Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

W., dnia 14 lutego 2014 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków we Wrocławiu I Wydział Cywilny w następującym składzie:

PrzewodniczącySSR M. B.

ProtokolantMateusz Całka

po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2014 r. we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z wniosku W. L.

przy udziale W. C., R. G., J. P. (1), J. J. (1), D. N., E. J., M. J., G. W., M. P., G. J., E. W., B. I., A. J. (1), A. J. (2), J. W., T. T. (1), A. T., J. T., P. T., H. T. (1)

o stwierdzenie nabycia soadku po S. C. i R. C.

I.  stwierdza, że spadek po R. C., zmarłym w dniu 5 kwietnia 2009 roku we W., ostatnio stale zamieszkałym we W. przy ul. (...), na podstawie testamentu holograficznego z dnia 25.03.2005 r. nabyła W. L. w całości;

II.  stwierdza, że spadek po S. C., zmarłej w dniu 2 października 2009 roku w O., ostatnio stale zamieszkałej we W. przy ul. (...), na podstawie ustawy nabyli: H. T. (1) w udziale wynoszącym 30/180 części, T. A. jelonek w udziale wynoszącym 6/180 części, J. J. (1) w udziale wynoszącym 6/180 części, E. J. w udziale wynoszącym 6/180 części, J. P. (1) w udziale wynoszącym 6/180 części, D. N. w udziale wynoszącym 6/180 części, M. J. w udziale wynoszącym 15/180 części, G. W. w udziale wynoszącym 15/180 części, G. J. w udziale wynoszącym 10/180 części, E. W. w udziale wynoszącym 10/180 części, B. I. w udziale wynoszącym 10/180 części, M. P. w udziale wynoszącym 30/180 części, R. G. w udziale wynoszącym 30/180 części.

UZASADNIENIE

Wnioskiem z dnia 30 czerwca 2009 r. W. L. wniosła o stwierdzenie nabycia spadku po R. C., zmarłym dnia 5 kwietnia 2009 r., na podstawie testamentu holograficznego z dnia 25 marca 2005 r.

W odpowiedzi na wniosek uczestniczka postępowania W. C. (żona spadkodawcy R. C.) pismem z dnia 19 października 2009 r. wniosła o stwierdzenie, że spadek po zmarłym R. C. nabyły na podstawie ustawy: żona W. C. w ¾ części i matka zmarłego S. C. w ¼ części oraz o stwierdzenie, że spadek po zmarłej S. C. nabyła na podstawie ustawy jej siostra H. T. (1). W uzasadnieniu wniosku, W. C. nie kwestionowała ważności złożonego do akt testamentu R. C. z dnia 25 marca 2005 r., lecz zarzuciła, że testament ten nie zawiera powołania spadkobiercy, a jedynie ustanawia zapis na rzecz wnioskodawczyni wskazując, że wprawdzie w pierwszym akapicie tego testamentu znajduje się sformułowanie, że spadkodawca „powołuje do spadku” wnioskodawczynię W. L., jednakże treść drugiego akapitu, w którym spadkodawca rozrządza określonym składnikiem majątkowym, jednoznacznie świadczy o tym, że wolą spadkodawcy było ustanowienie na rzecz wnioskodawczyni jedynie zapisu, którego przedmiotem jest nieruchomość w P. przy ul. (...). W. C. wskazała, że prawidłowa wykładnia testamentu prowadzi do wniosku, że drugi akapit stanowi sprecyzowanie woli spadkodawcy, wyrażonej jedynie ogólnikowo w zdaniu pierwszym. Spadkodawca stwierdza w nim, że jego wolą jest, aby nieruchomość w P. przy ul. (...) dziedziczyła jego siostrzenica W. L.. Tym samym w testamencie spadkodawca zawarł rozrządzenie tylko co do jednego ze składników masy spadkowej, tymczasem oprócz nieruchomości w P., stanowiącej odrębny majątek spadkodawcy, wchodzi także udział w wysokości ½ w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości położonej we W. przy ul. (...) wraz ze związaną z tym prawem odrębną własnością posadowionego na niej budynku – domu jednorodzinnego. W. P. wskazała też, że wymienione prawo stanowi majątek objęty małżeńską wspólnością ustawową spadkodawcy i uczestniczki postępowania, a wchodzący w skład masy spadkowej w tychże prawach udział w wysokości ½ posiada wartość równą bądź nawet wyższą od wartości nieruchomości, położonej w P.. W konsekwencji, jak wywodziła uczestniczka postępowania, wnioskodawczynię uznać należy za zapisobierczynię, a całość spadku po R. C. podlega dziedziczeniu na podstawie ustawy.

Jako powód dla którego spadkodawca ustanowił zapis na rzecz wnioskodawczyni wymieniła uczestniczka postępowania również fakt, że nieruchomość położona w P. była obciążona ustanowionym na rzecz S. C. prawem do korzystania z całego posadowionego na niej budynku mieszkalnego i swobodnego poruszania się po całej nieruchomości. Zapisując na rzecz wnioskodawczyni przedmiotową nieruchomość spadkodawca miał na celu, aby w razie gdyby jego matka chciała z ustanowionego na jej rzecz prawa skorzystać, właścicielką obciążonej nieruchomości była osoba, która ma do niej życzliwy stosunek i z którą ewentualnie wspólne korzystanie z nieruchomości będzie nie tylko bezkonfliktowe, ale i związane z udzielaniem matce spadkodawcy przez wnioskodawczynię niezbędnej pomocy.

W piśmie z dnia 21 czerwca 2010 r. uczestniczka postępowania dodatkowo wskazała, że gdyby spadkodawca chciał objąć swym rozrządzeniem całość spadku, to niewątpliwie wymieniłby w drugim akapicie testamentu również i najistotniejszy składnik masy spadkowej jakim jest udział w nieruchomości, położonej przy ul. (...) we W.. Ponadto uczestniczka podniosła, że spadkodawca w 1996 r. przebył udar mózgu, wskutek czego został uznany za całkowicie i trwale niezdolnego do pracy, w 2002 r. nie pisał, czytał tylko pojedyncze zdania, stwierdzono u niego afazję ruchową (zaburzenia mowy, czytania, pisania, liczenia) oraz zespół psychoorganiczny, a jego stan nie uległ na tyle znacznej poprawie, by operował pojęciami języka prawnego, będąc w pełni świadomy ich treści. Mimo tego jednak, w toku dalszego postępowania, uczestniczka postępowania nie kwestionowała ważności testamentu, sporządzonego przez R. C..

Ważności testamentu nie zakwestionował też żaden z pozostałych uczestników postępowania.

Sąd ustalił:

R. C., ostatnio zamieszkały przy ul. (...) we W., zmarł 5 kwietnia 2009 r. w W., w wyniku wypadku samochodowego. W chwili śmierci był żonaty z W. C.. Spadkodawca nie miał dzieci, a jego brat bliźniak zmarł w czasie porodu. Za życia pozostawał w jednym związku małżeńskim.

W chwili śmierci R. C. żyła jeszcze jego matka – S. C. z domu J.. Ojciec zmarłego – B. C. zmarł 20 lipca 1993 r.

Dowód: akt zgonu B. C. k. 4, akt zgonu R. C. k. 20, zapewnienie spadkowe i zeznania W. L. k. 45, zapewnienie spadkowe M. J. k. 224; zapewnienie spadkowe G. W. k. 267,zapewnienie spadkowe M. P. k. 308, zapewnienie spadkowe E. J. k. 310, zapewnienie spadkowe J. P. (1) k. 443, zapewnienie spadkowe R. G. k. 539, zapewnienie spadkowe G. J. k. 604, zapewnienie spadkowe E. W. k. 673,

W skład spadku po R. C. wchodzi gospodarstwo rolne położone w P., które spadkodawcy R. C. w dniu 24 października 1989 r. , w drodze umowy darowizny, przekazali rodzice – B. C. i spadkodawczyni S. C.. W umowie tej ustanowiono dożywotnie i nieodpłatnie na rzecz przekazujących (B. C. i S. C.) służebność osobistą mieszkania polegającą na prawie korzystania z całego budynku mieszkalnego, prawem do korzystania z budynku gospodarczego oraz prawem swobodnego poruszania się po nieruchomości.

Dowód: zaświadczenie z dnia 29 września 2004 r. k. 7, wypis z rejestru gruntów z dnia 29 lipca 2004 r. k. 8, kopia odpisu z księgi wieczystej k. 9, akt notarialny z dnia 24 października 1993 r. k. 10-11;

W nieruchomości w P. mieszkała matka spadkobiercy S. C.. Po udarze spadkodawca był sprawny, lecz miał problemy z pisaniem. Po napisaniu tekstu prosił o korektę. Miał również problemy z mówieniem ale przebył rehabilitację. Postępy po rehabilitacji były bardzo duże, jednak z pisaniem nadal miał problemy. Spadkodawca informował swojego wieloletniego kolegę K. K., że nieruchomość w P. jest przeznaczona dla (...). W tamtym czasie znajomy spadkodawcy przebywał w P. wraz z W. L., spadkodawcą i kuzynką spadkodawcy.

Dowód: zeznania świadka K. K. k. 162;

Oprócz nieruchomości w P., stanowiącej odrębny majątek spadkodawcy, w skład spadku wchodzi także udział w wysokości ½ w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości położonej we W. przy ul. (...) wraz ze związaną z tym prawem odrębną własnością posadowionego na niej budynku – domu jednorodzinnego o dużej wartości.

(bezsporne)

W. L. o śmierci spadkodawcy dowiedziała się w jej dacie. Spadkobierczyni nie składała oświadczeń spadkowych, nie toczyło się postępowanie o uznanie jej za niegodną dziedziczenia i nie zrzekła się dziedziczenia.

Dowód: zapewnienie spadkowe W. L. k. 45

Zmarły posiadał lokatę bankową w Banku Spółdzielczym o wartości około 40.000 zł, do której upoważniona już za jego życia była W. L.. Żona zmarłego nie miała wiedzy o założonej lokacie. We W. spadkodawca posiadał lokatę w Banku (...) na książeczce oszczędnościowej.

Dowód: zeznania W. L. k. 45, zeznania W. L. protokół rozprawy z dnia 29 grudnia 2013 r.

Spadkodawca R. C. sporządził w dniu 25 marca 2005 r. testament holograficzny. Na rozprawie w dniu 26 października 2009 r. dokonano jego otwarcia i ogłoszenia. W pierwszym akapicie testamentu spadkodawca napisał, że „na wypadek mojej śmierci powołuję do spadku W. L. z.d. T., zamieszkała w C.”. W drugim akapicie testamentu spadkodawca wskazał, że jego wolą jest, aby po jego śmierci nieruchomość w P. przy ul. (...), działka nr (...) o powierzchni 1, (...) z zabudowaniami (…) „z prawem do korzystania z całego budynku mieszkalnego i swobodnego poruszania się po niniejszej nieruchomości na rzecz S. C., córki F. i B. dziedziczyła moja siostrzenica W. L. urodzona (...)”

Dowód: testament holograficzny R. C. z dnia 25 marca 2005 r.

Testament przechowywany był przez wnioskodawczynię W. L., która otrzymała go od spadkodawcy podczas Ś. Wielkanocnych w 2005 r. Spadkodawca wręczył jej wówczas kopertę, informując, że w środku jest testament. Żona spadkodawcy W. C. nie towarzyszyła mu w tej podróży. Spadkodawca zawsze sam odwiedzał wnioskodawczynię W. L. i jej rodziców. Spadkodawca rozmawiał z wnioskodawczynią o relacjach łączących go z żoną, twierdząc, że nie są dobre.

Dowód: zeznania W. L. protokół rozprawy z dnia 29 grudnia 2013 r.

Żona R. W. P.-C. nie wiedziała, że spadkodawca sporządził testament. O fakcie tym dowiedziała się od W. L., już po śmierci męża. Małżonkowie nigdy nie rozmawiali o sprawach spadkowych. Małżonkowie nie tworzyli klasycznego małżeństwa. W. C. nie wiedziała również o lokatach założonych przez spadkodawcę R. C..

Dowód: zeznania W. C. k. 540-541, zeznania W. C. w protokole rozprawy z dnia 20 grudnia 2013 r.

Spadkodawca pozostawał w bardzo bliskich stosunkach z wnioskodawczynią W. L..

Dowód: zeznania W. C. k. 540-541, zeznania W. L. protokół rozprawy z dnia 29 grudnia 2013 r.;

G. J. (synowi brata matki spadkodawcy J. J. (1)) wydawało się, że spadkodawca R. C. i W. C. pozostawali w separacji.

Dowód: zeznania G. J. k. 604;

S. C. z domu J., ostatnio zamieszkała przy ul. (...) we W., zmarła 2 października 2009 r. w O.. Spadkodawczyni nie miała dzieci w chwili śmierci, gdyż jej syn – R. C. zmarł 5 kwietnia 2009 r. Przed śmiercią S. C. mieszkała w domu syna R. C., a następnie w domu opieki społecznej. W chwili śmierci S. C. nie żyli jej rodzice. S. C. miała rodzeństwo: J. C. (1), M. H., S. G., J. J. (2), T. J., H. J., M. W., H. T. (1), oraz J. J. (1). Spadkodawczyni nie pozostawiła testamentu.

Dowód: akt zgonu k. 41, zapewnienie spadkowe M. J. k. 224, zapewnienie spadkowe G. W. k. 267-268; zapewnienie spadkowe M. P. k. 308, 308, zapewnienie spadkowe E. J. k. 310, zapewnienie spadkowe J. P. (1) k. 443, zapewnienie spadkowe R. G. k. 539, zapewnienie spadkowe G. J. k. 604, zapewnienie spadkowe E. W. k. 673,

Brat S. C. T. J. zmarł w dniu 6 listopada 1918 r. w wieku 9 miesięcy.

Dowód: odpis skrócony aktu zgonu k. 842;

Siostra S. C. S. G. zmarła 28 listopada 1934 r. Miała jednego syna – R. G., urodzonego (...)

Dowód: odpis aktu urodzenia k. 464, k. 841, odpis skrócony aktu zgonu k. 840;

Siostra S. C. J. C. (1) zmarła 28 marca 1940 r. Miała troje dzieci: J. C. (1), zmarłą 2 lutego1937 r. w wieku trzech miesięcy, T. C., zmarłą 1 listopada 1939 r. w wieku 4 lat oraz J. C. (2), zmarłego 22 listopada 1939 r. w wieku 4 lat.

Dowód: odpis skrócone aktów zgonu k. 468-470, odpis skrócony aktu zgonu k. 839;

Brat S. C. H. J. zmarł 1 września 1984 r.. Zmarły posiadał dzieci: G. W., urodzoną (...) i M. J., urodzonego (...)

Dowód: akta zawarcia małżeństwa k. 265, akt urodzenia k. 366, odpis skrócony aktu zgonu H. J. k. 854, odpis skrócony aktu małżeństwa G. W. k. 865;

Brat S. C. J. J. (1) zmarł 3 stycznia 1986 r.. Zmarły miał dzieci: G. J., urodzonego (...), E. W., urodzoną (...) oraz B. I., urodzoną (...)

Dowód: odpis skrócony aktu urodzenia k. 466, odpis skrócony aktu małżeństwa k. 504, odpis skrócony aktu małżeństwa k. 519, odpis skrócony aktu zgonu J. J. (1) k. 850;

Siostra S. C. M. H. zmarła 16 sierpnia 1993 r. Zmarła nie miała dzieci. W chwili śmierci była wdową.

Dowód: akt zgonu M. H. k. 462, odpis protokołu rozprawy przeprowadzonej przez Sąd Rejonowy w Chorzowie w dniu 19 marca 2013 r. k. 833-834,

Brat S. C. J. J. (2) zmarł 30 grudnia 1999 r. Zmarły posiadał dzieci: J. J. (1), urodzonego (...), E. J., urodzoną (...), J. P. (1), urodzoną (...), D. N., urodzoną (...), T. J., urodzonego (...) , który zmarł 16 czerwca 2011 r. T. A. jelonek miał córkę – A. J. (2), urodzoną (...)

Dowód: odpis skrócony aktu urodzenia J. J. (1) k. 360, odpis skrócony aktu urodzenia E. J. k. 361, odpis aktu małżeństwa k. 375, odpis aktu małżeństwa D. N. k. 376, odpis aktu urodzenia k. 465, odpis zgonu J. J. (2) k.837, odpis skrócony aktu zgonu T. J. k. 843, odpis skrócony aktu urodzenia k. 844; odpis aktu małżeństwa J. P. (1) k. 846, odpis skrócony aktu zgonu J. J. (2) k. 837;

Siostra S. C. M. W. zmarła 25 lipca 2001 r. Miała córkę M. P., urodzoną (...)

Dowód: odpis skrócony aktu zgonu M. W. k. 862, odpis skrócony aktu małżeństwa M. P. k. 863

Siostra S. C. H. T. (1) zmarła 29 listopada 2010 r.

Dowód: akt zgonu k. 372

Postanowieniem z dnia 4 lipca 2011 r. Sąd Rejonowy w Częstochowie stwierdził, że spadek po H. T. (2) na podstawie ustawy nabyły dzieci: J. W., W. L., T. T. (1), H. T. (1) w 2/12 częściach każde z nich oraz wnuki: A. T. w 2/12 częściach, J. P. (2) (obecnie T.) i P. P. (2) w 1/12 części.

Dowód: postanowienie z dnia 4 lipca 2011 r. k. 551, pismo uczestniczki postępowania J. T. k. 940, odpis skrócony aktu małżeństwa k. 842, postanowienie sądu Rejonowego w Częstochowie z dnia 2 lipca 2013 r. k. 943

Postanowieniem z dnia 22 listopada 2011 r. Sąd Rejonowy w Chorzowie stwierdził, że spadek po T. J., zmarłym dnia 16 czerwca 2011 r. na podstawie ustawy nabyli: żona A. J. (1) oraz córka A. J. (2) po ½ części spadku każda z nich.

Dowód: postanowienie z dnia 22 listopada 2011 r. k. 684;

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na zgromadzonych w sprawie dokumentach, w tym odpisach aktów stanu cywilnego, testamencie holograficznym, sporządzonym przez R. C., zeznaniach świadka K. K. oraz zapewnieniach spadkowych, złożonych przez uczestników postępowania. Sąd oparł się również na zeznaniach wnioskodawczyni W. L. oraz uczestniczki postępowania W. C..

Sąd zważył:

Zgodnie z art. 1025 § 1 k.c., Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. W myśl art. 926 k.c. powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu. Spadkiem zaś zgodnie z art. 922 § 1 k.c. jest ogół praw i obowiązków majątkowych zmarłego.

Artykuł 670 kpc stanowi, że sąd spadku bada z urzędu, kto jest spadkobiercą. W szczególności bada, czy spadkodawca pozostawił testament, oraz wzywa do złożenia testamentu osobę, co do której będzie uprawdopodobnione, że testament u niej się znajduje. Jeżeli testament zostanie złożony, sąd dokona jego otwarcia i ogłoszenia. Kolejny przepis, art. 671 § 1 kpc stanowi, że za dowód, że nie ma innych spadkobierców, może być przyjęte zapewnienie złożone przez zgłaszającego się spadkobiercę. W zapewnieniu zgłaszający się powinien złożyć oświadczenie co do wszystkiego, co mu jest wiadome:

1) o istnieniu lub nieistnieniu osób, które wyłączałyby znanych spadkobierców od dziedziczenia lub dziedziczyłyby wraz z nimi;

2) o testamentach spadkodawcy.

Postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku ma na celu ustalenie, czy osoba wskazywana we wniosku jako spadkodawca zmarła oraz kto i na jakiej podstawie jest jej spadkobiercą, a ponadto, czy w skład spadku wchodzi gospodarstwo rolne oraz kto ze spadkobierców powołanych do spadku z ustawy odpowiada warunkom do jego dziedziczenia.

Obowiązek zbadania, kto jest spadkobiercą dotyczy zarówno spadkobierców powołanych do spadku z ustawy, jak i z testamentu. W pierwszym wypadku wystarczy ustalenie paranteli w zakresie wymaganym przez art. 931-937 k.c. oraz okoliczności wyłączających poszczególne osoby od dziedziczenia (np. art. 927 § 2, art. 928 § 2, art. 940, 1020, 1048 i 1049 k.c.).

W wyniku przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego, ustalone zostało, że spadkodawca R. C. sporządził w dniu 25 marca 2005 r. testament holograficzny, w którym do całości spadku powołał wnioskodawczynię W. L. (córkę H. T. (1) – siostry swojej matki S. C.). Ważność tego testamentu nie została przez nikogo zakwestionowana, w tym w szczególności przez żonę zmarłego, uczestniczkę postępowania W. C.. Wprawdzie jak zeznała uczestniczka postępowania, zmarły po przebytym w 1996 r. udarze nie mógł pisać, jednakże nie podważyła tego, iż spadkodawca własnoręcznie sporządził złożony do akt testament. Ponadto w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego brak było jakichkolwiek podstaw do powzięcia przez Sąd wątpliwości co do tego, że testament z dnia 25 marca 2005 r. nie został własnoręcznie sporządzony przez R. C., zwłaszcza, że jego sporządzenie miało miejsce niemalże 10 lat po przebytym udarze.

Uczestniczka postępowania W. C. zarzuciła natomiast, że sporządzony przez R. C. testament nie zawiera powołania spadkobiercy, a jedynie ustanawia zapis na rzecz wnioskodawczyni. Z zaprezentowaną oceną nie można się jednak było zgodzić.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 lutego 1999 r., sygn. akt: I CKN 1002/97 (lex nr 521803) wskazał, że w przeciwieństwie do powołanego w testamencie spadkobiercy, zapisobiorca nie jest następcą prawnym spadkodawcy, i to nie tylko pod tytułem ogólnym, lecz także pod tytułem szczególnym. Wskutek ustanowienia zapisu powstaje - z chwilą otwarcia spadku - między zapisobiorcą a obciążonym zapisem stosunek zobowiązaniowy, na podstawie którego zapisobiorca może żądać od obciążonego spełnienia świadczenia stanowiącego przedmiot zapisu.

W myśl art. 948 § 1 kc, testament należy tak tłumaczyć, ażeby zapewnić możliwie najpełniejsze urzeczywistnienie woli spadkodawcy. Jeżeli testament może być tłumaczony rozmaicie, należy przyjąć taką wykładnię, która pozwala utrzymać rozrządzenia spadkodawcy w mocy i nadać im rozsądną treść (art. 948 § 2 kc). Celem interpretacji testamentu jest objaśnienie sformułowań mieszczących się w testamencie, których dosłowne brzmienie nie jest jasne. Cel ten jednakże może być potraktowany szerzej, z reguły bowiem chodzi o ustalenie, jaki sens należy przypisać złożonemu przez testatora oświadczeniu woli, czyli wykładnia służy ustaleniu treści oświadczenia woli. Stąd też zabiegi interpretacyjne prowadzące do ustalenia sensu użytych przez testatora słów mogą być podjęte także wtedy, gdy nie budzą one wątpliwości. Zasada poszanowania woli testatora ma na celu nie tylko utrzymanie woli spadkodawcy w mocy, ale - przede wszystkim - nadanie jej treści zgodnej z rzeczywistą wolą zmarłego. O rzeczywistej woli zmarłego może świadczyć wiele okoliczności, na przykład okoliczności sporządzenia testamentu, stosunki zmarłego z rodziną i innymi osobami, motywy, którymi się kierował przy dokonywaniu rozrządzeń. Dokonując wykładni, należy więc wziąć pod uwagę wszelkie okoliczności pomocne przy ustalaniu woli zmarłego. (tak: Elżbieta Niezbecka w Kodeks cywilny. Komentarz., t. IV, Spadki, pod red. Kidyba A., 2012 r.).

W treści sporządzonego testamentu spadkodawca R. C. wskazał, że „na wypadek mojej śmierci powołuję do spadku W. L.”. W ocenie Sądu wola spadkobiercy w zakresie powołania do spadku W. L. przy tak jednoznacznej treści testamentu nie może budzić wątpliwości. Na ocenę tę wpływa nie tylko jasno sformułowana treść testamentu, lecz również stosunki łączące zmarłego z W. L., zwłaszcza w zestawieniu z więzią łącząca spadkodawcę z żoną W. C.. W sprawie w zasadzie bezsporne było, że R. C. pozostawał w bardzo bliskiej relacji z wnioskodawczynią, o czym świadczy w szczególności fakt, że to właśnie jej wręczył testament, upoważnił ją do swoich lokat bankowych, czy też, że w ogóle rozmawiał z nią o sprawach majątkowych. Wnioskodawczyni miała bowiem wiedzę również o innych lokatach zmarłego. Tymczasem z uczestniczką postępowania W. C. spadkodawca tematów takich nie poruszał, skoro nie tylko nie miała świadomości o ulokowanych przez niego środkach pieniężnych, lecz również o tym, że testament w ogóle został sporządzony. Dosyć luźne relacje z żoną obrazuje również fakt, że nie towarzyszyła mu ona w spotkaniach rodzinnych, a jednemu z uczestników postępowania, G. J. (synowi brata matki spadkodawcy J. J. (1)) wydawało się nawet, że spadkodawca R. C. i W. C. pozostawali w separacji. Okoliczności te potwierdziła poniekąd sama uczestniczka postępowania stwierdzając, że nie tworzyła wraz ze spadkodawcą „klasycznego małżeństwa”.

W tak ustalonym stanie faktycznym brak było jakichkolwiek podstaw do przyjęcia zaprezentowanej przez uczestniczkę postępowania wykładni testamentu, zgodnie z którą nie powołano w nim spadkobiercy, a jedynie ustanowiono W. L. zapisobierczynią. Taka wykładnia testament, w przekonaniu Sądu, stanowiłaby naruszenie zasady poszanowania woli testatora.

Zamieszczenie w drugim akapicie testamentu stwierdzenia, że wolą spadkodawcy jest, aby po jego śmierci nieruchomość w P. przy ul. (...), działka nr (...) o powierzchni 1, (...) z zabudowaniami (…) „z prawem do korzystania z całego budynku mieszkalnego i swobodnego poruszania się po niniejszej nieruchomości na rzecz S. C., córki F. i B. dziedziczyła moja siostrzenica W. L. urodzona (...)” nie może w ocenie Sądu – wobec jednoznacznej treści testamentu w zakresie wyrażenia woli powołania spadkobiercy w osobie W. L. oraz w świetle charakteru stosunków łączących spadkodawcę z wnioskodawczynią i uczestniczką postępowania - prowadzić do wniosku, że zawiera on sprecyzowanie woli spadkodawcy w kierunku rozrządzenia tylko jednym składnikiem majątkowym, który nie wyczerpywał całości spadku (w sprawie bowiem bezsporne było, że oprócz nieruchomości w P. w skład spadku wchodził udział w wysokości ½ w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości położonej we W. przy ul. (...) wraz ze związaną z tym prawem odrębną własnością posadowionego na niej budynku – domu jednorodzinnego, o istotnej wartości).

Oceny takiej nie może także uzasadniać okoliczność, że spadkodawca w oświadczeniach składanych za życia wspominał, że chce, by nieruchomość położona w P., stanowiąca jego majątek osobisty, „przypadła” wnioskodawczyni. Oświadczenia te nie stoją bowiem w sprzeczności z wolą powołania W. L. do całości spadku.

Nie przekonała Sądu również argumentacja uczestniczki postępowania, zgodnie z którą, „zapisując na rzecz wnioskodawczyni przedmiotową nieruchomość spadkodawca miał na celu, aby w razie gdyby jego matka chciała z ustanowionego na jej rzecz prawa skorzystać (nieruchomość położona w P. była obciążona ustanowionym na rzecz S. C. prawem do korzystania z całego posadowionego na niej budynku mieszkalnego i swobodnego poruszania się po całej nieruchomości), właścicielką obciążonej nieruchomości była osoba, która ma do niej życzliwy stosunek i z którą ewentualnie wspólne korzystanie z nieruchomości będzie nie tylko bezkonfliktowe, ale i związane z udzielaniem matce spadkodawcy przez wnioskodawczynię niezbędnej pomocy.” Z takim stanowiskiem uczestniczki postępowania zgodzić się można o tyle tylko, że prawdopodobnie sporządzenie przez spadkodawcę drugiego akapitu testamentu rzeczywiście podyktowane było troską o matkę spadkodawcy – S. C.. W przekonaniu Sądu jednak, wzmianka o nieruchomości w P. została zamieszczona przez spadkodawcę wyłącznie po to, aby przypomnieć o ustanowionej na rzecz S. C. służebności i zagwarantować jej respektowanie przez spadkobierczynię. Z tych przyczyn, brak wymienienia w testamencie istotnego niewątpliwie składnika masy spadkowej jakim jest udział w wysokości ½ w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości położonej we W. przy ul. (...) wraz ze związaną z tym prawem odrębną własnością posadowionego na niej budynku – domu jednorodzinnego, nie może świadczyć o tym, że spadkodawca nie chciał objąć swym rozrządzeniem całości spadku.

Treść testamentu nie może również świadczyć o powołaniu W. L. do części spadku (art. 959 kc stanowi, że spadkodawca może powołać do całości lub części spadku jedną lub kilka osób). Zgodnie bowiem z ugruntowanym już w tym zakresie orzecznictwem, w przepisie art. 959 kc, mówiącym o powołaniu spadkobiercy do oznaczonej części spadku, chodzi o część ogółu praw i obowiązków majątkowych zmarłego, wyrażoną stosownym ułamkiem (procentem), a dziedziczenie majątku spadkowego częściowo na podstawie ustawy, a częściowo na podstawie testamentu (art. 926 § 3 kc), jest dopuszczalne, w wypadku powołania testamentowego spadkobiercy do ułamkowej części spadku, jako ogółu praw i obowiązków spadkodawcy, a nie w wypadku przyznania w testamencie oznaczonej osobie poszczególnych przedmiotów majątkowych (tak w szczególności postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 października 1996 r., sygn. akt: II CKU 25/96, lex nr 560913).

Wobec powyższego brak było podstaw do stwierdzenia nabycia spadku po R. C. na podstawie ustawy, a podstawą dziedziczenia stał się własnoręcznie sporządzony przez niego testament, w którym spadkodawca do całości spadku powołał W. L., o czym orzeczono w pkt. I sentencji postanowienia.

W niniejszej sprawie zadaniem Sądu było również ustalenie kręgu spadkobierców ustawowych S. C., ponieważ spadkodawczyni nie pozostawiła testamentu.

Sąd ustalił, że do dziedziczenia po S. C., zgodnie z art. 931§1 k.c., powołani są spadkobiercy ustawowi – żyjący w chwili jej śmierci czyli siostra H. T. (1), dzieci brata spadkodawczyni J. J. (2): T. J., J. J. (1), E. J., J. P. (1), D. N., dzieci brata spadkodawczyni H. J.: M. J. i G. W., dzieci brata spadkodawczyni J. J. (1): G. J., E. W. oraz B. I., córka siostry spadkodawczyni M. W. D. P. oraz syn siostry spadkodawczyni S. R. L. G..

O powyższym orzeczono w pkt. II sentencji postanowienia.