Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 września 2013 r.

Sąd Rejonowy w Trzebnicy V Zamiejscowy Wydział Cywilny z siedzibą w M. w składzie:

Przewodniczący SSR Grażyna Wójcik

Protokolant Agnieszka Hasiak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 sierpnia 2013 r. w M.

sprawy z powództwa R. S. (1), M. M. (1)

przeciwko W. K.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  kosztami postępowania obciąża stronę powodową w zakresie przez nią poniesionym.

Sygn. akt V C upr 152/13

UZASADNIENIE

Powodowie R. S. (1) i M. M. (1), działając przez pełnomocnika będącego radcą prawnym, wnieśli o zasądzenie na ich rzecz od pozwanego W. K. kwoty 2.686,48 zł z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 9 czerwca 2012 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu wskazali, że powodowie do początku lipca 2012 r. prowadzili działalność gospodarczą pod nazwą (...).C M. M., R. S. z siedzibą w S., zaś pozwany prowadzi dzielność pod firmą (...) z siedzibą w P.. W ramach prowadzonej działalności strony zawarły umowę sprzedaży konsygnacyjnej, na podstawie której powodowie dostarczyli zamówioną przez pozwanego partię towaru do dalszej sprzedaży w okresie trwania umowy. Podstawę rozliczenia stanowiła rzeczywista ilość sprzedanego towaru przez pozwanego oraz fizyczny zwrot partii niesprzedanej. Dnia 5 października 2011 r. pozwany złożył zamówienie u powodów na kalendarze, które zostały wydane według rzeczywiście posiadanej ilości, co pozostawało bezsporne, a na wydany towar został wydany dokument WZ/18/10/2011 r. z dnia 21 października 2011 r. na łączną kwotę 8.626,91 zł. Dnia 17 października 2011 r. pozwany złożył zamówienie na akcesoria papiernicze z programu M., które zostały wydane według ilości pakowanej przez producenta. Na wydany towar został wystawiony w dniu 21 października 2011 r. dokument wydania WZ/17/10/2011 na kwotę 7.800,81 zł. Dnia 29 maja 2012 r. powodowie zamówili firmę kurierską (...) S.A. z siedzibą w K. do odbioru w siedzibie pozwanego niesprzedanego towaru. Po rozliczeniu zwrotu powodowie wystawili faktury VAT: o nr FAS/6/06/2012 z dnia 3 czerwca 2012 r. wraz z korektą z 20 czerwca 2012 r. KORS/13/06/2012 na ostateczną kwotę 2.631,13 zł oraz FAS/7/06/2012 z 3 czerwca 2012 r. na kwotę 55,35 zł, obie z terminem płatności do dnia 8 czerwca 2012 r. W związku z brakiem zapłaty, powodowie pismem z dnia 28 czerwca 2012 r. wezwali pozwanego do zapłaty należności bądź zwrotu towaru, ale bezskutecznie.

W dniu 17 sierpnia 2012 r. referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Miliczu wydał w niniejszej sprawie nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

W dniu 14 września 2012 r. pozwany, działając przez pełnomocnika będącego jego synem, złożył sprzeciw od nakazu zapłaty, w którym podniósł następujące zarzuty:

A.  zarzut niewłaściwości miejscowej sądu, ponieważ zgodnie z umowa konsygnacyjną rozliczenia między stronami miały następować bezgotówkowo – przelewem na rachunek bankowy, w związku z tym – zdaniem pozwanego - sądem właściwym będzie na podstawie art. 34 k.p.c. w zw. z art. 454 k.c. sąd siedziby banku, w którym prowadzony jest rachunek wierzyciela (k. 30v. i 40);

B.  zarzut potrącenia wierzytelności wzajemnej – wynikającej z faktury VAT nr (...) na kwotę 1995,55 zł, obejmującej koszty obsługi zwrotu i magazynowania towarów, których odbioru pozwani odmówili, a ponad to wierzytelności z tytułu strat poniesionych przez powoda w związku z nieodebraniem towaru przez pozwanych (k. 40);

C.  zarzut przedawnienia roszczeń z tytułu rzekomych ubytków w zwracanym towarze na podstawie art. 76 ust. 4 prawa przewozowego.

Wobec powyższych zarzutów wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie pod powodów solidarnie na rzecz pozwanego kosztów związanych z procesem, w tym kosztów związanych ze stawiennictwem pełnomocnika na rozprawie oraz kosztów utraconego w związku ze stawiennictwem zarobku.

W uzasadnieniu sprzeciwu przyznał, że strony łączyła przedmiotowa umowa konsygnacyjna i że odebrał od powodów towar o łącznej wartości 16.287,50 zł. Nadto podniósł, że w dniu 8 marca 2012 r. wysłał powodom rozliczenie sprzedanych egzemplarzy na kwotę 1.815, 65 zł, prosząc o wystawienie i przesłanie faktury, ale powodowie faktury nie wystawili. Pozwany w dniu 29 lutego 2012 r. dokonał zwrotu niesprzedanych towarów na łączną wartość 14.471,85 zł, wysyłając je firmą kurierską S. na adres powodów. Strona powodowa odmówiła przyjęcia zwracanego towaru, co naraziło pozwanego na dodatkowe koszty i straty związane z wyjaśnienia przyczyn odmowy, konsultacji prawnych, zleceniem przesłania towaru do magazynu pozwanego, opłacenie kosztów przesyłki zwrotnej, przyjęciem i nieplanowanym magazynowaniem towaru, spakowaniem zwróconych paczek na paletę, przygotowaniem ponownej przesyłki i jej wydaniem. Następnie pozwany wskazał, że powodowie odmawiając przyjęcia zwracanego towaru bezpodstawnie zafakturowali cały przekazany do sprzedaży konsygnacyjnej towar (faktury nr (...)), próbując wymusić zapłatę groźbą skierowania sprawy do sądu i zawiadomienia (...). Takie praktyki stosowali również wobec innych firm. Pozwany odmówił zapłaty i pismem z dnia 16 marca 2012 r. wezwał powodów do odbioru towaru w terminie 7 dni, informując ich jednocześnie, że w przypadku nieodebrania obciąży ich kosztami magazynowania w wysokości 30 zł za każdy dzień. W kolejnym piśmie z dnia 29 marca 2012 r. pozwany ponownie wezwał powodów do odbioru towaru, poinformował że pozostają w zwłoce i wezwał do zapłaty zaległości powstałej po stronie powodów. Ostatecznie powodowie uznali bezzasadność wystawienia faktur na cały stan konsygnacyjny i zlecili w dniu 29 maja 2012 r. spakowanie nieodebranych wcześniej paczek i wydanie towaru firmie kurierskiej (...) S.A. Pozwany wskazał, że różnica między towarem przyjętym na WZ i zwróconym na zPk firmie kurierskiej wyniosła 1.815,65 zł, co jest wartościowo zgodne z wysłanym powodowi w dniu 8 marca 2012 r. rozliczeniem sprzedaży. Z tej kwoty pozwany potrącił dług powodów w kwocie 1.995,55 zł wynikający z faktury VAT nr (...). Jednocześnie pozwany zakwestionował faktury wystawione przez powodów jako zawyżone i zaprzeczył, jakoby w odebranym przez powodów towarze występowały braki. Gwarancją prawidłowości przygotowania towaru i wysyłki jest stosowany w jego magazynie trójstopniowy system kontroli. Według pozwanego roszczenia powodów wygasły wobec nie zgłoszenia przez nich reklamacji w trybie § 2 pkt 4 i § 8 umowy konsygnacyjnej. Ponadto zdaniem pozwanego zwolnienie z odpowiedzialności przewoźnika w trybie art. 76 prawa przewozowego rozszerza się również na nadawcę. Ponadto pozwany zarzucił nierzetelność i braki formalne wniosków dowodowych strony powodowej, co ma świadczyć o bałaganie w przedsiębiorstwie powodów i czyni wątpliwym rzetelność przyjęcia przez nich zwrotu towaru.

W odpowiedzi na sprzeciw powodowie zakwestionowali zarzut niewłaściwości miejscowej sądu, wskazując że na skutek zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej przez powodów zamknęli oni swoje dotychczasowe rachunki brakowe, co skutkuje zastosowaniem zasad ogólnych dla długu oddawczego i uznaniem, że miejscem spełnienia świadczenia jest miejsce zamieszania wierzyciela. Co do zarzutu potrącenia podnieśli, że wierzytelność przedstawiona do potracenia niej istnieje i została wykreowana jedynie na potrzebny niniejszego postępowania. Zaprzeczyli jakoby otrzymali pismo z dnia 27 czerwca 2012 r. wraz z fakturą VAT o nr (...). Podkreślili, że wątpliwości budzi fakt, że data wystawienia faktury jest późniejsza niż data pisma pozwanego, a nadto podkreślili, że w piśmie z 28 czerwca 2012 r. pozwany uznał dług w wysokości 1.815,65 zł jako bezsporny. Podnieśli również, że sama faktura nie stanowi dowodu istnienia wierzytelności. Z ostrożności procesowej zarzucili nieskuteczność potrącenia, powołując się na nieskuteczność doręczenia korespondencji z dnia 29 czerwca 2012 r., oraz niedopuszczalność zgłoszenia zarzutu na podstawie art. 5054 § 2 k.p.c. Powodowie nie zgodzili się również z zarzutem przedawnienia roszczenia i wskazali, że przepisy prawa przewozowego nie znajdują w niniejszej sprawie zastosowania. Ponadto zarzucili, że to pozwany w okresie trwania umowy nie wywiązywał się z jej postanowień, zwłaszcza w zakresie miesięcznych rozliczeń sprzedaży. Wskazali, że mimo to strony ustaliły, że podstawą faktury rozliczeniowej będzie różnica pomiędzy towarem pobranym, a towarem zwróconym i na tej podstawie zostały wystawione faktury. Pozwany w piśmie z dnia 6 lipca 2012 r. uznał swoje zobowiązanie względem powodów ale go nie uregulował.

Pozwany w piśmie procesowym z 24 kwietnia 2013 r. co do zarzutu potrącenia dodatkowo podniósł, że wierzytelność podniesiona do potrącenia istnieje, bowiem powodowie nie wywiązali się z obowiązków wynikających z § 5 ust. 2 umowy konsygnacyjnej i odmówili przyjęcia zwracanych kalendarzy, narażając pozwanego na dodatkowe koszty i straty. Wierzytelność ta jest również wymagalna, ponieważ pozwany informował powodów pisemnie o kosztach magazynowania za każdy dzień, wskazując że pismo stanowi wezwanie do zapłaty, po czym pisemnie poinformował powodów o wysokości roszczenia i o jego potraceniu z wierzytelności powód oraz wezwał do zapłaty pozostałości. Wskazał też, że umowa konsygnacyjna zobowiązywała obie strony do wzajemnego powiadamiania się o zmianach dotyczących prowadzonej działalności, w tym o zmianach adresu czy likwidacji działalności, co czyni bezskutecznym zarzut powodów co do nieprawidłowego doręczenia im pisma wraz z fakturą z 2 lipca 2012 r. Zdaniem pozwanego przedstawiona przez niego wierzytelność nadaje się do potrącenia na podstawie art. 5054 § 2 k.p.c., ponieważ wynika z niewykonania przedmiotowej umowy, a jej wartość nie przekracza dziesięciu tysięcy złotych. W zakresie zarzutu przedawnienia pozwany podtrzymał dotychczasowe stanowisko, że niedotrzymanie przez powoda terminów reklamacji przewidzianych przez przepisy Prawa przewozowego zwalnia przewoźnika z odpowiedzialności za szkodę, uniemożliwia ustalenie, na którym etapie obrotu powstał ubytek, powoduje też wygaśnięcie roszczeń z tytułu ubytku. Nadto wskazał, że podnoszony przez powodów temat niewywiązywania się przez pozwanego z zapisów umowy pozostaje wprawdzie poza przedmiotem sporu, ale podkreślił, że strona powodowa była informowana o nieodnotowaniu sprzedaży i przyczynach braku rozliczenia, zaś w dniu 8 marca 2012 r. powodom zostało wysłane rozliczenie sprzedaży wraz z prośbą o wystawienie faktury. Wskazał, że wbrew twierdzeniom powodów reklamował dostawę towaru. Podniósł również, że nigdy nie otrzymał faktury wystawionej w oparciu o dokonane rozliczenie i nie był wzywany do jej zapłaty.

Na rozprawie w dniu pełnomocników powodów sprecyzował żądanie w ten sposób, że wniósł o zasądzenie dochodzonej kwoty po połowie na rzecz każdego z powodów.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 29 września 2011 r. spółka cywilna (...). M., R. S. z siedzibą w S. zawarła z W. K., prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą ABC W. K. z siedziba w P. umowę konsygnacyjną na czas nieokreślony.

(dowód: umowa z 29.09.2011 r. k. 43-46)

W ramach umowy pozwany złożył zamówienie na dostawę towaru w postaci kalendarzy i artykułów papierniczych, a następnie odebrał zamówiony towar o łącznej wartości 16.287,50 zł.

(dowód: korespondencja mailowa z 05. i 17.10.2011 i r. k. 12-14 i 18;

WZ/18/10/2011 z dnia 21.10.2011 r. k. 15;

WZ/17/10/2011 z dnia 21.10.2011 r. k. 19;

faktury VAT nr (...) k. 83-86)

Wcześniej skutecznie reklamował dostawę towaru w zakresie pocztówek.

(dowód: korespondencja mailowa z 03.11.2011 r. k. 119;

zeznania świadka P. W. (1) k. 172)

W dniu 21 lutego 2012 r. (...) s.c. M. M., R. S. wystawiła pozwanemu faktury VAT nr: (...) – na kwotę 7.660,44 zł i (...) - na kwotę 8.626,91.

(dowód: faktury VAT nr (...) k. 83-86)

Dnia 29 lutego 2012 r. pozwany dokonał zwrotu niesprzedanego towaru na łączna wartość 14.471,85 zł. Towar został spakowany chaotycznie, gdyż odpowiadało to zwrotom dokonanym przez poszczególne księgarnie.

Jednocześnie pozwany poinformował powodów, że brak comiesięcznych rozliczeń był wynikiem braku sprzedaży kalendarzy.

W magazynie pozwanego stosowany jest trójstopniowy system kontroli przygotowania i wysyłki towaru.

(dowód: zwrot konsygnacyjny 7/12/zPK k. 98-99;

zwrot konsygnacyjny 61/12/zPK 101-102;

zwrot konsygnacyjny 93/12/zPK k. 104-105;

zwrot konsygnacyjny 150/12/zPK 107-108;

zwrot konsygnacyjny 159/12/zPK k. 110;

zwrot konsygnacyjny 117/12/zPK k. 112;

zestawienie zbiorcze firmy kurierskiej S. za okres

1-31.03.2012 r. k. 65;

listy przewozowe firmy kurierskiej S. z 29.02.2012 r. k. 66-71

korespondencja mailowa z 29.02.2012 r. k. 233;

przesłuchanie pozwanego k. 259)

Strona powodowa odmówiła przyjęcia zwracanego towaru.

(dowód: wydruki z monitoringu przesyłek k. 72-77;

korespondencja mailowa z 29.02, 02.03. 05.03. i 07.03 2012 r. k. 78-79;

zestawienie zbiorcze firmy kurierskiej S. k. 80;

korespondencja mailowa z 05.03.2012 r. k. 209)

W dniu 8 marca 2012 r. spółka (...) poinformowała pozwanego, że wystawienie faktur jest wynikiem braku rozliczeń sprzedaży przekazanego towaru. W tym samym dniu pozwany wysłał powodom rozliczenie sprzedanych egzemplarzy na kwotę 1.815,65 zł.

(dowód: korespondencja mailowa z 08.03.2012 r. k. 61-64 i 236)

Pismem z dnia 12 marca 2012 r. powodowie wezwali pozwanego do zapłaty w terminie 7 dni kwot wynikających z faktur VAT nr (...).

(dowód: pismo z 12.03.2012 r. k. 88)

Pozwany pismem z dnia 16 marca 2012 r. odmówił zapłaty za wyżej wymienione faktury, wezwał powodów do odbioru towaru w terminie 7 dni, pod rygorem obciążenia na podstawie art. 486 k.c. kosztami magazynowania towaru w wysokości 30 zł za każdy dzień, wskazując że w tym zakresie pismo stanowi ostateczne przesądowe wezwanie do zapłaty.

(dowód: pismo z 16.03.2012 r. k. 55)

W piśmie z dnia 29 marca 2012 r. pozwany ponownie odmówił zapłaty i poinformował powodów, że w związku z nieodebraniem towaru pozostają w zwłoce, w związku z czym będzie domagał się wynagrodzenia za magazynowanie towaru w wysokości 30 zł za każdy dzień.

(dowód: pismo z 29.03.2012 r. k. 58)

W korespondencji mailowej z dnia 5 marca 2012 r. i w piśmie z dnia 4 kwietnia 2012 r. spółka (...) zakwestionowała związanie stron umową konsygnacyjną w zakresie spornego towaru.

(dowód: korespondencja mailowa z 05.03.2012 r. k. 210;

pismo M. M. z 04.04.2012 r. k. 221)

W dniu 28 maja 2012 r. pracownik pozwanego poinformował powodów, ze podstawą rozliczenia między tronami będzie różnica pomiędzy towarem pobranym a towarem zwróconym.

(dowód: korespondencja mailowa z 28.05.2012 r. k. 21)

Ostatecznie powodowie uznali bezzasadność wystawienia faktur na cały stan konsygnacyjny i w dniu 29 maja 2012 r. zlecili spakowanie nieodebranych wcześniej paczek na paletę oraz wydanie towaru firmie kurierskiej (...) S.A.

Towar został wydany bez ponownego przeliczania, w takiej formie jak został przyjęty po jego nieodebraniu przez powodów.

(dowód: korespondencja mailowa z 26, 29 i 30.05.2012 r. k. 21, 89, 91 i 93

korespondencja mailowa z 29.05 i 03.06.2012 r. k. 22;

korespondencja mailowa z 28, 29.05 2012 r. k. 213, 214;

przesłuchanie pozwanego k. 259)

W dniu 30 maja 2012 r. (...) s.c. M. M., R. S. odebrała od pozwanego sporny towar, spakowany na jednej palecie.

(dowód: korespondencja mailowa z 29.05.2012 r. k. 22;

list przewozowy z 29.05.2012 r. k. 23

przesłuchanie powodów k. 257-258)

Zwrócony towar w postaci kalendarzy został przeliczony przez pracownika spółki (...), a następnie przez powoda M. M. (1). Zwrócone karty pocztowe i ołówki nie zostały przeliczone.

(dowód: zeznania świadka P. W. k. 1171-172;

przesłuchanie powodów k. 257-258)

W dniu 3 czerwca 2012 r. (...) s.c. M. M., R. S. wystawiła pozwanemu faktury VAT: nr (...) dotyczącą kalendarzy na kwotę 3.024,32 zł oraz nr FAS/7/06/2012 dotyczącą ołówków na kwotę 55,35 zł.

Przed wystawieniem faktur została sporządzona przez P. W. (1) tabela dotycząca ubytku kalendarzy.

(dowód: faktury VAT nr (...) k. 16 i 20;

tabela – k. 25;

przesłuchanie powoda M. M. k. 258)

W dniu 6 czerwca 2012 r. pozwany poinformował spółkę (...), że faktura na różnicę zwrotu znacznie odbiega od rzeczywistości i że nadal pozostaje aktualne rozliczenie z dnia 8 marca 2012 r.

(dowód: korespondencja mailowa z 06.06.2012 r. k. 237)

W dniu 20 czerwca 2012 r. spółka cywilna dokonała korekty faktury dotyczącej kalendarzy zmniejszając ją pierwotnie o 59,98 zł, a ostatecznie o 393,19 zł.

(dowód: faktura VAT korekta KORS/13/06/2012 k. 17 i 50-51;

korespondencja mailowa z 20 i 22.06.2012 r. k. 121;

zeznania świadka P. W. (1) k. 172)

Pismem z dnia 27 czerwca 2012 r. pozwany poinformował powodów, że nie uznaje faktur VAT nr (...) w części przekraczającej wartość rozliczenia z dnia 8 marca 2012 r. i wniósł o skorygowanie faktur. Jednocześnie oświadczył, że obciąża powodów kosztami magazynowania w kwocie 30 zł za jeden dzień, tj. za 64 dni od 26 marca do 28 maja 2012 r. oraz poniesionymi kosztami biegu powrotnego nieodebranego towaru z dnia 29 lutego 2012 r. na łączną kwotę 1.995,55 zł i wezwał powodów do uiszczenia na jego rzecz różnicy między wzajemnymi zobowiązaniami w terminie 14 dni.

(dowód: pismo pozwanego z 27.06.2012 r. k. 95;

faktura VAT nr (...) k. 96)

Stawka za jeden dzień magazynowania palety towaru stosowana przez firmę pozwanego wynosi netto między 24,40 zł a 36,60 zł.

(dowód: faktury VAT z 01.08.2012 r. i 03.09.2012 r. k. 59-60)

Pismem z dnia 28 czerwca 2012 r. powodowie wystosowali do pozwanego wezwanie do zapłaty kwoty 2.686,48 zł w terminie 5 dni, ewentualnie do zwrotu towaru w ilości 51 sztuk kalendarzy na łączna kwotę 870,83 zł. Wskazali też na wolę polubownego załatwienia sporu i zaproponowali obciążenie każdej ze stron kwota równą 50% wartości brakującego towaru, tj. 435,42 zł.

(dowód: pismo powodów z 28.06.2012 r. k.24)

Powodowie zaprzestali prowadzenia działalności gospodarczej w dniu 30 czerwca 2012 r. i zostali wykreśleni z (...) w dniach 2 i 5 lipca 2012 r.

(dowód: wydruki z (...) z 06.07.2012 r. k. 10 i 11)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie bezsporne było, że różnica wartościowa między towarem przyjętym a zwróconym na skutek dalszej sprzedaży - w ramach łączącej strony umowy sprzedaży konsygnacyjnej – wynosiła 1.815,65 zł. Spór dotyczył istnienia ubytku w towarze w postaci kalendarzy i możliwości dochodzenia roszczenia w tym zakresie mimo niezłożenia reklamacji w stosunku do przewoźnika, a także skuteczności podniesionego w toku postępowania zarzutu potrącenia co do całego dochodzonego roszczenia.

Na wstępie wskazać należy, że pozwany podniósł w niniejszym postępowaniu również zarzut niewłaściwości miejscowej sądu. Sąd uznał zarzut ten za chybiony, podzielając argumentację strony powodowej, że na skutek zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej przez powodów zamknęli oni swoje dotychczasowe rachunki brakowe, co skutkowało – mimo treści zawartej umowy - zastosowaniem zasad ogólnych dla długu oddawczego i uznaniem, że miejscem spełnienia świadczenia jest miejsce zamieszania wierzycieli (art. 34 k.p.c. w zw. z art. 454 § 1 k.c.).

Umowa konsygnacyjna łączy cechy umowy komisu i umowy składu i określa zasady przyjęcia do dalszej sprzedaży towarów pozostających własnością dostawcy.

W pierwszej kolejności rozważenia wymagała zasadność dochodzonego roszczenia w zakresie spornym, tj. co do kwoty 870,83 zł. Zdaniem Sądu – wbrew twierdzeniom pozwanego – w niniejszej sprawie nie znajduje zastosowania przepis art. 76 ustawy Prawo przewozowe. Przepis ten reguluje bowiem wygaśnięcie roszczeń odszkodowawczych w stosunku do przewoźnika i w żaden sposób nie odnosi się do relacji nadawca – odbiorca przesyłki. Mimo powyższego Sąd uznał żądanie pozwu we wskazanym wyżej zakresie za niezasadne, albowiem zaoferowany w niniejszej sprawie przez powodów materiał dowodowy nie pozwolił ustalić w sposób jednoznaczny przyczyn i okoliczności powstania ubytku towaru oraz jego zakresu. Jak wynika z zeznań świadka, będącego pracownikiem powodów, oraz samych powodów w prowadzonej wówczas spółce cywilnej nie obowiązywały żadne sformalizowane i obiektywne procedury, które byłyby wdrażane w tego rodzaju sytuacjach. Nie przewidziano trybu dokumentowania stwierdzonych ubytków. Powyższe nie pozwala na rzetelną weryfikację przeprowadzonej kontroli ilościowej. Uniemożliwiało również odniesienie się do tej kwestii stronie pozwanej. Z zeznań świadka i powodów wynika, że w momencie przeliczania kalendarzy zostały sporządzone notatki, których jednak nie przedstawiono Sądowi, tabela obrazująca różnice ilościowe została sporządzona dopiero przed wystawieniem spornych faktur. Dokonane ustalenia nie zostały odniesione do dokumentów zwrotu towaru, mimo że powodowie nie wykluczyli, że dokumenty takie znajdowały się w dostarczonych paczkach. Nadto dla oceny tej kwestii nie bez znaczenia pozostają inne okoliczności ustalone w tej sprawie, a dotyczące sposobu funkcjonowania spółki powodów, w szczególności w zakresie korygowania wystawianych faktur, nieprawidłowości w dostarczaniu zamówionego towaru, przeliczanie tylko niektórych zwrotów. Wątpliwości budzi także propozycja powodów skierowana do pozwanego bezpośrednio przed wystąpieniem na drogę postępowania sądowego, by wartość ubytku podzielić po równo między obie strony umowy. Te wszystkie okoliczności nie pozwalają w ocenie Sądu na ustalenie w sposób niewątpliwy w jakiej fazie obrotu powstała szkoda. Zwłaszcza, że dokumenty zaproponowane przez pozwanego, obrazujące sposób obiegu towaru w jego firmie, wskazują na uporządkowanie tego procesu i wielostopniowy system kontroli. Za przekonujące uznał Sąd także twierdzenia pozwanego dotyczące przyczyn zapakowania zwracanych kalendarzy z pominięciem kryterium formatu i tytułu kalendarzy. Zdaniem Sądu materiał dowodowy zgłoszony w tej mierze przez pozwanego należało uznać za wiarygodny, stąd zbędnym stało się dopuszczenie dowodu z zeznań świadków zgłoszonych przez niego na tę okoliczność. Wiązałoby się to jedynie z przedłużeniem niniejszego postępowania, zwłaszcza że strona powodowa w istocie nie kwestionowała dokumentów zwrotu przedstawionych przez przeciwnika. W związku z powyższym co do spornej części roszczenia nie zasługiwał na uwzględnienie zgłoszony zarzut potrącenia wierzytelności z tytułu strat poniesionych przez pozwanego na skutek nieodebrania towaru przez powodów w zakresie większym niż wynika to z faktury VAT nr (...). Zgłoszone w tej części do potrącenia wierzytelności nie spełniają bowiem wymogów przewidzianych przez przepis art. 498 i 499 k.c. w zakresie ich skonkretyzowania pod względem wartościowym i terminowym.

Jak chodzi o kwotę 1815,65 zł - w ocenie Sądu - doszło do skutecznego jej potrącenia z wierzytelnością pozwanego wskazaną w fakturze VAT o nr (...). Zgodnie z art. 505 ⁴ § 2 k.p.c. w sprawie toczącej się w trybie przepisów o postępowaniu uproszczonym zarzut potrącenia jest dopuszczalny, jeżeli roszczenia nadają się do rozpoznania w postępowaniu uproszczonym. Zdaniem Sądu zgłoszone przez pozwanego do potrącenia wierzytelności spełniają ten wymóg albowiem ich wartość nie przekracza dziesięciu tysięcy złotych, a dotyczą one naprawienia szkody spowodowanej niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem przedmiotowej umowy sprzedaży konsygnacyjnej przez powodów (art. 505 ¹ pkt 1 k.p.c.). Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 20 listopada 2003 r., III CZP 77/03, LEX 81617 wyjaśnił, że warunkiem kwalifikacji danego roszczenia na gruncie art. 505 ¹ pkt 1 jest istnienie normatywnego stosunku wynikania pomiędzy roszczeniem a umową. W ujęciu procesowym przez wyrażenie „roszczenie wynikające z umowy” należy rozumieć stan, w którym umowa jest bezpośrednio normatywnym podłożem uprawnienia. Nie chodzi przy tym wyłącznie o roszczenie wynikające z treści określonej umowy, lecz także o roszczenia wynikające z przepisów dotyczących tej czynności prawnej. Zaś w uchwale z dnia 24 lutego 2010 r., LEX 558103) Sąd Najwyższy wprost wskazał, że sprawa o odszkodowanie z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania umownego podlega rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym, chyba że wartość przedmiotu sporu przekracza kwotę określoną w art. 505 ¹ pkt 1 k.p.c. Zgodnie z § 5 ust. 2 umowy konsygnacyjnej z 29 września 2011 r. okres sprzedaży kalendarzy trwa do ostatniego dnia lutego roku obowiązywania kalendarza. Po tej dacie niesprzedane kalendarze zostają zwrócone wydawcy. Uregulowanie to nie zostało obwarowane żadnymi dodatkowymi wymogami i nie zostało powiązane z obowiązkiem rozliczenia sprzedaży. Dyspozycja ust. 2 § 5 umowy nie pokrywa się bowiem z dyspozycją ust. 1 tego przepisu. Stąd w ocenie Sądu odmowa odbioru zwróconych kalendarzy dokonana przez pozwanego w dniu 29 lutego 2012 r., stanowiła nienależyte wykonanie zobowiązania przez powodów, a w konsekwencji mogła być źródłem zgłoszonego do potrącenia roszczenia odszkodowawczego zgodnie z art. 471 k.c. w zw. z art. 486 k.c. Zwłoka powodów w odbiorze kalendarzy naraziła bowiem pozwanego na ponoszenie dodatkowych kosztów związanych ze zwrotną przesyłką towaru i dalszym jego magazynowaniem. W ocenie Sądu zaoferowany przez pozwanego w zakresie wysokości tych kosztów materiał dowodowy jest przekonujący, a powodowie, mimo że kwestionowali wartość stawki dziennej magazynowania, poza gołosłownymi twierdzeniami, nie przedstawili na tę okoliczność żadnych dowodów.

Dokonane potrącenie było skuteczne, gdyż spełnione zostały cztery przesłanki przewidziane w przepisach art. 498 i 499 k.c., a mianowicie wzajemność wierzytelności, jednorodzajowość świadczeń, wymagalność wierzytelności i ich zaskarżalność. W tym miejscu wskazać należy, że od procesowego zarzutu potrącenia odróżnić należy potrącenie jako czynność materialnoprawną Oświadczenie o potrąceniu, o którym mowa w art. 499 k.c., jest czynnością materialnoprawną, powodującą – w razie wystąpienia przesłanek określonych w art. 498 § 1 k.c. – odpowiednie umorzenie wzajemnych wierzytelności, natomiast zarzut potrącenia jest czynnością procesową, polegającą na żądaniu oddalenia powództwa w całości lub w części z powołaniem się na okoliczność, że roszczenie objęte żądaniem pozwu wygasło wskutek potrącenia. Oświadczenie o potrąceniu stanowi zatem materialnoprawną podstawę zarzutu potrącenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2009 r., sygn. akt IV CSK 356/2008, LEX nr 492155). Warunkiem skuteczności oświadczenia o potrąceniu składanego drugiej stronie, jeżeli chodzi o wzajemną wierzytelność potrącającego jest jej skonkretyzowanie pod względem rodzajowym, terminowym i wartościowym, w tym dokładne określenie kwoty pieniężnej, w jakiej ta wierzytelność się wyraża. Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku wydanym w dniu 26 marca 2009 r. w sprawie o sygn. akt VI ACa 1278/08 (LEX nr 803760) wskazał, iż oświadczenie o potrąceniu powinno jednoznacznie precyzować wolę potrącenia, a w swej treści konkretyzować własną wierzytelność i jej zakres przedstawiony do potrącenia z wierzytelnością drugiej strony, wskazując również przesłanki jej powstania, wymagalności i wysokości. Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 29 marca 2012 r. wydanym w sprawie o sygn. akt V ACa 90/12 (LEX nr 1171257) wskazał, iż dla przyjęcia zasadności zarzutu potrącenia i jego skuteczności, niezbędne jest zaistnienie przesłanek materialnoprawnych potrącenia wskazanych w art. 498 § 1 k.c., a które zobowiązany jest wykazać korzystający z potrącenia, a to zgodnie z regułą rozkładu ciężaru dowodzenia (art. 6 k.c. i 232 zd. 1 k.p.c.). Potrącenie oparte na ustawie następuje w drodze jednostronnego oświadczenia (art. 499 k.c.), jednakże aby oświadczenie to mogło odnieść łączone z nim skutki umorzenia wierzytelności (art. 498 § 2 k.c.) w momencie jego składania musi wystąpić i trwać stan potrącalności. Mianowicie muszą współistnieć ustawowo określone przesłanki w art. 498 § 1 k.c., a przede wszystkim muszą istnieć wzajemne wymagalne wierzytelności, których przedmiotem są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a które mogą być dochodzone przed sądem lub innym organem. Oznacza to, że składający oświadczenie o potrąceniu (potrącający) musi w stosunku do swego wierzyciela posiadać własną istniejącą już wierzytelność i wierzytelność ta w dacie potrącenia musi być wymagalna. Musi mieć też określoną podstawę faktyczną i prawną. Wymagalność następuje zgodnie z art. 455 k.c. wraz z nadejściem terminu spełnienia świadczenia. Zgodnie z treścią art. 455 k.c. jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Roszczenie o odszkodowanie z tytułu nienależytego wykonania zobowiązania ma charakter bezterminowy, w związku z czym staje się wymagalne po wezwaniu dłużnika do spełnienia świadczenia.

W niniejszej sprawie pozwany wykazał, że pisemnie informował powodów o zwłoce po ich stronie i o zakresie szkody poniesionej w tej sytuacji przez pozwanego, a także terminie płatności. Złożył również w piśmie z dnia 27 czerwca 2012 r. oświadczenie o potrąceniu tej wierzytelności z wierzytelnością powodów dochodzoną w tym postępowaniu. W ocenie Sądu pismo to skierowane na adres spółki powodów wskazany w umowie konsygnacyjnej zostało doręczone skutecznie, w świetle regulacji § 10 umowy.

Skoro zatem doszło do umorzenia wierzytelności w kwocie 1.815,65 zł na skutek potrącenia, powództwo należało oddalić jak w pkt I sentencji wyroku.

Orzeczenie o kosztach postępowania w pkt II sentencji wyroku znajduje podstawę w przepisie art. 98 § 1 k.p.c., przy czym Sąd nie uwzględnił wniosku pozwanego w zakresie zasądzenia na jego rzecz kosztów związanych ze stawiennictwem na rozprawach jego i jego pełnomocnika oraz kosztów utraconego z tego tytułu zarobku, ponieważ w żaden sposób wysokości tych kosztów nie wykazał.

(...)

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

4.  (...)

5.  (...)

M. (...)

(...)

(...)