Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 25 lipca 2018 roku Sąd Rejonowy w Goleniowie wydanym w sprawie z powództwa Wspólnoty Mieszkaniowej (...) w N. przeciwko R. K. (1) i R. K. (2) o zapłatę (sygn. akt I C 617/18):

I. zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powódki kwotę 7.460,88 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 28 czerwca 2016 roku do dnia zapłaty, z zastrzeżeniem, iż odpowiedzialność pozwanych jest solidarna z H. K., R. B. i M. K. (1), wobec których zapadł prawomocny nakaz zapłaty Sądu Rejonowego w Goleniowie z dnia 19 września 2016 roku, sygn. akt I Nc 1472/16, a nadto z S. W., wobec której zapadł prawomocny wyrok Sądu Rejonowego w Goleniowie z dnia 11 sierpnia 2017 roku, sygn. akt I C 472/17;

II. oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

III. zasądził od pozwanych solidarnie na rzecz powódki kwotę 2.273,58 zł tytułem kosztów postępowania, z zastrzeżeniem, iż odpowiedzialność pozwanych również w zakresie kosztów postępowania jest solidarna z H. K., R. B. i M. K. (1), wobec których zapadł prawomocny nakaz zapłaty Sądu Rejonowego w Goleniowie z dnia 19 września 2016 roku, sygn. akt I Nc 1472/16, a nadto z S. W., wobec której zapadł prawomocny wyrok Sądu Rejonowego w Goleniowie z dnia 11 sierpnia 2017 roku, sygn. akt I C 472/17.

Apelację od powyższego wyroku złożył pozwany R. K. (1) w zakresie punktów I. oraz III. Wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez oddalenie powództwa w stosunku do niego oraz zasądzenie kosztów procesu za obie instancje według norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Zaskarżonemu orzeczeniu apelujący zarzucił naruszenie:

a)  art. 1034 k.c. i przepisów dotyczących odpowiedzialności solidarnej spadkobierców przed dokonaniem działu spadku poprzez jego wadliwe zastosowanie, mimo, że to postępowanie nie dotyczy odpowiedzialności z tytułu długów spadkowych po zmarłym w dniu 15 lutego 2002 roku W. K., lecz określenia zasad odpowiedzialności współwłaścicieli lokalu położonego w (...), którego pozwany jest współwłaścicielem w udziale do 3/20 części;

b)  art. 17 u.w.l. w zw. z art. 207 k.c. poprzez ich niezastosowanie oraz błędne przyjęcie, że odpowiedzialność pozwanych jest solidarna, podczas gdy współwłaściciele w częściach ułamkowych stanowiącego odrębną własność lokalu mieszkalnego ponoszą przypadające na nich koszty zarządu związane z utrzymaniem nieruchomości wspólnej (i związaną z tym odpowiedzialność wobec wspólnoty mieszkaniowej) nie solidarnie, lecz w stosunku do wielkości przysługującego każdemu ze współwłaścicieli udziału w prawie własności lokalu mieszkalnego;

c)  art. 244 k.p.c. w zw. art. 245 k.p.c. poprzez uznanie, że niepoświadczone za zgodność z oryginałem i niepodpisane przez powódkę kopie dokumentów stanowią pełnowartościowy materiał dowodowy w sprawie, potwierdzający okoliczności, z których strona wywodzi skutki prawne, podczas gdy prawidłowa ocena przedłożonych materiałów wskazuje na brak ich uznania za dowód w świetle reguł prawa procesowego.

W uzasadnieniu apelacji pozwany podniósł, że dochodzone roszczenie dotyczy aktualnych opłat związanych z użytkowaniem lokalu (luty 2013 roku - czerwiec 2016 roku), a nie zobowiązań spadkodawcy W. K. z tytułu braku opłat czynszowych, dlatego brak podstaw do zastosowania art. 1034 k.c. Zobowiązanie jest zaś solidarne, jeżeli to wynika z ustawy lub z czynności prawnej (art. 369 k.c.). Brak jest przepisu ustawy czy czynności prawnej, z których wynikałby solidarny charakter zobowiązania dłużników, zaś w świetle art. 12 ust. 2 u.w.l. i art. 1 ust. 2 u.w.l. w zw. z art. 207 k.c. należy przyjąć, że współwłaściciele ponoszą w stosunku do wielkości ich udziałów wydatki oraz ciężary związane z rzeczą wspólną. W odniesieniu do odpowiedzialności współwłaścicieli samodzielnego lokalu mieszkalnego za koszty zarządu nieruchomością wspólną nie znajduje też zastosowania art. 370 k.c., bowiem zobowiązanie do zapłaty zaliczek nie wynika z wynika z czynności prawnej dokonanej przez współwłaścicieli lokalu, lecz z przepisów ustawy o własności lokali. Pozwany w uzasadnieniu apelacji rozwinął argumentację na poparcie podniesionych zarzutów.

Na rozprawie w dniu 9 września 2019 roku strona powodowa cofnęła pozew i zrzekła się roszczenia w stosunku do pozwanego R. K. (1) i pozwanego R. K. (2), wskazując, że cała dochodzona należność została wyegzekwowana przez komornika sądowego w toku postępowania egzekucyjnego od tych pozwanych, co do których uprzednio wydane w sprawie orzeczenia stały się prawomocne. Powódka wniosła ponadto o zasądzenie na jej rzecz od pozwanych kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd okręgowy zaważył, co następuje:

Wyrok sądu rejonowego należało uchylić w zaskarżonej części w stosunku do pozwanego R. K. (1) i postępowanie w stosunku do tego pozwanego umorzyć.

Zgodnie z art. 386 § 3 k.p.c. jeżeli pozew ulega odrzuceniu albo zachodzi podstawa do umorzenia postępowania, sąd drugiej instancji uchyla wyrok oraz odrzuca pozew lub umarza postępowanie.

Na podstawie zaś art. 355 § 1 k.p.c. sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne. Przepis art. 203 § 1 k.p.c. stanowi natomiast, że pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku. Stosownie natomiast do treści art. 391 § 1 k.p.c. jeżeli nie ma szczególnych przepisów o postępowaniu przed sądem drugiej instancji, do postępowania tego stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu przed sądem pierwszej instancji.

Cofnięcie pozwu stanowi cofnięcie wniosku o udzielenie ochrony prawnej roszczeniu procesowemu i jest wyrazem rezygnacji powoda z kontynuacji postępowania rozpoczętego wskutek wniesienia pozwu. Cofnięcie pozwu może nastąpić w toku całego postępowania, w tym także na etapie postępowania apelacyjnego. Z art. 203 § 1 k.p.c. wynika, że pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku.

W świetle art. 316 § 1 k.p.c. sąd okręgowy jest zobowiązany do uwzględnienia stanu rzeczy istniejącego w chwili orzekania. Strona powodowa na rozprawie w dniu 9 września 2019 roku cofnęła pozew i zrzekła się roszczenia w stosunku do pozwanego R. K. (1) i pozwanego R. K. (2). Sąd okręgowy uznał cofnięcie pozwu za skuteczne wobec R. K. (1), gdyż jedynie ten pozwany skutecznie wywiódł apelację od wyroku Sądu Rejonowego w Goleniowie z dnia 25 lipca 2018 roku. Co do R. K. (2) wyrok ten stał się orzeczeniem prawomocnym, zatem cofnięcie pozwu co do tego pozwanego nie wywołało skutków procesowych. Sąd okręgowy nie stwierdził okoliczności określonych w art. 203 § 4 k.p.c., które czyniłyby powyższą czynność procesową niedopuszczalną. Pełnomocnik powódki wyjaśnił, że cofnięcie pozwu jest związane z faktem zaspokojeniem roszczenia w całości w rezultacie skutecznie przeprowadzonego postępowania egzekucyjnego skierowanego do tych pozwanych w sprawie, w stosunku do których prawomocne stały się orzeczenia wydane przez sąd rejonowy na wcześniejszych etapach postępowania.

Podsumowując sąd okręgowy na podstawie art. 386 § 3 k.p.c. w zw. z art. 355 § 1 k.p.c. orzekł jak punkcie 1. sentencji.

Co do zasady w przypadku cofnięcia pozwu sąd obowiązany jest również orzec o kosztach toczącego się postępowania, stosownie do art. 203 § 2 k.p.c., który stanowi, że pozew cofnięty nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa, zaś powód na żądanie pozwanego zwraca mu koszty, jeżeli sąd już przedtem nie orzekł prawomocnie o obowiązku ich uiszczenia przez pozwanego. Stronę powodową uważa się w takim przypadku za stronę przegrywającą proces, co rodzi skutki określone w art. 98 k.p.c. Cofnięcie pozwu w niniejszej sprawie nastąpiło na skutek spełnienia świadczenia w całości w toku procesu. Świadczenie nie zostało jednakże spełnione przez pozwanego R. K. (1), który w trakcie całego postępowania kwestionował roszczenia powódki i podnosił zarzuty mające zniweczyć skierowane przeciw niemu żądanie. Dla rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów postępowania konieczne stało się zatem rozważenie stanowisk stron, aby można było ocenić, którą z nich można uznać za wygrywającą niniejsze postępowanie.

Zdaniem sądu okręgowego uzasadnione było przekonanie pozwanego R. K. (1) co do zakresu jego odpowiedzialności za dług związany z lokalem, z którym związany jest niniejszy proces. Jako współwłaściciel mieszkania w częściach ułamkowych pozwany odpowiada za zadłużenia z tym mieszkaniem związane proporcjonalnie do wielkości jego udziału we wspólnym prawie. Trafnie wskazał pozwany, że brak jest przepisu prawa, który wprowadziłby solidarną odpowiedzialność współwłaścicieli za długi związane z przedmiotem wspólnego prawa. Odpowiedzialność ta odpowiada zatem regułom ustanowionym w przepisach kodeksu cywilnego regulującego współwłasność, które wynikają z art. 207 k.c. Do wydatków związanych z rzeczą wspólną, o których mowa we wskazanym artykule, należą w szczególności wydatki, których potrzeba poniesienia wynika z normalnej eksploatacji i zasad prawidłowej gospodarki, w tym takie, które są konieczne dla utrzymania rzeczy wspólnej. Do tej kategorii należą m.in. zaliczki na poczet kosztów zarządu nieruchomością wspólną wynikające ze związanego z własnością wspólnego lokalu mieszkalnego udziału we współwłasności w nieruchomości wspólnej, w której znajduje się dany lokal. Każdy zatem ze współwłaścicieli lokalu mieszkalnego odpowiada wobec wspólnoty mieszkaniowej za długi związane ze wspólnym mieszkaniem proporcjonalnie do wielkości jego udziału we współwłasności tegoż lokalu. W przypadku pozwanego R. K. (1) oznacza to jego odpowiedzialność za 3/40 rzeczywistego zadłużenia. W realiach niniejszej sprawy odpowiada to kwocie 559 zł 56 gr., co stanowi 3/40 kwoty uznanej przez sąd I instancji za należną, czyli 7 460 zł 88 gr., której wysokości strona powodowa nie kwestionowała, co pozwala przyjąć, że uznała ją za prawidłową. Prowadzi to do wniosku, że powodowa wspólnota mogła zasadnie oczekiwać zasądzenia od pozwanego wskazanej wyżej sumy 550 zł 56 gr. Tym samym w stosunku do pierwotnie zgłoszonego w pozwie żądania powódka wygrałaby w około 6 %, co pozwala na uznanie, że pozwany uległby jedynie w niewielkiej części zgłoszonego żądania. Wobec powyższego zachodzą w ocenie sądu okręgowego podstawy dla zastosowania art. 100 zdanie drugie k.p.c. i włożenia na powódkę obowiązku zwrotu pozwanemu całości poniesionych przez niego kosztów postępowania, jako że uległ on tylko co do nieznacznej części.

Zgłoszone przez pozwanego R. K. (1) żądanie zwrotu kosztów dotyczyło zasądzenia zwrotu kosztów według obowiązujących przepisów. Na koszty te składają się koszty zastępstwa procesowego pozwanego przez radcę prawnego przed sądem I instancji w wysokości 2 400 złotych oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 złotych. Podstawę prawną, dla określenia wysokości wynagrodzenia radcy prawnego będącego pełnomocnikiem pozwanego przed sądem I instancji, stanowił § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych w brzmieniu obowiązującym w dniu wniesienia pozwu (Dz.U.2015.1804). Stąd też sąd okręgowy zasądził w punkcie 2 wydanego orzeczenia od powodowej wspólnoty na rzecz pozwanego łączną kwotę 2 417 złotych tytułem kosztów procesu związanych z postępowaniem przed sądem I instancji.

Analogicznie na podstawie art. 100 k.p.c. w punkcie 3 orzeczenia rozstrzygnięto o kosztach postępowania apelacyjnego, wobec czego zasądzono od powodowej wspólnoty na rzecz pozwanego tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego przed sądem II instancji kwotę 1 274 złotych, na którą składało się 900 złotych tytułem wynagrodzenia pełnomocnika pozwanego ustalonego na podstawie § 2 pkt 4 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 wskazanego wyżej rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz opłata od apelacji w wysokości 374 złotych.

Mariola Wojtkiewicz Katarzyna Longa Ziemowit Parzychowski

ZARZĄDZENIE

(...)

(...)

(...)

(...)