowiedział, że żadna inna umowa nie łączyła powódki z kancelarią reprezentującą ją w niniejszym postępowaniu.

O dalszych odsetkach sąd rejonowy orzekł na podstawie art. 482 § 1 k.c. od daty wniesienia pozwu. W ocenie sądu skoro ustawa o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, w art. 4a, wyłącza stosowanie art. 481 § 2 k.c., to konsekwentnie dopuszcza domaganie się odsetek od odsetek z zastrzeżeniem, że ich stopa nie może być regulowana przepisem art. 481 § 2 k.c. a przepisami ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych.

O kosztach procesu w punkcie 4. wyroku sąd rejonowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3, art. 99 i art. 108 § 1 k.p.c. To pozwany przegrał niniejszy proces niemal w całości i winien zwrócić na rzecz powódki koszty opłaty sądowej od wniesionego pozwu w kwocie 2 328 zł, koszt opłaty skarbowej od pełnomocnictw procesowych w kwocie 34 zł i koszt zastępstwa procesowego w kwocie 3 600 zł.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł pozwany, zaskarżając go w części zasądzającej od pozwanego na rzecz powoda kwoty 45.901,64 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi od dnia 2 lipca 2018 roku do dnia zapłaty (pkt 1 sentencji); w części zasądzającej od pozwanego na rzecz powoda kwoty 165,68 zł (pkt 2 sentencji) oraz w części orzekającej o kosztach postępowania (pkt 4).

Apelujący zarzucił sądowi I instancji:

1)  - naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 397 pkt 2 k.p.c., poprzez mylne uznanie jakoby powód posiadał legitymację czynną procesową w niniejszej sprawie, co skutkuje nieważnością postępowania;

2)  - naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 54 ust. 5 i 6 ustawy o działalności leczniczej oraz art. 58 § 1 k.c. i art. 83 § 1 k.c., poprzez nieuwzględnienie zarzutów pozwanego dotyczących zawarcia przez powoda z Kancelarią (...) Spółka komandytowa w Ł. umowy lub kilku umów o zastępstwo procesowe w sporach przeciwko pozwanemu, która to umowa w istocie stanowiła umowę przelewu wierzytelności przysługującej powodowi na rzecz Kancelarii (...) Spółka komandytowa w Ł., która to umowa nie jest zgodna z prawem;

3)  - naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 217 § 1, 2, 3 k.p.c. w zw. z art. 232 k.p.c., art. 233 § 1 k.p.c. oraz art. 227 w zw. z art. 6 k.c. poprzez pominięcie dowodów, tj. oddalenie wniosków pozwanego dot. przeprowadzenia dowodu z przesłuchania świadka M. K. na okoliczność uczestniczenia przez powoda i prawdopodobnie jego pełnomocnika w procederze niezgodnego z ustawą obrotu wierzytelnościami pozwanego oraz odmowy zobowiązania powoda do przedłożenia wszelkich umów, jakie łączą ich z Kancelarią (...) Spółka komandytowa w Ł.; w związku z czym niewyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy oraz dokonania oceny dowodów w sposób niewszechstronny.

Apelujący wniósł o przeprowadzenie uzupełniającego postępowania dowodowego, tj. o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka M. K. na okoliczność uczestniczenia przez powoda i prawdopodobnie jego pełnomocnika w procederze niezgodnego z ustawą obrotu wierzytelnościami pozwanego oraz przeprowadzenie dowodu z umów, jakie łączą Kancelarię (...) Spółka komandytowa w Ł. na okoliczność uczestniczenia przez powoda i prawdopodobnie jego pełnomocnika w procederze niezgodnego z ustawą obrotu wierzytelnościami pozwanego.

Apelujący wniósł nadto o uchylenie wyroku w zaskarżonym zakresie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania w związku z zarzutem nieważności postępowania, ewentualnie o zmianę wyroku w zaskarżonej części i oddalenie powództwa również w tym zakresie oraz o zasądzenie na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego za I i II instancję według norm przepisanych.

W sporządzonym do apelacji uzasadnieniu skarżący rozwinął tak sformułowane zarzuty.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie, jak również o oddalenie wniosków dowodowych pozwanego oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów zastępstwa procesowego za II instancję według norm przepisanych.

Sąd okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego podlegała oddaleniu jako nieuzasadniona.

Sąd I instancji w sposób prawidłowy zgromadził w sprawie materiał dowodowy i dokonał właściwej jego oceny. W konsekwencji ustalił stan faktyczny odpowiadający treści tych dowodów, stąd też sąd okręgowy przyjął go za własny. W sytuacji, gdy sąd drugiej instancji orzeka na podstawie materiału zgromadzonego w postępowaniu w pierwszej instancji nie musi powtarzać dokonanych ustaleń, gdyż wystarczy stwierdzenie, że przyjmuje je za własne ( vide wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 19 października 2017 roku, sygn. II PK 292/16 i z dnia 16 lutego 2017 roku, sygn. I CSK 212/16; nadto postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 23 lipca 2015 roku, sygn. I CSK 654/14; dnia 26 kwietnia 2007 roku, sygn. II CSK 18/07 ).

Wbrew zarzutom, jakie formułował pozwany, nie można uznać, aby pominięcie przez sąd pierwszej instancji wniosków dowodowych, o których mowa jest w apelacji, było nieprawidłowe. Okoliczności, które miały zostać za ich pomocą dowiedzione, były bez znaczenia z perspektywy oceny słuszności roszczeń objętych żądaniem pozwu. Wykazanie istnienia nieważnej umowy przelewu wierzytelności, których dotyczył spór w niniejszej sprawie, do czego zmierzał pozwany, prowadziłoby do konieczności oceny takiej czynności prawnej z perspektywy przepisów prawa materialnego, do których odwoływał się apelujący. Rezultatem byłoby uznanie, zgodnie zresztą ze stanowiskiem pozwanego, że umowa tego rodzaju dotknięta byłaby sankcją nieważności z przyczyn, na które pozwany wskazywał w swoich zarzutach. Powodowa spółka nie mogłaby wobec tego skutecznie przenieść przysługujących jej wierzytelności, co oznacza, że przysługiwałby jej one w dalszym ciągu nawet w razie zawarcia nieważnej umowy cesji, o której mowa w zarzutach strony pozwanej. Tym samym jako wierzyciel powodowa spółka jest legitymowana czynnie do występowania z powództwem o zapłatę przeciwko swojemu dłużnikowi i dysponowałaby taką legitymacją nawet w razie wykazania przez pozwanego faktu zawarcia nieważnej umowy przelewu. Niezależnie zatem od wyników postulowanego przez stronę pozwaną postępowania dowodowego sąd rejonowy nie miałby możliwości uznania za uzasadnione podnoszonych zarzutów o braku legitymacji procesowej czynnej po stronie powodowej, jako że nawet zawarcie owej rzekomej umowy cesji nie wpłynęłoby na to, komu przysługiwałyby sporne wierzytelności. Niezmiennie to powodowa spółka pozostawałaby wierzycielem, czyli dysponowałaby legitymacją czynną do występowania w niniejszej sprawie. Ze wskazanych przyczyn nie było także potrzeby prowadzenia przez sąd odwoławczy postępowania dowodowego zgodnie z wnioskami pozwanego zawartymi w apelacji, skoro miałyby one prowadzić do tożsamych ustaleń, wobec czego wnioski te zostały oddalone postanowieniem z dnia 15 maja 2020 roku.

Pozostałe zarzuty pozwanego, które dotyczyły rzekomego naruszenia przez sąd przepisów prawa materialnego, były oparte o twierdzenie dotyczące zawarcia przez powoda nieważnej umowy przelewu dochodzonych wierzytelności. Ze wskazanych powyżej przyczyn nie mogły one prowadzić do wniosku o braku legitymacji czynnej po stronie powodowej spółki. Prawidłowo przyjął jej istnienie sąd rejonowy, zaś apelujący konsekwentnie lansuje tezę o jej braku, opierając się przy tym na twierdzeniach o zawarciu rzekomej umowy cesji, którą jednocześnie sam ocenia jako bezwzględnie nieważną. Skarżący nie wyjaśnił przy tym ani w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, ani też w wywiedzionej apelacji, jak w logiczny sposób pogodzić prezentowane przez niego stanowisko co do istnienia nieważnej umowy przelewu z zarzutem braku legitymacji czynnej po stronie powódki. Przeprowadzenie konsekwentnego wywodu powinno bowiem doprowadzić stronę pozwaną do wniosku, że sporne wierzytelności niezmiennie przysługują podmiotowi, z którym łączył ją stosunek prawny będący oparciem dla zgłaszanych roszczeń. Skoro więc to właśnie spółka będąca kontrahentem pozwanego jest stroną inicjującą niniejszy proces, zaś szpital podnosząc zarzut braku legitymacji czynnej nie wskazał jednocześnie, komu innemu owa legitymacja miałaby jego zdaniem przysługiwać, to trudno dojść do innej konkluzji niż ta, że zarzuty strony pozwanej były zgłaszane wyłącznie dla uzyskania zwłoki w postępowaniu i pozbawione są racjonalnego oparcia.

Powyższe oznacza, że wywiedziona przez pozwanego apelacja była nieuzasadniona, jako że miała charakter polemiczny z prawidłowym stanowiskiem sądu pierwszej instancji, które pozostając pod ochroną art. 233 § 1 k.p.c. musiało się ostać. Sąd rejonowy ocenił zgromadzony w sprawie materiał dowodowy zgodnie z wymogami stawianym na gruncie art. 233 § 1 k.p.c. i na jego podstawie poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, zaś zarzuty podniesione przez stronę pozwaną okazały się nietrafne. Wobec czego sąd odwoławczy doszedł do przekonania, że roszczenie zgłoszone przez powódkę do rozpoznania w tym postępowaniu zasługiwało na uwzględnienie w pełnym zakresie uznanym za uzasadniony przez sąd rejonowy. Słusznie zatem sąd I instancji w tej części uwzględnił powództwo.

Tak argumentując i nie znajdując podstaw do zmiany zaskarżonego rozstrzygnięcia sąd okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. apelację oddalił, o czym orzekł w punkcie 1. wyroku.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w punkcie 2. wyroku zgodnie z wynikającą z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. regułą odpowiedzialności za wynik procesu. Wobec oddalenia apelacji pozwanego, jako przegrywający to postępowanie winien on zwrócić stronie powodowej poniesione przezeń koszty postępowania przed sądem drugiej instancji. W związku z tym zasądzono od pozwanego na rzecz powódki tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym kwotę 1 800 złotych – wysokość wynagrodzenia pełnomocnika ustalono na podstawie § 2 pkt 5 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2018.265 t.j.).

Mariola Wojtkiewicz Ziemowit Parzychowski Katarzyna Longa

ZARZĄDZENIE

(...)

(...)

(...)

(...)

(...)