Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 sierpnia 2013 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Grzegorz Szepelak

Sędziowie SSO Ewa Kilczewska

SSO Dorota Kropiewnicka (spr.)

Protokolant Justyna Gdula

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Tomasza Fedyka

po rozpoznaniu w dniu 13 sierpnia 2013 r.

sprawy Ł. W.

w przedmiocie wydania wyroku łącznego

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę skazanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Śródmieścia

z dnia 16 stycznia 2013 r. sygn. akt V K 234/12

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu dla Wrocławia – Śródmieścia do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt: IV Ka 427/13

UZASADNIENIE

W dniu 27 lutego 2012 r. skazany Ł. W. wniósł o wydanie wobec niego wyroku łącznego i orzeczenie jak najkorzystniejszych dla niego kar łącznych.

W wyroku z dnia 16 stycznia 2013 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia- Śródmieścia ustalił, że wobec skazanego wydano następujące wyroki jednostkowe:

1.  Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia V Wydział Karny z dnia 19 września 2008 r., sygnatura akt V K 822/08 wymierzającego karę 6 (sześciu) miesięcy ograniczenia wolności za czyn z art. 278 § 5 k.k. zw. z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art.. 12 k.k. popełniony do 12 grudnia 2007 r.; postanowieniem z dnia 15 lutego 2010 r. karę ograniczenia wolności zamieniono na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności;

2.  Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia V Wydział Karny z dnia 11 maja 2009 r., sygnatura akt V K 345/09 wymierzającego karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 2 (dwóch) lat, karę grzywny w wysokości 30 (trzydziestu) stawek dziennych, przy ustaleniu wysokości jednej stawki w kwocie 10 (dziesięciu) złotych, za czyn z art. 278 § 1 k.k., popełniony w dniu 9 lutego 2009r., postanowieniem Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia V Wydział Karny z dnia 12 października 2010 r., sygnatura akt V Ko 2491/10 zarządzono wykonanie kary pozbawienia wolności

3.  Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia V Wydział Karny z dnia 26 maja 2009 r., sygnatura akt V K 1780/08 wymierzającego karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 (trzech) lat, za czyn z art. 158 § 1 k.k., popełniony w dniu 1 stycznia 2008 r., postanowieniem Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia V Wydział Karny z dnia 12 października 2010 r., sygnatura akt V Ko 2476/10 zarządzono wykonanie kary pozbawienia wolności

4.  Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej II Wydział Karny z dnia 27 sierpnia 2009 r., sygnatura akt II K 808/09 wymierzającego karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 (trzech) lat, za czyn z art. 178a § 1 k.k., popełniony w dniu 14 czerwca 2009 r., postanowieniem Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia V Wydział Karny z dnia 13 września 2010 r., sygnatura akt V Ko 2081/10 zarządzono wykonanie kary pozbawienia wolności

5.  Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia V Wydział Karny z dnia 8 września 2009 r., sygnatura akt V K 1270/09 wymierzającego karę 6 (sześciu) miesięcy ograniczenia wolności za czyn z art. 157 § 2 k.k., popełniony w dniu 28 października 2008 r.; postanowieniem z dnia 14 lutego 2011 r. karę ograniczenia wolności zamieniono na karę 3 miesięcy pozbawienia wolności

6.  Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków VII Wydział Karny z dnia 23 października 2009 r., sygnatura akt VII K 1116/09 wymierzającego karę 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 2 (dwóch) lat, za czyn z art. 178a § 1 k.k., popełniony w dniu 14 lipca 2009 r.

7.  Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia V Wydział Karny z dnia 31 marca 2010 r., sygnatura akt V K 392/10 wymierzającego karę 8 (ośmiu) miesięcy ograniczenia wolności za czyn z art. 278 § 1 k.k., popełniony w dniu 13 listopada 2009 r

8.  Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia V Wydział Karny z dnia 25 maja 2010 r., sygnatura akt V K 446/10 wymierzającego karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 (trzech) lat, za czyn z art. 278 § 1 k.k., popełniony w dniu 29 sierpnia 2009 r., postanowieniem Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia V Wydział Karny z dnia 26 sierpnia 2011 r., zarządzono wykonanie kary pozbawienia wolności

9.  Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia V Wydział Karny z dnia 11 czerwca 2010 r., sygnatura akt V K 574/10 wymierzającego karę 7 (siedmiu) miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 (trzech) lat, za czyn z art. 278 § 1 k.k., popełniony w dniu 12 marca 2010 r., postanowieniem Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia V Wydział Karny z dnia 26 sierpnia 2011 r., zarządzono wykonanie kary pozbawienia wolności

10.  Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia V Wydział Karny z dnia 18 czerwca 2010 r., sygnatura akt V K 1405/09 wymierzającego karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 2 (dwóch) lat, za czyn z art. 62 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 31 § 2 k.k., popełniony w dniu 2 lipca 2009 r., postanowieniem Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia V Wydział Karny z dnia 26 sierpnia 2011 r., zarządzono wykonanie kary pozbawienia wolności

11.  Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia V Wydział Karny z dnia 1 grudnia 2010 r., sygnatura akt V K 1766/10 wymierzającego karę 10 (dziesięciu) miesięcy ograniczenia wolności za czyn z art. 278 § 1 k.k., popełniony w dniu 28 września 2010 r.

12.  Sądu Rejonowego w Opolu VII Wydział Karny z dnia 4 stycznia 2011 r., sygnatura akt VII K 1212/10 wymierzającego karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 3 (trzech) lat, karę grzywny w wysokości 60 (sześćdziesięciu) stawek dziennych, przy ustaleniu wysokości jednej stawki w kwocie 10 (dziesięciu) złotych, za czyn z art. 278 § 1 k.k., popełniony w dniu 12 listopada 2010r.

13.  Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia V Wydział Karny z dnia 10 stycznia 2011 r., sygnatura akt V K 1739/10 wymierzającego karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności, za czyny z art. 278 § 1 k.k., popełnione w dniu 10 września 2010 r., 21 września 2010 r., 25 września 2010 r.

14.  Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia V Wydział Karny z dnia 14 lipca 2011 r., sygnatura akt V K 364/11 wymierzającego karę 1 (jednego) roku i 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności, za czyn z art. 281 § 1 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., popełniony w dniu 15 listopada 2010 r.

Przy takich ustaleniach Sąd Rejonowy dla Wrocławia- Śródmieścia:

I.  na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. w zw. z art. 569 § 1 k.p.k. kary pozbawienia wolności wymierzone skazanemu Ł. W. wyrokami opisanymi w części wstępnej wyroku łącznego w pkt 2 i 3 połączył i wymierzył mu karę łączną 1 (jednego) roku i 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. w zw. z art. 569 § 1 k.p.k. kary pozbawienia wolności i karę ograniczenia wolności wymierzone skazanemu Ł. W. wyrokami opisanymi w części wstępnej wyroku łącznego w pkt 7, 8, 9, 10 połączył i wymierzył mu karę łączną 1 (jednego) roku i 5 (pięciu) miesięcy pozbawienia wolności;

III.  na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. w zw. z art. 569 § 1 k.p.k. kary pozbawienia wolności i karę ograniczenia wolności wymierzone skazanemu Ł. W. wyrokami opisanymi w części wstępnej wyroku łącznego w pkt 11, 12, 13 i 14 połączył i wymierzył mu karę łączną 2 (dwóch) lat i 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności;

IV.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. w zw. z art. 577 k.p.k. zaliczył skazanemu Ł. W. na poczet orzeczonej w pkt I wyroku łącznego kary łącznej pozbawienia wolności okresy kary już odbytej w tych sprawach oraz okresy zaliczone na poczet powyższych kar jednostkowych;

V.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. w zw. z art. 577 k.p.k. zaliczył skazanemu Ł. W. na poczet orzeczonej w pkt II wyroku łącznego kary łącznej pozbawienia wolności okresy zatrzymania zaliczone na poczet powyższych kar jednostkowych;

VI.  na podstawie art. 63 § 1 k.k. w zw. z art. 577 k.p.k. zaliczył skazanemu Ł. W. na poczet orzeczonej w pkt III wyroku łącznego kary łącznej pozbawienia wolności okresy zatrzymania zaliczone na poczet powyższych kar jednostkowych;

VII.  w pozostałym zakresie rozstrzygnięcia zawarte w wyrokach objętych wyrokiem łącznym pozostawił do odrębnego wykonania;

VIII.  na podstawie art. 572 k.p.k. umorzył postępowanie w sprawie objęcia wyrokiem łącznym kary orzeczonej wyrokiem opisanym w pkt 1, 4, 5 i 6 części wstępnej wyroku łącznego;

IX.  zwolnił skazanego od ponoszenia kosztów postępowania w sprawie o wydanie wyroku łącznego, w tym nie wymierzył mu opłaty.

Apelację od powyższego wyroku wniosła obrońca skazanego, która zarzuciła mu:

I.  rażącą niewspółmierność kary poprzez nienależyte uwzględnienie okoliczności przemawiających za orzeczeniem kar łącznych w znacznie łagodniejszych wymiarach niż uczynił to w zaskarżanym wyroku Sąd I Instancji, który wbrew przesłankom nie zastosował zasady pełnej absorpcji wobec skazanego, na co z kolei pozwalała sytuacja osobista i majątkowa skazanego;

II.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść tego orzeczenia polegający na przyjęciu przez Sąd I Instancji, że wyroki o sygn. V K 822/08 oraz V K 1270/09 nie podlegają połączeniu z innymi wskazanymi przez skazanego wyrokami, bowiem orzeczone w nich kary ograniczenia wolności zostały następnie zamienione na zastępcze kary pozbawienia wolności, podczas gdy orzeczenie kary zastępczej nie stoi na przeszkodzie łączeniu kar wymierzonych prawomocnymi wyrokami za przestępstwa pozostające w zbiegu realnym i orzeczeniu kary łącznej w wyroku łącznym, jeżeli tylko kary zasadnicze orzeczone tymi wyrokami są karami tego samego rodzaju lub innymi podlegającymi łączeniu w myśl przepisów kodeksu karnego;

III.  obrazę przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść wyroku, a to art. 7 k.p.k. oraz art. 410 k.p.k. poprzez - będące wynikiem nieuwzględnienia zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego -przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów oraz niedostrzeżenie przy wyrokowaniu całokształtu okoliczności ujawnionych w toku postępowania, skutkujące dokonaniem nieprawidłowej oceny ustalonego stanu faktycznego i prawnego poprzez uznanie, że okoliczności sprawy nie przemawiają za wymierzeniem wobec skazanego kar łącznych w łagodniejszych wymiarach.

Wskazując na powyższe, skarżąca wniosła o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy skazanego zasługiwała na uwzględnienie. Sąd Rejonowy błędnie uznał, że kara ograniczenia wolności, której wykonanie zostało następnie zamienione na karę pozbawienia wolności, nie podlega łączeniu z samoistną karą pozbawienia wolności. W konsekwencji powyższego Sąd I instancji błędnie połączył skazanemu poszczególne kary jednostkowe, przez co zaskarżony wyrok należało uchylić i sprawę przekazać Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

Zgodnie z art. 85 kk sąd orzeka karę łączną wówczas, gdy sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu. Jednocześnie z art. 87 kk wynika, że w razie skazania za zbiegające się przestępstwa na kary pozbawienia wolności i ograniczenia wolności sąd wymierza karę łączną pozbawienia wolności, przyjmując, że miesiąc ograniczenia wolności równa się 15 dniom pozbawienia wolności.

Sąd Rejonowy zasadnie uznał, że nie podlegają łączeniu samoistne kary pozbawienia wolności oraz kary pozbawienia wolności orzeczone jako kary zastępcze. Stanowisko dotyczące zakazu łączenia kar zasadniczych z karami zastępczymi jest w orzecznictwie sądowym ugruntowane i należy je w pełni zaakceptować (por. np. wyrok SN z dnia 17 stycznia 2008 r., V KK 459/07, Biul.PK 2008/2/31, wyrok SN z dnia 20 lutego 2006 r., IV KK 1/06, OSNwSK 2006/1/385, wyrok SN z dnia 22 listopada 2005 r., V KK 129/05, LEX nr 164372).

W rozpoznawanej sprawie nie zachodził jednak przypadek łączenia kar samoistnych z karami zastępczymi, lecz sytuacja zgoła odmienna. W przypadku skazanego Ł. W. samoistne kary pozbawienia wolności byłyby łączone z samoistnymi karami ograniczenia wolności, które następnie zamieniono na kary pozbawienia wolności. Podkreślić przy tym należy, że przedmiotem łączenia w wyroku łącznym są kary orzeczone w prawomocnych wyrokach skazujących za przestępstwa pozostające w zbiegu realnym, a nie kary orzeczone w ich miejsce na podstawie przepisów kodeksu karnego wykonawczego. W konsekwencji orzeczenie kary zastępczej nie stoi na przeszkodzie łączeniu kar wymierzonych prawomocnymi wyrokami za przestępstwa pozostające w zbiegu realnym i orzeczeniu kary łącznej w wyroku łącznym, jeżeli tylko kary zasadnicze orzeczone tymi wyrokami są karami tego samego rodzaju lub innymi podlegającymi łączeniu w myśl przepisów kodeksu karnego (por. np. postanowienie SA we Wrocławiu z dnia 19 lutego 2009 r., II AKz 35/09, KZS 2010/4/58, postanowienie SA we Wrocławiu z dnia 20 grudnia 2006 r., II AKz 594/06, Lex nr 211711, wyrok SA w Lublinie z dnia 10 grudnia 2008 r., II AKa 289/08, Lex nr 477838).

Wbrew stanowisku Sądu Rejonowego nie zachodziły więc jakiekolwiek przeszkody do łączenia oskarżonemu samoistnych kar pozbawienia wolności z karami ograniczenia wolności zamienionymi następnie na zastępcze kary pozbawienia wolności, z tym wszakże zastrzeżeniem, że łączeniu podlegałyby w takim wypadku kary zasadnicze, nie zaś kary zastępcze.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy zaskarżony wyrok uchylił i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania. Ponownie rozstrzygając w przedmiocie wydania wobec skazanego wyroku łącznego Sąd Rejonowy przeanalizuje istnienie podstaw do połączenia skazanemu wszystkich kar jednostkowych, także tych które pierwotnie orzeczone zostały jako kary ograniczenia wolności, a następnie zamieniono je na zastępcze kary pozbawienia wolności.