Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Powód Z. W. wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym, że pozwane Koło (...) w S. zobowiązane jest zapłacić powodowi kwotę 120.896,87zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 119.016zł od dnia 25 sierpnia 2016r. i od kwoty 1.880,87 zł od dnia 11 lutego 2017 r. wraz z kosztami postepowania.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał że jego roszczenie wynika ze szkód łowieckich, które poniósł jako dzierżawca nieruchomości rolnej numer 291/45 w uprawach rzepaku ozimego, pszenicy ozimej oraz żyta. Powód w dniu 4 listopada 2015r. ubezpieczył uprawę rzepaku ozimego i żyta od skutków złego przezimowania w C. (...) Towarzystwie (...), które protokołem oględzin z 19.11.2015r. stwierdziło dobry stan upraw rolnych. Późną jesienią 2015 r. i wiosną 2016 r. powód stwierdził żerowanie zwierzyny i szkody w uprawach. Powód podniósł, że dokonał zgłoszenia szkód w upraw rolnych w pozwanym kole łowieckim. Pozwany w terminie określonym przepisami nie podjął żadnych działań. Powód wskazał, że przeprowadzono w drodze zabezpieczenia dowodu opinię biegłego z zakresu szacowania szkód rolnych B. D. (1), który wyliczył wysokość odszkodowania z tytułu szkody w rzepaku ozimym na 85.728 zł, życie -11.400 zł i pszenicy ozimej – 21.888zł. W dniu 25 lipca 2016 r. strony podpisały umowę ugody, w którym Koło (...) zobowiązało się do zapłaty odszkodowania w łącznej kwocie 125.88zł, w tym za rzepak w wysokości 90.240zł, za pszenicę 23.048zł i za żyto 12.000zł, która to ugoda nie została wykonana, ponieważ pozwany oświadczył, że ugoda jest bezskuteczna albowiem ugodę podpisały osoby, które nie były upoważnione. Powód wezwał pozwanego do spełnienia świadczenia ale bezskutecznie.

W dniu 11 maja 2017r. Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym orzekając zgodnie z żądaniem powoda.

Pozwane Koło (...) w S. wniosło sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, zaskarżając go w całości i wnosząc o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany przyznał, że posiada legitymację bierną ale wskazał, że sporna jest legitymacja czynna albowiem z dokumentów dołączonych do pozwu nie wynika aby był dzierżawcą przedmiotowych w sprawie działek gruntu. Pozwany wskazał, że szacowanie przeprowadzone przez biegłego sądowego nie było prawidłowe, a opinie zawierają błędy, które wpłynęły na niewłaściwe wyliczenie szkody. Biegły przyjął arbitralnie za powodem, że powierzchnia uprawy to 200h, a nie 190, 4 ha, analizował stan innej działki niż 291/45 Biegły sam powinien dokonać ustaleń w tym zakresie, powoływał się na błędy, na nieuwzględnienie klasy ziemi, zły stan uprawy. Wskazał też, że przy wyliczeniu odszkodowania nie można pomijać nieponiesionych kosztów zbioru, transportu i przechowywania.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powód Z. W. dzierżawi część nieruchomości rolnej położonej w miejscowości G., gmina C., składającą się między innymi z działki numer (...) o łącznej powierzchni 187m73 ha oraz działki numer (...) ( 9ha).

Dowód:

umowa dzierżawy k.10-11, 13-15

odpis z księgi wieczystej k. 111-1142

informacja z rejestru gruntów k. 146

Oznaczone wyżej nieruchomości znajdują się na terenie obwodu łowieckiego dzierżawionego przez pozwane Koło (...) w S..

Bezsporne

W okresie sierpień-wrzesień 2015 r. powód na działce (...) zasiał rzepak ozimy o powierzchni 80 ha, żyto o powierzchni 60 ha, pszenicę ozimą o powierzchni 60 ha, a wiosna 2016r na działce (...) o pow. 9 ha seradelę i zgłosił dokonanie zasiewów pozwanemu.

Powód Z. W. pismem z dnia 1 października 2015r zgłosił pozwanemu Kołu (...) zakończenie zasiewów rzepaku, pszenicy i żyta na działce (...) i zwrócił się z prośbą o wzmożenie działań ochronnych w celu minimalizacji potencjalnych zniszczeń.

Pismem z dnia 15 kwietnia 2016r. powód zgłosił zakończenie siewu seradeli na działce (...) i zwrócił się z prośbą o wzmożenie działań ochronnych w celu minimalizacji strat na plantacji.

Dowód:

pismo z dnia 1.10.2015 r. k.16

pismo z dnia 15.04.2016 r. k.17

Pismem z dnia 1 marca 2016 r. powód odnośnie działki nr (...) w związku z bytowaniem zwierzyny leśnej i stwierdzeniem szkód na plantacji rzepaku ok.95 ha, pszenicy 65 ha i żyta ok.50 ha, zwrócił się z prośbą o wzmożenie działań ochronnych w celu minimalizacji dalszych zniszczeń. Pismem z dnia 15 kwietnia 2016 r. powód zgłosił szkodę łowiecką na działkach nr (...) (rzepak, pszenica, żyto) i na działce nr (...) (seradela). Zgłoszenie powód powtórzył 10 maja 2016r, zwracając się o wzmożenie polowań lub zaplanowanie dyżurów ochronnych.

Dowód:

zgłoszenia szkód łowieckich k.19-21

Powód ubezpieczył uprawę rzepaku ozimego, pszenicy ozimej i żyta od skutków złego przezimowania w C. (...) Towarzystwie (...), które protokołem oględzin z 19.11.2015 r. stwierdziło, że spełniły warunki ubezpieczenia, prawidłową obsadę roślin i plantację oceniło jako prawidłowo rozwiniętą.

Dowód:

protokół oględzin k. 18

umowa ubezpieczenia k.157-160

Plantacja rzepaku , pszenicy ozimej oraz żyta na działkach powoda wiosną 2016r została zniszczona przez zwierzynę łowną.

Plantacja była intensywnie prowadzona, były stosowane środki ochrony roślin, nawożenie azotowe, rośliny były prawidłowo wykształcone.

Szkoda poniesiona przez powoda w uprawie rzepaku przy uwzględnieniu nieponiesionych kosztów zbioru i transportu wyniosła 86, 913,60zł, szkoda w uprawie żyta – 11.354,40zl, szkoda w uprawie pszenicy ozimej- 21.888zzł- łącznie 120.156zł; przy założeniu wydajności rzepaku 30 dt/ha i ceny 1600zł /t.

Powód w 2016r sprzedawał kontrahentom rzepak za cenę wyższą niż 1600zł /t.

Dowód:

opinia biegłego K. S. (1) k. 248-258, 290-296 ,333-337

wyjaśnienia biegłego B. D. (1) k., nagranie rozprawy z dnia 18 lipca 2018 r. 00:24- 00:55

zeznania świadka K. O. k.219-220, nagranie rozprawy z 21 marca 2018r. 00:09-00:24

zeznania świadka A. W. (1) k.220-222, nagranie rozprawy z 21 marca 2018r. 00:25-01:16

zeznania świadka M. L. (1) k.185-186, nagranie rozprawy z 15 listopada 2017r 00:45:32-01:05:22

zeznania świadka M. W. k.200, nagranie rozprawy z dnia15 listopada 2017rr 00:16-00:55

zeznania powoda k.230, nagranie rozprawy z 18 lipca 2018 r. k. 230, 01:03-01:32

opinia biegłego B. D. (1) k. 27-35, 42-46

faktury Vat k. 365-368

W związku z brakiem oszacowania szkód, w dniu 24 maja 2016 r. powód złożył wniosek do Sądu Rejonowego w Gryfinie o zabezpieczenie dowodu przez dokonanie przez biegłego oględzin w sposób odpowiadający warunkom wstępnego szacowania szkody. Postanowieniem z dnia 29 lipca 2016 r. i 10 czerwca Sąd Rejonowy w Gryfinie dopuścił dowód z opinii biegłego B. D. (1) na okoliczność dokonania szacowania szkody wyrządzonej przez zwierzynę łowną w uprawach powoda.

Bezsporne, a nadto:

wniosek k. 22-24

postanowienie k.39

Oględziny wykonane przez biegłego B. D. (1) z udziałem pełnomocnika powoda i przedstawiciela pozwanego odbyły się w dniu 24 czerwca 2016 r. Biegły wyliczył uszkodzenia w rzepaku ozimym : powierzchnia zredukowana 18.80 ha, pszenica ozima –pow. zredukowana 6ha, żyto 5ha, następnie był na działce na szacowaniu końcowym.

Biegły nie mierzył działki, przyjmując jej wielkość na podstawie oświadczenia powoda. Powierzchnie małe przedstawione do oceny były mierzone dalmierzem laserowym w miejscach, w które nie można było wejść ze względu na kwitnienie roślin, a w pozostałych miejscach były mierzone taśmą .

Dowód:

opinia biegłego k. 27-35, 42-46

notatka służbowa k.26,41

wyjaśnienia biegłego B. D. (1) k.229-230 ( audio 00.24- 01.01)

zeznania świadka A. W. (1) k.220-223 (audio 00.25- 01.16)

Koszt opinii biegłego w sprawie I Co 390/16 i ICo 543/16 Sądu Rejonowego w Gryfinie wyniósł łącznie 1.880,87 zł (toczyły się dwa postępowania o zabezpieczenie dowodu).

Niesporne a nadto:

postanowienia k.56-58,59-61

W dniu 25 lipca 2016 r. podpisana została ugoda, w której Koło (...) zobowiązało się do zapłaty odszkodowania zapłaty odszkodowania w łącznej kwocie 125.88zł, w tym za rzepak w wysokości 90.240zł, za pszenicę 23.048zł i za żyto 12.000zł. Ugoda została podpisana przez powoda, zaś ze strony pozwanego przez S. L., M. L. (1) oraz A. W. (1).

Przy zawieraniu ugody obecny był biegły sądowy B. D. (1).

Pismem z dnia 25 sierpnia 2016 r. powód wezwał pozwane Koło (...) do zapłaty w terminie 7 dni kwoty wynikającej z ugody z dnia 25 lipca 2016r.

Dowód:

umowa ugody k.47

pismo z dnia 25 sierpnia 2016 r. k 48

Pismem z dnia 1 września 2016 r. pozwany poinformował powoda, że umowa ugody z dnia 25 lipca 2016 r. jest bezskuteczna albowiem nie została podpisana przez osoby upoważnione do składania oświadczeń woli w imieniu Koła (...).

Ugoda z dnia 25 lipca 2016 r. nie była podpisana przez wszystkie osoby upoważnione do składania oświadczeń woli w imieniu pozwanego

Dowód:

pismo z dnia 1 września 2016 r. k.50

statut Polskiego Związku Łowieckiego k. 80-108

zaświadczenie organu rejestrowego k. 109

wyjaśnienia biegłego B. D. (1) k.229-230 ( audio 00.24- 01.01)

zeznania świadka A. W. (1) k.220-223 (audio 00.25- 01.16)

zeznania świadka B. P. k. 228-229 (audio 00.02:40-00:24)

Pismem z dnia 4 lutego 2017 r. pełnomocnik powoda wezwał pozwanego do zapłaty do dnia 10 lutego 2017 r. kwoty 119.016 zł z tytułu szkody wyrządzonej przez zwierzynę łowną w uprawach powoda oraz kwoty 692,63 zł i 1.108,24 zł z tytułu kosztów opinii biegłego w postępowaniu zabezpieczającym.

Dowód:

pismo z dnia 4 lutego 2017 r. k.51

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo okazało się zasadne w całości.

Powództwo oparte było na treści art. 46 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 roku – Prawo łowieckie [Dz.U. z 2013 r., poz. 1226 ze zmianami]. Zgodnie z dyspozycją wyżej wymienianego przepisu „Dzierżawca lub zarządca obwodu łowieckiego obowiązany jest do wynagradzania szkód wyrządzonych w uprawach i płodach rolnych przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny”.

Zgodnie z treścią tego przepisu posiadacz upraw i płodów rolnych może dochodzić odszkodowania za szkody w nich wyrządzone przez niektóre gatunki zwierząt łownych.

W myśl art. 46 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 roku – Prawo łowieckie dla powstania odpowiedzialności odszkodowawczej dzierżawcy lub zarządcy obwodu łowieckiego za szkody łowieckie konieczne, a zarazem wystarczające jest łączne spełnienie dwóch przesłanek:

1.  wyrządzenie szkody w uprawach i plonach rolnych;

2.  wyrządzenie szkody przez zwierzęta należące do pięciu gatunków zwierzyny łownej, to jest przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny.

Odpowiedzialność za szkody łowieckie jest ograniczona do szkód wyrządzonych przez pięć gatunków zwierzyny łownej, jednakże w zakresie określonym przez przepisy tej ustawy istnieje bezwarunkowy obowiązek wynagrodzenia takiej szkody. Powstaje on niezależnie od czyjejkolwiek winy oraz od zgodności z prawem działania podmiotu prowadzącego gospodarkę łowiecką. Odpowiedzialność odszkodowawcza ma zatem charakter "absolutny" i jest związana z samym faktem prowadzenia gospodarki łowieckiej, niezależnie od tego, czy szkoda powstała w wyniku działania prawnego czy bezprawnego.

Nie było sporu co do tego, że nieruchomości rolne, na których prowadzone były przez powoda uprawy, położone są w okręgu łowieckim zarządzanym przez pozwane Koło (...), na którym w związku z tym spoczywa obowiązek wynagradzania szkód wyrządzonych w powyższych uprawach rolnych przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny,nie było również sporu co do tego że w roku 2015 powód na działce (...) zasiał rzepak ozimy o powierzchni 80 ha, żyto o powierzchni 60 ha, pszenicę ozimą o powierzchni 60 ha, a wiosna 2016r na działce (...) o pow. 9 ha seradelę. Powód zgłosił pozwanemu zakończenie zasiewów, a wiosną 2016 r zgłosił również bytowanie zwierzyny leśnej na obu działkach, wnosząc o wzmożenie działań ochronnych w celu minimalizacji potencjalnych zniszczeń. Nie było także sporu co do tego, że na działkach uprawianych przez powoda o nr 291/45 powstały szkody łowieckie- spór dotyczył natomiast rozmiaru doznanej szkody oraz powierzchni na jakiej została wyrządzona.

Powód wykazał umowami dzierżawy, umową ubezpieczenia a także zeznaniami świadków oraz własnymi zeznaniami, że dzierżawił działkę nr (...) (szkody powstałej wyłącznie na tej działce dotyczyło roszczenie), a zatem, że powodowi jako posiadaczowi upraw przysługiwała, wbrew twierdzeniem pozwanego, legitymacja czynna w rozpoznawanej sprawie.

Tryb postępowania w sprawie o ustalanie faktu powstania szkody łowieckiej i określenia wysokości należnego odszkodowania został uregulowany w przepisach art. 46 ust. 2 i art. 47 ustawy – Prawo łowieckie oraz wydanym na podstawie powyższej ustawy rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 8 marca 2010 roku w sprawie sposobu postępowania przy szacowania szkód oraz wypłat odszkodowań za szkody w uprawach i płodach rolnych [Dz. U. Nr 45, poz. 272]. Przywołane wyżej przepisy nakładają określone obowiązki z jednej strony na dzierżawców i zarządców obwodów łowieckich, z drugiej zaś strony na posiadaczy upraw i płodów rolnych. Niezachowanie przewidzianego w powyższych aktach prawnych trybu postępowania nie pozbawia osoby poszkodowanej prawa do odszkodowania, jednak ma wpływ na możliwość ustalenia powstania i wysokości szkody.

Z przepisów przywołanego wyżej rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 8 marca 2010 roku w sprawie sposobu postępowania przy szacowania szkód oraz wypłat odszkodowań za szkody w uprawach i płodach rolnych wynika, że zarówno wstępnego szacowania, jak i ostatecznego szacowania szkód dokonują upoważnieni przedstawiciele dzierżawcy lub zarządcy obwodu łowieckiego przy udziale poszkodowanego lub jego pełnomocnika oraz na żądanie jednej ze stron przedstawiciela właściwej terytorialnie izby rolniczej [§ 2 ust. 1]. Szacowanie szkód powinno składać się przy tym z dwóch etapów – po pierwsze, z tzw. wstępnego szacowania szkody, czyli oględzin, po drugie, z tzw. ostatecznego szacowania szkód.

Wstępne szacowanie szkód polega na dokonaniu oględzin miejsca szkody. Oględzin tych powinno się dokonać się w terminie 7 dni od dnia zgłoszenia szkody. Podczas oględzin należy ustalić: gatunek zwierzyny, która spowodowała szkodę, rodzaj, stan i jakość uprawy, obszar całej uprawy, a także szacunkowy obszar uprawy, która została uszkodzona oraz szacunkowy procent zniszczenia uprawy na danym obszarze [§ 3 wyżej wymienionego rozporządzenia].

Z kolei ostatecznemu szacowaniu podlegają straty ilościowe i jakościowe powstałe w wyniku uszkodzenia, zniszczenia uprawy lub płodów rolnych. Ostatecznego szacowania oraz określenia wysokości odszkodowania powinno się dokonać się najpóźniej na dzień przed sprzętem uszkodzonej lub zniszczonej uprawy lub płodu rolnego. W tym celu poszkodowany jest obowiązany powiadomić szacującego o terminie planowanego sprzętu w terminie 7 dni przed zamierzonym sprzętem uszkodzonych upraw lub płodów rolnych. Podczas ostatecznego szacowania ustala się: gatunek zwierzyny, która spowodowała szkodę, rodzaj uprawy lub płodu rolnego, stan i jakość uprawy lub płodu rolnego, obszar całej uprawy lub szacunkową masę zgromadzonego płodu rolnego, obszar uprawy, który uległ uszkodzeniu lub szacunkową masę uszkodzonego płodu rolnego, procent zniszczenia uprawy na uszkodzonym obszarze, plon z jednego hektara, szacunkową masę uszkodzonego płodu rolnego, rozmiar szkody oraz wysokość odszkodowania. Wysokość odszkodowania ustala się, mnożąc rozmiar szkody przez cenę skupu danego artykułu rolnego, a w przypadku gdy nie jest prowadzony skup - cenę rynkową z dnia ostatecznego szacowania szkody, w rejonie powstania szkody. Wysokość odszkodowania pomniejsza się odpowiednio o nieponiesione koszty zbioru, transportu i przechowywania [§ 4 wyżej wymienionego rozporządzenia].

Z § 2 ust. 5 i 7 wyżej wymienionego rozporządzenia wynika, że zarówno z oględzin, jak i ostatecznego szacowania szkody szacujący sporządza protokół, który podpisuje szacujący, poszkodowany lub jego pełnomocnik oraz przedstawiciel właściwej terytorialnie izby rolniczej, jeżeli uczestniczył w oględzinach lub ostatecznym szacowaniu szkody. Poszkodowany może przy tym wnieść zastrzeżenia do protokołu

W niniejszej sprawie powyższy tryb postępowania nie został zachowany. Chociaż powód pismem z dnia 1 marca 2016 r. zgłosił pozwanemu szkodę łowiecką na działce (...) na plantacji rzepaku ok.95 ha i żyta ok.50 ha oraz pszenicy ok 65 ha, zwrócił się z prośbą o wzmożenie działań ochronnych w celu minimalizacji dalszych zniszczeń , do wyznaczenia daty oględzin uprawy nie doszło . Kolejno pismem z dnia 15 kwietnia 2016 r. powód zgłosił szkodę łowiecką i w związku z zauważeniem dużych szkód wyrządzonych przez zwierzynę leśną na działkach nr (...) zwrócił się z prośbą o wzmożenie polowań, bądź zaplanowanie dyżurów ochronnych w celu minimalizacji ewentualnych dalszych szkód wyrządzonych przez zwierzynę leśną i zwrotną informację odnośnie działań mających na celu minimalizację dalszych strat. Pismem z dnia 10 maja 2016 r. powód ponownie zgłosił szkodę łowiecką i w związku z zauważeniem dużych szkód zwrócił się z prośbą o wzmożenie polowań lub zaplanowanie dyżurów ochronnych w celu minimalizacji ewentualnych dalszych szkód wyrządzonych przez zwierzynę leśną i zwrotną informację odnośnie działań mających na celu minimalizację dalszych strat. Pomimo powyższego pozwany nie zareagował- nie dokonał oględzin wskazanych przez powoda upraw. Oględziny zostały wykonane dopiero po złożeniu przez powoda w Sadzie Rejonowym w Gryfinie wniosku o udzielenie zabezpieczenia i odbyły się w dniu 21 czerwca 2016 r. Kolejna wizja biegłego sądowego odbyła się w dniu 25 lipca 2016 r. i 24 sierpnia 2016 r.

W ocenie Sądu Okręgowego biegły B. D. (1) opinię na potrzeby postępowania zabezpieczającego sporządził w sposób prawidłowo w zakresie oględzin nieruchomości . Biegły był na uprawach rzepaku, żyta i pszenicy bezpośrednio po powstaniu szkody, w związku z czym bezpośrednio po jej wyrządzeniu mógł ocenić stan upraw rzepaku i żyta prowadzonych przez powoda i rozmiar wyrządzonej mu szkody na skutek działań zwierzyny łownej. Zarzuty co do sposobu opisu przez biegłego zastanego stanu rzeczy są zatem niesłuszne- brak jest możliwości poczynienia w chwili obecnej odmiennych ustaleń. Zwrócić należy uwagę przede wszystkim na to, ze trudność w ocenie szkody na dzień orzekania wiąże się przede wszystkim z nielojalnym zachowaniem strony pozwanej, która nie reagowała w żaden sposób na zgłoszenia szkody a także podpisała z powodem ugodę działając przez osoby nieuprawnione, nie można wykluczyć że w celu opóźnienia wypłaty odszkodowania . Opinia biegłego B. D. (1) została zweryfikowana przez opinię biegłego K. S. (1), który wskazał, że zarzut niewzięcia pod uwagę nieponiesionych kosztów zbioru, transportu i przechowywania to 5% i taki przyjmuje się zwyczajowo- jedynie w tym zakresie przyjęto korektę w stosunku do opinii B. D. (1). Sposób obliczania wysokości odszkodowania biegły wskazał na k. 3 opinii , wywodząc, że wziął pod uwagę gatunek zwierzyny, która wyrządziła szkodę, rodzaj uprawy, jej stan i jakość, obszar, obszar uprawy, która została uszkodzona, procent zniszczenia uprawy, plon z 1 ha i ustalił rozmiar szkody przez pomnożenie obszaru uprawy, która została uszkodzona oraz procentu jej zniszczenia, a następnie tak uzyskanej powierzchni zredukowanej oraz plonu z 1 ha, następnie zaś ustalił odszkoowanie mnożąc rozmiar szkody przez cenę rynkową z ostatecznego dnia szacowania szkody /cenę skupu/ pomniejszoną o nieponiesione koszty zbioru, transportu i przechowywania ( § 4 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 8 marca 2010r w sprawie sposobu postępowania przy szacowaniu szkód oraz wypłaty odszkodowań w uprawach i płodach rolnych). Strona pozwana zgłaszała uwagi odnośnie przyjęcia nieponiesionych kosztów zbioru, transportu i przechowywania na poziomie 5%, niemniej jednak biegły K. S. (1) wskazał, że brak jest danych odnośnie rzeczywiście poniesionych kosztów. Chociaż opinia wskazywała na pewne błędy metodologiczne B. D. (1) w postaci braku pomiarów uprawy i pominięcia ustalenia wpływu uszkodzeń spowodowanych przez zwierzynę na straty w plonie, to jednak wskazano, że błędy te pozostały bez wpływu na wnioski opinii. Co do powierzchni- biegły K. S. (1) wskazał, że biegły odniósł się do powierzchni uszkodzonych i z nich wyliczał powierzchnię zredukowaną, zatem powierzchnia całej działki podana przez rolnika ostatecznie nie ma większego znaczenia. Część zarzutów pozwanej biegły wyjaśnił w opinii k. 290-296 – wskazał, że takie kwestie jak bonitacja gleby pozostają poza faktycznymi podstawami szacowania określonymi w § 4 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 8 marca 2010r w sprawie sposobu postępowania przy szacowaniu szkód oraz wypłaty odszkodowań w uprawach i płodach rolnych. O ile pozwana uważa, że plantacja była źle prowadzona, wbrew zasadom agrotechniki, powinna kwestie te w ocenie Sądu udowodnić, a nie wywodzić ich w uwagach do opinii biegłego. Z zeznań świadka K. O. wynika, że uprawa była prowadzona zgodnie z zasadami agrotechniki i brak jest odmiennego materiału zaoferowanego przez stronę pozwaną. Biegły K. S. (1) wyraźnie wskazał, że wobec braku materiału z szacowań wykonanych przez K. brak jest jakiegokolwiek materiału porównawczego, zatem oczywiste jest, że punktem wyjścia do sporządzenia opinii może być wyłącznie, poza materiałem z osobowych źródeł dowodowych, dokumentacja fotograficzna oraz ustalenia i pomiary biegłego B. D. (1).

Wielkość powierzchni przyjętych do wyliczenia szkody przez biegłego K. S. (1) znajduje oparcie w pozostałym materiale dowodowym, zarzuty do niej zostały wyjaśnione w sposób wyczerpujący i dlatego opinia stała się podstawą ustaleń Sądu. Biegły złożył także co do podnoszonej przez pozwanego kwestii przyjęcia na potrzeby opinii plonu 30 dt rzepaku ozimego obszerne i obrazowe wyjaśnienia, zawarte w opinii k. 333-337- przyjęty przez B. D. (1) plon 30 dt jest plonem dobrym, co w związku z tym, że brak jest jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, że plantacja była w złym stanie, i oczywiste jest, ze w warunkach niniejszej sprawy trudno przyjąć inną wersję. Biegły wskazał że wyliczenia średniego plonu dokonane przez Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych w 2016r w przypadku rzepaku są mniej korzystne dla strony powodowej- wartość ta wynosiła 35m6dt/ha. Biegli B. D. (1) i K. S. (1) przyjęli 30 dt, a więc niższy, z żadnego przepisu rozporządzenia nie wynika natomiast aby miał to być średni plon ustalany na podstawie danych GUS. Odnośnie elementu wielkości plonu wskazać należy, że podczas ostatecznego szacowania ustala się: gatunek zwierzyny, która spowodowała szkodę, rodzaj uprawy lub płodu rolnego, stan i jakość uprawy lub płodu rolnego, obszar całej uprawy lub szacunkową masę zgromadzonego płodu rolnego, obszar uprawy, który uległ uszkodzeniu lub szacunkową masę uszkodzonego płodu rolnego, procent zniszczenia uprawy na uszkodzonym obszarze, plon z jednego hektara, szacunkową masę uszkodzonego płodu rolnego, rozmiar szkody oraz wysokość odszkodowania- chodzi tu o plon dla całej uprawy a więc plon charakterystyczny dla tej uprawy (opinia k. 296). Ustalanie rzeczywistego plonu niweczy konieczność rozważań w sprawie co by było, gdyby na ten plon mogły mieć wpływ przymrozki. W dacie szacowania jasne jest już, czy wpływ taki był, czy nie. Jest oczywiste, że uprawa może zmarznąć, może ulegać wpływom suszy czy wreszcie może nastąpić jej zalanie nawalnymi deszczami, ale przy braku dowodów, że tak było, byłoby to bezcelowe. Wreszcie, w swojej opinii biegły wskazał, że ostatecznie pozwany z nieznanych powodów zaakceptował metodykę szacowania szkód w uprawach żyta i pszenicy, i zakwestionował wyłącznie ustalenia dotyczące rzepaku, chociaż metodyka wyceny była identyczna. Świadczy to o tym że zarzuty do opinii są podnoszone wybiórczo, bez głębszej refleksji i w celu przedłużania postępowania. Nie sposób tego sposobu działań procesowych nie skorelować z tym, że w ówczesnym stanie prawnym to pozwane K. miało obowiązek dokonania zarówno oględzin, jak i końcowego szacowania szkody, lecz pozostało całkowicie bierne i nie przystąpiło do oględzin; nie zakwestionowało także metodyki biegłego B. D. (1) w trakcie dokonywanych przez niego oględzin, usiłując obecnie ciężar własnych zaniechań przerzucić na stronę przeciwną. Co do zarzutów do rzekomo niewłaściwej powierzchni wskazać należy że na potrzeby ustalenia odszkodowania łączna powierzchnia zredukowana przyjęta przez biegłego K. S. powinna wynosić łącznie 19.06 ha; uzupełnienia wymaga wskazanie, że pomiary faktycznie uszkodzonych powierzchni były wykonywane, co wynika z opinii biegłego B. D., zeznań powoda i zeznań świadków A. W. oraz z zeznań powoda w charakterze strony. Jak wynikało z zeznań A. W. i M. L.- powierzchnia zredukowana była faktycznie określana nie tylko przez biegłego, ale przez ww osoby które uczestniczyły w oględzinach z ramienia Koła. Świadek W. wskazał że pomiary na miejscu były dokonywane przy pomocy dalmierza laserowego, stanowiącego jego własność. Sama metodyka szacowania tj metoda biometryczna przyjęta przez biegłego D. i zaakceptowana przez biegłego S. nie budzi wątpliwości Sądu, fakt jej stosowania jest Sądowi znany z urzędu z innych spraw. Zarzuty co do niepełnych pomiarów są również bezpodstawne- z zeznań świadków wynika, że w „kożuch” kwitnącego rzepaku nie da się po prostu wejść i dokonać precyzyjnych pomiarów, konieczne jest poruszanie się po ścieżkach technologicznych i użycie dalmierza.

Odszkodowanie należne powodowi winno odpowiadać różnicy pomiędzy wartością plonu, który powód uzyskałby, gdyby nie doszło do uszkodzenia jego upraw przez zwierzynę łowną, a wartością plonu faktycznie przez niego uzyskanego pomniejszoną o nieponiesione przez powoda koszty zbioru, transportu i przechowywania utraconego plonu. Odnośnie ceny skupu wskazać należy, że biegły S. wskazał, że analizował tę cenę i mieści się w przedziale cenowym skupu rzepaku ozimego z okresu szacowania szkody łowieckiej (k.336).

Opinia biegłego jest jasna i pełna, a wnioski w niej zawarte zostały logicznie uzasadnione, stanowiąc konsekwentne zwieńczenie przedstawionego w opinii procesu rozumowania. Tym samym przy uwzględnianiu nieponiesionych kosztów transportu i zbioru oraz średniego zbioru za prawidłowe należy uznać wyliczenia biegłego K. S. (1) co do poniesionej szkody w uprawach rzepaku, pszenicy i żyta na kwotę łączną 120.156zł, a więc wyższą niż dochodzona pozwem z tego tytułu suma 119.016zł. Przesądziło to o zasadności żądania odszkodowawczego za szkodę w uprawach rolnych.

Powód prócz odszkodowania za szkody w uprawach w kwocie 119.016 zł powód dochodził nadto poniesionych kosztów związanych z opinią wydaną w trybie zabezpieczenia w wysokości 1.880,87 zł. Sąd uwzględnił żądanie co do kwoty 119.016 zł z tytułu szkody w uprawach rzepaku, pszenicy i żyta. Niewątpliwie z uwagi na brak dokonania przez pozwanego szacowania szkody pomimo zgłoszenia przez powoda, pozwany zobowiązany jest nadto pokryć poniesione przez powoda koszty w wysokości 1.880,87 zł. Zatem żądanie okazało się uzasadnione w łącznej kwocie 239.896,87zł .

O odsetkach jak w pkt 1 sentencji orzeczono na podstawie art. 481 k.c. Pozwany nie odniósł się do żądania w tym zakresie i nie zgłosił zarzutów.

Sąd ustalając stan faktyczny w badanej sprawie wziął pod uwagę, że część okoliczności faktycznych wskazanych w poprzedniej części uzasadnienia była pomiędzy stronami bezsporna. W pozostałym zakresie sąd dokonał ustaleń faktycznych na podstawie zawnioskowanych przez strony dowodów z dokumentów, których autentyczność nie była nie była kwestionowana przez strony. Co do zasady sąd przyjął za wiarygodne także dowody z zeznań świadków i przesłuchania strony powodowej, nie znajdując podstaw do zakwestionowania ich wiarygodności w zakresie przydatnym dla rozstrzygnięcia w prawie. Nadto podstawa ustaleń Sądu stanowiła częściowo opinia B. D. (1) oraz opinia biegłego K. S. (1), o czym była mowa wyżej.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. i obejmują one uiszczoną przez powoda opłatę od pozwu (1512zł+ 4533zł k. 62 i 66) oraz koszty zastępstwa procesowego 5400zł i opłatę skarbową od pełnomocnictwa 17zł.

Orzeczenie w punkcie III Sąd oparł o przepis art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Sąd nakazał pobrać od pozwanego niepokryte koszty opinii biegłych, których łączny koszt wyniósł 247,07zł.

W związku z powyższym należało orzec jak na wstępie.

ZARZĄDZENIE

1.odnotować w kontrolce uzasadnień

2.odpis doręczyć pełn. pozwanego

3.akta z apelacją lub za 28 dni od wykonania pkt 2

2.03.2020 SSO Joanna Kitłowska-Moroz