Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 października 2022r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

SSA Artur Kowalewski (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 6 października 2022r., na posiedzeniu niejawnym, w Szczecinie

sprawy z powództwa H. W.

przeciwko (...) Spółdzielni (...) w K.

o stwierdzenie nieważności uchwały

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Koszalinie

z dnia 23 lutego 2022r., sygn. akt I C 940/21

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od pozwanej (...) Spółdzielni (...) w K. na rzecz powoda H. W. kwotę 270 (dwieście siedemdziesiąt) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

SSA Artur Kowalewski

Sygn. akt I ACa 475/22

UZASADNIENIE

Powód H. W., w pozwie złożonym przeciwko (...) Spółdzielni (...) w K., domagał się stwierdzenia nieważności uchwały zarządu pozwanej z dnia 21 lipca 2020 r. w sprawie zwołania walnego zgromadzenia członków spółdzielni w dwóch różnych grupach, ewentualnie uchylenia uchwały walnego zgromadzenia pozwanej podjętej w dniach 10 i 11 września 2020 r., dotyczącej wyboru członków do rady nadzorczej, a nadto uznanie jej za nieważną. Wniósł także o zasądzenie od pozwanej na jego rzecz kosztów procesu.

Pozwana, w odpowiedzi na pozew, wniosła o oddalenie roszczenia powoda w całości oraz obciążenie go kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego.

Wyrokiem z dnia 5 sierpnia 2021 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie w punkcie pierwszym: unieważnił w całości uchwałę Zarządu (...) Spółdzielni (...) w K. z dnia 21 lipca 2020 r. w sprawie zwołania Walnego Zgromadzenia członków pozwanej spółdzielni; w punkcie drugim: unieważnił w całości uchwałę numer (...) Walnego Zgromadzenia (...) Spółdzielni (...) z siedzibą w K., z dnia 10-11 września 2020 r. w sprawie wyboru członków Rady Nadzorczej pozwanej spółdzielni; w punkcie trzecim: zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 200 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Apelację od tego wyroku wniosła pozwana, zaskarżając wyrok w całości i wnosząc o jego o uchylenie oraz oddalenie roszczeń powoda. Zaskarżonemu rozstrzygnięciu zarzuciła naruszenie przepisów prawa spółdzielczego – w szczególności § 9-13 „ustawy” dotyczących podejmowania przez spółdzielnię uchwał w czasie wprowadzonego stanu zagrożenia epidemicznego. W uzasadnieniu apelacji pozwana wskazała m.in., że powód nie ma interesu w zaskarżeniu uchwały. Po otrzymaniu pełnej dokumentacji (uchwały o zwołaniu Walnego Zgromadzenia, Regulaminu wyboru członków Rady Nadzorczej i pism uzupełniających) miał możliwość zgłoszenia ewentualnych kandydatów do Rady Nadzorczej. Pozwana wskazała również, że całkowicie nieuprawnione jest pominięcie stanowiska spółdzielni dotyczącego zasadności przeprowadzenia zgromadzenia w trybie zaproponowanym członkom w przesłanej im dokumentacji, albowiem brak było możliwości zgrupowania członków w jednym miejscu. W tym kontekście apelująca powołała się na przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z 19 czerwca 2020 r. przewidujące m.in. obowiązek zachowania 1,5 m odstępu pomiędzy poszczególnymi osobami.

Wyrokiem z dnia 25 października 2021 r. Sąd Apelacyjny w Szczecinie (sygn. akt I ACa 722/21) uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Szczecinie, pozostawiając temu sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył, że Sąd Okręgowy dopuścił się nierozpoznania istoty sprawy, co przejawiało się w sprzeczności pomiędzy sentencją wyroku, a jego uzasadnieniem oraz orzeczeniu ponad żądanie. Sąd Okręgowy stwierdził w sentencji wyroku, że „unieważnia” wskazane uchwały organów spółdzielni, podczas gdy w uzasadnieniu wyroku zawarł wywód w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały. Sąd Apelacyjny wyjaśnił różnicę pomiędzy stanem bezwzględnej nieważności uchwały, a jej unieważnieniem przez orzeczenie sądu, po czym wskazał, że oba orzeczenia (o stwierdzeniu nieważności i unieważnieniu) nie mogą być utożsamiane ze względu na swój diametralnie odmienny charakter jurydyczny. Powód, w piśmie z 6 listopada 2020 r., wyraźnie wskazał, że wnosi o stwierdzenie nieważności uchwały Zarządu pozwanej z dnia 21 lipca 2020 r., dotyczącej zwołania Walnego Zgromadzenia jej członków w dwóch różnych grupach w dniach 10 i 11 września 2020 r., a w przypadku nieuwzględnienia powyższego wniosku - o uchylenie uchwały Walnego Zgromadzenia podjętych w dniach 10 i 11 września 2020 r. dotyczącej wyboru członków do Rady Nadzorczej tej spółdzielni, a nadto o uznanie tej uchwały za nieważną. Swoje stanowisko powód podtrzymał podczas rozprawy, która odbyła się w dniu 2 sierpnia 2021 r. Zarówno w przypadku żądania głównego, jak i ewentualnego, nie było mowy o unieważnieniu tych uchwał, a o stwierdzeniu ich nieważności (tak również należy interpretować „uznanie za nieważną” uchwały Walnego Zgromadzenia), ewentualnie uchyleniu uchwały Walnego Zgromadzenia. Sąd Okręgowy przedstawił wprawdzie w uzasadnieniu wyroku wywód dotyczący stwierdzenia nieważności uchwał, jednak wiążąca sentencja orzeczenia dotyczy nieobjętego żądaniem unieważnienia uchwał.

Sąd Apelacyjny zwrócił nadto uwagę, że ustawa Prawo spółdzielcze nie przewiduje możliwości unieważnienia przez sąd uchwał organów spółdzielni. W przypadku uchwał walnego zgromadzenia, w zależności od rodzaju uchybień, sąd może ustalić nieistnienie uchwały, ustalić jej nieważność bądź uchylić uchwałę (art. 42 Prawa spółdzielczego). O ile Prawo spółdzielcze nie określa wprost możliwości zaskarżenia uchwał zarządu, uchwały takie podlegają zaskarżeniu w drodze powództwa o ustalenie (art. 189 k.p.c. w związku z art. 58 k.c.), ukierunkowanego na stwierdzenie ich nieważności. Sąd Apelacyjny wyjaśnił, że sankcja nieważności bezwzględnej, z którą związane jest powództwo o ustalenie nieważności uchwały, należy do ogólnych zasad właściwych dla czynności prawnych (każda czynność prawna sprzeczna z ustawą sankcjonowana jest na zasadach określonych w art. 58 k.c.), podczas gdy unieważnienie czynności prawnej jest rozwiązaniem szczególnym, które musi zostać wprost przewidziane przez właściwy przepis prawa.

Jednocześnie Sąd odwoławczy zauważył, że samo żądanie pozwu w zakresie ustalenia nieważności uchwały walnego zgromadzenia pozwanej podjętej w dniach 10 i 11 września 2020 r., a dotyczącej wyboru członków do rady nadzorczej, zostało sformułowane w sposób niejednoznaczny, gdyż nie wynika z niego, czy roszczenie to ma charakter żądania głównego czy ewentualnego. Systematyka żądań powoda zawarta w piśmie z 6 listopada 2020 r. wskazuje, że żądaniem głównym było ustalenie nieważności uchwały zarządu spółdzielni z 21 lipca 2020 r., dotyczącej zwołania walnego zgromadzenia, zaś żądaniem ewentualnym uchylenie uchwały walnego zgromadzenia dotyczącej wyboru członków do rady nadzorczej. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, wątpliwości budzi charakter roszczenia o ustalenie nieważności tej ostatniej uchwały, tj. czy zostało ono zgłoszone jako roszczenie główne, obok roszczenia o ustalenie nieważności uchwały zarządu z 21 lipca 2020 r., czy jako roszczenie ewentualne – i w tym ostatnim przypadku o jego stosunek do roszczenia o uchylenie tej uchwały. Stąd też Sąd Apelacyjny, na podstawie art. 386 § 4 k.p.c., uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu w Koszalinie do ponownego rozpoznania, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego. Jednocześnie zastrzegł, że podczas ponownego rozpoznania sprawy Sąd Okręgowemu rozstrzygnie w granicach żądania określonych przez powoda w piśmie procesowym z 6 listopada 2020 r., po uprzednim zobowiązaniu go do jednoznacznego sformułowania charakteru roszczenia o ustalenie nieważności uchwały walnego zgromadzenia spółdzielni dotyczącej wyboru członków do rady nadzorczej.

Na rozprawie w dniu 23 lutego 2022 r. powód ostatecznie sprecyzował swoje żądanie, domagając się stwierdzenia nieważności uchwały Walnego Zgromadzenia (...) Spółdzielni (...) w K. podjętej w dniach 10 i 11 września 2020 r., dotyczącej wyboru członków do Rady Nadzorczej spółdzielni. Jednocześnie cofnął powództwo w części dotyczącej stwierdzenia nieważności uchwały Zarządu (...) w K. w sprawie zwołania Walnego Zgromadzenia Członków Spółdzielni w dwóch grupach w dniach 10 i 11 września 2020 r., zrzekając się roszczenia w tym zakresie. Ponadto wniósł o zasądzenie od pozwanej na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwana wniosła o oddalenie roszczenia powoda w całości oraz obciążenie go kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego.

Po ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy, wyrokiem z dnia 23 lutego 2022 r., w punkcie pierwszym: stwierdził nieważność całości uchwały numer (...) Walnego Zgromadzenia (...) Spółdzielni (...) w K. z dnia 10-11 września 2020 r. w sprawie wyboru członków Rady Nadzorczej pozwanej spółdzielni; w punkcie drugim: umorzył postępowanie w pozostałej części; w puncie trzecim: zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 577 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Okręgowy ustalił, że w skład pozwanej (...) Spółdzielni (...) w K. wchodzi łącznie 124 członków; powód H. W. jest jednym z nich. Przeważająca większość członków, tj. 102 osoby, znajdują się w grupie wiekowej powyżej 60. roku życia. Członków w wieku od 61-70 lat jest 31, w wieku od 71- 80 lat - 50, od 81-90 lat - 17, zaś powyżej 91 lat - 4. Na 124 członków spółdzielni aż 82% stanowią członkowie, którzy osiągnęli wiek emerytalny.

W dniu 21 lipca 2020 r. Zarząd Spółdzielni podjął uchwałę w sprawie zwołania Walnego Zgromadzenia w dniach 10-11 września 2020 r. w dwóch grupach, a podział członków miał nastąpić na podstawie kolejności wpisu do Rejestru Członków Spółdzielni (ust. 1 i 2). Uchwałą tą przyjęto także Regulamin obrad (ust. 3). Uchwała weszła w życie z dniem podjęcia (ust. 4). Przyjęcie wskazanej formy obrad uzasadniono ogłoszonym stanem epidemii, powołując się na regulacje prawne, jednak bez wskazania konkretnych przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpienie stanu epidemii – Dz.U. z 2020 r., poz. 166 oraz ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 oraz o szczególnych instrumentach wsparcia z tym związanych (Dz.U. z 2020 r. poz. 568 ze zm.), a także art. 36 § 9 u.p.s. oraz § 20 Statutu spółdzielni. Treść uchwały została przesłana członkom spółdzielni przed terminem wyznaczonego Walnego Zgromadzenia wraz z zasadami zgłoszenia kandydatów do Rady Nadzorczej, które w pkt 9 przewidywały konieczność pisemnego doręczenia do siedziby spółdzielni wskazania osoby kandydującej do tego organu w terminie co najmniej 10 dni przed datą obrad Walnego Zgromadzenia. Przesłano także druki oświadczeń dotyczących zgłoszeń ewentualnego kandydata. Takie zawiadomienie otrzymał również powód.

Walne Zgromadzenie odbyło się zgodnie z uchwałą w dwóch terminach i w dwóch grupach, na których łącznie stawiło się 63 członków, co stanowiło 50,8% ogólnej liczby członków spółdzielni. Treść uchwał na obu spotkaniach była tożsama. Przeprowadzono m.in. wybory członków do Rady Nadzorczej, spośród 3 kandydatur, w tym jednej osoby z listy społeczników i dwóch osób z listy pracowników, przy czym osoba z listy społeczników jest spokrewniona z jednym z członków Zarządu. W wyniku zbiorczego zliczenia oddanych głosów w głosowaniu tajnym, wskutek osiągnięcia wymaganego kworum i większości, osoby te zostały powołane na członków Rady uchwałą nr (...). W toku zebrania, pojawiły się zastrzeżenia ze strony członków co do jego przeprowadzenia w dwóch grupach, te zgłosili świadkowie K. R. oraz B. I.. Jako przyczyny tego stanu rzeczy podano obowiązujący stan pandemii, który limitował możliwość zgromadzeń do 100 osób, brak adekwatnego lokalu do jego przeprowadzenia oraz konieczność zachowania terminu złożenia sprawozdań finansowych wyznaczony na dzień 30 września 2020 r.

Mimo próby zgłoszenia kandydata do Rady Nadzorczej na Walnym Zgromadzeniu przez K. R., odmówiono jego uwzględnienia, tłumacząc zbyt późnym zgłoszeniem tego wniosku. Wyjaśniono, że mogło to nastąpić jedynie w formie pisemnej z zachowaniem terminu i zasad zawartych w zawiadomieniu o wyznaczeniu Walnego Zgromadzeniu. Okoliczności te nie zostały uwzględnione w protokole zebrania. Z uwagi na wskazany jako właściwy tryb zgłoszenia kandydatur, B. I. zaniechał tej czynności i nie złożył wniosku o zgłoszenie własnej osoby, przewidując, że zgłosi się wielu kandydatów i konkurencja będzie znaczna. Podczas zebrania natomiast, w związku z inicjatywą K. R. i przedstawionymi mu wyjaśnieniami, zaniechał przedstawienia własnej kandydatury.

Zgodnie z Regulaminem Obrad Walnego Zgromadzenia wprowadzono możliwość jego zwołania w dwóch grupach, których uczestnicy podzieleni zostali przez Zarząd według kolejności wpisu do Rejestru Członków (§ 1 ust. 1 regulaminu). Ustalono wybór członków do Rady Nadzorczej w liczbie 5 (w tym 2 pracowników), wybieranych przez Walne Zgromadzenie w głosowaniu tajnym, zwykłą większością głosów uprawnionych do głosowania z dwóch list – pracowników i społeczników (§ 5 ust. 1 regulaminu). Listy kandydatów do Rady, opracowane przez Zarząd na podstawie zgłoszeń osób, które uzyskały poparcie minimum 5 członków Spółdzielni, przedstawiane były przez przewodniczącego.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Okręgowy uznał, że powództwo, w kształcie zmodyfikowanym przez powoda na rozprawie w dniu 23 lutego 2022 r., zasługiwało na uwzględnienie w całości. Za niesporny Sąd ten uznał fakt podjęcia zaskarżonej uchwały, zwołania i przeprowadzenia Walnego Zgromadzenia w dniach 10-11 września 2020 r. w dwóch grupach, w tym przeprowadzenia wyborów kandydatów do Rady Nadzorczej. Istotą sporu między stronami była legalność takiego działania organów spółdzielni. Powód, domagając się stwierdzenia nieważności uchwały Walnego Zgromadzenia, podjętej w dniach 10 i 11 września 2020 r., dotyczącej wyboru członków do Rady Nadzorczej, opierał swoje zarzuty na twierdzeniu o jej sprzeczności z obowiązującymi przepisami prawa - u.p.s. oraz prawa wewnętrznego spółdzielni, zarzucając, że rozbicie Walnego Zgromadzenia na grupy oraz przeprowadzenia głosowania do Rady Nadzorczej doprowadziło do niemożności zgłoszenia kandydatów do Rady Nadzorczej spółdzielni na Walnym Zgromadzeniu i nieuwzględnienia zgłoszonych kandydatur do Rady Nadzorczej przez członków spółdzielni na tym Walnym Zgromadzeniu.

Sąd Okręgowy wyjaśnił, że powództwo o ustalenie nieważności uchwały walnego zgromadzenia spółdzielni nie jest wprost przewidziane w prawie spółdzielczym, ale jego dopuszczalność wynika z art. 42 § 9 u.p.s., natomiast art. 42 § 2 u.p.s. określa jedynie sankcję niezgodności uchwały z ustawą. Normatywną podstawę powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały walnego zgromadzenia (zebrania przedstawicieli) stanowi art. 189 k.p.c. Po uprzednim przywołaniu treści przepisów art. 42 § 2 u.p.s. oraz art. 316 § 1 k.p.c., Sąd I instancji zważył, że każdy członek spółdzielni mieszkaniowej ma interes prawny we wniesieniu powództwa o stwierdzenie niezgodności z prawem uchwały walnego zgromadzenia, zaś źródłem interesu prawnego w rozumieniu art. 189 k.p.c. jest stosunek członkostwa w spółdzielni, z którego wynika m.in. uprawnienie do udziału w walnym zgromadzeniu. Skoro pozwana, przez podjęcie wskazanej uchwały, stworzyła zagrożenie dla prawnie chronionych interesów powoda jako jej członka, kwestionującego sposób wyboru członków do Rady Nadzorczej spółdzielni, interes prawny powoda w wywiedzeniu przedmiotowego powództwa uznać należy za oczywisty.

Następnie Sąd I instancji wskazał, że zgodnie z art. 39 § 1 u.p.s. walne zgromadzenie zwołuje zarząd przynajmniej raz w roku w ciągu sześciu miesięcy po upływie roku obrachunkowego, natomiast zasady zwoływania walnych zgromadzeń, obradowania na nich i podejmowania uchwał powinien określać statut spółdzielni (art. 5 § 1 pkt 6 tej u.p.s.). Sąd Okręgowy zważył, że Zarząd pozwanej zadecydował o podzieleniu Walnego Zgromadzenia i zwołaniu go w dwóch grupach, podczas gdy Statut spółdzielni nie przewiduje możliwości zwołania Walnego Zgromadzenia w dwóch grupach. Wobec powyższego nie sposób uznać, aby przedmiotowe działanie Zarządu miało oparcie w przepisach prawa. Powoływanie przez pozwaną tzw. przepisy covidowe nie uprawniają Zarządu do takich działań. Co więcej, pozwana nie powołała żadnej konkretnej treści czy regulacji, która odnosiłaby się do możliwości zwołania Walnego Zgromadzenia w grupach. Jedyne zapisy ustawowe, jakie w tym zakresie powołała odnosiły się do możliwości przedłużenia terminu do zwołania Walnego Zgromadzenia.

Sąd Okręgowy wskazał, że na podstawie art. 15 ustawy z 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz.U. z 2020 r., poz. 695) znowelizowano przepis art. 36 u.p.s. przez dodanie § 9-13, zgodnie z którymi zarząd lub rada nadzorcza może zarządzić podjęcie określonej uchwały przez walne zgromadzenie na piśmie albo przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Z § 10 wynika natomiast, że uchwała walnego zgromadzenia może być podjęta, jeżeli wszyscy członkowie zostali zawiadomieni o głosowaniu na piśmie albo przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Uchwała może być również wynikiem głosów częściowo oddanych na piśmie lub przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Przepis § 12 przewiduje, że głosowanie w trybie określonym w § 9-11 może być przeprowadzone niezależnie od postanowień statutu spółdzielni. W oparciu o § 13 ustawy, rozwiązania, o których mowa w § 9-12, stosuje się w czasie wprowadzenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, o których mowa w ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2020 r. poz. 1845, 2112 i 2401 oraz z 2021 r. poz. 159, 180 i 255), który obowiązywał w dniu podjęcia zaskarżonych uchwał. W związku z powyższym Sąd Okręgowy uznał, że pozwana miała możliwość zwołania walnego zgromadzenia w myśl powyżej powołanych przepisów, czego jednak nie uczyniła. Co więcej, okolicznościom tym nie zaprzeczała, ograniczając się jedynie do wskazania, że z uwagi na średnią wieku członków spółdzielni, których znaczna część (102 osoby) jest w wieku powyżej 60 lat i z przyczyn techniczno-organizacyjnych, nie było możliwym wdrożenie ww. regulacji.

W ocenie Sądu I instancji, z samego stanowiska strony pozwanej wynika, że decyzja w zakresie sposobu zwołania Walnego Zgromadzenia została podjęta z pominięciem powołanych wyżej przepisów oraz nastąpiła wbrew przepisom prawa wewnętrznego – Statutu Spółdzielni, który takiej formy nie przewidywał. Z treści szczególnych rozwiązań przyjętych ustawami tzw. covidowymi nie wynika, aby zarząd spółdzielni został wyposażony w możliwość decydowania o formie zwołania walnego zgromadzenia w inny sposób, aniżeli wynikający z tejże ustawy, pozostałych obowiązujących przepisów u.p.s. i prawa wewnętrznego spółdzielni, tj. statutu. Jednocześnie Sąd Okręgowy zauważył, że § 15 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 maja 2020 r. w sprawie określonych ograniczeń, nakazów i zakazów z związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 2020 r., poz. 964) dopuszczał możliwość zgromadzeń do 150 osób, a zatem nie było przeszkód do osobistego, jednoczesnego stawiennictwa wszystkich członków spółdzielni na walnym zgromadzeniu. Pozwana miała bowiem możliwość zorganizowania w tym celu odpowiedniego lokalu, gdyż w obrębie jej siedziby takie się znajdują (chociażby sala kinowa B. (...) na co wskazywał powód). O ile zatem - zważywszy na wiek przeważającej części członków spółdzielni - przeprowadzenie walnego zgromadzenia w sytuacji pandemii, ograniczania osobistych i bezpośrednich spotkań celem ochrony własnego zdrowia, mogłaby być utrudniona, nie oznacza to, iż była wykluczona.

Sąd Okręgowy nie podzielił stanowiska pozwanej o braku możliwości przeprowadzenia walnego zgromadzenia w myśl art. 36 § 9-13 u.p.s. z uwagi na przeszkody w niezachowaniu tajności głosowania. Powyższe – zdaniem Sądu – wymagało poczynienia wzmożonych działań organizacyjnych i wdrożenia odpowiednich procedur czy zapewnienia urządzeń teleinformatycznych, niemniej nie było niemożliwe. Zarząd, mając wiele możliwości rozwiązania sytuacji, wybrał w istocie najbardziej korzystną z perspektywy jego interesów opcję, która nie mogła zasługiwać na aprobatę Sądu. Działań pozwanej nie uzasadniał nadto zbliżający się termin złożenia sprawozdania finansowego, gdyż głosowanie w tym zakresie jest jawne (§ 22 ust. 1 Statutu), a członkowie spółdzielni mogli głosować w sposób objęty znowelizowanymi przepisami u.p.s.

W ocenie Sądu Okręgowego, o niekonsekwencji w zachowaniu pozwanej świadczy fakt, że z jednej strony - w trosce o zdrowie i życie swoich członków - nie chciała przeprowadzać obrad walnego zgromadzenia w jednym czasie i miejscu przez wszystkich jej członków, z drugiej zaś stwarzała takie zagrożenie dla życia i zdrowia zmuszając członków do wieloosobowych spotkań przed walnym zgromadzeniem w celu zgłaszania kandydatów do rady nadzorczej. Z przyjętych przez zarząd zasad zgłaszania kandydatów do rady nadzorczej na czas wyborów w dniach 10-11 września 2020 r. wynika, że kandydatem do rady nadzorczej zostaje członek spółdzielni, który będzie posiadał poparcie przez minimum 5 członków, przy czym wskazanie osoby kandydującej do rady nadzorczej ma nastąpić na piśmie, doręczonym do siedziby spółdzielni co najmniej na 10 dni przed datą obrad walnego zgromadzenia. W ten sposób pozwana uniemożliwiła zgłoszenie kandydata do tego organu spółdzielni bezpośrednio w dniu obrad walnego zgromadzenia, co przewiduje statut spółdzielni. Ponadto przyjęte rozwiązanie skutkowało koniecznością, a wręcz zmuszeniem wiekowych, emerytowanych członków spółdzielni, wbrew zagrożeniom epidemicznym, do wyjścia z domu w celu zebrania podpisów pod listą kandydata na członka rady nadzorczej. Skoro wymagana była forma pisemna, a kandydat musiał uzyskać poparcie minimum 5 członków, zarówno kandydujący, jak i popierający jego kandydaturę członek spółdzielni, musieli spotkać się osobiście, co - zdaniem Sądu I instancji - stwarzało dużo większe zagrożenie epidemiczne niż zgłoszenie kandydata do rady nadzorczej bezpośrednio na walnym zgromadzeniu. Jednocześnie Sąd I instancji zauważył, że pozwana nie zachowała procedury przewidzianej w obowiązującym ją statucie, zgodnie z którym wybory do organów spółdzielni, w tym rady nadzorczej, dokonywane są w głosowaniu tajnym spośród nieograniczonej liczby kandydatów (art. 35 § 1 pkt 2 i § 2 u.p.s.). Podzielenie obrad walnego zgromadzenia na dwie grupy wywołało ten skutek, że nie było możliwości zgłoszenia kandydatur do rady nadzorczej bezpośrednio na walnym zgromadzeniu.

Wobec powyższego, Sąd Okręgowy uznał, że objęte zakwestionowaną przez powoda uchwałą wybory zostały zorganizowane przez pozwaną z naruszeniem obowiązującego prawa oraz prawnie chronionych interesów członków pozwanej, co uzasadniało uwzględnienie powództwa w zakresie stwierdzenia nieważności uchwały nr (...) Walnego Zgromadzenia (...) Spółdzielni (...) w K. z dnia 10-11 września 2020 r. w sprawie wyboru członków Rady Nadzorczej pozwanej spółdzielni.

Z uwagi na fakt cofnięcia pozwu ze zrzeczeniem się roszczenia w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały Zarządu (...) w K. w sprawie zwołania Walnego Zgromadzenia członków pozwanej w dwóch grupach, w dniach 10 i 11 września 2020 r., Sąd Okręgowy umorzył tej części postępowanie na podstawie art. 203 § 1 k.p.c.

Stan faktyczny sprawy ustalono na podstawie niekwestionowanych przez strony i niebudzących wątpliwości sądu dokumentach, zeznaniach świadków oraz przesłuchania powoda.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 108 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu.

Pozwana zaskarżyła powyższy wyrok w części, tj. w zakresie pkt I i III, wnosząc o ich uchylenie i oddalenie powództwa. Zaskarżonemu rozstrzygnięciu zarzuciła naruszenie przepisów prawa spółdzielczego – w szczególności art. 36 § 9-12 dotyczących podejmowania przez Zarząd Spółdzielni przepisów w czasie obowiązywania ogólnych norm prawnych związanych ze stanem epidemii. W uzasadnieniu apelacji pozwana podniosła m.in., że Sąd I instancji, przyjmując wnioski powoda i zeznania świadków K. R. i B. I., pominął argumenty przedstawione przez pozwaną. Przeprowadzenie Walnego Zgromadzenia w grupach, co zostało zaakceptowane przez powoda (poprzez wycofanie wniosku procesowego), jak i Sąd, wymusiło techniczną konieczność wcześniejszego zgłoszenia członków mających kandydować do Rady. Tylko ten sposób zapewniał głosowanie nad daną kandydaturą przez wszystkich członków obecnych na zgromadzeniu. Pozwana wyjaśniła, że nad kandydaturą zgłoszoną w trakcie obrad danej grupy głosy zostałyby oddane tylko przez obecnych tam członków, co naruszałoby zasady spółdzielczości i demokracji wyborów. Ponadto, zdaniem skarżącej, Sąd I instancji błędnie przyjął, że liczbę członków Rady ustalono regulaminem obrad, podczas gdy o liczbie tej oraz podziale na społeczników i pracowników decyduje zapis Statutu Spółdzielni. Apelująca podniosła również, że Sąd I instancji świadomie pominął dokumenty związane z organizacją Walnego Zgromadzenia oraz załączniki do uchwały Zarządu, tj. zasady zgłaszania kandydatów do Rady Nadzorczej, oświadczenia osoby zgłaszającej oraz oświadczenia osoby kandydującej. Wszystko to zostało doręczone wraz z zawiadomieniem o Zgromadzeniu każdemu członkowi spółdzielni.

Powód, w odpowiedzi na apelację strony pozwanej, wniósł o jej oddalenie w całości i zasądzenie na jego rzecz od pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja strony pozwanej okazała się niezasadna i jako taka podlegała oddaleniu.

Tytułem uwagi ogólnej, uwzględniającej treść przepisu art. 387 § 2 ¹ pkt 1 i 2 k.p.c., Sąd odwoławczy wskazuje, że w całości podziela - bez potrzeby powtarzania - dokonane przez Sąd Okręgowy ustalenia faktyczne, poprzedzone niewadliwą, spełniająca kryteria przewidziane w art. 233 § 1 k.p.c., oceną zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a także - z przestawionymi niżej uzupełnieniami - przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wykładnię istotnych dla rozstrzygnięcia przepisów prawa materialnego oraz ich subsumcję do ustalonego stanu faktycznego. Do skutecznego podważenia tych ustaleń oraz ocen nie mogła prowadzić treść zgłoszonych w apelacji zarzutów, których weryfikacja samoistnie wyznaczała kierunek rozstrzygnięcia sprawy przez Sąd II instancji.

W tym kontekście podkreślenia wymaga, że zakres kognicji Sądu odwoławczego, stosownie do art. 378 § 1 k.p.c., wyznaczają granice apelacji. W tych granicach, Sąd ten zobowiązany jest do merytorycznej, kompleksowej oceny zaskarżonego wyroku. Obowiązek ten nie ma wszakże charakteru absolutnego, wyabstrahowanego od treści wyartykułowanych przez skarżącego zarzutów. O ile bowiem, w zakresie naruszenia prawa materialnego treść tych zarzutów ma znaczenie marginalne, o tyle – co się tyczy zarzutów naruszenia prawa procesowego – Sąd II instancji jest nimi związany (tak Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 31 stycznia 2008 r., III CZP 49/07). Innymi słowy, jeśli apelujący zarzutów tego rodzaju nie zgłosi, zagadnienie naruszenia przepisów procesowych pozostawać musi poza sferą zainteresowania tego sądu (za wyjątkiem tych przepisów, które przełożyć się mogą na stwierdzenie nieważności postępowania).

I tak, dostrzeżenia wymaga, że zarzut wadliwych ustaleń faktycznych, stanowi konsekwencję naruszenia zasad oceny materiału procesowego przewidzianych w k.p.c., w tym zwłaszcza w jego art. 233 § 1 k.p.c. Chcąc zatem skutecznie poddać ocenie sądu odwoławczego stanowisko Sądu I instancji w przedmiocie dokonanych przez niego ustaleń faktycznych w zakresie materialnoprawnych przesłanek roszczenia, skarżący winien wyraźnie sformułować stosowny zarzut apelacyjny. Zarzut taki, zgodnie z art. 368 § 1 k.p.c., jest bowiem wyodrębnionym konstrukcyjnie elementem apelacji (pkt 2), wyraźnie przeciwstawionym jego uzasadnieniu (pkt 3). Co więcej, art. 368 § 1 ¹ k.p.c. jednoznacznie wskazuje, że w zarzutach co do podstawy faktycznej rozstrzygnięcia należy wskazać fakty ustalone przez sąd pierwszej instancji niezgodnie z rzeczywistym stanem rzeczy lub istotne dla rozstrzygnięcia fakty nieustalone przez sąd pierwszej instancji. W konsekwencji jurydycznie poprawny jest wyłącznie taki pogląd, który dyskwalifikuje możliwość wyinterpretowania zarzutów apelacyjnych z treści jej uzasadnienia.

Stosownie do przedstawionych wyżej uwarunkowań prawnych uznać należało, że skoro apelacja pozwanej, wywiedziona przez zawodowego pełnomocnika, pozbawiona jest zarzutów odnoszących się do dokonanych przez Sąd I instancji ustaleń faktycznych, stan faktyczny sprawy na etapie postępowania apelacyjnego kształtować się winien tak, jak przedstawił go Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Powyższej konkluzji nie zmienia zawarte jedynie w uzasadnieniu apelacji odwołanie się zeznań świadka K. R., mające na celu przedstawienie okoliczności, które nie zostały przez Sąd I instancji ustalone, a które de facto pozostają irrelewantne prawnie z punktu widzenia istoty rozstrzygnięcia. Wobec braku zarzutu niewłaściwej oceny przedmiotowego dowodu, mającej skutkować nieustaleniem określonych faktów, ta część argumentacji apelującej – w kontekście przedstawionych wyżej uwarunkowań prawnych - pozostaje całkowicie bezskuteczna.

Odnosząc się natomiast do zarzutów naruszenia prawa materialnego, Sąd odwoławczy zauważa, że pozwana ograniczyła się wyłącznie do zarzutu naruszenia przepisów art. 36 § 9-12 ustawy Prawo spółdzielcze, jednocześnie w żaden sposób nie rozwijając na czym – w jej ocenie – polega dostrzeżone przez nią uchybienie Sądu I instancji. Powyższa sytuacja powoduje, iż ocena tak sformułowanego zarzutu wymyka się spod kontroli sądu odwoławczego. Nie sposób bowiem odnieść się merytorycznie do zarzutu zgłoszonego przez stronę, jeśli nie wiadomo, jaka legła za tym argumentacja, czy rozumowanie skarżącego. Co więcej, Sąd Apelacyjny nie jest uprawniony do poszukiwania z urzędu uzasadnienia dla uchybień sądu pierwszej instancji, które mogłyby uzasadniać wniosek apelacji.

I tak, w realiach niniejszej sprawy, Sąd Apelacyjny w pełni podziela dokonaną przez Sąd I instancji ocenę prawną, uznając ją za własną. Posiłkując się orzecznictwem Sądu Najwyższego (wyrok z 15 lipca 2010 r., IV CSK 24/10 oraz z 14 marca 2013 r., I CSK 382/12), Sąd Okręgowy zasadnie zważył, że każdy członek spółdzielni mieszkaniowej ma interes prawny we wniesieniu powództwa o stwierdzenie niezgodności z prawem uchwały walnego zgromadzenia, zaś źródłem tego interesu w rozumieniu art. 189 k.p.c. jest członkostwo w pozwanej spółdzielni. Lakoniczne twierdzenia pozwanej zawarte w uzasadnieniu apelacji, jakoby powód nie wykazał interesu prawnego w dochodzeniu przedmiotowego powództwa, pozostają całkowicie chybione. Interes prawny powoda jako członka pozwanej spółdzielni jest bowiem oczywisty, wręcz modelowy. W razie niegodzenia się z ważnością podjętych uchwał, z samych praw członkowskich powoda w spółdzielni wynika uprawnienie do ich podważenia. Za ugruntowany w orzecznictwie uznać należy pogląd, zgodnie z którym w sytuacji, gdy uchwała jest nieważna, każdy członek spółdzielni ma interes prawny w tym, aby ją podważyć, zwłaszcza gdy nie podważają jej na drodze prawnej powołane do kontroli organy spółdzielni. Co więcej, jeśli członek spółdzielni ma prawo zaskarżyć uchwałę wytaczając powództwo o jej uchylenie (art. 42 ust. 3 i 4 Prawa spółdzielczego), to oczywisty staje się jego interes prawny we wniesieniu powództwa ustalającego (art. 189 k.p.c.), mającego taki sam cel wyeliminowania z obiegu uchwały sprzecznej z prawem. Podkreślenia wymaga przy tym, że interes prawny w sprawie o ustalenie istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa nie decyduje o zasadności powództwa, a jedynie warunkuje możliwość badania i ustalania prawdziwości twierdzeń powoda odnośnie nieważności danego stosunku prawnego lub prawa, czego pozwana zdaje się zupełnie nie dostrzegać. Czym innym jest bowiem niewątpliwy interes prawny powoda w podważaniu uchwały spółdzielni, a czym innym kwestia wykazania merytorycznych przesłanek do skutecznego jej zakwestionowania. Pozwana zdaje się tego oczywistego rozróżnienia nie dostrzegać, zwalczając interes prawny w wytoczeniu przedmiotowego powództwa okolicznościami wpisującymi się w merytoryczne podstawy kontroli poddanej pod osąd uchwały.

Jak zasadnie wskazał Sąd Okręgowy, zgodnie z art. 39 § 1 ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (dalej: u.p.s.), walne zgromadzenie zwołuje zarząd przynajmniej raz w roku w ciągu sześciu miesięcy po upływie roku obrachunkowego. Stosownie zaś do art. 5 § 1 pkt 6 u.p.s. zasady zwoływania walnych zgromadzeń, obradowania na nich i podejmowania uchwał określa statut spółdzielni. Jednocześnie, na podstawie art. 15 ustawy z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (Dz. U. z 2020 r., poz. 695), znowelizowano art. 36 u.p.s. przez dodanie § 9-13, zgodnie z którymi zarząd lub rada nadzorcza może zarządzić podjęcie określonej uchwały przez walne zgromadzenie na piśmie albo przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość (§9). Uchwała walnego zgromadzenia może być podjęta, jeżeli wszyscy członkowie zostali zawiadomieni o głosowaniu na piśmie albo przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Uchwała może być również wynikiem głosów częściowo oddanych na piśmie lub przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość (§10). Przepis art. 36 § 12 u.p.s. przewiduje natomiast, że głosowanie w trybie określonym w § 9-11 może być przeprowadzone niezależnie od postanowień statutu spółdzielni. Rozwiązania te stosuje się w czasie wprowadzenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, o których mowa w ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2020 r. poz. 1845, 2112 i 2401 oraz z 2021 r. poz. 159, 180 i 255), który obowiązywał w dniu podjęcia zaskarżonej uchwały.

Pozwana miała zatem możliwość zwołania walnego zgromadzenia spółdzielni w sposób przewidziany przywołanymi przepisami. Zamiast tego, w dniu 21 lipca 2020 r., Zarząd spółdzielni podjął uchwałę w sprawie zwołania Walnego Zgromadzenia w dniach 10-11 września 2020 r. w dwóch grupach, zaś podział członków miał nastąpić na podstawie kolejności wpisu do rejestru członków spółdzielni (ust. 1 i 2 uchwały). Uchwałą tą przyjęto także Regulamin obrad (ust. 3 uchwały). Uchwała weszła w życie z dniem podjęcia (ust. 4 uchwały). Zgodnie z Regulaminem obrad Walnego Zgromadzenia wprowadzono możliwość jego zwołania w dwóch grupach, których uczestnicy podzieleni zostali przez Zarząd według kolejności wpisu do rejestru członków (§ 1 ust. 1). Ustalono wybór członków do Rady Nadzorczej w liczbie 5 (w tym 2 pracowników), wybieranych przez Walne Zgromadzenie w głosowaniu tajnym, zwykłą większością głosów uprawnionych do głosowania z dwóch list – pracowników i społeczników (§ 5 ust. 1). Listy kandydatów do Rady Nadzorczej, opracowane przez Zarząd na podstawie zgłoszeń osób, które uzyskały poparcie minimum 5 członków spółdzielni, przedstawiane były przez Przewodniczącego. Podczas tak zorganizowanego Walnego Zgromadzenia przeprowadzono m.in. wybory członków do Rady Nadzorczej, co finalnie znalazło swój wyraz w uchwale o numerze (...).

Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny w pełni podziela stanowisko Sądu Okręgowego, zgodnie z którym decyzja w zakresie sposobu zwołania Walnego Zzgromadzenia spółdzielni została podjęta z pominięciem przepisów ustawy Prawo spółdzielcze, a także wbrew przepisom Statutu spółdzielni, który nie przewidywał ówcześnie możliwości podziału Walnego Zgromadzenia i zwołania go w dwóch grupach. Przepis § 20 Statutu spółdzielni stanowił bowiem, że „Zarząd zwołuje Walne Zgromadzenie zawiadamiając imiennie wszystkich członków oraz Krajową Radę Spółdzielczą na 2 tygodnie przed datą Zgromadzenia, z podaniem terminu, miejsca i porządku obrad. Zwołane w ten sposób Zgromadzenie jest zdolne do podejmowania uchwał przy obecności co najmniej 35 % uprawnionych do głosowania (ust. 1). W razie braku wymaganego kworum, następne Zgromadzenie odbędzie się w tym samym dniu o oznaczonej w zawiadomieniu godzinie. Tak zwołane Zgromadzenie uprawnione jest do podejmowania uchwał przy obecności co najmniej 25 % uprawnionych do głosowania – z wyjątkiem uchwał dotyczących likwidacji Spółdzielni (ust. 2). Zgromadzenie może być zwołane przez Zarząd na żądanie Rady Nadzorczej; 1/3 członków uprawnionych do zwołania Walnego Zgromadzenia. Wniosek wyrażający takie żądanie powinien być zgłoszony na piśmie do Zarządy z podaniem celu zwołania Zgromadzenia. W tym przypadku Zgromadzenie należy zwołać w taki sposób, aby mogło się odbyć najpóźniej w sześć tygodni od daty złożenia żądania. Jeżeli to nie nastąpi, Zgromadzenie może zwołać Rada Nadzorcza (ust. 4)”. Wobec powyższego trudno przyjąć za apelującą, jakoby działanie spółdzielni polegające na zwołaniu Walnego Zgromadzenia w dniach 10-11 września 2020 r. w dwóch grupach miało oparcie w przepisach prawa. Jednocześnie przyjęte przez pozwaną rozwiązanie, zgodnie z którym kandydatem do Rady Nadzorczej zostaje członek spółdzielni posiadający poparcie minimum 5 członków, zaś wskazanie osoby kandydującej do Rady Nadzorczej ma nastąpić na piśmie, doręczonym do siedziby Spółdzielni co najmniej na 10 dni przed datą obrad Walnego Zgromadzenia, uniemożliwiało zgłoszenie kandydata do Rady Nadzorczej bezpośrednio w dniu obrad Walnego Zgromadzenia, co także przewidywał Statut pozwanej.

Wbrew błędnym supozycjom skarżącej, treść uzasadnienia zaskarżonego wyroku w sposób jednoznaczny dotyczy całej uchwały nr (...) Walnego Zgromadzenia (...) Spółdzielni (...) w K. z dnia 10-11 września 2020 r. w sprawie wyboru członków Rady Nadzorczej pozwanej spółdzielni. Jednocześnie podkreślania wymaga, że Sąd I instancji nie odnosił się do innych uchwał podejmowanych w tym terminie, orzekając wyłącznie w granicach dochodzonego powództwa, stosownie do treści art. 321 § 1 k.p.c. Twierdzenia pozwanej, jakoby Sąd Okręgowy błędnie przyjął, że część podjętych uchwał (gospodarczych i udzielających absolutorium Zarządowi) była ważna, a część (wybór Rady Nadzorczej) należało unieważnić (strona 4 apelacji – k. 181), pozostają całkowicie nieuprawnione.

Co więcej, w żadnej części pisemnych motywów rozstrzygnięcia Sąd I instancji nie potwierdził prawidłowości zwołania Walnego Zgromadzenia, zaś twierdzenia pozwanej w tym przedmiocie pozostają całkowicie bezpodstawne. Sąd Okręgowy wskazał bowiem wyłącznie, że Walne Zgromadzenie odbyło się zgodnie z uchwałą Zarządu Spółdzielni z dnia 21 lipca 2020 r., w dwóch terminach i w dwóch grupach, na których łącznie stawiło się 63 członków, co stanowiło 50,8% ogólnej liczby członków pozwanej spółdzielni. Treść uchwał na obu spotkaniach była tożsama. Na spotkaniach tych przeprowadzono m.in. wybory członków do Rady Nadzorczej, w wyniku których trzech kandydatów - wskutek osiągnięcia wymaganego kworum i większości głosów - zostało powołanych na członków Rady. Pozwanej zdaje się natomiast umykać, że to właśnie nieprawidłowości w zwołaniu Walnego Zgromadzenia polegające na obradowaniu w dwóch terminach i w dwóch grupach legły u podstaw uznania, że analizowana uchwała nr (...) jest sprzeczna z prawem.

Za całkowicie chybioną Sąd Apelacyjny uznał tą część argumentacji skarżącej, w której z faktu częściowego cofnięcia powództwa przez powoda wraz ze zrzeczeniem się roszczenia (tj. w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały Zarządu (...) w K. w sprawie zwołania Walnego Zgromadzenia Członków Pozwanej Spółdzielni w dwóch grupach, w dniach 10 i 11 września 2020 r.), skutkującego umorzeniem przez Sąd I instancji postępowania w tej części, na podstawie art. 203 § 1 k.p.c. w zw. z art. 355 k.p.c., wywodziła ona, iż powód zaakceptował zastosowany tryb obradowania Walnego Zgromadzenia. W tym kontekście wyjaśnienia wymaga, że powód podtrzymał żądanie stwierdzenia nieważności uchwały Walnego Zgromadzenia pozwanej, podjętej w dniach 10 i 11 września 2020 r., dotyczącej wyboru członków do Rady Nadzorczej, opierając swoje zarzuty na twierdzeniu o jej sprzeczności z obowiązującymi przepisami Prawa spółdzielczego oraz Statutu spółdzielni. W swojej argumentacji konsekwentnie podnosił, że rozbicie Walnego Zgromadzenia na grupy oraz przeprowadzenie głosowania do Rady Nadzorczej doprowadziło do niemożności zgłoszenia kandydatów do Rady Nadzorczej spółdzielni na Walnym Zgromadzeniu, a w konsekwencji nieuwzględnienia tak zgłoszonych kandydatur.

Już tylko dla pełnego wyczerpania krytyki stanowiska pozwanej Sąd odwoławczy wskazuje, że na uwzględnienie nie zasługiwały twierdzenia, jakoby wyłącznie przeprowadzenie Walnego Zgromadzenia w grupach wraz z wcześniejszym zgłoszeniem kandydatów do Rady Nadzorczej zapewniało głosowanie nad daną kandydaturą przez wszystkich członków spółdzielni. Raz jeszcze zaznaczenia wymaga, że do takiego działania pozwanej nie uprawniały jej obowiązujące przepisy Prawa spółdzielczego (również w kształcie znowelizowanym przepisami tzw. ustaw covidowych) ani Statutu. Głosowanie przez wszystkich członków spółdzielni nad kandydaturami do Rady Nadzorczej mogło natomiast zostać przeprowadzone w sposób przewidziany w art. 36 § 10 (na piśmie albo przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość; częściowo na piśmie lub przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość) albo w sposób przewidziany w § 22 ust. 1 Statutu (w głosowaniu tajnym zwykłą większością głosów przy obecności co najmniej 35 % uprawnionych do głosowania). Nie bez znaczenia pozostaje dostrzeżona przez Sąd Okręgowy okoliczność, że rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 2020 r. w sprawie określonych ograniczeń, nakazów i zakazów z związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz.U. z 2020 r., poz. 964) dopuszczało możliwość zgromadzeń do 150 osób (§ 15 ust. 1), a zatem nie było przeszkód do osobistego, jednoczesnego stawiennictwa wszystkich członków Spółdzielni na Walnym Zgromadzeniu. Uwzględniając powyższe Sąd Apelacyjny nie podzielił podejmowanych przez pozwaną w apelacji prób zastąpienia powszechnie obowiązujących regulacji, dotyczących organizacji walnego zgromadzenia członków spółdzielni oraz trybu zgłaszania kandydatów do rady nadzorczej, subiektywnymi uwarunkowaniami, czy to w zakresie obowiązujących wówczas obostrzeń pandemicznych, wieku poszczególnych członków spółdzielni, czy wreszcie brakiem możliwości techniczno-organizacyjnych dla innej formy przeprowadzenia zgromadzenia. Pozwana musi mieć świadomość, że jakiekolwiek względy praktyczne, na które się powołuje nie mogą sanować działań oczywiście sprzecznych z przepisami prawa powszechnego oraz wewnętrznego.

Konkludując przedstawione wyżej rozważania, Sąd Apelacyjny doszedł do przekonania, że zaskarżone orzeczenie w całości odpowiada prawu, a apelacja strony pozwanej jako niezasadne podlega oddaleniu na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w punkcie drugim sentencji, stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu (art. 98 i 108 k.p.c.), ustalając wysokość wynagrodzenia pełnomocnika powoda w stawce minimalnej, w oparciu o § 8 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

SSA Artur Kowalewski