Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 czerwca 2024 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w osobie Przewodniczącej – sędziego Urszuli Iwanowskiej, po rozpoznaniu w dniu 28 czerwca 2024 r., w Szczecinie, na posiedzeniu niejawnym,

sprawy z odwołania G. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w G.

o przywrócenie renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy

na skutek apelacji ubezpieczonej od wyroku Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim VI Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 13 czerwca 2023 r., sygn. akt VI U 232/22,

oddala apelację.

sędzia Urszula Iwanowska

sygn. akt III AUa 350/23

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 20 kwietnia 2022 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił G. J. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy wskazując, że orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS z dnia 16 maja 2022 r. ustalono, iż skarżąca nie jest niezdolna do pracy.

W odwołaniu od powyższej decyzji G. J. wniosła o jej zmianę decyzji i przyznanie prawa do renty w związku z wypadkiem przy pracy podnosząc, że uległa wypadkowi przy pracy w 2002 roku - skręcenia stawu kolanowego lewego i do stycznia 2022 r. miała ustaloną częściową niezdolność do pracy. Ubezpieczona wskazała, że jej stan zdrowia się pogarsza, a skutki wypadku mają charakter trwały. Odwołująca się wniosła o przeprowadzenie dowodu z opinii ortopedy, neurologa i medyka pracy.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko przytoczone w zaskarżonej decyzji.

Wyrokiem z dnia 13 czerwca 2023 r. Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie.

Powyższe orzeczenie Sąd Okręgowy oparł o następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

G. J. pobierała rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy do 31 stycznia 2022 r., z uwagi na ustawę covidową świadczenie przedłużono do 30 kwietnia 2022 r.

W dniu 20 kwietnia 2002 r. pracując na stanowisku operatora urządzeń mechanicznych obróbki włókna wykonała ruch obrotowy tułowia, poczuła „chrupnięcie” i ból w okolicy lewego kolana. Zdarzenie to zostało uznane za wypadek przy pracy.

Ubezpieczona przebyła leczenie operacyjne stawu kolanowego lewego z dobrą funkcją lokomocyjną. Przebyty zabieg operacyjny kolana lewego oraz późniejsze rehabilitacja doprowadziły do odzyskania funkcji lokomocyjnej.

Uzyskano pełen zrost stawu kolanowego lewego i zgięcie do 120°.

W badaniu przedmiotowym nie stwierdzono deficytu neurologiczno- ortopedycznego, który uniemożliwiałby wykonywanie pracy.

Ubezpieczona ma wykształcenia podstawowe. Pracowała na różnych stanowiskach pracy fizycznej po przeszkoleniu stanowiskowym. Zdolna jest do pracy fizycznej lekkiej np. jako dróżnik, pracownik produkcji, operator urządzeń, do innych prac nie wymagających długotrwałego chodzenia, ruchów monotypowych, dźwigania, w pozycji długotrwale wymuszonej, klęcznej i kucznej.

Po ustaleniu powyższego stanu faktycznego oraz na podstawie przepisów prawa niżej powołanych Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd pierwszej instancji wskazał, że zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1205; powoływana dalej jako: ustawa wypadkowa) ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługuje renta z tytułu niezdolności do pracy.

Stosowanie do art. 17 ust. 1 tej ustawy, przy ustalaniu prawa do renty z tytułu ubezpieczenia wypadkowego, do ustalenia wysokości świadczenia oraz ich wypłaty stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy.

Natomiast w myśl art. 12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 504; powoływana dalej jako: ustawa emerytalno-rentowa), niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu (ust. 1), całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy (ust. 2), a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (ust. 3).

Stosownie zaś do treści art. 13 ust. 1 ustawy emerytalno-rentowej, przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się: 1) stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, 2) możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Sąd Okręgowy zaznaczył, że przedmiotem sporu w niniejszej sprawie była okoliczność, czy ubezpieczona w dalszym ciągu jest, co najmniej częściowo niezdolna do pracy w związku z wypadkiem przy pracy, któremu uległa w 2002 roku.

Ponieważ rozstrzygnięcie spornego zagadnienia wymagało wiadomości specjalnych z zakresu ortopedii i neurologii, a także opinii biegłego z zakresu medycyny pracy, dlatego Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych wskazanych specjalności, które odpowiadają stwierdzonym u odwołującej schorzeniom związanym z wypadkiem. Zgodnie bowiem z art. 278 § 1 k.p.c., sąd może wezwać biegłych w celu zasięgnięcia ich opinii w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych. Taki wypadek ma miejsce w szczególności przy rozstrzyganiu okoliczności niezdolności do pracy, gdzie opinia dostarcza sądowi wiedzy specjalistycznej koniecznej do dokonania oceny stanu zdrowia osoby ubiegającej się o świadczenie rentowe, w tym rodzaju występujących schorzeń, stopnia ich zaawansowania i nasilenia związanych z nimi dolegliwości. Sąd nie może – wbrew opinii biegłych – oprzeć ustaleń w tym zakresie na własnym przekonaniu, natomiast dowód z opinii biegłego, jak każdy dowód, podlega swobodnej ocenie dowodów w rozumieniu art. 233 § 1 k.p.c. (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 2012 r., I UK 325/12, Legalis nr 666965 i z dnia 24 maja 2016 r., III UK 145/15, Legalis nr 1483326).

W ocenie sądu pierwszej instancji, sporządzone w niniejszej sprawie opinie biegłych sądowych nie pozostawiają wątpliwości, co do tego, że ubezpieczona nie spełnia przesłanek wskazanych powyżej przepisów tj. nie jest osobą przynajmniej częściowo niezdolną do pracy w związku z wypadkiem przy pracy.

Sąd miał na uwadze, że zespół biegłych sądowych: neurologa i ortopedy oraz specjalista medycyny pracy zgodnie wskazali, iż ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy.

Neurolog oraz ortopeda wskazali, że ubezpieczona przebyła leczenie operacyjne stawu kolanowego lewego, a przebyty zabieg operacyjny oraz późniejsze rehabilitacja doprowadziły do odzyskania funkcji lokomocyjnej. Leczenie skutkowało pełnym zrostem stawu kolanowego lewego i zgięcie do 120°. W badaniu przedmiotowym nie stwierdzono deficytu neurologiczno-ortopedycznego, który uniemożliwiałby wykonywanie pracy. Jedynym deficytem jest nadmierna masa ciała, która nie upośledza funkcji organizmu w stopniu powodującym niezdolność do pracy. Biegła specjalistka medycyny pracy wskazała, że odwołująca pracowała na różnych stanowiskach pracy fizycznej po przeszkoleniu stanowiskowym. Zdolna jest do pracy fizycznej lekkiej np. jako dróżnik, pracownik produkcji, operator urządzeń i do innych prac nie wymagających długotrwałego chodzenia, ruchów monotypowych, dźwigania, w pozycji długotrwale wymuszonej, klęcznej i kucznej.

Ubezpieczona konsekwentnie nie godziła się z opinią biegłych sądowych, zgłaszając zarzuty i podnosząc, że jej stan zdrowia w dalszym ciągu kwalifikuje ją do otrzymania renty z tytułu wypadku przy pracy, co wynika zarówno ze wcześniejszych opinii biegłych wydawanych w sprawach dotyczących odwołującej, jak i jej aktualnego stanu zdrowia uwidocznionego w bieżących wynikach badań.

Natomiast w ocenie Sądu Okręgowego zarzuty odwołującej do opinii biegłych sądowych stanowiły wyłącznie polemikę z prawidłowymi ustaleniami poczynionymi przez biegłych sądowych w niniejszej sprawie. Przede wszystkim, Sąd podkreślił, że subiektywne przeświadczenie ubezpieczonej o złym stanie jej zdrowia oraz braku możliwości wykonywania zatrudnienia nie jest wystarczające do ustalenia prawa do dochodzonego świadczenia (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 10 października 2018 r., III AUa 285/18, Legalis nr 1841981).

Niemniej jednak w odpowiedzi na stawiane zarzuty Sąd dopuścił dowód z opinii uzupełniającej biegłych ortopedy i neurologa na okoliczność ustosunkowania się do twierdzeń strony odwołującej. W opinii tej biegli podtrzymali opinię, że stan zdrowia ubezpieczonej będący skutkiem wypadku nie czyni ją niezdolną do pracy. Funkcje lokomocyjne lewej kończyny są zachowane.

Zdaniem sądu pierwszej instancji nie budzi wątpliwości, że ubezpieczona cierpi na pewne schorzenia, jednak to nie fakt występowania schorzeń, a jedynie stopień ich zaawansowania, może powodować niezdolność do pracy w określonym stopniu i w związku z wypadkiem przy pracy. Sąd przy pomocy biegłych specjalistów ocenia, czy przedstawiony materiał medyczny i badanie kliniczne pozwalają na stwierdzenie niezdolności do pracy. Okoliczność istnienia pewnych schorzeń nie oznacza bowiem automatycznie, iż ubezpieczona pozbawiona jest możliwości zarobkowania. O tym czy ubezpieczona jest osobą niezdolną do pracy, nie mogą przesądzać subiektywne odczucia osoby ubiegającej się o rentę. Również sam fakt stwierdzenia choroby nie jest równoznaczny z nabyciem prawa do renty. Istnienie schorzeń powodujących konieczność pozostawania w stałym leczeniu nie stanowi samodzielnej przyczyny uznania niezdolności do pracy, choć może wymagać czasowych zwolnień lekarskich. O niezdolności do pracy nie decyduje sam fakt występowania schorzeń, lecz ocena, czy i w jakim zakresie wpływają one na utratę zdolności do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami.

Mając na uwadze powyższe, oceniając stan zdrowia ubezpieczonej, Sąd Okręgowy w całości dał wiarę wydanym opiniom biegłych sądowych i przyjął je za podstawę rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie uznając, że opinie zostały sporządzone przez lekarzy specjalności odpowiednio dobranej do schorzeń ubezpieczonej i w sposób fachowy i merytoryczny odnoszą się do oceny jej niezdolności do pracy w płaszczyźnie medycznej (biologicznej), gdzie biegli wzięli pod uwagę charakter i przebieg procesów chorobowych na stan czynnościowy organizmu, sprawność organizmu i stopień określenia skutków schorzeń ubezpieczonej. Z treści sporządzonych w sprawie opinii wynika, że biegli dokonali oceny stanu zdrowia odwołującej na podstawie analizy akt sprawy, a następnie przeprowadzili z nią wywiad i badania przedmiotowe. Sąd nie powziął wątpliwości, co do oceny stanu zdrowia i wniosków biegłych sądowych, którzy w sposób jasny i wyczerpujący przedstawili powody swoich twierdzeń. Ich opinie były spójne, logiczne, wzajemnie się uzupełniały tworząc logiczną całość. Z tego też względu, Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do negowania treści opinii biegłych sądowych, czy też kwestionowania dokonanego przez nich rozpoznania.

Sąd meriti ponownie podkreślił, że przedmiotem postępowania było ustalenie, czy ubezpieczona jest przynajmniej częściowo niezdolna do pracy w związku z wypadkiem przy pracy i wyjaśnił, że niezdolność do pracy jest kategorią prawną, zatem kwalifikacja danego stanu faktycznego ustalonego na podstawie opinii biegłych w zakresie wymagającym wiedzy medycznej należy do Sądu. Dla oceny i stopnia zaawansowania chorób, ich wpływu na stan czynnościowy organizmu uprawnione są osoby posiadające fachową wiedzę medyczną, a zatem okoliczności tych można dowodzić tylko przez dowód z opinii biegłych. Opinia biegłych ma na celu ułatwienie sądowi należytej oceny zebranego materiału dowodowego, wtedy gdy potrzebne są do tego wiadomości specjalne. Dlatego też opinie sporządzone w sprawie przez lekarzy specjalistów dla oceny schorzeń ubezpieczonej mają zasadniczy walor dowodowy. Biegły zachowuje niezawisłość co do merytorycznej treści opinii, co zapewnia prawidłową rolę tej opinii w postępowaniu sądowym (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 1997 r., I CKN 44/96, niepubl.). Według wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2007 r., III UK 130/06 (LexPolonica nr 1871267, OSNP 2008/7-8/113) opinia biegłych dostarcza sądowi wiedzy specjalistycznej koniecznej do dokonania oceny stanu zdrowia osoby ubiegającej się o świadczenie rentowe.

Jak wskazano powyżej wszyscy powołani w sprawie biegli sądowi zgodnie orzekli, że G. J. jest zdolna do pracy. Opinia biegłych podlega swobodnej ocenie dowodów, przy ocenie której sąd zobligowany jest stosować kryteria szczególne, które stanowią: poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania wyrażonego w niej stanowiska. W taki też sposób Sąd ocenił przedłożone do sprawy opinię. Biegli jasno wskazali powody, dla których uznali, iż schorzenia ubezpieczonej i ich stopień, nie czynią jej obecnie niezdolną do pracy.

Z tych względów, na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 5 k.p.c. sąd pierwszej instancji oddalił wnioski o dopuszczenie dowodu z innych opinii innych biegłych ortopedy, neurologa i uzupełniającej opinii biegłego z zakresu medycyny pracy. Przy czym Sąd wskazał, że w świetle art. 286 k.p.c. Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z dalszych biegłych lub z opinii instytutu, gdy zachodzi taka potrzeba, a więc wówczas, gdy opinie złożone już do sprawy zawierają istotne braki, względnie też nie wyjaśniają istotnych okoliczności (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 1974 r., II CR 817/73, niepublikowany), a taka sytuacja w niniejszej sprawie nie występuje. Odmienne stanowisko oznaczałoby, bowiem przyjęcie, że należy przeprowadzić dowód z opinii innych biegłych, by się upewnić, czy niektórzy z nich nie byliby takiego zdania, jak strona. Potrzeba powołania innego biegłego powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony z dotychczas złożonej opinii. Niezadowolenie strony z opinii biegłego nie uzasadnia powołania innego biegłego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2002 r., I CR 562/74, LEX nr 7607 i z dnia z dnia 4 sierpnia 1999 r., I PKN 20/99, OSNP 2000/22/807). Sąd nie jest obowiązany dopuścić dowód z kolejnych biegłych w każdym wypadku, gdy złożona opinia jest niekorzystna dla strony (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2001 r., II UKN 604/00, LEX nr 363191). W przekonaniu Sądu Okręgowego sporządzone w niniejszej sprawie opinie są na tyle kategoryczne i przekonujące, oraz wystarczająco wyjaśniają zagadnienia wymagające wiadomości specjalnych, aby uznać, iż nie ma potrzeby dopuszczania dowodów z opinii kolejnych biegłych. Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe w pełni rozstrzyga istotę sporu. Sąd uzyskał bowiem od biegłych sądowych wiadomości specjalne niezbędne do merytorycznego i prawidłowego orzekania.

Nadto sąd pierwszej instancji wyjaśnił, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych obowiązuje zasada kontradyktoryjności, i tak zgodnie z art. 6 k.c. obowiązek dowodzenia powoływanych przez stronę okoliczności koresponduje z wyrażoną w art. 232 k.p.c. zasadą inicjatywy procesowej stron. Ubezpieczona z tego obowiązku się nie wywiązała i nie wykazała, że jest niezdolna do pracy.

Zaś Sąd ustalając stan faktyczny w sprawie oparł się na opiniach biegłych, którym nadał przymiot wiarygodności, oraz na dokumentach zgromadzonych w aktach organu rentowego i aktach sprawy, których wiarygodności strony nie kwestionowały. Dokumenty te nie budziły również wątpliwości Sądu, wobec czego zostały uznane za wiarygodne w całości.

Dlatego też, w oparciu o treść art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., sąd oddalił odwołanie.

Z powyższym wyrokiem Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim w całości nie zgodziła się G. J., która działając przez pełnomocnika, w wywiedzionej apelacji zarzuciła mu naruszenie:

1)  prawa materialnego - art. 12 i art. 13 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1251; powoływana dalej jako: ustawa rentowa) w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 6 i art. 17 ust. 1 ustawy wypadkowej, poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, polegające na odmowie przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w wyniku wypadku;

2)  prawa procesowego - art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 i art. 286 k.p.c. poprzez naruszenie swobodnej oceny dowodów i w efekcie braku rozpoznania istoty sprawy, co polegało na braku powołania dodatkowego dowodu z:

- opinii biegłego ortopedy i neurologa w inny składzie osobowym na okoliczność czy po dniu 30 kwietnia 2022 r. ubezpieczona jest nadal, co najmniej częściowo niezdolna do pracy;

- opinii uzupełniającej biegłej sądowej - specjalisty medycyny pracy (...) na okoliczność czy rozpoznane schorzenia współistniejące w postaci: nadciśnienia tętniczego, zespołu cieśni nadgarstka, przewlekłego zespołu bólowego odcinka lędźwiowego kręgosłupa z powodu dyskopatii na poziomie L3/L4 i L5/S1, przewlekłego zespołu bólowego kręgosłupa - odcinka szyjnego wpływają na ocenę zdolności do pracy, a jeżeli tak, to czy czynią ją niezdolną do pracy po 30 kwietnia 2022 r., podczas gdy ubezpieczona o przeprowadzenie dowodów wnosiła i konieczność ich dopuszczenia uzasadniała.

Wskazując na te zarzuty apelująca wniosła o:

- zmianę zaskarżonego orzeczenia, poprzez uwzględnienie odwołania i przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w wyniku wypadku, bądź uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania;

- zasądzenie kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego radcy prawnego;

- dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z:

a) opinii biegłego ortopedy i neurolog w inny składzie osobowym na okoliczność czy po dniu 30 kwietnia 2022 r. ubezpieczona jest nadal, co najmniej częściowo niezdolna do pracy,

b) opinii uzupełniającej biegłej sądowej - specjalisty medycyny pracy(...) na okoliczność czy rozpoznane schorzenia współistniejące w postaci; nadciśnienia tętniczego, zespołu cieśni nadgarstka, przewlekłego zespołu bólowego odcinka lędźwiowego kręgosłupa z powodu dyskopatii na poziomie L3/L4 i L5/S1, przewlekłego zespołu bólowego kręgosłupa odcinka szyjnego wpływają na ocenę zdolności do pracy, a jeżeli tak, to czy czynią ją niezdolną do pracy po 30 kwietnia 2022 r.,

c) zaświadczenia o stanie zdrowia z dnia 14 lipca 2023 r.,

d) skierowania do szpitala z dnia 14 lipca 2023 r.,

na fakt pogarszającego się stanu zdrowia ubezpieczonej, na fakt zagrożenia protezoplastyką rewizyjną tj. usunięciem protez jednoprzedziałowych z jednoczesną protezoplastyką całkowitą.

W uzasadnieniu skarżąca między innymi podniosła, że powołani w sprawie biegli nie stwierdzili niezdolności do pracy, jednocześnie nie ustosunkowując się do dołączonej do akt sprawy obszernej dokumentacji medycznej. Nie wskazali również na czym polega poprawa stanu zdrowia ubezpieczonej w stosunku do okresu orzeczonej niezdolności tj. do 30 kwietnia 2022 r.

Zdaniem apelującej nie bez znaczenia w sprawie jest fakt, że ubezpieczona zagrożona jest w niedalekiej przyszłości protezoplastyką rewizyjną tj. usunięciem protez jednoprzedziałowych z jednoczesną protezoplastyką całkowitą. W dniu 14 lipca 2023 r. ubezpieczona otrzymał skierowanie do szpitala celem wykonania powyższej operacji.

Sąd Apelacyjny rozważył, co następuje:

Apelacja ubezpieczonej nie zasługuje na uwzględnienie.

Analiza materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie przy uwzględnieniu zarzutów podniesionych w apelacji doprowadziła sąd odwoławczy do wniosku, że sąd pierwszej instancji prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe, w żaden sposób nie uchybiając przepisom prawa procesowego oraz - wbrew zarzutom apelacji - dokonał wszechstronnej oceny całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego, w konsekwencji prawidłowo ustalając stan faktyczny sprawy. Sąd Okręgowy w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku wskazał, jaki stan faktyczny stał się jego podstawą oraz podał na jakich dowodach oparł się przy jego ustalaniu. Stąd też, Sąd Apelacyjny ustalenia sądu pierwszej instancji w całości uznał i przyjął jako własne, rezygnując jednocześnie z ich ponownego szczegółowego przytaczania w tej części uzasadnieniu (art. 387 § 2 ¹ pkt. 1 k.p.c.). Sąd odwoławczy nie dostrzegł przy tym naruszenia przez sąd pierwszej instancji prawa materialnego, w związku z czym podziela także w całości rozważania tego sądu również w zakresie przyjętych przez niego podstaw prawnych orzeczenia (art. 387 § 2 ¹ pkt. 2 k.p.c.).

W odpowiedzi na zarzut apelacji niewyjaśnienia wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, spowodowane oddaleniem wniosków o dopuszczenie dowodu z opinii innych biegłych ortopedy, neurologa i uzupełniającej opinii biegłego z zakresu medycyny pracy, trzeba zwrócić uwagę, że fakt nieuwzględnienia tych wniosków dowodowych był uzasadniany przez Sąd Okręgowy, zaś przedstawioną w tym zakresie argumentację, Sąd Apelacyjny w pełni popiera. Sąd pierwszej instancji, powołując się bowiem na treść art. 286 k.p.c., wskazał, iż w przedmiotowej sprawie nie zachodziła potrzeba dopuszczenia dowodu z dalszych biegłych lub z opinii instytutu, albowiem w odniesieniu do złożonych już do sprawy opinii nie sposób było stwierdzić, by zawierały istotne braki, czy też względnie nie wyjaśniały istotnych okoliczności. Z tych samych względów Sąd Apelacyjny również na etapie postępowania odwoławczego nie dopatrzył się potrzeby kontynuowania postępowania dowodowego i dlatego postanowieniem z dnia 28 czerwca 2024 r. oddalił w całości zgłoszony w apelacji wniosek ubezpieczonej o przeprowadzenie dalszych dowodów w sprawie.

Podejmując powyższą decyzję sąd odwoławczy miał na uwadze także utrwaloną linię orzeczniczą Sądu Najwyższego, której przykładem jest postanowienie tego Sądu z dnia 26 września 2023 r., (...) 13/23 (LEX nr 3607072), w którym wyjaśniono, że okoliczność, iż zgodnie z art. 286 k.p.c. sąd może zażądać dodatkowej opinii od tych samych lub innych biegłych, wcale nie oznacza, że w każdym przypadku jest to konieczne, potrzeba taka może bowiem wynikać z okoliczności sprawy i podlega ocenie sądu orzekającego. Dlatego nie ma uzasadnienia wniosek o powołanie kolejnego biegłego (biegłych) w sytuacji, gdy złożona już opinia jest niekorzystna dla strony. Zgłaszając taki wniosek, strona winna wykazać błędy, sprzeczności lub inne wady w złożonych do akt sprawy opiniach biegłych, które dyskwalifikują je, uzasadniając tym samym powołanie dodatkowych opinii. Sąd ma zatem obowiązek dopuszczenia takiego dowodu wówczas, gdy zachodzi tego potrzeba, w szczególności, gdy w sprawie zostały wydane sprzeczne opinie biegłych, przy czym nawet niezgodność ich konkluzji w zakresie zdolności do pracy wydanych w różnym czasie (np. w toczących się kolejno postępowaniach z udziałem tych samych stron) nie powoduje obowiązku sięgania przez sądy po instrumenty wymienione w art. 286 k.p.c.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy zauważyć należy, że zespół biegłych sądowych, tj. biegły ortopeda oraz biegły neurolog, po zbadaniu ubezpieczonej oraz zapoznaniu się z dokumentacją medyczną z przebiegu leczenia w sposób zgodny stwierdzili, że po dniu 30 kwietnia 2022 r. jest ona zdolna do pracy. Przy czym mieli oni na uwadze, że przebyty zabieg operacyjny kolana lewego oraz późniejsza rehabilitacja doprowadziły do odzyskania funkcji lokomocyjnej. Co istotne, uzyskano pełen zrost stawu kolanowego lewego i zgięcie do 120 ^o. Natomiast nadmierna masa ciała, zdaniem biegłych, wymaga jedynie zachowań prozdrowotnych i nie może być uznana jako przeciwskazanie do wykonywania pracy. Jednocześnie nie można pominąć, że w opinii uzupełniającej, biegli ci wyjaśnili, że o zdolności do pracy ubezpieczonej świadczy przeprowadzone badanie kliniczne, ponadto wskazali, iż schorzenia współistniejące nie mają znaczenia orzeczniczego na funkcjonowanie zarobkowe na rynku pracy. Zdaniem biegłych nie sposób było znaleźć w aktualnym stanie zdrowia ubezpieczonej jakiegokolwiek deficytu neurologiczno-ortopedycznego, który umożliwiałby zarobkowanie. Według biegłych jedynym deficytem jest nadmierna masa ciała, tj. 120 kg przy wzroście 170 cm. Powyższe ustalenia, ujęte w opinii uzupełniającej, sporządzonej po zapoznaniu się z pismem ubezpieczonej (zawierającym zarzuty do opinii głównej) oraz po dokonaniu ponownej analizy sporządzonej uprzednio opinii, w ocenie biegłych w sposób jednoznaczny świadczą o tym, że ubezpieczona może zarobkować i winna wdrożyć zachowanie prozdrowotne celem redukcji wagi.

Także biegła sądowa w zakresie medycyny pracy, na podstawie zebranego wywiadu, badania przedmiotowego i podmiotowego, dokumentacji medycznej oraz zalegających w aktach opinii biegłych, doszła do wniosku, że ubezpieczona - po dniu 30 kwietnia 2022 r. - jest zdolna do pracy. Biegła wskazała bowiem, że ubezpieczona jest wydolna krążeniowo i oddechowo, natomiast nadciśnienie tętnicze bez powikłań narządowych oraz nadczynność tarczycy wymagają systematycznego leczenia i nie czynią badanej niezdolną do pracy. W przeprowadzonym natomiast badaniu przedmiotowym nie odnotowano istotnej dysfunkcji ruchowej, objawów korzeniowych czy ubytkowych. Biegła zaznaczyła, że u ubezpieczonej nie stwierdza się zaników mięśniowych i osłabienia lewej nogi. W zakresie układu ruchu nie odnotowano upośledzenia funkcji organizmu, która czyniłaby badaną niezdolną do pracy długotrwale. Biegła miała na uwadze, że w 2018 roku konsultant ZUS ortopeda uznał długotrwałą częściową niezdolność do pracy E. J. na okres roku z uwagi na chód utykający, zaburzenia czucia oraz osłabienie siły mięśniowej kończyn górnych, natomiast w styczniu 2020 r. lekarz orzecznik ZUS uznał badaną za częściowo niezdolną do pracy z powodu bólowego ograniczenia ruchomości kolana lewego i bólowego ograniczenia ruchomości odcinka lędźwiowego kręgosłupa. W ocenie biegłej specjalisty medycyny pracy poprawa stanu zdrowia ubezpieczonej manifestuje się stabilnością stawu kolanowego lewego, bez obrzęku, bez istotnego ograniczenia ruchu w stawie, bez osłabienia siły mięśniowej i istotnych zaników mięśniowych, bez zaburzeń czucia, bez ograniczenia ruchomości kręgosłupa. Również w ocenie tej biegłej ubezpieczona wymaga jedynie wdrożenia zasad prozdrowotnych, redukcji masy ciała, albowiem znaczna otyłość wpływa niekorzystnie na stan układu ruchu. Przy czym, zauważyć należy, że biegła miała na uwadze, iż ubezpieczona pracowała na różnych stanowiskach pracy fizycznej po przeszkoleniu stanowiskowym. W związku z powyższym, oceniła, że G. J. zdolna jest do pracy fizycznej lekkiej np. jako dróżnik, pracownik produkcji, operator urządzeń i innych prac nie wymagających długotrwałego chodzenia, ruchów monotypowych, dźwigania, w pozycji długotrwale wymuszonej, klęcznej i kucznej.

Mając zatem na uwadze wnioski poczynione w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy (zarówno opinie biegłych, jak i dokumentację medyczną ubezpieczonej), w powiązaniu z prawidłowymi ocenami medycznymi wyrażonymi przez biegłych specjalistów oraz właściwymi kwalifikacjami zawodowymi ubezpieczonej, Sąd Apelacyjny doszedł do wniosku, że sąd pierwszej instancji słusznie oddalił odwołanie ubezpieczonej od zaskarżonej decyzji organu rentowego z dnia 20 kwietnia 2022 r., w której odmówiono G. J. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy. Sąd Apelacyjny miał przy tym na uwadze, że ubezpieczona uległa wypadkowi przy pracy w dniu 20 kwietnia 2002 r., w związku z którym od 2002 r. miała przyznawane prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Świadczenie te przyznawane było ubezpieczonej do stycznia 2022 r., przy czym wypłatę z uwagi na przepisy covidowe kontynuowano do kwietnia 2022 r. Ubezpieczona, zmierzając do podważenia zasadności wydanej decyzji, konsekwentnie powoływała się na fakt pogarszającego się stanu zdrowia. Wskazywała, że nie może podejmować wysiłku, z trudem przychodzi jej poruszanie się, schorzenia mają charakter trwały.

W odpowiedzi na powyższe wyjaśnić należy, że decyzja odmowna, której prawidłowość rozpatrywana jest w niniejszym postępowaniu, została wydana w dniu 20 kwietnia 2022 r., a jeszcze w dniu 19 sierpnia 2022 r. z uwagi na ówczesny stan zdrowia ubezpieczonej nie widziano potrzeby leczenia operacyjnego lewego stawu kolanowego. Kontynuując zapis w karcie wizyty w poradni chirurgii urazowo-ortopedycznej z tego dnia lekarz wskazał, że z uwagi na fakt, iż minęło 11 lat, należy się liczyć z koniecznością wykonania w niedalekiej przyszłości protezoplastyki rewizyjnej, tj. usunięcia protez jednoprzedziałowych z jednoczesną protezoplastyką całkowitą.

Powyższe okoliczności w pełni uzasadniają wniosek (zarówno lekarza konsultanta ZUS specjalisty ortopedii i chirurgii urazowej z dnia 14 lutego 2022 r., lekarza orzecznika ZUS z dnia 7 marca 2022 r., komisji lekarskiej ZUS z dnia 7 kwietnia 2022 r., jak i biegłych sądowych: ortopedy, neurologa i specjalisty medycyny pracy, a także sądu pierwszej instancji), że stan zdrowia ubezpieczonej na dzień wydania zaskarżonej decyzji, uwzględniający jej schorzenia powypadkowe, nie dawał podstaw do stwierdzenia upośledzenia narządu ruchu w stopniu znacznie ograniczającym możliwość wykonywania prac zgodnych z poziomem kwalifikacji, a zatem nie czynił ją osobą niezdolną do pracy.

Zatem, decyzja z dnia 20 kwietnia 2022 r. jest prawidłowa, zaś fakt ewentualnego późniejszego pogorszenia się ogólnego stanu zdrowia, bądź nawet nasilenia się schorzeń powypadkowych nie może stanowić podstawy do poważania tejże decyzji, a jedynie może stanowić podstawę do wystąpienia przez ubezpieczoną z nowym wnioskiem.

Na marginesie należy wyjaśnić, że do przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy niezbędne jest stwierdzenie związku przyczynowego pomiędzy wypadkiem przy pracy, a niezdolnością do pracy. Związek ten należy rozumieć jako obiektywnie istniejące następstwo faktów i zależność tego rodzaju, że jeden poprzedza drugi i zdolny jest go wywołać. Natomiast w świetle poczynionych w przedmiotowej sprawie ustaleń, nie wykazano by istniejące w dniu wydania zaskarżonej decyzji schorzenia powypadkowe w jakimkolwiek ograniczały ubezpieczonej możliwość wykonywania pracy zgodnej z poziomem posiadanych przez nią kompetencji.

Uwzględniając powyższe, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację ubezpieczonej jako nieuzasadnioną.

sędzia Urszula Iwanowska