Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Powód - Bank (...) Spółka Akcyjna w W. wniósł pozew przeciwko pozwanej M. P. (1) o zapłatę w elektronicznym postępowaniu upominawczym, w którym domagał się zasądzenia kwoty 4.451,56 zł oraz zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu pozwu powód podał, że roszczenie wynika z umowy o kredyt studencki zawartej w dniu 14 lutego 2003r. przez pozwaną z Bankiem (...) S.A. Dochodzona pozwem kwota stanowi niespłaconą przez pozwaną kwotę kapitału kredytu - 4.259,19 zł oraz odsetki umowne liczone od kwoty niespłaconego kapitału kredytu - 2,19 zł i odsetki za opóźnienie w kwocie 190,18 zł. Bank wzywał pozwaną do zapłaty dochodzonej pozwem kwoty, pozwana nie spełniła świadczenia na rzecz powoda.

Nakazem zapłaty z dnia 30 czerwca 2017 roku referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie nakazał pozwanej, aby zapłaciła na rzecz powoda kwotę 4,451,56 zł oraz 656,56 zł tytułem zwrotu kosztów procesu albo wniosła sprzeciw.

Postanowieniem z dnia 2 października 2017 roku referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie uchylił nakaz zapłaty z dnia 30 czerwca 2017 roku w całości i przekazał rozpoznanie sprawy do Sądu Rejonowego w Międzyrzeczu.

W piśmie procesowym wniesionym w dniu 18 grudnia 2017 roku powód oświadczył, że cofa pozew o kwotę 1.480,00 zł oraz podtrzymuje powództwo w pozostałym zakresie.

W odpowiedzi na pozew pozwana M. P. (1) wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu pisma procesowego pozwana przyznała, że zawarła z poprzednikiem prawnym powoda umowę o kredyt studencki, na mocy której otrzymywała przez okres 50 miesięcy świadczenie, aż do zakończenia studiów w 2007 roku. Pozwana podała, że ostateczna spłata kredytu winna nastąpić w terminie do 31 grudnia 2019r. Pozwana zaprzeczyła, aby istniał dług wynikający wobec powoda z tej umowy, wskazała, że naa skutek dokonywanych przez nią wpłat istnieje nadpłata po stronie powoda, potwierdzona aktualnym stanem zadłużenia ustalonym w oddziale powoda. Powód zaprzestał informowania pozwanej o wysokości bieżących rat do spłaty kredytu, a sporządzone przez powoda wezwanie do zapłaty zostało wysłane na nieaktualny adres pozwanej i nie zostało jej prawidłowo doręczone. Pozwana zaprzeczyła ponadto , aby dochodzone pozwem roszczenie było wymagalne albowiem powód nie dokonał skutecznego wypowiedzenia umowy wobec pozwanej.

Na rozprawie w dniu 1 lutego 2018 roku pozwana podtrzymała stanowisko wyrażone w odpowiedzi na pozew.

Powód w piśmie procesowym z 13 lutego 2018r. oświadczył, że cofa pozew wraz ze zrzeczeniem się roszczenia co do kwoty 330 zł, a w pozostałym zakresie podtrzymał żądanie pozwu oraz przytoczone okoliczności uzasadniające powództwo.

Na rozprawie w dniu 1 marca 2018r. oraz w dniu 27 marca 2018r. pozwana nie zmieniła stanowiska.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 14 lutego 2003 roku M. P. (1) zawarła z Bankiem (...) S.A. w W. umowę o kredyt studencki, na podstawie której bank zobowiązał się do wypłacania M. M.-P. przez okres 50 miesięcy zgodnie z planem studiów świadczenia tytułem kredytu studenckiego. W dniu zawarcia umowy wysokość miesięcznego świadczenia banku wynosiła 450 zł. Kredyt był oprocentowany według zmiennej rocznej stopy procentowej, wynoszącej 1,16 stopy redyskontowej weksli Narodowego Banku Polskiego i w dniu podpisania umowy wynoszącej 7,25 %. M. M.-P. zobowiązała się do spłaty kredytu wraz z należnymi odsetkami w terminach i kwotach określonych w planie spłat, liczba rat spłaty kredytu stanowiła dwukrotność liczby wypłaconych rat kredytu. W razie niespłacenia w terminie raty kredytu bankowi przysługiwały odsetki w wysokości odsetek ustawowych za okres opóźnienia. Bankowi przysługiwało uprawnienie do wypowiedzenia umowy kredytu w całości lub w części w przypadku stwierdzenia, że warunki udzielenia kredytu nie zostały dotrzymane lub w razie zagrożenia terminowej spłaty kredytu wraz z odsetkami, w szczególności w przypadku pozostawania przez kredytobiorcę w zwłoce z zapłatą co najmniej dwóch pełnych rat kredytu, po uprzednim wezwaniu kredytobiorcy do zapłaty zaległych rat w terminie nie krótszym niż 7 dni od otrzymania wezwania, pod rygorem wypowiedzenia umowy. Okres wypowiedzenia wynosił 30 dni. Zabezpieczeniem spłaty kredyt był wystawiony przez kredytobiorcę weksel in blanco oraz poręczenie wekslowe 3 osób.

Dowód:

- umowa o kredyt studencki z 14.02.2003r. - k. 66-74, 81.

M. M.-P. otrzymywała świadczenie banku do czerwca 2007 roku. Łączna kwota udzielonego kredytu wynosiła 28.080 zł. W dniu 9 czerwca 2011r. Bank (...) S.A. w W. sporządził harmonogram spłaty kredytu , którego kwota wynosiła 22.179 zł.

Dowód:

- informacja z 09.06.2011r. - k. 77-78

W dniu 4 maja 2016 roku Bank (...) S.A. w W. sporządził oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytu z dnia 14.02.2003r. po upływie 30 dniowego terminu z uwagi na zadłużenie w spłacie kapitału kredytu w wysokości 6.565,87 zł adresowane do M. M.-P., D. P. i M. P. (2).

Dowód:

- wypowiedzenie umowy z 04.05.2016r. - k. 93-98.

W okresie od 9 stycznia 2017r. do 16 stycznia 2018r.. M. M.-P. wpłaciła na rzecz banku kwotę 2.130 zł na poczet spłaty kapitału kredytu oraz kwotę 233,24 zł na poczet wymagalnych odsetek.

okoliczności niesporne, a ponadto:

- historia rachunku klienta - k. 89-92.

W dniu 31 marca 2017r. Bank (...) S.A. w W. sporządził wezwanie M. M.- P. do zapłaty kwoty 4.422,97 zł w terminie do dnia 7 kwietnia 2017 roku.

Dowód:

- wezwanie do zapłaty z 31.03.2017r. - k. 32.

W dniu 16 maja 2017r. Bank (...) Spółka AKcyjna w W. sporządził wyciąg z ksiąg bankowych, w którym stwierdził istnienie wymagalnego zobowiązania M. M.-P. wynikającego z umowy zawartej w dniu 14.02.2003r. w wysokości 4.259,19 zł tytułem niespłaconego kapitału, 2,19 zł tytułem odsetek umownych oraz 190,18 zł tytułem odsetek umownych za opóźnienie.

Dowód:

- wyciąg z ksiąg bankowych nr (...) z 16.05.2017r. - k. 30.

Sąd zważył, co następuje:

W zakresie powództwa o zapłatę kwoty 1.810 zł powód cofnął skutecznie pozew ze zrzeczeniem się roszczenia, z kolei w pozostałym zakresie powództwo okazało się niezasadne w całości.

W piśmie procesowym z dnia 15 grudnia 2017r. wniesionym przed rozpoczęciem rozprawy powód cofnął pozew co do kwoty 1.480 zł, z kolei w piśmie z dnia 13 lutego 2018r. powód cofnął pozew ze zrzeczeniem się roszczenia co do kwoty 330 zł. Cofnięcie pozwu w tym zakresie było skuteczne wobec braku podstaw do uznania je za sprzeczne z prawem, zasadami współżycia społecznego lub zmierzającego do obejścia prawa. Na podstawie art. 355 § 1 kpc w zakresie powództwa o zasądzenie od pozwanej kwoty 1.810 zł postępowanie należało umorzyć.

W pozostałym zakresie powództwo nie zostało udowodnione co do wysokości, jak również powód nie wykazał, że jest wymagalne.

Podstawa prawną powództwa był art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Prawo bankowe (t.j. Dz. U. z 2017r., poz. 1876) oraz art. 481 § 1 k.c. do stosunku umownego pomiędzy stronami mają ponadto zastosowanie przepisy ustawy z dnia 20 lipca 2001 r. o kredycie konsumenckim (Dz.U. poz. 1081, z późn. zm.53) oraz ustawy z dnia 17 lipca 1998r. o pożyczkach i kredytach studenckich (Dz. U. z 1998, Nr 108, poz. 685 ze zm.). Zgodnie z art. 69 ust. 1 Prawa bankowego przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. W myśl art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Niespornymi okolicznościami pomiędzy stronami procesu było zawarcie umowy o kredyt studencki przez pozwaną z Bankiem (...) S.A. w W. w dniu 14 lutego 2003r. i przekazywanie pozwanej do czerwca 2007 roku środków tytułem wypłaty tego kredytu w 50 miesięcznych ratach. Spór pomiędzy stronami dotyczył wysokości długu pozwanej wobec powoda wynikającego z umowy oraz wymagalności zobowiązania pozwanej. Pozwana kwestionowała tak wysokość dochodzonego pozwem roszczenia, jak i jego wymagalność, wskazywała że umowa o kredyt studencki nie została skutecznie wypowiedziana przez powoda z uwagi na to, że nie doręczono jej oświadczenia banku o wypowiedzeniu, twierdziła ponadto że powód domaga się zapłaty nieprawidłowo ustalonej kwoty albowiem pozwana wywiązywała się ze swojego obowiązku zapłaty rat kredytu w ten sposób, że dokonała nadpłaty kredytu i nie posiada wobec powoda żadnego długu. Powyższe okoliczności pozwana podniosła już w odpowiedzi na pozew, a powód zobowiązany w piśmie z dn. 1 lutego 2018r. do podania i przedstawienia dowodów na okoliczność wymagalności roszczenia o zapłatę, sposobu ustalenia kwot dochodzonych tytułem kapitału i odsetek ograniczył aktywność dowodową do przedstawienia odpisów pism zawierających wypowiedzenie umowy kredytu oraz wyciągi z rachunku klienta zawierające kwoty dokonywanych przez pozwaną wpłat na poczet kapitału kredytu i odsetek zaliczone przez powoda. Powód nie przedstawił w żadnym piśmie procesowym wyliczenia ani dowodów na okoliczność wykazania jak ustalił kwotę dochodzoną pozwem, nie wskazał w toku procesu jaka była kwota udzielonego pozwanej kredytu, nie przedstawił także dowodów na doręczenie pozwanej oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o kredyt, jak również nie wykazał, aby to oświadczenie miało oparcie w treści umowy stron i spełniało przesłanki wymienione w umowie.

Zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.

Art. 3 kpc stanowi, że strony i uczestnicy postępowania obowiązani są dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody.

W myśl art. 232 kpc strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Sąd może dopuścić dowód niewskazany przez stronę.

Pozwana M. P. (1) nie wykazała w procesie, aby dokonywała spłaty rat kredytu studenckiego w takich kwotach i terminach, że istniałaby nadpłata powodująca brak obowiązku zapłaty powodowi jakiejkolwiek kwoty. Pozwana nie przedstawiła także żadnych dowodów celem wykazania, że spełniała w ustalonych terminach i wysokości obowiązek zapłaty rat kredytu powodowi. W tym zakresie skutki braku dowodów obciążają pozwaną, jednakże zaniechanie przedstawienia dowodów na wskazywane przez pozwaną okoliczności nie powoduje automatycznego przyjęcia, że powództwo jest zasadne. Powód nie wykazał w żaden sposób w jaki sposób ustalił kwotę dochodzoną pozwem - wysokość długu pozwanej wynikający z umowy o kredyt studencki ani tego, że pozwana opóźniała się w zapłacie rat kredytu, co uzasadniało wypowiedzenie umowy o kredyt i wymagalność kwoty dochodzonej pozwem. Sporządzone oświadczenie o wypowiedzeniu umowy o kredyt nie jest dowodem na skuteczne jego doręczenie pozwanej albowiem nie przedstawiono dowodu nadania bądź doręczenia pisma z dnia 04.05.2016r. przez pozwaną. Zaoferowane przez powoda dowody w dokumentów są niewystarczające - wyciąg z ksiąg bankowych z dnia 16 maja 2017r. nie ma charakteru dokumentu urzędowego, zawiera wyłącznie oświadczenie osoby je składającej w imieniu powoda o istnieniu długu pozwanej. Stwierdzone tym dokumentem zobowiązanie pozwanej winno zostać udowodnione dodatkowymi środkami dowodowymi, podobnie jak treść oświadczenia o wypowiedzeniu umowy o kredyt studencki nie dowodzi bezpośrednio, że pozwana pozostawała w zwłoce z zapłatą rat kredytu, w jakiej wysokości i za jaki okres. Powód winien wykazać jaką kwotę przekazał pozwanej w wykonaniu swojego obowiązku wynikającego z umowy o kredyt studencki, podczas gdy obowiązkiem pozwanej byłoby wykazanie, że wykonywała swój obowiązek w sposób ustalony w umowie. Jakkolwiek wysokość przekazywanych kredytobiorcy kwot była ustalana w drodze rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej wydawanego w oparciu o delegację ustawową wynikającą z art. 15 ust. 1 ustawy o pożyczkach i kredytach studenckich w brzmieniu obowiązującym w dniu zawarcia umowy stron i w kolejnych latach wynosiła: w roku akademickim 2002/2003 roku 450 zł miesięcznie, w roku akademickim 2003/2004 - 460 zł miesięcznie w roku akademickim 2004/2005 - 600 zł miesięcznie, w roku akademickim 2005/2006 - 600 zł miesięcznie i w roku akademickim 2006/2007 - 600 zł miesięcznie, to cała kwota kredytu do spłaty przez pozwaną obejmowała także odsetki ustalone zgodnie z umową i prowizję banku. Z harmonogramu spłat sporządzonego w dniu 09.06.2011r. wynika, że kapitał kredytu do spłaty wynosił 28.080 zł , jednak powód nie podał w procesie, aby to była kwota którą pozwana winna mu zwrócić ani nie wykazał w żaden sposób, jak ta kwota została ustalona biorąc pod uwagę, że suma wypłaconych pozwanej M. M.-P. rat kredytu w kolejnych latach akademickich wynosiła 27.100 zł (4.500 zł + 4.600 zł + 6.000 zł + 6.000 zł + 6.000 zł).

Mając na uwadze powyższe okoliczności, w części nie objętej postanowieniem o umorzeniu postępowania powództwo należało oddalić wobec tego, że nie została udowodniona jego wysokość, ani wymagalność.