III AUa 1072/13 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Apelacyjny w Szczecinie z 2014-06-27
Sygn. akt III AUa 1072/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 27 czerwca 2014 r.
Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
|
Przewodniczący: |
SSA Romana Mrotek |
|
Sędziowie: |
SSA Urszula Iwanowska (spr.) SSA Barbara Białecka |
|
Protokolant: |
St. sekr. sąd. Katarzyna Kaźmierczak |
po rozpoznaniu w dniu 24 czerwca 2014 r. w Szczecinie
sprawy (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.
przy udziale zainteresowanych: P. C., A. S., M. K., M. C., B. J., K. Ż.
o podstawę wymiaru składek
na skutek apelacji płatnika składek
od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 26 czerwca 2013 r. sygn. akt VI U 1137/12
oddala apelację.
SSA Barbara Białecka SSA Romana Mrotek SSA Urszula Iwanowska
III A Ua 1072/13
UZASADNIENIE
Decyzjami wydanymi w dniu 14 listopada 2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. stwierdził, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, chorobowe oraz wypadkowe poszczególnych osób, jako pracowników płatnika składek (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. wyniosła dla:
- P. C. - w grudniu 2006 r. 5.723 zł, w grudniu 2007 r. 5.378 zł, w grudniu 2008 r. 7.674 zł oraz w grudniu 2009 r. 7.790 zł, zaś składek na ubezpieczenie zdrowotne: w grudniu 2006 r. 4.652,23 zł, w grudniu 2007 r. 4.533,12 zł, w grudniu 2008 r. 6.621,81 zł oraz w grudniu 2009 r. 6.721,99 zł (decyzja nr (...));
- B. J. - w grudniu 2006 r. 4.590,10 zł, w grudniu 2007 r. 4.545 zł, w grudniu 2008 r. 3.958 zł oraz w grudniu 2009 r. 2.076 zł, zaś składek na ubezpieczenie zdrowotne: w grudniu 2006 r. 3.731,29 zł, w grudniu 2007 r. 3.830,98 zł, w grudniu 2008 r. 3.415,36 zł oraz w grudniu 2009 r. 1.791,38 zł (decyzja nr (...));
- M. K. - w grudniu 2006 r. 964 zł, w grudniu 2007 r. 738,70 zł, w grudniu 2008 r. 758 zł oraz w grudniu 2009 r. 798,60 zł, zaś składek na ubezpieczenie zdrowotne: w grudniu 2006 r. 783,64 zł, w grudniu 2007 r. 622,65 zł, w grudniu 2008 r. 654,08 zł oraz w grudniu 2009 r. 689,11 zł (decyzja nr (...));
- A. O. (S.) - w grudniu 2009 r. wyniosła 2.241,67 zł, zaś składek na ubezpieczenie zdrowotne w grudniu 2009 r. 1.934,34 zł (decyzja nr (...));
- M. C. - w grudniu 2006 r. 3.180 zł, w grudniu 2007 r. 4.712 zł, w grudniu 2008 r. 4.130 zł oraz w grudniu 2009 r. 4.030 zł, zaś składek na ubezpieczenie zdrowotne: w grudniu 2006 r. 2.585,02 zł, w grudniu 2007 r. 3.971,74 zł, w grudniu 2008 r. 3.563,78 zł oraz w grudniu 2009 r. 3.477,49 zł (decyzja nr (...));
- K. Ż. - w grudniu 2009 r. wyniosła 2.266 zł, zaś składek na ubezpieczenie zdrowotne w grudniu 2009 r. 1.955,33 zł (decyzja nr(...)).
Kolejnymi decyzjami z tego samego dnia Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. stwierdził, że dla płatnika składek (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. kwota należnych składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wynosi za pracownika:
- P. C. - w grudniu 2006 r. 5,72 zł, w grudniu 2007 r. 5,38 zł, w grudniu 2008 r. 7,67 zł oraz w grudniu 2009 r. 7,79 zł (decyzja nr (...));
- B. J. - w grudniu 2006 r. 4,59 zł, w grudniu 2007 r. 4,55 zł, w grudniu 2008 r. 3,96 zł oraz w grudniu 2009 r. 2,08 zł (decyzja nr (...)
(...));
- M. K. - w grudniu 2006 r. 0,96 zł, w grudniu 2007 r. 0,74 zł, w grudniu 2008 r. 0,76 zł oraz w grudniu 2009 r. 0,80 zł (decyzja nr (...));
- A. O. (S.) - w grudniu 2009 r. wynosi 2,24 złotych (decyzja nr (...));
- M. C. - w grudniu 2006 r. 3,18 zł, w grudniu 2007 r. 4,71 zł, w grudniu 2008 r. 4,13 zł oraz w grudniu 2009 r. 4,03 zł (decyzja nr (...));
- K. Ż. - w grudniu 2009 r. wynosi 2,27 zł (decyzja nr (...)).
Ponadto decyzjami z dnia 14 listopada 2011 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych stwierdził, że dla płatnika składek (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. kwota należnych składek na Fundusz Pracy wynosi za pracownika:
- P. C. - za grudzień 2006 r. 140,21 zł, w grudniu 2007 r. 131,76 zł, w grudniu 2008 r. 188,01 zł oraz w grudniu 2009 r. 190,86 zł (decyzja nr
- B. J. - za grudzień 2006 r. 112,46 zł, w grudniu 2007 r. 111,35 zł, w grudniu 2008 r. 96,97 zł oraz w grudniu 2009 r. 50,86 zł (decyzja nr (...));
- M. K. - za grudzień 2006 r. wynosi 23,62 zł (decyzja nr (...));
- A. O. (S.) - za grudzień2009 r. wynosi 54,92 zł (decyzja nr (...));
- M. C. - za grudzień 2006 r. 77,91 zł, w grudniu 2007 r. 115,44 zł, w grudniu 2008 r. 101,19 zł oraz w grudniu 2009 r. 98,74 zł (decyzja nr (...));
- K. Ż. - za grudzień 2009 r. wynosi 55,52 zł (decyzja nr (...)).
W uzasadnieniu powyższych decyzji w przedmiocie ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, chorobowe, wypadkowe oraz zdrowotne P. C., B. J., M. J., A. S., M. C. oraz K. Ż. organ rentowy wskazał między innymi, że w wyniku przeprowadzenia kontroli u płatnika składek Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. przeprowadził kontrolę ustalono, że w okresie Świąt Bożego Narodzenia pracownicy spółki otrzymywali bony bądź świadczenia gotówkowe, których wartość była zróżnicowana. Świadczenia te były finansowane z funduszu socjalnego. Z przedłożonych aneksów do regulaminu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych wynika, że faktycznym kryterium przy ustalaniu wysokości bonów towarowych w latach 2006-2008 miał być dochód przypadający na osobę w rodzinie, natomiast w 2009 roku kryterium przyznania świadczeń był roczny dochód pracownika, wykazany w kartach wynagrodzeń za 2009 rok. Nadto pełnomocnik spółki w dniu 16 grudnia 2010 r. zeznał, że bony otrzymywali pracownicy, którzy byli pracownikami na dzień 30 listopada danego roku i przepracowali nienagannie cały rok. Wysokość bonów była uzależniona od dochodu danego pracownika, a dochód obliczany był na podstawie kartoteki wynagrodzeń za dany rok. Spółka również podała, że przyznawane świadczenia były obliczane proporcjonalnie do wymiaru zatrudnienia. W ocenie organu rentowego spółka nie przedstawiła żadnych dowodów na to, że przyznając bony bądź świadczenia pieniężne, brała pod uwagę kryterium dochodowe w rodzinach pracowników. Zaś z całości zebranego materiału wynika, że bony i świadczenia pieniężne z okazji świąt miały charakter premii bądź nagród, a nie świadczeń socjalnych i dlatego winny stanowić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracowników.
W uzasadnieniu decyzji o ustaleniu należnych składek dla płatnika składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz na Fundusz Pracy organ rentowy wskazał z kolei, że w wyniku kontroli u płatnika składek ustalono, że w okresie 12/2006 r., 12/2007 r., 12/2008 r., 12/2009 płatnik błędnie zadeklarował składki na ubezpieczenie społeczne za pracowników P. C., B. J., M. C. oraz M. K., a nadto w okresie 12/2009 r. za A. O. (S.) i K. Ż.. Zatem wskazanymi wyżej decyzjami ustalone zostały prawidłowe podstawy wymiaru składek wyżej wymienionych za wskazane okresy.
W odwołaniach złożonych od wszystkich powyższych decyzji (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. zarzuciła naruszenie prawa poprzez wydanie decyzji na podstawie nieostatecznej decyzji administracyjnej oraz niewzięcie pod uwagę ustawowego zwolnienia od ponoszenia określonych w decyzji obowiązków w stosunku do pracowników, którzy ukończyli 55 lat w przypadku kobiet i 60 lat w przypadku mężczyzn. Ponadto płatnik zarzucił zaskarżonym decyzjom obrazę przepisów prawa materialnego tj. ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych z dnia 4 marca 1994 r. (Dz. U. z 1996 r., nr 70, poz. 335 ze zm.) oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, poprzez niezastosowanie przepisów dotyczących nieobejmowania składkami środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych oraz przepisów procedury tj. art. 122 Ordynacji podatkowej poprzez niewyjaśnienie stanu faktycznego, niewskazanie dowodów, dla których zostały pominięte dowody strony i w konsekwencji wydanie decyzji naruszającej przepisy prawa materialnego.
W uzasadnieniu odwołania płatnik podniósł, że przyznane pracownikom świadczenia pochodziły z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych i były przyznawane zgodnie z regulaminem oraz późniejszym aneksami. Jak wynika z zapisów regulaminu modyfikowanych każdorocznie przez zapisy aneksów, świadczenia pieniężne przysługują pracownikom w różnych wysokościach i są uzależnione od dochodu pracownika wskazanego albo w przeliczeniu na członka rodziny albo łącznie jako dochód roczny. Ponadto, w ramach przyznawanych świadczeń bierze się również pod uwagę zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy i świadczenia w takim przypadku oblicza się proporcjonalnie do wymiaru zatrudnienia. W ocenie płatnika powyższe świadczy o tym, że przyznawanie przez niego świadczeń następowało z uwzględnieniem sytuacji materialnej i socjalnej pracowników, co znajduje odzwierciedlenie w zróżnicowanej wysokości wypłacanych kwot. Dalej odwołujący podkreślił, że w każdym roku Przedstawiciel Załogi sporządzał opinie dotyczącą sytuacji socjalnej pracowników, która była uwzględniana przy przyznawaniu bonów towarowych w latach 2006-2008 bądź świadczeń pieniężnych w 2009 roku. Nadto zgodnie z aneksami do Regulaminu Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych w latach 2006-2008 sytuacja materialna pracowników oceniania była na podstawie średniego dochodu przypadającego na osobę w rodzinie, który w pełni odzwierciedlał sytuację materialną w danej rodzinie.
W odpowiedzi na odwołania Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o ich oddalenie w całości oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wskazując, że z załączonego materiału oraz ustaleń kontrolnych wynika, iż wartość wypłacanych świadczeń socjalnych uzależniana była jedynie od wynagrodzenia pracownika otrzymywanego z tytułu pracy w (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w S.. Jednocześnie, z Regulaminu Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych i aneksów wynika, że wartość bonów oraz fakt ich wypłaty uzależniony został od innych kryteriów niż socjalny. Odnośnie osób przebywających na urlopach wychowawczych oraz emerytów i rencistów zastosowano zasadę „każdemu po równo” ustalając wysokość bonów w stałej wysokości 100 złotych. W stosunku do osób zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy zastosowano natomiast kryterium wysokości proporcjonalnej do wymiaru zatrudnienia. Zdaniem organu rentowego z powyższego wynika, że wydatkowanie dokonywane przez płatnika nastąpiło z pominięciem całokształtu sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej pracownika, tj. pominięciem kryterium socjalnego. Sytuacja życiowa i rodzinna pracowników nie była badana.
Zainteresowani P. C. i M. C. również nie zgodzili się z decyzjami ZUS i wskazali, że dodatkowe dochody, które uzyskiwali w trakcie pracy były uzależnione od ich aktualnego poziomu finansowego.
Zainteresowany M. K. (1) stwierdził natomiast, że zgadza się z decyzjami ZUS z dnia 14 listopada 2011 r. nr (...), nr (...) oraz nr (...) oraz wniósł o oddalenie odwołań płatnika od tych decyzji w całości. Zdaniem tego zainteresowanego, organ rentowy prawidłowo zastosował przepisy prawa materialnego i poprawnie uznał, że bony towarowe wypłacone przez płatnika w miesiącach 12/2206, 12/2007, 12/2008, 12/2009 oraz w okresie styczeń – grudzień 2009 roku stanowią przychód pracownika w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.
Wyrokiem z dnia 26 czerwca 2013 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżone decyzje i stwierdził, że nie uwzględnia się w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, chorobowe, ubezpieczenie wypadkowe i ubezpieczenie zdrowotne wypłat z tytułu bonów towarowych, finansowanych z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych na rzecz zainteresowanych P. C. – w roku 2006 i roku 2009, B. J. – w roku 2006 i roku 2009, M. K. - w roku 2006 i roku 2009, A. S. – w roku 2009, M. C. - w roku 2006 i roku 2009 i K. Ż. w roku 2009 (punkt I), w pozostałej części oddalił odwołania (punkt II) oraz zniósł wzajemnie koszty procesu (punkt III).
Powyższe orzeczenie Sąd Okręgowy oparł o następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:
(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. istnieje od 1990 roku. W zakres jej przedmiotu działalności wchodzi między innymi produkcja mebli, wykonywanie robót budowlanych wykończeniowych, handel hurtowy oraz handel detaliczny z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi.
Jednym ze współorganizatorów spółki (...) był Z. C., który wchodził również w skład jej kierownictwa. Od samego początku istnienia spółki funkcje kierownicze pełniła w niej również M. K. (2). Z. C. był prezesem zarządu spółki (...), natomiast M. K. (2) w latach 2006-2009 była wiceprezesem zarządu spółki. Od 1998 roku w spółce (...) pracuje M. C., początkowo jako referent do spraw marketingu, później natomiast jako kierownik działu marketingu. Od 2004 roku do 1 stycznia 2013 r., kiedy to została członkiem zarządu, zajmowała stanowisko przedstawiciela załogi. Nadzorowała także pracę sklepów, w których bywała często. Ponadto, od 1997 roku w spółce (...) pracuje P. C., początkowo jako referent, później zajmował stanowiska kierownicze. Był samodzielnym pracownikiem. W latach 2007-2008 był również prokurentem spółki. Spółka (...) prowadziła sklepy, w których byli zatrudnieni sprzedawcy i kierownicy sklepów. W latach 2006-2009 średnio było w niej zatrudnionych łącznie od 38 do 42 pracowników. Na dzień 9 grudnia 2009 r. liczba zatrudnionych osób wynosiła 43.
Począwszy od 1 stycznia 1997 r. w spółce (...) obowiązywał Regulamin Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Zgodnie z jego postanowieniami środkami Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych administruje pracodawca (§ 1). ZFŚS może być przeznaczony na finansowanie i dofinansowanie:
- pomocy rzeczowej lub pieniężnej dla osób znajdujących się trudnej sytuacji życiowej i w przypadkach losowych (15% funduszu w skali roku),
- przychodni zdrowia,
- imprez zakładowych,
- działalności kulturalno-oświatowej i sportowo-rekreacyjnej,
- innych form, uzgodnionych z Przedstawicielem Załogi (§2).
Zgodnie z § 4 Regulaminu ze świadczeń ZFŚS mogą korzystać:
- pracownicy zatrudnieni w spółce, po przepracowaniu roku,
- pracownicy przebywający na urlopach wychowawczych,
- rodziny pracowników,
- emeryci i renciści – byli pracownicy spółki z o.o. (...),
- pracownicy młodociani, z którymi zakład pracy zawarł umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego.
Warunkiem uzyskania świadczenia z ZFŚS jest złożenie przez pracownika wniosku w sekretariacie (...) spółki z o.o. – ul. (...) (§ 5 pkt. 1). Świadczenia z ZFŚS przyznaje Rada Nadzorcza w uzgodnieniu z Dyrektorem Zarządu Spółki na wniosek złożony przez pracownika (§ 5 ust. 2).
Przyznanie i wysokość pomocy rzeczowej lub zapomogi pieniężnej uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osób uprawnionych (§ 6 pkt. 2).
Aneksem z dnia 17 listopada 2003 r. do § 4 regulaminu dodano punkty 3 i 4, w których wskazano, że ze świadczeń ZFŚS nie może korzystać pracownik, którego nierzetelne wykonywanie obowiązków naraziło Spółkę na straty finansowe lub godziło w dobre imię Spółki oraz któremu udzielono karę regulaminową (pkt. 3) a także, że prawo do skorzystania ze świadczeń ZFŚS przez pracownika, który otrzymał pismo naganne z wpisem do akt osobowych lub nie miał przyznanej premii za różne przewinienia, uzależnione jest od uznania Zarządu (pkt. 4). Ponadto w § 2 pkt. 5 otrzymał następujące brzmienie: „Innych form pomocy, uzgodnionych z Przedstawicielem Załogi, których szczegółowy sposób przyznawania reguluje odrębny aneks”.
Aneksem do regulaminu Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych z dnia 20 listopada 2006 r. przewidziano, że osobami uprawnionymi do otrzymania bonów są:
a) pracownicy spółki (...) sp. z o.o. czynni zawodowo w dniu wydawania bonów, którzy do dnia 30 listopada 2006 r. przepracowali co najmniej jeden rok w spółce, za wyjątkiem pracowników będących w okresie wypowiedzenia (nie dotyczy osób przechodzących na emeryturę lub rentę),
b) osoby przebywające na urlopach wychowawczych,
c) emeryci i renciści spółki (...) w S. (§ 1 pkt. 1)
Pracownicy zatrudnieni w niepełnym wymiarze czasu pracy otrzymują bony w wysokości proporcjonalnie do wymiaru zatrudnienia (§ 1 pkt. 2).
W § 2 pkt. 1 aneksu wskazano, że podstawą do przyznania świadczenia w postaci bonów stanowi dochód przypadający na osobę w rodzinie. Podstawę ustalenia średniego dochodu przypadającego na członka rodziny są łączne dochody brutto wszystkich osób pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym uprawnionego, z trzech miesięcy tj. za sierpień, wrzesień i październik 2006 r. (§ 2 pkt. 2).
Zgodnie z treścią § 2 pkt. 3 bony przysługują w wysokości:
- 380 zł pracownikowi, którego średni dochód na członka rodziny nie przekracza 400 zł,
- 340 zł pracownikowi, którego średni dochód na członka rodziny nie przekracza 800 zł,
- 300 zł pracownikowi, którego średni dochód na członka rodziny przekroczy 800 zł.
Wysokość bonów dla emerytów i rencistów Spółki, osób na urlopach wychowawczych ustalono na 100 zł (§ 2 pkt. 4).
W § 2 pkt. 5 i 6 aneksu zobowiązano pracowników Spółki do złożenia stosownego zaświadczenia o łącznych dochodach brutto wszystkich osób pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym pracownika z trzech miesięcy, tj. sierpień, wrzesień i październik 2006 r., w zespole ds. kadr i płac w terminie do dnia 5 grudnia 2006 r. Osobom, które nie złożą w podanym terminie zaświadczenia, przyznany zostanie bon towarowy i najniższej wysokości.
Takiej samej treści aneksy do regulaminu ZFŚS płatnik wydał w listopadzie 2007 r., listopadzie 2008 r. oraz w listopadzie 2009 r., z tą jedynie różnicą, że w § 1 pkt. 1 pkt. a) tychże aneksów jako osoby uprawnione do otrzymania bonów wskazano:
- w aneksie z listopada 2007 r. pracowników spółki (...) sp. z o.o. czynnych zawodowo w dniu wydawania bonów, którzy do dnia 30 listopada 2007 r. przepracowali co najmniej jeden rok w spółce za wyjątkiem pracowników będących w okresie wypowiedzenia (nie dotyczy osób przechodzących na emeryturę lub rentę),
- w aneksie z listopada 2008 r. pracowników spółki (...) sp. z o.o. czynnych zawodowo w dniu wydawania bonów, którzy do dnia 30 listopada 2008 r. przepracowali co najmniej jeden rok w spółce za wyjątkiem pracowników będących w okresie wypowiedzenia (nie dotyczy osób przechodzących na emeryturę lub rentę),
- w aneksie z listopada 2009 r. pracowników spółki (...) sp. z o.o. czynnych zawodowo w dniu wydawania bonów, którzy do dnia 30 listopada 2009 r. przepracowali co najmniej jeden rok w spółce za wyjątkiem pracowników będących w okresie wypowiedzenia (nie dotyczy osób przechodzących na emeryturę lub rentę).
W aneksie z listopada 2009 r. ustalono również inną wysokość bonów w zależności od dochodu przypadającego na członka rodziny. Wskazano, że bony przysługują w wysokości:
- 380 zł pracownikowi, którego średni dochód na członka rodziny nie przekracza 650 zł,
- 340 zł pracownikowi, którego średni dochód na członka rodziny nie przekracza 1.000 zł,
- 300 zł pracownikowi, którego średni dochód na członka rodziny przekroczy 1.300 zł (§ 2 pkt. 3).
W latach 2006-2009 Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych u płatnika funkcjonował w ten sposób, że przed Świętami Bożego Narodzenia zarząd spółki każdorazowo uchwalał aneksy do regulaminu Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, które szczegółowo określały przede wszystkim kryteria przyznawania bonów w danym roku kalendarzowym, a także wysokość bonów przysługujących pracownikom w zależności od wysokości średniego dochodu na członka rodziny. Pracownicy byli każdorazowo informowani przez bezpośrednich przełożonych o treści aneksów, w tym wynikających z nich zasadach przyznawania bonów. Odbywało się to w ten sposób, że aneksy były najpierw przekazywane kierownikom sklepów i działów organizacyjnych spółki (...), którzy potwierdzali ich otrzymanie własnoręcznym podpisem (jedynie w 2006 roku treść aneksu została przesłana faksem), a następnie były one udostępniane do zapoznania się podległym im pracownikom.
W latach 2006-2009 płatnik corocznie postanawiał o przyznaniu pracownikom bonów towarowych z okazji Świąt Bożego Narodzenia. Świadczenia te były finansowane ze środków ZFŚS. Każdego roku przedstawiciel załogi M. C. rozpytywała pracowników o ich sytuację rodzinną i majątkową, sporządzała zestawienia dotyczące pracowników obejmujące wymiar zatrudnienia, krótkie spostrzeżenia (komentarze) o każdym z pracowników, ustalone na podstawie własnych obserwacji, przeprowadzonych rozmów z pracownikami lub na podstawie zasłyszanych w zakładzie pracy informacji, a także obejmujące średnią płacę brutto danego pracownika w spółce (...) z okresu od sierpnia do października (w latach 2006-2009).
W roku 2006, określając sytuację socjalną B. J. M. C. wskazała „pani J. opiekuje się bardzo chorymi rodzicami”, M. Z. (1) „dobra sytuacja”, P. C. „bardzo dobra sytuacja, mieszka z rodzicami”, M. K. (1) „ma własną działalność gospodarczą, w spółce dorabia”.
W roku 2007 roku opisując sytuację socjalną pracowników (...) sp. z o.o. M. C. między innymi wskazała: P. C. „bardzo dobra sytuacja”, B. J. „opiekuje się chorymi rodzicami, ma dorastającą córkę”, M. K. (1) „dorabia, ma własny interes”. M. Z. (1) „sytuacja dobra”.
W roku 2008 roku, opisując sytuację socjalną pracowników (...) sp. z o.o. M. C., między innymi, wskazała: P. C. „sytuacja bardzo dobra”, B. J. „ma chorych rodziców, którym pomaga finansowo”, M. K. (1) „dorabia, prowadzi własną działalność gospodarczą”, M. Z. (1) „sytuacja bardzo dobra”.
W roku 2009 roku, opisując sytuację socjalną pracowników (...) sp. z o.o. M. C., między innymi, wskazała: P. C. „założył rodzinę, sytuacja dobra”, B. J. „Pani J. umarł rodzic, który był bardzo chory; bardzo przeżywa tą sytuację”, M. K. (1) „to jego druga praca, ma działalność gospodarczą”, M. Z. (1) „sytuacja dobra, wyszła za mąż”, K. Ż. „sytuacja stabilna, mieszka z rodzicem”.
W kilku przypadkach o udzielenie informacji o kilku pracownikach był również proszony P. C., który był zapraszany na posiedzenia zarządu, na których były podejmowane decyzje o przyznaniu bonów. Ponadto, członkowie zarządu posiadali częściowo własną wiedzę o pracownikach. Decyzje o przyznaniu bonów zarząd spółki każdorazowo podejmował na posiedzeniach, z których były spisywane stosowne protokoły. I tak, w protokole z posiedzenia z dnia 17 listopada 2006 r. stwierdza się, że dyrektor zarządu C. przedstawił propozycję przedstawiciela załogi M. Z. (1) w związku z możliwością przyznania z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (...) sp. z o.o. w S. świadczeń w okresie przedświątecznym – okresie wzmożonych zakupów. Przedstawiona sytuacja materialna pracowników, którą badał przedstawiciel pracowników, a także fakt, że średnia wysokości zarobków pracowników (...)-U jest niższa od średniej zarobków w przemyśle uprawnia do wypłaty pracownikom proponowanych świadczeń. W zależności od sytuacji materialnej zatrudnionych przedstawiciel zaproponował wypłatę w trzech wysokościach: 300 złotych, 340 złotych i 380 złotych. W protokole z posiedzenia zarządu stwierdza się również, że kwoty te zgodnie z przepisami nie są opodatkowane podatkiem dochodowym, a także zwolnione są ze składek na rzecz ZUS.
W posiedzeniu zarządu uczestniczyli, między innymi, P. C. oraz M. K. (2).
Przy podejmowaniu decyzji o przydzieleniu bonów i ich wysokości zarząd spółki (...) brał pod uwagę nie tylko sytuację materialną pracownika i jego rodziny, ale również stosownie do postanowień Regulaminu Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych i aneksów do Regulaminu wymiar czasu pracy danego pracownika, ewentualne otrzymanie pisma nagannego z wpisem do akt osobowych, nieprzyznanie premii za różne przewinienia. W przypadku pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy bony były przyznawane proporcjonalnie do wymiaru zatrudnienia. Ponadto, bony w niższej wysokości przyznawano pracownikom ukaranym karą porządkową. Jeśli natomiast dany pracownik nie złożył oświadczenia, otrzymywał bon w najniższej wysokości.
W 2006 roku w spółce (...) w niepełnym wymiarze czasu pracy byli zatrudnieni następujący pracownicy: W. C. (0,875 etatu), S. G. (0,875 etatu), K. G. (1) (0,25 etatu), J. G. (0,875 etatu), M. K. (1) (0,5 etatu), J. M. (0,9 etatu), F. P. (0,875etatu), A. S. (2) (0,6 etatu), A. S. (3) (0,75 etatu), K. S. (0,8 etatu). Kary porządkowe z wpisem do akt osobowych zostały wymierzone trzem pracownikom: M. K. (1), P. C. oraz G. K. (1).
Jedynymi pracownikami, którzy złożyli oświadczenia o swojej sytuacji materialnej i życiowej byli M. G. (1) i W. L.. W. L. w swym oświadczeniu podał, że jego żona nie pracuje i nie otrzymuje żadnych świadczeń, natomiast M. G. (1) podała, że jest osobą samotnie wychowującą dziecko, które nie ma przyznanych alimentów, ani innych dochodów. W zestawieniu dotyczącym sytuacji socjalnej pracowników M. C. wskazała, że M. G. (1) jest matką samotnie wychowującą syna, ojciec dziecka nie płaci alimentów. Odnośnie W. L. zamieściła z kolei adnotację, że ma na utrzymaniu bezrobotną żonę, a średnia płaca na członka rodziny wynosi 518,50 złotych. Zarówno W. L., jak i M. G. (1) otrzymali bony o wartości 340 złotych. Osoby zatrudnione w niepełnym wymiarze czasu pracy przyznane zostały natomiast bony:
- J. M. o wartości 270 złotych,
- S. G., F. P., W. C. oraz J. G. o wartości po 260 złotych,
- A. S. (3) o wartości 225 złotych,
- K. S. o wartości 220 złotych,
- A. S. (2) o wartości 160 złotych,
- K. G. (1) o wartości 75 złotych.
Wysokość bonów obniżona została również tym pracownikom, którym wymierzone zostały kary porządkowe, tj. G. K. (1), P. C. i M. K. (1), przy czym G. K. (1) i P. C. otrzymali bony o wartości po 200 złotych, a M. K. (1) o wartości 100 złotych. Ponadto, został przyznany bon o wartości 270 złotych M. G. (2) oraz o wartości 100 złotych W. P.. Pozostałym 28 pracownikom spółki (...), którzy byli zatrudnieni w pełnym wymiarze czasu pracy i nie składali oświadczeń o swojej sytuacji materialnej i życiowej przyznane zostały bony o tej samej wartości 300 złotych (B. J., A. K. (1), E. K. (1), L. L. (1), P. L., H. Ś., E. S., J. W. (1), A. K. (2), A. K. (3), K. L., D. S., K. Ł., J. W. (2), S. Ż. (1), F. G., R. L., B. Ż., Z. R., J. U. (1), Z. P., E. Ż., S. Ż. (2), Z. C., M. K. (2), D. M. (1) oraz M. Z. (1), R. K.).
W kolejnym roku kalendarzowy posiedzenie członków zarządu, na którym podjęta została decyzja o przyznaniu pracownikom spółki (...) bonów towarowych, obyło się w dniu 19 listopada 2007 r. W sporządzonym z tego posiedzenia protokole stwierdza się, że M. K. (2) przedstawiła propozycje rozdziału bonów świątecznych z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Podkreśliła, że propozycja ta oprócz proponowanej wartości bonów 300 i 340 złotych zawiera opis sytuacji rodzinnej i materialnej poszczególnych pracowników. Przedstawiciel załogi M. Z. (1) pomimo braku złożenia oświadczeń na piśmie sama przeprowadziła stosowne wywiady o sytuacji rodzinnej i materialnej. W protokole stwierdza się również, że w ocenie M. K. (2) wywiady te rzetelnie oddają stan faktyczny. Dlatego też proponuje zatwierdzić propozycję M. Z. (1) oraz przygotować bony do wydania i realizacji dla pracowników, gdyż jest ona zgodna zarówno z przepisami ogólnie obowiązującymi, jak i Regulaminem przyznawania świadczeń pracowniczych. Z. C. oraz P. C. nie wnieśli uwag do przedstawionej propozycji. W posiedzeniu uczestniczyli M. K. (2), Z. C. i P. C..
W 2007 roku w spółce (...) w niepełnym wymiarze czasu pracy byli zatrudnieni następujący pracownicy: S. G. (0,875 etatu), K. G. (1) (0,25 etatu), J. G. (0,875 etatu), M. K. (1) (0,5 etatu), J. M. (0,9 etatu), F. P. (0,875 etatu), Z. P. (0,5 etatu), T. S. (0,875 etatu) oraz M. Z. (3) (0,25 etatu). Kary porządkowe z wpisem do akt osobowych wymierzone zostały natomiast: M. K. (1), Z. R., G. K. (1), A. K. (2), A. K. (3), A. R. oraz L. L. (1). Żaden z pracowników nie złożył oświadczenia o swojej sytuacji materialnej i życiowej. Pracownikom zatrudnionym w niepełnym wymiarze czasu pracy przyznane zostały bony:
- J. M. o wartości 270 złotych,
- S. G., F. P. oraz J. G. o wartości po 260 złotych,
- M. K. (1) oraz Z. P. o wartości po 150 złotych,
- K. G. (1) o wartości 75 złotych.
Zarząd spółki (...) obniżył również wartość bonu przyznanego Z. R. do kwoty 150 złotych, z uwagi na nieprawidłowe wykonywanie obowiązków służbowych – pismo naganne z wpisem do akt. Pozostałym 33 pracownikom spółki (...), którzy byli zatrudnieni w pełnym wymiarze czasu pracy i nie składali oświadczeń o swojej sytuacji materialnej i życiowej przyznane zostały bony o tej samej wartości 300 złotych (N. D., B. J., A. K. (4), L. L. (1), P. L., G. P., H. Ś., R. K., G. K. (1), A. K. (2), A. K. (3), E. K. (1), D. S., M. G. (1), K. Ł., J. W. (2), M. G. (2), A. S. (2), W. L., S. Ż. (1), F. G., R. L., B. Ż., A. R., E. P. (1), G. N., J. U. (1), E. Ż., S. Ż. (2), Z. C., M. K. (2), P. C., M. Z. (1)).
W kolejnym roku kalendarzowy posiedzenie członków zarządu, na którym podjęta została decyzja o przyznaniu pracownikom spółki (...) bonów towarowych, obyło się w dniu 29 listopada 2008 r. W sporządzonym z tego posiedzenia protokole stwierdza się, że przedstawiciel załogi M. Z. (1) przedstawiła informację o sytuacji rodzinnej pracowników w związku z planowanym przyznaniem bonów świątecznych finansowanych z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych spółki (...). M. Z. (1) w miarę możliwości przedstawiła sytuację rodzinną poszczególnych pracowników i zaproponowała przyznanie bonów o wartościach 300, 340 i 380 złotych. Zdaniem dyrektora zarządu spółki (...) przydział bonów dla wszystkich pracowników na zakupy świąteczne w okresie wzmożonych wydatków finansowych pracowników jest zasadny. Nastąpiło także zróżnicowanie wartości ze względu na sytuację. W protokole wskazuje się również, że pracownicy nie chcą przedstawiać swojej sytuacji na piśmie, bo nie zawsze jest chęć publicznego oświadczania się o swoich problemach rodzinnych i niedostatkach finansowych. Fundusz Świadczeń Socjalnych jest tworzony ze środków wypracowanych przez całą załogę i cała załoga powinna mieć udział w korzystaniu z niego. P. C. podał, że również brał udział w badaniu sytuacji rodzinnej pracowników spółki (...). Przyznał, że byli oni nieco zmieszani wypytywaniem, nie bardzo rozumieli dlaczego sytuacja materialna jest tak ważna przy przydzielaniu bonów. Z końcowej części protokołu wynika, że biorący udział w posiedzeniu członkowie zarządu, tj. M. K. (2) i Z. C. przychylili się do propozycji przedstawiciela załogi.
W 2008 roku w spółce (...) w niepełnym wymiarze czasu pracy byli zatrudnieni następujący pracownicy: S. G. (0,875 etatu), K. G. (1) (0,25 etatu), J. G. (0,875 etatu), M. K. (1) (0,5 etatu), F. P. (0,875 etatu), Z. P. (0,5 etatu), Z. R. (0,75 etatu), T. S. (0,875 etatu) oraz E. P. (2) (0,75 etatu). Żaden z pracowników spółki (...) nie złożył oświadczenia o swojej sytuacji materialnej i życiowej. Pracownikom zatrudnionym w niepełnym wymiarze czasu pracy przyznane zostały bony:
- J. G. i T. S. o wartości po 260 złotych;
- E. P. (2) i Z. R. o wartości po 225 złotych;
- M. K. (1) i Z. P. o wartości po 150 złotych;
- K. G. (1) o wartości 75 złotych.
Pozostałym 32 pracownikom spółki (...), którzy byli zatrudnieni w pełnym wymiarze czasu pracy i nie składali oświadczeń o swojej sytuacji materialnej i życiowej przyznane zostały bony o tej samej wartości 300 złotych (R. F., M. K. (3), S. Ż. (1), F. G., R. L., A. R., G. N., J. U. (2), E. Ż., S. Ż. (2), Z. C., M. K. (2), P. C., E. K. (2), M. Z. (1), B. Ż., W. L., S. Ż. (1), F. G., R. L., B. Ż., G. D., A. K. (3), E. K. (1), M. K. (4), P. L., G. P., D. S., J. W. (2), G. K. (1), R. K., B. J., L. L. (2), M. G. (1), K. Ł., M. M. (1), A. S. (2)).
W 2009 roku, ze względu na fakt, że pracownicy spółki (...) nie chcieli składać oświadczeń o swojej sytuacji materialnej i życiowej, zmieniono zasady przyznawania bonów towarowych i zrezygnowano z wymogu składania zaświadczeń o średnim dochodzie brutto przypadającym na członka rodziny, a w konsekwencji także i z przyjętej zasady, że w przypadku jego niezłożenia jest przyznawany danemu pracownikowi bon towarowy w najniższej wysokości. Przy przyznawaniu bonów kierowano się natomiast zasadą, że ten kto zarabia więcej otrzymuje bon o niższej wartości. Takie też były propozycje przedstawiciela załogi M. C..
Aneksem z dnia 9 grudnia 2009 r. w sprawie przyznawania świadczenia socjalnego w postaci świadczeń pieniężnych określono, że osobami uprawnionymi do otrzymania świadczeń pieniężnych są:
- pracownicy spółki (...) sp. z o.o. czynni zawodowo w dniu wydawania świadczeń pieniężnych, którzy do dnia 30 listopada 2009 r. przepracowali co najmniej jeden rok w spółce, za wyjątkiem pracowników będących w okresie wypowiedzenia (nie dotyczy osób przechodzących na emeryturę lub rentę),
- osoby przebywające na urlopach wychowawczych,
- emeryci i renciści Spółki (...) w S..
Pracownicy zatrudnieni w niepełnym wymiarze czasu pracy otrzymują świadczenia pieniężne w wysokości proporcjonalnej do wymiaru zatrudnienia.
W § 2 pkt. 1 wskazano, że podstawę do przyznania świadczenia w postaci świadczeń pieniężnych stanowi roczny dochód (brutto) przypadający na pracownika. Podstawą ustalenia rocznego dochodu przypadającego na pracownika są karty wynagrodzeń za 2009 rok (pkt. 2). Zgodnie z pkt. 3 świadczenia pieniężne przysługują w wysokości:
- 380 zł pracownikowi, którego roczny dochód nie przekracza 30.000 zł,
- 340 zł pracownikowi, którego roczny dochód nie przekracza 42.000 zł,
- 300 zł pracownikowi, którego roczny dochód przekroczy 42.000 zł.
Posiedzenie, na którym zarząd spółki (...) podjął decyzję o przyznaniu pracownikom bonów towarowych, odbyło się 1 grudnia 2009 r. W protokole z tego posiedzenia stwierdza się, że członkowie zarządu zebrali się w związku ze zbliżającym się okresem świątecznym, aby zasilić środki pracowników na zakup dodatkowej żywności oraz na inne wydatki. Na posiedzeniu przedstawiona została propozycja świadczeń pieniężnych z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych za rok 2009, opracowana przez przedstawiciela załogi M. C.. Propozycja ta zawiera wielkość świadczeń w zależności od oceny sytuacji rodzinnej poszczególnych pracowników, jak też wielkości rocznego dochodu. Ocena sytuacji rodzinnej opracowana została dość szczegółowo i propozycja wielkości świadczenia o wartościach 300 złotych, 340 złotych i 380 złotych w zależności od sytuacji majątkowo-rodzinnej i przychodów jest uzasadniona.
Z końcowej części protokołu wynika, że biorący udział w posiedzeniu (Z. C., P. C. i M. K. (2)) uważali propozycję przedstawiciela załogi co do wysokości bonów za dobrą i byli za jej zatwierdzeniem.
Na dzień 9 grudnia 2009 r. w spółce (...) w niepełnym wymiarze czasu pracy byli zatrudnieni następujący pracownicy: K. G. (1) (0,25 etatu), M. K. (1) (0,50 etatu), E. P. (2) (0,75 etatu), J. G. (0,88 etatu), Z. R. (0,75 etatu), Z. P. (0,50 etatu), E. O. (0,50 etatu). Zgodnie z zestawieniem sporządzonym przez przedstawiciela załogi M. C. z 18 listopada 2009 r., wysokość rocznego dochodu poszczególnych pracowników spółki (...) w 2009 roku kształtowała się następująco:
- C. P. – 78.127,97 złotych,
- C. Z. – 82.755,02 złotych,
- D. R. – 29.052,50 złotych,
- F. R. – 34.191,74 złotych,
- G. K. (2) – 5.904,00 złotych,
- G. M. – 33.214,71 złotych,
- G. F. 17.041,00 złotych,
- G. J. – 17.479,52 złotych,
- J. B. – 29.101,94 złotych,
- K. E. (1) – 23.033,75 złotych,
- K. M. – 59.431,29 złotych,
- K. A. 43.098,84 złotych,
- K. R. – 21.735,00 złotych,
- K. M. – 7.682,15 złotych,
- K. G. (2) – 25.982,59 złotych,
- K. E. (2) – 17.713,15 złotych,
- L. L. (3) – 40.313,26 złotych,
- L. R. – 14.458,69 złotych,
- L. P. – 27.228,17 złotych,
- Ł. K. – 40.961,19 złotych,
- M. vel P. R. – 26.074,00 złotych,
- M. M. – 35.621,89 złotych,
- N. G. – 32.174,92 złotych,
- O. E. – 11.310,00 złotych,
- O. A. – 22.922,73 złotych,
- P. T. – 25.061,00 złotych,
- P. G. – 24.512,66 złotych,
- P. Z. 24.421,12 złotych,
- R. Z. – 25.989,86 złotych,
- R. A. – 41.080,71 złotych,
- S. D. – 39.359,36 złotych,
- S. I. – 21.200,43 złotych,
- S. A. – 36.197,28 złotych,
- U. J. – 25.960,16 złotych,
- W. E. – 22.560,35 złotych,
- Z. M. – 44.320,79 złotych,
- Ż. E. – 38.839,57 złotych,
- Ż. S. – 38.354,55 złotych,
- Ż. S. – 25.438,51 złotych,
- Ż. K. – 23.685,88 złotych.
W 2009 roku tylko jeden pracownik spółki (...) T. P. złożył oświadczenie o swojej sytuacji materialnej i życiowej.
Pracownikom zatrudnionym w niepełnym wymiarze czasu pracy przyznane zostały bony:
- K. G. (1) o wartości 95 złotych,
- M. K. (1) o wartości 190 złotych,
- E. P. (2) o wartości 225 złotych,
- J. G. o wartości 334 złotych,
- Z. R. o wartości 225 złotych,
- Z. P. o wartości 150 złotych,
- E. O. w wysokości 190 złotych.
Pozostałym pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy przyznane zostały bony:
- 6 pracownikom o wartości 300 złotych: A. K. (3) (dochód w 2009 r.: 43.098,84 złotych), A. R. (dochód w 2009 r.: 41.080,71 złotych), Z. C. (dochód w 2009 r.: 82.755,02 złotych), M. K. (2) (dochód w 2009 r.: 59.431,29 złotych), P. C. (dochód w 2009 r.: 78.127,97 złotych), M. C. (dochód w 2009 r.: 44.320,79 złotych);
- 10 pracownikom o wartości 340 złotych: M. G. (1) (dochód w 2009 r.: 33.214,71 złotych), K. Ł. (dochód w 2009 r.: 40.961,19 złotych), D. S. (dochód w 2009 r.: 39.359,36 złotych), L. L. (2) (dochód w 2009 r.: 40.313,26 złotych), M. M. (1) (dochód w 2009 r.: 35.621,89 złotych), A. S. (2) (dochód w 2009 r.: 36.197,28 złotych), R. F. (dochód w 2009 r.: 34.191,74 złotych), S. Ż. (1) (dochód w 2009 r.: 38.354,55 złotych), G. N. (dochód w 2009 r.: 32.174,92 złotych), E. Ż. (dochód w 2009 r.: 38.839,57 złotych);
- 16 pracownikom o wartości 380 złotych: E. K. (1) (dochód w 2009 r.: 23.033,75 złotych), R. M. vel P. (dochód w 2009 r.: 26.074,00 złotych), A. O. (dochód w 2009 r.: 22.922,73 złotych), T. P. (dochód w 2009 r. 25.061,00 zł), G. P. (dochód w 2009 r.: 24.512,66 złotych), R. K. (dochód w 2009 r.: 21.735,00 złotych), G. K. (1) (dochód w 2009 r.: 25.982,59 złotych), I. S. (dochód w 2009 r.: 21.200,43 złotych), K. Ż. (dochód w 2009 r.: 23.685,88 złotych), B. J. (dochód w 2009 r.: 29.101,94 złotych), R. D. (dochód w 2009 r.: 29.052,50 złotych), F. G. (dochód w 2009 r.: 17.041,00 złotych), R. L. (dochód w 2009 r.: 14.458,69 złotych), J. U. (1) (dochód w 2009 r.: 25.960,16 złotych), S. Ż. (2) (dochód w 2009 r.: 25.438,51 złotych), E. K. (2) (dochód w 2009 r.: 17.713,15 złotych), K. Ż. (dochód w 2009 r.: 23.685,88 złotych).
M. K. (1) przepracował w spółce (...) przez 20 lat do 2012 roku jako inkasent, kiedy to przeszedł na emeryturę. W latach 2006-2009 nie miał żadnych osób na swoim utrzymaniu. Jego żona miała przyznaną rentę, natomiast syn się ożenił i również sam się utrzymuje. Zarobki M. K. w spółce (...) wynosiły około 1.200 złotych miesięcznie. Ponadto, prowadził własną działalność gospodarczą, z której miał dodatkowe dochody. Inni pracownicy spółki, w tym M. C. znali jego sytuację i wiedzieli, że prowadzi działalność gospodarczą.
A. S. (1) pracowała natomiast w spółce (...) w latach 2008-2010 jako sprzedawca. Wówczas mieszkała początkowo ze swoimi rodzicami, a później z narzeczonym. Nie miała na swoim utrzymaniu dzieci, ani innych szczególnych wydatków. Jedynym większym wydatkiem A. S. było czesne za szkołę. Jej zarobki wynosiły 1.200-1.300 złotych miesięcznie, w zależności od wielkości sprzedaży. W styczniu 2009 roku poszła na zwolnienie lekarskie, a w sierpniu 2009 roku urodziła dziecko.
W latach 2006-2009 spółka (...) nie doliczyła wartości wskaznaych bonów do przychodu, stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracowników, w tym P. C., B. J., M. K., M. C., a w 2009 roku nadto A. S. i K. Ż..
W okresie od 1 grudnia 2010 r. do 23 grudnia 2010 r. ZUS O/S. przeprowadził w spółce (...) kontrolę. Z ramienia organu rentowego prowadziła ją wówczas D. M. (2). Przedmiotem kontroli była, między innymi, prawidłowość i rzetelność obliczania, potrącania i opłacania składek oraz innych składek i wpłat, do których pobierania zobowiązany jest Zakład oraz zgłaszanie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, prawidłowość wystawiania zaświadczeń lub zgłaszania danych dla celów ubezpieczeń społecznych. W wyniku kontroli ustalono, między innymi, że płatnik składek nie naliczył składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych od przychodów pracowników otrzymywanych w formie bonów towarowych w grudniu 2006 r., grudniu 2007 r., grudniu 2008 r. oraz grudniu 2009 r., którzy przepracowali cały rok, proporcjonalnie do etatu na jaki byli zatrudnieni, nie mieli nagany oraz że płatnik składek przyznał z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych pracownikom bony towarowe z okazji Świąt Bożego Narodzenia, bez uwzględnienia ich sytuacji materialnej i socjalnej.
Na podstawie ustalonego stanu faktycznego oraz art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (j. t. Dz. U. z 2007 r., nr 11, poz. 74 ze zm.; powoływana dalej jako: ustawa systemowa), art. 23 ust. 1 i 7 ustawy z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w NFZ (Dz. U. nr 45, poz. 391) i art. 81 ust. 1 i 6 zastępującej tę ustawę ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach z opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, których treść w brzmieniu obowiązującym w spornym okresie przytoczono, Sąd Okręgowy uznał, że odwołania zasługiwały częściowo na uwzględnienie.
Sąd pierwszej instancji wskazał, że ogólna definicja przychodu zawarta jest w przepisie art. 4 pkt 9 ustawy systemowej, gdzie wskazano, iż pod tym pojęciem należy rozumieć przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, pracy nakładczej, służby, wykonywania mandatu posła lub senatora, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego i stypendium wypłacanych bezrobotnym oraz stypendium sportowego, a także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy. Przychodami są więc otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – j. t. Dz. U. z 2000 r., nr 14, poz. 176 ze zm.). Zgodnie zaś z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Jednocześnie sąd meriti wskazał, że na mocy § 2 ust. 1 pkt. 19 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. nr 161, poz. 1106 ze zm.), z podstawy wymiaru składek wyłączono świadczenia finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Jeśli więc bony towarowe finansowane są ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, to nie są wliczane do podstawy wymiaru składek, gdyż mieszczą się w dyspozycji przepisu § 2 pkt. 19 rozporządzenia.
Zaś w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (j. t. Dz. U. z 1996 r., nr 70, poz. 335 ze zm.) wskazano, że Fundusz ten jest przeznaczony na finansowanie działalności socjalnej organizowanej na rzecz osób uprawnionych do korzystania z Funduszu oraz na dofinansowanie zakładowych obiektów socjalnych. Według art. 2 pkt. 1 ustawy, działalność socjalna oznacza usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, udzielanie pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej, a także zwrot.
Mając na uwadze powyższe, sąd pierwszej instancji zaznaczył, że na gruncie definicji zawartej w ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych wydanie pracownikom bonów świątecznych, których źródłem finansowanie były środki zgromadzone w ZFŚS było formą udzielania pomocy materialno-rzeczowej, o jakiej mowa w tym przepisie. Ponadto, według art. 10 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, środkami Funduszu administruje pracodawca. W kompetencji tej mieści się między innymi obowiązek przekazania na rachunek bankowy Funduszu równowartości naliczonych na dany rok odpisów i zwiększeń w terminie oznaczonym w ustawie (art. 5 ust. 1 i 4 oraz art. 6 ust. 2) oraz obowiązek gospodarowania Funduszem zgodnie z przepisami ustawy. Gdyby bowiem pracodawca, będący dysponentem środkami Funduszu, wydatkował je niezgodnie z ustawą, związkom zawodowym przysługiwałoby - w myśl art. 8 ust. 3 ustawy - prawo wystąpienia do sądu pracy z roszczeniem o ich zwrot Funduszowi.
Sąd Okręgowy zwrócił również uwagę, całość regulacji zawartej w przepisie art. 8 wymienionej wyżej ustawy uprawnia więc do konkluzji, że pracodawca nie może wydatkować środków Funduszu niezgodnie z treścią regulaminu zakładowej działalności socjalnej (ust. 2), natomiast postanowienia regulaminu nie mogą być sprzeczne z zasadą przyznawania świadczeń według kryterium socjalnego (ust. 1). Gdyby jednak treść regulaminu była niezgodna z wymienioną zasadą, to pracodawca również i w takiej sytuacji ponosi odpowiedzialność za dysponowanie funduszem, ponieważ on przede wszystkim odpowiada za wydatkowanie środków Funduszu „niezgodnie z przepisami ustawy” (ust. 3).
Sąd pierwszej instancji zaznaczył, że w niniejszym postępowaniu bezspornym pozostawało, iż w okresach objętych zaskarżonymi decyzjami płatnik wypłacał pracownikom bony z okazji Świąt Bożego Narodzenia, a źródłem finansowania tych świadczeń były środki zgromadzone w Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych. Zatem sąd meriti wskazał, że wydanie rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie było uzależnione przede wszystkim od dokonania oceny czy wydatkowanie przez płatnika środków z ZFŚS z przeznaczeniem ich na świadczenia świąteczne dla ogółu pracowników następowało zgodnie z regulaminem gospodarowania zakładowym funduszem świadczeń socjalnych obowiązującym w spółce od dnia 1 stycznia 1997 r. oraz zgodnie z przepisami przywołanej wyżej ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.
Oceniając podstawę wypłaty bonów jako świadczeń wydatkowanych z Funduszu Socjalnego Sąd Okręgowy miał na względzie podstawową zasadę dysponowania środkami funduszu, określoną w art. 8 ust. 1 omawianej ustawy zgodnie, z którą przyznawanie ulgowych świadczeń i wysokość dopłat z funduszu powinny być uzależnione od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby korzystającej z funduszu. Nie ma w tym zakresie wyjątków. Nawet regulamin zakładowego funduszu świadczeń socjalnych nie może zmienić tej zasady. Pogląd taki znajduje oparcie w treści ustępu 2 art. 8, zgodnie z którym w regulaminie ustalanym zgodnie z art. 27 ust. 1 albo z art. 30 ust. 5 ustawy o związkach zawodowych pracodawca określa zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z Funduszu, z uwzględnieniem ust. 1, oraz zasady przeznaczania środków Funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej. Pracodawca natomiast, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa, uzgadnia regulamin z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów. Treść powyższej regulacji uzasadnia zatem tezę, że pracodawca nie może ustalić warunków przyznawania ulgowych świadczeń i ich wysokości z pominięciem naczelnej zasady wyrażonej w ust. 1 tego przepisu, tej mianowicie, że przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z Funduszu są uzależnione wyłącznie od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu.
W świetle powyższych rozważań sąd pierwszej instancji podniósł, że ponieważ nie budziło wątpliwości, iż świadczenia udzielone zainteresowanym z tytułu Świat Bożego Narodzenia wypłacone zostały z funduszu socjalnego, ustalenia poczynione w niniejszej sprawie dotyczyć musiały tego, czy co do zasady stanowiły one pomoc socjalną dla pracowników i czy nie zmierzały do obejścia przepisów prawa przewidujących obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie społeczne od dochodów wynikających ze stosunku pracy.
Dokonując ustaleń faktycznych w przedmiotowej sprawie Sąd Okręgowy oparł się w szczególności na dokumentach zgromadzonych w aktach niniejszej sprawy oraz w aktach kontroli ZUS, w tym Regulaminie ZFŚS i aneksach do Regulaminu, protokołach uzgodnień, listach wydanych bonów wraz z pokwitowaniami ich odbioru oraz zestawieniach sporządzonych przez przedstawiciela załogi dotyczących sytuacji materialnej i życiowej pracowników. Autentyczność tych dowodów nie była w niniejszej sprawie kwestionowana i nie budziła wątpliwości sądu meriti, stąd też sąd uznał je za wiarygodne. Nadto sąd ocenił wiarygodność dowodów ze źródeł osobowych w postaci zeznań świadków M. K. (2) A. K. (3), L. L. (2), M. K. oraz A. S., a także przesłuchania M. C. i P. C.. Dowody te, za wyjątkiem M. K., w zdecydowanie przeważającej części zasługiwały na wiarę, w tym zwłaszcza, jeśli chodzi o regulacje i zasady dotyczące przyznawania bonów towarowych w spółce (...), zbieranie informacji o sytuacji materialnej i życiowej pracowników w związku między innymi z przyznawaniem tychże bonów, zapoznawanie pracowników z obowiązującymi w tym zakresie w spółce (...) aneksami do Regulaminu Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, różnicowanie wysokości przyznawanych bonów w latach 2006 i 2009 w zależności od ich sytuacji materialnej i życiowej, albowiem w tym zakresie są one spójne, logiczne oraz korespondują ze sobą i zgromadzonym w niniejszej sprawie oraz w aktach kontroli ZUS materiałem dokumentarnym. Sąd Okręgowy miał przy tym również na uwadze, że wartość dowodowa omawianych dowodów nie była jednakowa, albowiem A. K. (3) jako kierownik sklepu oraz L. L. (2) jako kierownik centrum handlowego nie uczestniczyły w przyznawaniu bonów, a z zeznań ich wynika, iż nie znały nawet ich wysokości, co zresztą A. K. (3) potwierdziła. Analiza treści ich wypowiedzi doprowadziła sąd do wniosku, że podawane przez nich twierdzenia odnośnie zależności wartości przyznawanych bonów od sytuacji materialnej i rodzinnej pracowników dotyczą jedynie zasad jakie obowiązywały w spółce w tej materii. M. C., która zbierała informacje o sytuacji poszczególnych pracowników przyznała natomiast, że trudno jest jej powiedzieć, czy informacje te miały jakikolwiek wpływ na wysokość przyznawanych bonów, ponieważ nie uczestniczyła w obradach zarządu. W ocenie tego Sądu, największą wartość dowodową w analizowanym zakresie miały zeznania M. K. (2), która była wówczas członkiem zarządu i uczestniczyła w podejmowaniu decyzji o wartości przyznawanych bonów towarowych, a także przesłuchanie P. C., który także uczestniczył w posiedzeniach zarządu. Świadek M. K. (2) w swych zeznaniach podała, że w latach 2006-2008 różnice w wysokości przyznawanych bonów nie wynikają z sytuacji rodzinnej i majątkowej pracowników, tylko z wymiaru etatu, wykazy przygotowywane zaś przez M. C. byłyby potrzebne w sytuacji, gdyby pracownicy złożyli oświadczenia o swojej sytuacji, a ponieważ tych oświadczeń nie złożyli, bony zostały im przyznane w niższej wysokości. Jeśli chodzi natomiast o przesłuchanie P. C., to co prawda podał on, że według jego wiedzy wartość przyznawanych bonów była związana z sytuacją pracowników, niemniej jednak analiza dalszej części jego wypowiedzi wskazuje, iż z uwagi na fakt, że jego udział w posiedzeniach zarządu miał jedynie charakter pomocniczy i nie brał on bezpośrednio udziału w podejmowaniu decyzji o przyznawaniu bonów, wiedza jego odnośnie różnicowania wartości bonów w zależności od sytuacji materialnej i życiowej pracowników jest dość ograniczona, a ponadto – jeśli chodzi o lata 2007 i 2008 – wyrażona przez niego ocena co do związku wartości bonów z sytuacją pracowników nie da się pogodzić ze zgromadzonym w niniejszej sprawie oraz w aktach kontroli ZUS materiałem dowodowym w postaci dokumentów, który prowadzi do przeciwnych wniosków. Zeznania świadka M. K. Sąd ocenił jako wiarygodne jedynie w zakresie, w jakim przedstawił on swoją sytuację materialną, życiową i rodzinną oraz okoliczności dotyczące okresu zatrudnienia w spółce (...), zajmowanego stanowiska i wysokości zarobków, a także wiedzy innych pracowników spółki o prowadzeniu przez niego działalności gospodarczej. Nie zasługiwały natomiast na wiarę w świetle innych dowodów zgromadzonych w niniejszej sprawie, których wiarygodności brak było podstaw, aby kwestionować, w tym zeznań świadków A. K. (3) i L. L. (2), twierdzenia tego świadka, jakoby nie był zapoznawany z treścią aneksów do Regulaminu Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych oraz nie miał wiedzy o możliwości złożenia stosownego oświadczenia o swojej sytuacji materialnej i życiowej i uzyskania dzięki temu bonu towarowego o wyższej wartości. Za taką ich oceną przemawia niewątpliwie również fakt, że spółka (...) nie była dużą spółką (w latach 2006-2009 liczyła od 38 do 42 pracowników), a M. K. (1) przepracował w niej 20 lat, w związku z czym mało wiarogodnym jest, aby nie został poinformowany przez przełożonych lub inne osoby zatrudnione w spółce (...) o zasadach przyznawania przedmiotowych bonów, zwłaszcza że wiedzę taką pozyskała nawet A. S. (1) która pracowała w spółce dość krótko oraz że z zeznań M. C. i P. C. wynika, iż starali się zdobyć informacje o sytuacji każdego z pracowników. Jako całkowicie niewiarygodne sąd pierwszej instancji ocenił także zeznania M. K., że im wyższe były zarobki pracowników spółki (...), tym były przyznawane bony o większej wartości oraz że bony o najwyższej wartości otrzymywała kadra zarządzająca, albowiem pozostają one w sprzeczności z materiałem dowodowym w postaci dokumentów oraz pozostałymi, wyżej wskazanymi dowodami z tzw. źródeł osobowych.
Przechodząc do dalszych rozważań Sąd Okręgowy wskazał, że analiza i ocena całokształtu materiału dowodowego dała podstawę do przyjęcia, iż jedynie w latach 2006 i 2009 bony towarowe zostały przyznane pracownikom spółki (...) z uwzględnieniem tzw. kryterium socjalnego. Jedynie w tych latach nastąpiło bowiem zróżnicowanie ich wartości w zależności od sytuacji materialnej i życiowej poszczególnych pracowników. Odnośnie roku 2006 sąd meriti uznał, że istotne znaczenie ma tutaj fakt, iż w tym roku dwóch pracowników spółki (...) W. L. i M. G. (1) złożyło oświadczenia o swojej sytuacji materialnej, życiowej i rodzinnej, w konsekwencji czego zarząd spółki mając również na uwadze postanowienia Regulaminu Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych i aneksu do tego Regulaminu z dnia 20 listopada 2006 r., przyznał im bony w wyższej wysokości aniżeli pozostałym pracownikom, tj. po 340 złotych. Co prawda brak jest w materiale zgromadzonym w niniejszej sprawie oraz w aktach organy rentowego informacji, aby M. G. (1) podała także zgodnie z § 2 pkt. 1 aneksu z dnia 20 listopada 2006 r. wysokość dochodu przypadającego na osobę w rodzinie, niemniej jednak – zdaniem sądu meriti – nie zmienia to faktu, że podane przez nią okoliczności dotyczyły ich sytuacji życiowej i materialnej oraz że w konsekwencji otrzymała bon towarowy w wyższej wysokości ze względu na kryterium socjalne. Nie oznacza to także sprzeczności z obowiązującymi w spółce (...) zasadami przyznawania bonów towarowych, w tym postanowieniami Regulaminu, w którym § 6 pkt. 2 jako kryterium przyznania i wysokości pomocy rzeczowej lub zapomogi pieniężnej oprócz sytuacji materialnej przewidziano również sytuację życiową i rodzinną. Odnośnie natomiast pozostałych 28 pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy, którym nie została obniżona wysokość przyznanych bonów ze względu na wymierzenie kary porządkowej, w tym B. J., oraz M. C., to pracodawca w tej sytuacji był uprawniony do przyjęcia, że ich sytuacja jest lepsza aniżeli tych pracowników, którzy złożyli oświadczenia i w konsekwencji powinni otrzymać bony towarowe w najniższej wysokości. Podkreślenia wymaga, że stwierdzenie to jest zwłaszcza aktualne w odniesieniu do M. C., do której obowiązków należało zbieranie informacji o sytuacji materialnej i życiowej innych pracowników oraz proponowanie wysokości bonów towarowych, w tym również dla siebie. M. C. określała w sporządzanych zestawieniach dotyczących sytuacji socjalnej pracowników spółki (...) jako dobrą bądź bardzo dobrą. Sąd pierwszej instancji kierując się zasadami doświadczenia życiowego stwierdził, że ze względu na fakt, iż była wieloletnim pracownikiem spółki, pełniącym między innymi funkcję przedstawiciela załogi, jej sytuacja niewątpliwie znana była członkom zarządu, a przynajmniej w ogólnym zarysie. Podobnie sąd ocenił sytuację P. C.. Natomiast odnośnie M. K. i B. J., sąd uznał, że zarząd także dysponował informacją o ich sytuacji materialnej, życiowej i rodzinnej, przy czym z materiału dowodowego wynika, iż sytuacja M. K. była w spółce ogólnie znana. W zestawieniu dotyczącym sytuacji socjalnej pracowników (...) z listopada 2006 r. M. C. wskazała, że M. K. (1) „ma własną działalność gospodarczą, w spółce dorabia”, natomiast B. J. „opiekuje się bardzo chorymi rodzicami”. W tym stanie rzeczy, dysponując również niewątpliwie danymi o uzyskiwanych przez nich zarobkach, pracodawca miał zatem podstawy do dokonania oceny ich sytuacji w zestawieniu z sytuacją M. G. (1) i W. L. oraz zróżnicowania wysokości przyznanych im bonów towarowych. W ocenie Sądu Okręgowego, zróżnicowaniu wartości przyznawanych bonów towarowych ze względu na kryterium socjalne nie sprzeciwia się przy tym fakt, że ze względu na niepełny wymiar czasu pracy M. K., jak również wymierzenie jemu i P. C. kar porządkowych, wartość przyznanych im bonów towarowych została obniżona. Jednocześnie sąd dodał, że przyznanie bonów pracownikom o jakim mowa o najniższej wartości (a w przypadku M. K. i P. C. o obniżonej dodatkowo wartości ze względu na inne kryteria, aniżeli socjalne) wobec niezłożenia przez nich stosownych zaświadczeń o dochodach, było zgodne z postanowieniami aneksu z dnia 20 listopada 2006 r. Przedstawiciel załogi oraz zatrudnieni pracownicy nie kwestionowali zasad przydzielania bonów i ich wysokości.
Odnosząc się natomiast do kwestii zaistnienia przesłanek wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości świątecznych bonów towarowych sfinansowanych z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych przyznanych zainteresowanym P. C., B. J., M. K. (1), A. S., M. C. oraz K. Ż. w 2009 roku, Sąd Okręgowy miał na uwadze, że w tym roku zarząd spółki (...) ze względu na fakt, iż pracownicy spółki (...) nie chcieli składać oświadczeń o swojej sytuacji materialnej i życiowej, zmienił zasady przyznawania bonów towarowych i zrezygnował z wymogu składania zaświadczeń o średnim dochodzie brutto przypadającym na członka rodziny, a w konsekwencji także i z przyjętej zasady, że w przypadku jego niezłożenia jest przyznawany danemu pracownikowi bon towarowy w najniższej wysokości. W aneksie z dnia 9 grudnia 2009 r. do Regulaminu Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych przyjęto natomiast zasadę, że pracownicy zatrudnieni w niepełnym wymiarze czasu pracy otrzymują świadczenia pieniężne w wysokości proporcjonalnej do wymiaru świadczenia. Zestawienie wartości przyznanych poszczególnym pracownikom spółki w 2009 roku bonów z ich rocznymi dochodami nie pozostawia wątpliwości, że wartości bonów faktycznie były różnicowane w zależności od wysokości dochodów (im wyższy dochód, tym niższa wartość bonu) oraz że wynikająca z aneksu zasada była realizowana. Wartości przyznanych bonów mieściły się także (poza jednym, drobnym wyjątkiem) w przyjętych progach ze względu na wysokość rocznego dochodu. Istotny jest tutaj również fakt, że zarząd spółki (...) podobnie jak we wcześniejszych latach dysponował również informacjami o sytuacji socjalnej pracowników zgromadzonymi przez przedstawiciela załogi M. C., a ponadto jego członkowie posiadali także własne informacje w tym zakresie. Z treści protokołu sporządzonego z posiedzenia zarządu w dniu 1 grudnia 2009 roku wynika, że na posiedzeniu tym przedstawiona została opracowana przez M. C. propozycja świadczeń pieniężnych z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych za rok 2009 w zależności od oceny sytuacji rodzinnej poszczególnych pracowników, jak też wielkości rocznego dochodu. Ocena sytuacji rodzinnej opracowana została dość szczegółowo. Członkowie zarządu uznali propozycję wielkości świadczenia o wartościach 300 złotych, 340 złotych i 380 złotych w zależności od sytuacji majątkowo-rodzinnej i przychodów za uzasadnioną, co – jak wynika z przedstawionych powyżej okoliczności – znalazło ostatecznie potwierdzenie w wartości przyznanych bonów.
Mając na uwadze przedstawione rozważania sąd pierwszej instancji stwierdził, że pracodawca nie traktował wypłacanych w 2006 oraz 2009 roku w formie bonów świadczeń jako dodatkowego wynagrodzenia ze stosunku pracy, natomiast uważał te świadczenia za pomoc socjalną w związku ze zwiększonymi wydatkami w okresie Świąt Bożego Narodzenia i różnicował ich wysokość z uwzględnieniem sytuacji bytowej – rodzinnej i finansowej – swoich pracowników. Zważywszy zatem na fakt, że środki jakie organ rentowy miałby poddać oskładkowaniu w 2006 i 2009 roku wypłacone zostały z zakładowego funduszu socjalnego, a przy tym zgodnie z celem ustawy oraz w oparciu o kryteria socjalne ustalone w regulaminie ZFŚS i zmierzające do złagodzenia różnic w sytuacji bytowej poszczególnych pracowników, Sąd uznał, że decyzje ZUS stanowiące przedmiot niniejszego postępowania nie były prawidłowe i powinny zostać zmienione zgodnie z ustaleniem, iż wartość wydanych zainteresowanym P. C., B. J., M. K. (1) oraz M. C. w 2006 i 2009 roku, a w 2009 roku nadto A. S. i K. Ż. bonów towarowych nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne zainteresowanych jako pracowników zatrudnionych w spółce (...) sp. z o.o. w S. i co za tym idzie kwoty te nie mogą mieć znaczenia dla wysokości składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Pracy - o czym orzeczono jak w sentencji wyroku, w oparciu o treść przepisu art. art. 477 ( 14) § 2 k.p.c.
W ocenie Sądu Okręgowego, brak jest natomiast w materiale dowodowym niniejszej sprawy podstaw do przyjęcia, aby w 2007 oraz 2008 roku bony towarowe przyznane zostały pracownikom z uwzględnieniem tzw. kryterium socjalnego. Poza pracownikami zatrudnionymi w niepełnym wymiarze czasu oraz Z. R. ukaranym karą porządkową, którym wartość przyznanych bonów towarowych obniżona została ze względu na inne kryteria aniżeli socjalne, wszyscy pozostali pracownicy otrzymali bowiem bony w tej samej wysokości. Co prawda, wobec faktu, że żaden z pracowników nie złożył zaświadczenia o dochodzie brutto przypadającego na członka jego rodziny, pracodawca postąpił zgodnie z postanowieniami aneksów z 2007 i 2008 roku do Regulaminu Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych przyznając im bony w jednakowej, najniższej wysokości, jednakże nie zmienia to faktu, że w tej sytuacji brak było jakiegokolwiek zróżnicowania wartości przyznawanych bonów ze względu na sytuację materialną, życiową i rodzinną pracowników. Nie zmienia tego także fakt, że były zbierane przez M. C. informacje o sytuacji poszczególnych pracowników i przedstawiane na posiedzeniach zarządu, skoro i tak ostatecznie nie zostały w żadnym zakresie uwzględnione. W tej sytuacji, jedynymi kryteriami jakie decydowały o przyznaniu bonów, były faktycznie jedynie kryteria związane z samym zatrudnieniem w spółce (...), a nie sytuacją socjalną pracowników. Z tych względów brak było zatem podstaw do zmiany zaskarżonych decyzji i wyłączenia z podstaw wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zainteresowanych P. C., B. J., M. K. i M. C. wartości przyznanych im w 2007 i 2008 roku bonów towarowych.
Ponadto sąd pierwszej instancji wyjaśnił, że nie uszło jego uwadze, iż płatnik w odwołaniu od decyzji wskazał szereg zarzutów dotyczących prawidłowości decyzji organu rentowego w świetle przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, jednakże zarzuty te nie miały wpływu na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy, bowiem naruszenie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego nie stanowi przesłanki wzruszenia decyzji przez sąd pracy i ubezpieczeń społecznych, więc także w tym aspekcie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego nie są przez ten sąd stosowane.
W związku z powyższym sąd pierwszej instancji przypomniał, że kognicję sądu ubezpieczeń społecznych określa art. 476 § 2 w związku z art. 477 9 k.p.c. W świetle powyższych unormowań sąd ten rozpoznaje odwołania od decyzji organów rentowych w wymienionych w powołanych przepisach sprawach, między innymi, dotyczących ubezpieczeń społecznych. W judykaturze utrwalony jest pogląd, w myśl którego zakres rozpoznania i orzeczenia (przedmiot sporu) w tych sprawach wyznaczony jest w pierwszej kolejności przedmiotem decyzji organu rentowego zaskarżonej do sądu ubezpieczeń społecznych, a w drugim rzędzie przedmiotem postępowania sądowego determinowanego zakresem odwołania od tejże decyzji (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 września 2000 r., II UKN 685/99, OSNP 2002/5/121 oraz postanowienia z dnia 13 maja 1999 r., II UZ 52/99, OSNP 2000/15/601 i z dnia 13 października 2009 r., II UK 234/08, LEX nr 553692). Jednocześnie podkreśla się, że w omawianej kategorii spraw postępowanie sądowe nie stanowi prostej kontynuacji postępowania administracyjnego, gdyż tylko w wyjątkowych wypadkach kontrola sądowa decyzji organu rentowego przeprowadzana jest przez pryzmat przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. Zasadę posiłkowego stosowania Kodeksu postępowania administracyjnego w postępowaniu z zakresu ubezpieczeń społecznych wyrażono w art. 180 k.p.a. Zgodnie z art. 180 § 1 k.p.a. w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych stosuje się przepisy Kodeksu, chyba że przepisy dotyczące ubezpieczeń ustalają odmienne zasady postępowania w tych sprawach. Jak stanowi art. 181 k.p.a., organy odwoławcze właściwe w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych określają przepisy odrębne; do postępowania przed tymi organami stosuje się odpowiednio przepis art. 180 § 1 k.p.a. Treść tego przepisu z jednej strony oznacza przyznanie pierwszeństwa w sprawach z ubezpieczeń społecznych przepisom szczególnym, z drugiej zaś wskazuje, że postępowanie odwoławcze toczy się, poprzez zastosowanie art. 83 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, na zasadach i w trybie określonym w Kodeksie postępowania cywilnego. Jednoznacznie zatem wynika z przytoczonych regulacji, że w wymienionych sprawach pierwszeństwo w zastosowaniu mają przepisy szczególne, natomiast przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego stosuje się wtedy, gdy określonej kwestii nie normują przepisy szczególne. Przepis art. 1 k.p.c. zawiera definicję sprawy cywilnej, która jest sprawą wynikającą ze stosunków z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz z prawa pracy. W rozumieniu tego przepisu (formalnoprawnym znaczeniu) sprawami cywilnymi są również sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych, a więc sprawy, w których wniesiono odwołanie od decyzji organów rentowych (art. 477 9 k.p.c.), do których przepisy Kodeksu postępowania cywilnego stosuje się z mocy ustaw szczególnych. Od momentu wniesienia odwołania do sądu rozpoznawana sprawa staje się sprawą cywilną, podlegającą rozstrzygnięciu wedle reguł właściwych dla tej kategorii. Odwołanie pełni rolę pozwu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 czerwca 1998 r., II UKN 105/98, OSNAP 1999/16/529 oraz postanowienie z dnia 29 maja 2006 r., I UK 314/05, OSNP 2007/11-12/173). Jego zasadność ocenia się zatem na podstawie właściwych przepisów prawa materialnego. Postępowanie sądowe, w tym w sprawach z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych, skupia się na wadach wynikających z naruszenia prawa materialnego, a kwestia wad decyzji administracyjnych spowodowanych naruszeniem przepisów postępowania administracyjnego, pozostaje w zasadzie poza przedmiotem tego postępowania. Dalej Sąd Okręgowy wskazał, że z utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, iż sąd ubezpieczeń społecznych - jako sąd powszechny - może i powinien dostrzegać jedynie takie wady formalne decyzji administracyjnej, które decyzję tę dyskwalifikują w stopniu odbierającym jej cechy aktu administracyjnego (por. uchwały Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 1980 r., III CZP 43/80, OSNCP 1981/8/142, z dnia 27 listopada 1984 r., III CZP 70/84, OSNCP 1985/8/108 oraz z dnia 21 września 1984 r., III CZP 53/84, OSNCP 1985/5-6/65), jako przedmiotu odwołania. Stwierdzenie takiej wady następuje jednak tylko dla celów postępowania cywilnego i ze skutkami tylko dla tego postępowania. Jedynie w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 16 września 2009 r., I UK 109/09 (LEX nr 550987) wyrażono odosobniony pogląd, że w przypadku wydania decyzji na podstawie art. 83a ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych sąd ubezpieczeń społecznych powinien zbadać prawidłowość zastosowania przez organ rentowy odpowiednich przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, gdyż stanowią one merytoryczną podstawę tej decyzji. Podkreślono przy tym, że nie chodzi o ocenę sposobu procedowania przez organ rentowy, lecz o prawidłowość decyzji tj. istnienie jej podstaw prawnych. Nie można jednak nie dostrzec, że nie wyjaśniono w tym stanowisku, jaką formę miałby przybrać wyrok sądu pierwszej instancji, który stwierdziłby brak podstaw prawnych (innych niż przepisy prawa materialnego) do wydania decyzji, bowiem przepisy Kodeksu postępowania cywilnego nie przewidują zasadniczo w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych formuły uchylenia decyzji. Przy czym Sąd Okręgowy uznał, że powyższa sytuacja nie ma zastosowania do niniejszej sprawy, gdyż zaskarżona decyzja wydana została na podstawie art. 83 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, a nie na podstawie art. 83a ust. 2 tej ustawy. Mając na uwadze powyższe i podzielając pogląd wyrażony w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 2002 r., II UKN 356/01 (OSNAP 2004/3/52) oraz w postanowieniu z dnia 14 stycznia 2010 r., I UK 238/09 - niepublikowanym, wskazać należy, że w wypadkach decyzji rozstrzygających indywidualne sprawy, wydanych na podstawie art. 83 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, ich wady wymienione w art. 156 § 1 k.p.a. i w przepisach, do których odsyła art. 156 § 1 pkt. 7 k.p.a., powodują konieczność wszczęcia odpowiedniego postępowania administracyjnego w celu stwierdzenia nieważności decyzji i wyeliminowania jej z obrotu prawnego. Zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym w przywołanym wyżej postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 2002 r., będącym wyrazem ugruntowanego już stanowiska w doktrynie i orzecznictwie, instytucja stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej nie mieści się w pojęciu "odwołania" i nie podlega normie art. 83 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Natomiast postępowanie toczące się w trybie art. 158 k.p.a. jest jednym z trybów pozaodwoławczych; nie jest kontynuacją rozpoznawania sprawy będącej przedmiotem decyzji administracyjnej, lecz sprawą "w przedmiocie stwierdzenia nieważności" tej decyzji, które - z mocy art. 16 § 1 zdanie drugie k.p.a. - może nastąpić tylko w przypadkach przewidzianych w tym Kodeksie lub w ustawach szczególnych. Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej jest więc samodzielnym postępowaniem administracyjnym ograniczającym się do ustalenia, czy decyzja dotknięta jest jedną z wad wymienionych w art. 156 § 1 pkt 1-7 k.p.a. Rozstrzygnięcie kończące to postępowanie następuje w drodze decyzji (art. 158 § 1 k.p.a.) podejmowanej przez organ administracji publicznej (art. 156 § 1 k.p.a.), toteż orzekanie w tej kwestii przez sąd powszechny (stwierdzenie nieważności decyzji) byłoby naruszeniem kompetencji właściwego organu administracji publicznej. Natomiast decyzja organu rentowego o tyle ma znaczenie, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych przedmiot żądania (sporu) jest określony treścią tej decyzji (tak: Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 września 2000 r., II UKN 685/99, OSNAP 2002/5/121, w postanowieniu z dnia 13 maja 1999 r., II UZ 52/99, OSNAP 2000/15/601). W związku z tym jest oczywiste, że wśród przewidzianych w art. 477 9 § 3 k.p.c., art. 477 10 § 2 k.p.c. i art. 477 14 k.p.c. sposobów rozpoznania odwołania przez sąd nie przewidziano stwierdzania nieważności decyzji organu rentowego, nawet przy odpowiednim stosowaniu art. 180 § 1 k.p.a. Sąd ubezpieczeń społecznych albo oddala odwołanie, albo, uznając je za zasadne, zmienia zaskarżoną decyzję. Z oczywistych względów wada decyzji administracyjnej nie może prowadzić do zmiany zaskarżonej decyzji zgodnie z materialnoprawnym żądaniem zawartym w odwołaniu. Taka zmiana decyzji oznaczałaby bowiem ostateczne rozstrzygnięcie merytoryczne co przedmiotu sporu, tworzące stan powagi rzeczy osądzonej, uniemożliwiający wydanie nowej pozbawionej wad decyzji. Co najwyżej sąd ubezpieczeń społecznych może (ale nie musi) skorzystać z uprawnienia, jakie daje mu przepis art. 467 § 4 k.p.c., w sytuacji, kiedy decyzja administracyjna nie zawiera podstawy prawnej i faktycznej, sposobu wyliczenia świadczenia oraz stosownego pouczenia o skutkach prawnych decyzji i trybie jej zaskarżenia. Z przepisu tego wynika wprost, że tylko tego rodzaju wady mogą wywołać skutek procesowy w postaci zwrotu akt sprawy organowi rentowemu celem uzupełnienia decyzji, lecz decyzji tych procesowo nie dyskwalifikują.
Przenosząc te uwagi na grunt niniejszej sprawy Sąd Okręgowy wskazał, że zaskarżone decyzje stanowią rozstrzygnięcie organu rentowego odnośnie określenia podstawy wymiaru składek. Ich kontrola przez sąd ubezpieczeń społecznych nie mogła zatem polegać na badaniu wad postępowania administracyjnego, lecz sprowadzać się mogła wyłącznie do oceny ich zasadności na podstawie stosownych przepisów prawa materialnego. Jak zostało już bowiem wyżej wskazane, nie jest dopuszczalna zmiana decyzji wydanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, bez jej merytorycznego rozpoznania przez Sąd i przyjęcie za podstawę rozstrzygnięcia tylko tego, że postępowanie administracyjne przed wydaniem decyzji mogło być wadliwe.
Tak argumentując Sąd Okręgowy na podstawie 477 ( 14) § 2 k.p.c. zmienił zaskarżone decyzje w ten sposób, że stwierdził, iż nie uwzględnia się w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, chorobowe, ubezpieczenie wypadkowe i ubezpieczenie zdrowotne wypłat z tytułu bonów towarowych, finansowych z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych na rzecz zainteresowanych P. C. – w roku 2006 i 2009, B. J. – w roku 2006 i 2009, M. K. – w roku 2006 i 2009, A. S. – w roku 2009, M. C. – w roku 2006 i roku 2009, K. Ż. – w roku 2009 i co za tym idzie kwoty te nie mogą mieć znaczenia dla wysokości składek na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Pracy. W pozostałej części Sąd na podstawie 477 ( 14) § 1 k.p.c. oddalił odwołania, a o zniesieniu wzajemnym kosztów procesu sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c.
Z powyższym wyrokiem Sądu Okręgowego w Szczecinie w punkcie II nie zgodził się płatnika (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w S. zarzucając mu:
1. naruszenie przepisów prawa materialnego:
a. przepisu § 2 ust. 1 pkt 19 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 1998 r. w związku z przepisem art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez
przyjęcie, że świadczenia, wypłacane przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych nie były świadczeniami socjalnymi mimo zachowania zasady wynikającej z przepisu art. 2, art. 8 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych;
b. przepisu art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie
ubezpieczeń społecznych, art. 81 ust. 1 w związku z przepisem art. 66 ust. 1
pkt 1a ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych, art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 13 lipca
2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności
pracodawcy, art. 104 ust. 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji
zatrudnienia i instytucjach rynku pracy poprzez uznanie, że kwoty tych wypłat
stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, wypadkowe, zdrowotne, składek na FGŚP od osoby ubezpieczonej;
2. naruszenie przepisów prawa procesowego - przepisu art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, skutkującego błędnym przyjęciem, że w przedmiotowej sprawie (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością przyznawała świadczenia socjalne z pominięciem kryterium socjalnego.
Podnosząc powyższe apelujący wniósł o:
- zmianę zaskarżonego wyroku poprzez ustalenie, że do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia: emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe oraz ubezpieczenie zdrowotne osób wymienionych w decyzjach - jako pracowników zatrudnionych u płatnika składek (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością nie wlicza się wartości wydanych zainteresowanym bonów towarowych sfinansowanych z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych za okresy wskazane w zaskarżonych decyzjach;
- zasądzenie zwrotu kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje według norm prawem przepisanych.
W uzasadnieniu skarżący między innymi podniósł, że świadczenia z okazji Świąt Bożego Narodzenia przyznawane były zgodnie z Regulaminem Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych Spółki (...) oraz aneksów do tego regulaminu podejmowanych w okresie przedświątecznym., co jest zgodne z art. 8 ust. 2 ustawy
o z.f.ś.s., który ustala, iż zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z Funduszu pracodawca określa w Regulaminie. W § 2 regulaminu spółki oprócz określonej w ust. 1 pomocy rzeczowej lub pieniężnej dla osób znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej i w przypadkach losowych, która była przydzielana na podstawie wniosków zainteresowanych i opiniowana przez Radę Nadzorczą przy udziale przedstawiciela załogi, w ust. 5 przewidziano także inne formy działalności socjalnej, uzgadniane z przedstawicielem załogi. Apelujący podkreślił, że chodziło o formy działalności, a nie pomocy socjalnej. Za jedną z form działalności socjalnej pracodawca wraz z przedstawicielem załogi uznał finansowanie bonów w okresie przedświątecznym z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych,
a nie tylko pomocy socjalnej - uznając to za istotny element integracji załogi i przejaw działalności socjalnej wpływającej na poprawę warunków bytowych załogi. Dlatego w aneksach do Regulaminu w latach 2006-2009, w okresie kontrolowanym przez ZUS uznano, że wszyscy pracownicy mający odpowiedni staż pracy, mają prawo do świadczeń przedświątecznych. Zarząd spółki (...) w takim podejściu do korzystania z Funduszu na cele działalności socjalnej nie był odosobniony, gdyż również znacząca część innych pracodawców w Polsce wykorzystuje środki ZFŚS na cele ukierunkowane na całą załogę, a nie na poszczególnych pracowników. Zarząd spółki w uzgodnieniu z przedstawicielem załogi, podzielił - pogrupował wartość bonów z niewielką różnicą w zależności od sytuacji materialnej i rodzinnej. Przyznanie świadczenia o określonej wartości uzależnił jednak w latach 2006-2008 od złożenia oświadczenia przez pracownika o dochodzie przypadającym na członka rodziny. Sytuacja rodzinna była badana w miarę możliwości przez przedstawiciela załogi, który na tej podstawie proponował też wysokość świadczenia. Propozycje te były rozpatrywane przez Zarząd, jednakże pracodawca w związku z niespełnieniem przez pracowników żądania przedstawienia zaświadczenia - oświadczenia o dochodzie na członka rodziny, zgodnie z ust. 6 § 2 Aneksów nr (...) do Regulaminu, mógł przyznać pracownikom tylko bony o proponowanej najniższej wartości, co nie przesądza, iż z tej przyczyny wydawanie bonów następowało bez uwzględnienia kryterium socjalnego.
W ocenie płatnika, sąd pierwszej instancji, dokonując oceny materiału dowodowego nie dostrzegł tego, że realizując ustalenia § 2 ust. 6 Aneksów do Regulaminu w latach 2006-2008, zarząd spółki przestrzegał, a nie działał niezgodnie
z Regulaminem. Płatnik dysponując informacjami o sytuacji zdrowotnej i życiowej swoich pracowników, pozyskiwanymi zarówno z dokumentacji kadrowej jak i ustnie od swoich pracowników, także za pośrednictwem przedstawiciela załogi - pani M. C. - w zasadzie nie otrzymywał żądanych oświadczeń od pracowników (były tylko nieliczne oświadczenia składane w 2006 r., co zauważył Sąd Okręgowy). Wobec braku możliwości wyegzekwowania od pracowników stosownych oświadczeń w roku 2009, w aneksie nr (...) do regulaminu odstąpiono od żądania oświadczeń - wartość świadczenia przedświątecznego uzależniając od dochodu rocznego uzyskiwanego przez pracownika w spółce (...). Przydział świadczeń oparto także na badaniu sytuacji rodzinnej i materialnej przez przedstawiciela załogi, a także własnym rozeznaniu członków Zarządu. Jednocześnie skarżący podniósł, że Należy zwrócić uwagę na to, że w okresie objętym zaskarżonymi decyzjami załoga (...) liczyła około 40 osób, a zatem w tak małej firmie wiedza na temat sytuacji majątkowej pracowników była powszechna.
Zdaniem skarżącego, należy uznać, że wbrew twierdzeniom sądu pierwszej instancji, płatnik przy przyznawaniu świadczeń z ZFŚS badał sytuację majątkową swoich pracowników. Powyższe spółka czyniła mimo tego, że jej pracownicy odmawiali składania oświadczeń o swojej sytuacji materialnej, zdrowotnej i życiowej, powołując się na przepisy ustawy o ochronie danych osobowych. (...) sp. z o.o. badając sytuację materialną swoich pracowników opierać się musiała na innych źródłach informacji niż przewidziane w regulaminie wnioski i zaświadczenia. Powyższe nie może jednak, w ocenie skarżącego, prowadzić do wniosku, że świadczenia przyznawane przez (...) sp. z o.o., wobec nieoparcia ich na informacjach pozyskanych z oświadczeń i wniosków pracowników, nie są świadczeniami socjalnymi. Płatnik wskazał, że zgodnie z orzecznictwem sądów powszechnych, nawet fakt wypłaty przedmiotowych świadczeń w sposób niezgodny
z regulaminem nie zmienia bowiem ich socjalnego charakteru (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 10 stycznia 2012 r., III AUa 1480/11), a przecież odwołująca się działała zgodnie z regulaminem i aneksami do niego.
Mając powyższe na uwadze, w ocenie apelującego, przyjąć należy, że spółka (...) przy wypłacie świadczeń z funduszu kierowała się kryterium socjalnym. Płatnik stwierdził, że dla oceny powyższego bez znaczenia pozostaje to, czy odwołująca się wykorzystała wszelkie możliwe kryteria oceny sytuacji majątkowej swoich pracowników (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 11 stycznia 2012 r., III AUa 1421/11). W okolicznościach przedmiotowej sprawy poza sporem pozostaje fakt, że spółka (...) badała sytuację życiową swoich pracowników.
Dalej odwołująca się zaznaczyła, że wykorzystała wszelkie możliwe sposoby oceny sytuacji życiowej swoich pracowników, a analiza sytuacji majątkowej pracowników spółki była przeprowadzona w sposób poprawny. Nadto wysokość przyznawanych bonów oraz sposób ustalania sytuacji materialnej nie był nigdy kwestionowany przez pracowników odwołującej się (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 10 stycznia 2012 r., III AUa 1480/11). Płatnik zarzucił, że sąd pierwszej instancji uznał, że wartość świadczeń była w nielicznych przypadkach - 4 na około 200 świadczeń, obniżana ze względu na naganne wykonywanie obowiązków pracowniczych w oparciu o Aneks nr (...) z 2003 r. Apelujący stwierdził, że aneks ten ze względu na brak podstaw prawnych, nigdy nie wszedł w życie. Natomiast obniżenie wartości bonów ze względu na naganne zachowania pracowników miało inne uzasadnienie niż kary określone w Regulaminie wynagradzania pracowników spółki, ale sąd I instancji tego nie badał.
Podsumowując apelująca wskazała, że w przedmiotowej sprawie poza sporem pozostaje to, że wypłacała swoim pracownikom świadczenia z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, a Sąd Apelacyjny we Wrocławiu (por. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 10 stycznia 2012 r., III AUa 1480/11) zwrócił uwagę na fakt, że ZUS swoje ustalenia kontrolne powinien sprowadzać do ustalenia, czy w regulaminie istnieje podstawa sfinansowania bonów, świadczeń przedświątecznych oraz sprawdzenia, czy środki rzeczywiście pochodzą z funduszu świadczeń socjalnych. Płatnik stwierdził, że bezsprzecznym jest, iż odwołująca się działała zgodnie z obowiązującym regulaminem ZFŚS, a środki funduszu pochodzą z odrębnego rachunku bankowego, utworzonego zgodnie z obowiązkiem wynikającym z art. 12 ust. 1 ustawy o z.f.ś.s.
Następnie apelująca wskazała, że poza sporem pozostaje to, iż świadczenia wypłacane były pracownikom w okresie świąt Bożego Narodzenia, tj. w czasie ponoszenia zwiększonych wydatków, a wypłata następowała po analizie sytuacji materialnej pracowników. Tym samym, w ocenie odwołującej się przyjąć należy, że sporne świadczenia były świadczeniami o charakterze socjalnym.
Apelujący powołał się na wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 7 lutego 2013 r., III AUa 705/12 i wskazał, że podobnie było w przypadku spółki (...), w której pracodawca otrzymywał informacje na temat sytuacji finansowej i osobistej pracowników z kilku źródeł m.in., od przedstawiciela załogi, z własnej znajomości członków zarządu z pracownikami, z oświadczeń o sytuacji materialnej składanych przez pracowników, a także od kierowników poszczególnych działów (sklepów). W konsekwencji w pełni zachowany był cel pomocowy (socjalny) przyznanych pracownikom bonów, co czyni – zdaniem skarżącego – bezzasadnym stanowisko organu rentowego i sądu pierwszej instancji.
Płatnik zaakcentował również, że w jednej ze spraw o identycznej podstawie faktycznej Sąd Apelacyjny w Szczecinie wyrokiem z dnia 3 lipca 2013 r., III AUa 98/13, zmienił wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie przyznając w całości rację płatnikowi ( spółce (...)), uwzględniając w całości wniesione przez płatnika odwołania od decyzji organu rentowego.
Sąd Apelacyjny rozważył, co następuje:
Apelacja płatnika okazała się nieuzasadniona.
W ocenie Sądu Apelacyjnego, rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji jest prawidłowe. Sąd Okręgowy – wbrew sformułowanym w apelacji zarzutom – właściwie przeprowadził postępowanie dowodowe, w żaden sposób nie uchybiając przepisom prawa procesowego oraz dokonał trafnej i wszechstronnej oceny zebranego
w sprawie materiału dowodowego, w konsekwencji prawidłowo ustalając stan faktyczny sprawy. Sąd odwoławczy w pełni podzielił ustalenia faktyczne i rozważania prawne Sądu Okręgowego, rezygnując jednocześnie z ich ponownego szczegółowego przytaczania (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998 r. I PKN 339/98, OSNAP 1999/24/776 i z dnia 22 lutego 2010 r., I UK 233/09, LEX nr 585720).
W wyniku złożonej apelacji, aktualnie w postępowaniu przed sądem drugiej instancji sporną pozostała okoliczność: czy bony towarowe przyznane pracownikom spółki (...) w latach 2007-2008 z okazji świąt Bożego Narodzenia miały charakter socjalny i czy w związku z tym, powinny być zaliczone do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne oraz na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Sąd odwoławczy wskazuje, że stosownie do treści § 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, podstawy wymiaru składek nie stanowią świadczenia finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Przepis ten nie tylko wskazuje źródło finansowania wymienionych świadczeń (fundusz świadczeń socjalnych), lecz także odnosi się do zasad ich wypłacania, skoro są to świadczenia wypłacane pracownikom "w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych". Ramy te zaś zakreślają przepisy ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych oraz regulaminy ustanawiające zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z Funduszu
oraz zasady przeznaczania środków Funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej.
Mimo tego, że pracodawca zaspokaja w miarę możliwości potrzeby bytowe, socjalne i kulturalne pracowników (art. 16 i art. 94 pkt 8 Kodeksu pracy), to jednak nie może to być przyjmowane w kategoriach dowolności, lecz z uwzględnieniem funkcji socjalnej i
ratio legis ustawy o z.f.ś.s. Nie można pomijać, że zgodnie
z intencją ustawodawcy zakładowy fundusz świadczeń socjalnych jest dobrowolnym funduszem na poziomie zakładu pracy, którego podstawowym zadaniem jest sfinansowanie przez pracodawcę pomocy socjalnej - między innymi - na rzecz pracowników i ich rodzin. W myśl art. 1 ust. 1 ustawa o z.f.ś.s.: „określa zasady tworzenia w zakładach pracy zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, zwanego dalej „Funduszem”, i zasady gospodarowania środkami tego Funduszu, przeznaczonego na finansowanie działalności socjalnej organizowanej na rzecz osób uprawnionych do korzystania z Funduszu oraz na dofinansowanie zakładowych obiektów socjalnych, ale przy założeniu, że fundusz został uruchomiony. Bez wątpienia pojęcie „socjalny” utożsamiane jest z zaspokajaniem potrzeb bytowych, materialnych i kulturalnych uprawnionych osób. Ze środków funduszu finansuje się świadczenia niewynikające z warunków wynagradzania za pracę oraz niezależne od wyników i jakości wykonywanej pracy. Jedynie te działania, które podejmowane są
w interesie pracowników, a nie pracodawcy, mieszczą się w ustawowym pojęciu zakładowa działalność socjalna. Ustawa o z.f.ś.s. definiuje w art. 2 pkt 1, że działalność socjalna to usługi świadczone przez zakłady pracy na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, udzielanie pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową. Przyznawanie jednak ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z Funduszu jest uzależniona
od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania
z Funduszu i w tym zakresie spółka powinna była poczynić niezbędne ustalenia. Wbrew twierdzeniom apelacji, płatnik nie wykazał, aby w spornym datach kierował się sytuacją socjalną swych pracowników.
Sąd Apelacyjny podkreśla, że ustawa o z.f.ś.s. wyklucza tworzenie zasad podziału ZFŚS w sprzeczności z jej art. 8 ust. 1. Jest to przepis bezwzględnie obowiązujący, którego brzmienie nie upoważnia do przyznawania osobom uprawnionym prawa do świadczeń socjalnych w takiej samej wysokości. Przepis ten wyraźnie określa związek pomiędzy wartością przyznawanego świadczenia a łącznie rozpatrywaną sytuacją życiową, rodzinną i materialną osoby uprawnionej. Nakłada to na przyznających świadczenia obowiązek indywidualnej kwalifikacji wniosków. W tym zakresie sąd odwoławczy w pełni podziela stanowisko wyrażone przez Sąd Najwyższy wyroku z dnia 20 czerwca 2012 r., I UK 140/12 (LEX nr 1211542), w którym stwierdzono, że: „przepis art. 8 ust. 1 (...) wyraźnie wiąże wysokość przyznawanego świadczenia (będącego pomocą finansową w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy) z rozpatrywaną łącznie sytuacją życiową, rodzinną i materialną osoby uprawnionej”. Sąd Najwyższy tym razem uznał jednoznacznie, że: „o ile zbliżona sytuacja materialna i rodzinna pracowników prowadzi do oceny, że przyznanie im świadczeń w tej samej wysokości nie narusza art. 8 ust. 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, o tyle winna być ona rozpatrywana indywidualnie w sposób przewidziany w regulaminie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Przyznanie zaś świadczenia poza wymaganym trybem – nawet za zgodą organizacji związkowej – oznacza naruszenie przez pracodawcę regulaminu wykorzystania zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, a tym samym naruszenie art. 8 ust. 2 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych”.
Stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych: „zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych
z Funduszu, z uwzględnieniem ust. 1, oraz zasady przeznaczania środków Funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej określa pracodawca
w regulaminie ustalanym zgodnie z art. 27 ust. 1 albo z art. 30 ust. 5 ustawy
o związkach zawodowych. Pracodawca, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa, uzgadnia regulamin z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów”. Wydany na tej podstawie regulamin zakładowego funduszu świadczeń socjalnych stanowi źródło prawa pracy na podstawie art. 9 k.p. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 października 2008 r., II PK 74/08 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 sierpnia 2001 r., I PKN 579/00, OSNAP 2003/14/331). Skoro określa on także „zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z Funduszu”, jest więc wiążący nie tylko w zakresie ogólnych zasad (kryteriów) podziału środków funduszu świadczeń socjalnych, ale także w odniesieniu do ustanowionego w nim trybu ich przyznawania pracownikom, uwzględniającego indywidualną ocenę każdego przypadku według przyjętych kryteriów. Choć ustawodawca pozostawił pracodawcy swobodę, gdyż nie zdefiniował żadnych kryteriów ani progów, to jednak nie oznacza to, że pracodawca nie musi kierować się kryterium socjalnym, ani nawet w razie jego ustalenia, respektować przyjętych zasad. W przeciwnym razie świadczenia z Funduszu są traktowane jako świadczenia ze stosunku pracy, podlegające na zasadach ogólnych uwzględnieniu
w podstawie wymiaru składek.
W ocenie Sądu Apelacyjnego, prawidłowym było przyjęcie, że w przypadku przyznanych w grudniu 2007 r. i grudniu 2008 r. bonów towarowych, nie zostało zastosowane kryterium socjalne, a tym samym – wbrew twierdzeniom zawartym
w apelacji – wysokość świadczeń nie była uzależniona od indywidualnej sytuacji materialnej zainteresowanych, co wynika wprost ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego.
W ocenie sądu drugiej instancji, płatnik nie udowodnił zastosowania kryterium socjalnego przy przyznawaniu bonów w spornym okresie. Bony te miały jednakową wartość – a pracodawca nie wykazał również, że sytuacja socjalna pracowników była taka sama bądź zbliżona. Brak przekonywujących dowodów, w świetle ciążącym na tej stronie obowiązku udowodnienia faktów, z których wywodzi korzystne dla siebie skutki prawne (art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c.), uniemożliwia czynienie postulowanych w apelacji ustaleń. Jak prawidłowo wskazał Sąd Okręgowy – poza Z. R. ukaranym karą porządkową oraz pracownikami zatrudnionymi w niepełnym wymiarze czasu pracy, którym wartość przyznanych bonów towarowych została obniżona ze względu na inne kryteria niż socjalne – wszyscy pozostali pracownicy otrzymali bony w równej wysokości (najniższej – wobec niezłożenia przez pracowników zaświadczenia o dochodzie brutto – zgodnie z postanowieniami aneksów do Regulaminu Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych), a kryterium przyznania bonów był rzeczywiście jedynie fakt zatrudnienia w spółce. Jak zeznała M. K. (2), od której uzyskane informacje sąd pierwszej instancji uznał za w pełni wiarygodne – różnice w wysokości przyznawanych bonów nie wynikały z sytuacji rodzinnej i majątkowej pracowników, tylko z wymiaru etatu. Nie uwzględniono zatem sytuacji socjalnej pracowników (informacje o sytuacji pracowników przedstawiane na posiedzeniach zarządu spółki, zbierane przez M. C., nie zostały uwzględnione). Fakt, że przyznanie bonów w najniższej wysokości wobec niezłożenia oświadczeń o stanie majątkowym było zgodne z postanowieniami regulaminu i z.f.ś.s. oraz aneksami do niego, nie miał znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, ponieważ podstawową kwestią wynikającą z art. 8 ust. 1 ustawy o z.f.ś.s. oraz z samego celu i idei istnienia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, jest konieczność zróżnicowania wysokości świadczenia z funduszu w zależności od indywidualnej sytuacji socjalnej pracownika i nawet regulamin zakładowego funduszu świadczeń socjalnych nie może zmienić tej zasady (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 września 2009 r., I UK 121/09, LEX nr 537030).
Sąd odwoławczy podkreśla, że wszystkie ustalenia poczynione przez Sąd Okręgowy, znajdują oparcie w zgromadzonym materiale dowodowym, dlatego nie można podzielić zarzutu, iż sąd pierwszej instancji wykroczył poza ramy swobodnej oceny dowodów, a także, że ocena dowodów dokonana przez ten Sąd pozostawała w sprzeczności z zebranym w sprawie materiałem dowodowym. Swobodna sędziowska ocena dowodów może być podważona jedynie wówczas, gdyby okazała się rażąco wadliwa lub oczywiście błędna (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 lutego 2002 r., II UKN 43/01, LEX nr 560561). Przyznanie sądowi w art. 233 § 1 k.p.c. prawa do swobodnej oceny dowodów oznacza, że do sądu należy wybór określonych środków dowodowych według mocy ich oddziaływania na przekonanie sędziowskie oraz prawo do ich oceny, która mimo że jest oceną swobodną, to jednak nie może pozostawać w sprzeczności z regułami logicznego rozumowania i wnioskowania oraz z zasadami doświadczenia życiowego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 lutego 2002 r., I PKN 848/00, LEX nr 560529). Zauważyć przy tym należy, że wyrażona w art. 233 § 1 k.p.c. zasada swobodnej oceny dowodów, sądowi orzekającemu pozostawia wybór określonych środków dowodowych, sposób ich przeprowadzenia oraz ocenę. Granice tej "swobody" wyznaczają trzy czynniki: logiczny, ustawowy oraz ideologiczny, przez który rozumie, się poziom świadomości prawnej sędziego, czyli znajomość przepisów doktryny i orzecznictwa, a także informacje dotyczące różnych faktów życia społecznego, kultura prawna, jak i stan pozaprawnych reguł i ocen społecznych, do których odsyłają przepisy obowiązującego prawa (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 lutego 2002 r., II UKN 806/00, LEX nr 560570). Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 27 września 2012 r., III AUa 758/12, LEX nr 1223279). Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. nie może polegać na zaprezentowaniu przez skarżącego stanu faktycznego, ustalonego przez niego na podstawie własnej oceny dowodów (wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 14 kwietnia 2010 r., I ACa 240/10, LEX nr 628186). W ocenie Sądu Apelacyjnego złożona przez płatnika apelacja nie wskazuje skutecznie na istnienie którejkolwiek z opisanych powyżej przesłanek naruszenia zasady swobodnej oceny środków dowodowych. Zaprezentowane przez Sąd Okręgowy rozumowanie jest logiczne, dobrze uargumentowane i przekonywujące. Zarazem Sąd ten nie naruszył dyspozycji art. 233 k.p.c., gdyż dokonana przez niego ocena dowodów jest swobodna, a nie dowolna. Za naruszeniem powyższego przepisu nie może przemawiać fakt, że płatnik prezentuje w sprawie odmienne stanowisko, które nie pokrywa się z oceną sądową.
Na tle powyższych rozważań Sąd Apelacyjny doszedł do przekonania, że skoro w sprawie nie doszło do naruszenia przepisów procesowych w zakresie dowolnej oceny materiału dowodowego, to nie miało również miejsca przyjęcie błędnych ustaleń podstawy faktycznej rozstrzygnięcia. Sąd pierwszej instancji dokonał precyzyjnych ustaleń stanu faktycznego, zgodnie z obowiązującą procedurą i dokonał subsumcji do obowiązujących norm prawa materialnego. Sąd Okręgowy nie naruszył zatem także wskazywanych w apelacji przepisów prawa materialnego.
Sąd Okręgowy przeprowadził bardzo szczegółowe postępowanie dowodowe uwzględniając wnioski apelującego i pomimo tego w sprawie nie udało się wykazać w sposób niebudzący wątpliwości, że apelująca spółka faktycznie badała sytuację majątkową swoich pracowników - wbrew twierdzeniu płatnika okoliczność ta w niniejszej sprawie jest okolicznością sporną - a przyznając świadczenia z zakładowego funduszu socjalnego stosowała kryterium socjalne. Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu, że świadczenia socjalne przyznane nawet niezgodnie z regulaminem nie tracą tego charakteru, ale pod warunkiem, że w rzeczywistości były to świadczenia socjalne, czyli przyznane z uwzględnieniem kryterium socjalnego pracowników. Wypłacenie wszystkim pracownikom - od najwyższego do najniższego szczebla - świadczeń bez rozróżnienia wysokości z uwagi na ich faktyczną sytuację rodziną i majątkową na pewno nie spełnia warunków do uznania tych świadczeń za socjalne, chociaż źródłem ich finansowania jest regulamin zakładowego funduszu świadczeń socjalnych i zostały przyznanie na jego podstawie.
Chociaż skarżący akcentował, że w spornym okresie (w latach 2006-2009) załogę spółki stanowiło tylko około 40 osób i powszechna była wiedza o sytuacji majątkowej pracowników to jednak w żaden przekonujący i obiektywny sposób nie zdołał wykazać jaka ta sytuacja poszczególnych pracowników w rzeczywistości była i że – wobec twierdzeń strony – była ona podobna. Doświadczenie życiowe nie pozwala na bezkrytyczne przyjęcie, że osoby zatrudnione na stanowiskach od najniższych w firmie po jej Prezesa mają podobną sytuację majątkową bez wykazania tego. Trudno bowiem przyjąć, że sprzedawca z rodziną, z pracującym bądź nie współmałżonkiem, z małoletnimi lub studiującymi i to na przykład w innym mieście, dziećmi, jest w takiej samej sytuacji majątkowej jak osoba prowadząca samodzielnie gospodarstwo domowe, albo małżeństwo, którego dzieci już się usamodzielniły. Nadto również z doświadczenia życiowego wynika, że indywidualna sytuacji każdej osoby jest różna z uwagi na stan zdrowia, wiek i inne okoliczności dotykające poszczególnych osób. Strona skarżąca nie wykazała rzeczywistej sytuacji pracowników w spornych okresach i jej powiązania z wartością przyznanych świadczeń, zatem nie było podstaw do uznania, że wypłacone świadczenia stanowiły pomoc socjalną w myśl art. 8 ust. 1 w związku z art. 2 ust. 1 z.f.ś.s., a – jak słusznie uznał Sąd Okręgowy – były dodatkowymi środkami wpłaconymi w związku z zatrudnieniem w spółce.
Sąd Apelacyjny wskazuje nadto, że podnoszona w apelacji okoliczność, że
w innej sprawie, której stroną był płatnik, wydany został wyrok uwzględniający apelację, nie ma wpływu na ocenę niniejszej sprawy i rozstrzygnięcie. Sąd rozpoznaje konkretną sprawę, której granice rozstrzygnięcia zakreśla treść wydanej przez organ rentowy decyzji i nie jest związany rozstrzygnięciami w innych sprawach, które rozpoznawane były wskutek wniesienia odwołań od innych decyzji.
W nawiązaniu do pozostałych licznych kwestii podniesionych w uzasadnieniu apelacji, sąd odwoławczy podkreśla, że podziela pogląd prawny wyrażony przez Sąd Najwyższy, iż sąd drugiej instancji jest obowiązany zamieścić w swoim uzasadnieniu takie elementy, które ze względu na treść apelacji i zakres rozpoznania są potrzebne do rozstrzygnięcia sprawy, ale nie ma zarazem obowiązku wyrażania szczegółowego stanowiska odnośnie wszystkich poglądów prezentowanych przez strony, jeżeli nie mają one istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy (por. postanowienie tego Sądu z 16 marca 2012 r., IV CSK 373/11, LEX nr 1169841; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 października 1998 r., II UKN 282/98, OSNP 1999/23/758, LEX nr 38240). Z tego względu, mimo rozbudowanej i zawierającej szereg spostrzeżeń apelacji płatnika, Sąd Apelacyjny odniósł się szczegółowo do istotnych z punktu widzenia niniejszej sprawy zarzutów i poprzestał na ogólnym nieuwzględnieniu podnoszonych w sprawie okoliczności drugorzędnych. W ocenie sądu II instancji, zarzuty apelującego stanowią polemikę z prawidłowo uzasadnionym stanowiskiem i jedynie kwestionują wnioski, które są sprzeczne z interesem płatnika.
Reasumując, Sąd Okręgowy dokonał prawidłowych ustaleń, w oparciu
o zgromadzony materiał dowodowy i wyprowadził z niego należycie uzasadnione wnioski, które stały się podstawą do wydania orzeczenia bez potrzeby ich uzupełniania bądź korygowania. Wypłata bonów towarowych, która nie ma charakteru socjalnego, gdyż nie wiąże otrzymania bonów z kryterium socjalnym, stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 września 2009 r., I UK 121/09, LEX nr 537030).
W związku z powyższym, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację płatnika jako nieuzasadnioną w całości.
SSA Barbara Białecka SSA Romana Mrotek SSA Urszula Iwanowska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Szczecinie
Osoba, która wytworzyła informację: Romana Mrotek, Barbara Białecka
Data wytworzenia informacji: