Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 lutego 2013r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym:

Przewodniczący - Sędzia SO Beata Stachowiak

Sędziowie: Sędzia SO Wojciech Wójcik

Sędzia SR del. Iwona Łabęcka (spr.)

Protokolant: Witold Bajkowski

po rozpoznaniu w dniu 22 lutego 2013r. we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z powództwa R. K.

przeciwko A. B.

o wydanie

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków we Wrocławiu

z dnia 9 sierpnia 2012r.

sygn. akt I C 323/12

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków we Wrocławiu na rzecz adw. E. S. kwotę 600zł wraz z podatkiem VAT tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu.

Sygn. akt II Ca 1376/12

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 09 sierpnia 2012 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia- Krzyków we Wrocławiu oddalił powództwo R. K.skierowane przeciwko pozwanemu A. B.i zasądził od Skarbu Państwa - Sąd Rejonowy dla Wrocławia - Krzyków na rzecz adw. E. S.prowadzącej Kancelarię Adwokacką we W.kwotę 1.200 zł netto wraz z podatkiem VAT tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd I instancji oparł na następującym stanie faktycznym :

Pozwem z dnia 31 stycznia 2012 r., wniesionym do Sądu Okręgowego w Poznaniu powód R. K.domagał się od pozwanego A. B.wydania samochodu marki P. (...) nr rej. (...).

Postanowieniem z dnia 10 lutego 2012 r. Sąd Okręgowy w Poznaniu, Ośrodek Zamiejscowyw Lesznie, uznał się niewłaściwym i przekazał sprawę Sądowi

Rejonowemu dla Wrocławia - Krzykówwe Wrocławiu.

Uzupełniając braki formalne pozwu, pełnomocnik ustanowiony dla powoda z urzędu, pismem z dnia 27 czerwca 2012 r. sprecyzował, iż powód nabył sporny samochód, którego aktualną wartość szacuje na 9.000 zł, w trakcie trwania związku małżeńskiego z G. K. (1), z wynagrodzenia za pracę w Holandii. W 2010 r. powód zawarł ze swoim bratem umowę pożyczki, zaś sporny pojazd stanowił zabezpieczenie umowy. Żona powoda sprzedała samochód J. C.bez jego wiedzy i zgody w czasie, gdy powód przebywał w Zakładzie Karnym w R.. J. C.sprzedał przedmiotowy pojazd Z. K., który z kolei zawarł umowę sprzedaży z pozwanym. W ocenie powoda było to nabycie samochodu od osoby nieuprawnionej, w związku z czym złożył zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa.

Pozwany nie złożył odpowiedzi na pozew, nie wdał się w spór, co do istoty sprawy.

Przy tak ustalonym stanie faktycznym , Sąd I instancji oddalił powództwo.

Sąd Rejonowy wskazał, iż obecnie zasadą jest, że każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym ( art. 36 § 2 k.r.o ). Wyjątkiem od tej zasady jest zawierania umów zawartych w katalogu wskazanym w art. 37 § 1 k.r.o., dla których wymagana jest zgoda drugiego małżonka. Katalog czynności wymienionych w cytowanym przepisie jest zamknięty i nie można interpretować go rozszerzająco. Fakt zatem braku zgody czy wręcz wiedzy powoda o czynności jego żony, polegającej na sprzedaży samochodu, nie powoduje - wbrew twierdzeniom powoda - nieważności umowy sprzedaży.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód, zaskarżając go w punkcie I Zaskarżonemu wyrokowi powód zarzucił: nieważność postępowania polegającą na pozbawieniu powoda możności obrony swych praw i nierozpoznanie istoty sprawy oraz naruszenie prawa materialnego:

-

a to art. 58 § 1 i 2 kc przez błędną wykładnię, polegającą na uznaniu, że czynność prawna polegająca na zawarciu umowy sprzedaży samochodu marki P. (...) nr rejestracyjny (...)nie spełnia wymogów określonych w powołanym przepisie, mimo że żona powoda G. K. (2)(wcześniej G. K. (1)) bez wiedzy i zgody powoda, w okresie kiedy był pozbawiony wolności, sprzedała przedmiotowy samochód J. C.,

-

a to art. 36 § 1 i § 2, art. 36 ¹ i art. 39 kro przez błędną wykładnię bądź niezastosowanie i w konsekwencji błędne uznanie, że sprzedaż samochodu przez żonę powoda stanowiła samodzielny zarząd majątkiem wspólnym, mimo że okoliczności sprawy wskazywały, że sprzedaż samochodu stanowiła bezprawne przekroczenie zarządu majątkiem wspólnym, oraz naruszenie prawa procesowego, które miało wpływ na wynik sprawy

-

a to z art. 233 § 1 , 316 § 1 , 328 § 2 kpc przez pominięcie wszystkich wniosków dowodowych zgłoszonych przez powoda, które zmierzały do wykazania , że sprzedaż samochodu przez żonę powoda była sprzeczna z powołanymi przepisami kro oraz z zasadami współżycia społecznego, wobec czego oddalenie powództwa było przedwczesne.

Wskazując na powyższe powód wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania, oraz zasądzenie na rzecz pełnomocnika z urzędu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej w postępowaniu apelacyjnym, których powód nie poniósł w żadnej wysokości.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje :

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sad I instancji dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, które Sąd Okręgowy przyjął za własne. Nadto Sąd Rejonowy dokonał trafnej oceny materiału dowodowego, a wyciągnięte wnioski mieszczą się w granicach zastrzeżonych przez art. 233 § 1 k.p.c.

W ramach zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. 316 § 1 , 328 § 2 kpc powód zarzucił ogólnie pozbawienie go możności obrony swych praw przez odmowę dopuszczenia dowodów zaoferowanych przez powoda. W związku z tak sformułowanym zarzutem należy podnieść, że nieuwzględnienie przez Sąd I instancji wniosku dowodowego, nie uzasadnia twierdzenia o pozbawieniu strony możności obrony swych praw skutkującego nieważność postępowania. Powołany przepis dotyczy takich sytuacji, gdy strona faktycznie została pozbawiona możności działania w sprawie np. wskutek niedoręczenia lub wadliwego doręczenia zawiadomienia o rozprawie, czy wskutek rozpoznania sprawy mimo wykazania stosownym

zaświadczeniem lekarskim, iż strona nie mogła się stawić w sądzie. Skarżący nie podnosi żadnych okoliczności, które by wskazywały na naruszenie art. 379 pkt 5 k.p.c.

W okolicznościach niniejszej sprawy, zbędne było prowadzenie dowodów na okoliczność, czy powód wiedział o dokonaniu przez żonę kwestionowanej czynności prawnej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 1998 r., I CKN 282/98,

nie publ.).

Wymieniony w ramach naruszenia prawa materialnego przepis art. 36 § 2 k.r.o stanowi, że każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym. Przed reformą k.r.o. dokonaną ustawą z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy -Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 162, poz. 1691) ustawodawca dzielił czynności zarządu majątkiem wspólnym małżonków na czynności zwykłego zarządu i czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu. Do dokonania przez małżonka czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu potrzebna była zgoda drugiego małżonka wyrażona w formie wymaganej dla danej czynności prawnej (art. 36 § 2 zd. drugie k.r.o. przed zm.).

Nowelizacja k.r.o. z dnia 17 czerwca 2004 r. wprowadziła daleko idące zmiany w zarządzie majątkiem wspólnym małżonków. Przede wszystkim ustawodawca umieścił w art. 37 § 1 k.r.o. katalog czynności, do których dokonania potrzebna jest zgoda małżonka.

Obecnie zasadą jest, że każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym (np. zbywać składniki majątkowe). Wyjątkiem od tej zasady jest zawierania umów zawartych w katalogu wskazanym w art. 37 § 1 k.r.o., dla których wymagana jest zgoda drugiego małżonka. Analiza katalogu czynności prawnych, dla których potrzebna jest zgoda drugiego małżonka prowadzi do wniosku, że swym zakresem obejmuje ona przede wszystkim nieruchomości, budynki, lokale, przedsiębiorstwa. Nie dotyczy jednak czynności prawnych, które mają za przedmiot rzeczy ruchome. Zatem możliwe jest zawarcie umowy zbycia (nabycia) ruchomości (np. samochodu osobowego) o znacznej wartości pieniężnej. Dotyczy to również sytuacji kiedy przedmiotem transakcji są udziały w spółkach kapitałowych, akcje spółki akcyjnej, obligacje czy jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych. Umowy mające je za przedmiot mogą być zawierane bez uzyskania zgody małżonka. Nie ma przy tym znaczenia wartość tego rodzaju transakcji. Czynność prawna sprzeczna z art. 37 k.r.o. jest natomiast bezwzględnie nieważna w przypadku czynności jednostronnych albo też dotknięta bezskutecznością zawieszoną w odniesieniu do umów

Z jednoznacznych ustaleń Sądu l instancji wynika, iż żona powoda zbyła samochód po dniu 20 stycznia 2005 r. a zatem do oceny tej czynności znajdą zastosowanie reguły zarządu majątkiem po nowelizacji k.r.o. z dnia 17 czerwca 2004 r. Fakt braku zgody czy wręcz wiedzy powoda o czynności jego żony, polegającej na sprzedaży samochodu, nie powoduje - wbrew twierdzeniom skarżącego -nieważności umowy sprzedaży.

Z tych względów podniesione przez skarżącego w postępowaniu apelacyjnym zarzuty prawa materialnego są bezzasadne, przy czym chybiony okazał się również zarzut naruszenia art. 58 k.c. Wbrew stanowisku skarżącego, sankcja nieważności czynności prawnej dokonanej bez zgody współmałżonka wynika z art. 37 § 1 k.r.o., który stanowi lex specialis w stosunku do art. 58 k.c.

Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację, jako nieuzasadnioną w całości.