Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

II AKa 37/24 - uzasadnienie Sąd Apelacyjny w Szczecinie z 2024-04-24

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Aka 37/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 9 listopada 2023r. w sprawie III Ko 193/23

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

I . na podstawie 438 pkt la k.p.k. zarzucono obrazę prawa materialnego w postaci:

art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz.U.2021.1693) poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, iż uprawnienia określone w art. 8 ust. 1 ww. ustawy przysługują wyłącznie osobom represjonowanym za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, podczas gdy z prawidłowej wykładni ww. przepisu wynika, iż uprawnienie do dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia przysługuje również osobom represjonowanym z powodu takiej działalności, co skutkowało bezzasadnym oddaleniem wniosku, ewentualnie w przypadku nieuwzględniania przez Sąd Odwoławczy ww. zarzutu naruszenia prawa materialnego, z daleko posuniętej ostrożności procesowej podniesiono następujące zarzuty: - na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia w postaci: art. 410 k.p.k. w zw. z art. 424§ 1 pkt 1 k.p.k. poprzez nieuwzględnienie przy wyrokowaniu i w uzasadnieniu wyroku całości okoliczności ujawnionych w toku rozprawy sądowej, a wynikających z uznanych za wiarygodne zeznań wnioskodawcy, z których wynika, iż pokrzywdzony w czasie wojny jak i później był członkiem małego AK, gdzie pomagał w walce z okupantem niemieckim jak i radzieckim, a tym samym jego działalność należy utożsamiać z działalnością niepodległościową - co skutkowało oparciem ustaleń faktycznych wyłącznie na części materiału dowodowego,

- na podstawie art. 438 pkt 3 k.p.k. zarzucono błędne
ustalenia faktyczne w postaci błędnego ustalenia, iż skierowanie pokrzywdzonego do pracy w kopalni węgla kamiennego spowodowane było wyłącznie przeszłością jego ojca jako członka Armii Krajowej, podczas gdy ww. wynikało także z bezpośredniej działalności wnioskodawcy na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd I instancji poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne dotyczące odbycia przez J. O. (1) zasadniczej służby wojskowej w okresie od 19 października 1953r. do 20 grudnia 1955r., przy czym w okresie od dnia 16 listopada 1953r. do dnia 20 grudnia 1955r., w ramach realizacji tego obowiązku, pracy przymusowej w górnictwie, w (...) Wojskowym Batalionie(...),

ustalenia Sądu I instancji dotyczące powodów, dla których J. O. (1) został skierowany do pracy przymusowej w górnictwie i przyjęcie, że był on ofiarą postępowania mającego cechy zbrodni przeciwko ludzkości, zostały prawidłowo ocenione przez Sąd I instancji jako leżące poza zakresem stosowania ustawy z 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, i dlatego zaskarżony wyrok oddalający w całości roszczenia B. O. i T. O. za represje, których doświadczył J. O. (1) jest prawidłowy,

trafność tego rozstrzygnięcia jest niezależna od ustalenia czy decyzja o skierowaniu J. O. (1) do przymusowej pracy w górnictwie była odwetem za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego i patriotyczną postawę jego ojca, J. O. (2) czy za działalność niepodległościową J. O. (1) lub z powodu takiej działalności,

należy zwrócić uwagę wnioskodawcom i ich pełnomocnikowi, że ustawa z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego(dalej zwana „ustawą lutową”) nie dotyczy wszystkich osób, których spotkały represje za działalność niepodległościową lub z powodu takiej działalności, w latach 50-tych dwudziestego wieku, a został ograniczony do wypadków prawnokarnej represji za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego(lub z powodu takiej działalności), a to łączy się z prowadzeniem postępowania karnego w stosunku do indywidualnie oznaczonej osoby, i wydania orzeczenia, następnie unieważnionego, na podstawie art. 1 ust. 1 ustawy lutowej, co pozwoliłoby do dochodzenia roszczeń na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy lutowej,

taka sytuacja bez wątpienia nie miała miejsca w odniesieniu do J. O. (1),

wskazany we wniosku i zacytowany w apelacji art. 8 ust. 2 a ustawy lutowej nie dawał podstaw do dochodzenia roszczeń ani J. O. (1) ani z uwagi na jego śmierć, jego żonie i synowi, ponieważ przepis ten dotyczy represji ze strony radzieckich organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości lub organów pozasądowych(radzieckich),

a decyzja o odbyciu większości zasadniczej służby wojskowej, w (...) Wojskowym Batalionie (...) była decyzją polskich władz wojskowych,

dlatego też Sąd Apelacyjny uznał zarzuty apelacji za bezzasadne, ponieważ represje, których doświadczył J. O. (1) odbywając zasadniczą służbę wojskową w kopalni pozostają poza regulacją przepisów ustawy z dnia 23.02.1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, i utrzymał w mocy zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego

Wniosek

zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie wniosku z dnia 22 marca 2023 r. oraz 25 lipca 2023 r. w całości i zasądzenie wnioskodawcom zawnioskowanego pismem z dnia 22 marca 2023 r. zadośćuczynienia oraz odszkodowania na rzecz:

-

B. O.- żony J. O. (1), tytułem zadośćuczynienia od Skarbu Państwa kwotę 675.000zł (słownie: sześćset siedemdziesiąt pięć tysięcy złotych) wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty oraz tytułem odszkodowania od Skarbu Państwa kwotę 13.278zł (słownie: trzynaście tysięcy dwieście siedemdziesiąt osiem złotych) wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty,

-

T. O.- syna J. O. (1) tytułem zadośćuczynienia od Skarbu Państwa kwotę 675.000zł (słownie: sześćset siedemdziesiąt pięć tysięcy złotych) wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty oraz tytułem odszkodowania od Skarbu Państwa kwotę 13.278zł (słownie: trzynaście tysięcy dwieście siedemdziesiąt osiem złotych) wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

wniosek bezzasadny wobec nie uwzględnienia zarzutów apelacji

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 9 listopada 2023r. w sprawie III Ko 193/23, którym na podstawie art.8 ust. 2a ustawy z dnia 23.02.1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego oddalono wniosek B. O. i T. O. w całości co do wszystkich zawartych w nim żądań, związanych z krzywdą i szkodą doznanymi przez J. O. (1)

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

zarzuty skarżącego były bezzasadne i sformułowane w apelacji wnioski nie zasługiwały na uwzględnienie

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

kosztami postępowania odwoławczego obciążono Skarb Państwa na podstawie art.13 ustawy lutowej

7.  PODPIS

SSA Robert Mąka SSA Stanisław Stankiewicz SSA Przemysław Żmuda

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

pełnomocnik wnioskodawców B. O. i T. O.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

oddalenie w całości wniosku B. O. i T. O. o odszkodowanie i zadośćuczynienie za represje, które dotknęły J. O. (1), na podstawie art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 23.02.1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Magdalena Budnik
Podmiot udostępniający informację: Sąd Apelacyjny w Szczecinie
Osoba, która wytworzyła informację:  SSA Stanisław Stankiewicz,  SSA Przemysław Żmuda ,  SSA Robert Mąka
Data wytworzenia informacji: