Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 stycznia 2014 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący : SSO Sławomir Urbaniak

Protokolant : Irmina Szawica

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 stycznia 2014 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa D. R.

przeciwko B. B.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 3.617 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

I C 1157/13

UZASADNIENIE

Powód D. R. wniósł w pozwie o zasądzenie od pozwanego Komornika Sądowego B. B. kwoty 126.245,60 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty szczegółowo wskazanymi w petitum żądania (k.3 akt sprawy) oraz zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał, że z jego wniosku jako wierzyciela wszczęte zostało postępowanie egzekucyjne prowadzone przeciwko spółce (...) na podstawie nakazu zapłaty wydanego przez Sąd Okręgowy Wydział X Gospodarczy w dniu 22.10.2010 r. Postępowanie egzekucyjne prowadzone początkowo było przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Rybniku, który 28.02.2011 r. dokonał zajęcia wierzytelności przypadającej spółce (...) od (...) sp. z o.o. Sprawa została następnie przekazana do dalszego prowadzenia Komornikowi Sądowemu B. B. wskutek stwierdzenia, że ten Komornik pierwszy wszczął egzekucję przeciwko dłużnikowi. Komornik B. B. nie podjął żadnych czynności w niniejszej sprawie. W szczególności nie dokonał planu podziału sumy znajdującej się depozycie sądowym złożonej przez firmę (...) sp. z o.o. mimo, iż w owym czasie prowadzone były jedynie cztery egzekucje przeciwko spółce (...). Jedyną czynnością jaką podjął pozwany było przekazanie sprawy egzekucyjnej kolejnemu komornikowi- M. S.. Przez ponad rok nie były podejmowane przez pozwanego żadne czynności przez co pozwany uniemożliwił powodowi zaspokojenie roszczenia przysługującego wobec spółki (...) i w związku z tym powód poniósł szkodę. Firma powoda utraciła płynność finansową, a wskutek przewlekłego działania komornika pojawiło się jeszcze wielu innych wierzycieli, co sprawiło, że odzyskanie należnej kwoty stało się niemożliwe.

W odpowiedzi na pozew Komornik Sądowy- B. B. wniósł o oddalenie powództwa w całości i przypozwanie do udziału w sprawie zakładu ubezpieczeń, w którym pozwany jest ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej.

W uzasadnieniu swego stanowiska pozwany w pierwszej kolejności podniósł, że nie zaistniały przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej regulowane przez przepis art. 23 ustawy z dnia 29.08.1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji, a w szczególności wskazał na brak po stronie pozwanego bezprawności w jego działaniu. Wyjaśnił, że przez cały okres prowadzenia sprawy egzekucyjnej nie tylko działał zgodnie z prawem lecz również aktywnie zmierzał do realizacji obowiązku wynikającego z tytułu wykonawczego, na podstawie którego powód żądał przeprowadzenia egzekucji. Dokonywał zarówno czynności wnioskowanych przez wierzyciela jak również działał z urzędu zmierzając do realizacji swojego obowiązku. Czynności pozwanego zostały wstrzymane wskutek czynników niezależnych od niego lecz wynikających ze zbiegu egzekucji. Ostatecznie do dalszego prowadzenia egzekucji wyznaczony został inny komornik. Pozwany dodał nadto, że powód dotychczas dwukrotnie składał skargi na czynności pozwanego zarzucając mu bezprawność i zaniechania działania polegające na niepodejmowaniu w toku postępowania czynności egzekucyjnych i obie skargi zostały prawomocnie oddalone przez Sąd.

W ocenie pozwanego powód nie wykazał również powstania po jego stronie szkody, której naprawienia mógłby dochodzić. Postępowanie egzekucyjne wciąż się toczy, zatem twierdzenia o braku zaspokojenia uznać należy za dywagacje. Dodano też, że w czasie gdy postępowanie prowadził pozwany egzekucję prowadziła też Komornik Sądowy M. S. z wniosku jeszcze innych wierzycieli. Zatem twierdzenia powoda o uniemożliwieniu mu zaspokojenia się ze względu na rzekomą opieszałość pozwanego nie są w tej sytuacji zasadne. Powód najprawdopodobniej i tak nie uzyskałby z egzekucji dużo wyższej sumy niż otrzyma obecnie.

Pozwany dalej wskazywał na brak legitymacji biernej po swojej stronie z uwagi na fakt, że czynności pozwanego były już ocenione przez Sąd i skargi na czynności komornika zostały prawomocnie oddalone. Powołując się na orzeczenia Sądu Najwyższego wywodził, że dłużnik nie może skutecznie dochodzić naprawienia szkody, gdyż jego roszczenie nie wiąże się już przyczynowo z uchybieniem komornika lecz orzeczeniem Sądu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Nakazem zapłaty z dnia 22.10.2010 r. Sąd Okręgowy we Wrocalwiu, X Wydział Gospodarczy w sprawie o sygn. akt X GNc 574/10 nakazał stronie pozwanej (...) Sp. z o.o. aby zapłaciła powodowi D. R. kwotę 126.245,60 zł wraz odsetkami.

Po zaopatrzeniu nakazu zapłaty w klauzulę wykonalności w dniu 10.12.2010 r. powód jako wierzyciel złożył wniosek o wszczęcie egzekucji do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Rybniku A. C.. Kolejnym wnioskiem z 17.02.2011 r. powód domagał się rozszerzenia prowadzonej egzekucji poprzez przeprowadzenie jej również z ruchomości, nieruchomości, rachunków bankowych, wierzytelności.

Komornik Sądowy A. C. w dniu 28.02.2011 r. postanowił o dokonaniu zajęcia wierzytelności przysługującej dłużnikowi od (...) sp. z o.o. Wierzytelność ta przekazana została do depozytu sądowego Sądu Rejonowego dla Wrocławia- Krzyków.

Postanowieniem z 7.04.2011 r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Rybniku A. C. stwierdził swą niewłaściwość i przekazał sprawę do dalszego prowadzenia Komornikowi Sądowemu przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia- Krzyków B. B..

( dowód: nakaz zapłaty z dnia 22.10.2010r .- k. 11, wniosek o wszczęcie egzekucji- k. 12-13, wniosek o rozszerzenie egzekucji- k. 14, zajęcie wierzytelności M. P.- k. 15-18, postanowienie o przekazaniu sprawy - k. 19 -20).

Komornik Sądowy B. B. prowadził postępowanie egzekucyjne pod sygn. KM 24132/11. W toku postępowania nawiązał korespondencję z (...) sp. z o.o. w celu zajęcia wierzytelności dłużnika powoda, jak również dokonał zajęcia na rzecz powoda wierzytelności, które przysługiwały dłużnikowi od Skarbu Państwa z tytułu nadpłaty podatku dochodowego i podatku VAT.

W dniu 11.03.2011 r. Komornik Sądowy B. B. dokonał zajęcia wierzytelności przysługującej dłużnikowi od (...) sp. z o.o. u trzeciodłużnika Prezesa Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków.

W piśmie z 16.03.2011 r. Prezes Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków poinformował pozwanego, że w stosunku do zajętej wierzytelności nastąpił zbieg egzekucji między komornikami sądowymi: Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia-Krzyków M. S., Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia- Fabrycznej R. B. oraz Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia- Śródmieście R. K.. Z informacji Prezesa Sądu Rejonowego Wrocław-Krzyki wynikało, że zajęcie wierzytelności dłużnika zostanie zrealizowane dopiero z chwilą wydania przez Sąd zarządzenia o zwrocie sumy depozytowej. Pozwany w związku z powyższym będąc przekonanym, że to on jest zobowiązany do dalszego prowadzenia egzekucji, wezwał Prezesa Sądu Rejonowego Wrocław -Krzyki o realizację zajęcia, a pozostałych komorników o przekazanie akt komorniczych.

W dniu 30.01.2012 r. pozwany otrzymał zawiadomienie Sądu, iż to Komornik Sądowy M. S. jest właściwa do dalszego prowadzenie egzekucji ponieważ pierwsza dokonała zajęcia wierzytelności. Prezes Sądu Rejonowego Wrocław-Krzyki wydał zarządzenie, w którym zobowiązał Komornik M. S. do wezwania pozwanego do przekazania akt w związku z zajęciem sumy depozytowej i podjęcia dalszych czynności egzekucyjnych.

W konsekwencji pozwany w dniu 8.05.2012 r. przekazał sprawę, w której wierzycielem był powód, do dalszego prowadzenia przez innego komornika.

( dowód: dokumenty zebrane w aktach komorniczych KM 24132/11 w sprawie egzekucyjnej z wniosku D. R. przeciwko spółce (...) sp. z o.o.).

Powód D. R. w sprawie I Co 262/12 wystąpił do Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzyków ze skargą na czynności Komornika Sądowego B. B. polegające na zaniechaniu dokonania czynności związanych z wyegzekwowaniem na rzecz wierzyciela należności wynikających z nakazu zapłaty Sądu Okręgowego we Wrocławiu z 22.10.2010 r. wnosząc jednocześnie o zobowiązanie komornika do podjęcia czynności koniecznych do wyegzekwowania przedmiotowych należności, w szczególności sporządzenia planu podziału zajętej wierzytelności.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia- Krzyków oddalając skargę w postanowieniu z dnia 22.05.2012 r. wskazał, że Komornik podejmował czynności zmierzające do kontynuowania egzekucji, które musiał jednak wstrzymać z uwagi na zbieg egzekucji. W związku z powyższym, z przyczyn niezależnych od siebie, nie mógł podejmować dalszych czynności w sprawie.

( dowód: postanowienie Sądu Rejonowego dla Wrocławia- Krzyków z dnia 22.05.2012r. IC 262/12 - k. 64-65).

W dniu 8.05.2012r. powód wystąpił z kolejną skargą na czynności komornika zarzucając pozwanemu niewłaściwe prowadzenie egzekucji, w szczególności podjęcie decyzji o przekazaniu sprawy Komornikowi Sądowemu M. S.. W skardze D. R. wskazywał też na to, że w jego ocenie Komornik B. B. prowadził postępowanie nieprawidłowo, gdyż przez okres 11 miesięcy nie podjął żadnych czynności egzekucyjnych.

Sąd postanowieniem z 5.07.2012 r. wydanym w sprawie o sygn. akt I Co 1591/12 skargę oddalił uzasadniając, że z akt egzekucyjnych wynika, iż Komornik Sądowy M. S. pierwsza wszczęła egzekucję przeciwko dłużnikowi i z tego względu za prawidłowe należy uznać postanowienie Komornika B. B. o przekazaniu sprawy zgodnie z art. 773 ¹ par. 1 i 2 kpc.

( dowód: postanowienie Sądu Rejonowego Wrocław- Krzyki z dnia 5 lipca 2012r. k. 62—63)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powód D. R. dochodził od pozwanego Komornika Sądowego B. B. zapłaty kwoty 126.245,60 zł wraz z ustawowymi odsetkami jako odszkodowania za niezgodne z prawem prowadzenie postępowania egzekucyjnego. W szczególności powód zarzucał pozwanemu, że w toku prowadzenia sprawy nie podjął żadnej czynności poza przekazaniem postępowania innemu komornikowi, a zwłaszcza nie przeprowadził egzekucji z sumy złożonej przez (...) sp. z o.o. do depozytu sądowego i tym samym uniemożliwił powodowi uzyskanie zaspokojenia jego wierzytelności w kwocie 126.245,60zł, wynikającej z tytułu wykonawczego w postaci zaopatrzonego w klauzulę wykonalności nakazu zapłaty z dnia 22.10.2010 r. wydanego przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu w sprawie X GNc 574/10.

Powód dochodził roszczenia wskazując na odpowiedzialność odszkodowawczą pozwanego jako komornika sądowego za szkodę wyrządzoną w toku postępowania egzekucyjnego. Zgodnie z treścią art. 23 ust. l ustawy z 29.08.1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz.U. Nr 133, poz. 882 ze zm.) „komornik jest obowiązany do naprawienia szkody wyrządzonej przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu czynności". Obecnie jest to jedyny przepis, który reguluje odpowiedzialność komornika. Art. 23 ustawy nie określa samodzielnie przesłanek odpowiedzialności komornika w sensie warunków powstania obowiązku naprawienia szkody. W tym zakresie będą mieć zastosowanie ogólne przesłanki odpowiedzialności deliktowej, wynikające z przepisów kodeksu cywilnego a mianowicie: bezprawność działania pozwanego (1), powstanie szkody (2) i zaistnienie adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy szkodą, a zdarzeniem ją powodującym (3).

Wydając rozstrzygnięcie w tej sprawie Sąd uznał, iż nie było podstaw do przyjęcia odpowiedzialności odszkodowawczej Komornika B. B.. Po pierwsze nie można przypisać cech bezprawności działaniom pozwanego. Sąd po przeanalizowaniu zebranego w sprawie materiału dowodowego nie dostrzegł wśród działań pozwanego czynności, które byłyby sprzeczne z prawem. Komornik B. B. prowadząc postępowanie podejmował działania, które były zgodne z przepisami ustawy o komornikach i egzekucji oraz normami kodeksu postępowania cywilnego. Podkreślić w tym miejscu należy, że czynności pozwanego były już dwukrotnie poddawane ocenie sądu w ramach postępowania prowadzonego ze skargi na czynności komornika. Prawomocnymi orzeczeniami obie skargi zostały oddalone. Powód podnosił wówczas te same okoliczności, które stanowiły podstawę niniejszego powództwa, a mianowicie zarzucił pozwanemu bezczynność w jego działaniu oraz bezpodstawne podjęcie decyzji o przekazaniu sprawy innemu komornikowi, co skutkować miało powstaniem szkody majątkowej u powoda. Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków rozpoznając wówczas te zarzuty nie dostrzegł w działaniu pozwanego Komornika Sadowego B. B. żadnych uchybień.

Do takiego samego wniosku doszedł też tut. Sąd w niniejszym postępowaniu. Dokonując analizy dokumentów zebranych w aktach postępowania egzekucyjnego KM 24132/11 Sąd ustalił, że B. B. podejmował, w przewidzianym terminie, wszelkie czynności, które do niego należały. Dokonał przede wszystkim w dniu 11.03.2011 r. (w sprawie KM 36M/11) zajęcia wierzytelności przysługującej dłużnikowi od (...) sp. z o.o. Działał też z urzędu dokonując innych zajęć, które dłużnikowi przysługiwały od Skarbu Państwa. Okoliczność, że w stosunku do zajętej wierzytelności od (...) sp. z o.o. doszło do zbiegu egzekucji i w związku z tym pozwany nie mógł podjąć dalszych czynności egzekucyjnych była niezależna od niego. Pozwany w piśmie z dnia 25.03.2011r. został poinformowany przez Prezesa Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków, w którego depozycie wierzytelność się znajdowała, że zajęcie zostanie zrealizowane dopiero z chwilą wydania przez Sąd zarządzenia o zwrocie sumy depozytowej. W tym celu pozwany B. B. wezwał Prezesa Sądu Rejonowego do realizacji zajęcia, a pozostałych komorników do przekazania akt celem łącznego prowadzenia egzekucji. W odpowiedzi na to, w dniu 30.01.2012 r. otrzymał zawiadomienie Sądu, iż to Komornik Sądowy M. S. jest właściwa do dalszego prowadzenia egzekucji, ponieważ pierwsza dokonała zajęcia wierzytelności. Zatem to, że ostatecznie do dalszego prowadzenia postępowania wyznaczony został inny komornik, a pieniądze z depozytu nie spłynęły do Komornika B. B. nie może obciążać pozwanego. Skoro tak, to nie można przypisać pozwanemu działań, które byłyby obiektywnie nieprawidłowe.

W ocenie Sądu powód nie wykazał również szkody oraz jej wysokości, a nadto adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem pozwanego a powstaniem szkody. Z treści pozwu wynika, że powód jako szkodę ujmuje całość należności, która została na jego rzecz zasądzona w nakazie zapłaty z dnia 22.10.2010r. w sprawie X GNc 574/10. Tymczasem postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi prowadzone z wniosku wierzycieli, w tym z wniosku powoda, nadal się toczy i nie został jeszcze dokonany podział sum uzyskanych z egzekucji. Nie można zatem w chwili obecnej ocenić czy i jakim zakresie powód zostanie zaspokojony. Dodać jednak należy, że twierdzenia powoda, że po zajęciu wierzytelności (...) sp. z o.o. przez pozwanego był jedynym wierzycielem (czy też jednym z czterech wierzycieli) są bezpodstawne albowiem jak wynika z akt sprawy w tym samym czasie, z wniosku jeszcze innych wierzycieli prowadzone już było postępowanie egzekucyjne przeciwko spółce (...) Sp. z o.o. przez Komornik Sądową M. S..

Mając powyższe na względzie Sąd uznał, że brak jest przesłanek warunkujących przypisanie pozwanemu odpowiedzialności odszkodowawczej i dlatego powództwo nie mogło zostać uwzględnione.

Ponadto, jak słusznie wskazywał pozwany, po stronie pozwanego brak jest legitymacji biernej. Jak bowiem stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z 7.07.1999 r. (IICKN 423/98) w sytuacji gdy komornik dopuści się w postępowaniu egzekucyjnym uchybień, lecz skarga na czynności komornika zostanie prawomocnym orzeczeniem oddalona, ewentualna szkoda poniesiona przez osobę uczestniczącą w postępowaniu wiąże się przyczynowo już nie z uchybieniem komornika, lecz z orzeczeniem sądu i w związku z tym komornik nie może być pociągnięty do dalszej odpowiedzialności.

W ustalonym stanie faktycznym powód wykorzystał już skargę na czynności komornika, jako adekwatny środek do zapobieżenia szkodzie, lecz nie osiągnął zamierzonego skutku, gdyż skargi zostały oddalone. Prawomocne orzeczenia, które zapadły w tych sprawach, w myśl art. 365 par. 1 kpc są wiążące dla stron, a także wiążą inne Sądy i organy państwowe. W związku z tym przyjąć trzeba, że pozwany Komornik Sądowy nie jest legitymowany do ponoszenia odpowiedzialności odszkodowawczej z tytułu prowadzonej egzekucji.

Z tych wszystkich względów Sąd ostatecznie oddalił powództwo w całości o czym orzekł w pkt. I wyroku.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc.